Afdeling / Patiëntenvoorlichting

Behandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor
tieners
Inleiding
In dit boekje lees je over wat je allemaal kunt verwachten als je voor behandeling naar de
afdeling radiotherapie komt.
Even voorstellen
Hallo, ik ben Thijmen
Binnenkort word je behandeld op de afdeling
Radiotherapie. Ik ga je in dit boekje vertellen wat er op
de afdeling Radiotherapie allemaal gebeurt.
Ik weet natuurlijk niet waar jij precies voor komt. Dus
laat ik je een paar verschillende dingen zien, waar jij
misschien ook wel mee te maken krijgt.
In ieder geval heel veel succes met de behandeling.
Thijmen.
Wat is Radiotherapie?
Een ander woord voor
radiotherapie is bestraling.
Radiotherapie betekent
letterlijk behandeling door
middel van bestraling. Met de
bestraling probeert de dokter
met heel sterke stralen
kankercellen te vernietigen. De
straling komt uit een groot
apparaat, de zogenaamde
lineaire versneller. Na de
bestraling blijft er geen straling
in je lichaam achter en word je
dus niet radioactief.
Lineaire versneller
1/7
Waarom bestraling?
Je lichaam bestaat uit cellen. Normaal gesproken vernieuwen cellen zich om oude
beschadigde cellen te vervangen. Als je kanker hebt, zijn er ergens in je lichaam enkele cellen
opeens heel snel gaan delen, veel sneller en vaker dan normaal. Er is daardoor een klompje
cellen (tumorcellen) ontstaan dat we een gezwel of tumor noemen. Deze tumorcellen
kunnen door omringend weefsel heen groeien. Met de bestraling proberen wij deze
tumorcellen stuk te maken.
Hoe werkt bestraling?
Straling doodt of beschadigt lichaamscellen. Een stralenbundel uit het bestralingstoestel kan
heel nauwkeurig op het te bestralen lichaamsdeel worden gericht. Meestal word je een
aantal keer bestraald (hoe vaak bepaalt de dokter). De hoeveelheid stralen die je nodig hebt,
kan niet in een keer gegeven worden. De gezonde cellen hebben tijd nodig om zich te
herstellen na de bestraling. De kankercellen kunnen zich niet of minder goed herstellen.
Daarom kom je een aantal keren naar de afdeling Radiotherapie en duurt de behandeling
meestal 3 tot 6 weken. Na iedere bestraling mag je naar huis of terug naar de afdeling in het
ziekenhuis. Zo kun je bijvoorbeeld proberen om een deel van de dag, dan wel enkele uren
per dag onderwijs te volgen (op school of thuis). Ook andere activiteiten kunnen
(gedeeltelijk) doorgaan.
Eerste afspraak op de afdeling Radiotherapie
Wanneer je voor het eerst op de afdeling komt, krijg je een gesprek met de dokter. Je
ouder(s) en/of verzorger(s) zijn hier natuurlijk ook bij.
Na het gesprek met de dokter krijg je een rondleiding over de afdeling. Tijdens deze
rondleiding kun je al je vragen stellen over de bestraling. Natuurlijk kan de dokter jouw
vragen ook beantwoorden.
2/7
Tweede afspraak op de afdeling Radiotherapie
Wanneer je op de afdeling komt, moet je jezelf aanmelden bij de balie. Tijdens de tweede
afspraak op de afdeling ga je naar de CT-simulator om precies te kunnen bepalen hoe wij je
gaan bestralen.
Masker maken
Als je op je hoofd of hals bestraald wordt, moet er een masker gemaakt worden. Dit masker
krijg je dan tijdens elke bestraling op, zodat je je hoofd niet kan bewegen tijdens de
behandeling. Als het materiaal, waarvan het masker gemaakt wordt, over je hoofd gelegd
wordt, voelt het warm aan. Het masker kan soms wat strak zitten, maar doet geen pijn.
Wat is een CT-simulator?
De CT-simulator is een CT-scan. Met een CT-scan kun je röntgenfoto’s maken, waarop de
dokter kan zien waar jij bestraald moet worden. De houding waarin je ligt tijdens de
bestraling wordt nu gekozen. Tijdens de CT-simulatie worden er markeringen op je huid (of
op je masker) aangebracht. Deze markeringen hebben wij straks nodig op het
bestralingstoestel. Soms moet je een contrastmiddel drinken of krijg je een injectie
3/7
toegediend met contrastmiddel. Contrastmiddel zorgt ervoor dat de röntgenfoto’s
duidelijker worden. De CT-scan duurt meestal 20-30 minuten.
ct-scan zonder masker
ct-scan met masaker
Het bestralingstoestel
Op het bestralingstoestel hebben we lasers die uit de muur en uit het plafond komen. Deze
lasers moeten precies over de markeringen lopen, die op je huid of op het masker zijn
getekend. Zo lig je elke dag op precies dezelfde manier op de behandeltafel.
Het is heel belangrijk dat je tijdens de bestraling stil ligt. Een eventueel masker wordt aan de
tafel vastgemaakt zodat jouw hoofd tijdens de bestraling stil ligt.
Tijdens de bestraling gaan de laboranten de kamer uit en
zetten zij het bestralingstoestel aan. Zij kunnen je via
twee camera’s zien. Er is ook een intercom. Als je
bijvoorbeeld niet stil kunt liggen omdat je moet niezen of
hoesten, kun je ze gewoon roepen, zij horen jou via de
intercom.
Bestraling met masker
Bestraling zonder masker
De bestraling zelf
Als de bestraling aan de gang is, maakt het toestel een hoog piepend geluid. Meestal wordt
er vanuit verschillende richtingen bestraald. Jij blijft steeds in dezelfde houding liggen. Het
bestralingsapparaat draait om je heen. Het toestel slaat automatisch af als de bestralingstijd
is afgelopen. Je voelt helemaal niets van de bestraling. Inclusief het aan- en uitkleden duurt
4/7
een bestralingssessie 10 tot 20 minuten. Het bestralen zelf duurt maar en paar seconden tot
enkele minuten.
Meekijken van anderen
Je ouders, broer(s), zus(sen) en/of een vriend(in) mogen eventueel een keer meekijken op
het bestralingstoestel. Zij krijgen dan van de laboranten uitleg over hoe alles gaat. Tijdens de
bestraling zelf mogen zij in de wachtkamer blijven. Mocht jij zelf willen dat bijvoorbeeld je
vader of moeder tijdens de bestraling in de buurt blijft, dan kan hij of zij op de monitor
meekijken. Hij of zij kan dan ook met je praten door de intercom. Het is mogelijk dat er
tijdens de bestraling muziek wordt aangezet als je dit prettig vindt. Je kunt hiervoor zelf een
cd meenemen.
Na de bestraling
Als de bestraling klaar is mag je weer naar huis of naar de afdeling waar je bent opgenomen.
5/7
Bijwerkingen
Bijwerkingen zijn vervelende effecten die je kunt krijgen door een behandeling; van
bestraling kun je bijwerkingen krijgen, afhankelijk van de plaats waar je bestraald wordt.
Deze kunnen tijdens de bestralingsperiode ontstaan of vlak erna. Bijwerkingen kunnen soms
maanden of jaren na de bestralingsbehandeling nog merkbaar zijn. De dokter van de
afdeling Radiotherapie (radiotherapeut) zal je goed uitleggen of jij misschien ook last van
bijwerkingen kunt krijgen.
Het dagelijks leven tijdens de radiotherapie
Het kan dat je je minder fit voelt tijdens de radiotherapie, maar voor veel
jongeren lukt het deels om het dagelijks leven door te zetten. Als je je goed
voelt, kun je school en/of andere activiteiten door laten gaan. In het
weekend worden er geen bestralingen uitgevoerd.
Radiotherapie en chemotherapie
Bij sommige behandelingen wordt de bestraling gecombineerd met
chemotherapie. Dan worden extra bloedcontroles gedaan.
Hierover is nauw overleg tussen de radiotherapeut
(bestralingsdokter) en de kinderoncoloog (arts gespecialiseerd in
kanker bij kinderen).
De kanjerketting
Heb jij een kanjerketting? Bij de afdeling Radiotherapie krijg je natuurlijk ook kralen voor aan
je ketting.
Heb jij nog geen ketting?
Als je nog geen kanjerketting hebt en je wilt er wel
graag één hebben, dan moet je hier even naar
vragen op de afdeling Radiotherapie.
Zij zullen regelen dat je er dan eentje krijgt.
6/7
Nog vragen?
Jullie kunnen natuurlijk altijd contact met de afdeling opnemen.
Hieronder staat alle informatie over hoe je de afdeling kunt bereiken.
Er staat ook veel informatie op de website: www.amc.nl/radiotherapie
Afdeling Radiotherapie: 020- 566 34 33*
* Telefonische bereikbaarheid tussen 8.30 en 17.00 uur
AMC Algemeen: 020- 566 91 11
AMC/Radiotherapie
Emma Infotheek
7/7