Schoon schip maken met biseksualiteit: een mannelijk perspectief

Schoon schip maken met
biseksualiteit
Een mannelijk perspectief
⋆
John Garrett Jones
Voorwoord van de vertalers
In 2003 ontstond er binnen Vereniging Bi-kring de Samenkomst het idee om
naast de gespreksgroepen allerlei informatie specifiek voor biseksuelen en genteresseerden te gaan verspreiden. Na veel discussie werd besloten om dit op een kostenefficinte manier te doen, via de internetsite van de Bi-kring. Er werd contact gezocht met
een Australische groep om een deel van hun artikelen over te nemen en die vertaald
en aangepast te plaatsen op de site van de Bi-kring.
Dit bleek zon enorm succes te zijn (na ongeveer een jaar waren de artikelen ruim
20.000 keer bekeken) dat het plan werd opgevat om een Nederlandse informatieve site voor biseksuelen op te zetten, de Bi- Info Site. Dat bleek ook een goede zet te zijn,
en gedurende de werkzaamheden kwam de n van de vrijwilligers van de Bi-Info in contact met de Engelse auteur John Garrett Jones. Na een zeer aangename uitwisseling
van ideen werd besloten om n van zijn boeken te vertalen. Het boek had de naam “Coming clean about bisexuality, a male perspective” (vertaald in het Nederlands: “Schoon
schip maken met biseksualiteit, een mannelijk perspectief”) en had precies de themas die biseksuele mannen aanspreken: hoe ga ik om met biseksualiteit, wat zijn de
maatschappelijke gevolgen van biseksueel zijn, ben ik niet promiscue of ontrouw als
ik biseksueel ben, wat zijn de gevaren van seksueel overdraagbare aandoeningen, is
biseksualiteit uitgevonden in de twintigste eeuw, en nog vele andere themas. Tijdens
het vertalen van dit boek groeide het enthousiasme over het boek. Binnen het Nederlandse taalgebied zijn er nauwelijks goede boeken te vinden over biseksualiteit vanuit
een mannelijk perspectief (er zijn op dit moment maar twee goede boeken over biseksualiteit en geen van beide schrijft duidelijk vanuit een mannelijk standpunt). Dit boek
formuleerde op een heldere manier de zaken die bij mannelijke biseksuelen spelen.
Vooral ook het eenvoudige en directe taalgebruik maken het zeer lezenswaardig. John
Garrett Jones schetst een goed beeld hoe hij zijn hele leven een vader was in een
gelukkig huwelijk en toch vorm kon geven, zelfs in de lastige jaren zestig en zeventig
van de vorige eeuw, aan zijn biseksualiteit. De auteur is nergens belerend, maar geeft
de zaken weer zoals ze zijn: soms onbarmhartig, soms luchtig en vaak grappig. Uiteindelijk geeft hij ons mee hoe we onze kinderen een beter begrip van (bi-)seksualiteit
kunnen bij brengen.
We hopen met deze vertaling dan ook een bijdrage te leveren aan een grotere acceptatie van biseksualiteit. Er zijn namelijk veel, heel veel goede informatie en boeken over
biseksualiteit geschreven die voor veel mensen ontsloten moeten worden. Biseksualiteit is niet uniek voor Nederland (wat binnen bepaalde kringen nogal eens gedacht
wordt), maar is een universeel gegeven. Dit boek licht in ieder geval een tipje van de
sluier op.
Namens Vereniging Bi-kring de Samenkomst, de vertalers,
Wilfred Zegwaard, Ton Heesters
c T.H.
c J OHN G ARRETT J ONES , V ERENIGING B I - KRING DE S AMENKOMST 2006.
E MAIL : BIKRING ( AT ) HOME . NL . U KUNT OOK TELEFONISCH CONTACT OPNEMEN
MET V ERENIGING B I - KRING DE S AMENKOMST. D E CONTACTGEGEVENS STAAN
HIERONDER .
B ELANGRIJK :
D EZE
UITGAVE IS ALLEEN VOOR PERSOONLIJK GEBRUIK .
WANNEER
ORGANISATIES DIT BOEK WILLEN GEBRUIKEN MAG DIT ALLEEN OP
V ERENIGING B I - KRING DE S AMENKOMST EN DE
(J OHN G ARRETT J ONES ). C OMMERCI ËLE EXPLOITATIE IS STRIKT
VERBODEN . WANNEER DEZE REGEL OVERTREDEN WORDT ZAL DIT WORDEN
AANGEMERKT WORDEN ALS EEN OVERTREDING VAN DE WET EN ZAL V ERENIGING
B I - KRING DE S AMENKOMST ALS GEMACHTIGDE HIEROP ACTIE ONDERNEMEN .
U KUNT V ERENIGING B I - KRING DE S AMENKOMST VINDEN OP :
UITDRUKKELIJK VERZOEK VAN
AUTEUR
HTTP :// WWW. BIKRING . NL
E MAIL : BIKRING ( AT ) BIKRING . NL
T EL : 06-29336947
Inhoudsopgave
1
Openingszet
7
2
Zijn mensen in werkelijkheid of homoseksueel of heteroseksueel?
17
3
Destabiliseert iedere soort van promiscuı̈teit niet een relatie?
25
4
Is mannelijke homoseksualiteit altijd anaal?
33
5
Is een biseksuele levensstijl gezond?
41
6
Wat wordt er gewonnen door biseksueel te leven?
47
7
Wat zijn overeenkomsten en verschillen tussen de twee manieren van
beminnen?
55
8
Kan je een levensvatbare stijl van leven hebben als biseksueel?
61
9
Hoelang bestaat biseksualiteit?
67
10 Het is het recent met biseksualiteit gegaan?
75
11 De Engelsman in het buitenland
85
12 Waar gaan we vanaf hier verder?
93
13 Het bij elkaar brengen
99
14 Onderwijzen voor een betere toekomst
105
15 Korte bio John Garrett Jones
117
5
INHOUDSOPGAVE
INHOUDSOPGAVE
6
Hoofdstuk 1
Openingszet
boek is een bijdrage aan onze moderne zoektocht naar meer eerlijkheid en precisie over seks, zowel in ons denken en in onze praktijk. Het doet geen poging om
afstandelijk of klinisch te zijn, maar put flink uit de auteur zijn persoonlijke ervaring met
seks en ervaring met een behoorlijk aantal mannen die vertrouwen in hem hebben. Het
kan niet professionele expertise claimen, ofschoon het put uit een brede studie in dit
gebied. Mijn voornaamste kwalificatie voor een poging met dit soort boek is dat ikzelf
van een lang, gelukkig en divers seksleven heb mogen genieten, die tot een goede
gezondheid en gevoel van welzijn bijgedragen heeft, meer dan iedere andere factor.
Seks is altijd voor mij het meest absorberende onderwerp geweest wat er is. Ik herinner me dat te voelen toen ik een kleine jongen was. Ik wist erg weinig van de feiten
van dit onderwerp, maar ik voelde hun erotische aantrekking. Ik weet nu behoorlijk wat
over de feiten van dit onderwerp, maar de erotische aantrekking blijft onverminderd.
Er is niets ongewoons of opmerkelijk hierbij, behalve dat er een aantal mensen rond
lopen die mijn enthousiasme voor seks delen maar die, om een of andere reden, nooit
in staat zijn geweest om het te erkennen, zelfs niet bij henzelf.
Als een jongen van zes of zeven, dokter spelend met mijn grote zus en haar
vriendjes, wist ik dat er iets veel leukers en fascinerenders was bij aanraking en ontdekking van andere lichamen, in het bijzonder de verborgen stukjes, dan dat ik reden had
om te vermoeden; ik voelde het alleen maar. Nu kan ik eindeloos kijken naar mannelijke lichamen op het Internet, veel van hun laten trots hun pikken zien, een verrassend
aantal van hun zo mooi als ze sexy zijn, en niet alleen hun erotische aantrekkingskracht
voelend, maar er ook rekening mee houden.
Door mijn volwassen ervaring met seks is de fascinatie uit mijn kindertijd veel makkelijker te verklaren. Maar toch is er nog steeds een element van mysterie en prikkeling
die rationalisatie ontkracht. Ik ben gezegend met een grote kop, maar niet in het bijzonder grote genitaliën. Desondanks heb ik geleerd om mijn kop niet mijn ballen te laten
kwellen.
Inmiddels heb ik wat uit te leggen.
Aan het linguı̈stische front zult u wel gemerkt hebben dat ik de voorkeur geef aan
de Angelsaksische seksuele terminologie. Ik heb gesproken over “pikken” en “ballen”
en dit kan onvergeeflijk grof bij u over komen.
Het is nauwelijks verrassend, zeker op de manier waarop de meeste van ons zijn
opgevoed, dat u zich zo voelt. Maar tenzij u zich daarmee verenigt, is er weinig reden
om verder te gaan met dit boek. U zou op de verkeerde golflengte kunnen zitten. Het
is geen triviale zaak, zoals ik hoop te laten zien.
D
It
7
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
Als we onze aandacht op dit moment beperken tot het mannelijke orgaan moet
het zeker bij u opgekomen zijn dat de zogenaamde ‘goede’ naam niet in lijn is met de
woorden voor onze andere lichaamsdelen: hoofd, oor, oog, mond, neus, been, voet,
arm, hand, enz. Wanneer hebt u zelfs een dokter een variant horen gebruiken voor elk
van deze woorden?
Het woord ‘penis’ is Latijns en betekent ‘staart’, suggererend dat we ons onmiddellijk schaapachtig voelen wanneer we er in ieder geval over praten en alleen het
kunnen doen door een buitenlands woord voor een lichaamsdeel gebruiken, die we
eigenlijk niet hebben en welke, zelfs al zouden we het doen, vrijwel volledig seksloos
zou zijn.
Een andere deficiëntie van de term ‘penis’ is zijn falen om aan te geven in welke
van twee staten dit orgaan op dit moment is. Het is zeker schandalig dat een deel van
het lichaam die twee aparte functies heeft en die behoorlijk verschillend is wanneer
het één van tweeën doet en waarnaar altijd verwezen moet worden door dezelfde lege
term? Het lijkt alsof we de opmerkelijke veelzijdigheid van de ‘penis’ niet willen erkennen, het hangen met zijn kop naar beneden in schaamte de voorkeur gevend.
Wanneer we niet zo geconditioneerd zouden om ontwijkend te zijn dan zou het veel
gemakkelijker zijn om een ‘slappe penis’ een ‘lul’ te noemen en een ‘opstaande penis’ een ‘pik’ [= een orgaan die stijf genoeg om te penetreren]. Dat is waar, omdat deze
woorden bij gewoonte gezien worden als schandelijk, ze worden onvoorzichtig gebruikt
en vaak zonder meer door elkaar gebruikt, ofschoon er een groeiende tendens is om
ze voorzichtiger te gebruiken, op de manier die ik net heb laten doorschemeren.
Een andere deficiëntie van het woord ‘penis’ is de extreme vreemdheid in meervoud. Als ik het ermee eens was om ermee opgezadeld te worden, had ik nodig gehad,
wanneer ik net sprak over mijn kijken op Internet, om te praten over ‘penissen’ of ‘penen’, welke allebei een gruwel zijn. Het waarschijnlijk om deze reden dat Dr. James
Docherty, in zijn goede ‘gids voor kinderen en ouders’ over de bloemetjes en de bijtjes, verwijst naar een hele pagina van foto’s van dubbele lullen en pikken door het
collectieve enkelvoud – ‘de penis’. Deze foto’s, bij toeval, zijn ontworpen om kinderen
de verschillende vormen en maten te laten zien waarin het mannelijke orgaan voorkomt en het verschil tussen de stijve en slappe status van hetzelfde orgaan [<>zie zijn
Growing Up, Modus/Royal Society of Medicine, 1986, pp. 46f].
Als, zodra we praten met onze kinderen over seks, we ons verplicht voelen om te
verwijzen naar ‘penissen’ en ‘vagina’s’, die soms (niet te vaak) ‘seksueel contact hebben’, maken we het behoorlijk duidelijk dat we ons niet prettig voelen bij dit onderwerp
wanneer de woorden zo klinken als we erover proberen te praten.
Het kan beargumenteerd worden, natuurlijk, dat we twee verschillende woordenschatten nodig hebben om educatieve of wetenschappelijke verhandelingen over seks te
scheiden van pornografie of prikkeling. De fatale fout bij dit argument is dat er geen
woorden zijn die seks van zijn sexy zijn kunnen beroven. Ik heb soms schooljongens
afgeluisterd die met elkaar over seks zaten te praten in de kledingruimte van het zwembad. Zij hebben vaak de ‘juiste’ termen gebruikt, maar niet op de manier dat hun ouders
en onderwijzers het als juist gezien zouden hebben!
Misschien zou ik moeten verklaren waarom ik zojuist toegegeven heb dat het mannelijk
bloot is dat mijn voorkeur op het Internet geniet. Dit lijkt aan te geven dat ik homoseksueel ben.
Als bij ‘homo’ bedoeld wordt dat mijn dominante seksuele drift homoseksueel is, dan is
dat niet misleidend. Ik vind seks (niet anaal) met de juiste gozer lekkerder dan wat dat
ook in het leven.
Maar deze toegang betekent niet dat alle in kannen en kruiken is. Ik ben ook een
8
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
getrouwde man met twee dochters en vier kleinkinderen – en zou dat nooit willen veranderen. Ik vind seks met mijn vrouw nog steeds de meest bevredigende (niet altijd de
lekkerste) van de ervaringen en ik houd van het complementaire van het samenleven
met haar. Ik vind het moeilijk een exclusief homoseksuele levensstijl voor te stellen die
net zo afgerond of vervullend is.
De laatste vijfendertig jaar heb ik geaccepteerd dat ik biseksueel ben en ben
langzaam in staat geweest om een bevredigende biseksuele levensstijl uit te werken. Ik
wil delen wat ik heb geleerd, omdat, wanneer ik lees wat verschillende seksuologen te
zeggen hebben over dit onderwerp, ik vaak ondervind, terwijl een groot deel informatief
en consistent met mijn eigen ervaring is, dat sommige dingen me raken als iets wat zijn
doel mist. Ik zal verschillende voorbeelden geven in de volgende hoofdstukken.
Het grootste probleem is echter het gemak waarmee een getrouwde biseksueel,
mits hij handelt met redelijke discretie, zich lijkt te conformeren met het conventionele
‘hetero’ stereotype. In feite lijkt er een bijna een samenzwering te zijn om te verzekeren dat dit gebeurt. Soms, in gesprekken, heb ik mijn biseksuele levensstijl openbaar
gemaakt aan een vriend. Het is zoals scheten laten. De vriend heeft zich beslist oncomfortabel gevoeld en veranderde, zo snel mogelijk, het onderwerp. Omdat ik niet het
verlangen had om een ‘zwaartepunt’ te maken van mijn seksuele leven en weet dat
mijn vrouw er de voorkeur aan zou geven om slapende honden niet wakker te maken,
heb ik nog niet geklaagd over het voorgaande, ofschoon het me voorkomt dat de tijd
gekomen is om door te drukken, alleen al omdat het oneerlijk is en misleidend voor
mensen zoals mezelf om de verkeerde indruk te geven bij jongeren.
De onzinnige dekmantel of ‘afsluiting’ van onwelkome seksuele feiten, wat zo’n prominent deel is van het Britse ethos, is tot op zekere hoogte simpelweg een bijproduct van
onze gekoesterde focus op privacy in het seksuele domein. Zo lang onze activiteiten
niet ander mensen kwetsen of pijn doen zijn ze onze eigen zaak, niemand anders.
Weinig getrouwde stellen willen zichzelf in de schijnwerpers zetten die behoorlijk indringend kan worden, een bedreiging van integriteit van hun relatie en een bron van
angst voor hun kinderen.
Aan de andere kant, als alle hetero lijkende stellen net zo hetero worden verondersteld als ze lijken, is dit een serieuze verstoring van de werkelijke situatie en is in
het bijzonder misleidend voor jonge mensen, die vaak de ervaring missen om de pose
en de realiteit te scheiden. Mannen die biseksueel leven zijn er in grotere aantallen dat
mannen die exclusief homoseksueel zijn, ongeveer drie tot twee keer zoveel [<>zie een
artikel genaamd Understanding and Orienting Queer Students: Gay, Lesbian, and Bisexual Identity Development Applied to a Student Orientation Program door Kimberley
K. Goodwin (Internet), waar ze werk citeert gedaan door Kinsey, Pomeroy and Martin in
1948], en mijn eigen ervaring zou zeggen dat dit een conservatieve schatting is, maar,
omdat bijna alle getrouwde biseksuelen onzichtbaar zijn voor vrienden en buren, kan
het de sceptici vergeven worden dat ze de statistieken niet geloven.
De geheimhouding is ook niet in de publieke arena. Ik heb seksuele relaties of ontmoetingen gehad met een behoorlijk aantal getrouwde mannen wiens eigen vrouwen
zalig onbekend waren met wat er gaande was. Onmiskenbaar introduceerde dat een
element van heimelijkheid in de relatie wat de openheid tegenhield die nodig was voor
de ontwikkeling van een gebalanceerde vriendschap.
Ofschoon mijn eigen seksuele kijk en ervaring totaal vreemd kan zijn voor vele mannen wiens genen en geschiedenissen verschillend zijn van de mijne, veel van deze
mannen zouden oprecht verbaasd zijn als zij weten hoeveel gelijke mensen zoals ik
er in werkelijkheid zijn. In mijn eigen geval hebben seksuele intimiteiten met jongeren
en mannen van zeer verschillende types, op drie continenten, over vijf decennia, me
9
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
geleerd dat ik zeker niet ongebruikelijk ben – ondanks wat sociale conventie in deze en
andere landen ons wil doen laten geloven.
Leonard Bernstein geeft ruimte aan een ongewoon eerlijk voorbeeld van een getrouwd
type biseksueel zoals die ik ben. Zonder twijfel Amerika’s meest ontwikkelde en bekendste musicus tot op heden, was Bernstein altijd behoorlijk open over zijn biseksuele
levensstijl. Hij trouwde in 1951 en kreeg drie kinderen in het daaropvolgende decennium. In 1976 ging hij naar de rechtbank om zich te laten scheiden van zijn vrouw,
denkend, nu de kinderen opgegroeid zijn, dat hij zich gemakkelijker zou voelen in minder ambigue homoseksuele omgeving. Het ging niet zoals hij gepland had. Hij keerde
het volgende jaar terug naar zijn vrouw, op de harde manier geleerd hoeveel hij haar
nodig had. Helaas stierf zijn vrouw, Felicia, aan kanker een jaar later. [<> Zie webpagina’s die informatie bevatten over Bernsteins seksualiteit: die van Mark Eden Horowitz
en Paul Myers, en ook de site die gemaakt is over de West Side Story].
Als de sociale druk om te conformeren tot een monolithische seksueel stereotype
minder onderdrukkend was geweest dan het was toen ik een jongen was, dan heeft
deze grotere fluı̈diteit sommige mensen banger gemaakt. Van doen hebbend met enige
kennis van het spectrum van seksuele types en levensstijlen rondom hen, worden deze
mensen minder tolerant dan ooit te voren. Zoals de familiare muren beginnen af te
brokkelen, proberen ze wanhopig om ze te stutten. AIDS heeft ze een prima excuus
gegeven om te proberen de mensen die zij zien als seksuele en sociale afvalligen te
marginaliseren.
Er is in ieder geval een tijdsbestek tussen wat beter geı̈nformeerde seksuologen
en meer avontuurlijke minnaars zeggen wat ‘normaal’ of ongeveer universeel is en wat
de maatschappij in zijn algemeenheid bereid is te accepteren of door de vingers te
zien.
Aftrekken in een zaak op zichzelf. Vijftig jaar geleden maar, toen Kinsey zijn
eerste bom gooide, werd ‘masturbatie’ of ‘zelfmisbruik’ nog steeds afgekeurd als een
slechte gewoonte wat blindheid of geestelijke gestoordheid kon veroorzaken. Geen gezond denkende jongen zou aan zo’n vernederende en gevaarlijke verleiding beginnen
[<> Lord Baden-Powell schreef, in zijn Scouting To-day, dat masturbatie een de meeste
ongezonde misbruiken was van de ‘privé-delen’, zijn jonge lezers waarschuwend dat
‘als je ze misbruikt terwijl je jong bent je ze niet meer kunt gebruiken wanneer je een
man bent; ze zullen dan niet meer werken.’ Zij die de verleiding kunnen weerstaan
kunnen met als resultaat alles van hartkloppingen tot gekte verwachten. Geciteerd uit
Michael Rosenthal, The Character Factory: Baden-Powell and the origins of the Boy
Scout Movement, Collins 1986, p. 187.] Jongens die gepakt worden terwijl ze elkaar
aftrekken in een kostschool konden verwijdering verwachten of, op zijn minst, een zeer
zware aframmeling.
De meeste seksuele handleidingen gepubliceerd na Kinsey hebben eigenlijk aftrekken gestimuleerd als een veiligheidsklep, een manier om erotische technieken aan
te leren, een onschuldige bron van plezier, een gezonde fysieke uitlaatklep, en, zeker
niet laatste, veiligheid tegen slecht overwogen en mogelijk dodelijke seksuele avonturen met anderen.
Helaas voor dit alles zijn er sommige religieuze kringen waar niets van dit gebeurd lijkt te zijn. Aftrekken wordt nog steeds gezien, op de zeldzame momenten wanneer erop wordt gezinspeeld, als een onnodige en zondige [<> vaak met vage en onbelangrijke verwijzingen naar de ‘zonde van Onan’ 9; zie Deut 25:5-10)] zelfbevrediging.
Deze kringen proberen het idee te bestendigen dat seks een goddelijk gegeven mechanisme is om onszelf te reproduceren en alleen maar geoorloofd is bij getrouwde
stellen die op zijn minst open staan voor mogelijkheid om een kind te krijgen, zie de
10
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
traditionele katholieke vijandigheid richting alle contraceptieve apparaten.
Homo zijn is een andere moeilijk zaak. Vijftig jaar geleden werd er over homoseksualiteit nauwelijks gesproken en werd alleen gepraktiseerd door degene die bereid waren
om gevangenisstraf en sociale verbanning te accepteren. De conventionele wijsheid
was dat de overweldigende meerderheid van de menselijke soort exclusief heteroseksueel was met slechts een weinig van ongefortuneerde of perverse ‘omgekeerden’ die
ergens in de schaduw zweefden.
Nu wordt over homo zijn voortdurende gesproken in de media en het is bekend dat ze in
de kunst doordringen en zelfs de meer macho heilige plaatsen van de wetenschap en
sport binnenkomen. Van de man die computer technologie in dit land – Groot-Brittanië
– pionierde is bekend dat hij homoseksueel was en heeft een homoseksuele website tot zijn eer [<> zie de ‘Alan Turing’ website]. Van meer dan één winnaar van het
vrouwentenniskampioenschap op Wimbledon is bekend dat zij lesbisch was of op zijn
minst gedeeltelijk lesbisch. Dit heeft niet voorkomen dat bendes van de binnenlanden
op tochten van potenrammen gingen, noch is het makkelijker geworden voor sommige
zonen en dochters om uit de kast te komen bij hun ouders.
Biseksualiteit is echter nog steeds iets van een woordraadsel voor de meeste
van de mensen. Vijftig jaar geleden hoorde men er zeldzaam iets van. Nu, ofschoon
er behoorlijk wat over gezegd is, blijft er een grote hoeveelheid angst, verwarring en
onkunde over bestaan.
Het homo zijn waarover we lezen in de geschiedenisboeken, of wel in het oude
Griekenland of in het niet zo oude Engeland, blijkt, vaker wel dan niet, meestal accurater beschreven te zijn als biseksualiteit. De meeste van de meer bekende ‘homo’s’
waren eigenlijk getrouwde mannen met kinderen, niet in het minst Oscar Wilde zelf.
Vele militante homo activisten houden deze vertroebeling tegen omdat ze het als een
duidelijk, of / of onderwerp willen zien, maar worden in verlegenheid gebracht door het
feit dat vele bekende en praktisch exclusieve homo mannen (vanaf EM Forster), die
ineen zouden krimpen bij de gedachte aan trouwen alleen al, duidelijk waren in hun
voorkeur voor getrouwde mannen – zelfs getrouwde politiemannen – als lange termijn
seksuele partners.
Wat behoorlijk aan de verwarring bijdraagt is het feit dat we eerder vermeldden: de meeste praktiserende biseksuelen zijn onzichtbaar. Omdat ze alle doen aan
heteroseksuele seks en meestal zich stil houden over hun homoseksuele seks wordt
algemeen aangenomen dat ze heteroseksueel zijn.
Dit kan heel verbijsterend zijn voor een jonge kerel of meid. Een grote hoeveelheid aan goed materiaal gebruikt voor de PSE [Personal and Social Education] op
scholen, en de meeste handboeken voor seks in de boekhandels, maken het duidelijk
dat slechts een minderheid van mensen op de buitenste grenzen van het Kinsey spectrum zich niet bewust zijn van de ambivalentie in hun seksuele energie. Maar deze ambivalentie is nauwelijks zichtbaar daar in de maatschappij. Mensen die getrouwd zijn
of leven met vrouwelijke partners worden verondersteld heteroseksueel te zijn, terwijl
anderen bekend staan, ofwel flamboyant of discreet, als homoseksueel. De laatste zijn
alleen de laatste dertig jaar zichtbaar geweest, omdat ze geen legale status hadden
daarvoor.
OK, zeggen onze schoolkinderen, dus er lopen veel hetero’s rond en weinig homoseksuelen. Waar zijn in godsnaam de biseksuelen?
Zoals we hebben gezien, is dat mensen die vaak biseksueel leven, geen aparte
noodzaak voelen om zich naar voren te brengen. Een kerel die valt op een meisje weet,
als hij een kans bij haar wil maken, dat hij zijn liefde moet verklaren voor haar zodat,
als het wederzijds is, hij en zij publiek gezien kunnen worden als een koppel. Zelfs al
11
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
blijven ze ongetrouwd, is er een grote kans dat ze bij elkaar gaan wonen en co-ouders
worden zonder een poging tot geheimhouding.
Een kerel die een mannelijke partner zoekt is naar buiten gekomen door een
‘coming-out’, misschien door de ‘scene’ in te duiken, daarmee zijn mogelijkheden vergrotend.
Deze zaak is heel anders met mannen die biseksueel leven. Weinig van deze
mannen zijn wat Masters en Johnson ‘ambiseksueel’ noemen [<> zie W.H.Masters
en V.E.Johnson, Human Sexual Response, 1966, and Homosexuality in Perspective , 1979], net zo indifferent tot geslacht als ‘ambivalente’ mensen zijn voor links en
rechts. De meeste biseksuele mannen hebben een prononceerde neiging tot voorkeur
voor één geslacht, maar, tegelijkertijd, hebben zij een minder dringende en emotionele
noodzaak ontdekt voor de ander bij zichzelf. Ofschoon deze andere noodzaak niet zo
urgent is als de dominante energie, realiseren ze zich dat deze bevrediging van vitaal
belang is om zichzelf compleet te voelen. [<> Het is om deze reden dat het misleidend is om ‘biseksuelen’ te definiëren als degenen die precies in het midden zitten
in het centrum van het zevenschalige Kinsey spectrum, maar dit is wat Maurice Yaffé
en Elizabeth Fenwick doen in de sleutel voor hun Sexual Profile Graph aan het einde
van Sexual Happiness for Men, Dorling Kindersley, 1986, p.160. Het is handiger om
de minderheid die balanceren ongeveer in het centrum van het spectrum ‘ambiseksueel’ te noemen en de meerderheid die alle behalve die uiterste einden en het exacte
centrum bevolken in enige mate ‘biseksueel’ ].
Omdat mijn eigen seksualiteit niet gelijkhandig is, tenminste als het gaat om mijn
energie (mijn primaire energie is homoseksueel), is het waard om te citeren van de
website van Micheal W.Ebert, die ons vertelt, na enige details over zijn muzikale en
artistieke interesses:
Ik ben ook een erkend biseksueel; dit kleine feit heeft ook een grote rol
in mijn leven gespeeld. Ik heb veel debatten met mijn vrienden over biseksualiteit – de meeste van hen gebruiken het woord om een soort “duale
honger” staat te omschrijven, b.v. een staat waarin een persoon seksuele
trek heeft voor mannen, en een andere, aparte voor vrouwen. Wanneer ik
de term als etiket voor mezelf gebruik, omschrijf ik het echter als een soort
van ‘ambiseksualiteit’, een staat waarin een persoon geen belangrijk verschil ziet tussen mannen en vrouwen in termen van objecten van seksueel
verlangen. Ik wordt eigenlijk aangetrokken tot geesten, grapjes, lichamen,
eigenaardigheden, enz – persoonlijkheden dicteren mijn verlangens. Intimiteiten zijn intimiteiten; seks is seks; en tederheid is tederheid.
Wat in het bijzonder verwarrend is dat vele mannen (zoals mijzelf) die
biseksueel leven, ondanks het feit dat ze een opvallende neiging hebben
naar de homoseksuele richting, eigenlijk leven met een vrouw, genieten
van een stabiele relatie met haar, en, in veel gevallen, kindse vaders zijn.
Zulke mannen zijn vaak respectvol getrouwd en worden professioneel gezien hoog gezien of totdat een schandaal de plannen verijdelt – zoals behoorlijk tragisch recentelijk gebeurd is met een hooggeplaatste politicus.
Wat is er met die mannen die zo hebzuchtig zijn, het beste van beide werelden
willend?
Het neemt niet veel verbeeldingskracht om het antwoord te vinden. Als een man zijn
seksuele energie voornamelijk homoseksueel is, zal niets, niet eens een leven van gelukkige echtelijke seks, het veranderen. Maar dat betekent niet noodzakelijkerwijs dat
12
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
hij ‘uit de kast’ wil komen en een exclusieve homoseksuele levensstijl aanneemt.
Aan de ene kant, hij wil misschien niet dat zijn seksualiteit zijn meeste geadverteerde
eigenschap wordt of zijn meest constante bezigheid; aan de andere kant, hij wil misschien graag vader worden en kan, in ieder geval, het vooruitzicht om te leven met een
vrouw aantrekkelijker vinden dan leven met een man.
Veronderstel dat een man trouwt en kinderen krijgt, dan heeft hij eigenlijk twee
opties. Ten eerste kan hij proberen zijn dominante energie te onderdrukken en proberen een volmondig heteroseksueel te zijn. Als seks goed werkt in het huwelijk, zoals
het vaak doet, lijkt dit bereikbaar doel – ofschoon het zelden zo is. Een groot deel van
de woede geventileerd door mannen op hun vrouwen is het bijproduct van onderdrukte,
vaak niet erkende, homoseksualiteit.
Zijn twee optie, en degene die ik genomen heb, is zijn toekomstige bruid de
waarheid te vertellen over zijn seksualiteit, misschien daarbij de hoop uitdrukkend, nu
hij verliefd geworden is op haar, dat zijn homoseksuele nood naar de achtergrond zal
verdwijnen zodra ze getrouwd zijn. Dit laat haar vrij om te beslissen of ze wel of niet
het risico wil nemen om met hem te trouwen.
Zijn derde optie is voor de hand liggend niets te zeggen en het beste te hopen;
dit is een van de meest gebruikte en degene die het beste past met onze lange geschiedenis van seksuele draaierij en hypocrisie.
Hoe reageren vrouwen op deze drie soorten van biseksuele mannen of partners?
Op de eerste soort is de reactie waarschijnlijk een levenslange verbazing over
gedrag dat niet aanrekenbaar lijkt; in de slechtste gevallen kan ze eindigen bij het
zoeken van onderdak in een onderkomen voor mishandelde vrouwen. Op de tweede
is er waarschijnlijk een periode van tanende hoop dat de man zijn ervaring met seks
met haarzelf zijn homoseksuele nood overbodig maakt, gevolgd door een periode van
aanpassing aan het feit dat het niet zo is en het ook niet zo zal zijn, nooit. Op de derde
zal er waarschijnlijk een treiterende achterdocht zijn (die ofwel geconfronteerd of uit de
weg gegaan kan worden) dat haar man iets belangrijks achterhoudt; zou ze plotseling
een kans krijgen om de waarheid te zien dan kan dit komen als een dodelijke schok, in
het bijzonder als het iets is waar ze totaal niet op voorbereid was.
Welke van de drie paden hij ook bewandelt, geen biseksueel actieve man die gelukkig
getrouwd is en kinderen heeft wil iets doen wat averechts werkt op zijn familieleven,
misschien zelfs vernietigen. Hij zal daarom waarschijnlijk denken dat de homoseksuele
kant van zijn leven verborgen moet blijven (zelfs van zijn vrouw als hij de derde optie
heeft gekozen). Als hij zijn vrouw in vertrouwen heeft genomen (de tweede optie), kan
zij bepaald hebben dat hij discreet moet blijven, omdat, hoewel ze kan leven met zijn
biseksualiteit, ze het moeilijk zal vinden om te leven met een schandaal wat haar leven
kan doen verdorren en de levens van haar kinderen.
Terwijl dit allemaal begrijpelijk is, is het verre van ideaal. Wat traumatische schandalen kan en niet kan veroorzaken is duidelijk afhankelijk van het heersende sociale
ethos. Tot een paar jaar geleden werd het als schaamtevol gezien voor ongetrouwde
vrouwen om zwanger te worden of voor een getrouwd koppel op scheiding aan te vragen of voor koppel om samen te wonen zonder getrouwd te zijn. Weinig wenkbrauwen
zouden worden gefronst dezer dagen door een van deze gebeurtenissen. Zelfs Amerika’s president Bill Clintons uiteindelijk zeer publieke affaire met Monica Lewinsky werd
niet voldoende gezien als wenkbrauwen fronsend om een afzetting mogelijk te maken
– tot grote verlegenheid van zijn politieke tegenstanders.
Waar alles te maken heeft met homoseksualiteit of biseksualiteit is de situatie
nog steeds verwarrend onduidelijk. Wat niet eens een oorzaak zou zijn om de wenkbrauwen te fronsen in de meeste grote steden kan, als het ontdekt wordt, de levens
13
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
van mensen wonend in een kleine stad of dorp totaal ontwrichten.
We zitten dus in een vreemde situatie waar kinderen op school verteld kan worden dat vrijwel iedereen in enige mate biseksueel is, waar sekshandleidingen routinematig dezelfde boodschap verkondigen, terwijl bijna niemand biseksueel schijnt te
leven.
De boodschap die steeds nog krachtiger geprojecteerd wordt op de naı̈eve waarnemer is dat de meerderheid van mannen heteroseksueel zijn, een minderheid homoseksueel, maar een zeer klein aantal kan gewoon niet een beslissing nemen of hebben
niet het ‘lef’ om ervoor uit te komen.
Dit is zo’n karikatuur van de werkelijke situatie en van de feiten van menselijke
seksualiteit dat het gecorrigeerd moet worden. Eenieder die opgegroeid is in de periode voor Kinsey moet enorm dankbaar zijn voor de revolutie die de introductie van
een beetje feitelijk onderzoek heeft geı̈ntroduceerd in de seksuele arena. In plaats van
verheven psalmgezang (vaak enorm hypocriet) over hoe sekslevens geleefd moeten
worden, worden we ons nu steeds meer bewust hoe sekslevens eigenlijk geleefd worden.
Kinsey trok onvermijdelijk een grote hoeveelheid kritiek aan: het werd volgehouden dat zijn onderzoekstechnieken fouten bevatten en zijn statistieken onbetrouwbaar
waren; hij was te persoonlijk betrokken bij zijn onderzoek om gezien te worden als wetenschappelijk of objectief; hijzelf had een aantal atypische seksuele neigingen – en zo
verder.
Na het bekijken van deze kritieken heeft Merl Storr een verstandige recente beoordeling gegeven van de waarde van Kinseys werk, deze gaat als volgt:
Wat nu ook de tekortkomingen of anderszins ook waren van Kinseys data. . . zijn conceptuele bijdrage is van een groot en blijvend belang geweest,
en zijn model van menselijke seksualiteit als een continuüm lopend van
heteroseksualiteit naar homoseksualiteit is de basis geworden van evenzo seksuologische en populaire debatten [<>Merl Storr [ed], Bisexuality: a
critical reader, 1999, Routledge, p.31].
Critici salueerden zelden naar Kinseys moed om te pogen een veld te exploreren dat hopeloos onderzoek nodig had, waar elke andere onderzoeker het wijzer
had gevonden om het te negeren. Freud en zijn collega’s hebben misschien een grote hoeveelheid verrassende en tot nu toe onverwachte seksuele excentriciteit bij hun
patiënten gevonden, inclusief een aantal kinderen, maar niemand voor Kinsey had het
gedurfd om te neuzen in het seksuele gedrag van breed spectrum aan mensen die
geen directe noodzaak hadden om psychoanalyse te ondergaan.
Het bewijs van de basale validiteit van Kinseys werk is zijn naspel. Niets is hetzelfde meer sinds hij het deksel eraf trok en naar buiten bracht wat veel mensen voorheen onwillig wilden toegeven, zelfs naar zichzelf.
We nemen het nu voor lief dat de meeste jongens zich aftrekken en een verrassend
aantal doen aan homoseksuele seks. We nemen de seksuele code ook voor lief wanneer een persoon beloften doet om een kleine indicatie te kunnen geven van de code
hoe hij leeft. We zijn niet in het bijzonder verrast te horen van een Amerikaanse president of een Britse premier die gepakt is bij het doen van dingen die zijn verklaarde
code van seksuele oprechtheid weerspreken.
Er is, natuurlijk, nog steeds een grote hoeveelheid aan ontwijking en hypocrisie. Er zijn
nog steeds genoeg mensen die overreed kunnen worden om de waarheid te vertellen
bij het antwoorden op een vertrouwelijke vragenlijst, maar die er niet van zouden dro-
14
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
men om deze informatie openbaar te maken aan hun ouders of hun seksuele partners.
Het resultaat daarvan is dat mensen op zulke verschillende niveaus op weg naar seksuele openheid zitten dat het moeilijk is om te weten te komen wat een andere persoon
denkt, laat staan doet, met betrekking tot seks. Zelfs mensen die elkaar jaren gekend
hebben en weten van elkaar dat ze gelijkgestemd zijn, kunnen nog steeds verstoppertje spelen wanneer het op seks aankomt.
Een persoon goed kennen kan inderdaad vaak eerlijkheid in deze zaken tegen
houden. Vrienden kunnen bang zijn dat een eerlijke seksuele zelfonthulling hun de
vriendschap kan kosten of op zijn minst het gemak dat ze voorheen in elkaars gezelschap gevoeld hebben verwoesten. Adolescente kinderen kunnen teveel bang zijn voor
eerlijkheid richting hun ouders omdat ze hen kunnen verwerpen.
Dit betekent dat, ondanks alles wat nu gezegd en geschreven gaat worden over seks
in boeken, magazines, kranten, op TV, op het Internet, op video’s, enz, er nog een
grote hoeveelheid remming, vooroordelen, frustratie, angst en modder in de hoofden is
over veel van deze centrale onderwerpen, in het bijzonder iets wat te maken heeft met
biseksualiteit.
Wat van het materiaal dat circuleert is ‘serieus’ en informatief, ofschoon vaak saai
en zwaar, gebruikmakend van technische termen die juist die mensen vervreemden die
het bedoelt te bereiken. Sommigen prijzen zichzelf aan als ‘porno’, zorgend voor brede,
gevarieerde soorten smaak en verantwoordelijk voor alle seksuele neigingen, maar het
meeste ervan exploiteert zonder schaamte seks voor financieel gewin.
Volgens mijn ervaring zijn er nog steeds veel gebieden die niet adequaat doordacht
zijn of over welke er nog steeds veel te veel onderontwikkeling is of verwarring bestaat.
De vragen die in de koppen staan in de volgende hoofdstukken zijn ontworpen om
sommige van deze gebieden te verkennen.
15
HOOFDSTUK 1. OPENINGSZET
16
Hoofdstuk 2
Zijn mensen in werkelijkheid of homoseksueel of
heteroseksueel?
I
de Europese traditie hebben we een passie voor categoriseren. In de morele sfeer
neigen onze categorieën vast te zitten in de een of andere tegengestelde doos, b.v.:
N
Goed
Deugd
Juist
Goddelijk
Respectabel
Liefde
Wetenschappelijke seksuologie
Heteroseksueel
slecht
ondeugd
onjuist
demonisch
Niet respectabel
lust
pornografie
homoseksueel
In tegenstelling tot deze categorieën zijn er de oude Chinese concepten van yin
en yang. Dit zijn tegenovergestelde concepten, maar niemand in China zou het zien als
de een goed en de ander slecht, een om te koesteren en de andere om te verdelgen.
Zowel yin en yang zijn essentieel voor de schepping en voeding van leven en proces; je
kunt niet de een hebben zonder de ander; ze zijn als tweelingpolen van een elektrische
stroom of de tegengestelde polen van een magnetisch veld.
Hetzelfde komt nog meer naar voren in het bekende Taoı̈stische symbool, die ook uit
China komt, twee overeenkomende kikkerlarven voorstellend, één zwart en de ander
wit, beide ingesloten in dezelfde cirkel en elk met een punt van andere met zijn kleur
erin.
Mijn eigen denken over seksualiteit is door vele gespreken die ik had met jonge
Indiase studenten beı̈nvloed. Deze gesprekken waren over de periode verspreid waar
ik in Zuid-India was, tussen 1954 en 1966 aan het allereerste begin van mijn carrière.
Het eerste ding wat me raakte toen ik in India aankwam was de manier waarop jongeren of mannen rondwandelden, arm in arm of met armen op de schouders.
Het tweede ding was de manier waarop kinderen rondwandelden in hun dorpen, spiernaakt rechtstreeks tot aan de puberale leeftijd, de jongens hadden genitaliën waarmee
gerommeld of gemanipuleerd was door oudere mannen in het dorp. Dit was zó in tegenstelling tot wat ik ervaren had in Engeland dat ik begerig werd om te leren wat deze
studenten over dit alles dachten.
Ik ondervond onveranderlijk dat ze erg hun hoofd braken wanneer ik begon te
praten over homoseksualiteit in tegenstelling tot heteroseksualiteit. Dit was in de late
jaren vijftig en begin jaren zestig, toen, na het ontwaken van het Kinsey rapport, er een
17
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
controversieel debat was over de zaak van seksuele oriëntatie en legaliteit in Engeland.
De regering had de Wolfenden Committee opgezet om dit gebied te onderzoeken en
terug te rapporteren aan het parlement.
Mijn Indiase studenten vonden het leuk om over seks te praten. Ze vonden het bevrijdend om in staat te zijn zich te ontluchten over het onderwerp met een oudere man,
omdat, zoals ze me graag vertelden, dit nauwelijks gebeurde in India. Maar toen ik
hen vroeg naar homoseksualiteit, waren ze in eerste instantie behoorlijk verbijsterd.
Toen ik probeerde ons onderscheid tussen hetero- en homoseksualiteit vermengde
hun hoofdbrekens zich met ongemak; ik had voor de hand liggend een nieuw concept
geı̈ntroduceerd die volledig vreemd voor hen was. Het was alsof ik hun een lepel in
hun handen had gegeven tijdens de lunchpauze en gevraagd had om hun maal op te
eten met dat in plaats van hun handen.
Voor deze studenten waren er simpelweg mensen voor wie zij een variërende
mate van affectie voelden. Ze namen het voor lief dat ze uiteindelijk getrouwd zouden zijn en kinderen hebben en hun ouders partners voor hen zouden regelen, maar,
omdat dit niet een zaak was van “verliefd worden”, om mee te beginnen, verwachtten
ze zelden dat het huwelijk hun affecties of hun seksualiteit monopoliseerde. Het ZuidIndiase klimaat staat toe dat kleding tot het minimum gereduceerd is en de temperatuur
stimuleert enthousiasme. In deze situatie gebracht was het voor de hand liggend zeer
onwaarschijnlijk om te vergeten dat iedereen een lichaam heeft; het was natuurlijk voor
hen om affectie fysiek uit te drukken, behoorlijk onafhankelijk van geslacht.
Zodra ik gewoon werd met deze manier van denken, omarmde ik het als veel
geschikter voor mijn eigen natuur dan de ideeën (als je dat zo zou kunnen noemen)
waarmee ik opgevoed was.
Het was ironisch dat, terug in Engeland, ofschoon in 1967 de man op zijn minst
toegestaan werd om privé legale seks te hebben met een toestemmende volwassen
mannelijke partner, het tegelijkertijd steeds en steeds meer gepolariseerd werd. Dit
was precies het tegenovergestelde van wat Kinsey had voorgestaan. Zijn onderzoek
had bij hem ertoe geleid om een soort houding aan te nemen die behoorlijk gelijk was
aan de houding die ik tegengekomen was in India. Dit is hoe Kinsey zijn verwerping
van het idee uitgedrukt had:
Twee discrete bevolkingsgroepen, heteroseksueel en homoseksueel. De
wereld moet niet ingedeeld worden in schapen en geiten. Noch alle dingen
zijn zwart noch alle dingen wit. . . De natuur doet nauwelijks aan discrete
categorieën. Alleen de menselijke geest vindt categorieën uit en probeert
de feiten te persen in afgescheiden vakjes. De levende wereld is een continuüm in elk en alle van zijn aspecten. Des te eerder wij dit leren bij menselijke seksueel gedrag des te eerder zullen wij een goed begrip hebben
van de realiteit van seks.
Zoals nu algemeen bekend is heeft Kinsey een seksuele oriëntatie grid gemaakt
om de voorkeuren van de mensen aan te geven die hij geı̈nterviewd of ondervraagd
heeft. Het was als volgt:
0 – exclusief heteroseksueel gedrag
1 – overwegend heteroseksueel met incidenteel homoseksueel gedrag
2 – overwegend heteroseksueel, maar meer dan incidenteel homoseksueel gedrag
3 – gelijke hoeveelheden van heteroseksueel en homoseksueel gedrag
4 – overwegend homoseksueel, maar meer dan incidenteel heteroseksueel gedrag
5 – overwegend homoseksueel met incidenteel heteroseksueel gedrag
18
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
6 – exclusief homoseksueel gedrag
Een interessant feit over deze lijst is, hoewel het eindigt bij 6, het eigenlijk een 7punts schaal is. Het komt overeen met de kleuren van het spectrum, die weergegeven
kan worden met een gelijksoortige schaal:
0.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Rood
Oranje
Geel
Groen
Blauw
Indigo
Violet
Interessant bij het spectrum is dat licht, wat behoorlijk kleurloos lijkt te zijn, werkelijk opgebroken kan worden om alle kleuren van regenboog te openbaren. Het begint
erop te lijken alsof de menselijke seksualiteit in dit opzicht behoorlijk veel overeenkomsten heeft met licht. [<> Recente studies van dierlijke seksualiteit suggereert dat
mensen beslist niet de enige zijn met dit. Zie Bruce Baghemi, Biological Exuberance:
animal homosexuality and natural diversity en de websites Marmor, J. and Denniston,
R.H., Homosexuality/Bisexuality in the Animal Kingdom en ook de website genaamd A
Paradox of Evolution]
Ofschoon Kinsey en zijn opvolgers hadden gevonden dat bijna de helft van hun steekproef in de richting van het centrum van de band viel die de extremen van exclusief
homo- of hetero-seksualiteit overspant, kwam het steeds meer in de mode om het
bestaan van een gay subcultuur toe te geven, nu wettelijk gesanctioneerd, maar alle
mannen buiten de subgroep te zien als ‘hetero’, m.a.w. exclusief heteroseksueel. Dit
gaf de ‘hetero’ man de gerieflijke verzekering dat hij veruit in de meerderheid was.
Dit was vrijwel volledig in tegenstelling tot de bekende feiten van mannelijke seksualiteit, net zoals die voor-1967 situatie, toen homoseksualiteit buiten de wet viel,
zowel in de rechtbanken en de samenleving. Nu werd van homoseksualiteit toegegeven dat het bestond en legaal getolereerd werd (binnen strikte beperkingen – zelfs nu
kunnen mannen gearresteerd worden voor prostitutie, zelfs in een homoclub, of voor
het publiekelijk kussen. Ze zouden erg moedig zijn als ze hand in hand lopen – wat
Indiase mannen doen wanneer ze onbewust zich scheren), maar het werd in stand
gehouden om effect te hebben op deze kleine subgroep van ongetrouwde en vaak
zichtbare homoseksuelen.
Dit negeerde schandelijk Kinseys bevindingen dat, terwijl slechts 4% van zijn
steekproef exclusief homoseksueel leek te zijn, 46% van de mensen toegaf dat ze een
homoseksuele ervaring hadden gehad. [<> De werkelijke bevindingen in 1948 in de
Sexual Behaviour in the Human Male by Kinsey, A.C., Pomeroy, W.B. and Martin, C.E.,
waren dat bij het bereiken van de middelbare leeftijd, ongeveer 46% van alle mannen
enige soort van openlijke erotische ervaring met leden van hetzelfde geslacht heeft
gehad. Dit had betrekking op elke tweede man in Amerika. 37% van alle mannen had
op zijn minst 1 homoseksuele ervaring tot het punt orgasme tussen de adolescentie en
hoge leeftijd. Dit was van toepassing op bijna twee mannen uit vijf. 4% van alle mannen
gaven toe exclusief homoseksueel te zijn in hun gedrag gedurende hun hele leven.]
Het was geen verrassing toen Kinsey vond dat de meerderheid van de mannen (en
vrouwen) voornamelijk heteroseksualiteit claimt, maar het aantal dat voornamelijk homoseksualiteit claimt groter was dan verwacht. De werkelijk grote verrassing was, ondanks alle conditionering in onze soort maatschappij die een voorkeur heeft voor hete-
19
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
roseksualiteit, dat bijna de helft van de mensen die hij ondervraagd had te maken heeft
gehad met gelijke sekse activiteit. Het is een open vraag hoeveel van de resterende
50% die homoseksueel betrokken zouden zijn geraakt als ze opgegroeid waren in een
minder homofoob ethos.
Later onderzoek door Blumstein en Schwartz werpt een belangrijk licht op deze vraag.
Pratend over het relatieve gemak of ongemak waardoor mannen en vrouwen in staat
zijn om homoseksuele activiteit te accepteren in hun leven, namen ze waar dat:
Vrouwen vaak dachten dat zulke activiteiten een natuurlijk verlengstuk
waren van vrouwelijk affectief gedrag en het had geen implicaties voor hun
seksualiteit. Mannen, aan de andere kant, waren veel meer bezig met wat
de ervaring betekende voor hun mannelijkheid, soms bang dat ze nooit
meer in staat waren erotisch te antwoorden op een vrouw. Sommige mannen isoleerden zichzelf van de homoseksuele implicaties van homoseksueel gedrag door exclusief betrokken te raken in onpersoonlijke seks. . . of
in homoseksuele handelingen waar zij wat zijn zagen als de mannelijke rol
namen [<>Philip W. Blumstein and Pepper Schwartz, Bisexuality: Some
Social Psychological Issues, 1977, geciteerd uit Merl Storr, Bisexuality: a
critical reader, Routledge, 1999, p.73].
Terugkerend tot Kinseys bevindingen, het was minder verrassend om te leren
dat een kleine minderheid van zijn geı̈nterviewden zichzelf plaatsten rond het centrum
[punt 3] op Kinseys oriëntatie grid, omdat deze zeldzame personen waren die met gelijk
enthousiasme konden antwoorden op ieder geslacht (die mensen worden intrigerend
genoemd “ambiseksueel” door Masters and Johnson [<>in Masters, W. and Johnson,
V, Human Sexual Response, 1966. Er is een tendentie in sommige recente geschriften
(zoals, bijvoorbeeld, in Philip Blumstein en Pepper Schwartz Bisexuality: Some Social
Psychological Issues, Blackwell, 1977) om de term “ambiseksueel” te willen gebruiken
als een substituut voor “biseksualiteit”, omdat het minder rigide, meer fluı̈de, dichterbij
de meeste mensen hun ervaring klinkt, maar dit verdoezelt het verschil wat Masters
en Johnson tussen zij die biseksueel leven terwijl ze een geslachtelijke voorkeur hebben en die zeldzamere vogels (de ambiseksuelen) die geen voorkeur hebben wilden
benadrukken].
Een vitaal feit, bijna helemaal verhuld door de sociale polarisatie van ‘hetero’s’
en ‘homo’s’, is dat de meerderheid van degenen die voornamelijk aan de ene zijde of
andere zijde zitten ook in belangrijke mate zich bewust, of met tussenpozen of tamelijk
continue, zijn van een compenserende trek naar de tegenovergestelde richting. Het
volgende citaat van de website van het Robert Koch Instituut [nu hernoemt tot Magnus
Hirschfield Archive for Sexology] gaat een lange weg om richting te geven aan het
opschonen van de verwarring inherent aan onze huidige gebruik van termen:
- de term heteroseksueel kan gebruikt worden om iemand te omschrijven die een
duidelijk erotische voorkeur heeft voor partners van de andere seks (categorieën
0-2 op de Kinsey schaal).
- de term homoseksueel kan gebruikt worden om iemand te omschrijven die een
duidelijk erotische voorkeur heeft voor partners van de tegenovergestelde sekse
(categorieën 4-6 op de Kinsey schaal)
- de term biseksueel (of ambiseksueel) kan gebruikt worden voor iemand die erotisch aangetrokken wordt tot beide seksen (categorieën 1-5 op de Kinsey schaal)
Het zal waargenomen worden dat derde van deze definitie gedeeltelijk overlapt
met elk van de andere twee. Wat zegt, de classificatie ‘biseksueel’ omvat sommige
20
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
‘heteroseksuelen’ (die in categorieën 1 en 2) en ook sommige ‘homoseksuelen’ (die
in categorieën 4 en 5). Deze inconsistentie is niet te voorkomen, tenzij men alleen die
personen biseksueel wil noemen wiens erotische interesse evenredig verdeeld is over
de twee seksen (categorie 3). Een dergelijk gebruik is echter nooit breed geaccepteerd.
We hebben daarom te leven met het feit dat naar bepaalde personen verwijzen kan
worden als ‘heteroseksueel’ (of ‘homoseksueel’) in de ene context, en als ‘biseksueel’
in een andere.
Mijn enige ruzie met de terminologie van hierboven is inmiddels gewoonlijk: de
term ambiseksualiteit wordt weer gezien als een synoniem voor biseksualiteit, terwijl
het bruikbaarder aanvaardt kan worden om alleen een kleine minderheid van biseksueel actieve mensen aan te duiden die zich niet bewust zijn van enige geslachtelijke
voorkeur (degene die ‘3’ op de Kinsey schaal registreren). Merk, tussen twee haakjes,
de zeer goede Robert Koch site op, nu hernoemt, te vinden op:
http://www.sexology.cjb.net.
Wat nog verwarrend is, vanwege de sociale druk om te conformeren, is dat een
man zijn zichtbare seksuele levensstijl niet eens zijn dominante seksuele energie hoeft
weer te geven. De auteur, Bruce Chatwin, is een goed recent voorbeeld. Tot hij stierf
aan AIDS in 1989, werd er van hem gedacht dat hij een respectabele ‘hetero’ was. In
zijn boek, On the Black Mountain, ofschoon bij de centrale karakters, mannelijke tweelingen, gedurende hun leven het expliciet ontkend wordt dat, ondanks een geheimzinnige bijlage voor de een en voor de ander, er iets seksueels zit bij hun intimiteit.
Alleen na zijn dood werd het algemeen bekend dat Chatwin zelf gedreven werd,
obsessief bij tijd en wijle, door een krachtige homoseksuele energie. Hij schreef er nooit
over en haatte het om erover te praten, zelfs bij vrienden.
Eenieder die de strekking waarin hetzelfde waar is voor andere getrouwde mannen in twijfel trekt die respectabel hetero lijken zou eens het Internet moeten raadplegen. Voor de eerste keer in de geschiedenis is het mogelijk voor mannen om hun
seksuele partners te zoeken of toe te geven aan hun fantasieën in strikte privacy, maar
met toegang tot de gehele wereld. Ik zou de sceptische surfer adviseren om te beginnen met Men on the Net (Mannen op het Net), dan klikken op ‘male nudes’ (mannelijk
bloot) in de linkse kolom (in Nederland is BiMannen de meest aangewezen site, red).
Vanuit hier krijgt hij tot een tamelijke hevige motregen van een enorm en snel groeiend
aantal websites toegang gericht op de ‘homo’ markt. Als de onderzoeker dan verwijst
naar een deel van de erotische fictie dat aangeboden wordt op deze en andere sites,
zal hij getrouwde mannen ontdekken die opduiken met ongemankeerde regelmatige
‘homo’ anekdotes en verhalen.
John Barrington, zelf een gelukkig getrouwde Engelsman, ontdekte precies hetzelfde fenomeen in het werkelijke leven. Hij publiceerde de bevindingen van zijn onderzoek, die hij zelf had uitgevoerd als Sexual Alternatives for Men in 1981 [<> Barrington merkt op, in het bijzonder op pag.131-135 van het hier geciteerde werk, dat
getrouwde mannen zovaak in zijn onderzoek voor de dag komen, vaak de geprefereerde partners van exclusief ‘homoseksuele’ mannen, dat een maatschappij ‘zeer vooruit
zal lopen. . . wanneer biseksualiteit geaccepteerd zal worden als een normale seksuele
uitdrukking van een mans seksuele natuur. . . en . . . een mans homoseksuele contacten
buiten zijn huwelijk zullen makkelijke sociaal en moreel getolereerd worden. . . dan zijn
seksuele contacten met vrouwen. Vrouwen passen zich, feitelijk en over het algemeen,
meer aan een mannelijke ‘rivaal’ dan ze doen bij een andere vrouw die een man in zijn
web vangt: mannen, over het algemeen, worden niet gezien als een bedreiging voor
het huwelijk door een vrouw. . . ’ pag.133]
21
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
Als de meerderheid van de mannen voornamelijk heteroseksueel zijn en hun
minder luidruchtige homoseksualiteit neigen te onderdrukken, dan zijn er ook heel veel
mannen wiens energie, zoals de mijn, voornamelijk homoseksueel is, en proberen hun
relatief zwakke heteroseksualiteit te onderdrukken.
Ik ging door mijn adolescentie in de late veertiger jaren toen alle boeken die ik raadpleegde me vertelden dat als ik me bewust was van een krachtige energie in de homoseksuele richting (wat ik zonder twijfel had) ik iedere hoop om getrouwd te raken moest
opgeven. Als ik vermetel genoeg was om een poging te doen zou het een ramp zijn,
talloos letsel toebrengend aan mijn partner en mezelf [<> Ik heb, bijvoorbeeld, Kenneth
Walkers Physiology of Sex, Penguin, 1940, gelezen, toen ik vijftien was en me al bewust was van sterke homoseksuele verlangens. Walker vertelde me, ofschoon ‘enige
van de grootste namen op de lijst van artistieke faam tot die behoren die homoseksueel zijn’ p.128 ‘het huwelijk komt, natuurlijk, niet aan de orde, zelfs wanneer de patiënt
biseksueel is, ofschoon een homoseksueel een capaciteit kan hebben voor een heteroseksuele verbintenis, zijn dominante verlangen is voor een lid van zijn eigen sekse’
p.133]
Mijn mentoren zeiden me dat ik moest lijden in stilte, omdat wat ik werkelijk wilde
in de optiek van mijn samenleving crimineel en walgelijk was – wat me als hooglijk ironisch trof gezien de opties van dezelfde samenleving zijn bereidheid om jonge mannen
naar een oorlog te sturen, om andere mannen te verminken en af te slachten of zelf
verminkt of afgeslacht te worden.
Hoewel, afgezien van het in vertrouwen nemen van één of twee vrienden, ik leed
inderdaad in stilte.
Als het niet de intense frustratie was die ik voelde op het homoseksuele front, in het
bijzonder in het ontspannen man-man ethos in India waar ik me buiten voelde staan,
gekoppeld aan het feit dat ik een werkelijk prachtige jonge vrouw was tegengekomen
op de boot die me naar India bracht, was ik misschien nooit getrouwd. Zoals het was,
Margaret en ik doken in de diepte in 1957, ondanks de taboes die Kenneth Walker en
ander ‘experts’ me probeerden in te druppelen. Ik had Margaret voor we ons verloofden verteld over mijn homoseksualiteit en de taboes op het huwelijk waarover ik had
gelezen, maar ze wilde het risico nemen.
Ons huwelijk is veel gelukkiger geweest dat vele andere die we kennen en het heeft
ons twee dochters gegeven en, tot nu toe, drie kleinzonen en één kleindochter.
Mijn seksuele energie is in zijn geheel niet aangetast door veertig jaar van huwelijkse
seks. Ofschoon het grootste gedeelte van mijn werkelijke seks over vier decennia heteroseksueel is geweest en reusachtig vervullend, is mijn basale seksuele energie zo
eigenwijs homoseksueel gebleven als voor het was toen we trouwden. Ik was me meer
bewust ervan na het huwelijk dan ervoor, omdat, nu ik regelmatig seksueel actief was,
ik me minder ingeblikt voelde naar andere mannen. Als een getrouwde man was ik in
staan om ze te ontmoeten en soms relaties met hun op te bouwen, veel makkelijker
dan gedurende mijn vrijgezelle jaren.
Ik had tegen Margaret verteld voor het huwelijk, als seks goed werkte binnen het
huwelijk (zoals het deed), ik verwachtte dat mijn homoseksuele kant volledig naar de
achtergrond zou verdwijnen. Het kwam een beetje als een verrassing om te ontdekken
dat dit niet gebeurde. In tegendeel, ik begon steeds meer en steeds meer te voelen dat
ik mijn heteroseksuele leven met op zijn minst één homoseksuele relatie moest complementeren. Het was tien jaar later voordat deze behoefte iets vond dat bevrediging
benaderde, maar, beetje bij beetje, had het een stempel gedrukt op de ontwikkeling van
een volledig, afgeronde biseksuele levensstijl, waarbinnen het huwelijk centraal bleef.
22
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
De vraag die voor ons ligt: zijn mensen in werkelijkheid ofwel homoseksueel of
heteroseksueel?
In mijn late tienerjaren zou ik mezelf omschrijven, gebaseerd op de sterkte van de seksuele driften die ik kreeg, als ‘exclusief homoseksueel’.
In 1957 zou ik mezelf gezien hebben als een ‘mogelijke aanstaand bekeerling voor heteroseksueel zijn’.
Tussen toen en ergens, rondom 1977 zou ik mezelf gezien hebben als een wat onzekere en vaak gefrustreerde ‘biseksueel’.
Sinds 1977, en toenemend over de laatste decennia, ben ik meer gaan accepteren,
voor mezelf althans, en om redenen die voornamelijk naar boven zullen komen in de
volgende hoofdstukken, dat een biseksuele levensstijl de enige is die ooit kan zien als
volledig vervullend, ofwel seksueel of emotioneel.
Dit brengt natuurlijk de vraag naar voren: in hoeverre is mijn eigen ervaring typisch,
in het bijzonder voor mannen die recentelijk opgegroeid zijn in een zeer verschillend
seksueel en sociaal ethos?
Deze vraag is niet abstract te beantwoorden en u, de lezer, bent de enige persoon die het voor uzelf kan beantwoorden.
In algemene termen ben ik duidelijk niet representatief voor de meerderheid van
de mannen, omdat, zoals ik al verschillende keren gezegd heb, ik me bewust was sinds
het midden van mijn tienertijd van een dominante seksuele energie die ‘homo’ was, niet
‘hetero’. Dit verschil toestaand heb ik reden om te geloven dat de noodzaak dat ik mijn
dominante energie op heb moeten laten wegen tegen zijn tegenovergestelde veel meer
voorkomt dan vaak wordt gedacht.
Aan de heteroseksuele kant heeft biologie verzekerd, hoe ‘homo’ we onszelf ook
kunnen voelen, dat er bijna altijd de yin is voor ouderschap verscholen in de schaduwen en, om deze yin te hulp te schieten en op te hitsen, de val van de organen die voor
elkaar gebouwd zijn.
Aan de homoseksuele kant is er het feit dat de meeste mannen hun sekslevens beginnen met aftrekken. Gedurende het proces ontdekken ze vaak bij hun eigen pikken
een orgaan wat intens plezier op zichzelf kan geven, apart van het plezier dat de interactie met een kut kan geven. Het zou buitengewoon zijn als deze ontdekking van de
intrinsieke (met als tegenovergestelde de instrumentele) waarde van hun eigen pikken
niet leidt tot een groeiende interesse in en verlangen naar interactie met de pikken van
anderen. In zoverre, als het niet leidt tot deze richting dan is het veel waarschijnlijker,
vanwege sociale conditionering en angst om ‘homo’ te worden, er geen energie is in
die richting.
Op het emotionele en relationele niveau is er geen twijfel mogelijk dat de meeste
mannen een diepe noodzaak voelen bij mannelijke vrienden in wie zijn hun vertrouwen
kunnen stellen bij een pintje in de kroeg en met wie zij hun hobby’s en enthousiasme
kunnen delen of contrasteren, participeren in sporten, en misschien, in het bijzonder in
sommige nu bijna niet meer bestaande fabricage-industrieën, met elkaar te werken.
Al dit alles wordt gezien als geheel ‘normaal’. Wat niet algemeen herkend wordt, omdat
krachtige verboden dat onderdrukken, is dat seks vaak deze man-man vriendschappen
kan versterken. Als seks een man en een vrouw intiem dichter bij elkaar kan brengen
dan wat dan ook [<> seks, zelfs tussen een man en een vrouw, doet dat niet noodzakelijkerwijs, natuurlijk; maar seks kan ontegenzeglijk dit doen, en op een manier wat
uniek wederzijds is], waarom zou hetzelfde niet waar zijn als twee mannen, of twee
vrouwen, van elkaar gaan houden?
Het antwoord op de vraag die voor ons ligt moet zijn: nee, mensen zijn niet werkelijk of homo of hetero. De meeste mensen zijn voornamelijk ofwel homoseksueel
23
HOOFDSTUK 2. ZIJN MENSEN IN WERKELIJKHEID OF HOMOSEKSUEEL OF
HETEROSEKSUEEL?
of heteroseksueel, maar, in verschillende graden, hebben ze een veelbetekende noodzaak voor ontmoetingen en relaties die tegenwicht bieden voor hun dominante energie.
24
Hoofdstuk 3
Destabiliseert iedere soort van promiscuı̈teit niet een
relatie?
verder gegaan wordt is het voor de hand liggend noodzakelijk om deze
vraag te behandelen omdat, als we beslissen dat het antwoord ‘ja’ is, er geen
mogelijkheid kan zijn om een biseksuele levensstijl te hebben dat stabiele relaties promoot.
Een compromis kan zijn te zeggen dat twee stabiele relaties naast elkaar kunnen
bestaan, één homoseksueel en de ander heteroseksueel, maar alles wat daar voorbij
gaat kan destabiliserend zijn. Zelfs dit kan voor sommige mensen te ver gaan.
De vraag komt naar boven omdat de monogame traditie die de Judaı̈sche-Christelijke
seksuele ethos eeuwenlang heeft geregeerd. Islamitische praktijk stond polygamie toe,
net zoals het gebruik in vele andere culturen in verschillende delen van de wereld. Zelfs
binnen het christendom zijn er dissidente groepen geweest zoals de Mormonen die polygamie gesanctioneerd hebben.
De houding in de richting van gelijke sekse relaties is ook zeer beslist vijandig
geweest in de Judaı̈sche-Christelijke traditie, vaak tot wrede straffen aanleiding gevend,
zelfs executie. Dit staat weer in scherp contrast met wat algemeen gebruik is in vele
andere culturen in andere delen van de wereld.
Vandaag de dag zijn er ontelbare mensen die nog steeds een zekere mate van
verbintenis claimen met de Joodse of Christelijke tradities, maar wie vurig tegenstander zijn van de traditionele seksuele taboes geassocieerd met deze religies. Nog steeds
zijn er meer mensen die leven binnen de grenzen van traditioneel Judaı̈sch-Christelijke
landen, ofschoon ze geen immigranten zijn van andere gebieden, die zich totaal gedissocieerd hebben van deze religies en zichzelf nu zien als seculiere agnostici of
humanisten.
Zelfs deze mensen kunnen meer aangetast zijn dan dat ze zich realiseren door ideeën
die geen andere sanctie hebben dan in het geloof die zijn theoretisch verlaten hebben.
De grootste winst van de monogame traditie is de waarde die het legde op een seksuele relatie tussen een man en een vrouw en de familie-eenheid die vaak resulteert van
zo’n relatie.
Het grootste defect ervan is zijn onmogelijke rigiditeit. Bij het proberen om bij iedereen hetzelfde pad af te dwingen – tuchtiging voor het huwelijk en trouw binnen het
huwelijk – heeft het de zonden en soms misdaden, of ‘zelfmisbruik’ , ‘ontucht’, ‘overspel’, ‘sodomie’, enz te weeg gebracht. Om het stigma van deze zonden (of misdaden)
te voorkomen heeft de traditie eindeloze heimelijkheid en hypocrisie gekoesterd als
een grote hoeveelheid pijn en ongeluk gebracht bij een deel van de mensen die binnen
V
O ordat
25
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
de lijnen gehouden werden ten koste van gevangen zitten in een liefdeloze relatie of
uitgesloten van die ene relatie waar hun harten naar smachten.
Het is zo goed als zeker dat iedere traditie die eeuwenlang een cultuur in stand
gehouden heeft elementen in zich zal hebben die blijvende waarde hebben. Het is
evenredig zeker, omdat deze traditie onmiskenbaar zijn wortels had in de pre-wetenschappelijke
periode, toen weinig tot niets bekend was over tradities die voorkwamen in andere delen van de wereld, nog minder over de gedetailleerde werking van het menselijke brein
en lichaam, dat het beperkt lijkt op sommige momenten, onwetend, naı̈ef en chauvinistisch volgens moderne standaarden, een autoriteit claimend voor zichzelf en een
validiteit die het niet meer kan beheersen.
In het midden van de oorlog tegen de traditie binnen de Judaı̈sche-Christelijke
wereld is de moderne kijk op de functie van seks. De ontvangen bijbelse kijk op de
zaak is dat God de man en vrouw schiep om kinderen te verwekken.
De moderne kijk is dat alleen een klein beetje seks genoeg is om de planeet te bevolken, maar dat menselijke wezens gezegend zijn met een sterke en veel minder
reproductieve gereguleerde seksuele energie dan vrijwel ieder ander dier; het kan niet
juist zijn, wetend wat we nu weten, om seks te behandelen alsof zijn enige functie reproductief zou zijn.
Sommige van deze die hebben gerebelleerd tegen de traditie zijn naar het andere
extreme gegaan en hebben geprobeerd om seks volledig te dissociëren van het voortbrengen – het is niet moeilijk om sekshandleidingen te vinden waar kinderen niet eens
genoemd worden – of zelf van relaties, hun seksuele levens beperkend tot een opvolging van ‘one-night stands’ met altijd veranderende partners, soms partners van beide
geslachten. Zulke rebellen hebben ‘promiscuı̈teit’ een slechte naam gegeven, in het bijzonder toen hun levensstijlen geassocieerd werden met de gruwelijke SOA’s als AIDS.
Voor rebellen zoals deze is de vraag die voor ons ligt in ieder geval betekenisloos,
omdat zij niet geı̈nteresseerd zijn in relaties, stabiel of anderszins. Omdat mensen van
deze overtuiging waarschijnlijk dit boek niet zullen lezen lijkt het veilig om te veronderstellen dat degenen die wel lezen bezorgd zijn om goede relaties te koesteren en
daarom een interesse zullen hebben in de onderwerpen die deze vraag naar voren
brengt.
Het woord ‘promiscuı̈teit’ heeft een voorzichtige definitie nodig. Mijn woordenboek definieert ‘promiscue seksuele relaties’ als ‘onbeperkt door huwelijk en samenwonen’. Met deze definitie is iedere seks uitgezonderd wat plaatsvindt binnen een huwelijk of partnerschap ‘promiscue’.
Als deze definitie wordt geaccepteerd en als zulke promiscuı̈teit voor schuldig aangezien wordt, dan wordt elke soort van deserteren van seks met iemands erkende partner
gezien als ‘bedriegen’ en verantwoordelijk om panne in de relatie te veroorzaken.
Merk op hoe deze definitie van ‘promiscuı̈teit’ de rigiditeit van de Judaı̈scheChristelijke traditie overerft. Het zet alle soorten van buitenechtelijke (of gelijksoortige)
seks in dezelfde categorie, onafhankelijk of het gebeurt met de partners kennis en toestemming, of het nu bestaat uit een willekeurige serie van koppelingen onbeschermd
door voorbehoedsmiddelen aan de ene kant, of voorzichtig gereguleerde, veiligheidsbewuste handelingen, veel van welke in de context staan van een doorgaande relatie,
aan de andere kant.
Het wordt nu algemeen erkend dat seks een variëteit aan functies vervult, maar niet
noodzakelijkerwijs allemaal tegelijk. Het kan een bron zijn van solitair plezier, een manier om variëteit te bereiken die de ‘specerij van het leven’ is, een weg om een relatie te
verdiepen en te perfectioneren, een pad naar ouderschap, een verfrissende weg om te
reveleren in iemands beestachtigheid, een vorm van ontspanning, een tegengif tegen
26
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
stress – en vele ander dingen.
Op dit punt kan het behulpzaam zijn om te appelleren aan mijn persoonlijke ervaring.
Wat zo goed voor mij gewerkt heeft zal niet voor iedereen werken natuurlijk. Geen twee
mensen zijn precies gelijk en dit geldt ook zoveel voor hun seksualiteit als voor ieder
ander aspect van hun persoonlijkheid. Naast intrinsieke verschillen tussen mensen zijn
er ook zeer variërende verzamelingen van omstandigheden en invloeden die hielpen
om ze vorm te geven. Vanwege deze reden, na een korte biografische excursie, zal
ik terugkeren naar een meer algemene kijk op de vraag, maar tegen die persoonlijke
achtergrond.
Mijn eigen ervaring suggereert dat het uitbetaalt om een goed gevoel voor prioriteiten te hebben. Sinds mijn huwelijk heb ik geprobeerd om ieder soort van seksuele
verwikkeling dat deze centrale relatie zou bedreigen te vermijden. Omdat het zowel een
samenlevend en co-ouderschap relatie is, is het uniek. Ik weet dat er mensen zijn die
vrij gelukkig lijken te leven in communes of in verschillende soorten polygame huishoudens, maar de kernachtige soort van relatie waarvan mijn vrouw en ik genieten werkt
zo goed voor ons dat ik er niet aan wil prutsen.
Een andere belangrijke factor die ons huwelijk een unieke plaats geeft in mijn leven is de buitensluiting van seks met andere vrouwen. Dit geeft geen problemen omdat
mijn dominante energie homoseksueel is. Wanneer ik seksuele relatie of episodes wil
hebben buiten het huwelijk, wil ik dat ze met mannen zijn, niet een vrouw. Ik heb andere
mogelijkheden gehad met gunstige seks van tijd tot tijd; dat tegen houden is niet een
zaak van moraliteit of zelfs voornamelijk seksuele energie, maar op de eerste plaats
een geval dat verwikkelt raken met een andere vrouw afbreuk zou doen, misschien
zelfs zou vernietigen, aan de huwelijkse relatie. Ik zou het haten als dat gebeurde.
Toen ik besloot dat ik niet langer tevreden kon leven op een exclusief heteroseksueel dieet, was mijn eerste hoop dat ik een andere getrouwde man zou ontdekken met
gelijksoortige biseksuele neigingen met wie ik een seksuele vriendschap kon vormen
naast het huwelijk. Mijn zoektocht voor zo’n vriend begon in India en, gedurende mijn
latere jaren daar, was enigszins succesvol. Bij een aantal opwindende ontmoetingen
was ik in staat om één of twee meer langdurige vriendschappen op te bouwen, ofschoon geen van deze, helaas, het overleefde nadat we, als een familie, terugkeerden
naar Engeland in 1966.
De volgende zes jaar werden doorgebracht in Engeland, voornamelijk onderwijzend op
een College of Education. De zoektocht ging door, maar gaf geen blijvend resultaat.
In 1972 werd ik benoemd tot docent aan een Nieuw Zeelandse universiteit. Ook toen
ging de zoektocht door, met het resultaat, gedurende de laatste drie jaar van mijn verblijf daar, dat ik een homoseksuele vriend had met wie het mogelijk was regelmatig een
paar uur per werk mee door te brengen. Hij was niet getrouwd, maar was er tevreden
mee om me een gleuf in zijn leven te geven naast zijn andere vriendschappen en de
toevallige gewone ontmoetingen.
In 1983 ging onze familie weer terug naar Engeland (behalve één dochter, die zich settelde met haar partner in Auckland en een dochter en een zoon kreeg). Mijn zoektocht
begon opnieuw en, misschien voornamelijk omdat ik deze keer niet de intentie had om
te verhuizen naar weer een ander continent, vond ik waar ik naar aan het zoeken was.
Ik heb van een zeer bevredigende seksuele vriendschap genoten over de laatste
vijftien jaar. Ik ontmoette ‘A’ toen hij nog maar twintig was; hij is nu in zijn late dertiger
jaren. Hij is ongetrouwd, maar niet uit vrije wil. Ofschoon al zijn seks tot zover solitair is
geweest of homoseksueel, is zijn dominante energie, vreemd genoeg, heteroseksueel.
Zijn probleem is, vanwege een ongeluk in zijn vroege kindertijd, hij ‘enigszins spastisch’
kan lijken (zoals één van zijn voormalige schoolmaten me hem omschreef). Hij is in
27
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
werkelijkheid erg intelligent en, binnen zijn beperkingen, erg competent, maar bij hem
ontbreken de sociale gratie die hem aantrekkelijk zouden maken voor een vrouw. Hun
verlies is mijn winst, hoewel ik wens dat voor zijn geluk het anders was geweest; hij is
een juweel van een jongen.
Net zoals ‘A’ heb ik recentelijk een andere dichtbij staande vriend gevonden met
wie ik regelmatig seks heb. Hij woont ook op een behoorlijke afstand van ons huis,
maar, in tegenstelling tot ‘A’, heeft hij een auto en is in staat om hier te komen met ongeveer maandelijkse intervallen. Gedurende de laatste zomer, waren ‘A’ en ik in staat
om hem te ontmoeten op het strand en genoten van een wederzijds opwindende trio.
Dit heeft weinig ruimte gelaten voor de andere mannelijke vrienden die ik soms ontmoet. Een systeem van prioriteiten moest gaan werken of ons leven werd onleefbaar.
‘A’ en ik ontmoetten elkaar voor het eerst in het zwembad. Het was hij die me benaderde, niet ik. Gezien het grote leeftijdsverschil vond ik dit geruststellend. Mijn andere
belangrijke mannelijke vriendschap begon op een naturistenstrand. Deze vriend werkt
nog steeds, maar er is minder leeftijdsverschil. Net als ‘A’ is hij ongetrouwd maar, ook
net als ‘A’, vindt hij vrouwen seksueel aantrekkelijker dan ik.
Klimaat is, naar mijn ervaring, een belangrijke factor in het bevrijden van de libido. Wanneer het weer nat en koud is, heeft iemand weinig prikkels om buiten het
huis te gaan zwerven en de centrale relatie is wat hem omsluit. Wanneer de zon helder
schijnt, verandert de toestand dramatisch. Het wordt een positief genot om de meeste van iemands kleren kwijt te raken, meer ontspannen te worden en open te worden
gedurende het proces. Het is de ideale staat waarin de breedte van iemands vriendschappen verlengd kan worden.
In dit opzicht heb ik heel veel mazzel gehad. Meer dan een decennium in India heeft
me doen acclimatiseren aan een veel meer vertrekkende golflengte. In Nieuw Zeeland
ontdekte ik een strand dat voornamelijk gefrequenteerd werd door homoseksuele en
biseksuele mannen, slecht een paar mijlen van waar wij woonden. De duinen en het
bosland achter dit strand was een ideale setting om elkaar te leren kennen, seksueel of
op andere manieren. Het was hier dat ik ‘O’ ontmoette, met wie ik een seksuele vriendschap vormde gedurende drie jaar, als wel een aantal andere vrienden die ik minder
vaak ontmoette.
Sinds ik naar Engeland terug ben gekomen, zijn Margaret en ik, bijna een decennium nu, voor twee weken elke maart naar een naturistische plaats gegaan aan de
Costa del Sol, waar ook het klimaat en de setting seksuele ontwikkeling aanmoedigen.
Hetzelfde ding is waar voor een groeiend aantal Engelsen dezer dagen en heeft veel
te maken met de snel veranderende houdingen ten opzichte van seksuele en erotische
zaken.
Er zijn twee andere dingen van enig belang die mijn persoonlijke seksuele reizen me
geleerd hebben.
Het eerste is iets dat ik leerde gedurende de jaren voordat ik vrienden had waar
ik op kon rekenen en die ik kon zien met redelijk regelmatige intervallen. Ofschoon deze
jaren vol met frustratie zaten, ze deden me de waarde van zelfs een relatief gewone
ontmoeting kennen of een erg onregelmatige vriendschap. Zoals ik heb gezegd, mijn
oorspronkelijke hoop was om een stabiele mannelijke vriend te vinden, met de voorkeur
aan een getrouwde maar biseksueel geneigde man zoals mijzelf, wiens vrouw wist wat
er gaande was (op zijn minst in algemene termen) en die dichtbij genoeg zou wonen
voor ons om regelmatig elkaar te ontmoeten en een afgeronde en verdiepende seksgebaseerde relatie te vormen.
Ik heb nooit helemaal gevonden waar ik op gehoopt heb, maar ik reken me ongelooflijk
gelukkig dat ik ‘A’ heb gevonden en, recentelijk, deze tweede vriend. In het proces
28
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
van het zoeken naar iemand, heb ik echter ondervonden, op het mannelijke front, dat
variëteit de specerij van het leven is: niet een stevig maal, zeker, en zeker niet in de
buurt van een hoofdmaaltijd maar, op voorwaarde dat de relatie waarvan men werkelijk
kan eten stevig op zijn plaats staat, een zeer welkome garnituur is op het maal, het
geheel smakelijker makend en beter verteerbaar.
Dit was niet, natuurlijk, niet waar voor alle seksuele ontmoetingen die heb gehad.
Sommigen zijn non gebeurtenissen geweest, hoewel geen van allen van hen walgelijk
zijn geweest. De meeste hebben een verrassende hoeveel tederheid en gebondenheid
gegenereerd, ofschoon ze af-en-aan affaires kunnen zijn geweest met weinig of geen
kans op ooit een vervolg.
Verrassend genoeg is het precies onder deze omstandigheid dat het het makkelijkst is om je volledig te geven aan een andere persoon. Geen van beide weet maar
één ding over de ander, dus allebei hebben alles te leren, in seksueel opzicht en andere manieren. Ik heb nog steeds levendige herinneringen van mannen die ik maar één
keer heb ontmoet, misschien jaren geleden – hoe hun lichamen eruit zagen en voelden, hoe ze de liefde bedreven, dingen die ze me vertelden over andere relaties van
hun, en zo verder. Ik kan weinig mannen bedenken met wie ik niet seksueel betrokken
ben geweest voor wie dit waar is.
Het tweede ding dat ik geleerd heb is dat louter in staat zijn om aantrekkelijke
jongens naakt te zien heel bevredigend kan zijn, zowel erotisch als esthetisch (vooropgesteld dat men de Michelangelo-en-kornuiten devotie voor de mannelijke vorm deelt).
Je kunt je aanzienlijk ontspannen voelen wanneer je staat aan de zijkant van een groep
die naakt zijn in een niet seksuele context omdat je de frustratie bespaard wordt om
meer te doen dan kijken, wetend dat er geen manier is waarop je dat kan!
Toen ik in Nieuw Zeeland was begon ik regelmatig te zwemmen, een gewoonte
die nog steeds in stand houd. Ik ging naar een privé-zwembad dat open was voor
het publiek op bepaalde uren, dan gebruikt door ploegen jongeren die aan het trainen
waren om te concurreren bij de Commonwealth of zelfs de Olympische Spelen. Ik
ontdekte, als ik rechtstreeks van het werk naar de publieke sessie ging die eindigde
om vijf uur in de avond, en als ik in de omkleedruimte kwam om tien voor vijf, dat ik een
hele rij van jonge gasten kon zien, met leeftijden tussen de twaalf en late tienerjaren,
geheel naakt.
Ik deed dit zo vaak dat de jongemannen me goed begonnen te kennen en ik hun.
Ik denk dat ze snel aanvoelden hoeveel ik hun schoonheid waardeerde en hun sexy
zijn en ze waren ongelooflijk genereus om mij te laten zien wat ze in de aanbieding
hadden. De ‘kleedruimte’ was simpelweg een afgesloten corridor, lopend over de gehele lengte van het zwembad, ‘vrouwen’ aan de linkerkant en ‘mannen’ aan de rechter.
Op tien voor vijf kon ik achterwaarts en voorwaarts kijken langs deze lijn van prachtige
jongemannen in verschillen staten van ontkleding, de meeste van hen minutenlang gezamenlijk naakt lummelend terwijl ze smerig stonden te praten met hun maten, kerend
van zijde naar zijde om mij het grootst mogelijke uitzicht te geven. Er was één kerel
genaamd Bruce die één van de meest gracieuze lullen had die ik gezien heb. Het leek
nooit ineen te schrompelen of slap te hangen, maar leek altijd te hangen, lang en mooi
gevormd, vooruit gedrukt door de volheid van zijn ballen. Er was een andere jongen,
één van de jongste, wiens lul dikker en imposanter was in al zijn dimensies dan wie
dan ook van de oudere zwemmers.
Het waren niet alleen hun lullen, natuurlijk. Deze waren de jongen in de bloei van hun
jeugd en in de piek van hun fysieke fitheid. Er was geen overbodig vet, maar een oceaan van strakheid, zachte huid over compacte buiken en ruggen, smalle middens, fijn
gespierde dijen.
29
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
Wat betreft hun lullen, deed het me realiseren, ofschoon ik nooit één van hen stijf heb
gezien, dat zij, vooropgesteld dat ze de vereiste grootte en gratie hadden, op zijn minst
zo sexy waren als pikken. Dit is bevestigd door mijn kijken naar mannen op het Internet.
Sommige van mijn favorieten laten geen weelderige pikken zien, maar alleen heerlijke
vleesachtige lullen die je opwinden door wat zij beloven.
Hoewel alleen kijken naar naakte mannen
die sexy en aantrekkelijk zijn frustrerend kan worden als er geen mannelijke lichamen zijn waar je in
werkelijkheid mee in conflict kan komen in een gegeven periode, heeft het de grote verdienste van
eindeloos onderhoudbaar zijn. Er zijn momenten
dat men voelt dat het prachtig zou zijn om in staat
te zijn om seks te hebben met (bijna) iedereen
op aarde. De realiteit, helaas, is dat bevredigende seks alleen kan plaatsvinden met een relatief
beperkt aantal mensen.
Kijken is een andere zaak. Of vleselijk of op een scherm of op een foto, er is letterlijk een eindeloze omvang dezer dagen om naakte jongens te zien van elke denkbare
leeftijd, ras en type. De computereeuw en onze veranderde houding tot erotiek hebben eindelijk dit mogelijk gemaakt, en ik vind het erg bevredigend. Het neutraliseert
voor een groot deel de frustratie om niet in staat te zijn om de soms adembenemende
schoonheden te zien in al hun glorie die men voorbij moet gaan, volledig aangekleed,
op straat.
Het is tijd om terug te keren naar de vraag: destabiliseert iedere soort van promiscuı̈teit niet een relatie?
Het korte antwoord is: nee.
Een lang antwoord zou beginnen met de twijfels over het woord ‘promiscuı̈teit’.
Vanwege zijn geschiedenis van de monogame relatie, lijkt het inmiddels iets onwettigs
te impliceren, iets wat niet zou moeten gebeuren.
Ik stel daarom voor om de vraag opnieuw op te stellen om het in lijn te brengen met
het moderne denken en onderzoek naar seks. De vraag wordt dan: moet seks beperkt
worden tot één relatie als die relatie wil gedijen?
Als een antwoord ‘ja’ zou zijn, dan kan voor de hand liggend een biseksuele
levensstijl niet mogelijk zijn tenzij men zegt: ‘Ja, al mijn relationele seks is in de context
van de samenwonende relatie; niets van mijn andere seks is relationeel’.
Ikzelf zou dit nooit willen zeggen. Ik zou zeker toestaan dat een gedeelte van
mijn buitenhuwelijkse seks, net zoals mijn onregelmatige voorkomende aftrekken, nietrelationeel is. Maar het meeste ervan niet. Ik heb seks gehad met teveel mannen om
het relationeel laten te zijn in welke zinnige betekenis dan ook, maar, hoewel ik niet
ervan zou willen dromen om op deze soort seks af te geven, ik weet dat de homoseksuele man van mij nooit gelukkig zou kunnen voortleven op alleen dit dieet. Zonder
een moment van twijfel is de hoogste waarde van mijn man-man seks geweest dat het
kerndeel daarvan relationeel was.
Wat betreft het destabiliseren van een samenwonende relatie, hebben mijn mannelijke seksuele vriendschappen, in het bijzonder degenen met ‘A’ en de meer recentelijk gevonden vriend, het in hoge mate verrijkt. Ik zal een aantal manieren waardoor
dit heeft plaatsgevonden proberen te identificeren:
Compleetheid: zonder deze mannelijke vriendschappen had ik een kant van mezelf
moeten verstikken welke, omdat mijn dominante energie homoseksueel is, ont-
30
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
zettend belangrijk voor me is. Omdat ik in staat ben geweest om deze vriendschappen te koesteren, ben ik in staat geweest om een volledig persoon te worden, in plaats van de achtergebleven en psychisch afwijkende half-persoon die
ik anders zou zijn geweest; dit moet zeker me tot een veel meer bevredigende
persoon om mee te leven binnen het huwelijk gemaakt hebben dan anderszins
het geval was geweest.
Eerlijkheid: ik ben bespaard gebleven voor het bedrog van het doen alsof mijn mannelijke seks gewoon een zaak is van fysieke ontlading terwijl mijn heteroseksuele
leven volledig afgerond is, emoties ondersteunend en een volledige toonladder
van mijn persoonlijkheid. Ik ben vrij geweest om een man lief te hebben, inderdaad meer dan één man, zo diep en zacht zoals ik mijn vrouw liefheb, hoewel ik
niet vrij was om met hem samen te wonen of een co-ouderschap met hem aan
te gaan.
Integriteit: omdat seks met een man behoorlijk verschillend is van seks met een vrouw,
nodigt het niet uit tot hatelijke vergelijkingen. De homoseksuele seks complementeert de andere; het concurreert niet ermee. Omdat mijn vrouw weet dat ik
deze mannelijke vrienden heb (zonder te weten, of te willen weten, wat precies
tussen ons geschiedt) en omdat mijn mannelijke vrienden weten dat ik gelukkig getrouwd ben en niet de minste intentie heb om ‘eruit te stappen’, is er nooit
enige suggestie geweest van bedrog of heimelijkheid of beschuldigingen van ‘bedriegen’ of overspel. Beide onze dochters hebben geweten van mijn biseksuele
levensstijl sinds hun jonge tienerjaren.
Variëteit: terwijl ons huis een rijkelijk geprijsde fysieke en relationele basis voor ons
beide was, voelde het nooit als een gevangenis of een val. We hebben beide
ons vrij gevoeld om eruit te gaan en onze dingen te doen van tijd tot tijd, elkaar
informerend over de verwachte tijden van vertrek en terugkomst – en het eren
van deze tijden voor zover mogelijk! We hebben allebei profijt gehad van deze
vrijheid. Wanneer een partner in een relatie meer seks wil en nodig heeft dan
de andere, voorziet onze levensstijl een ideale oplossing, de druk van de pan
afhalend voor de minder begerige partner en voorkomen bij de andere van een
slechte stemming van frustratie en rancune.
Een haven: in het bijzonder toen we in Nieuw Zeeland waren, kenden we een
aantal homoseksuele mannen die, ofschoon ik niet seksueel betrokken met ze
hoefde te zijn, het voor de hand liggend heel leuk vonden om langs te komen
voor een maaltijd en een praatje en gezien konden worden als familievrienden
zonder dat ervan hun verwacht werd om hun homo zijn te verbergen.
Openheid: waar er een biseksuele levensstijl is bij op zijn minst één van de partners
kan een huwelijk niet een gesloten circuit zijn, maar moet altijd een zekere openheid houden wat fungeert als een tegengif tegen jaloezie of bezitterigheid. Dit
houdt in dat beide partners, of ze beide biseksueel leven of niet, naar buiten
gericht moeten zijn – wat makkelijker zal zijn als beide zich veilig voelen bij de
kennis dat hun eigen kleine koninkrijk onschendbaar is.
Polyamory: dit is een woord wat geslagen schijnt te zijn in de Verenigde Staten en
bruikbaar is om een ethos aan te geven waarbij meer dan één liefde wordt toegestaan. Zoals de meeste ouders in staat zijn om al hun kinderen lief te hebben,
elk van hen een verbinding van liefde en affectie voortbrengend die niet zwakker
of sterker is dat wordt gevoeld voor de anderen, alleen verschillend, dus biseksueel leven en liefhebben brengt een unieke maar meerdere bindingen van liefde
en affectie voort die perfect vol te houden zijn naast elkaar. Het moet worden
gezegd dat dit makkelijker te realiseren is als iemands buitenechtelijke (of ‘extra-
31
HOOFDSTUK 3. DESTABILISEERT IEDERE SOORT VAN PROMISCUÏTEIT NIET
EEN RELATIE?
samenwonende’) seksuele betrekkingen met partners van iemands gelijke sekse
zijn. In het geval van koppels die homoseksueel samenleven, is het tegenovergestelde voor de hand liggend waar.
Gezondheid: omdat dit een levensstijl is die seks met beide geslachten toestaat [<>
het punt hier is dat een man die biseksueel leeft geen noodzaak heeft om zich
met penetrerende seks in te laten – en anale seks is de meest riskante soort
– met een ander man], maar dat het voorzichtig gecontroleerd wordt en nooit
degenereert tot een gratis-voor-allen, is het mogelijk om de seks eigenlijk zo
veilig te houden als het beperkt zou worden tot één partner.
Ik ben me ervan bewust dat wat ik aan het schrijven ben vreemd lijkt voor vele
mannen, ofschoon die neiging hebben tot biseksualiteit. Er zullen die zijn die, zoals
mijzelf, een voornamelijk homoseksuele energie hebben, maar die samenwonen met
een mannelijke minnaar. Hun behoefte zal zijn die relatie te balanceren met op zijn
minst één heteroseksuele vriendschap. Er zullen zijn die samenwonen, zoals mijzelf,
met een vrouwelijke minnaar, maar wiens dominante energie, in tegenstelling tot mij,
heteroseksueel is. Zij kunnen zich bewust zijn geraakt van de homoseksuele kant van
henzelf, omdat een man die ze aantrekkelijk vonden avances gemaakt heeft. Toen ze
het ontdekten, wilden zij het niet kwijtraken.
Er zullen diegenen zijn, ofwel omdat ze een bepaald type werk doen of door
persoonlijke neiging, die de voorkeur eraan geven om alleen te leven maar plezier hebben aan het hebben van partners van beide geslachten, ofwel op een terloopse of een
relationele basis – of een mix van beide. Er zijn diegenen die zoals mijzelf zijn met zowel met betrekkingen met hun vrouwelijke partner en hun voornaamste homoseksuele
energie, maar wiens homoseksuele noodzaak van een behoorlijke ander type is dan
de mijne. Meer zal gezegd worden over deze laatste groep in het volgende hoofdstuk.
Wat al deze groepen gemeen hebben is een bewustzijn van biseksuele behoefte; voorbij dat, zijn er grote verschillen. Het is werkelijk aan iedere persoon om proberen te
ontdekken, zo precies als mogelijk is, wat voor soort combinatie van seksuele handelingen en relaties de grootste bevrediging voor hen geeft en hun partners. Er is een
brede scala van mogelijke seksuele levensstijlen die zeer goed werken zolang de mensen die erbij betrokken zijn zich erbij thuis voelen.
Voor de hand liggend kan ik alleen instaan voor de levensstijl die ikzelf geprobeerd heb en getest, en gedurende een lange periode en bewonderenswaardig werkten. Veel van de mannen bij wie ik seksueel betrokken was over deze periode zijn
getrouwde mannen zoals mezelf, en met kleine variaties hier en daar, hebben die gekozen voor een gelijksoortige levensstijl als de mijne. Aan de andere kant heb ik een
aantal openhartige ontmoetingen gehad en gesprekken met mannen die zeer verschillend zijn van mij op bijna alle manieren behalve voor een wederzijds verlangen om
plezier te hebben in seks in het meest wijde spectrum terwijl, tegelijkertijd, ze in gezonde, stabiliteit koesterende en liefhebbende relaties bleven. Die combinatie – variëteit
met gezondheid / biseksualiteit wat liefhebbende relaties met beide geslachten omvat
– is waarschijnlijk wat het meest betekent voor de meeste mensen.
32
Hoofdstuk 4
Is mannelijke homoseksualiteit altijd anaal?
diegenen zonder ervaring uit de eerste hand met mannelijke homoseksualiteit lijkt dit een ongelooflijke naı̈eve vraag. Het is, niettemin, een absoluut cruciale
vraag op een moment wanneer sommige homoactivisten hebben geprobeerd de leugen te bewijzen dat anale seks in feite de definiërende eigenschap is van homoseksuele seks.
Feitelijk is anale seks in zijn geheel niet homoseksueel. Beide geslachten zijn
gezegend met een anus en een man kan de anus penetreren van beide geslachten.
Hoe kan anale seks mogelijkerwijs gezien worden als de doorslaggevende homoseksuele handeling?
Toen Edward Carpenter de geschiedenis van wetenschappelijke studies naar seksualiteit gedurende de laatste halve eeuw schetste, merkte hij op dat één van de grote
pionieren van deze nieuwe wetenschap de volgende waarneming deed nadat hij een
scala aan voornamelijk homoseksuele mannen bestudeerd had:
V
O or
Het is waar dat Krafft-Ebing op een algemeen sterke seksuele uitrusting
staat van deze klasse van personen (onder mannen), maar hij haast zich
om te zeggen dat hun emotionele liefde ook ‘enthousiast en verheerlijkend’
is [‘Psychopathia Sexualis’ 7de editie, p.227] en dat, terwijl lichamelijke
congres wordt verlangd, de speciale handeling waarmee ze vulgair gecrediteerd worden is in de meeste gevallen onverenigbaar voor hen (Noot:
Ibid, pp. 229 and 258)[<>Edward Carpenter, The Intermediate Sex, 1908,
pp.57f].
Wanneer homoseksuele mannen anale seks praktiseren, doen ze dat, niet omdat zij homoseksueel zijn maar omdat zij ontkend worden of zichzelf heteroseksuele
seks ontkennen, omdat anale seks een voor de hand liggende quasi-heteroseksuele
handeling is waarin een ieder van de partners de typische mannelijke rol vervuld en
de andere de typische vrouwelijke rol. Zelfs voornamelijk heteroseksuele mannen die
geen toegang hebben tot vrouwen om een bepaalde reden – gevangenen, matrozen,
arbeiders op alleen-mannen plaatsen ver van vrouwen, enz – kunnen wellicht ressorteren tot anale seks voor het moment, omdat het zorgt voor de ervaring die voor hen
het dichtst bij degene staat die op dit moment niet beschikbaar is. In zulke gevallen,
wordt de pseudo-vrouw ofwel afgedwongen of heeft een natuurlijke neiging voor deze
rol of heeft toegestemd om zo te handelen zolang als de rollen maar erna omgedraaid
kunnen worden.
Een onherroepelijke homoseksuele handeling, of we nu praten over homoseksuele of
lesbische seks, moet duidelijk één zijn die alleen kan plaatsvinden tussen personen
33
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
van hetzelfde geslacht; wat hetzelfde is als zeggen: personen met dezelfde genitaliën.
Zoals we hebben gezien, kan anale seks nooit aan deze definitie voldoen, terwijl elke
uitwisseling tussen twee pikken of klitten of twee paren borsten dat wel kan.
Een interessant gevolg van dit basale feit is dat orale seks tussen personen van
hetzelfde geslacht een zeer gelijke ervaring is voor de persoon aan de ontvangende
kant, onafhankelijk van het geslacht van de persoon wiens mond erbij betrokken is.
Dit is zeker niet het geval voor de andere persoon omdat een man die de pik afzuigt
zonder twijfel geen klit aan het likken is! Van een puur fysiek gezichtspunt heeft alleen
de persoon wiens mond erbij betrokken is een homoseksuele ervaring, wat verklaart
waarom sommige mannen die overstelpend heteroseksueel zijn heel gelukkig kunnen
zijn om een de orale attenties van een andere man te ontvangen.
Orale seks wordt, echter, een wederzijds homoseksuele ervaring wanneer een gelijke
sekse koppel ‘standje 69’ aan het doen zijn omdat, in deze positie, beide personen
gelijktijdig actief en passief zijn. Wederom is dit van toepassing op zowel homo en lesbische seks.
Veel van hetzelfde is van toepassing wanneer handen erbij betrokken zijn. Een man
die behandeld wordt als een man krijgt veel van dezelfde ervaring als een man die
door een vrouw wordt behandeld, maar degene die handelt krijgt ofwel een homoseksuele of heteroseksuele ervaring afhankelijk waarmee gehandeld wordt. Alleen wanneer personen van hetzelfde geslacht allebei hun handen gelijktijdig gebruiken, zoals
in wederzijds aftrekken, kan zegt worden dat zijn allebei een wederzijds homoseksuele
ervaring hebben.
Dit alles is alleen toepasbaar op het fysieke niveau. Vanuit een emotioneel of relationeel standpunt kan het voor een man uitmaken of hij gepijpt wordt of behandelt door
een andere man, eerder dan door een vrouw, ofschoon de fysieke sensaties bijna identiek kunnen zijn. We zien dit erg duidelijk wanneer het op kussen aankomt. Er zijn tijden
wanneer, als je jouw ogen sluit, je ofwel een man of een vrouw kunt kussen. Voorlopig
is er niets, zelfs geen een stoppelveld op de kin of wang, om de partners geslacht te
identificeren. Maar het geslacht van de partner kan van grote emotionele betekenis zijn
voor beide partners.
Anale seks introduceert echter een nieuwe factor. Als een vrouw anale seks heeft
wordt ze gepenetreerd via de achterdeur, alsof, maar ze heeft nog steeds de typische
vrouwelijke ervaring van gepenetreerd worden. Het is vrij anders wanneer een man de
passieve partner wordt in anale seks; hij houdt op de penetrator te zijn en wordt daarvoor in de plaats gepenetreerd. Met andere woorden: hij heeft noch een homoseksuele
noch een heteroseksuele maar een transseksuele ervaring.
Het is van vitaal belang dat dit weinig erkende feit volledig geregistreerd wordt, omdat
alleen op deze manier brede verwarring over homoseksualiteit kan verdwijnen.
Waar dit toe leidt is dat er twee types van homoseksueel gedrag zijn, niet één. Maar dit
is alleen waar voor homoseksuele mannen, en niet voor vrouwen. Een man kan zowel
een penetrator zijn en een gepenetreerde, terwijl een vrouw alleen een gepenetreerde kan zijn. Waarbij, bij lesbische seks, kan een partner de andere penetreren door
een dildo aan te doen, maar ze kan niet de fysieke sensatie beleven van de penetrator, omdat ze een orgaan mist die deze sensatie kan registreren. Een man die anale
penetratie ervaart, aan de andere kant, kan en zal de fysieke sensatie hebben bij het
penetreren. Hoe dicht dit lijkt op de vrouwelijke sensatie van vaginale penetratie, kan
alleen een vrouw die zowel anaal en vaginale penetratie heeft ervaren zeggen.
Dat er over dit zoveel verwarring kan zijn is in op zijn minst niet verrassend, omdat, op
dit punt, de situatie vrij complex wordt: het enige wat we kunnen hopen is de complexiteiten verhelderen.
34
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
De primaire homoseksueel energie, of in mannen of vrouwen, is gericht naar de
gelijke sekse genitaliën, omdat dit de enige soort seks is wat kan gebeuren tussen twee
mensen van de gelijke sekse. Deze drang wordt heel breed gevoeld, ofschoon in verschillende mate. Het komt fundamenteel voort uit de zorg van iemands eigen organen,
in het bijzonder rond de tijd van de puberteit, wanneer aftrekken vaak een noodzakelijk
iets wordt. Het is een natuurlijke volgende stap om verder te gaan met andere gelijksoortige organen [<> Wilhelm Stekel, die Onanie und Homosexualität schreef (Masturbatie en Homoseksualiteit) in 1920, een deel daarvan werd vertaald in 1922 met de
titel Bi-Sexual Love, zag een zeer duidelijke verbinding, later bevestigd door Kinseys
onderzoek, tussen aftrekken, homoseksualiteit en dan biseksualiteit, als een natuurlijke vooruitgang].
Of er moet een sterke beperkende factor zijn, dan evalueert deze tweede fase natuurlijk
tot een wederzijds aftrekken met vrienden. In de meeste gevallen leidt dit beurtelings
tot een zorg met organen van het tegenovergestelde geslacht en tot de eerste experimenten met heteroseksuele seks.
Het is een amuserende ironie dat, zelfs in het homofobe ethos waarmee de
meeste Westerse jongens worden grootgebracht, de angst voor de mogelijke ontzettende consequenties van vroegrijpe heteroseksuele verwikkelingen eigenlijk een vroege homo-erotische fase kan aanmoedigen, zoals het volgende citaat demonstreert:
Gelijke sekse gedrag is vrij algemeen in de kindertijd en is in zijn geheel
niet ongewoon in de adolescentie. Inderdaad, in de jaren voor de puberteit
kunnen mensen in onze cultuur meer seksueel contact hebben met leden
van hun eigen dat met die van de andere sekse. Gedurende deze periode
worden ze vaak actief ontmoedigd om heteroseksuele spelletjes te spelen
terwijl hun homoseksuele activiteit weinig tot geen aandacht trekt. Het is
alleen later dat de situatie zich omkeert. Zodra zij hun tienertijd hebben
bereikt, wordt van jongens en meisjes verondersteld om exclusieve heteroseksuele interesses te ontwikkelen, en iedere homoseksuele ontdekking
wordt sterk veroordeeld. Niettemin gaan veel individuen door met homoseksueel contact, ver tot op hun oude leeftijd. Voor sommige van hen representeren deze contacten niets meer dan geı̈soleerde incidenten in een
anders voornamelijk heteroseksueel leven. Voor anderen worden ze frequentere, als ze sporadisch zijn, ervaring, en anderen geven er nog de
voorkeur aan of zelfs de enige vorm van seksuele uitdrukking. . . [<>uit het
Archiv für Sexualwissenschaft [Courses in Sexology] website van het Robert Koch Institut. Zoals eerder genoemd is dit nu het Magnus Hirschfield
Archive for Sexology].
Zelfs wanneer dit niet gebeurd is het zeker niet onmogelijk dat het proces plaatsvindt in de omgekeerde volgorde. Een persoon met een sterke heteroseksuele energie
kan in het begin karige aandacht schenken aan zijn of haar organen of aan andere
organen van hetzelfde geslacht en vroegrijp in beslag genomen worden met deze van
het tegenovergestelde geslacht. Zelfs dan kan sommige ervaring of omstandigheid, of
simpelweg het tikken van de innerlijke klok, leiden, in een later stadium, tot een realisatie van het erotische potentieel van zijn of haar organen persé en daarom van andere
gelijke organen.
Voor de meeste man is de vooruitgang van het eerste type: > aandacht schenken aan
zijn eigen organen > fascinatie met andere gelijksoortige organen > verlangen voor
organen van de tegenovergestelde seks. Deze vooruitgang is waarschijnlijker omdat
35
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
jonge jongens over het algemeen de voorkeur aan geven om te spelen met andere
jongens dan met meisjes en vinden de zichtbare lul veel interessanter dan de vrij saaie
spleet die meisjes hebben. Het neemt vaak tijd, vaak ver na de puberteit, voor die
spleet om een nieuw belang aan te nemen.
Als een persoon zijn aanboren energie voornamelijk homoseksueel is kan het proces
stoppen, althans voor het ogenblik (zoals in mijn eigen geval) in het tweede stadium,
aandacht schenken aan gelijke sekse organen.
Als een persoon voornamelijk heteroseksueel is zal er een tendentie zijn voor het derde
stadium, aandacht schenken aan tegenovergestelde geslachtelijke organen, de ander
volledig vervangend, op zijn minst voor een tijdje.
In beide gevallen is er gewoonlijk een evenwicht brengende biseksuele factor die,
vroeger of later, de slecht onderhouden of minder dominante energie verzekerd van dat
het zichzelf bevestigd of opnieuw bevestigd. Dus een persoon zoals ik, die zichzelf jarenlang zag als exclusief homoseksueel, werd stap voor stap aangetrokken worden
tot een vrouw en begint de mogelijkheid van vader worden te overwegen. Hij verliest
onwaarschijnlijk zijn voornamelijk homoseksuele energie, maar kan ervaren dat hij vrij
gelukkig zich kan settelen in een levensstijl die, op zijn minst kwantitatief en fysiek,
voornamelijk heteroseksueel is.
Zo ook de man die zichzelf gezien heeft als exclusief heteroseksueel onafhankelijk van
een of twee tienersteigeringen met mannelijke vrienden (waarbij hij aangemoedigd is
om dit te verwerpen als een adolescente onderbreking), hij kan stapsgewijs zichzelf het
plezier van alleen aftrekken herontdekken en, uiteindelijk, het wederzijds aftrekken met
mannelijke vrienden. Aannemend dat de dominante energie werkelijk heteroseksueel
is, zal deze compenserende terugkeer van interesse in gelijk geslachtelijke organen
secundair blijven, maar zal als een belangrijke component van de seksuele persoonlijkheid gewaardeerd worden; het doet voor het hoofdmaal wat mosterd doet voor ham
– als je van mosterd houdt.
Tot dit punt hebben we te maken gehad met de types van homoseksualiteit die,
in verschillende mate, praktisch universeel zijn. Er is geen reden voor iemand om bezorgd te zijn over hen, omdat ze niet zorgelijke vragen naar voren brengen over de
basale biologische orde. Een man die een man liefheeft omdat hij een man is, en die
zijn seksuele betrekking met hem als man voor een man ziet, doet niet iets dat zijn
mannelijkheid bedreigd. Hij gaat niet een ongewenste zwangerschap veroorzaken of
ongewilde ziektes overbrengen.
Het is vrij anders met anale seks, omdat het duidelijk de hele vraag van geslachtelijke identiteit naar voren brengt. Het introduceert een nieuwe factor in de seksuele
vergelijking, de factor van androgynie. Boven alles introduceert het een alarmerend
gezondheidsrisico.
Als biseksualiteit een persoon zijn capaciteit aangeeft om personen van beide geslachten seksueel aantrekkelijk te vinden, ofschoon niet noodzakelijkerwijs (of zelfs vaak)
zowel met dezelfde mate van opwinding, wijst androgynie, wat simpelweg een samenvoeging is van de Griekse woorden voor ‘man’ en ‘vrouw’, naar het aangeboren
mengsel van mannelijke en vrouwelijke elementen binnen dezelfde persoon.
Het is nu welbekend dat iedereen komt uit een neutrale (‘x’) eicel die mannelijk
of vrouwelijk gemaakt wordt met een bevruchtende spermacel die een ‘x’ of een ‘y’
chromosoom heeft. Als het eitje bevrucht wordt door een ‘x’ spermacel zal het een ‘xx’
worden (vrouwelijk), terwijl een ‘y’ spermacel een ‘xy’ (mannelijke) baby produceert.
Omdat alle eitjes neutraal zijn en klaar moeten zijn om zich op welke manier dan
ook te ontwikkelen, is het niet verrassend dat alle mannen tepels hebben (beginnende
borstklieren) en alle vrouwen een clitoris (beginnende penis) – (vergeef de overstap
36
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
naar ‘medische’ jargon op dit punt, maar, totdat de medici hun manieren herstellen, is
het moeilijk om het anders te doen in deze tamelijk technische context. Het zou vrij
anders zijn als we praatten over oren en ogen, zelfs als we doktoren waren!).
Het wordt nu ook breed erkent dat deze androgynie verder gaat dan het fysieke. Hoe
men ook de psychologische en emotionele trekken van ‘mannelijkheid’ of ‘vrouwelijkheid’ probeert te definiëren, er geen manier om iemand te zien als het enige domein
van één fysiek geslacht. De meest mannelijke van mannen kunnen een roerende zachtheid en tederheid manifesteren terwijl de meest vrouwelijke van vrouwen verbazende
hardheid en doelbewustheid kunnen tonen.
Carl Jung vestigde de aandacht op dit feit door het idee van schaduw-zelf op
te roepen waarin ieder persoon zijn onbewuste die tegenovergestelde trekken van dat
zelf zijn biologische geslacht heeft, een animus (‘mannelijke’) in een vrouw en een
anima (‘vrouwelijk’) in een man. Het schaduw-zelf zoekt altijd een tegenwicht tegen de
dominante tendentie (vaak het biologische geslacht) van persoonlijkheid [<> Laurens
van der Post, in Jung and the Story of our Time, (1975), pp. 205-229, laat zien hoe
belangrijk dit idee van de schaduw-zelf was in Jungs eigen ervaring, in het bijzonder
tijdens zijn latere jaren].
Slechts in een erg klein deel van de mensen wordt dit dominante aspect van de
persoonlijkheid zo klinkklaar tegenstrijdig met het biologische geslacht dat de persoon
waarop het betrekking heeft uiteindelijk een chirurg en een hormoontherapeut vraagt
om de biologie bij de persoonlijkheid te laten passen, de ‘vrouw gevangen in een mannenlichaam’ (of het tegenovergestelde) toestaand om een meer aangeboren, minder
gevangen, fysieke vorm te bereiken.
Het voor de handliggende probleem met dit is dat er beperkingen zijn aan wat
chirurgie en hormoontherapie kan bereiken: het transseksuele proces kan nooit perfect doorgezet worden. Een verder probleem is dat mensen die een hechte betrekking
hebben met iemand die van geslacht veranderd, in het bijzonder zijn of haar kinderen
(als ze er zijn), moeten leren om de waarneming van die persoon te veranderen: de
eerst ‘hij’ is nu een ‘zij’ (of andersom); de eerste ‘vader’ kan niet een ‘moeder’ worden
omdat het kind al een moeder heeft, dus hij wordt een zeer ingewikkeld iets als een
‘tweede-moeder-die-oorspronkelijk-jouw-vader-was’.
Anale seks introduceert dit soort probleem op het seksuele niveau. Een man ervaart
vaak eerst de passieve rol in anale seks wanneer hij gevleid, krachtig overreed of zelfs
verkracht wordt door een man die hem wil. Dit gebeurt het meest waarschijnlijk wanneer de man die vervolgd wordt jong genoeg is om geen meer voor de hand liggende
eigenschappen ontwikkeld te hebben. Dit zo zijnde is het waarschijnlijk dat hij op een
bepaald beı̈nvloedbaar stadium is in zijn seksuele ontwikkeling.
Zelfs al vindt hij de eerste seksuele ervaring kwetsend of weerzinwekkend, is er
een mogelijkheid, als de ervaring regelmatig herhaald wordt, dat hij de smaak te pakken krijg dat het de overhand krijgt in zijn seksuele leven, het belangrijkste object wordt
nu hijzelf anaal geneukt wordt. Als dit gebeurd verliest hij zijn interesse in zijn mannelijke genitaliën, misschien in een dergelijke mate dat hij elke avance richting hem afwijst
en uiteindelijk opteert voor een transseksuele operatie daarmee zich ontdoend van hen
allemaal.
Zelfs wanneer dit niet gebeurt, zal een man die de smaak voor passieve anale seks
verworven heeft ernaar neigen om een ‘kamp’ profiel aan te nemen, adverterend aan
toekomstige mannelijke partners de soort rol waarin hij geı̈nteresseerd om aan te nemen.
Op dit punt intensiveren de complexiteiten zich omdat een man die te koop loopt
met zijn vrouwelijke persoon, misschien zelfs op het punt van travestie, in feite niet
37
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
zoekend hoeft te zijn naar anale penetratie. Hij kan simpelweg het feit naar buiten
brengen dat hij niet de ‘dominerende’ partner wil zijn in een ontmoeting; hij wil dat
de andere persoon het initiatief neemt en de meester wil zijn – ofschoon niet tot de
omvang van anale seks.
Over de jaren heen ben ik me gaan realiseren dat mijn voorkeur bij mannenseks
uitgaat naar een partner die vrouwelijk is tot de omvang dat hij het prettig vindt om
achterover te liggen en de controle over zijn lichaam aan mij overlaat, in het bijzonder
zijn genitaliën. Mijn voornaamste partner voor meer dan een decennium (‘A’) is van
dit type. Ofschoon zijn dominante energie heteroseksueel is, heeft hij nog geen seks
met een vrouw bereikt. Bij mij is hij toenemend ‘vrouwelijk’ geworden tijdens onze vele
seksuele sessies. Ofschoon er in zijn geheel geen ‘kamp’ bij hem is, ofschoon hij niets
te maken wil hebben met anale seks, ofschoon hij goed bedeeld is en erg geil ziet hij
geen been erin om achterover te liggen en mij de initiatieven te laten nemen in het
liefdesspel.
Ik heb op geen enkele manier aversie tegen het omkeren van de rollen wanneer
ik de juiste partner vind, maar mijn ervaring in gewone ontmoetingen is dat het veel
gemakkelijker is om mannen te vinden die dingen gedaan willen hebben dan mannen
die dingen met mij willen doen. Dit past me goed omdat ik niet echt op zoek ben naar
orgasmen wanneer ik bij een man ben, maar ik ben erg blij om te verzekeren dat mijn
partner die wel krijgt. Ik geef veel meer de voorkeur aan een man die graag door een
man behandeld wil worden dat aan een die mijn pogingen wegveegt om bij hem te
komen en die zich alleen wil concentreren op mij.
Ik heb, zeer toevallig, een man ontmoet, mogelijk een getrouwde man, die het
duidelijk maakte dat hij aan de ontvangende kant wilde zitten, maar anaal, niet genitaal.
Bij deze gebeurtenissen had ik het duidelijk moeten maken dat ik daar niet aan kon
voldoen, omdat deze rol voor mij niet meer dan een naäpen zou zijn van mijn huwelijkse
rol en er een zou zijn waar ik simpelweg geen zin in zou hebben: ik wil een man
seksueel voor wat een man alleen kan bieden.
Het antwoord op deze vraag moet dan een klinkend NEE zijn. Homoseksuele
seks is nooit anaal omdat konten bij twee geslachten voorkomen. Mannen die opteren
voor een exclusief homoseksuele levensstijl hebben zeer waarschijnlijk de behoefte
voor anale seks omdat ze geen andere manieren hebben om hun penetrerende verlangens te bevredigen. Hetzelfde is van toepassing op mannen die lange periodes
verblijven in een geheel mannelijke omgeving. Orale seks kan een soort halve manier
zijn, maar het staat normaliter niet krachtig duwen toe. Veel samenwonende homoseksuele minnaars voegen anale seks aan hun menu toe, zowel als gevers en ontvangers
of maar met een van deze rollen.
Mannen aan de ontvangende kant worden vaak verleid of gedwongen en, zoals
we zojuist opgemerkt hebben, dit kan vaak gebeuren als ze nog steeds jong en mooi
zijn. Alle jongens moeten zich hiervan bewust zijn.
Veel mannen die deze ervaring hebben gehad tijdens hun adolescentie hebben het van
zich af laten glijden en switchten naar een meer mannelijke rol in seks. Sommige van
hun gedragen zich net zo als een vrouw die verkracht zou zijn en hebben hulp nodig om
vertrouwen en zelfrespect te krijgen. Sommige ontdekken dat deze rol, welke ze bijna
nooit uit vrije keuze ontdekken, hun eigenlijk heel goed past; ze voelen zich er meer
bij thuis dan in wat dan ook. Zoals we hebben gezien kunnen deze mannen niet strikt
gezien worden als homoseksueel omdat ze van richting veranderen naar een beslist
transseksuele richting. Er is niets ‘verkeerd’ of ‘onnatuurlijk’ of ‘immoreel’ of ‘zondig’
aan het in deze richting gaan, zolang als ze er zeker van zijn dat dit de juiste richting is
voor hen en zolang ze zich sommige van de problemen waar ze mee te maken krijgen
38
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
realiseren.
Wat het belangrijkste is in deze context is duidelijk te zijn over de betekenis van
de termen die we gebruiken. Wanneer gezegd wordt dat vrijwel iedereen biseksueel
is, betekent dit dat bijna iedereen in staat is om seksueel aangetrokken te worden
tot mensen van beide geslachten; het betekent geen enkel moment dat vrijwel alle
mannen aangetrokken worden tot anale seks. De laatste functioneert als een quasiheteroseksuele handeling voor de actieve partner en een transseksuele handeling voor
de passieve partner.
Het is belangrijk om op te merken dan anale seks niet, in zichzelf, functioneert
als een homoseksuele handeling, en daarom, voor welke van de participanten dan
ook, per definitie, verwikkeld zijn met genitale interactie van beide participanten. Dit
kan, toegegeven, op hetzelfde moment zijn wanneer hij geneukt wordt, maar ik ben
ook meer dan één man tegengekomen die alleen maar gepenetreerd wil worden en
elke benadering van zijn genitaliën afwijst.
Zoals alle jongens zich bewust moeten zijn dat ze kwetsbaar zijn voor mannen
op rooftocht, zoekend naar pseudo-meisjesachtige partners, moeten ze zich ook bewust zijn van dat dit niets te maken heeft met homoseksueel fatsoen. Ze moeten nooit
hun bezorgdheid elk onwelkom roofdier vermijden om hun echt zijnde homoseksuele
impulsen te vermijden.
Vanwege het taboe op elke serieuze gedachte of discussie over homoseksualiteit in
onze traditie, is het vrij verbazingwekkend hoe weinig moeite is gedaan om te differentiëren tussen de verschillende mogelijke uitdrukkingen van liefde tussen mannen.
Edward Carpenter vertelt ons:
Een vriend (die een aantal opmerkingen tot mijn beschikking gaf) zegt dat
in zijn tijd een zekere welbekende publieke school een massa was van vuiligheid, incontinentie en smerige gesprekken, terwijl op hetzelfde moment
een grote hoeveelheid van echte affectie, zelf heldendom, werd gezien onder jongens in hun relaties met elkaar. Maar ‘al deze dingen werden door
zowel leraren en jongens min of meer behandeld als niet heilig, met het
resultaat dat zij gezocht werden of naar de kant geschoven werden volgens het seksuele of emotionele instinct van de jongen. Geen poging werd
ondernomen bij discriminatie. Een kus was vergelijkenderwijs net zo vuil
als de handeling van fellatio, en niemand had een maat of leraar op wie te
varen was bij de hunkeringen van het jongen zijn [<> Edward Carpenter,
The Intermediate Sex, 1908, p.91].
Omdat dit geschreven was aan het begin van de twintigste eeuw, werd anale
seks niet eens genoemd bij de ‘massa van vuiligheid’ gepraktiseerd op deze school.
Het onderscheid wordt gemaakt tussen een kus en een ‘handeling van fellatio’, vermoedelijk het hele spirituele in tegenstelling tot het in grote lijnen fysieke, terwijl, als een
lijn getrokken moet worden tussen het homoseksuele en het quasi-heteroseksuele, het
onderscheid zou moeten zijn: handelingen waarbij jongens hun genitaliën in verwikkeld
zijn en deze die betrekking hebben op hun achtereinden!
Het is altijd mogelijk, natuurlijk, dat een jongen of jongere zal ontdekken, zelfs
zonder verleidt of overmatig onder druk gezet te zijn, hij in zichzelf een ingeboren
verlangen heeft voor transseksueel lief hebben. Als dit zou gebeuren zal hij een hoop
begrip en ondersteuning nodig hebben omdat hij een groot risico loopt om tussen wal
en schip te vallen. Als hij de gehele weg bewandeld en opteert voor een seksoperatie,
verbeurt hij of zij de mannelijke opties en loopt het risico om niet meer aantrekkelijk te
39
HOOFDSTUK 4. IS MANNELIJKE HOMOSEKSUALITEIT ALTIJD ANAAL?
zijn voor mannen die hij of zij voor zich had willen winnen.
Dit is echter een relatief zeldzaam fenomeen en zou niet de biseksuele kwestie
in mist moeten hullen.
40
Hoofdstuk 5
Is een biseksuele levensstijl gezond?
HIV virus en AIDS heeft gedaan met homoseksuele seks wat syfilis deed met
heteroseksuele seks meer dan een eeuw geleden: de veiligheidsfactor midden in
de schijnwerpers zetten.
Toen de Britse regering zich inscheepte voor naoorlogse anti SOA campagne in de late
veertiger jaren, was de slogan op alle grote posters “Schoon leven is de enige reële
beveiliging”.
Het moet toegegeven worden dat het minder waarschijnlijk is dat je een SOA oploopt
als je seksleven beperkt is tot solitair aftrekken en tot seks met een enkele partner van
wie bekend is dat die ‘veilig’ is, m.a.w. gelijksoortig beperkt is in zijn of haar seksleven.
Dit was in feite een van de belangrijkste niet-moralistische argumenten ten gunste van
de oude moraal. Je kunt bijna niet een veiliger formule hebben dan ‘onthouding voor
het huwelijk en trouw tijdens het huwelijk’ en je kan eraan toevoegen, als uitbrander, ‘’t
is beter om veilig te zijn dan sorry te zeggen’.
Het argument heeft zijn overtuigingskracht verloren dezer dagen, omdat zo weinig
mensen nu de oude moraal praktiseren. Er zijn vele redenen hiervoor: veel grotere economische en sociale vrijheid voor tieners, de algemene beschikbaarheid voor betrouwbare voorbehoedsmiddelen, de feministische opstand tegen de traditionele verwachting
dat vrouwen zich zouden wijden aan het verwekken van kinderen, een meer wetenschappelijke en minder religieus gebaseerde houding tot seks, een enorme toename
in vrije tijd, veel grotere mobiliteit, een nieuwe perceptie van het niet-reproductieve belang van seks – en ga zo maar door.
Het resultaat van dit alles is, niet in acht nemende of iemand wel of niet biseksueel
leeft, dat de meeste moderne seksuele levensstijlen te maken hebben met een verhoogd risico op het overbrengen van SOA’s.
Het grootste risico voor tieners betrokken in onbeschermde, heteroseksuele seks is,
voor mannen urethritis, en, voor vrouwen, chlamydia. Deze ziektes hebben te maken
met elkaar en worden omschreven als de ‘algemeenste vorm van seksuele infectie in
Engeland heden ten dage’. [<> Dr. David Devlin in The Devlin Report on Safer Sex, New
English Library, 1987, pp. 132f]. Als chlamydia niet goed en direct behandeld wordt, resulteert het vaak in permanente onvruchtbaarheid van de vrouw. Er is natuurlijk een
breed scala aan andere griezeligheden die in rij staan voor de onbezonnen types.
Het goede nieuws is dat de algemeenste soort biseksuele levensstijl een hoop veiliger kan en moet zijn dan promiscue, heteroseksuele levensstijlen – en het veroorzaakt
zeer onwaarschijnlijk een ongewilde zwangerschap.
Dit is de stijl die te maken heeft met één heteroseksuele partner en alleen niet-anale
seks tussen mannelijke partners.
H
Et
41
HOOFDSTUK 5. IS EEN BISEKSUELE LEVENSSTIJL GEZOND?
Binnen zo’n raamwerk, aan de homoseksuele kant, wordt waarschijnlijk een groot gedeelte van de tijd gespendeerd aan wederzijds liefkozen en aftrekken. Dit is net zo
ongevaarlijk als solitair aftrekken.
Hetzelfde is van toepassing op lichamelijk contact, of dit nu simpelweg een intieme
omarming is of het werkelijke neuken of een jongen tegen de ander, welke pik tegen
pik of pik tegen elk deel van de oppervlakte van het lichaam of pik tussen de benen
van de ander. Zolang er geen penetratie is en zolang er geen lichaamsvocht intern uitgewisseld wordt, is er een hoge graag van veiligheid. Herpes en wratten, enz, kunnen
extern overgedragen worden, maar een beetje discretie kan vaak alle zichtbare gevaren afwenden.
Orale intimiteit is problematischer. Kussen is vaak veilig genoeg, of het kussen moet
diep wederzijds tongen worden, in welk geval het erg belangrijk is dat er geen bloedend
tandvlees is aan beide kanten en geen besmettelijke mondinfectie. Het is het veiligst
deze soort van kussen te beperken tot vertrouwde partner met wie men is, of van plan
is te zijn, in een onderhouden relatie.
Het grootste risico in niet-anale seksuele ontmoeten tussen mannen is bij oraal-genitaal
contact. Pijpen (of, in mijn terminologie, vaker pikzuigen!) is erg populair en wordt wijdverbreid gepraktiseerd. De voornaamste gevaren zijn tweeledig: [1] de pik waaraan
men zuigt kan betrokken zijn geweest in anale seks zonder ertussendoor goed gewassen te zijn, iets wat waarschijnlijk gebeurd waar mannen zijn in volledig mannelijk en
promiscue trefpunt; dit is de meest algemene manier om de potentieel dodelijke vorm
van hepatitis over te brengen; [2] vocht komend van de pik waaraan gezogen wordt
kan geı̈nfecteerd zijn met HIV, wat dan overgedragen kan worden naar de persoon die
het zuigen doet, een risico dat toeneemt als orgasmen binnen de mond plaatsvinden
en neemt verder toe als het zaak doorgeslikt wordt.
Sommige mannen zijn zich zo bewust van deze gevaren, dat zijn ofwel weigeren een
andere man af te zuigen ofwel hij is een vaste partner waarvan bekend is dat hij veilig
is of een partner die geen problemen heeft met het gebruiken van een condoom, die
van een prettig op smaak gebrachte variëteit kan zijn.
Naar mijn ervaring zijn de meeste mannen minder rigoureus en geven er voorkeur aan
om discreet te zijn volgens de volgende lijnen:
1 Ze weigeren een pik in hun mond te nemen als het niet besneden is en smegma
onder de voorhuid heeft of het welke zichtbare tekenen van infectie vertoont of
wratten of wat voor spoor van bloed dan ook.
2 Ze vragen iedereen die niet heel bekend voor ze is of hij te maken heeft met
anale seks. Als het antwoord ‘ja’ is en de antwoorden op de daaropvolgende
vragen twijfel geeft over deze persoon zijn veiligheidsbewustzijn, is de prijs van
pijpen de bereidheid om een condoom te gebruiken.
3 Met eenieder behalve een bekende en vertrouwde partner, als het orgasme
plaatsvindt terwijl de pik in de mond is, wordt het zaad (of zoveel als mogelijk is) meteen uitgespuugd. Deze situatie wordt vermeden voor zover mogelijk,
maar sommige mensen spuiten zo snel en met zoweinig waarschuwing dat een
toevallige uitglijder verwacht kan worden en is geen reden voor ongepast alarm
als de eerdere voorzorgsmaatregelen in acht genomen zijn.
Over het algemeen heeft het type van biseksuele levensstijl dat het vaakste gepraktiseerd wordt – maar één heteroseksuele partnerschap en geen anale seks tussen
mannen – weinig meer risico dan een strik monogame levensstijl, maar geeft tamelijk
meer voordelen, zoals het volgende hoofdstuk duidelijk maakt.
Voordat we verder kijken naar de andere waarschijnlijke biseksuele levensstijlen
zou een woord gezegd moeten worden over vingeren. Veel mannen die anale penetra-
42
HOOFDSTUK 5. IS EEN BISEKSUELE LEVENSSTIJL GEZOND?
tie weigeren door een pik (ofwel vanwege het gezondheidsrisico of omdat ze bang zijn
voor de mogelijke geslachtelijke gevolgen als ze hieraan verslaafd raken) verwelkomen
niettemin anale penetratie van een vinger of vingers. Een veel drastischer praktijk is
vuistneuken (fist-fucking, FF), wat, blijkbaar, zeer gevaarlijk kan zijn, is iets waar ik alleen over gelezen heb; ik ben nog nooit iemand tegengekomen die het ervaren heeft
of voorgesteld heeft aan mij.
Zij die het leuk vinden om gevingerd te worden zien het als een extra stimulans
terwijl ze gelijktijdig afgetrokken worden of terwijl ze aan het neuken zijn tegen hun
partner zijn dij of pik. Vele mannen trekken de grens bij werkelijke penetratie door een
vinger, maar waarderen de druk van een vinger tegen de ingang van de anus voordat
ze hun climax bereiken.
Vooropgesteld dat de betrokken vinger(s) schoon is (zijn), nagels naar behoren
geknipt, en zonder enige open wonden, is er vrijwel geen risico op het overdragen
van HIV op deze manier. Wat wel overgedragen kan worden is een dodelijke variant
van hepatitis. Dit het meest waarschijnlijk als een vinger die gebruikt is voor anale
penetratie daarna de partner zijn pik pakt, die kort daarna afgezogen wordt door hem
of door een andere persoon.
Dit risico tegen te gaan is het verplicht om te herinneren welke vinger(s) precies
betrokken zijn geweest in anale penetratie en om deze vinger volledig buiten het spel
te houden voor de rest van de seksuele sessie. Vanwege deze reden is heel veel veiliger om bij iedere seksspel met vingeren (of zelfs vingers tegen de anale opening) de
vingers te bewaren voor de laatste stadia van een sessie. Het onnodig om te zeggen
dat verkennende vinger(s) goed gewassen moeten worden bij de eerste mogelijkheid
om te voorkomen dat voedsel bevuild wordt, enz.
Er zijn twee andere belangrijke biseksuele levensstijlen, geen van het zo breed gepraktiseerd als degene die net overwogen is, en beide op verschillende manieren in
behoorlijke mate risicovoller.
Deze eerste van deze is nauwelijks een biseksuele levensstijl, ofschoon het te
maken heeft met seksuele partner van beide geslachten, is de man alleen bezig als
een heteroseksuele man; ‘homoseksueel’ is hij bezig, vaak exclusief, als een vrouw.
Dit soort man zoekt eigenlijk niet seks met beide geslachten maar meer de seksuele ervaring van beide geslachten binnen zichzelf: wanneer hij bij een andere man is,
neemt hij meer de ‘vrouwelijke’ dan de typisch ‘mannelijke’ rol aan, zijn genitaliën degraderend tot een strikt ondergeschikte rol, als ze al in het spel komen. Dit is niet waar
voor de meer ervaren types van homoseksuele ervaring.
Voor de hand liggend is het voornaamste – en aanzienlijke – risico bij deze levensstijl dat het te maken heeft met anale seks waarbij de biseksuele partner aan de
ontvangende kant zit – de riskantere kant. Ideaal gesproken zou de mannelijke seks
alleen moeten gebeuren op een plaats waar het mogelijk is voor beide partner om zich
stipt te wassen voor en na de handeling. Omdat dit type plaats meestal betekent dat
partners elkaar goed genoeg kennen om in staat te zijn om elkaar te vertrouwen ten
opzichte van gezondheid, is dit een verdere stap in de veiligheid tegen het risico van
het overbrengen of oplopen van het HIV-virus.
Zelfs dan zijn de risico’s zo groot en heeft de biseksuele partner zo’n grote verantwoordelijkheid naar zijn heteroseksuele partner, misschien ook zijn nog-niet-geboren
kinderen, dat veel mannen nu staan op het gebruik van condoom wanneer anale seks
plaatsvindt en grote voorzorgsmaatregelen zijn genomen om ieder risico van anaal /
oraal contact te voorkomen, ofwel direct of door de intermediair van de vingers, gedurende de voortgang van de handelingen.
De overgebleven biseksuele levensstijl die in overweging genomen wordt is de veel
43
HOOFDSTUK 5. IS EEN BISEKSUELE LEVENSSTIJL GEZOND?
minder goed gedefinieerde dan de anderen en heeft als gevolg een groter risico tenzij
evenredige voorzorgsmaatregelen worden genomen.
Men komt soms toevallig mannen tegen die totaal geen specifieke geslachtelijke voorkeur hebben; zij zijn evenredig open voor seksuele verwikkelingen met partners van
beide geslachten.
Hoewel de seksuele opties voor zulke mannen zeer breed zijn, kanaliseren ze in feite
de meeste energie naar één centrale relatie aan beide zijden. Maar toch is het waarschijnlijk dat ze open staan voor de occasionele toevallige ontmoeting, op voorwaarde
dat het niet deze centrale relaties bedreigd of er vanaf leidt. Terwijl in de eerste levensstijl we iedere toevallige seks overwogen als homoseksueel, hier kan het beide
zijn.
Het enige extra gezondheidsrisico wat dit met zich meebrengt, omdat heteroseksuele seks bijna altijd penetrerend is, is dat toevallige ontmoetingen van deze soort
een groter risico van overbrengen van SOA’s met zich meebrengt dan niet-anale seks
tussen mannen. Er is ook natuurlijk het risico van het veroorzaken van een ongewilde
zwangerschap. Beide deze risico’s kunnen worden gecompenseerd door het gebruik
van een condoom.
Als de betrokken man samenwoont met een vrouw, en mogelijk ook de vader is
van haar kinderen, brengt seks met andere vrouwen ook het risico met zich mee van
het veroorzaken van jaloezie bij de samenwonende partner en hatelijke vergelijkingen
van zijn kant. Terwijl het geen gezondheidsrisico is in de conventionele betekenis, kunnen zulke factoren voor de hand liggend consequenties hebben die verre van gezond
zijn.
Of om het risico te vermijden voor zulke omwentelingen of vanwege de condities opgelegd door hun banen (zoals de noodzaak om constant te reizen of totale onvoorspelbaarheid van de uren), of simpelweg vanwege hun temperament, sommige biseksuele
mannen weigeren samen te wonen met een iedere partner en proberen iedere soort
van relationele verwarring te vermijden.
Het is deze soort van levensstijl dat het grootste soort gezondheidsrisico met zich
meebrengt, omdat het vaak promiscuı̈teit betekent zonder enige relationele ankerplaats
en zonder enige geslachtelijke barrières. Sommige mannen van dit type zijn nog steeds
zeer verantwoordelijk en uiterst nauwgezet in het praktiseren van safe seks; andere zijn
het niet en moeten zeer zeker vermeden worden.
Onvermijdelijk komt een vraag naar boven over het spectrum van risico en infectie. Dit kan beurtelings dingen ver uit proportie trekken.
Het moet herinnerd worden dat seks zelf nooit schadelijke bacteriën of virussen kan
genereren; het kan slechts overbrengen wat er is. Gelijksoortig het uitwisselen van lichaamsvocht intern alleen gevaarlijk worden als één van vloeistoffen geı̈nfecteerd is.
De mate van voorzichtigheid nodig daarom is volledig afhankelijk van hoe goed iemand
zijn partners kent en in wat voor soort activiteit men betrokken is.
Er IS een probleem bij anale seks, echter. Tenzij er grote voorzorg is genomen kan
iedere vorm van anale seks veroorzaken dat bacteriën overgedragen worden van het
intestinale gedeelte (waar ze goed zijn) naar andere lichamelijke systemen (waar ze
dodelijk kunnen worden).
Een programma in de Horizon serie (populair wetenschappelijk programma, red), uitgezonden op BBC2 op 16 november 2000, openbaarde dat onbesneden mannen veel
meer risico lopen om HIV aan te trekken dat mannen die besneden zijn. Het was enige
tijd bekend dat er een grotere weerslag van AIDS was in Afrika in die stammen waar
mannen niet besneden waren. Recent onderzoek heeft laten zien dat de onderkant
van de voorhuid kwetsbaarder was voor HIV infectie dan welk ander gebied van de
44
HOOFDSTUK 5. IS EEN BISEKSUELE LEVENSSTIJL GEZOND?
lichaamshuid. Het is daarom extreem belangrijk voor mannen die niet besneden zijn
dat ze altijd een condoom gebruiken wanneer ze bezig zijn met ieder soort seks die
niet absoluut veilig is. Besnijdenis is niet op zichzelf een garantie voor immuniteit voor
HIV infectie, dus ook besneden mannen moeten een condoom gebruik wanneer er een
risico is.
Heteroseksuele seks en niet anale seks tussen mannen, tenzij het gewelddadig
is, fysieke schade veroorzakend, is op zichzelf een perfect gezonde activiteit. Hoewel sommige moralisten het haatten om dit toe te geven, veroorzaakt de ontbering
van seks, of het verbannen van het soort seks die de betrokken persoon het vurigst
verlangt, veel slechtere gezondheid dan seks. Ik weet, door mijn eigen ervaring, dat
gedurende de weinige periodes in mijn leven, toen mijn leven overschaduwd werd door
seksuele frustratie periodes, ik voortdurend geplaagd werd door een slechte gezondheid met allerlei omschrijvingen, inclusief tuberculose, terwijl de veruit frequentere tijden van seksueel geluk tijden zijn geweest van goede gezondheid.
45
HOOFDSTUK 5. IS EEN BISEKSUELE LEVENSSTIJL GEZOND?
46
Hoofdstuk 6
Wat wordt er gewonnen door biseksueel te leven?
simpele antwoord op deze vraag is: compleetheid
Een man die biseksueel leeft is vrij om het volledige scala van zijn seksuele,
emotionele en relationele potentieel te benutten. Hij kan een stabiele samenwonende
relatie hebben; hij kan een vader zijn; hij kan op zijn minst een diepe relatie hebben
met een persoon van het geslachtelijke tegenovergestelde; hij kan betrokken raken bij
meer toevallige gelijke seks ontmoetingen, als dit verlangd wordt en werkbaar is, met
mensen van het tegenovergestelde geslacht.
Dit soort verklaring lokt soms tegenvragen uit: waarom zou iemand zoveel willen? Als
een kerel gelukkig getrouwd is en een prachtige familie heeft, waarom het risico lopen
om iemands plannen omver te werpen?
Dit zijn serieuze vragen en zij verdienen voorzichtige antwoorden.
De manier waarop we geconditioneerd zijn is zonder te klagen aan te passen
aan een seksueel en relationeel probleem die monolithisch is en die gedurende vele
eeuwen geheiligd en opgelegd is, en dat moet voortdurend in het hoofd gehouden
worden. Zoals Jean Cocteau het uitdrukte, zelfs schrijvend vanuit het wettelijk bevrijde
Franse ethos:
H
Et
Mijn ongeluk is veroorzaakt door de maatschappij die alles wat niet gewoon is veroordeeld als een misdaad en het dwingt ons onze natuurlijke
neigingen te hervormen [<>Geciteerd uit Cocteau’s Le Livre Blanc in Rictor
Norton’s website, Cocteau’s White Paper on Homophobia].
Dit is toepasbaar op de meeste culturen, ofschoon weinig zo monolithisch zijn als
de onze. Het geeft de rillingen om voor de geest te halen, zo recent als de negentiende
eeuw, dat mannen in Engeland geëxecuteerd werden voor homoseksuele overtredingen. Homoseksuele handelingen tussen volwassenen die toegestemd hadden werden
verwijderd uit de wetboeken in de meeste Europese landen voor 1800 en, zelfs wanneer dit niet gebeurd was, werden ze niet meer gezien als een zware misdaad. Het
was vrij anders op deze eilanden:
Aan het begin van de negentiende eeuwen was er een morele actie gaande in
Londen. In februari 1804 werd Mathusalah Spalding opgehangen omdat hij een “venerische affaire” had met James Hankinson. In oktober 1808 werd Richard Neighbour
veroordeeld voor vuillakkerij met Joshua Archer, en werd veroordeeld tot ophanging. In
1809 werden Richard Thomas Dudman en Edward Woord veroordeeld voor een ‘samenzwering’ om sodomie te plegen, en werd veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf,
en een uur te staan aan de schandpaal, waar ze bekogeld werden met afval afkomstig
van de slagers van Newgate en Fleet Markets [<> Geciteerd uit Vere Street Coterie
47
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
file op de Rictor Norton homepage op het Internet waar een groot aantal andere, goed
gedocumenteerde bestanden gevonden kunnen worden].
Er was een toename in de vervolging gedurende het eerste derde deel van de negentiende eeuw in Engeland. In 1806 waren er meer executies voor sodomie dan voor
moord. In 1816 werden vier matrozen van een enkel schip berecht en geëxecuteerd
vanwege ‘vuillakkerij’. De doodstraf werd niet afgeschaft voor 1861, ofschoon het niet
meer toegepast werd na 1830. Zelfs na 1861 liepen de straffen voor sodomie uiteen
van tien jaar tot levenslang.
In 1885 verbreedde de Labouchère Amendment to the Criminal Law Amendment Act
het scala van homoseksuele misdaden om zulke ‘misdragingen’ te bevatten zoals grove onzedelijkheid; deze waren notoir slecht gedefinieerd, maar konden bestraft worden
tot twee jaar werkstraf [<>Zie Jeffrey Weeks, Sex, Politics & Society: the regulation of
sexuality since 1800 in Longman’s Themes in British Social History series, second edition, 1989, pp.100-102]. Dit bij elkaar brengen van alle man / man seks heeft verreikende
effecten gehad op algemene houdingen ten opzichte van mannelijke homoseksualiteit.
Homoseksuele handelingen tussen toestemmende volwassen privé was niet meer crimineel in Engels na 1967 maar, slechts een paar jaar daarvoor, was er een griezelige
terugkomst van wettelijke wreedheden tegen homoseksuelen in Nazi-Duitsland. Vlak
nadat Hitler aan de macht kwam criminaliseerde hij homoseksuele handelingen tussen mannen. Na de Nacht van Lange Messen (30 juni 1934), waar Ernst Röhm (het
homoseksuele hoofd van Hitlers SA), samen met 200 andere SA officieren, standrechtelijk geëxecuteerd werden, werden homoseksuele mannen systematisch opgepakt,
verplicht om een roze driehoek te dragen, en naar concentratiekampen gezonden,
waar ze met speciale hardvochtigheid werden behandeld en waar de meeste van hen
uiteindelijk vermoord werden.
Himmler was in het bijzonder fanatiek in zijn vervolging van homoseksuelen. Ze
waren een belediging voor de zuiverheid van het ‘superras’ en moesten meedogenloos
worden uitgeroeid, samen met Joden, zigeuners en alle ander ‘gedegenereerden’. In
1941 zond Himmler een geheime circulaire rond naar zijn SS generaals instruerend
dat een ieder lid van de SS of de politie die een onbehoorlijke handeling beging met
een andere man of zichzelf toestond onbehoorlijk gebruikt te worden tot de doodstraf
veroordeeld moest worden en geëxecuteerd. Minder zware overtredingen zoals ‘aanraken van het lichaam van de andere persoon, zelfs volledig aangekleed, ook de handeling van kussen’ moest gestraft worden met niet minder dan zes jaar strafrechtelijke
dienstverlening. Wanneer men zich realiseert wat ‘strafrechtelijke dienstverlening’ vaak
inhield onder deze omstandigheden, is het duidelijk dat dit gelijk was aan een doodstraf [<> zie de pagina gerelateerd aan Nazi Persecution of Gays op de Rictor Norton
site op het Internet. Tegen dit is er het bewijs aangevoerd door Scott Lively en Kevin
Abrams op The Pink Swastika, gereviseerd in 2001. Ofschoon de auteurs dogmatisch
tegenstander zijn van de homoseksuele praktijk van wat voor soort dan ook, laten zij
overtuigend zien dat de verbinding tussen een ‘butch’, een sadistisch type van homoseksualiteit en de Nazi’s – zelfs met Hitler zelf – veel meer voorkwam dan ooit publiek
toegegeven is].
Het is een van de grote ironieën van de geschiedenis dat een zulk gedegenereerd lijkend stel van mannen aan de top van de echelons van de Nazi partij zo hysterisch moesten zijn over de zuivering van de ‘gedegenereerde’ genen. Het moet hen
razend hebben gemaakt dat zoveel die zij tot de dood vervolgd hebben fysiek veel
aantrekkelijker waren dan henzelf. Het moet heel troostend zijn geweest om te geloven
dat de werkelijke degeneratie in de etnische erfenis of seksuele afwijking zat dan in de
werkelijke fysieke of intellectuele capaciteit.
48
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
Het werkelijke verbazende ding is dat een belangrijke Europese macht, niet meer
dan een halve eeuw geleden, zichzelf kon overtuigen dat homoseksueel gedrag voortkwam uit een genetische erfenis die het best vernietigd kon worden.
Het was een van geschiedenis’ grappen toen een Jood, die het lukte, op zijn tandvlees,
om te ontsnappen van de Nazi’s en te vluchten naar Engeland in 1937, Sigmund Freud
was, de man was die had volgehouden dat de basale constitutie van elk menselijk
wezen biseksueel is. Dit werd het meest benadrukt in zijn Civilization and Its Discontents, die voor het eerst gepubliceerd werd in 1930, een jaar toen Hitler op de rand
van absolute macht was in Duitsland. In een voetnoot van de tekst in dat boek had hij
geschreven:
. . . als we het aannemen als een feit dat iedere persoon zowel mannelijke als vrouwelijke wensen zoekt te bevredigen in zijn seksuele leven, zijn
we bereid voor de mogelijkheid dat deze twee verzamelingen van eisen
niet vervult zijn door hetzelfde object, en dat ze elkaar belemmeren tenzij ze apart gehouden kunnen worden en ieder impuls geleid wordt door
een zeker kanaal dat daarvoor geschikt is [<>Sigmund Freud, Civilization and Its Discontents (1930), Hogarth/Institute of Psychoanalysis, 1961,
pp.105ff, footnote 3. Voor andere referenties naar de standaardeditie van
Freuds werken, zie vol 1, p.179; vol 18, pp.156f; vol 19,pp.31, 258; vol 20,
p.36; vol 21, pp183f, 227f].
Om terug te keren naar de tegenvragen waar we mee bezig zijn, is het essentieel
om het gewicht van culturele conditionering in het hoofd te houden waar alle Britse
mannen aan onderworpen zijn. Ofschoon de situatie dramatisch veranderd is de laatste
jaren, kan een behoorlijke homofobe kater worden verwacht.
Een groot gedeelte van deze homofobie is simpelweg een project. Veel mannen
zouden liever de ‘queers’ eruit confronteren dan vrede krijgen met het ‘queer zijn’ dat
in henzelf verscholen zit. Zelfs wanneer een zekere in henzelf huizende queer zijn een
beetje wordt erkend, wordt het prompt onteigend door het toe te kennen aan een kwade verleider of misbruiker die op een één of andere manier in staat is geweest om iets
te insinueren bij hun anderszins oorspronkelijke niet queer zijn. Veel huidige beschuldigingen van seksueel misbruik in de kindertijd pleiten voor een daarvoor bestaande
onschuld wat krachtig in strijd is met Freuds detectie van ‘polymorfe perversiteit’ in kinderen die hij waarnam [<>See Ernest Jones, The Life and Work of Sigmund Freud,
Penguin edition, 1964, pp. 232f, 277-80, 543].
De schijnbare onschuld van de vragen vraagt daarom om een kritisch onderzoek. Het
gevolg is dat het willen van het bevredigen van het geheel van iemands seksualiteit
niets meer is dan een rage, een onnodig heen en weer gaan van de boot, waar totaal
niet om gevraagd is, in het bijzonder wanneer iemands dominante energie heteroseksueel is. Het is als een rechtshandig persoon gezegd wordt om het te doen met zijn
andere hand: ‘je hebt een perfect goede hand; waarom zou je in godsnaam je andere
nog houden?’ Dit zo’n voor de hand liggende nonsens dat niemand het een minuut
in overweging zou nemen, maar het zeker het soort ding die de tegenvrager lijkt te
zeggen.
Zoals we eerder waargenomen hebben in dit boek, zijn weinig mensen biseksueel in de zin van dat ze zich niet bewust zijn van wat voor geslachtelijke voorkeur dan
ook. Een weinig zoals deze worden het beste omschreven als ambiseksueel, analoog
aan degenen die beide handen kunnen gebruiken met gelijk gemak en worden omschreven als ambidexter. Maar simpelweg omdat de meeste van ons een hand hebben
49
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
die slimmer is dan de ander (meestal de rechterhand, maar vrij vaak de linker, corresponderend respectievelijk met een heteroseksuele of homoseksuele afwijking), zal het
heel erg absurd zijn te suggereren dat er geen onmetelijk aantal situaties zijn dat we
erg gehandicapt zouden zijn wanneer we alleen maar een slimme hand hadden. Twee
handen zijn vaak nodig om een taak efficiënt uit te voeren, en bij deze gelegenheden
volbrengen twee handen even zo goed.
Een ieder die zich naar een bevredigende biseksuele levensstijl ontwikkeld heeft is zich
bewust dat er een hechte analogie is in de seksuele sfeer. Seksuele voorkeur correspondeert alleen maar met slimme hand zijn; de meeste van ons hebben het, maar het
is nooit het hele verhaal. We hebben elk een duale seksuele natuur en we negeren de
minder drukkende kant van die natuur op ons eigen risico.
Veel mannen die ‘100% hetero’ claimen te zijn spenderen niettemin een groot
gedeelte van hun vrije tijd met hun ‘maten’, kletsend in de kroeg, juichen bij een voetbalwedstrijd, en zo verder. Als ze daadwerkelijk professioneel voetbal spelen, kunnen
ze aan een wat alarmerend ‘queer’ gedrag doen wanneer er een doelpunt is, maar
zullen vaak erop staan, als er vragen gesteld worden, dat hij ‘volledig onschuldig’ is
(m.a.w. seksloos – alsof sexy zijn schuld zou inhouden!).
Degene die deze soort ethos verdedigen claimen dat het veel gezonder is voor
mannelijk gezelschap om het viriel en mannelijk te houden: geen slappe polsen en
geen ongewilde emotie! Wanneer gevraagd wordt waarom elke niet sportief fysiek contact tussen mannen, of andersoortige toenaderende tederheid, zo weerzinwekkend is
voor hen, rillen ze vaak alleen maar – en de rilling zegt alles.
De waarheid is dat de grote meerderheid van mannen een vrij grote geschiedenis
hebben met aftrekken. Hun erotische potentieel voor hun pik ontdekt hebbende, zou
het vreemd zijn als ze inderdaad niet de pikken van anderen zouden willen ontdekken.
Inderdaad is het vaak een erotisch spel met hun maten dat jongens voor het eerst
leren om af te trekken. Als een jongen aftrekt in eenzaamheid en nooit promoveert tot
sociaal aftrekken, dan kan dat simpelweg verlegenheid zijn (niet weten hoe ze moeten
gaan om het seksuele ijs te breken) of de angst om als ‘flikker’ gezien te worden of
uitgelachen worden vanwege de grootte of vorm van zijn organen, of vanuit een meer
diep geı̈mplanteerde angst dat iedere onderneming in deze richting hem ‘homo’ kunnen
maken voor het leven.
Jongens op deze leeftijd wordt nauwelijks begeleiding geven over het verschil
tussen oprecht homoseksuele ervaringen en deze die quasi-heteroseksueel zijn (m.a.w.
anaal), dus worden zij aangemoedigd om ze op een hoop te gooien en beiden uit de
weg te gaan. Dit voorkomt niet een grote hoeveelheid van bedekte fascinatie met andere mannelijke genitaliën wanneer ze in douche staan en wanneer ze kans krijgen om
foto’s van naakte mannen te zien.
Er zijn drie types van seksuele ervaring welke, als er geen taboes aan het werk
zijn, we moeten zien als universeel. In freudiaanse termen zijn deze de auto-, de homoen de hetero-erotische. Het typische verloop van seksuele ontwikkeling is te bewegen
door deze stadia op deze volgorde, uiteindelijk promoverend tot het hetero-erotische.
Soms, zoals net opgemerkt, vallen de eerste twee samen. Af en toe is er bij een jongen
zijn eerste seksuele ervaring de verleiding door een ouder meisje of vrouw, in welk
geval hij rechtstreeks loopt naar stadium drie.
Een jongen de ongewoon teruggetrokken wordt om een bepaalde reden zou
zich nooit kunnen ontwikkelen tot sociale seks, in welk geval, hij zijn leven spendeert
in de eerste fase. Een jongen die gepromoveerd is tot het tweede stadium kan dit
zo aangeboren vinden dat hij beslist om daar te blijven voor de rest van zijn leven,
voortaan zichzelf ziend als ‘homoseksueel’.
50
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
Wat de orde ook is waarin een persoon zich seksueel ontwikkelt, het is algemeen
een vergissing om te verbeelden, als het derde stadium is bereikt, dat de anderen weggeschopt kunnen worden alsof, hun doel gediend, zij niet langer nodig zijn. Wanneer
Philip Blumstein en Pepper Schwartz hun bevindingen publiceerden van hun onderzoek naar de sekslevens van biseksuele mannen en vrouwen [ <> Philip W. Blumstein
and Pepper Schwartz, Bisexuality: Some Social Psychological Issues in the Journal of
Social Issues, 33, 2:30-45. (1977)] waarschuwden zij tegen generalisaties, maar waren
in staat om drie conclusies te bieden:
Uit onze data, dan, concluderen we dat (a) een seks-object keuze en
seksuele identificatie kan veranderen op vele manieren en vele keren gedurende de levenscyclus, (b) de persoon vaak zich niet bewust is van zijn
of haar capaciteit om te veranderen, en (c) kinderlijke en adolescente ervaringen zijn niet de uiteindelijke determinanten van volwassen seksualiteit
[<> geciteerd uit Merl Storr (ed), Bisexuality: a critical reader, Routledge,
1999, p.66].
Later in het artikel merkten deze onderzoekers op:
Verschillende voorheen heteroseksuele mannen die kwamen tot een biseksuele identiteit in hun dertiger jaren rapporteerden dat ze vroege homoseksuele ervaringen hadden gehad met dicht bijzijnde tienervrienden toen
heteroseksuele relaties enigszins beperkt waren. Zij hadden deze ervaringen behandeld als onbelangrijk tienerspel, totdat volwassen ervaringen ze
tot een heroverweging aanzetten [<> idem p.71].
Het is hier dat de analogie tussen seksualiteit en links- en rechthandig volledig
spaak loopt. Het is van levensbelang om duidelijk hierover te zijn. Een persoon die
linkshandig is doet met zijn linkerhand exact hetzelfde als andere mensen doen met
hun rechter. Een persoon die zich homoseksueel relateert doet volledig verschillende dingen dan een persoon die zich heteroseksueel relateert. Dit zal gedetailleerder
uitgespeld worden in het volgende hoofdstuk.
Het is precies om deze reden dat een persoon die zich biseksueel relateert een
complete seksuele ervaring heeft die anderen wordt ontzegd. Een persoon die linkshandig is krijgt niet te maken met een verschillende rangschikking aan opties dan de
rechtshandige persoon terwijl een persoon die heteroseksueel leeft, maar ook open
is voor homoseksuele ervaringen (of andersom) te maken krijgt met een heel andere
verzameling van extra mogelijkheden.
Merk op dat dit niet van toepassing is op anale seks, althans niet voor de actieve partner, omdat hij ongeveer hetzelfde doet met een man zoals hij zou doen met een vrouw
– en hij kan hetzelfde doen met een vrouw. De passieve partner heeft zeker een heel
andere ervaring van iets dat hij kan ervaren met een vrouw, maar, als hij beslist dat
dit de rol van zijn voorkeur is, is hij in oorlog met zijn biologische geslacht en neigt om
zijn genitaliën te willen verloochenen en wil een vrouw worden, daarmee zijn opties
beperkend, niet verbredend.
Oprechte homoseksuele ervaringen, aan de andere kant, is per definitie totaal
verschillend van de heteroseksuele ervaring omdat het genitaliën vereist van iemands
eigen geslacht, niet de tegenovergestelde. De dingen die een man kan doen met een
andere pik zijn vrij verschillend van de dingen die een man kan doen met een kut – en
veel van hen zijn verschillend van wat hij kan doen met zijn eigen pik.
51
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
Aftrekken is ook duidelijk verschillend van sociale seks, zijn grote voordeel is zijn
constante beschikbaar, iemands eigen genitaliën zijn een doe-het-zelf gereedschap
die altijd bij de hand zijn. Aftrekken overleeft daarom zelden zijn bruikbaarheid. Zelfs
wanneer een persoon gepromoveerd is tot stadia twee en drie, zullen er tijden zijn wanneer hij of zij afgescheiden zijn van de gebruikelijke partners en wanneer er niemand
aantrekkelijk en beschikbaar aanwezig is, of wanneer die persoon op dat moment in
de stemming is voor de solitaire sessie. Voor veel mannen, waarschijnlijk de meeste,
wordt dit eerste stadium nooit helemaal afgedankt, zelfs wanneer de stadia twee en
drie zeer bevredigend voor hen zijn geweest.
Maar het is inderdaad vreemd wanneer mannen die wat erg opwindende homoseksuele ervaringen in hun vroege tienerjaren hebben gehad, dan doorgaan om de
geneugten van seks met vrouwen te ontdekken, en hun homoseksuele heldendaden
voor lief nemen die maar een overgankelijke tussenperiode waren voor welke ze geen
noodzaak meer hebben. Alleen eeuwen van sociale en culture conditionering kan zo’n
conclusie plausibel laten lijken.
Op het zuivere fysieke niveau lopen er veel seksueel gefrustreerde getrouwde
mannen rond. Hoe goed hun huwelijkse seksleven ook is, er gewoonweg niet genoeg
van omdat de vrouw, in het bijzonder als zij moeder is geworden, simpelweg niet genoeg seksuele trek heeft als de man. Dit is niet altijd zo, natuurlijk, maar het komt
veel voor. Hij wil zichzelf niet opleggen aan haar; hij wil niet ‘ontrouw’ zijn; hij kan een
of twee goede mannelijke vrienden hebben, maar kan zichzelf niet voorstellen wat ze
zouden zeggen als hij probeerde sexy met ze te zijn; op het einde, wordt hij kwaad of
hij berust hij in rukken – maar heeft een hekel aan het feit dat iets beters geblokkeerd
wordt.
Dit is erg triest, in het bijzonder wanneer we ons beginnen te realiseren dat onder
macho buitenkant wat onze taboe doortrokken cultuur zovele mannen heeft opgelegd,
er een wezen zich schuilhoudt die bijna poëtisch is in zijn smachten naar werkelijke
intimiteit met een andere man. De behoefte is er niet alleen naar mannelijke seks –
ofschoon dat nooit onderschat moet worden – maar ook, en misschien zelfs meer, voor
een werkelijk gevoel van delen, van binding, op het diepste emotionele niveau.
D.H. Lawrence legt precies zijn vinger op deze plek in het gesprek tussen twee
van zijn centrale mannelijke karakters, nadat ze een tijdje naakt geworsteld hadden, in
Women in Love:
‘Je weet hoe de oude Duitse ridders een eed legden op Blutbruderschaft’; zei hij
tegen Gerald, met een vrij nieuwe gelukkige activiteit in zijn ogen.
‘Maak een kleine wond in hun armen, en wrijf elkaar bloed in de snede?’; zei
Gerald.
‘Ja – en zweer dat je de juiste bent voor elkaar, van één bloed, geheel hun leven.
Dat is wat we zouden moeten doen. Geen wonden, dat is overbodig. Maar we zouden
de liefde voor elkaar moeten zweren, jij en ik, impliciet, en perfect, finaal, zonder een
mogelijkheid om erop terug te komen.’
Hij kijkt naar Gerald met heldere, gelukkige ogen van ontdekking. Gerald keek
op hem neer, aangetrokken, zo diep verbonden in gefascineerde aantrekkingskracht,
dat hij wantrouwig werd, walgde van de verbintenis, de aantrekkingskracht hatend.
‘We zullen aan elkaar zweren, op een dag, zullen we niet?’, pleitte Birkin, ‘We zullen zweren om elkaar bij te staan – eerlijk te zijn tegen elkaar – uiteindelijk – onfeilbaar
– gegeven aan elkaar, organisch – met geen mogelijkheid om het terug te nemen.’
Birkin zocht diep om zichzelf uit te drukken. Maar Gerald luisterde nauwelijks.
Zijn gezicht scheen met een zeker verlicht plezier. Hij had er behagen in. Maar hij bleef
gereserveerd. Hij hield zich terug.
52
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
‘Zullen we aan elkaar zweren, op een dag?’; zei Birkin, zijn hand uitstekend naar
Gerald.
Gerald raakte de verlengende fijne, levende hand net aan, alsof hij teruggehouden en bang was.
‘We laten het totdat ik het beter begrijp.’; zei hij, op een excuserende toon.
Birkin probeert te vertellen aan Ursula hoe hij zich gevoeld heeft bij Gerald aan
het einde van het boek. Hier zijn de afsluitende zinnen:
‘Jou hebbend, kan ik mijn hele leven zonder iemand anders, iedere andere pure
intimiteit. Maar om het compleet te maken, werkelijk gelukkig, wil ik een eeuwig verbond
met ook een man: een andere soort liefde.’; zei hij.
‘Ik geloof het niet’, zei ze, ‘Het is een koppigheid, een theorie, een perversiteit.’
‘Wel -’; zei hij
‘Je kunt niet twee soorten liefde hebben. Waarom zou je!’
‘Het lijkt als ik het niet kan.’, zei hij, ‘Maar ik wilde het.’
‘Je kunt het niet hebben, omdat het fout is, onmogelijk.’; zei zij.
‘Ik geloof dat niet.’; antwoordde hij.
- en daar eindigt het boek.
Het wordt vaak vergeten dat, zelfs in Lady Chatterley’s Lover, zijn beroemde
pleidooi voor een aardser sexy zijn bij heteroseksuele liefde, een biseksueel element
er weer inkruipt. Connie vraagt Mellor over zijn tijd in het leger:
‘En jij was niet gelukkig, toen een officier en een gentleman was?’
‘Gelukkig. Ok. Ik vond mijn kolonel leuk.’
‘Hield je van hem?’
‘Ja! Ik hield van hem.’
‘En hield hij van jou?’
‘Ja! Op een bepaalde manier hield hij van me. . . Ik leefde onder zijn betovering
toen ik bij hem was. Ik liet hem min of meer mijn leven bepalen. En ik heb er nooit spijt
van gehad.’
‘En gaf je erom toen hij overleed?’
‘Ik stond zelf dicht bij de dood. Maar toen dat gebeurde, wist ik dat een ander
gedeelte van mij afgelopen was.Maar ik heb altijd geweten dat het eindigen zou in de
dood.’
Lawrence probeert in woorden te vatten wat er in zovele harten van mannen
zit, hen proberen dingen te laten zeggen die ze zo moeilijk vinden om te zeggen. Dit
komt niet voort uit een soort klassiek opgevoed academisch bosje, maar uit de harde
kant van de Nottinghamshirese kolenvelden. Het is niet zonder een zeker proletarisch
verlangen om man / man relaties gespierd en macho te houden, ondanks het ruwe
verlangen die erin besloten zit.
Lawrence zelf reageerde fel tegen zijn vriend, David Garnett, toen hij probeerde Lawrence met Francis Birrell te verzoenen en met andere leden van de Bloomsbury
Group. Hij schreef aan Garnett:
‘Neem nooit Birrell mee om mij te zien. Er is iets smerigs aan hem als zwarte
kevers. Hij is verschrikkelijk en vies. Ik denk dat ik gek wordt wanneer ik denk aan jouw
verzameling. Duncan Grant en Keynes en Birrell. Het doet me dromen van kevers. . . je
moet deze vrienden verlaten, deze kevers.’ [<>Quentin Bell, Bloomsbury, Futura, 1974
(1968), p.48].
De homofobe kater is niet alleen een zaak van moralistische en religieuze conditionering, maar diep ingesleten klasse antagonismes. Mannen in onze cultuur hebben
voor de hand liggen een hoop om uit hun systemen te werken voordat ze in staat zijn,
als een kwestie natuurlijk, om te ontspannen in wederzijdse liefde en vriendschap.
53
HOOFDSTUK 6. WAT WORDT ER GEWONNEN DOOR BISEKSUEEL TE LEVEN?
Maar we kunnen zeker Birkin verlaten om een laatste woord te wijden aan het
antwoord op onze vraag:
‘Maar om het compleet te maken, werkelijk gelukkig, wilde ik een eeuwig verbond
met ook een man: een andere soort liefde.’
54
Hoofdstuk 7
Wat zijn overeenkomsten en verschillen tussen de twee
manieren van beminnen?
is een voor de hand liggende vraag, omdat, wat de overeenkomst is, er genoeg
verschil moet zijn tussen het liefhebben van een man en het liefhebben van een
vrouw om rekening te houden met de waarde die we toekennen aan dezelfde persoon
die beide liefheeft.
Het goede is dat er meer als genoeg is.
Dit gezegd hebbende kunnen we naar een aantal overeenkomsten kijken:
In beide gevallen kan ‘liefhebben’ een verkeerde benaming zijn omdat seks met
een partner van welk geslacht dan ook niet meer is als het is, of hoofdzakelijk. Aan
de andere kant kan ‘liefhebben’ een evenzo accurate beschrijving zijn wat in beide
gevallen aan de gang is. Door de homofobe kater, genoemd in het vorige hoofdstuk,
misschien ook vanwege temperament, hebben sommige mannen een groot probleem
hiermee: zij kunnen het prettig vinden om seks te hebben met een andere man, maar
vinden de gedachte van daadwerkelijk een man liefhebben, op zijn minst seksueel,
heel vreemd. Dat ‘op zijn minst seksueel’, daar moet goed naar gekeken worden. Als
je genieten kan van seks met mannen en als een man aseksueel kan ‘liefhebben’,
waarom kan hem niet seksueel liefhebben?
Beide soorten van liefhebben hebben te maken met genitaliën van op zijn minst
één partner. Oraal, met de hand en anale seks vereisen niet twee verzamelingen van
genitaliën, tenzij ze wederkerig zijn (in welk geval de wederkerigheid simultaan kan zijn
– zoals standje negenenzestig of wederzijds aftrekken – of opeenvolgend – wanneer
partners rollen verwisselen halverwege de sessie).
Seks met welk geslacht dan ook kan ook te maken hebben met twee hele lichamen. Dit hoeft niet het geval te zijn en dat is het vaak niet wanneer de seks ‘toevallig’
is, en niet bedoeld is om een relatie te onderhouden of emotie naar buiten te brengen.
Een liefhebbende seksuele handeling, daarentegen, heeft bijna altijd te maken met
hele lichamen, niet alleen genitaliën.
Onverschillig voor de geslachten die erbij betrokken zijn, kan lichaamscontact,
inclusief genitaal contact, zuiver sensueel zijn of het kan zowel sensueel en expressief
zijn. Wanneer het expressief is het vaak de hele breedte van liefhebbende emoties die
uitgedrukt worden – tederheid, genegenheid, honger, passie, zorg, bescherming, plezier. Wanneer het alleen sensueel is, ofschoon de originele intentie simpelweg alleen
fysiek genot kan geven en ontvangen kan zijn, verwekken de sensaties zelf verrassende stromen van emotie. Het is interessant dat de twee soorten lichaamscontact,
sensueel en expressief, vaak identiek lijken voor een derde partij. Een kus, bijvoorbeeld, kan veel verder gaan dan alleen lipcontact, maar simpelweg bedoeld om plezier
D
It
55
HOOFDSTUK 7. WAT ZIJN OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN TUSSEN DE
TWEE MANIEREN VAN BEMINNEN?
te oogsten; wat voor een waarnemer eruit ziet als een identieke kus kan voor de deelnemers expressie betekenen van hun diepste emoties. Hetzelfde is van toepassing op
strelingen en liefkozingen.
Of sensueel of expressief of beide, seks met welk geslacht dan ook spreekt zijn
eigen taal, onbemiddeld door woorden. Het is meer dan welke andere factor wat seks
zo bevredigend maakt. Verbale communicatie is beperkt tot degenen die onze taal
spreken en, zelfs dan, is het vaak afstandelijk en onpersoonlijk. Seksuele communicatie
die de linguı̈stische barrières verpletteren, omdat, in deze arena, we allemaal ongeveer
dezelfde taal spreken. En seks is altijd direct, mensen samenbrengend in de meest
letterlijke betekenis.
Dit zijn enkele van de overeenkomsten. Wat belangrijk is in de huidige context is,
dat wat kenmerkend is voor de twee soorten van liefhebben en / of seks. Het zijn deze
verschillen die een biseksuele levensstijl zo’n bevredigend gevoel van compleetheid
geven.
Het meest voor hand liggende verschil is, natuurlijk, dat seks tussen geslachten vaak reproductief kan zijn terwijl seks tussen partner van hetzelfde geslacht dat
nooit kan zijn. Men moet dit onmiddellijk kwalificeren door toe te voegen, vanwege het
wijdverspreide gebruik van contraceptie, dat de overweldigende meerderheid van zelfs
heteroseksuele handelingen dezer dagen niet bedoeld is om tot zwangerschap te leiden.
Dit moet niet het feit verdoezelen dat heteroseksuele handelingen, op een bepaald niveau van bewustzijn, geassocieerd moeten worden met ouderschap en met een krachtig ingebouwde drang om de soort te laten bestaan, en nog belangrijker, onze eigen
genen.
Homoseksuele handelingen hebben nooit deze associaties. Wanneer men gefixeerd
is op de reproductieve functie van seks, zoals het traditionele katholicisme is, bijvoorbeeld, heeft het geen enkele zin om betrokken te raken in seks die niet bedoeld is om
reproductief te zijn of welke nooit reproductief kan zijn: zie dan ook de banvloek (niet
opvallend waargenomen!) op voorbehoedsmiddelen, homoseksuele handelingen, en
zelfs aftrekken.
De grote meerderheid van moderne volwassenen accepteert dat, op zijn minst
in kwantitatieve termen, reproductie, hoe belangrijk ook, aan de seksuele zijlijn staat.
Voor de meeste koppels kan een zeer beperkt aantal seksuele handelingen voor alle kinderen zorgen die ze willen. Voor altijd verdwenen zijn de dagen toen huwelijk
betekende, voor de meeste vrouwen, een eindeloos lijkende opeenvolging van zwangerschappen, gevolgd, maar al te vaak, door een verzameling kindersterfgevallen –
verondersteld dat de moeder zelf het overleefde. Voorbehoedsmiddelen en de moderne gezondheidszorg hebben dat alles veranderd. Heteroseksuele koppels verwachten
tegenwoordig een grote hoeveelheid plezierige seks die niet-reproductief is.
Ofschoon dit onmiskenbaar waar is, worden er vaak beperkingen opgelegd op huwelijkse seks door zulke factoren als zwangerschap, zorg voor kinderen, onderbroken
nachten dat een kind aan het schreeuwen is of ziek, de periodiciteit van een vrouw
haar seksuele cyclus, en zo verder. Er is een algemene tendentie dat seks een gedomesticeerd, familiair aspect aanneemt.
Geen van dit is van toepassing op seks tussen twee vrouwen of twee mannen.
Het is waar dat homoseksuele en lesbische koppels, ofschoon ze geen kinderen in hun
partnerschap kunnen verwekken, in toenemende mate toegestaan wordt om kinderen
te adopteren. Wanneer dit gebeurt, vindt zelfs hun seksleven plaats op de achtergrond
van een familie.
Voor mensen die biseksueel leven, echter, zou dit alleen van toepassing zijn
56
HOOFDSTUK 7. WAT ZIJN OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN TUSSEN DE
TWEE MANIEREN VAN BEMINNEN?
in een ménage à trois of een soort communale opzet. Wanneer een man simpelweg
samenwoont met een vrouw zijn zijn gelijke sekse relaties en ontmoetingen van een
compleet andere orde dan zijn huiselijke liefdesleven. Bij homoseksualiteit heeft de
aandrang naar seks niets te doen met kinderen, en alles te doen met het verlangen
naar gelijke sekse lichamen en de verrijking van gelijke sekse intimiteit.
Dit brengt een fundamenteel verschil met zich mee in de houding tot seksorganen.
Heteroseksueel gesproken is een pik primair een instrument, een ‘gereedschap’, iets
wat, zoals het woord ‘pik’ impliceert, bestemt is om te penetreren en, uiteindelijk, te
bevruchten. Homoseksueel gesproken, wordt een andermans pik gezien op ongeveer
dezelfde manier als iemands zelf aftrekkend, niet een ‘gereedschap’ of instrument, zoals een ding van plezier in zijn eigen recht. Dit is niet van toepassing als anale seks het
hoofddoel is, maar zoals we eerder benadrukt hebben [<> zie in het bijzonder hoofdstuk
4] is anale seks een quasi-heteroseksuele, niet een homoseksuele, handeling.
De homoseksuele vervulling met pikken – ook ballen – als objecten van verlangen is in zijn eigen recht vrijwel universeel en komt direct voort uit de ervaring van
solitair aftrekken. Zoals we eerder waargenomen hebben is het moeilijk te begrijpen,
de genoegens van iemands eigen pik ontdekt hebbend, dat men niet geı̈nteresseerd
moet raken in andere pikken. Tenzij repressieve taboes of beperkingen opgelegd worden, is wederzijds aftrekken de voor de hand liggende volgende stap. Inderdaad doen
vele jongeren hun eerste erotische ontdekkingen in het bijzijn van hun vrienden.
Het is triest dat de dominante seksuele energie en sociale druk ofwel deze impuls volledig doet verstikken of ontslaat als ‘maar een fase waar hij doorheen gaat’. In een
maatschappij die erop staat dat volwassen mannelijke kameraadschap seksloos moet
zijn, gespeend van elke sterk uitgedrukte emotie, en waar samengaan tot heteroseksuele koppels de enige acceptabele manier is om verder te gaan, is het nauwelijks
verrassend, in het bijzonder wanneer een gast zijn voornaamste energie sowieso heteroseksueel is, dat hij vrij blij zal zijn om met de stroming mee te zwemmen.
Dit kan heel goed werken voor een tijdje. Jonge liefde neigt ernaar om volledig verterend te zijn en totale verlichting beloofd. Het is gedurende een periode van tijd dat
de meeste mannen, als ze wat acuut plezierige ervaringen hebben gehad gedurende
de adolescentie terwijl ze zich aftrokken met hun vrienden, zich langzaamaan bewust
worden van een missende dimensie in hun huwelijkse leven. Veel van hen diagnosticeren het probleem onjuist; veel van de anderen beginnen te zoeken naar de vreemde
homoseksuele ontmoeting in het geheim.
De gelukkigen – en ik moet zeggen, vanwege de homofobe kater, zijn zij vaak, ofschoon niet steevast, degenen met een voornamelijk homoseksuele energie die nog
niet verliefd zijn geworden om een vrouw, samengewoond hebben met haar en vader
zijn geworden van haar kinderen – hebben geleerd om deze verloren dimensie herwinnen. Het is ook niet alleen een zaak van herwinning; volwassenheid voegt een groot
deel toe aan wat er verloren is.
De meeste vroege seks is intens opwindend vanwege zijn noviteit en het gevoel van
het doorbreken van taboes die daarmee gepaard gaan. Maar jong zijn is een tijd van
zelfontdekking eerder dan van een diepe betrokkenheid met onszelf; het is ook een
tijd wanneer men zich moet bewijzen, een leven moet verdienen, de rekeningen moet
betalen – alle bezigheden van een beginnende volwassenheid – die in het centrum van
de aandacht staan.
Het is vaak dat alleen als de persoon volwassen wordt dat het zelfgevoel afgerond en gegrond wordt. Met groeiend vertrouwen in iemands identiteit komt grotere vrijheid om werkelijk diepe en intieme vriendschappen met anderen binnengegaan
kunnen worden. Volwassenheid schept grotere duidelijkheid over waarden en doelen,
57
HOOFDSTUK 7. WAT ZIJN OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN TUSSEN DE
TWEE MANIEREN VAN BEMINNEN?
en deze vragen hebben in toenemende mate prioriteit van mensen en ze zoeken naar
een grotere diepte in relaties.
Een man die zijn emoties verankerd heeft en zijn seksualiteit beleeft bij een vrouwelijke partner en vader is geworden met haar van een familie (aangenomen dat dit
verlangd is en bewezen mogelijk), benadert hij een andere man, die mogelijk in dezelfde seksuele situatie zit als hij, op een andere manier dan een jongen die een goede
vriend benaderd op school.
Die jongensachtigheid gaat zelden compleet verloren. Een van de geneugten van mannelijke kameraadschap op welk niveau dan ook is een ‘vakantieaspect’. Onder volwassenen is dit in het bijzonder evident bij toevallige seksuele ontmoetingen waar de conversatie minimaal is of zelfs niet-bestaand en waar de stemming wederzijds feestelijk
is, verstoken van bezorgdheid over serieuze volwassen affaires.
Zelfs in een aanhoudende relatie die jaren duurt, blijft dit element vaak een gewaardeerde rol spelen. Maar nu komen andere elementen naar binnen en transformeren
wat een kleine fysieke affaire had kunnen zijn naar dichtkunst.
Wanneer twee van zulke mannen seksueel betrokken zijn, blijven zij pik gecentreerd
en kunnen vrij blij zijn om het aantal woorden tot het minimum te beperken, hun welsprekendheid vindend in lichaamstaal. Maar nu worden hun pikken en lichamen ook
uitgelezen gevoelig en sensuele dragers van emotie.
Er is een basale mannelijke lust, trekkend tot orgasme, die gelijkelijk gedeeld wordt
door beide en een onderliggende intensiteit aan de voortgang geeft. Maar boven dit
is er een passie om te zeggen, door lippen, tongen, handen, vingers, het geheel van
hun anatomie, voornamelijk hun pikken en ballen, hoe volslagen en gepassioneerd ze
verlangen hebben naar elkaar, verlangen om zichzelf te geven aan elkaar en smeken
om de dichtst mogelijke intimiteit met elkaar te hebben.
Dit kan erg gelijk klinken aan wat er gebeurt tussen heteroseksuele minnaars.
Zeker. Het is zijn essentiële vorm. Maar het is zeer verschillend in zijn inhoud. Het is
een ander mans lichaam die bemind wordt. Het voelt en antwoordt vrij verschillend
van een vrouwenlichaam maar heeft resonanties die net zo familiair zijn als zijn eigen lichaam. Sommige orale seks kan best een deel vormen van het beminnen, zoals
sommigen rondom vingeren, misschien zelf in de anus, maar veronderstellend dat we
praatten over een waarlijk homoseksuele handeling is penetratie niet het doel. Als één
of meerdere partners iets werkelijk krachtigs stotends wil doen, is daar een eindeloze
speelruimte voor wanneer men bovenop iemand ligt en zijn partner pik neukt, of dijen
of een ander deel van de anatomie waar zij beide de voorkeur aan geven.
Het is een feest van wederzijdse mannelijkheid; het heeft geen verder doel of
functie. Wanneer uiteindelijk het zaad spuit, registreert het simpelweg een piek en
geeft de partner de mogelijkheid om tegen elkaar aan te vallen wanneer hun pikken
langzamerhand slap worden. De arme kleine zaadcellen gaan allemaal naar een eenzaam graf – dit is waarschijnlijk zo omdat deze meeste mannen, gedurende hun leven,
genoeg van hen produceren om te aardbol te bevolken.
Het punt van orgasme is een ander verschil. Heteroseksueel gesproken kunnen
orgasmen zeer intens zijn maar ze zijn verborgen. Homoseksueel gesproken kunnen
orgasmen open gebeuren en gezien worden door beide partijen. Mannen kunnen soms
een beetje overdreven kieskeurig zijn over zaad, in het bijzonder wanneer ze niet gewend zijn om het te zien of aan te raken. Ik ondervind, bij sommige van mijn ontmoetingen, dat een orgasme een signaal is om te reiken naar de zakdoeken en ‘de boel
schoon te maken’ zo snel als mogelijk. Met de meeste mannen, ofschoon, is het opwindend om de partner te zien schieten, en dan zijn zaad te gebruiken als een glijmiddel
voor verder liefdesspel te gebruiken.
58
HOOFDSTUK 7. WAT ZIJN OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN TUSSEN DE
TWEE MANIEREN VAN BEMINNEN?
Hier moeten we een verschil opmerken tussen homoseksuele en heteroseksuele
liefdesspelen die niet zou moeten bestaan maar toch waarschijnlijk er is zolang als het
neemt voor de publieke opinie om alle veranderingen van de laatste decennia in te
halen.
Heteroseksuele liefde wordt traditioneel geëerd in onze soort samenleving, terwijl homoseksuele liefde gedenigreerd wordt. Een direct gevolg van dit is dat niemand
twijfelt aan het recht van een gemengd koppel om een bed en privacy te zoeken waar
ze de liefde kunnen bedrijven naar hun eigen wederzijdse bevrediging. Er zijn nog
steeds veel mensen die het recht in twijfel trekken van een homoseksueel koppel om
het evenzo te doen en zullen het zo moeilijk mogelijk maken voor zo’n koppel op bevredigende seks met elkaar te hebben.
We hebben een traditie overgeërfd die mannelijke seks toekent aan gaten en hoeken,
sommige van hen zo smerig als publieke toiletten, en dat genot schept om de smerigheid te bespotten van zulke koppelingen. Wanneer twee mannen die werkelijk geven
om elkaar de soort van faciliteiten vinden die heteroseksuele koppels normaal krijgen
wanneer hun liefdesspel vleugels krijgt zoals de laatste.
Ik ben in de gelukkige positie om in staat te zijn om ‘A’ bij mij thuis te brengen
zodat we de vrije toegang hebben tot de logeerkamer. Na onze eerste morrelen achterin de auto, nooit in staat zijn om te ontspannen, altijd een oog open houdend voor
spiedende ogen, is het een hoogtepunt in luxe geweest om privacy te hebben en het
gemak van een slaapkamer. Seks al staand of zittend heeft zeker zijn merites, maar het
is veel meer beperkt dat horizontale seks, in het bijzonder als je de liefde wilt bedrijven
in plaats van gewoonweg seks.
Ons andere grote geluk is dit strand ontdekt te hebben waar naaktheid toegestaan is
en waar, in de afzondering van de duinen achter het strand, seks kan plaatsvinden.
Op een geschikte warme en windvrije dag wanneer ‘A’ vrij is (wat slechts één keer in
de zeven dagen gebeurt in de zomer) heeft deze plaats ons toegestaan dat we allebei
samen sommige magische momenten hebben ervaren en af en toe, als we ons beide
gastvrij voelden, het gezelschap van een gast.
Ik heb sommige zeer goede vriendschappen met mannen, zelfs met homoseksuele
mannen, waar nooit enige seks heeft plaatsgevonden. Ik heb andere vriendschappen
die rechtstreeks teruggaan naar vroege schooljaren die gevoed werden door een hoop
wederzijds aftrekken. Ofschoon we nooit dichtbij elkaar gewoond hebben nadat we de
school verlaten hebben en nooit seks gehad hebben na deze dagen, smeedde deze
vroege seks een bijzonder close link en ik houd nog diepe voeling met twee van deze
vrienden en hun families.
Zo bevredigend als dat is, de relatie met ‘A’ is er één op zichzelf. We zijn beide vrij blij om door te gaan met onze eigen afgescheiden levens wanneer we apart
zijn, maar dit is omdat we beide weten dat het apart zijn niet meer is als geografisch.
Geen woorden kunnen mogelijkerwijs het verschil dragen wanneer, behalve bij de immense verrijking van het leven met een liefhebbende vrouw en familie, er een constant
bewustzijn is van een andere man wiens hart, geest en pik in harmonie is met zichzelf.
Ik hoop gewoon dat ‘A’ uiteindelijk de meid vindt die hij zo vurig verlangt zodat zij
niet een substituut is voor mij, maar een complement, zoals hij voor mij is. Tussentijd,
wanneer hij op zichzelf is, heeft ‘A’ enorm plezier met aftrekken, wat ideaal is vanuit
mijn gezichtspunt, omdat het zijn pik in excellente vorm houdt en het altijd hongerig
naar mijn vingers maakt!
59
HOOFDSTUK 7. WAT ZIJN OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN TUSSEN DE
TWEE MANIEREN VAN BEMINNEN?
60
Hoofdstuk 8
Kan je een levensvatbare stijl van leven hebben als
biseksueel?
je daadwerkelijk biseksueel leeft, lijkt dit vaak de verkeerde vraag. Men
kent zoveel koppels die uit elkaar gegaan zijn omdat hij is gevallen voor een
andere vrouw of zij voor een andere man, dat het soms lijkt alsof het exclusieve heteroseksualiteit is die onverenigbaar is met een levensvatbare levensstijl.
Wat biseksualiteit meer problematisch lijkt te maken dan ofwel rechttoe rechtaan
heteroseksualiteit of homoseksualiteit is zijn conflict met de monogame traditie vastgelegd in onze cultuur. Hoe kan je werkelijk een persoon liefhebben als het blijkt dat je
ook iemand anders lief hebt? Zelfs al denk je dat je dat kunt, hoe kunnen beide van je
partner ermee instemmen?
Voor veel mensen is het de gelijktijdigheid van de twee liefdes dat het struikelblok
is. Een soort van seriële biseksualiteit, waar een kerel een man liefheeft voor een
tijdje, dan voor een tijdje switcht naar een vrouw, brengt niet dezelfde soort problemen
naar boven omdat het lijkt op de familiaire situatie waar een man beslist dat hij zijn
vrouw niet meer liefheeft en haar verlaat met de voorkeur voor een andere vrouw. Het
enige verschil in het seriële biseksuele geval is dat het geslacht veranderd wanneer de
partners veranderen. Het principe dat stelt dat je maar één persoon lief hebt op één
moment wordt geen geweld aangedaan.
We moeten nu voorzichtig naar dat principe kijken. Als je werkelijk alleen maar één
persoon op één moment kunt liefhebben, hoe kan een ouder een partner liefhebben
en ook een kind, of andersom? Voor sommige lijkt het antwoord dat het niet kan: een
man klaagt bij zijn vrouw: ‘je hebt nooit veel tijd gehad voor mij sinds Johnny (of Jenny)
geboren is’. Voor de meeste, gelukkig, is er helemaal geen probleem: het kind is de
oogst van een gezamenlijke liefde en is de ontvanger van dezelfde liefde.
Wanneer er meer dan één kind is, hoe kan een ouder hen allebei liefhebben? Voor
sommige ouders is het antwoord ook dat ze het niet kunnen; zij hebben onbeschaamd
hun favorieten. Je hoort dingen zoals: ‘Ik heb altijd Jane liefgehad, maar ik stond nooit
dichtbij Micheal’. Dit kan eerlijk zijn, maar het is niet leuk voor het kind of kinderen
die buitengesloten worden. Gelukkig zien de meeste ouders elk van hun kinderen als
unieke individuen, verrukt van hun uniekheid, en hebben elk van hun lief zonder te
pogen hun liefde op een soort glijdende schaal te toe te wijzen.
Terwijl dit allemaal waar kan zijn, zijn er nog steeds veel mensen die denken dat
seksuele liefde verschillend is. Zij claimen dat het, door zijn eigen natuur, zo totaal en
intiem is dat het simpelweg niet gedeeld kan worden. Zodra passie zijn nadruk verliest,
wordt het ofwel ondraaglijk verdund of veroorzaakt het corrosieve jaloezie.
W
A nneer
61
HOOFDSTUK 8. KAN JE EEN LEVENSVATBARE STIJL VAN LEVEN HEBBEN ALS
BISEKSUEEL?
Dit betekent dat seksuele liefde altijd hetzelfde ding is.
Maar dit is absurd. We weten allemaal dat het niet zo is. Om te beginnen heeft een groot
gedeelte van de seks in het geheel niets te maken met liefde. Een kerel die zich aftrekt
doet bijvoorbeeld iets onmiskenbaars seksueels maar het heeft niet noodzakelijkerwijs
iets te doen met liefde – hoewel het wel kan, afhankelijk aan wie of wat hij aan het
denken is op dat moment.
Deze eerste manier van differentiëren van seks, waarvan gedacht wordt als het
verschil tussen liefde en lust, is in feite de manier waarop veel mannen hun buitenechtelijke seks rechtvaardigen voor zichzelf: seks met de vrouw die liefheeft; iets anders is
gewoon seks. Een probleem hiermee is dat, in zoverre dat deze mannen eerlijk zijn met
zichzelf, zij al hun andere partners veroordelen tot een zeer beknotte soort van seksuele ontmoetingen en zichzelf alles voorbij fysieke noodzaak en opluchting ontkennen.
Sommige mannen die biseksueel leven nemen deze soort houding aan. Ze hebben het
feit geaccepteerd, ofschoon ze gelukkig getrouwd zijn (of een partner hebben), dat ze
soms hunkeren naar een pik. Maar ze maken zich zorgen om zichzelf en willen andere
partners overtuigen dat dit alles is waar ze naar hunkeren; ze zullen nooit kussen geven of ontvangen, slagen, knuffels of koosnaampjes geven wanneer ze met een andere
man zijn.
Het onderscheid tussen liefde en lust kan behoorlijk accuraat sommige soorten
van buitenechtelijke seks beschrijven, maar het heeft beslist beperkingen als het te ver
doorgedrukt wordt. Is het niet vrij vreemd om een deugd te maken van het onthouden
van liefde, zelfs als het ontworpen is om een soort trouw aan iemands samenwonende
partner te bewaken?
Vrijwel alle mannen zullen toegeven dat er tijden zijn wanneer de drang naar
seks zo sterk is, de absentie of niet beschikbaarheid van liefhebbers zo acuut gevoeld
dat bijna elke soort van verkrachting zal voldoen.
Maar de meeste mannen weten dat deze semi-desperate soort van toevallige
seks niet veel voor hen zal doen en zij proberen hun leven zo te schikken op zo’n
manier dat het zelden mogelijk is. Ze zijn zich zeer bewust, ofschoon seks van deze
soort het voordeel heeft boven solitair aftrekken dat er een verstrekking van opwinding
is van een ander menselijk lichaam, dat het een groot nadeel heeft om te proberen een
andere persoon te behandelen als een lichaam. In termen van het totale seksleven
kunnen zulke episodes van het occasionele garnituur zijn van het reguliere dieet, niet
een bevredigend maal.
Toegegeven, er zijn mannen, sommige van hen leven biseksueel, die voortdurend hun en hun partners de bevrediging van een compleet seksueel maal ontkennen.
Zij zullen niets te maken willen hebben met emotionele betrokkenheid of relationele
verplichting; het enige wat ze willen is constante variatie, altijd op een beperkt fysiek
niveau.
De meeste mannen vinden deze soort van ontkenning erg verwarrend en kunnen er alleen rekening mee houden door te veronderstellen dat het een diep, onopgelost psychoseksueel conflict betekent. Hoe kan je leven op een constant vervolg van
snacks, hoe smaakvol ook? Zullen zij je trek in een goed maal slopen of, beter, een
regelmatig dieet van goede maaltijden, als en wanneer de kans zich aandient om aan
hen te gaan zitten? Een snack is een snack, handig wanneer het nodig is, maar geen
dieet om van te leven. De enige mogelijke bevrediging van zo’n obsessieve promiscuı̈teit is dat het zijn succesvolle beoefenaars toestaat om hun ‘veroveringen’ te scoren
en lichamen te tellen, net zoals een gierigaard zijn geld telt.
De getrouwde biseksuele man die ‘liefhebbende seks’ met zijn vrouw claimt, in tegenstelling tot ‘alleen seks’ met occasionele man ‘aan de kant’, zit in een middenpositie.
62
HOOFDSTUK 8. KAN JE EEN LEVENSVATBARE STIJL VAN LEVEN HEBBEN ALS
BISEKSUEEL?
Volgens zijn claim is seks met de vrouw bij elkaar maar een verheven vliegtuig dan
zijn reizen bij de mannelijke seks. Terwijl de eerste zacht en liefhebbend is, zijn totale
zelf erbij betrokken, is de tweede ‘gemeen, bruut en kort’, alleen maar om een vluchtig
fysiek hunkeren te bevredigen.
De meeste getrouwde biseksuele mannen bij wie ik betrokken ben geweest wilden, en wilden dat gelukkig geven, behoorlijk wat meer dan dat: seks die ook liefhebbend is. Ze hadden geen moeite met het liefhebben van hun vrouwen en ook het
liefhebben van op zijn minst één mannelijke vriend tegelijkertijd.
Mannen die zo leven hebben geleerd dat seks die werkelijk liefhebbend is niet
noodzakelijkerwijs exclusief hoeft te zijn, volgens de lijnen van ‘al het andere in steek
laten’ eed bij de traditionele christelijke huwelijksdienst, maar heeft de noodzaak om
zichzelf binnen de grenzen van het mogelijke te houden.
Mijn eigen ervaring suggereert dat er nog steeds in behoorlijke mate verwarring over
dit alles is, veel ervan de onontkoombare consequentie van het uitgedaan hebben van
de oude seksuele dwangbuis zonder duidelijke aanwijzingen over hoe het beste onze
nieuwe vrijheid te exploiteren.
Als we iets geleerd hebben over seks gedurende de laatste decennia is het dit:
mensen kunnen niet simpelweg geclassificeerd worden als mannelijk of vrouwelijk, dan
verondersteld worden om te conformeren met dezelfde rigide geslachtelijke stereotypes. Temperament, fysieke gesteldheid, seksuele energie, seksuele biografieën, conditie van werk, geografie, klimaat, deze en vele andere factoren variëren enorm. Hoe kan
een vrachtwagenchauffeur, dagenlang aan een stuk op de weg, dezelfde patronen van
seks aannemen als een bankbediende die bijna altijd thuis is? Hoe waarschijnlijk is het
dat een Eskimo hetzelfde soort seksueel ritme heeft ontwikkeld als een Amerinidian?
Zelfs al zijn twee identieke tweelingen nooit precies hetzelfde, zouden we voorbereid
moeten zijn voor een veel bredere variatie tussen mensen van ongelijksoortige achtergronden; het soort seksleven die kan extreem goed kan werken voor de ene persoon
kan een waardeloze start zijn voor een ander.
Deze hele breedte van variatie toestaand, was ik verrast om te ontdekken hoeveel mannen er zijn wiens seksualiteit en levensstijl, in grote lijnen, gelijksoortig aan de
mijne zijn. Voor de toevallige waarnemer lijken we op normale getrouwde mannen, de
meeste van ons met gezinnen. We voelen ons perfect normaal, niet het verlangen hebbend om de krantenkoppen te halen of opgezadeld met beruchtheid. Maar veel van de
mensen die het voor lief nemen dat we net zoals hun zijn zouden een behoorlijk schok
ervaren als ze wisten dat we er plezier in hebben om wat van onze tijd te spenderen
met een andere man of andere mannen. In een behoorlijk aantal gevallen zouden de
vrouwen of heteroseksuele partners van deze mannen nog een grotere schok zijn als
ze wisten wat er gaande was.
Deze afwezigheid van seksuele openhartigheid binnen een huwelijk kan laakbaar lijken, maar ikzelf zou willen toestaan dat het erg moeilijk, misschien zelfs onverstandig, voor een man is om zijn vrouwelijke partner te vertellen over zijn mannelijke
partner(s) als zij de illusie koesterde – wat waarschijnlijk op een zeker moment geen
illusie was – dat ze al het seksuele voor zichzelf heeft. Plotseling zo’n radicale herwaardering van de man moeten doormaken waarvan zij dacht dat ze hem goed kende kan
veroorzaken dat de relatie uit elkaar valt. Zelfs al zou dat niet gebeuren zou ze abrupt
zichzelf volledig geı̈soleerd voelen omdat, wanneer ze om haar heenkijkt, ze geen andere mannen kan zien zoals de hare, het beste van beide werelden lijkend te hebben.
Het kan enige tijd duren voordat ze zich realiseert dat haar man waarschijnlijk niet die
kant naar buiten opkijkt – en zeker zal ze dat ook niet willen van hem!
Ik had geluk dat mijn eigen vrouw wist van mijn homoseksuele energie voordat
63
HOOFDSTUK 8. KAN JE EEN LEVENSVATBARE STIJL VAN LEVEN HEBBEN ALS
BISEKSUEEL?
we zelfs verloofd raakten. Deze kennis loste zeker niet alle problemen op, maar op zijn
minst verzekerde het feit van mijn eigen homo zijn dat het nooit op haar afkwam als
iets uit het niets. Wat ons beide verraste was de uiteindelijke realisatie, ofschoon seks
mooi binnen het huwelijk was uitgewerkt, dat de homokant van mij niet wegging. Vroeg
of later ging het vragen om bevrediging.
Het is erg moeilijk voor een vrouw om dit niet te voelen als een soort geringschatting. Hoe is het mogelijk, wanneer seks zo goed gaat, wanneer je beide zo volkomen
plezier hebt in elkaars gezelschap, zoveel vreugde hebben met je kinderen en gedeelde interesses, hoe is het mogelijk dat het andere ding tussen jullie kan komen? In een
situatie waar mensen veel meer vastzitten over seksualiteit en zijn complexiteiten, zouden gevoelens zoals deze vermeden worden, maar we hebben nog een lange weg te
gaan voordat deze situatie zich aandient.
Zoals dingen zijn op dit moment, zelfs wanneer een vrouw al die tijd wist dat haar
man mannen seksueel aantrekkelijk vindt, is het waarschijnlijk dat zij zowel verrast en
teleurgesteld is om te ontdekken dat hun liefde voor elkaar zijn homoseksuele vurige
verlangens niet naar de geschiedenis verbannen heeft. Ze had gehoopt om in staat
te zijn om zijn homoseksualiteit te zien als een ongelukkige fase van zijn ontwikkeling
waar haar liefde het voor altijd heeft overwonnen.
Wat ze zal gaan moeten ontdekken is dat deze andere liefde waar hij naar
smacht zich totaal niet reflecteert aan haar. Hij vindt haar op geen enkele manier inadequaat; ze geeft hem alles wat een vrouw ooit aan hem kan geven; op dat vlak is
volledig bevredigd. Maar hij heeft ook nodig wat alleen een man aan hem kan geven.
Als hij deze behoefte kan vervullen, in zoverre zich van haar distantiërend, zal het hem
complementeren voor haar, hem een veel afgeronder en gelukkiger partner makend
dan dat hij ooit had kunnen hopen op een andere manier. Om terug te keren naar de
gastronomische analogie, niemand suggereert, als je een appel begint te eten met genoegen na een varkenstaart te hebben gegeten, dat je plotseling en verwarrend van
de varkenstaart af bent. Iedereen begrijpt en sympathiseert met de behoefte aan een
gebalanceerd dieet wat eten betreft, dus waarom wordt zo’n verlangen om een gelijksoortig soort seksuele balans vast te zetten gezien als vreemd?
De schoonheid van een biseksuele levensstijl is dat het een veel belangrijk seksueel onderscheid introduceert dan dat tussen liefde en lust: het verschil om twee
geslachten lief te hebben. Zoals het vorige hoofdstuk duidelijk gemaakt zal hebben,
hebben deze twee soorten liefde, terwijl ze vrij veel gemeen hebben, ook sommige belangrijke verschillen. Dit betekent dat er weinig risico is dat de ene modus van liefhebben in de weg gaat staan van de ander of probeert zijn plaats te usurperen. Een man
liefhebben kan misschien niet zo verschillend zijn van het liefhebben van een vrouw
zoals varkenstaart dat is van een appel, maar de twee modi van liefhebben gaan zeer
goed samen en maken een gelijkelijk gebalanceerde maaltijd.
Dit gezegd hebbende, zou het opmerkelijk zijn als een koppel heteroseksueel
samenleeft beide in staat zouden zijn om actieve biseksualiteit te accepteren van één
of beide alsof dat het meest natuurlijke en welkome ding is in de wereld. Geërfde
ideeën over geslachtelijke rollen en wat ‘een net huwelijk’ constitueert worden niet in
vijf minuten afgeworpen. Het neemt tijd om zich te verenigen met de realiteit van de
situatie en te ontdekken, verre van een ramp, dat het eigenlijk een verbetering is van
de meeste conventionele ideeën over het huwelijk.
Als het mogelijk is voor beide partners om tot een acceptatie te komen van de
actieve biseksualiteit van ten minste één van hen, wetend dat geen van de partners zijn
seksualiteit opgekropt wordt of vervormd, zijn de bindingen van liefde die de familie
dicht bij elkaar brengen alleen maar sterker doordat het geen kettingen worden die
64
HOOFDSTUK 8. KAN JE EEN LEVENSVATBARE STIJL VAN LEVEN HEBBEN ALS
BISEKSUEEL?
je gevangenzetten. Als er kinderen zijn, en als zij langzamerhand zich bewust worden
van de manier waarop hun ouders relatie werkt, zal dit radicaal hun ideeën beı̈nvloeden
over geslacht en hun eigen seksuele relaties beı̈nvloeden.
Wat zijn de basale vereisten voor een ieder patroon van biseksueel leven die het
verdient te worden aangegeven als een ‘levensstijl’?
Eerlijkheid is waarschijnlijk wat er het meest toe doet op de lange termijn. Er is geen
bevredigende reden waarom iemand zichzelf zou moeten forceren in een vorm die
zijn werkelijke natuur vervormt of maskeert. ‘Maar ik moet dit doen om mijn baan te
houden’, zoals andere gelijksoortige pleidooien, is niet een goede reden om een gefingeerde persoon te worden.
Dit is op beide kanten van toepassing. Een man die probeert biseksueel te handelen om het goed te kunnen vinden met zijn vriend of mee te doen aan een trend is net
zo oneerlijk als de man die zich inspant om zijn biseksualiteit te ontkennen ofschoon
hij weet dat het er is.
Deze eerlijkheid zou een beetje meer moeten zijn dan aan de oppervlakte van
de huid. Als we ondeugdelijk iets van onszelf willen geloven omdat het gemakkelijker
of minder schrikbarend is om te geloven, zijn we vrij goed in staat om enige cruciale
bewijslast over het hoofd te zien of te onderdrukken. We zouden ons bewust moeten
zijn van de druk op ons om te conformeren aan wat sociaal goedgekeurd is en voorbereid zijn om die druk tegen te houden op het moment dat we onze overleving overtuigd
hebben zoals authentieke mensen afhankelijk zijn van die weerstand.
Zover het andere mensen betreft, zouden we niet oneerlijk moeten zijn, maar we
zouden enige zorg moeten hebben om ‘niet de paarden bang te maken’. We moeten
een goed beoordelingsvermogen cultiveren over hoeveel zelfonthulling er nodig is in
een gegeven situatie of met een gegeven persoon. Je eigen vrouw, bijvoorbeeld, kan
de waarheid appreciëren over jouw seksualiteit en de mogelijkheid wordt gegeven om
te begrijpen hoe je werkelijk tikt, maar ze kan het duidelijk maken dat ze niet behandeld
wil worden door allerlei pijp-na-pijp verhalen over wat er zich afspeelt tussen jou en de
mannen in je leven. Het is makkelijker om te leven en te laten leven als de grenzen die
iemand opricht rondom zijn leven worden gerespecteerd.
Dicht verbonden aan eerlijkheid zijn integriteit en trouw. ‘Ontrouw zijn’ betekent
niet dat er meer dan één liefde is in je leven; het betekent onbetrouwbaar – het ene
ding zeggen en het andere doen – liegen, misleidend zijn, totaal onvoorspelbaar zijn
en niet te vertrouwen. Als je vertrouwt wilt worden, moet je het waard zijn om vertrouwd
te worden.
Misschien is de belangrijkste additionele kwalificatie voor iemand die een levensvatbare biseksuele levensstijl wil hebben duidelijkheid over wat wel en niet mogelijk is.
Als je samenwoont met een vrouw en kinderen hebt met haar (of wilt hebben), dat
is een verbintenis. Het hoeft niet volledig omvattend te zijn, maar het moet niet onderschat worden. Je moet berekenen, in relatie tot ieder andere geprojecteerde seksuele
of emotionele betrekking, of het wel niet consistent is met deze centrale verbintenis.
De derde persoon moet ook betrokken worden in dit proces. Aan het eind van de dag
zou je moeten kunnen concluderen dat ‘ja, als een menselijk leven niet zo beperkt was
zoals het is, waar we op hoopten zou prachtig geweest zijn; zoals het is, is het niet
mogelijk.’
Dezelfde beperkingen zijn van toepassing op alle andere buitenechtelijke relaties. Je kunt een aantal onbelangrijke relaties simultaan onderhouden die begrepen
worden door alle kanten als strikt beperkt in hun bereik, maar, als je één of twee werkelijke rijke wilt koesteren, diepe relaties met mannen zowel als met je vrouwelijke
partner, moeten ze prioriteit hebben over deze meer perifere vriendschappen. Er zou
65
HOOFDSTUK 8. KAN JE EEN LEVENSVATBARE STIJL VAN LEVEN HEBBEN ALS
BISEKSUEEL?
geen probleem moeten zijn over dit zolang iedereen weet waar ze zijn.
Er is iets bij de meeste van ons dat weerstand biedt aan al deze praat over
levensvatbaarheid. Het is dit wat onze grote tragedies zoals Romeo en Juliet en zijn
moderne duplicaat, West Side Story, hun aantrekkingskracht geeft. We respecteren de
liefde die tragische ‘onmogelijk’ is, die de grenzen van conventionaliteit doorbreken,
wat uiteindelijk tot verdriet leidt, maar wat de rest van ons relatief klein en beschaamd
laat voelen. Op de lange termijn kan zo’n liefde een gisting worden voor verandering in
sociale houdingen.
Maar niemand wil bij zijn gevoel een tragedie. Deze hiervoor genoemde soort van
tragediën vinden plaats vanwege de botsing tussen sociale vooroordelen en kwezelarij
aan de ene kant, en individuele hoop en liefdes aan de andere. De kwaliteit van de
tragedie hangt af van wat deze botsing doet met en voor de partijen die erbij betrokken
zijn.
Er is niets tragisch of groots aan het falen om vrede te krijgen met iemand zelf of
de beperkingen van de menselijke conditie. Het kan verdrietig zijn om iemand met een
doodswens of een totaal anarchistisch woede of terugvallen in alcoholisme of compulsief roken of drugs te verplegen, maar het is nauwelijks tragisch.
Over het algemeen gesproken, als een persoon zegt dat hij of zij plezier heeft
in het leven, verwachten we dat die persoon zijn levensstijl van de soort is dat hem
toestaat om door te gaan met plezier eraan hebben. Waar dat niet het geval is, kunnen
we er zeker van zijn dat iets zeer fout is gegaan.
66
Hoofdstuk 9
Hoelang bestaat biseksualiteit?
basale probleem bij hard bewijs voor iets dat er al een lange tijd geweest is,
is dat, voordat mensen leerden te schrijven, of zelfs een soort beeldschriftteken
te gebruiken, het enige bewijs wat hun overleeft gereedschappen zijn, rudimentaire
woningen, en ga zo maar door. Deze voor de hand liggende dingen vertellen ons niets
over de seksuele activiteiten van de mensen die ze maakten.
Het probleem dat mensen in ieder geval niet vlot naar buiten komen over hun
seksuele levens is niet acuut in de oude wereld, omdat het concept van seks als een
intieme, persoonlijke, private zaak veel later gekomen is. Het is de preutsheid van latere eeuwen die de fallussen afbrak van oude beelden of hen verbanden naar een
‘afgesloten’ collectie in een museum.
Fallicisme van enigerlei soort was er overal bij het bewijs in de oude wereld. De meest
uitgebreide oude structuren in de wereld waren die in Karnak, bij Luxor, in Egypte. Zij
dateren van ongeveer 1950 v. Chr. tot aan de christelijke era, toen geen verdere toevoegingen aan het complex werden gemaakt. Een moderne archeologische studie van
hen begon met een Frans team geleid door Napoleon in 1797. De Victorianen werden
beslist in verlegenheid gebracht door hun bevindingen en deden hun best om ze te
censureren of te onderdrukken.
Slechts recent is het algemeen bekend geworden dat dit grote complex van tempels
gecentreerd was rond een geheime serie van rites opgedragen aan de god Amun, die
gezien werd als de schepper van de gehele kosmos. Deze rites omvatte één die jaarlijks werd vertolkt door de farao zelf in strikte privacy; zelfs zijn hogepriester, normaal
gesproken degene die de leiding had in de cultus van de tempel, werd ervan buitengesloten.
Het opmerkelijke ding bij de Amum cultus was het verbeelden van de handeling van
schepping als een handeling van solitair aftrekken van het deel van Amun, of, wisselend, van zelfbevruchting – zoals in een steengravure die de god met zijn hoofd
en schouders op de grond en de rest van zijn lichaam omhoog en rondom gebogen
weergeeft die zijn eigen zaad doorslikt. Handen en pikken versieren gedeeltes van
de tempel aan alle kanten, behalve waar ze uitgewist zijn of vernield door woedende
christelijke binnendringers na de vierde eeuw na Christus. De enige delen van de oorlogsslachtoffers waarvan de lichamen de bewaard zijn gebleven door de Egyptenaren
waren hun handen en genitaliën – de delen die in het bijzonder heilig waren voor de
god Amun zelf [<> Ik heb deze informatie te danken aan een TV documentaire, Amun
and Hidden Phallic Rites, die recente archeologische ontdekkingen bij deze plaats detailleerde.]
Men kan zeggen dat deze vooringenomenheid met het mannelijke orgaan alleen maar
H
Et
67
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
deel van een heilige cultus was die niet gezien werd als seksueel in de normale zin van
het woord, maar dit is nauwelijks overtuigend. Hoe heilig een cultus is, als seks in het
centrum staat, kan het niet stoppen met sexy zijn. In dit voorbeeld is het ethos beslist
homosexy. Het waren waarschijnlijk mannen die al deze pikken en ballen op de tempel
weergaven. Ze lijken dat gedaan te hebben met aanzienlijk enthousiasme en zonder
een neiging het om te zetten in een heteroseksuele context.
Wat volgt is alleen de kleinste samenvatting van het bewijs. Zij die op zoek zijn
naar meer gedetailleerde informatie zouden het massieve zevendelige werk van Havelock Ellis moeten raadplegen, welke, dankzij het bewonderenswaardige Project Gutenberg, beschikbaar kwam op het Internet in September 2004. [Dit is de 1927 editie,
een veel uitgebreidere versie van het werk is oorspronkelijk geschreven in negentiger
jaren van negentiende eeuw, hoewel het georganiseerd is in maar vijf delen.] Na een
rechtszaak werd de originele editie beoordeeld als te obsceen en werd het verbannen
in Engeland. Ofschoon het gepubliceerd werd in de Verenigde Staten, was het legaal
beschikbaar pas na 1935. Nu het algemeen toegankelijk is zal het in toenemende mate erkend worden voor wat het is – een monumentale, ontzaglijk erudiete innovatieve
studie. Het hele werk is getiteld Studies in the Psychology of Sex. Het is tweede deel
dat mannelijke homoseksualiteit en biseksualiteit behandeld, inclusief een historisch
en geografisch onderzoek van het hele veld.
De biseksualiteit van de oude Griekse beschaving is nu zo goed bekend dat het niet
nodig is om erbij stil te blijven staan. Het is, in ieder geval, diepgaand gedocumenteerd
door de Cambridge historicus James Dover in zijn boek, ‘Greek Homosexuality’ [<> gezamenlijk gepubliceerd door de universiteiten van Cambridge en Harvard in 1989]. Het
beslaat zes eeuwen tussen de achtste en tweede voor Christus. In een daaropvolgende televisiedocumentaire gaf Dover toe dat ‘biseksualiteit’ een veel minder misleidende beschrijving is van het Griekse fenomeen dan ‘homoseksualiteit’, omdat de meeste
mannen die fervente minnaars waren van hun jonge leerlingen ook gerespecteerde
getrouwde mannen waren, gezien als de peilers van hun samenleving.
Het is het waard om in herinnering te houden dat in de Griekse samenleving
atletiek en erotiek tweelingen van elkaar waren. Ons woord ‘gymnastiek’ komt van het
Griekse woord ‘gumnos’, wat ‘naakt’ betekent, een herinnering dat alle Griekse sport
naakt gedaan werd. Een Griekse man kon en wilde de mannelijke vorm gedurende
de vrije tijd beraadslagen, zonder gevangen houvast, zoals evident is in Griekse vaasbeschilderingen en beeldhouwkunst, om maar niets te zeggen van de homo-erotische
literatuur.
De Romeinse cultuur was voor een groot gedeelte een verbeeldingskracht van
het Griekse model, dus dit kende grote significantie toe aan man / man vriendschappen
en seksuele relaties. Maar omdat een Romeinse man zich bewuster was van zijn rol
als beschermer van imperiale macht dan de Grieken waren, neigde hij naar een harder temperament en een lager bij de grond zijnde verzameling van prioriteiten. Maar
Cicero, in zijn hoogvliegende dissertatie over Vriendschap, geeft toe:
Het moet worden waargenomen dat liefde en leiden een essentieel principe is in het constitueren van dat bijzondere soort van welwillendheid die
vriendschap wordt genoemd; en hoewel dit sentiment geveinsd kan worden, inderdaad, door de volgers van degene die het hof wordt gemaakt met
alleen maar met een visie van interesse, maar het kan onmogelijk worden
geproduceerd door een motief van interesse alleen. Er zit een waarheid
en simpliciteit in oprechte vriendschap, een ongedwongen en spontane
emotie, alles bij elkaar onbestaanbaar met welke soort en mate van kunst-
68
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
matigheid en simulatie [<> Cicero, Laelius: een essay over Vriendschap,
vert. W.Melmoth (elektronische versie)].
Met respect voor Cicero en zijn soortgenoten, moet het gezegd worden, als Romeinse seks zeldzaam ‘recht’ was als Romeinse weg, dat het vaak lijkt dat het hart en
gratie mist wanneer het vergeleken wordt met het Griekse model.
India is erfgenaam van een van de oudste en meest stabiele beschavingen op aarde en een die, vanaf de vroegste tijden, een levendige vooringenomenheid met seks
heeft laten zien, in het bijzonder mannelijke seks. Shiva, met Vishnu, de meest eerbiedwaardige van alle goden, wordt gesymboliseerd met zijn lingam [pik], soms in een
gestileerde vorm, maar soms erg naturalistisch, zoals op standbeeld van Shiva, nu
in het Los Angeles County Museum of Art [<> Dit kan worden gezien op Plaat 54 in
J.C.Harles Gupta Beeldhouwwerk, Oxford University Press, 1974].
Dr. Trilik Chandra Majupuria geeft een onderhoudend betoog [<> geciteerd van
zijn webpagina getiteld Brahma the god of creation] over de oorsprong van de lingam
mythe in de Puranas:
. . . In het begin, zoals de legende gaat, was het universum een grote oceaan, met de aarde ondergedompeld in zijn diepten. Er was totale duisternis. Op dat moment verrees er een dispuut tussen Brahma en Vishnu.
Brahma claimde dat hij de schepper en beschermer was van de wereld.
Vishnu zei dat hij de schepper en vernietiger was van alle wezens. Het debat raakte verhit, elk arrogant zijn superioriteit proberend te vestigen boven
de ander. Op dat moment verscheen er een lingam (het fallische symbool
van Heer Shiva) tussen beide, in de vorm van licht. De lingam was verblindend en mooi, en spoedig begon het langer te groeien, zich uitstrekkend in
het water en naar de hemel. Brahma en Vishnu begonnen weg te rennen,
maar een hemelse stem sprak, zeggend dat hij die het begin of einde van
zijn gloeiende lingam zou vinden superieur van de twee zou zijn.
Brahma vloog naar de hemel van Golok, waar hij Kamdhenu ontmoette, de
hemelse koe. Brahma vertelde haar dat hij zocht naar de oorsprong van
de lingam van het licht. Kamdhenu zei dat het onmogelijk was om de bron
van zulke grootheid te vinden. In wanhoop besloot Brahma een leugen te
vertellen, en overreedde Kamdhenu en zijn drie goden om te dienen als
zijn getuigen. Vishnu ging naar de onderwereld om de wortel van het hemelse licht te vinden. De diepten bereikend ontmoette hij Anant, de Heer
van de Slangen. Anant zei dat het hemelse licht de lingam was van Shiva
en dat nooit iemand zijn wortel kon vinden.
Toen de goden terugkeerden, claimde Brahma dat hij de top gevonden
had. Kamdhenu ondersteunde Brahmas verklaring door met haar hoofd
knikken, terwijl ze tegelijkertijd met haar staart schudden, nee zeggend.
Vishnu gaf eerlijk in onmacht toe om de wortel van lingam te vinden.
Ondanks het feit dat Shiva’s lingam waarschijnlijk de meest prominente eigenschap van populair Hindoeı̈sme is, in het bijzonder in het zuiden en het midden, zoals
bewezen wordt door het feit dat de beroemde Lingaraja tempel in Bhubaneswar in Orissa zijn centrale toren heeft, en al zijn ondergeschikte torens, in de vorm van gigantische
pikken, elk met een kap van gestileerde glans, was het mogelijk voor Dr.A.L.Basham
te zeggen:
69
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
Het erotische leven in het oude India was over het algemeen heteroseksueel. Homoseksualisme van beide seksen was niet helemaal onbekend; het
wordt kort veroordeeld in de wetboeken, en de Kamasutra’s verhandelingen zijn daarover maar vluchtig en met weinig enthousiasme. De literatuur
negeert het bijna helemaal. In dit opzicht van het oude India veel gezonder
dan de meeste andere oude culturen [<>A. L. Basham, The Wonder that
was India, Fontana Ancient History, 1971, p.173].
Dit is een interessant statement vanuit een aantal kleine gezichtspunten. Allereerst geeft het toe dat homoseksualiteit zeer aanwezig was in ‘oude culturen’; ten tweede, het bevat een typisch Westers waardeoordeel over ‘homoseksualisme’; ten derde,
het ziet het feit over het hoofd dat India altijd terughoudend was over ieder aspect van
seks in zijn literatuur en beleefde conversatie, maar singulier zonder horten of stoten
wanneer het aankomt op de praktijk, vooropgesteld dat zekere kastenrichtlijnen niet
overtreden worden.
Wat de Kamasutra daadwerkelijk zegt over seks tussen mannen is:
De mannelijke bedienden van sommige mannen zijn bezig met de overname van hun mond met hun meesters. Het wordt ook gepraktiseerd door
sommige burgers, die elkaar goed kennen, tussen henzelf. Sommige vrouwen van de harem, wanneer ze amoureus zijn, doen de handelingen van
de mond op de yonis [<> yoni is Sanskriet voor kut] van elkaar, en sommige mannen doen hetzelfde ding met vrouwen. . . er zijn sommige mannen,
sommige plaatsen en sommige tijden, met respect voor welke van deze
praktijken gebruik kan worden gemaakt. Een man moet daarom letten op
de plaats, de tijd en de praktijk die uitgevoerd gaat worden, als ook of het
in overeenstemming te brengen is met zijn natuur en zichzelf, en dan kan
hij wel of niet deze dingen praktiseren naar de omstandigheden. Maar na
alles, als deze dingen in het geheim gedaan worden, en de geest van de
man wispelturig is, hoe kan het bekend worden wat eenieder persoon zal
doen op een gegeven moment en een gegeven doel? [<>Vatsyayana’s Kamasutra (vert. Richard Burton), deel 2, hoofdstuk 9].
Deze passage is volledig niet veroordelend en typisch voor de Indiase genius
voor ontspannen understatement in deze zaken. Een modern voorbeeld hiervan komt
voor in Vikram Seths zeer succesvolle boek, A Suitable Boy. Ogenschijnlijk is het thema
van het boek de zoektocht van een welgestelde Indiase moeder naar een geschikte
man voor haar dochter. Maar de onderstroom, recht door het boek vloeiend, is de
vriendschap tussen Hindu, Maan Kapoor, en Moslim, Firoz Khan.
Het is een massief boek, met meer dan 1300 pagina’s, maar slechts op één punt
leren we dat dit in werkelijkheid een seksuele vriendschap is. De twee vinden liggen
bij elkaar in bed wanneer Maans voormalige vriendschap met de Rajkumar van Marh
wordt genoemd en een vijandige reacties van Firoz uitlokt:
‘Firoz!’, lachte Maan, zich omdraaiend naar hem. ‘Dat alles is voorbij. We
zijn alleen maar kinderen. Vertelt me niet dat je jaloers bent.’
‘Wel, zoals je ooit iets gezegd hebt, vertel ik je nooit iets.’
‘Oh?’, zei Maan, rollend over zijn zijde naar zijn vriend, en hem in zijn
armen nemend.
‘Ik dacht dat je slaperig was’, zei Firoz, lachend naar zichzelf in het donker.
70
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
‘Dat ben ik’, zei Maan. ‘Maar wat dan nog?’
Firoz begon zachtjes te lachten. ‘Je denkt dat ik dit alles gepland heb.’
‘Wel, misschien heb je dat’, zei Maan, ‘Maar ik vind dat niet erg’, voegde
hij toe met een kleine zucht als hij met een hand door Firoz’ haar strijkt.
[<>Vikram Seth, A Suitable Boy, Phoenix House/QPD, 1993, hoofdstuk
14.20, p.1006].
Dat is alles. We worden genoodzaakt om tussen de regels door te lezen. Vikram
Seth zelf, overigens, is altijd vrij open geweest over zijn biseksualiteit.
Het zou onmogelijk zijn in een boek van deze draagwijdte de wereld zijn culturen rond te gaan om te laten zien hoe, vanaf de eerste tijden waarvan we weten, er
een eeuwigdurende fascinatie is met het mannelijke orgaan, vaak in combinatie met
het vrouwelijke orgaan in de context van vruchtbaarheidsculten, maar soms, zoals in
Karnak en Bhubaneswar, in solitaire luister – en daar neergezet, niet door vrouwen,
maar door mannen. Men kan voorbeelden geven van deze vooringenomenheid in de
klassieke Chinese en Japanse cultuur, als ook in de meest afgelegen tribale culturen,
waarvan sommige nog bestaan, met weinig verandering, tot op heden [<>Voor een kort
onderzoek van vele Afrikaanse tribale patronen van biseksualiteit, zie Boy Wives and
Female Husbands: Studies in African Homosexualities door Stephen O. Murray en Will
Roskam (toegankelijk via het Internet). Zoals met James Dovers boek over Griekenland, is de titel misleidend omdat veel van het materiaal biseksuele zaken betreft in
plaats van exclusief homoseksuele situaties].
Een van de meest opvallend voorbeelden werd geciteerd door Germain Greer
in haar boek over de politiek van menselijke vruchtbaarheid, getiteld Sex and Destiny.
Ze verwijst naar een antropologische studie van de Etoro mensen van Nieuw Guinea
door Raymond C.Kelly [<> ‘Witchcraft and Social Relations’, gepubliceerd in Man and
Woman in the New Guinea Highland, Washington, 1976, pp.40-45]. Bij deze mensen
is heteroseksuele seks verboden voor 205 en 260 dagen per jaar, terwijl seks tussen
mannen en jongens positief gestimuleerd wordt. Zoals Greers uitlegt:
. . . volwassen mannen helpen jongens om mannelijke karakteristieken te
ontwikkelen door hun ‘te bevruchten’, wat een vrij preutse manier van zeggen is dat ze de jongens zaad laten slikken:
‘Een jongen wordt voortdurend bevrucht vanaf de leeftijd van tien jaar totdat hij zijn vroeg of midden twintiger jaren bereikt.’ [Kelly]
Er is geen verbod op iedere soort van deze altruı̈stische vorm van geslachtsgemeenschap die duidelijk voordelige effecten heeft, omdat de baardeloze jongen van tien groter en sterker wordt, zolang hij het zaad van zijn
ouderen blijft consumeren.
‘Mannen en jongens mogen deelnemen in seksuele relaties in de mannensectie van het lange huis (en in de tuinen) op iedere dag van het jaar.’
[Kelly]
Wat niet duidelijk is in Raymond Kellys verhandeling is of de praktijk van
bevruchting uitgevoerd wordt op een oppervlakkige manier of dat er een
erotische context is of enige viering van intimiteit of homoseksuele incestueuze verboden of een gehechtheid in het bijzonder, maar wat naar boven
komt met grote duidelijkheid is dat. . . voor de Etoro het heteroseksuele
contact verwijfd maakt, homoseksueel contact mannelijk maakt [<> Germaine Greer, Sex and Destiny, Secker and Warburg, 1984, pp.122f].
71
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
De meest zichtbare manifestatie in Engels van deze universele vooringenomenheid met de pik in de oude wereld is de beroemde gigant van kalk in Cerne Abbas. Dit
figuur wordt omhuld door een loopgraaf, een voet breed, gesneden in de onderliggende kalk. De man die verbeeld wordt is 180 voet hoog en, in zijn rechterhand, zwaait hij
een enorme opgezwollen knuppel, die zelf 120 voet lang is. Zijn centrale eigenschap
is echter een enorme erectie, die boven twee evenzo indrukwekkende ballen torent.
Het is interessant, tussen de andere dingen door gegeven door de figuur, dat we geen
informatie gegeven wordt over de precieze grootte van deze ongebreidelde brutale pik.
Iedereen geeft toe dat het de gigant zijn dominante eigenschap is, maar niemand wil
toegeven dat het daadwerkelijk opgemeten is!
Er is geen zekerheid over de leeftijd van de gigant. Volgens één theorie geeft hij de
Romeinse god Hercules weer en dateert hij van de tweede eeuw na Christus. Een
andere theorie suggereert een minder respectvolle herkomst. In de burgeroorlog van
1644-1660 werd het lokale landgoed slecht onderhouden door de beheerder van de
eigenaar en hij stelde zijn bedienden voor om dit figuur uit te snijden om te spotten zijn
meester gedurende deze periode van algemene chaos. De gigant zijn eerste voorkomen in de archieven is in 1694, toen een lokale kerkelijke opzichter de som van drie
shilling werd betaald om het figuur opnieuw uit te snijden.
Het is zelfs gesuggereerd dat het figuur uitgesneden is door monniken van het lokale
klooster als een grap tegen hun abt. Om het even, de figuur is verschillende malen
opnieuw uitgesneden sinds de zeventiende eeuw en zijn fallische dimensies zijn veranderd (of zelfs totaal gecensureerd) van tijd tot tijd. Mild gesproken is de gigant in
de veilige handen van de National Trust en de schenking werd gerestaureerd tot wat
gedacht wordt van zijn originele dimensies.
Hoelang, dan, is biseksualiteit er al? Het enige wat we kunnen zeggen met zekerheid over vroegste bekende periode van de menselijke geschiedenis is, waar we
ook de moeite nemen om ernaar te kijken, er bewijs van een behoorlijke mannelijke
vooringenomenheid met lullen, in het bijzonder pikken, en ballen, vaak in een context
die niet gerelateerd lijkt te zijn met vruchtbaarheidsculten.
In de monotheı̈stische culturen – Judaı̈sme, christendom en Islam – maar het
meest duidelijk in de Christelijke traditie, en in alle andere culturen die gekoloniseerd
zijn door naties met een monotheı̈stische traditie, is het dogma geweest: seks is de
goddelijk gegeven manier van voortbrengen.
Er is een glijdende schaal van veroordeling voor seksuele praktijken die seks afscheiden van deze goddelijk gegeven functie, de grootste veroordeling gereserveerd voor
iets van een homoseksuele natuur, in het bijzonder anale seks, waarnaar vaak wordt
verwezen met de bijbelse term, sodomie. Het hele niet-reproductieve aspect van het
seksuele leven is dus ondergronds gedreven over de gehele periode waar de monotheı̈stische tradities stand hielden.
Er is overvloedig bewijs dat de kerk een voortdurende strijd had om zijn positie te
behouden en die ressorteerde naar allerlei vreemde argumenten, zelfs de regels van
grammatica, om het te proberen te versterken. In de twaalfde eeuw beeldde de Franse
monnik Alain van Lille, in zijn Complaint of Nature [<> De Planctu Natura vert. DM
Moffat, Yale 1908, pp.37,51] voor het eerst Natuur uit die de schokkende immoraliteit
van die tijd beweent:
En veel andere jongeren, gekleed volgens mijn voorkeur met nobele schoonheid. . . hebben hun hamers van liefde gekeerd naar de kerkdienst van
aambeelden. Zulk een groot lichaam van smerige mannen schuimen en
leven losbandig de breedte van de hele aarde af door contact te verleiden,
72
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
de kastijding zelf wordt vergiftigd. Van sommige van deze mannen die de
grammatica van de liefde beoefenen, omarmen sommige alleen het mannelijke geslacht, sommige het vrouwelijke, anderen het algemene of geen
verschil makend.
Alain stelt daarna ‘Natuurs’ grammaticale remedie voor:
Voor als het mannelijke geslacht door een gewelddadige en redeloze redenering een gelijk geslacht zou vragen dan kan de relaties van die connectie
niet zijn deugd rechtvaardigen door een schoonheid van figuur, maar het
zou in ongenade vallen als een niet te excuseren ongemanierdheid. . . mijn
beschikking had het genoegen dat [iemand zou]. . . aandacht moeten hebben voor de normale regels voor zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke
naamwoorden, en dat. . . orgaan die in het bijzonder gemarkeerd is met een
bijzonderheid van de vrouwelijke seks [benoemd zou worden] tot de kerkdienst van het zelfstandig naamwoord en. . . dat orgaan gekarakteriseerd
door de tekens van de mannelijke seks in de strekking van het bijvoeglijk
naamwoord. Dus zou het moeten zijn dat noch het bijvoeglijk naamwoord
in staat moet zijn om op de gelijke plaats te vallen van het zelfstandig
naamwoord, noch zou het zelfstandig naamwoord naar de regio van het
bijvoeglijk naamwoord moeten bewegen.
Ondanks deze scholastische en ecclesiastische pogingen om het strikte, monogame heteroseksuele principe omhoog te houden, waren veel van de illustere namen
in de Britse literaire geschiedenis – Shakespeare, Byron en Wilde schieten door het
hoofd – biseksueel, ofschoon van deze drie Byron naar Europa vluchtte om de censuur te ontvluchten en een mogelijke doodstraf en Wilde settelde zich in Frankrijk toen
hij uit de gevangenis kwam. In recente jaren kwam naar boven dat vele Britse wetenschappelijke, filosofische en muzikale mannen het waren, inclusief Alan Turing, de
‘vader van de computer’ en de man die zeer belangrijk was in het kraken van de Duitse
‘enigma’ code in de jaren veertig. Turing werd dood gevonden met een vergiftigde, half
gegeten appel naast zijn bed. Niemand is er zeker van hoe hij gestorven is.
Totdat homoseksuele handelingen tussen toestemmende volwassen mannen privé uit
de wetboeken gehaald werd in 1967, en in het bijzonder betreffende de Labouchère
Amendment van 1885, wanneer homoseksuele handelingen naar de rechtbank verwezen werden, neigen die naar de handelingen van ‘sodomie’ of ‘vuillak’ (een term die
een obscure verbinding lijkt te hebben met ‘Bulgarije’ – ‘buggery’ is het Engelse woord,
red).
Zoals we er zoveel op gestaan hebben, is anale seks NIET homoseksueel, omdat het
niet noodzakelijkerwijs de personen van hetzelfde geslacht betreft en, zelfs wanneer
het dat doet, de genitaliën van een van de partijen overbodig zijn; ze kunnen in het
spel komen, maar zij zijn niet noodzakelijk voor de handeling zelf. Ondanks dit is er
bijna een samenzwering in sommige kwartieren om de praktijk van anale seks bijna
synoniem te maken met het woord ‘homo’.
De werkelijke homoseksuele impuls, ofwel tussen mannen of tussen vrouwen,
centreert zich op de genitaliën van hun eigen geslacht en wil, door genitale interactie
met anderen van hetzelfde geslacht, de gelijke seks intimiteit ontwikkelen die vaak elk
ander aspect van de persoonlijkheid omvat.
Het is deze vooringenomenheid met gelijke seks genitaliën die zo duidelijk evident is in Luxor,
73
HOOFDSTUK 9. HOELANG BESTAAT BISEKSUALITEIT?
Bhubaneswar, in het klassieke Griekenland en Rome, in het oude China en Japan, en op bijna alle punten in Afrika waar oude tradities en gewoonte overleven, op
de Pacifische Eilanden, in Latijns Amerika – vrijwel overal waar we de moeite nemen
om te kijken, voor zolang het bewijs overleefd heeft.
Wanneer we genoeg weten over de levensstijlen van de mensen die ons dit bewijs achtergelaten hebben, weten we dat ze, overweldigend, biseksueel waren. De
meeste mensen in de oude wereld trouwden en hadden kinderen, ofschoon een weinig opteerden voor een exclusief homoseksuele levensstijl. Maar de meeste mannen
die trouwen deden geen poging om hun seksuele interesse in andere mannen te verbergen en werden niet gecensureerd door hun maatschappijen wanneer ze er iets mee
deden.
74
Hoofdstuk 10
Het is het recent met biseksualiteit gegaan?
ik ga zitten om deze vraag te beantwoorden, nadert de twintigste eeuw
zijn einde. Het is een verbazende eeuw geweest, de planeet veranderend op
meer manieren en met grotere snelheid dan alle voorafgaande eeuwen bij elkaar.
Het is ook een verschrikkelijke eeuw geweest. De eerst helft werd getekend door
twee kataklysmische Europese oorlogen. Tussen hen veranderden zij voor altijd de
natuur en een schaal van oorlog zelf. De tweede helft van de eeuw begon met een stadium van Koude Oorlog, door een omineus aanleggen van voorraden van kernkoppen,
die Europa van een hete oorlog weerhield, maar niet de rest van de wereld. Er was
Korea, Vietnam, de Falkland Eilanden, de Golf, ontelbare mindere oorlogen, wilde pogingen tot genocide in Cambodja, vele delen in Afrika, Bosnië, Tsjetsjenië, formidabele
etnische conflicten in Noord Ierland en rond Israël en ga zo maar door; een complete
catalogus zou onmogelijk zijn en vreselijk deprimerend.
Al deze militaire verminking terzijde, heeft deze eeuw enige alarmerende tekenen van opdoemende ecologische tragedies laten zien, zoniet regelrechte rampen, veroorzaakt door ontbossing op een massieve schaal, uitputting van de ozonlaag, hevige
vervuiling van stedelijke gebieden en landelijke waterwegen, en zo verder.
Het meest hoopvolle ding dat men kan zeggen op de omslag van het millennium
is dat half een eeuw van Europese vrede, zich verenigend tot een gigantische sprong
in technologisch vermogen, ons de mogelijkheid en, in toenemende mate, de wil heeft
gegeven om de problemen te confronteren die we hebben gecreëerd en, in zoverre
mogelijk, hen op te lossen.
Dit alles lijkt misschien irrelevant voor een boek over biseksualiteit, maar dat is
het niet. Het is hoog tijd dat we realiseren dat seks niet alleen is wat ons op deze
planeet deed belanden op de eerste plaats, maar ook de drijvende kracht is over ons
hele leven heen op onze planeet. Tenzij we onze gedachten en praktijk van seks goed
krijgen, is er weinig kans dat we iets ander goed krijgen.
Dit wordt goed geı̈llustreerd door het leven en schrijven van Georges Duhamel.
Geboren in Parijs in 1884, trad Duhamel in zijn vaders voetstappen door een arts te
worden, maar ook een schrijver. Hij diende in het medische corps gedurende de Eerste Wereldoorlog, aan het einde waarvan hij een boek met korte verhalen schreef genaamd Civilization [<> online beschikbaar, vertaald door W.D.Thevenin], wat gebaseerd
was op zijn frontervaringen.
Het vierde verhaal in de collectie, Luitenant Dauche, wordt verteld door een officier die gewond is aan de schouder en naar Chateau de S. gestuurd is om te herstellen. Hij deelt een kamer met Dauche, die blijkbaar een triviale wond aan het voorhoofd
heeft. Terughoudend in eerste instantie komt de verteller in gesprek met zijn kameraad.
W
A nneer
75
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
Hij is getrouwd met twee kinderen en was geboren in Lille, zoals de verteller, die niet
wordt genoemd, maar wie we N. zullen noemen.
Des te meer hij Dauche leert kennen, des te meer N. hem begint te mogen:
Dus het was met een trillende vreugde dat ik in Dauche die kwaliteiten
herkende wat mijn natuur. . . vereist om affectie te voelen. Ik geloof dat er
een diepe voorbestemming in zit: de mannen van vandaag die mijn vrienden kunnen worden zijn, over de gehele wereld, bestempeld, gemarkeerd
met hetzelfde mysterieuze teken; maar ik zal hen niet allemaal kennen en
het lot zal misschien nooit het initiatief nemen om me mijn beste vriend te
laten ontmoeten.
Wanneer de vriendschap zich ontwikkelt, vertrouwt de dokter die de leiding heeft
toe aan N. dat Dauches wond, waarvan hijzelf denkt dat het niet meer dan een kras
is, in feite een doodsvonnis is omdat een granaatscherf die ondergebracht is in zijn
hoofd onbeweeglijk is. Hij instrueert N. Dauche niet toe te staan om ook maar iets te
inspannends te doen wanneer ze met elkaar gaan wandelen.
N., in wanhoop, probeert zichzelf te vertellen dat de dokter een vergissing gemaakt heeft, maar diep weet hij dat zijn vriendschap met Dauche, die zijn leven getransformeerd heeft, gedoemd is:
Ik realiseerde me dit perfect toen Dauche me op een dag vroeg waarom ik
zo lang bleef in de legerzone. Ik verzon een antwoord waarin ik bleef stilstaan bij onze oprechte vriendschap. . . De affectie die ik voelde voor Dauche stopte niet met groeien. . . en de zekerheid dat een aankomende dood
hem stond te wachten had geholpen kon het niet een beetje te verheffen.
Een maand of zo later, gaan ze met zijn tweeën wandelen in de dennenbossen
bij Reims en zitten op een boomstronk en babbelen:
. . . plotseling wist ik dat er iets gaande was achter me. Toen begon mijn
hart als een gek te bonzen, omdat het niet meer dan die verschrikkelijke
en verwachte gebeurtenis kon zijn.
En dat was het ook.
. . . Dauche was naar beneden gegleden van de boomstronk. Ik herkende
hem nauwelijks: zijn hele lichaam schokte met een walgelijk, onmenselijk beven, zoals met ziet bij dieren die neergeslagen zijn met een houten
hamer in het slachthuis. Zijn handen en voeten verkrampten als een convulsieve strijd. Zijn paarse gezicht was gedraaid naar zijn rechterschouder.
Zijn mond kwijlde en zijn ogen lieten alleen hun wit zien.
Wanneer ik denk aan dat gezicht voel ik een soort schaamte. Ik had vaak
de dood gezien, en de oorlog had me doen leven in een verschrikkelijke
intimiteit hiermee, maar ik had nog nooit zoiets lelijks of beestachtigs gezien. . . ik ontvluchte mijn trance, en begon van deze plaats te dragen wat
eens mijn vriend was.
Met grote moeite kan N. zijn vriend dragen, nog steeds technisch in leven ofschoon in zo’n meelijwekkende staat, terug naar de Chateau:
76
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
Ik legde het lichaam op de grond, knielde ernaast, mijn gezicht stromend
van het zweet, en zei: ‘Daar is hij’. Toen begon ik te huilen.
Dauche sterft twee dagen later en is begraven op de lokale begraafplaats:
Ik kon geen beslissing nemen om ernaartoe te gaan en hem te bezoeken.
Ik droeg zelf een tombe mee die dieper en actueler was.
Ik verliet het Chateau de S. ongeveer het midden van december. Ik was
zwak geworden en dun, vol van lusteloosheid bij de gedachte dat ik mijn
eigen leven moest volgen, nog steeds vechtend voor mijn leven en mijn
dood.
Het laatste verhaal in de collectie, zelf getiteld Civilization, vertelt over de afschuw
en walging van een jonge industriële laboratoriumassistent die nu een sergeant is die
de leiding heeft over een ziekelijke groep van brancarddragers die zichzelf uitsloven
om te vechten voor het redden van zoveel mogelijk gewonde soldaten als zij kunnen
van een enorme en groeiende stapel van verminkte mensheid. Hier is zijn oordeel over
dit alles:
Ik haat de twintigste eeuw, zoals ik het verrotte Europa haat en de hele
wereld waarom dit vervloekte Europa uitgespreid ligt als een grote vlek van
vette as.. Ik zal naar de bergen gaan en het zo arrangeren dat ik zoveel
mogelijk alleen ben.
Hij gaat daarna wanhopen over de cultuur die al deze slachtingen heeft veroorzaakt:
Beschaving! De ware beschaving – ik denk er vaak over. Het is al een
koor met harmonieuze stemmen die een hymne zingen in mijn hart. . . het
is een man die zegt: ‘Heb elkaar lief!’ en ‘Keer goed terug voor kwaad!’
Maar voor bijna twee duizend jaar hebben mensen niets anders gedaan
dan keer na keer deze dingen herhalen, en de prinses en de priesters
hebben veel te veel belangen in de periode zoals er andere dingen naar
hen gezien kunnen worden. . . Ik vertel je waarlijk, beschaving is niet in
dat object meer dan het is, zoals de schijnende nijptangen die chirurgen
gebruiken. Beschaving is niet in dat verschrikkelijke pak van onbeduidend
porselein; en als niet in het hart van een man is, wel!, dan is het nergens.
In het bijzonder in deze twee verhalen, spreekt Duhamel voor de hele eeuw. Het
lijkt nauwelijks geloofwaardig in deze veronderstelde eeuw van verlichting, zorg voor
mensenrechten, dierenwelzijn, de gehandicapten, enzovoorts, dat Europa zichzelf en
veel van de rest van de wereld verwikkelde in zo’n waanzinnige orgie van dood en
vernietiging, niet één keer, maar twee keer – en, de tweede keer, op een manier dat de
burgerbevolking betrok in een slachtpartij, bijna net zo als de gevechtseenheden.
Zelfs nu, moeten we keer op keer kijken naar zielsvernietigend nieuws van vrouwen en kinderen die weggeschoten worden door granaten en bommen, eindeloze konvooien van benige oude mensen en kinderen die tot vluchteling zijn gemaakt nadat
de meeste van de mannen afgeslacht zijn, het afschuwelijke zicht van mensen die zo
dicht bij de dood staan dat hun vleesloze ledematen nauwelijks kunnen bewegen en
hun gezwollen ogen niets meer registreren dan een lusteloze terreur.
77
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
In 1916, in het midden van de Eerste Wereldoorlog, publiceerde E.F.Benson een
schoolverhaal getiteld David Blaize [online beschikbaar]. Bensons vader was de Aartsbisschop van Canterbury geweest en zijn grote broer, A.C. Benson, had ‘Land of Hope
and Glory’ geschreven, deel van zijn Coronation Ode, bedoeld voor Elgars eerste Pomp
and Circumstance mars, voor Edward VII in 1902.
Wanneer we David voor het eerst ontmoeten, zit hij op de voorbereidende school, vooruit kijkend om naar Marchester te gaan waar zijn grote vriend, Hughes, een jaar eerder
naar toe is gegaan. Wanneer hij naar de publieke school gaat, samen met Bags, zijn
andere grote vriend, is hij teleurgesteld Hughes aan te treffen die in neerwaartse spiraal
lijkt te zitten. Hij vertelt Bags:
Hughes was een losbol, maar hij is nu op een één of andere manier anders. Hij vroeg me de andere dag of Maddox een heilige was geworden, en
of ik hem bekeerd had. Wat voor de duivel praat hij over? Ik mag Hughes
niet zoveel meer zoals ik deed. Hij vertelde me een smerig verhaal op de
toiletten de andere nacht. . .
Maddox, ofschoon Hughes anders erop gezinspeeld heeft, is totaal een andere
zaak. Drie jaren ouder dan David, wordt hij aanbeden door de jongere jongen, die zijn
flikker is geworden. Maddox spreekt zijn vloek uit vanwege zijn dapperheid als een
school cricket aanvoeder en zijn kwaliteiten als leider in het algemeen. Dan gebeurt er
iets dat de betovering verbreekt.
David is vergeten Maddox’ ketel te vullen zoals hij vaak doet en geniet van een
bad. Wanneer hij zich afdroogt, vrolijk fluitend, besluit Maddox, wiens studiekamer
naast de badruimte is, om naar binnen te kruipen en dichtbij zijn te goeder trouwe
flikker te zitten:
Binnen een minuut was Davids hoofd voldoende droog om het te bevredigen, en het kwam tevoorschijn uit zijn handdoek. Hij keek verbaasd rond
om te zien dat er niemand meer was, omdat Bags was verdwenen.
‘Hallo, Maddox!’; zei hij.
‘Ja: ik moet de ketel zelf vullen’; zei hij.
David sprong op.
‘Ik zeg, dat het me zeer spijt’, zei hij, ‘Ik ben het helemaal vergeten. Geef
mij het!’
Maar Maddox hield het nog steeds vast, naar hem kijkend.
‘Oh, het maakt niets uit’, zei hij, ‘Je was een bad aan het nemen, niet?’
David pauseerde. Er was alleen Maddox die naar hem keek, alleen maar
glimlachend. Maar meteen kreeg hij een soort verstikkend ongemak. Hij
keek naar hem, fronsend en in de war, en zijn gevoel van ongemak nam
enorm toe. Hij wilde alleen maar weg van hier.
‘Oh dan, dan denk ik dat ik ga en me ga omkleden’; zei hij gehaast, en,
zijn spons oppakkend, verliet de kamer en rende door de donkere passage
naar zijn slaapzaal.
Maddox speet het snel dat hij deze versierpoging gedaan had. Hij zei in werkelijkheid niets maar David had duidelijk de boodschap gekregen. Hij keerde terug naar
zijn kamer en gaat tobbend zitten. David is niet alleen zijn flikker; hij is ook zijn vriend
en hij is in zijn nopjes met de manier waarop de vriendschap voorwaarts gaat. Hij heeft
alles gedaan wat hij kon doen om David te beschermen van wat hij ziet als ongewenste
78
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
invloeden, zoals de tijd dat hij Hughes betrapte zittend op Davids bed en hem wegjoeg.
Nu heeft hij dat alles in de wind geslagen en wordt overweldigd door zelfhaat.
Voor een tijdje blijft David uit de buurt van Maddox, tenzij er iemand in buurt
is. Hij wordt iemand anders zijn senior jongelijke flikker. Wanneer ze de volgende keer
elkaar privé ontmoeten, verontschuldigt Maddox zich voor het badkamerincident. David
mompelt iets over dat het OK is, neemt daarna het hazenpad. Maar hij besluit daarna
om op zijn schreden terug te keren en terug te gaan naar Maddoxs studieruimte, omdat
hij ook de breuk in hun vriendschap wil repareren.
‘Ik weet niet waarom ik wegging’, zei hij, ‘of ik was bang toen je zei dat ik
dat niet hoefde te zijn. Dus. . . dus ik kwam terug. Sorry.’
Dan kreeg hij meteen de beloning voor zijn vertrouwen. Hij zag Maddox
tegen hem omhoog kijk met onschaamtevolle ogen van affectie. Hij kwam
en stond dichtbij hem.
De vriendschap groeit gelijk op vanaf dit punt. David noemt Maddox al snel bij zijn
voornaam, Frank, en de twee jongens zien een groot deel van elkaar, zelfs gedurende
de vakanties. David is zeer gelukkig dat dingen zich zo goed ontwikkeld hebben:
Het was vrijwel genoeg dat Maddox dan, de mooiste jongen in de wereld,
de beste snol was die Marchester waarschijnlijk ooit had geproduceerd,
en bij elkaar de meeste glorieuze van alle geschapen wezens hem had
opgemerkt. . .
Dat Maddox niet alleen hem opgemerkt had maar ook Frank het geworden was,
de beste vriend, zij het drie jaren zijn senior, in wiens gezelschap hij zich nog volledig
op zijn gemak voelt en in wie hij zoveel behagen schept, lijkt nauwelijks geloofwaardig.
Op één van hun vakantieontmoetingen gaan de twee jongens zwemmen en babbelen
terwijl ze zich uitkleden, en sluipt een beslist erotische noot uiteindelijk in hun relatie.
Frank is nu 18, op het punt om naar Cambridge te gaan, en David 15. David stript
langzaam terwijl hij lacht en praat, uiteindelijk volledig naakt staand voor een paar
momenten voordat hij erin springt.
Ondertussen is de in een neerwaartse spiraal verkerende Hughes verdrietig geworden. Frank krijgt een brief van de Housemaster om te zeggen dat Hughes niet
toegestaan zal worden om de volgende september terug te komen omdat een ‘beestachtige’ brief, bedoeld voor een vriend, onderschept is. ‘Wat een kloot is Hughes!’;
roept David uit, wanneer Frank het nieuws brengt. ‘Hij was ook zo’n leuke jongen op
mijn andere school.’
Frank zegt dan, maar door Davids invloed, dat hij Hughes noodlot tegengekomen is.
Ze herinneren zich het badkamerincident, Frank herhaalt hoe bitter het hem bijna meteen nadien speet, David strevend om hem te zien te krijgen en acterend als een beschermengel. Frank zegt, als tegenstelling, dat het Davids inherente en ondoordringbare fatsoen is die hem gered heeft. In plaats David te corrumperen, heeft David hem
geöncorrumpeerd.
Terug op school komt Violet, de dochter van één van de Masters, als een bliksemschicht in Davids leven en alles lijkt te veranderen. Hij valt als een blok voor haar.
Het begint ernaar uit te zien alsof hij nu op koers ligt voor de conventionele transitie
naar heteroseksuele volwassenheid:
79
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
Al zijn andere vrienden, Frank en zijn eigen zuster, en Bags en Plugs,
waren op een verschillend niveau. Hij hield van Margery (zijn zuster), hij
hield van Frank, hij waardeerde en vertrouwde op Bags, maar geen gaven
hem een huivering, een gevoel van opwinding. Maar bij Violet was zijn
jongensachtige hart vol van zoet tumult en verwarring, wanneer ook de
onweerstaanbare verleidster in zijn gezichtsveld kwam.
De betovering eindigt wreed met het nieuws dat Violet zich verloofd met een
neef. David is eenzaam, maar krijgt een hoop troost van zijn vrienden.
Kort daarna, wanneer David naar de stad is gegaan op een avond, komt een
paard zonder berijder en een kar door de straat stampen, volledig buiten controle. Hij
rent onstuimig naar buiten om het paard zijn teugel te grijpen maar wordt overreden
door de kar. Hij krijgt zeer ernstige verwondingen en de dagen daarna hangt zijn leven
aan een draadje. Frank smeekt de Head om toe te staan om hem te zien, zeggend:
‘Hij is de beste kerel in de wereld, meneer. . . Hij redde me, weet je. Redde
me.’
De Head drukte op zijn arm:
‘Ah, dat is er tussen jou en David,’ zei hij, ‘Dat is niet voor mij om te horen.
Maar ik weet dat je hem lief hebt, wat het enige punt is. Alstublieft God, u
zult hem bij u hebben voor vele jaren. . . ’
Frank zit naast Davids bed en wacht op hem om te ontwaken. Wanneer hij dat
doet, is hij verschrikkelijk rusteloos; de dokter zegt dat het cruciaal voor hem is om
verder te slapen. Frank vertelt David dat hij zich moet voorstellen dat ze terug zijn
in de slaapzaal, elkaar helpend om in slaap te vallen, zoals ze soms deden. David
zegt dat het kan helpen als Frank zijn hand vasthoudt, als hij geen bezwaar heeft.
Frank is opgetogen en blijft daar, alle gevoel in zijn arm verliezend, steeds Davids
hand vasthoudend, hem helpend om langzaam af te glijden naar de slaap. Hij slaapt
urenlang achter elkaar.
Franks beloning is, wanneer David ontwaakt, voordat hij eigenlijk feitelijk ontwaakt is, dat het zijn naam is die op zijn lippen ligt. Wanneer hij te weten komt dat
Frank aan zijn bed heeft gestaan, zijn hand vasthoudend voor ongeveer twaalf uur,
roept David uit:
‘Oh, ik zeg! En alleen omdat je dacht dat ik je misschien wilde.’
Davids ogen waren helder en maakten hem minder moe: er was weer leven
aan het schijnen achter hun. . .
Frank leunde over hem heen,
‘Ja, ik dacht dat je me zou willen,’ zei hij, ‘maar ik kon ook niet wegkomen.
Ik wilde jou.’
Benson was 48 toen dit boek werd gepubliceerd. Als we alle ‘rippen’ toestaan
die het boek zo opvallend dateren, is dit boek nog steeds een opmerkelijk verhaal. Het
is alsof Benson, ontzet door wat er gaande is in de loopgraven aan de overkant van
het Kanaal, Duhamels oordeel anticipeert over onze beschaving: het is ofwel in onze
harten of het is nergens.
Alsof het punt te bekrachtigen, publiceerde Benson een ander verhaal in 1916 genaamd Mike (Micheal in Amerika en op de Internet versie). Terwijl David Blaize de
oorlog niet noemde die Europa verscheurde, heeft Mike de oorlog als zijn centrum.
80
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
Micheal, die de erfgenaam is van Lord Ashbrigde, heeft, tot zijn vaders walging, ontslag
genomen van zijn commissie in de Guard om zijn leven te wijden aan de muziek. Dit is
in 1913, wanneer hij een jonge man is van 25.
Terwijl hij in Duitsland is, het Mekka van de muziek in die periode, raakt hij bevriend met
Hermann en Sylvia Falbe, zodat hij bijna iemand van de familie wordt, zijn tijd spenderend met hun toen ze alle terugkwamen naar Londen. Sylvia geeft concerten en wordt
een gevierde zangeres terwijl Hermann haar goede begeleider is. Hermann stemt erin
toe om Micheal als leerling te nemen, een gemiddelde pianist transformerend tot een
begaafde artiest. Sylvia begin Micheals hart te bevangen en de twee raken uiteindelijk
verloofd om te trouwen aan het einde van 1914.
Maar de oorlog wordt verklaard in juli van dat jaar. Hermann haast zich naar Duitsland
om bij het leger te gaan en Micheal gaat opnieuw bij zijn regiment. Sylvia wordt verscheurd door haar liefde voor haar half-Duitse broer (hun moeder is Engels) en haar
Britse minnaar.
Maar had ze deze toevallige samenloop voorzien wanneer, een paar dagen geleden, ze Micheal had gevraagd wat hij zou doen als Engeland in
oorlog kwam, en nu dat deze toevallige samenloop was gerealiseerd, en
Hermann nu zelfs misschien onderweg was op de neutraliteit te verkrachten van het land waarom Engeland ging oorlog voeren. Aan de andere
kant was er Micheal, onder wiens hoede zij zichzelf begeven had en haar
liefde gaf, en aan welke kant stond zij? Het was toen dat deze nachtmerrie
dichtbij haar kwam; ze kon dat niet zeggen, ze kon dat totaal niet beslissen. Haar hart was van Micheal; haar hart was ook van haar broer. De ene
personifieerde Duitsland voor haar, de andere Engeland. Het was alsof ze
Hermann en Micheal met een bajonet en geweer elkaar zag achtervolgen
over een land van zandduinen en hollen, dichterbij elkaar kruipend, altijd
naar elkaar. Ze dacht alsof ze zich graag haar overgegeven had aan een
eeuwigheid van marteling, als ze maar één uur meer hadden, alledrie, hier
bij elkaar, zoals op die nacht van sterren en vrede toen daar voor het eerst
het nieuws kwam. . . . . .
Terwijl, in de vroege dagen van de oorlog, er rapporten zijn van Duitse gruwelijkheden tegen Belgische burgers, kan Sylvia niet geloven dat ze waar zijn. Micheal
verzoekt vriendelijk om te veranderen,
Er lijken verklaringen onder ede te zijn. Oorlog is een wreed ding; ik haat
het zoals jij. Wanneer mannen gek worden van oorlog, kun je niet vertellen
wat ze kunnen doen. Zij zijn geen Duitsers weet je, noch de Duitsers die
ik ken, wie deed zulke dingen – niet de mensen die ik zag toen ik met
Hermann in Bayreuth en München was vorig jaar. Ze zijn niet meer gelijk
dan aan een dronken man die hetzelfde is wanneer hij nuchter is. Er zijn
twee verschillende mensen; een drankje heeft hen verschillend gemaakt.
En oorlog heeft hetzelfde gedaan voor Duitsland.
Wanneer het nieuws Micheal bereikt dat zijn geliefde neef Francis omgekomen
is in de vroege stadia van de gevechten, wordt hij bevangen meteen bezeten verlangen
om ernaartoe te gaan en zoveel mogelijk Duitsers te vermoorden,
81
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
Snel herwint hij zichzelf, niet beschaamd van zijn leed, maar iets beschaamd van de zwarte haat dat voorheen hem vervulde. Dat was nu
voorbij, in ieder geval, en Micheal was blij dat het verdwenen was. In plaats
daarvan was een hunkerend medelijden, niet voor Francis alleen noch voor
hemzelf, maar voor alle die te maken hadden met deze afschuwelijke zaak.
Een honderd en een duizend huizen, vandaag in verwarring gebracht in
plotselinge rouw, waren daar: geen twijfel dat daar huizen waren in dat
Beierse dorpje in de dennenwouden daarboven waar hij en Hermann de
dag doorgebracht hadden wanneer er geen opera was in Bayreuth, waar
een zoon of een broer of een vader betreurd werden, en in de verwantschap van droefenis had hij vrede met alle die een verlies te verwerken
hadden, met alle die leefden door de dagen van dodelijke opwinding.
Sylvia weet ook van Francis’ dood en begrijpt waarom Micheal alleen wil zijn.
Niettemin gaat ze naar hem om hem te vertellen hoe haar hart uitgaat naar hem in zijn
verdriet. Micheal zegt tegen haar:
Ik had Francis lief, zoals je weet, en ik hou van Hermann, maar er is onze
liefde, het grootste ding van alles. We hebben het – het is hier. Oh, Sylvia,
we moeten wijs en simpel zijn, we moeten dingen scheiden, uitwerken,
niet hen laten mixen met de ander. We kunnen het doen; ik weet dat we
dat kunnen. Er is niets buiten ons; niets doet er meer toe – niets doet er
meer toe.
Zodra hij dit gezegd heeft, realiseert Micheal zich dat er geen ontsnapping meer
mogelijk is uit hun val.
Zelfs toen hij de onschendbaarheid van de heilige plaats liet gelden waar
ze stonden, wist hij dat het een onmogelijke Utopie was – dat hij vrede met
haar moest krijgen, dat hen zou beschermen tegen de razende storm, de
koude schaduw – en het verslappen van haar armen om zijn nek, maar onderschreef het bericht van zijn eigen hart. Omdat zo’n hemelse veiligheid
niet kan komen zonder degene die door de ultieme bitterheid zijn gegaan
die de wereld kan brengen; het komt niet uit zichzelf maar door complete
overgave aan de beproeving van vuur, en tot nu toe, ondanks hun tegengestelde patriottisme, ondanks haar oprechtste sympathie voor Micheals
verlies, was de aanval op de meeste intieme lijnen van het fort nog niet
aangekomen.
Wanneer Micheal zelf aan de frontlinie is wordt hij geteisterd door de krankzinnige verliezen en gekte van dit alles en bij tijd en wijle de verschrikkingen die hem
persoonlijk kunnen omringen.
. . . het gevoel was er een van een mentaal en spiritueel krimpen van het
geheel van deze enorme zaak van moorden, waar honderden en duizenden mannen langs het oorlogsfront dat zich halverwege uitstrekte door Europa, hun werk vonden, dag en nacht, zonder te hoeven bekvechten met
elkaar, in het ontslapende waakzame werk van moorden. . . Wat als er gebeurde met hem wat er gebeurde met een andere junior officier die dichtbij
82
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
hem stond op het moment, toen een fragment van een granaat hem veranderde van een grote vrolijke jongen in een konkelende bundel op de
bodem van de loopgraaf! Hij heeft een paar uur geleefd als dat, kreunend
en het uitschreeuwend, ‘Alsjeblieft, maak me dood!’ Wat als, barmhartiger,
hij direct gedood was, zodat hij daar in vrede zou liggen tot de volgende
nacht waar ze zijn lichaam zouden verwijderen, of misschien zelfs zouden
begraven in de loopgraaf zelf, met een dozijn handen van aarde over hem
geworpen! Door dat realiseerde hij zich plotseling hoe gepassioneerd hij
wilde leven, te ontsnappen van deze helse slachtpartij, om veilig te zijn,
glorieus of niet glorieus, het maakte niet uit wat, om nog een keer met
Sylvia te zijn.
Kort nadien, schiet Micheal de soldaat neer die een verrassingsaanval leidt op
hun loopgraven. Het lukt hem om hem in hun loopgraaf te trekken, in de arm geschoten
gedurende het proces, en is verwoest bij de ontdekking dat het Hermann is die hij
neergeschoten heeft.
Na twee weken in een veldhospitaal in Frankrijk, keert Micheal terug naar Londen voor
korte betovering van ziekteverlof. Hij weet dat hij Sylvia moet vertellen over wat er
gebeurd is:
‘Hij viel over het muurtje naast me,’ zei hij. . . ‘Ik tilde hem op een één of
andere manier in onze loopgraaf. . . Ik was gewond, toen. . . Hij lag daar op
de bodem van de loopgraaf, Sylvia. . . En ik zou het willen dat ik het was die
daar lag. . . Omdat ik hem liefhad. . . Tegen het einde opende hij zijn ogen,
en zag me, en kende me. En hij zei – oh, Sylvia, Sylvia! – hij zei ‘Liebe Gott,
Micheal. Goeie morgen, jongen.’ En toen stierf hij. . . ik heb je het verteld.’
Dan bezwijkt Micheal, hulpeloos snikkend bij de hopeloosheid van dit alles. Hij
zelf zal nooit meer in staat zijn om te spelen en hij heeft zijn beste twee vrienden
verloren, een door zijn eigen toedoen. Zijn enige troost is dat Sylvia hem niets verwijt,
maar is totaal één met hem in zijn verdriet en afleiding.
Hugh Walpole, toen hij 43 was, schreef ook een schoolverhaal, Jeremy at Crale, die
veel gemeen heeft met David Blaize [<> Jeremy at Crale is ook beschikbaar op het
Internet] Dit werd gepubliceerd in 1927, ongeveer halverwege de twee Wereldoorlogen.
Ook hier weer heeft de held één of twee goede vrienden, een van welke, Llewelyn, een beetje te tuk is op Jeremy op een gemakkelijke manier. Hij neigt zijn avances
af te weren omdat, hoewel hij hem mag, hij denkt dat er iets ‘vreemds’ aan hem is.
Maar Jeremy heeft een andere jongen gezien, senior voor hem, op wie hij meteen verliefd wordt hoewel hij hem alleen van een afstand gezien heeft. Hij heeft hem nooit
ontmoet of gesproken, maar hij leert dat de meeste jongens in zijn jaar hem zien als
wat teruggetrokken en ontoegankelijk. Maar Jeremy weet intuı̈tief ‘dat hij hem dingen
kan vertellen’.Hij is de persoon die hij gezien heeft op school met wie een werkelijke
intimiteit mogelijk is.
Uiteindelijk ontmoet Jeremy toevallig deze andere jongen, Ridley. Ze wisselen
slecht een paar zinnen uit en Ridley stemt toe om zich in te schepen voor een vriendschap waarvan Jeremy lang het gevoel heeft gehad dat die voorbeschikt voor hen is.
Jeremy keert terug naar zijn studieruimte ‘gelukkiger dan hij ooit geweest was in zijn
leven’ – en daar eindigt het verhaal.
Wat al deze schrijvers zeggen op hun eigen manier is dat alle koning zijn paarden
ons niets laten gebruiken tenzij we wederzijdse liefde kunnen toestaan om ons alle te
83
HOOFDSTUK 10. HET IS HET RECENT MET BISEKSUALITEIT GEGAAN?
overweldigen met wat zo meedogenloos anarchistisch en destructief is in onze natuur.
Freud zou ons kort vertellen dat het kritische menselijke slagveld wordt gedomineerd
door onze twee basale instincten, eros (breed gezegd, seks en liefde) versus thanaton
(dood, een atavistische trek naar oorspronkelijke chaos). Het is vooral aan ons om te
beslissen wie de dag zal winnen.
In zijn laatste belangrijke werk schreef Freud:
Na lange twijfel en schommelingen hebben we besloten om het bestaan
van alleen twee basale instincten te veronderstellen, Eros en het destructieve instinct. . . het doel van de eerste van deze basale instincten is steeds
grote eenheden vast te leggen en hen dus te bewaren – in het kort, om
ze te binden; het doel van de tweede, daarentegen, is verbindingen te
verbreken en zo dingen te vernietigen [<> Sigmund Freud, An Outline of
Psychoanalysis, Hogarth/Institute of Psychoanalysis, 1949, pp5f].
Duhamel en Beson, ieder op zijn eigen manier en in hun zeer verschillende contexten, hebben dit duidelijk gezien.
Het probleem voor Duhamel is dat mannen zo druk zijn met moorden en het
verwonden van elkaar dat ze geen mogelijkheid hebben om hun liefde te laten groeien
en bloeien; alles wordt verdronken in een modderige mix van bloed en vergaand vlees.
Thanatos lijkt onoverwinnelijk.
Het probleem voor Benson is, terwijl Franks liefde voor David, en Davids voor
hem, voordelig kan uitwerken tegen thanatos ten gunste van eros, dat er een groot
vraagteken is bij hoever deze liefde kan gaan en hoe sterk het zich bewijst. Violet kan
Davids ‘jongenshart’ een trilling geven, een opwinding, een betovering, welke geen van
zijn mannelijke vrienden, zelfs niet Frank, kan brengen. Maar dit is zeker omdat David
en Frank de ‘smerigheid’ verboden hebben die de val van Hughes en zijn boezemvrienden is geweest en bijna die was van Frank.
David en Frank komen uiteindelijk tot een volle en blije acceptatie van hun wederzijdse
liefde, een liefde die zelfs hun Headmaster goedkeurt, maar ze weten niet wat te doen
met de ‘smerige’ kant van henzelf, behalve proberen het te verstikken, daardoor de
rilling verspelend en de betovering die gepaard gaat met seksuele liefde, waarvan zij
lijken te veronderstellen dat het gereserveerd is voor faire seks. Seks tussen jongens,
men verdenkt zelfs een kus tussen jongens, kan alleen afstotend zijn en vunzig en
verlagend.
Het kan zijn dat ze hier over heen komen, lerend om alles bij elkaar te krijgen, zo
volledig voldoende worden voor elkaar dat ze settelen voor een exclusieve homoseksuele (zij het, in deze periode, criminele) relatie.
Het kan zelfs zo zijn dat ze niet alleen dit alles leren maar ook leren hoe de
exclusieve grenzen rond hun relatie kunnen overkomen, elk van hun uiteindelijk ook
een vrouw liefhebbend en kinderen hebbend, ofschoon nooit in het gevaar van elkaar
verliezend.
We hebben een kort pad bewandeld sinds de dagen van Wereldoorlog I, maar
men vermoedt dat er veel te veel mannen zijn die de werkelijke deelnemers in onze
menselijke strijd om een betere toekomst te bereiken geconfronteerd hebben.
84
Hoofdstuk 11
De Engelsman in het buitenland
T
E rwijl de Europese machten betrokken waren bij een roof van Afrika, toen een stevi-
ge consolidatie van hun rijken, een proces dat bittere rivaliteit genereerde culminerend in de oorlog van 1914-1918, werden vele Europese mannen overzee gezonden,
ofwel als soldaten of koloniale officieren of zakenmannen, in dienst van hun verschillende overheden.
Hoewel deze mannen naar afgelegen plekken gingen uit een gevoel van plicht,
een zoektocht naar avontuur, een duidelijk zakengevoel, een mislukking om thuis werk
te vinden, of een soortgelijk motief, voor de meeste van hun was het hun eerste ontmoeting met een cultuur, een klimaat en een seksueel ethos dat radicaal verschillend
was van wat zij achter zich hadden gelaten. In veel gevallen had deze overgang uiteindelijk een grondig effect op hun eigen houdingen en levensstijlen. Vanwege de reikwijdte van de rijken en vanwege het ongebruikelijke puriteinse regime thuis, werden
Engeland en zijn mannenvolk opvallend meer beı̈nvloed door dit fenomeen dan ieder
van de andere koloniale machten in Europa.
Als we vragen wat wonen en werken in een exotisch ethos voor effect had op de seksualiteit van deze mannen, dan kunnen we niet beter doen dan verwijzen naar Ronald
Hyams meesterlijke onderzoek naar deze vraag – Ronald Hyam, Empire and Sexuality: the British Experience [<> Manchester University Press (Studies in Imperialism
serie), pb editie, 1991. Hyams boek is de bron voor al het materiaal in dit hoofdstuk,
specifieke referenties naar welke wordt verwezen door een aantal in vierkante haken,
indiceren de pagina nummer(s) in Empire and Sexuality waar meer details gevonden
kunnen worden.]
Het komt als een aardige openbaring om te ontdekken hoe vaak een homoseksueel of
biseksueel element deze koloniale levens begint te kleuren. Hyam, een historicus van
Cambridge, denkt dat we niet onverschuldigd verrast over dit moeten zijn omdat, zoals
hij zegt in zijn Introductie, ‘We zijn allemaal min of meer biseksuelen dezer dagen’ [8].
Maar Hyam zou de eerste zijn om toe te geven, voor de mannen zelf, dat het alleen
ervaring van overzees werken was die hun bewust maakte van hun homoseksuele kant
of hun inherente biseksualiteit.
Dit is niet altijd het geval. Er waren sommige mannen die opteerden om overzees te
gaan precies omdat zij hunkerden naar de vrijheid om op een manier te leven dat
met gevaar en sociale censuur thuis gedwarsboomd werd. Vele rijke Victorianen, thuis
respectabel getrouwd, hielden in het buitenland villa’s eropna, waar ze mannenseks
konden cultiveren. Zelfs Disraeli had een villa in Napels over welke hij zeer geheimzinnig was en welke mogelijkerwijs voor dit doel gebruikt werd [26]. Voor mannen die
zich niet villa’s konden veroorloven maar wisten dat ze deze behoefte hadden, konden
85
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
verafgelegen plaatsen verleidelijk wenken.
Het thuisterritorium was beslist een mijnenveld. Net voordat Castlereagh zelfmoord
pleegde in 1822 wordt er gezegd dat hij diep depressief was om te horen dat de Bishop of Clogher te maken had met een berechting voor het plegen van sodomie van een
soldaat in Londen [27]. Gewoonten die overzees werden geleerd en gepraktiseerd met
relatief gemak konden zeer gevaarlijk zijn als ze geı̈mporteerd werden in het thuisland,
zoals toen Generaal Sir Eyre Coote gevat werd bij Christ’s Hospital school in 1815, met
zijn broek naar beneden ‘in een pak slaag en tastende sessie met zes jongens met de
leeftijd van veertien en vijftien’; de Generaal was de Lieutenant-Governor van Jamaica
geweest en was in zijn vijftiger jaren toen dit incident plaatsvond [27] [<> Ik heb recent
ontdekt, in voorgaande eeuw, dat een andere Sir Eyre Coot Governor of Calder Castle was toen Dr. Samuel Johnson zijn verhandeling schreef over zijn Journey to The
Western Isles].
Het overzeese leven was vaak vrij van zulke alarmen en uitstapjes en in het bijzonder veroorlovend voor degene in senior koloniale en militaire posten bekleedde,
zoals de volgende terloopse schetsen duidelijk demonstreren.
Henry Lawrence ging naar India in 1822 en werd administrateur in de Punjab. Hij trouwde met zijn Engelse verloofde in 1837 maar, na zijn huwelijk, ging door met het cultiveren met zeer hechte vriendschappen met zijn junior collega’s, John Nicholson en
Herbert Edwardes, als ook met ontelbare lokale jongens die hij onder zijn vleugels
nam. Lawrence en Edwardes deelden zelfs een slaapkamer toen Mrs. Lawrence teruggekeerd was naar Engeland voor haar vierde zwangerschap [29].
Soms was de concessie geclaimd door deze overzeese Britten zo excessief dat
het hun uiteindelijk tot een slecht einde bracht, hoewel vaak omdat ze uit de gratie
waren gevallen van hun expat gemeenschap of het dreigde dat de gehele imperialistische structuur in opspraak kwam. Sir Hector Macdonald en Sir Roger Casement zijn
voorbeelden hiervan.
Macdonald, een Schotse soldaat, was een held geweest bij Omdurman en had
het goed gedaan in Zuid-Afrika. Hij was (inofficieel) getrouwd in 1884 en had een zoon,
maar scheidde zich van zijn vrouw in 1894. In 1902, toen hij 39 was, werd hij benoemd
tot Commander-in-Chief in Ceylon. Binnen een jaar lijkt hij seksueel betrokken te zijn
geworden met de meeste van de beter gesitueerde jongens van het eiland, ofwel van
de koloniale of van de lokale families. Volgens het gerucht uit deze tijd, was zelfs de
Governor Generals zoon een van Macdonalds speelmaatjes. Gedurende 1903 stond
Macdonald zelf in het centrum van een groot schandaal en schoot zichzelf dood [3235].
Casement werd berecht en geëxecuteerd als een verrader in 1916 vanwege het
ondersteunen van het onafhankelijkheidsstreven in Ierland en het zoeken naar inlijving
van Duitse hulp voor dat doel in oorlogstijd. Hij had een briljante carrière genoten,
ofschoon op het moment van de berechting, toen hij in zijn veertiger jaren was, hij duidelijke symptomen liet zien van een manisch-depressieve ziekte. Wat hem verdoemde
in de ogen van de publieke opinie waren de beruchte ‘zwarte dagboeken’, die ontdekt
waren en circuleerden onder journalisten, ofschoon die in werkelijkheid niet gebruikt
werden tijdens de berechting. De dagboeken lijken vrij oprecht te zijn geweest, echter
voordat ze aan een analyse door een expert werden gegeven, dachten velen dat ze
vervalst waren om hem in opspraak te brengen.
Casement was geridderd om zijn angstloze eerlijkheid en onderzoekende hardheid om gruwelijke slechte behandelingen te laten zien, eerst van de Afrikaanse rubberwerkers in de Kongo, dan van de Huitos Indianen werkend op de rubberplantages
in Pura. In beide gevallen is hij instrumenteel geweest in het veroorzaken van radica-
86
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
le hervormingen. De ‘zwarte dagboeken’ onthulden dat, gedurende de hele periode,
terwijl hij professioneel zo’n volkomen integriteit en moed had laten zien, hij ook privé
vlijtig betrokken was met de huur van jongens – hij hield van lang en groot geschapen
– om ze te ‘neuken’ [35-38]. Omdat Casement nooit trouwde en hij alleen platonische
vriendschappen met vrouwen lijkt te hebben gehad, is hij niet strikt relevant voor dit
boek behalve in zoverre het zijn jaren van dienst in Afrika en Zuid-Amerika waren die
zijn homoseksualiteit losknoopte en welke hem, zelfs na alle prestige die hij genoten
had, zo afkerig maakten in vele Britse ogen.
Pratend over een soort seksualiteit die officieel goedgekeurd was in Victoriaans Engeland, onderscheidt Hyam vier eigenaardige eigenschappen: ‘te veel frigide vrouwen,. . . te veel geterroriseerde en gedeseksualiseerde kinderen, en te veel verbannen
mannen, gestigmatiseerd waar zij ook zwierven volgens een variatie van de veronderstelde ‘norm’. [58] Hij haast zich om te zeggen dal vele in staat worden om hun eigen
koers te varen en deze verschrikkingen te vermijden, hoewel, als ze speculeerden op
wat voor soort homoseksuele of biseksuele ‘afwijking’ dan ook, ze wettelijke vergelding
riskeerden. Daartegenover, ziet hij Taoı̈sten die twee ejaculaties per dag voor jongens
van veertien genoten, Hindoeı̈sten waren blij om prostituees te hebben verbonden aan
hun tempels, Melanesische bekeerlingen die niets verkeerds zagen in het neerzetten
van fallische beelden op hun altaren, de Japanners geen wroeging hadden bij sodomie, terwijl Sambische mannen in Nieuw-Guinea ‘kenners van het zaadproeven’ waren
[59].
Dat observeren van zulke gewoonten zou een grondige invloed hebben bij de
aankomst op deze eilanden weet ik vanuit mijn eigen ervaring. Toen ik arriveerde in
India als een jonge Engelse vrijgezel in 1954, kon ik mijn ogen bijna niet geloven dat
ik jongeren en mannen zag rondlopen in de stad of dorp hand in hand, of met een
van zijn armen om de ander zijn schouder. Zij deden dit alsof dat de meest natuurlijke
zaak van de wereld was; ik wist dat het zo was – maar ik wist ook dat mijn vrienden in
Engeland opgewonden zouden zijn als ik geprobeerd had om hen te begeleiden door
straten op deze manier.
Zoals ik al eerder zei [<> zie hoofdstuk 2] kwam het als een grotere schok om te zien
hoe dorpsjongens, die gewoontegetrouw volledig rondliepen naakt rondliepen voordat
ze de puberteit bereikten, openlijk afgetrokken door oudere mannen in het dorp. Ik
herinner me dat ik een avondlijke ontmoeting bijwoonde waar we buiten zaten, verlicht
door een petromax lantaarn op de grond. De dorpelingen voor me zaten in een semicirkel en de man direct voor me trok zijn twee jaar oude zoon af.
De vader zat gehurkt en de jongen lag op zijn rug met zijn benen naar zijn vader; zijn
kleine pik stijf en zachtjes afgetrokken voor een uur durende ontmoeting. Geen van de
andere dorpelingen gaf de minste aandacht aan hen en de vader zelf keek de hele tijd
naar de spreker met verzonken aandacht. De kleine jongen bewoog nooit of gaf geen
kik, maar leek in een plezierige, comateuze toestand te zijn.
Wanneer je zulke dingen ziet met je eigen ogen, en vele andere incidenten van
gelijke aard, en ziet hoe open en onzelfbewust ze gebeuren, dan heeft het de neiging
een dramatisch effect te hebben je eigen seksuele houdingen!
Terugkerend tot Victoriaans Engeland, was de belangrijkste spleet in zijn wapentuig, tot nu toe, dat mensen niet over het algemeen wantrouwend waren geworden ten
opzichte van vriendschappen tussen mannen en jongens. ‘Pedofielen werden nog niet
eruit gehaald voor vervolging, en de populaire cultuur ging door met het valideren van
een sterke emotionele interesse in het jongensdom tot ver in de jaren twintig’ [71]. We
hebben iets hiervan gezien in schoolverhalen zoals David Blaize en Jeremy at Crale,
geschikt afgeschermd voor enige ‘beestachtige’ of ‘smerige’ of ‘vreemde’ rondgaande
87
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
dingen, maar met geen remmingen bij het vieren van liefde tussen jongens – en beide
boeken werden geschreven door mannen van een middelbare leeftijd. Ze zouden onderwezen worden als meer dan een beetje ‘vreemd’ in deze verlichte tijden!
We hebben al Hyams waarneming opgemerkt, voor de Engelsmannen met privileges
die onbeschaamde seksuele vriendschappen wilden of liaisons met andere mannen
en jongemannen, de Mediterrane landen hadden gefunctioneerd zoals het Britse rijk
dat had gedaan voor een breder spectrum van mannen. Byrons reizen naar Griekenland en Turkije, Fritz Krupps en Baron Fersens naar Sicilië waren alle homoseksueel
gemotiveerd [91f]. Ze werden gevolgd door een hele opeenvolging van twintigste eeuw
schrijvers van Engeland en Amerika die plaatsen vonden zoals Italië en Noord Afrika
die veel geschikter waren dan hun eigen landen met betrekking tot seks – men denkt
aan Tennessee William, Somerset Maugham, William Burroughs, Joe Orton – en een
keur aan anderen.
Verder verdwaald ontdekken we vaak mannen die druk betrokken zijn in wat een
beroep bij hen had veroorzaakt om overzees te gaan maar die toevallig seksuele frustratie tegenkwamen omdat ze afgescheiden werden van hun vrouwen, of soms van
welke vrouw dan ook. Dit is wat min of meer van toepassing was in de mijngebieden in
Zuid-Afrika. ‘Jongenswijven’ werden gerekruteerd door de mijnbedrijven om huishoudwerk te doen en tijdelijke ‘huwelijken’ aan te gaan met mijnwerkers. De goedgekeurde
modus van seks was intra-cruraal [tussen-de-dijen] neuken, de jongens bleven relatief
passief. Wanneer de jongens in hun twintiger jaren kwamen, keerden ze meestal terug
naar huis om te trouwen en een familie te beginnen, keerden dan terug om mijnwerker
te worden en dan ‘jongenswijven’ voor zichzelf te nemen. Ofschoon de mannen toegang hadden tot vrouwen in de steden, gaven ze meestal de voorkeur aan hun jongen
omdat seks met hun veiliger was, minder gedoe gaf, en in de context gezet was van
een relatie die vaak extreem affectief werd van beide kanten [98f].
In andere delen van de wereld, waren missionarissen bij de meest ‘vervuilde’ door
lokale meerderen. In Nieuw-Zeeland werd de geestelijke Yate naar huis gestuurd in
schande in 1837 toen, nadat het uitgelekt was dat hij seks had gehad met twee matrozen op een terugreis naar Nieuw-Zeeland, het naar boven kwam dat hij ook met
zijn jonge Maori bekeerlingen aan het aftrekken was geweest of intra-crurale seks had
gehad [104] – misschien met zoveel als honderd van hen!
De Santa Cruz Missie, die ook de Solomon eilanden en de Nieuwe Hebriden
bevatte, had voortdurend problemen omdat de seksuele gewoonten van de eilanders
meer verleidelijk bleken dan het evangelie. Die missionarissen moesten naar huis gestuurd worden, een van hen, A.E.Forrest, was seksueel betrokken met zoveel jongens
dat de bisschop vreesde dat hij het hele werk van de missie ondermijnde. Forrest
weigerde feitelijk weg te gaan en werd een handelaar, doorgaand met zijn vroegere
gewoontes totdat hij gevangen gezet word voor ‘grove onzedelijkheid’ in 1901. Hij ontsnapte, nam zijn levensstijl weer op, maar schoot zichzelf dood in 1908, ‘herinnert door
de lokale mensen als de witte man die opgehitst tot de dood werd door wraakzuchtige
Christenen’ [104].
Missies in verschillende delen van Afrika kwamen frequent met hetzelfde probleem te zitten. De eerste Bisschop van Masasi, werkzaam van 1926 tot 1944, Canon
W.V.Lucas, pionierde een syncretisch initiatieritueel dat besnijdenis met bevestiging
combineerde, een ritueel die populair lijkt te zijn geweest bij zijn congregaties en voor
welke Lucas zelf claimde dat het ‘een prachtige mogelijkheid is op deze manier voor
de christelijke priester was om werkelijk persoonlijk gevoel te krijgen met zijn jongens
(!)’ [105-6].
In Maleisië waren Europeanen in seculiere stations in het bijzonder geneigd om
88
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
gelijke sekse partners te vinden omdat er geen censuur was op alles wat verbonden
was met mannelijke seks in dit deel van de wereld en het werd vaak gepraktiseerd
in een biseksuele context. Het wordt geschat dat zoveel als tweederde van de expat
mannen betrokken raakten bij deze stijl van leven [109].
India moet er dichtbij gekomen zijn. Hyam geeft ons twee gedetailleerde seksuele casus geschiedenissen van Britse officieren in het Indiase leger, Kenneth Searight
(Queen’s Own Royal West Kent Regiment) en ‘G.R’, de anderszins anonieme officier
die zijn seksuele geschiedenis toevertrouwde aan Havelock Ellis.
Searight is niet strikt relevant omdat hij nooit seks heeft gehad met een vrouw en
alleen exclusief in jongens geı̈nteresseerd lijkt te zijn geweest, in het bijzonder Pathaanse jongens van tussen de dertien en veertien. Als een schooljongen op Charterhouse
had hij seks met alleen één andere jongen; toen hij in Cairo kwam, daarna India, werd
hij hooglijk promiscue en totaal zonder remmingen [128-131]
‘G.R.’ was biseksueel gedurende zijn hele leven. Op de privé-school in Engeland had hij
een aantal keren ‘fellatio gepraktiseerd’ toen hij slechts elf was; op de publieke school
had hij ‘kleinere jongens graag gekust en geknuffeld willen hebben’ en al snel promoveerde hij tot het neuken van jongens die bovenop hem lagen, zonder te penetreren;
op zijn zeventiende ging hij op bezoek in Duitsland en had seks met twee vrouwelijke
prostituees. Toen hij een legerofficier werd ging hij naar Zuid-Afrika, Ceylon en India
en genoot een zeer actief en gevarieerd, ofschoon nauwelijks een relationeel bevredigende levensstijl, slapend met vrouwen (Europees, Afrikaans of Aziatisch) of mannen
(vaak collega officieren) of aftrekkend met de hulp van een meloen of papaja [131-133].
Christelijke confrontatie met ‘heidense’ praktijken kon tragische consequenties
hebben. In Buganda, de heerser, of Kabaka, had een entourage van ongeveer 500
pages met wie hij de gewoonte had om anale seks te hebben – net zoals andere hofbeambten. Er was een lange geschiedenis geweest van zo’n gang van zaken aan het
Bugandan hof en het lijkt niemand zorgen gegeven te hebben. Toen, onder de invloed
van energetisch missionair onderwijs, jongen na jongen weigerde om te gehoorzamen
aan Kabaka, vermoordde Mwanga de raddraaiers, drie in 1885, eenendertig in 1886 en
een onbekend aantal in 1887 [186-189]. Vele missionarissen waren geschokt toen ze
hun weerzin tegen dit ontdekten en de andere seksuele praktijken zoals polygamie en
vaginale besnijdenis, die niet alleen gedeeld werd door hun toekomstige bekeerlingen,
maar vaak leidden tot hun desertie tot Islam.
Men wordt geraakt, door het lezen van Hyams fascinerende boek, door het aantal
keren, wanneer homoseksuele neigingen zich manifesteren, dat jongens het vaakst
gezochte objecten van genot zijn geweest, vaak met een kijk tot anale seks, hoewel
ook om simpelweg plezier te hebben met geil jongensachtig te zijn met jongens.
De eerste ‘witte raja’ van Sarawak, James Brooke, trouwde nooit of toonde veel
seksuele interesse in vrouwen, hoewel hij wel een onwettige zoon had. Hij was een
toegewijd publiek dienaar, zijn voornaamste seksuele uitlaatklep was het houden van
zijn neven, zijn ‘midscheepsmannen’ (waarbij hij hield van ‘pret maakten over zijn lichaam’), zijn geliefde lokale prins, Badrudin, en, na de prins’ dood, zijn liefdesaffaire
met Charles Grand, die zijn huishouden binnenkwam in 1848 toen hij een jongeman
van zestien was en die terugkeerde naar zijn affectie [44-5].
Lord Kitchener stond geen getrouwde mannen toe op zijn staf, alleen jonge officeren – ‘mijn gelukkige familie van jongens’; hij verloor nooit zijn enthousiasme voor de
Scouting en was gek op de Generaal Bothas zoon en de zoons van Lord Desborough
[38f].
Cecil Rhodes had ook de gewoonte om zijn mannelijke secretarissen over te
plaatsen op het moment dat ze trouwden, hield van ruw gestoei met zijn blauwogige
89
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
bedienden (zijn ‘lammetjes’) en liet openlijk zijn collectie van fallisch cultureel snijwerk
zien [39].
Lord Baden-Powell, die niet trouwde totdat hij vijfenvijftig was, lijkt niet dichter tot
seksueel enthousiasme te zijn gekomen dan dat hij kon kijken naar jongens of mannen
die naakt baadden, ofwel lijfelijk of op foto’s [40f].
General Gordon liet ook geen interesse zien in vrouwen maar wijdde veel van zijn vrije
tijd aan het helpen van prepuberale Londense schelmen om een goede koers te varen
in het leven [38].
In 1922 pleegde een voormalige koloniale secretaris, Lewis Harcourt, zelfmoord
nadat een dertien jaar oude Etoniaan die bij hem logeerde zijn moeder vertelde dat
Harcourt zich had getoond aan hem [27].
Veldmaarschalk Montgomery werd weduwnaar in 1937 en nam een fel puriteins standpunt in, een vrijwillige leeftijd van tachtig jaar voorstellend bij de Wolfenden voorstellen
waarover gedebatteerd werd in de Lords (Britse Eerste Kamer, red) in 1965. Dit deed
niet voorkomen dat hij een groot bewonderaar was van jonge jongens, verliefd wordend
op de elf jarige Lucien Trueb in 1945. Een van zijn negen jaar oude gasten raakte in de
war toen zijn gastheer hem verplichtte tot een ‘naakte exercitie’ na zijn avondbad [14f].
In alle van deze gevallen, werd een gekheid bij jongens een meer open en seksuele
expressie gegeven dan het geval had kunnen zijn als de betrokken mannen niet een
meer toestaande houding hadden ervaren naar deze vorm van seks in Afrika of India
of een ander exotisch klimaat.
Wat herinnert moet worden is dat de soorten van homoseksuele of biseksuele
episodes die de aandacht trekken neigen naar vrij ontypisch van de ‘norm’. Een man,
in het bijzonder als hij weinig of geen interesse in vrouwen laat zien, wordt meteen
opvallend als hij ongebruikelijk gek op jongens is en scandaleus als er een bewijs is dat
er seks, in het bijzonder anale seks, heeft plaatsgevonden. Een die gelukkig getrouwd
is of een heteroseksuele partner heeft, die discrete homoseksuele relaties heeft en
niet gefixeerd is op jonge jongens of jeugd, gaat meestal volledig onopgemerkt voorbij
zolang hij ‘de paarden maar niet bang maakt’ of ‘deining veroorzaakt’.
De gevolgtrekking van dit is dat het soort materiaal die Hyam bijeen gebracht heeft,
belangrijk en fascinerend als het is, niet meer dan het topje van de ijsberg kan zijn.
Er moeten ontelbare mannen zijn geweest zoals mezelf die ontzettend veel te danken
hebben aan landen zoals India om hun acceptatie te ondersteunen en te handelen naar
hun biseksualiteit, maar die nooit hun weg hebben gevonden naar iemands seksuele
onderzoek.
Voordat dit hoofdstuk gesloten wordt, is er één waarneming waarom gevraagd wordt.
Hyam vertelt ons dat, in 1909, op het moment toen er een schandaal was bij de Britse
koloniale staf die concubines hadden in het deel van Afrika wat Kenya geworden is,
dat er een brief verscheen in The Times van een zekere T.F.Victor Buxton, waarin deze
passage zat:
. . . als daarom we onze verantwoordelijkheden aankunnen als een imperiaal ras – als niet pijnlijk schande op het Christendom wordt gebracht die
we uitoefenen – is het essentieel dat degene die ons in het buitenland representeren goed levende mannen zijn, wiens gedrag het respect van de
mensen die zij regeren verdient [167].
Er zijn een aantal interessante aannames in deze passage: alle dienaars van
de Kroon zijn belijdende christenen; alle christenen accepteren dezelfde, traditionele,
‘goed levende’ monolithische seksuele code; alle publieke dienaars, in het bijzonder
90
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
degene die onderworpen zijn aan imperiaal kritisch onderzoek, moeten zich alleen gedragen ten opzichte van de manier zoals hun gedrag indruk maakt op hun onderdanen.
Er is niet eens een glimp van een suggestie dat Europa misschien iets kan leren
van deze ‘mindere rassen zonder wetten’, noch is er een hint van ongemak over het
voorbeeld hoe christelijk Europa de wereld in brand zette slechts zeven jaren daarna –
en nog een keer in 1939.
Het is interessant dat de militaire mannen zoals Montgomery, die evident gek op jonge
jongens was, zich niet kon permitteren om door te gaan met het liefhebben van deze
jongens zodra ze puberteit bereikten: vanaf die tijd moet een jongen andere mannen
in acht nemen, in voorbereid zijn om zelf in acht genomen te worden, als een legitiem
militair doel. Er is weinig plaats voor sentiment wanneer je een man in het zicht van je
geweer hebt.
91
HOOFDSTUK 11. DE ENGELSMAN IN HET BUITENLAND
92
Hoofdstuk 12
Waar gaan we vanaf hier verder?
antwoord hierop hangt voor de hand liggend af van waar ‘hier’ is omdat we
evident niet allemaal op dezelfde plaats staan. Als we nauw blijven steken bij
onze eigen Judaı̈sche-Christelijke-Islamitische cultuur, zijn er nog steeds een vrij groot
aantal mannen die erg traditioneel blijven; zij willen zo weinig mogelijk verandering
als mogelijk is. Aan het andere eind zijn er degenen die de traditie volledig verlaten
hebben en nu zich zien als seculiere humanisten, die wisten wat hun te doen stond
en handelen volgens de wetenschap (in het bijzonder de menswetenschappen zoals
zoölogie, psychologie, antropologie, sociologie en seksuologie en zo verder). Ertussen
zit er een gevarieerde groep, moeilijk te kwantificeren, die niet rigide blijven steken in
de traditie maar het niet in zijn geheel willen verlaten.
Gezien deze brede diversiteit van startpunten van individu tot individu, heb ik
weinig andere keuze dan het antwoord in te ramen in vrij brede termen. Er zijn, na
alles, een klein aantal fundamenten waarover we allemaal min of meer het eens zijn.
We zouden het erover eens moeten zijn, bijvoorbeeld, dat iedere man, vrouw en kind
een menselijk wezen is. Er zijn er nog veel die dan er snel aan toevoegen: ‘We zouden
alle menselijk zijn, maar onze boel is heel wat menselijker dan die andere boel.’ Er
zijn veel mensen die zichzelf zien als te verlicht om dit te zeggen, maar nog steeds zo
handelen wanneer ze mensen tegenkomen buiten hun eigen introverte kleine groep.
Niettemin is een van de belangrijkste baten van de zeer toegenomen buitenlandse reizen en communicatie, van boeken en programma over andere mensen en
culturen, van de stilaan toenemende toegang tot Internet, van de globaliserende trend
die meedogenloos stuwkracht verzamelt, meer en meer van ons zichzelf rekenen als
eerst menselijke wezens en vooral; elke kwalificerende etiket is strikt ondergeschikt.
Niet alleen zien we onszelf als een essentieel deel van de enige menselijke ras,
maar we hebben ook een flauw vermoeden van dat we kinderen zijn van het Universum. Dezelfde ‘grote knal’ die de sterrenstelsels verder deed rondtollen de ruimte in
was ook ons punt van oorsprong – of zou zijn als we onze genealogie ver genoeg
konden terugvinden. Het is dit inzicht wat degene die werken van ecologische en milieuvernieuwing zo’n stuwkracht heeft gegeven en voor degenen die dierenrechten verdedigen: de andere dieren en de inerte omgeving zijn allemaal afgeleid van dezelfde
voorouder.
Ik zei aan het begin van het laatste hoofdstuk dat een van de meest hoopvolle dingen
over het begin van het millennium is dat een halve eeuw van vrede tussen de belangrijkste Europese machten ons de mogelijkheid heeft gegeven om de reële problemen
die ons omringen te confronteren en op te lossen.
H
Et
93
HOOFDSTUK 12. WAAR GAAN WE VANAF HIER VERDER?
Het grootste verdomde ding over de oorlog was het geven van een excellent excuus om die problemen aan de kant te zetten. Ik werd geboren toen de economische
malaise die zo’n acute ontbering in Europa en Amerika veroorzaakte chronisch begon
te worden. Toen ik vier was, kwam Hitler aan de macht in Duitsland, voornamelijk vanwege de malaise, aan elkaar verbonden met de straffende reparaties volgend op de
(Eerste Wereld-)oorlog, wat een complete economische ineenstorting tot gevolg in de
Weimar Republiek had. De herwinning van de economie onder Hitler was vooral afhankelijk van het beroven van rijke Joden van hun bezittingen en koers zetten naar een
groot, geheim programma van herbewapening. De rest van Europa en Amerika werden
gered van de hoofdpijn om om te gaan met de ziektes van kapitalisme, omdat het in
plaats daarvan met Hitler moest omgaan.
Na 1945 was er een tekort aan arbeid omdat de verwoestingen van de oorlog
en veel van beschikbare arbeid benodigd was voor de massieve taak van naoorlogse
reconstructie. De Koude Oorlog, betrokken zoals het was, deed een verschrikkelijke
verkwistende en dure nucleaire wapen race ontstaan, ook dat verhulde onze werkelijke
economische problemen. Het is alleen toen de dreiging van weer een ander Europees
cataclysme langzaam wegviel, en als dreiging zijn geloofwaardigheid verloren heeft als
een excuus voor het in stand houden van de status quo, dat we werkelijk begonnen zijn
met problemen te tackelen die we uit de weg zijn gegaan voor meer dan een eeuw.
Centraal bij deze problemen is de noodzaak om ons te verenigen met onze seksualiteit. Dit is toenemend urgent geworden omdat het niveau van welvaart en technologische raffinement steeds verder omhoog klimt. Miljoenen mensen waarvan, een
korte tijd geleden, hun neuzen op de grond werden gedrukt gedurende het grootste gedeelte van hun leven, hebben nu groeiende hoeveelheden surplus geld en genoeg vrije
tijd om in staat te zijn om het gebruiken volgens hun eigen neigingen. Ondanks AIDS,
een toename in tienerzwangerschappen (zelfs voor de tienerjaren!), een hoog niveau
van falende huwelijken en van verstoorde jongeren, is het duidelijk dat seks hoog op
de lijst van vrije tijd prioriteiten staat.
Het is goed en netjes dat dit het geval is. Een paar jaar geleden was het nogal in de
mode om te veronderstellen dat seks op de uitweg was voor de menselijke wezens.
Omdat we zo weinig seks nodig hadden voor scheppende doelen, zouden we snel uit
de noodzaak groeien voor andere doeleinden, dus ons vrij te maken om onze geesten
te ontwikkelen en onze spiritualiteit.
We hebben het op de harde manier geleerd, wanneer menselijke wezens deze route kiezen, zij onmenselijk neigen te worden. Wanneer alles is gezegd en gedaan, zijn
we creaturen van vlees en bloed. We negeren dit basale feit van onszelf gevaarlijk.
Ideologen, zowel religieus of seculier, lopen in het bijzonder risico. Zij zijn geneigd om
alle menselijke bevredigingen op te offeren voor de ‘de grote dat die zal komen’, een
dag welke, ofwel gezien als een aardse utopie van marxistisch makelij of een hemels
paradijs, maar het lijkt nooit leveren aan lichamen van vlees en bloed en hun behoeftes.
Deze ideologiserende neiging wordt nu gezien als onze grootste menselijke dwaling. We vertellens onszelf graag hoe ver we boven andere dieren staan die we opgevoed hebben door onze verbazende geestelijke dapperheid. We zijn niet zo blij om te
denken aan de debetzijde van onze mentaliteit, die ons betrokken heeft in oorlogen en
milieuvandalisme op een schaal die nu elke andere soort bedreigd en zelfs de planeet.
De angst om ons te verhogen naar de menselijke richting door de inwoners van de
Planet of the Apes was niet helemaal volledig misplaatst.
De apen zijn feitelijk zeer relevant voor het thema van dit boek. Ik ben de trotse
bezitter van een weelderig boek, geproduceerd door de University of California Press,
getiteld Bonobo: de vergeten aap. Het werd gepubliceerd in 1997. De tekst is door pro-
94
HOOFDSTUK 12. WAAR GAAN WE VANAF HIER VERDER?
fessor Frans de Waal, een psycholoog en een van ’s werelds leidende primatologen, en
het boek is prachtig geı̈llustreerd door fotograaf Frans Lanting. Beide Fransen hebben
een Nederlandse achtergrond en zijn trots op hun land zijn pionierswerk, de Nobelprijs
winnende traditie om dierlijk gedrag te bestuderen. De nummers in de vierkante haken
in de volgende paragrafen over de bonobo zijn paginareferenties naar de Waals boek,
waar meer details gevonden kunnen worden.
Niet veel is er bekend over de bonobo, tot recent, maar, gedurende het laatste
decennium, hebben zij veel interesse gewekt, zijnde de ‘doe-aan-liefde-geen-oorlog’
primaat. Oorspronkelijk waren ze bekend als ‘pigmee chimpansees’, vanwege hun tengere statuur; het was onder deze naam dat ze verschenen in Britse TV series, The
Sexual Imperative. Aan de naam ‘bonobo’ wordt nu de voorkeur gegeven, omdat, des
te meer ze bekend zijn geworden, het duidelijker wordt om deze apen als een aparte soort te zien, niet ‘miniatuur chimpansees’ [7]. Het woord ‘bonobo’ zelf heeft geen
betekenis, behalve als een naam voor de soort.
In de dertiger jaren waren Eduard Tratz en Heinz Heck van München de eerste
die een studie ondernamen, de bonobo vergelijkend met andere chimpansees. Alle
drie de bonobo’s die ze bestudeerden stierven aan een hartaanval gedurende luchtaanvallen op de stad. Hun bevindingen werden daarom niet gepubliceerd tot na de
oorlog [8].
De acht punten tabel van verschillen is verhelderend. In de volgende samenvatting is
B = bonobo en C = alle andere chimpansees.
1. B: gevoelig, levendig, nerveus; C: grof, heetgebakerd.
2. B: steken nauwelijks hun haar op; C: doen dat vaak.
3. B: bijna geen fysiek geweld; C: geweld komt vaak voor.
4. B: verdedigd door gerichte schoppen; C: verdedigd door dichtbij te trekken om te
bijten.
5. B: stem bevat klinkers a,e; C: klinkers u,o zijn algemener.
6. B: meer stemhebbend; C: minder stemhebbend.
7. B: strikken armen en schudden handen wanneer ze roepen; C: strekken armen
en schudden handen niet wanneer ze roepen.
8. B: copuleren met gezicht naar elkaar; C: copuleren van achteren. [9]
De Münchense onderzoekers vatten hun bevinden als volgt samen:
De bonobo is een buitengewoon gevoelig, zacht schepsel, ver verwijderd
van de demonische primitieve kracht [Urkraft] van de volwassen chimpansee [9].
Betreffende punt 8 is er een fysiologisch verschil tussen de twee soorten omdat
de vrouwelijke bonobo genitaliën tussen de benen zitten, niet georiënteerd naar de rug
zoals bij andere chimpansees [10f].
De Waal maakt dan een fundamenteel onderscheid tussen de twee soorten:
Als, van de tweelingconcepten van seks en macht, de chimpansee een
honger heeft voor de tweede, heeft de bonobo zeker één voor de eerste. De chimpansee lost seksuele vragen op met macht; de bonobo lost
machtsvragen op met seks. . . De chimpansee zijn seksleven is vrij plat en
vervelend; de bonobos handelen alsof zij de Kama Sutra hebben gelezen
[32].
Het vierde deel van het boek is gewijd aan het seksuele gedrag van de bonobo.
Het zou niet op zijn plaats zijn om meer te doen dan de bevindingen samen te vatten,
95
HOOFDSTUK 12. WAAR GAAN WE VANAF HIER VERDER?
maar de details die gegeven worden in dit hoofdstuk zou verplicht leesvoer zijn voor
degene die fulmineren tegen sexy mensen die ‘slechter dan de beesten’ zijn!
De bonobo copuleren heteroseksueel in de meeste posities die bekend zijn bij de
mensen. De vrouwen lijken een voorkeur te hebben voor de frontale benadering, voornamelijk omdat hun genitale anatomie deze positie de voorkeur geeft, maar worden
eigenlijk twee keer zo veel benaderd van achteren [102].
Vrouwen hebben vaak met het gezicht naar elkaar seks, de één soms de ander
optillend van de grond. Als ze zich aan elkaar vasthouden, hebben ze de voorkeur voor
een zijdelingse beweging, wat klitorale stimulatie mogelijk maakt op hetzelfde ritme getimed als dat van een binnendringende man. Soms zitten de vrouwen met de gezichten
van elkaar, een op haar rug liggend, de ander staand blijvend, dan haar genitaliën in
contact brengen met degene die op haar rug ligt. Mannen benaderen elkaar soms rug
tot rug, hun achterdelen en ballen tegen elkaar aanwrijvend.
De volgende passage doet me denken dat ik een familielid ben van de bonobo;
het moet geciteerd worden:
. . . houding gedurende het zogenaamde wederzijdse penis wrijven lijkt op
dat van een heteroseksuele klim, met één man (vaak de jongere) passief
op zijn rug, de andere man op hem duwend. Omdat zowel de mannen
erectie hebben, wrijven hun penissen tegen elkaar aan. Ik heb nooit ejaculaties gezien gedurende de seks tussen mannen of pogingen tot anale
penetratie [103].
Behalve voor het deel over ejaculaties, zou dit een accurate beschrijving zijn van
mijn favoriete tot een climax leidende handeling wanneer ik bij ‘A’ ben!
Mannelijke bonobos zijn ook, maar alleen zelden, gezien als ‘pikschermers’, hangend aan bomen in hun natuurlijke habitat, gezicht tot gezicht, en hun pikken tegen
elkaar wrijvend als gekruiste degens [103].
In de Californische dierentuin waar veel van De Waals gegevens werd verkregen, was
de jongste vrouwelijke bonobo, terwijl ze nog een kind was, intens geı̈nteresseerd in
seks en wilde zo goed als het ging meedoen wanneer ze het zag gebeuren. Ze vond
ook haar eigen seksspelletjes uit met enige van de adolescente mannen, klimmend
op hun buiken, drukkend op hun genitaliën, bij een beetje duwend provocerend, maar
zonder ‘intromissie of ejaculatie’ [103].
Kussen tussen de bonobo’s is vaak zeer erotisch, in tegenstelling tot dat van
andere chimpansees. Een nieuwe dierenoppasser, bekend met chimpansees maar niet
met bonobo’s, accepteerde een kus van een mannelijke bonobo en was verrast om te
ontdekken dat de bonobo’s tong in zijn mond zat [103].
Wanneer jongen spelen, elkaar achterna jagend en worstelend, wordt de actie
frequent verstrooid door erotische beklimmen van elkaar en periodes van pik zuigen.
Volwassen mannetjes trekken vaak adolescente mannetjes af, de jongste staat
met de rug recht en met een stijve pik terwijl de volwassene zachtjes hem omhelst
en op en neergaande bewegingen maakt. Solo aftrekken komt het meest voor onder
volwassen vrouwtjes en adolescente mannetjes. Een climax is nooit waargenomen bij
de bonobo’s [104].
In heteroseksueel paren is er een wederkerigheid tussen man en vrouw, de man vaak
stoppend met paren als hij ziet dat de dame haar interesse verloren heeft [104].
Ofschoon er een hoog percentage van seksuele activiteit is onder de bonobo’s,
is het vaak toevallig en ontspannen, gezien als een compleet natuurlijk deel van de
sociale omgang. In de dierentuin initiëren bonobo’s seks gemiddeld elke anderhalf uur,
96
HOOFDSTUK 12. WAAR GAAN WE VANAF HIER VERDER?
terwijl andere chimpansees een gemiddelde hebben van elke zeven uur. Aan de andere
kant bereikt veel van de seks niet een climax en, zelfs wanneer het resulteert in een
orgasme, duurt de hele episode vaak een kwart minuut. Het leven wordt dus gepeperd
met korte seksuele onderbrekingen; het is niet een continue orgie [105].
Niettemin zijn er fysiologische ontwikkelingen die ten grondslag liggen aan de
grote toegenomen seksuele activiteit. Terwijl de vrouwelijke chimpansee een menstruele cyclus heeft van ongeveer 35 dagen en seksueel ontvankelijk is voor de half van
die tijd, is de bonobo’s menstruele cyclus ongeveer 45 dagen en is het vrouwtje ontvankelijk voor driekwart van die tijd [107].
Er zijn behoorlijke sociale voordelen verbonden aan al deze bonobo seks. Tijdens voedertijd in de dierentuin krijgen mannelijke bonobo’s erecties en er is overal een grote
hoeveelheid van milde seksuele activiteit. Dit is gedeeltelijk omdat de ene soort opwinding de andere veroorzaakt, maar de belangrijkste functie van de seks is het afvlakken
van concurrentie voor eten. Dit is geboren uit het feit, wanneer twee bonobo’s een
kartonnen doos benaderen met welke ze beide willen spelen of wanneer iemand een
simpel object vindt die de aandacht trekt van een ander, in plaats erover te kibbelen zoals een andere soort doet, gebruiken ze seksueel wrijven of klimmen om de aandacht
af te leiden en spanning te verminderen. Hetzelfde ding is waargenomen wanneer een
bonobo iets gedaan heeft wat een ander beledigd heeft; er is een onmiddellijke toevlucht naar seks als een middel om woedende confrontatie tegen te gaan [109].
De Waal schat dat driekwart van de seks die plaatsvindt onder de bonobo’s nietreproductief is, de helft is tussen gelijke sekse partners en de ander kwart is op de
tijd wanneer het vrouwtje niet in haar piek zit en bijna zeker niet in staat is om zwanger
te raken [110]. Zoals we hebben gezien, veel van deze seks is om voedsel te krijgen of
om de competitie voor voedsel te reduceren of om spanningen te verminderen:
Zelfs drie jaar oude kinderen hebben deze tactiek geleerd. Kagi’s kind
bedelde een keer en kreeg een stukje ananas van een jonge volwassen
man, Jess. Ze bedelde nog een keer, maar Jess schoof de ananas buiten
haar bereik. Daarna keerde ze om haar zitvlak te presenteren, waarna
Jess zijn stijve penis een paar keer tegen haar duwde. Het kind nam een
groot stuk ananas en liet hem alleen [122].
Met al deze promiscue seksuele activiteit, wordt inteelt vermeden omdat, rond
de tijd van de puberteit, de vrouwelijke bonobo’s in het wild gaan zwerven op zoek
naar andere kolonies, waarin ze zich uiteindelijk settelen. Dit voorkomt het risico van
het hebben van reproductieve seks met vader of broers of zonen [116-122].
Het grootste resultaat van de promiscuı̈teit binnen de kolonie is de manier waarop het onmogelijk is voor eenieder van de mannetjes om te weten van welk nageslacht
hij de vader is. In ander primaatsoorten, inclusief chimpansees, is de algemene praktijk voor het mannetje om een vrouwtje ‘te vangen’, jaloers bezit nemen van haar, alle
nakomelingen die zij gehad heeft bij alle andere mannetjes te vermoorden, zo verzekerend dat alle kinderen waarbij toegestaan is dat ze voor hen zorgt zijn eigen zijn. Moord
op nakomelingen is onbekend onder de bonobo’s vanwege de goede reden dat ieder
kind in de kolonie zijn eigen kan zijn [118-123].
Eén reden waarom de bonobo’s anders geëvolueerd zijn dan andere primaten, een
levensstijl ontwikkelend en een patroon van sociale organisatie die zo zacht, intelligent
en tolerant is, en wat evident hun zoveel plezier brengt, is dat ze traditioneel geleefd
hebben in een goedaardige omgeving in de afgelegen bossen van Zaı̈re, nooit, tot recent, serieus bedreigd zijn als een soort, en geen neiging gehad hebben om weg te
97
HOOFDSTUK 12. WAAR GAAN WE VANAF HIER VERDER?
gaan op zoek naar nieuwe weilanden. Met als resultaat dat ze zich niet hoefden aan
te passen aan vijandige omgevingen of hun eigen territorium moeten behouden tegen
woeste rivalen.
In scherp contrast heeft de menselijke soort, in het proces van ontdekken en
aanpassen aan een breed scala van verschillende klimaten en geografieën, moeten
concurreren met groepen van rivalen die hun territorium wilden verdedigen of die ook
wilden binnenvallen. De meeste ‘succesvolle’ menselijke groepen neigden daarom om
verslindend en agressief te zijn, evoluerend met een sterke mate van agressie in hun
genen. Hun agressie heeft tragische consequenties gehad voor hun slachtoffers; wanneer zij niet vermoord werden of verminkt, werden ze vaak achtergelaten om het hoofd
te bieden met het familiaire syndroom van exodus, hongersnood en de pest, of werden
behandeld als slaven. In de twintigste eeuw dreigde menselijke agressie, voor het eerst
in de geschiedenis, ons uit te wissen van deze planeet.
Er zijn bemoedigende tekenen, ondanks alle wapenhandel die nog steeds doorgaat, en alle beestachtige onderdrukkingen van de ene groep door een ander die nog
steeds te frequent voorkomt, dat we uiteindelijk ons bewegen naar een werkelijke wereld waarin, in plaats van soldaten hebben we bewakers van de vrede en, in plaats van
nationale soevereiniteit, we wereldlijke structuren hebben die mensenrechten beschermen, sociale rechtvaardigheid promoten en de rechtsstaat in stand houden.
Dat we zullen regelmatig doormarcheren naar deze verlichte richting is in zijn
geheel niet een onthouding van een conclusie. Er zijn zovele verbrijzelde dromen en
gebroken idealen in de laatste eeuw, dat alleen een gek zo blij verzekerd kan zijn over
de uitkomst van deze twee meer recente, constructieve ontwikkelingen [<> Dit werd
geschreven voor 11e september en de twee oude stijl oorlogen die volgden!]
Wat we kunnen leren van de bonobo’s is dat we een beste kans hebben als, naast ons
cerebraal streven, we leren onze seksualiteit uit te rusten, het werkend krijgen voor
ons, niet simpelweg door optimaal individueel geluk te bereiken, maar ook de meest
stabiele en vredig mogelijk wereldlijke samenleving te creëren.
De schoolverhalen lezend, geciteerd in het voorgaande hoofdstuk, naast alle anderen
van een gelijk type, wordt het vrij duidelijk dat de dominante noodzaak in onze soort
maatschappij is te leren om aspecten van persoonlijkheid te mengen, traditioneel gezien als wederzijds exclusief, als gelijkwaardige noodzakelijke ingrediënten voor een
volledig afgerond zelf of een rijkelijk vruchtbare maatschappij.
98
Hoofdstuk 13
Het bij elkaar brengen
beide schoolverhalen die al overwogen zijn [<> David Blaize en Jeremy at Crale; zie
hoofdstuk 10 hierboven], is er een opmerkelijke goede waardering van liefde tussen
jonge mannen maar een gelijk hevige veroordeling van iets ‘smerigs’ of ‘beestachtigs’
of ‘vreemd’ dat gaande is tussen hen. Intermannelijke relaties worden voorgesteld als
een oorlog tussen de verlokking van het vlees en het huwelijk van de geesten. We krijgen een aparte indruk dat als je kiest voor de ene, je de andere verspeelt.
Een voor de hand liggend probleem met dit is dat het niet van toepassing is op interseksuele relaties. De hoogste vorm van relatie tussen een man en een vrouw die wordt
ophouden door deze zelfde mensen is het huwelijk – en een huwelijk die niet seksueel
volkomen is technisch gesproken geen huwelijk.
Een manier om om te gaan met het probleem is die waartoe de Victorianen
vaak hun toevlucht zochten: het nobele, aseksuele huwelijke van mannelijke geesten
is op een hoger vlak dan het seksuele, reproductief gemotiveerde huwelijk van man
en vrouw. Dit is geen gelukkige oplossing omdat het seks neerhaalt en de ‘vleselijke’
lusten en niets doet om een hoge waardering van het huwelijk te promoten.
Men kan sympathiseren met het probleem dat schoolleraren verantwoordelijk voor een
gesegregeerde groep van begeesterde jongen mannen tegenkwamen, en ook studeren, spelen en gezamenlijk eten, ook gezamenlijk slapend in dezelfde slaapruimtes.
Het jongen zijn, dan kan het nachtleven makkelijk een successie worden van verlengde orgieën tenzij strikte discipline en een aanhoudende anti-lust campagne werd opgelegd. Ik heb geen eigen ervaring met deze soort van schoolomgeving, zowel als
leerling of als leraar, maar ik heb veel spijt van het effect dat het lijkt gehad te hebben
op zijn producten. In zoverre als zij ooit in staat zijn geweest om deze diepgewortelde
conflicten op te lossen tussen lichaam en geest in hun relaties met vrouwen of met
andere mannen, is het waarschijnlijk dat het jaren van pijnlijke ervaring neemt voordat
de taak compleet is.
In 1970 schreef Brian Aldiss een twintigste eeuw schoolverhaal die legendarisch succes bereikte [<> The Hand-Reared Boy, Londen, 1970, tweede druk 1971]. Wanneer
Horrie Stubbs arriveert, op de leeftijd van dertien, op Bramwells, trok hij zich al drie
jaar af. Hij werd geı̈nitieerd door Nelson, zijn broer, drie jaar ouder, toen Horrie slechts
tien was. Lange tijd doet Ann, Horries zuster, vier jaar jonger dan hem, mee met de
opvoering. Horatio (toen hij christelijk werd) had al plezier gehad met meisjes op de
kinderopvang. Ze hadden een spel uitgevonden dat ‘Farmers and Cows’ (Boeren en
Koeien, red) heette, gespeeld met grote vreugde wanneer ze de noodzakelijke privacy
konden vinden. De jongens waren koeien en zij moesten hun kleine lullen ingetogen
laten ‘melken’ door meisjesboeren. Horrie was verliefd geworden op Hilda en had een
I
N
99
HOOFDSTUK 13. HET BIJ ELKAAR BRENGEN
hemelse tijd bij het alleen maar kussen, hoewel er weinig meer erotische momenten
zoals een romance zich ontwikkelde.
Toen het oudste meisje op de kinderopvang de deur op slot deed toen de leraar
weg was, op een tafel ging staan en stripte, haar eerste plekken van puberaal haar onthullend en terugleunend zodat de lippen van haar kut een beetje openden, herinnerde
Horrie zich dat hij zijn eerste werkelijke erectie had.
Toen Nelson en Horrie de gewoonte vormden om gezamenlijk regelmatig af te trekken,
stond Ann erop om aanwezig te zijn, ‘of ik vertel het mammie!’ In het begin keek ze
alleen toe, maar toen werd ze de hoofdaftrekker, soms de beide broers tegelijk.
Met de jongens ontdekte Horrie, die besneden was, een schoolvriend die dat niet
was. Tot zijn grote vreugde, toen ze alleen bij elkaar waren, gunde zijn vriend hem een
goede blik op zijn lul, daarna het te vingeren en te wrijven, met voorhuid en al. Snel
na dit ging hij behoorlijk verder met William, die zich regelmatig ‘klapwiekte’ [<> op.cit.
p40]. Wanneer ze de kans hadden om grip op elkaar te krijgen, trok Horrie opgewonden in een oogopslag aan Williams voorhuid, totdat William zich van hem aftrok om
zich klaar te maken, Horrie toestaand om getuige van iemand te zijn die een climax
bereikt voor de eerste keer.
De plot verdikt zich bij de meisjes wanneer Ann Horrie overreed om haar vriendin, Rosemary, te laten spelen met zijn pik – wat zijn doet met stijgend enthousiasme. In de
tussentijd laat Nelson, ofschoon hij meer op een afstand staat, nog steeds zijn kleine
broer hem aftrekken en is blij om te zien dat hij de eerste keer zijn drift laat schieten.
Net voordat hij naar Bramwells gezonden wordt, heeft Horatio zijn eerste bijna volwassen heteroseksuele ervaring met Beatrice, de werkster die hem aftrekkend betrapte en
prompt het omkeerde tot een wederzijdse handeling [<> op.cit. pp.44-47]. Een beetje
later, net voor zijn dertiende verjaardag, heeft hij werkelijk extatische seks met Beatrice
[<> op.cit. pp53f].
Wanneer hij het leven start op Bramwells is het dus geen schok voor Horatio om uit te
vinden dat de slaapzaal een bijenkorf van heimelijke seksuele activiteit is, die vrijwel
helemaal beperkt is tot wederzijds aftrekken of ‘verzekering’ zoals zijn schoolmaten het
grappend noemen, een toespeling naar het dichtbij zijnde kantoor van de Mutual Insurance Company. Na een belangrijke sportoverwinning, vieren de jongens het door het
vormen van de ‘Maginot Linie’, alle in een rij staand en de jongen aan hun rechterkant
aftrekkend.
Een ritueel dat meer een element had van een rechtszitting dan een solitaire pelgrimstocht was, toen een lid van de slaapzaal (die tot veertig jongens kon bevatten ) kon beslissen om rond te gaan langs ieder bed, een
afrukbeurt bij elke toedienend. . . De pelgrim beëindigde zijn heilige ronde
met een pijnlijk stijve penis. Toen hem werd toegestaan om zichzelf te verlichten, of iemand te kiezen waarvan hij het leuk vond om het voor hem te
doen [<> op.cit. p.61].
Horatio wordt in een ‘verzekeringsclub’ gestemd gedurende zijn tweede termijn,
samen met drie andere jongens in zijn hoek van de slaapzaal. De regel is: elke jongen
moet zijn ronde doen ieder nacht om ieder ander bed van drie te bezoeken en zijn
bezetter af te trekken. Zowel de aftrekker als de afgetrokkene kan nooit toegestaan
worden om zijn plicht te verzaken tenzij ze spelen in een huis- of schoolspel de volgende dag. Horation vindt uit dat de andere drie toegestaan is om hun voorhuiden te
houden, maar elke pik ziet er verschillend uit en ze nemen variërende tijden om een
climax te bereiken, van slecht een ‘paar rukken’ tot een eeuwig lijkende tijd.
100
HOOFDSTUK 13. HET BIJ ELKAAR BRENGEN
Deze club is goed voor mij, omdat ik wat verlegen was van de hele zaak
in eerste instantie, maar onze vorm van ‘verzekering’ stond relaties toe die
volledig onpersoonlijk waren. Affectie was er niet bij betrokken [<>op cit.
p.62].
Hier is een interessant concept: een ‘totaal onpersoonlijke’ relatie! Hij vertelt ons
meer over de seks op school, inclusief de fenomenale en veel gefêteerde Harper Junior, wiens ‘pik elf inches lang was slap en een voet lang stijf. Of kan het een voet
lang zijn geweest slap en dertien inches lang stijf’ <> [op.cit.p.63], hem de mogelijkheid gevend om met gemak aan het eind van zijn pik te zuigen. Dan was er Brown,
jonger dan Horatio en zijn vrienden, maar ‘met een natuurlijke flair voor het erotische’.
Brown is ‘verliefd’ met een voormalige zesde klasser genaamd Webster en een trio
wordt gearrangeerd:
Met rubberen handen koppelden we onze pikken aan elkaar, Websters en
mijn gezwollen zwarte dingen aan de buitenkant, Browns elegante roze en
witte wapen in het midden [<> op.cit. p.63].
Hier is het volwassen Horatio oordeel op het heftige seksleven die hij had gehad
op school:
Ik heb me nooit gevallen herinnerd van jongens die verleid werden door
de leraren of staf – was het gebeurd, dan zou het nieuws meteen als
een lopend vuurtje rondgegaan zijn op de school. Wederzijdse masturbatie kwam algemeen voor, maar homoseksualiteit bestond vrijwel niet;
misschien dat de uitgebreide codes dat bewaakten. Zeker hielpen de codes, met hun embargo op emotie, om affectieve verbindingen te dempen
die zouden kunnen leiden tot latere beroeringen; aan de andere kant neigden zij tot het promoten van koelte van temperament en concentratie op
het orgaan, zoals het deed in mijn geval. Voor dat alles, met de krankzinnige context van een publieke school, geloof ik dat ze handelen om het
maximale aantal te beschermen [<>op.cit.pp.64f].
Het ding dat je aanstaart bij dit is dat de twee generaties van schoolverhalen aan
de tegenovergestelde einden van het spectrum staan. Terwijl Benson en Walpole alles
wat ruw en seksueel is tussen de schooljongens afkeuren maar jongelijke liefde tussen
mannen exalteren, neemt Aldiss en passent ruwe schooljongenseks mee, maar ziet
de absentie van emoties als een plus, ondanks de ‘koelte van temperament’ die het te
weeg brengt.
Gegeven de onopgeloste seksuele conflicten en het op de lange termijn schuiven
van de maatschappij die zijn jonge zonen naar de kostschool doet gaan, moet men
toegeven dat een jongensslaapzaal de laatste plaats is op aarde waar de juiste balans
gevonden wordt. Dit veranderd niet het feit dat het desperaat belangrijk is dat we deze
juiste balans vinden.
In de discussie die volgt, stel ik voor om de zaken te vereenvoudigen om de
onderwerpen zo duidelijk mogelijk te maken. Om dit te doen, zal ik een simpele code
gebruiken die twee extremen omschrijven. Het complex van ideeën die geassocieerd
worden met de Benson-Walpole kijk op de zaak zal verwezen worden als [A], terwijl
Aldiss kijk gerefereerd zal worden als [B].
101
HOOFDSTUK 13. HET BIJ ELKAAR BRENGEN
Ik hoop dat ik niet alleen ben die van harte de positieve kant van beide kijken
onderschrijft, welke is, bij [A], dat een krachtig gevoelde liefde tussen twee mannen een
prachtig ding is en, in [B], een capaciteit om plezier aan seks te hebben tussen twee
mannen ook een prachtig ding is. Ik hoop dat ik niet helemaal in mijn eentje ben om
naar een derde positie te willen gaan [C], die beweert dat beide van deze proposities
allebei even waar zijn voor man-vrouw relaties; hier is het ook hooglijk wenselijk dat er
zowel een krachtig gevoelde liefde en een capaciteit om plezier aan seks te hebben is.
Ik zou ook evenredig de negatieve kant van deze beide proposities willen verwerpen; in feite vereist logica het. Als we de positieve kant van de [B] kijk onderschrijven,
zou het simpelweg tegenstrijdig zijn om ook de negatieve kant van [A] te bevestigen,
welke is dat alles rus seksueels tussen jongens ‘beestachtig’, ‘smerig’ en zoverder is.
Evenzo, onderschrijving van wat positief is bij [A] (liefde tussen mannen is een prettig
ding) de onderschrijving buitensluit van de negatieve kant van [B] (jonge seks tussen
mannen is het beste vrij van emotie).
Een ten hemel schreiende noodzaak is te combineren wat positief is bij [A] en bij [B]
in plaats van, zoals nog steeds lijkt te gebeuren, allebei zo maar hebbend, de vlag
zwaaiend voor hun eigen kant, maar bakstenen gooiend naar de andere partij.
Het is mijn overwogen oordeel, gesteund door een lang leven van volledig, zeer
bevredigende en plezierige ervaring, dat er in zijn geheel niet gezegd hoeft worden om
de waarde van liefde te minimaliseren of van seks of van de suggestie dat liefde en seks
alleen bevredigend kan gebeuren ofwel tussen gelijke sekse of tegenovergestelde seks
partner, maar niet beide. Ik wil handhaven dat zowel liefde en seks kunnen opereren in
een persoon zijn relaties met mensen van beide geslachten.
Op dit punt is het belangrijk een terminilogische verwarring op te merken in de
[B] term, zoals voorgelegd is door Horatio Stubbs. Hij denkt dat homoseksualiteit ‘vrijwel niet bestaand’ was op Bramwells, terwijl het in feite overal was. Hij vertelde ons dat
anale seks ‘nooit in iemands hoofd leek op te komen’ [<> op.cit. p.59], maar vrijwel alle
jongens in de school werden geheel in beslag genomen met elkaars pikken. Dit rijmt
met mijn eigen ervaring op een kostschool, gymnasium, en is, denk ik, van cruciaal
belang. Het is de fascinatie van de gelijke sekse genitaliën, niet de konten, die vrijwel
universeel is, en het is deze fascinatie die in wezen homoseksueel is, terwijl de ander
voor de hand liggend quasi-heteroseksueel is en alleen ervaren is door een kleine minderheid van mannen die ofwel afgescheiden waren van vrouwen of een zelfopgelegde
ban op hen hebben of verleidt tot anale seks zijn met roofzuchtige mannen.
Wat Horatio lijkt te denken is dat homoseksuele seks dat is tussen jongens dat werkelijk wederzijdse emotie uitdrukt. Hij mixt zijn drankjes hier totaal verkeerd. Seks, ofwel
tussen gelijke seks of tegenovergestelde partners, kan met of zonder emoties plaatsvinden; welke het ook is, als het gelijke sekse partner betreft (zelfs als de handeling
quasi-heteroseksueel is) is het homoseksueel – en des te meer het in beslag genomen
wordt met gelijke sekse genitaliën, des te meer homoseksueel het is. Horatios schooljongenseks, daarom, was zo homoseksueel als het kon zijn – en ik zegen de jongen
die er zo vreugdevol eerlijk over is.
Wat de [A] kijk zegt is: seks tussen mannen is taboe, terwijl de [B] kijk zegt: liefde tussen
mannen is taboe. De [B] kijk heeft geen probleem met liefdeloze seks tussen mannen
(zelfs bedriegend ontkennend dat het homoseksueel is!), terwijl de [A] kijk geen probleem heeft met seksloze liefde tussen mannen (vaak implicerend dat het nobeler is
dat seksuele liefde de geslachten overstijgt!).
Vermoedelijk zijn de proponenten van de [B] kijk niet verlamd door traditionele, religieuze bevelen die tegen enige vorm van niet-reproductieve seks zijn – zoals de proponenten van de [A] kijk zeker zijn – en beargumenteren zou dat [a] gezonde jongens
102
HOOFDSTUK 13. HET BIJ ELKAAR BRENGEN
een geil zootje zijn en [b] zij natuurlijk naar andere jongens keren voor erotische opwinding en avontuur, lullen / pikken en die ze meer intrigerend vinden in dit stadium dan
kutten en [c] zij zullen snel uit deze overgangshomoseksualiteit groeien als ze naar de
adolescentie groeien en hun volwassen seksuele energie naar de tegenovergestelde
seks begint te wijzen – gesteld dat hun seksuele bokkensprongen met ander jongens
geı̈soleerd zijn van diepe emotionele verbindingen ‘die later kunnen leiden tot verstoringen’.
Horatio is minstens eerlijk genoeg om toe te geven dat de [B] kijk de beperking
heeft van het koesteren van een koelte van temperament die neigt naar treuzelen. Het
is niet eenvoudig, na jaren van aangemoedigd zijn om seks te behandelen als iets
‘onpersoonlijks’, alleen maar een ‘leuk’ ding, om te komen tot een realisatie dat het de
meest persoonlijke ervaring kan en moet zijn die we kunnen hebben.
De [B] kijk is, in feite, diep ontsierd. Zo is de [A] kijk voor die zaak ook, maar de
ontsieringen in de [A] kijk komen voort uit een aanhankelijkheid aan religieuze taboes
bij niet-reproductieve seks welke de meeste mensen dezer dagen verlaten hebben. Zo
lang als [A] kijkers blijven vasthouden aan deze taboes, heeft niets wat iemand zegt
veel effect; waar deze taboes zijn verlaten, kan de [A] kijk alleen overleven door de
kracht van de gewoonte.
De ontsieringen in de [B] kijk komen voort uit een mislukking van moed; de oude
religieuze taboes lijken te zijn verworpen, minstens voor de reikwijdte van het zien van
aftrekken en wederzijdse genitale seks tussen jongens als natuurlijk en onschadelijk,
maar dan komen de taboes geslepen weer naar boven in de onuitgesproken aanname
dat de natuurlijke vooruitgang naar een exclusief heteroseksuele seks is, waarschijnlijk
in de context van de kernfamilie. Er is een gratie voor jongere mannenseks maar niet
voor de volwassen variatie (tenminste als je er mogelijkerwijs iets aan kunt doen), en
zelfs de jongere variëteit moet gestript worden van diep emotioneel belang.
Wat er mis is met dit, in het lijken te onderschrijven van de kijk dat niet-reproductieve
seks OK is en geen verontschuldiging behoeft, is dat het dan toegeeft aan de kijk dat
seks seks is: altijd hetzelfde ding. Dit is duidelijke onzin, maar het is het ding dat proponenten van de twee kijken, [A] en [B], waarover ze het eens kunnen worden. De [A]
lobby zou zeggen dat seks tussen jongens altijd beestachtig is (en zelfs tussen een
jongen en meisje een beetje beestachtig, ofschoon afkoopbaar met de geboorte van
kinderen), terwijl die [B] lobby zou zeggen dat seks tussen jongens altijd leuk is (zolang het zich maar niet bemoeit met je emoties en je ‘vreemd’ maakt). Maar hoewel ze
zeer verschillende evaluaties ervan hebben, zeggen ze allebei dat seks tussen mannen
altijd hetzelfde ding moet zijn, ofwel een beestachtig ding of een leuk ding.
De waarheid, zoals we erop aangedrongen hebben door dit boek heen, is dat
seks vele dingen is. Het kan een handeling van agressie zijn of een ontkenning van
een ander persoon zijn rechten, zoals wanneer een vrouw verkracht is en een kind niet
meer dan seksobject wordt voor een roofzuchtige volwassene. Het kan een wederzijds
plezierige ervaring zijn zonder beperkingen, zoals in de toevallige ontmoeting waar
geen van beide partijen meer weer dan een toevallige ontmoeting. Het kan een middel
zijn voor moederlijke of vaderlijke vervulling, zoals wanneer een koppel met opzet hun
seks probeert te timen om het samen te laten vallen met het juiste moment van de
menstruele cyclus. Het kan een magische, directe, non-verbale (of tenminste, nonverbaal afhankelijke) manier van uitdrukken zijn en het ontvangen van de zachtste
en meest affectieve emoties waartoe menselijke wezens in staat zijn. Het kan ieder
van deze dingen zijn (behalve de moederlijke / vaderlijke), wat het geslacht van de
deelnemers dan ook is.
Het punt is dat geen van deze dingen er op hetzelfde moment zijn en hopelijk
103
HOOFDSTUK 13. HET BIJ ELKAAR BRENGEN
nooit het eerste is van deze dingen – verkrachting of seksuele plundering. Met betrekking tot de rest, heeft de overweldigende meerderheid van ons, als we eerlijk zijn, een
noodzaak voor al deze soorten seks en voor partners van beide geslachten. De proporties en prioriteiten tussen de ene soort seks en een andere, en voor een geslacht
meer dan de ander, zal variëren van persoon tot persoon, maar niet de basale rij van
noodzaak.
Het probleem met beide kijken waarover we debatteerden is hun wig drijven tussen lichaam en emotie waar relaties tussen jongens en jongeren bij betrokken zijn, [A]
het ontkennen van het lichaam maar het toestaan van emotie, [B] het ontkennen van
de emotie maar het toestaan van het lichaam. Wat nodig is, natuurlijk, is ze bij elkaar
krijgen.
Het zou de schuinste praat zijn om te voor te doen dat ze altijd gelijk op gaan.
Wie in de wereld zou willen dat al zijn relaties seksueel zouden zijn of al zijn seks intens en intiem persoonlijk? Waar wie in al zijn betekenissen wil verteld worden dat een
gelijke sekse relatie OK is zolang er geen seks aan te pas komt [de A kijk] of emoties
buitensluit [de B kijk]? Natuurlijk willen we ons vrij voelen, zolang we niet bedrieglijk
zijn of het niet zo nauw nemen met wie we liefde beoefenen, om tijd te geven, omstandigheid, de andere persoon, hoe we ons wederzijds voelen – en zo verder – om te
bepalen wat voor soort seks of relatie we inschepen. Het punt is, wanneer we eenmaal
beslissen dat niet-reproductieve seks OK is, er geen van tevoren bepaalde taboes zijn;
wanneer we nog steeds getroffen worden door taboes, dan hebben in werkelijkheid
niet de validiteit van niet-productieve seks geaccepteerd.
Bij het lezen van het [A] type verhaal, verlangt men naar dat de jongens de
vrijheid gegeven wordt, geı̈nformeerd door een voorzichtig, feitelijk onderwijs, om hun
gevoelens voor elkaar toe te staan dat ze een fysieke, seksuele vorm aannemen – en
toe te staan dat ze minder emotioneel geladen seks met elkaar te hebben bij andere
gelegenheden.
Bij het lezen van het [B] type verhaal, wenst men, tussen de wenteling van ééndimensionale seks in, dat de jongens zich vrij voelden, ook geı̈nformeerd door voorzichtig onderwijs, om toe te staan dat seks een dieper multidimensionale belang aanneemt
wanneer ze een wederzijdse impuls voelen om die kant op te bewegen – zonder bang
te moeten zijn dat ze daarbij hun mogelijkheden verliezen en zich ‘vreemd’ maken voor
het leven.
Het volgende, en laatste, hoofdstuk zal kijken naar de soorten veranderingen
in ons denken en praktijk over seksonderwijs die noodzakelijk effect moeten krijgen
voor deze vroom gewenste volkomenheid ooit bereikt kunnen worden met iets dat een
consensus benaderd.
104
Hoofdstuk 14
Onderwijzen voor een betere toekomst
we ons inschepen voor de eenentwintigste eeuw, zou het leuk zijn om
te denken dat de ‘21e ’ het op leeftijd komen van onze Westerse maatschappij
symboliseert. De onze is niet alleen de kalender, natuurlijk. Er zijn beschavingen die
veel ouder zijn dan de onze in India en China en andere delen van de wereld welke hun
volwassenheid allang bereikt hebben, lang geleden. We zijn in het Westen nog steeds
puppies, nog steeds vol van rusteloze energie, vaak onzeker over wat in het geheel
willen doen.
Het kan niet ontkend worden dat Europa en zijn naaste nakomelingen een Nieuwe Periode bereikt hebben op doordringende en totale manier dan iedere andere vroegere beschaving. Ook kan het niet ontkend worden dat deze Nieuwe Periode tegengewerkt werd met alle soorten risico’s die nog nooit eerder tegengekomen zijn. Deze
risico’s zijn zo groot dat ze het concept van een beschaving dreigen te ondermijnen.
Het is alsof we een hoge berg hebben beklommen: zolang we vaste grip houden, worden we beloond met een adembenemend uitzicht; als we onze positie verliezen is ons
noodlot verzekerd.
Onze eerste eis is voor de hand liggend vrede; het regelen van onze biseksualiteit is de grootste bijdrage die eenieder van ons kan maken voor het doel van het
bouwen van een wereld die geweld overwonnen heeft.
Er is een obscene hypocrisie geweest in ons Westers ideaal van mannelijkheid. We
praten en handelen alsof onze kinderen, inclusief onze jongens, meer betekenen dan
iedere andere bezitting. We voeden hen op, onderwijzen ze, zorgen voor hen alsof zij
de hoogste waarde hebben in onze ogen.
Maar, tot zeer recent, als een jongen zijn tienerjaren bereikte, werd het hem langzaam
duidelijk dat deze maatschappij zich moest betrekken in oorlogsvoering – wat het regelmatig deed – wat van hem verwachtte dat hij geen wroeging had om zijn leven weg
te gooien wanneer hij achttien jaar werd. Hij moest ofwel, of pretenderen, vrij gelukkig
zijn om dit te doen of hij wist dat hij gebrandmerkt werd als een lafaard. De gelukkigen
konden aan de dood ontsnappen of zware verwondingen, soms afhankelijk van hun
enthousiasme om de andere keren het eerst neer te schieten.
De doden zijn degenen waarvan we onderwezen worden om ze te zien als helden;
ze worden postume medailles toegekend en hun namen worden ingegraveerd in oorlogsmonumenten. Zij zijn ook de mensen die, veel van hun, nauwelijks aan hun leven
begonnen waren. Hoeveel drukte we maakten over hen toen ze kinderen waren, we
stonden toe om hen nummers te laten worden met een terminale markering, werktuigen die ingezet worden en bestemd voor generaals wiens levens te belangrijk waren
om op het spel gezet te worden.
W
A nneer
105
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
Het is belangrijk om deze dingen te zeggen wanneer men niet meer op militaire leeftijd
is en wanneer iemands land geen oorlog aan het uitvechten is sinds, als geen van deze dingen waar zijn, zulke praat gezien zou worden als defaitistisch, of zelfs regelrecht
verraderlijk. Het is eeuwen van conditionering die dit het geval hebben doen ontstaan.
Inderdaad zijn deze eeuwen van conditionering in onze genen gaan zitten op zo’n
manier dat er nog steeds miljoenen jongens zijn die niets liever dan oorlogsspelletjes
willen spelen. Deze jongens neigen nog steeds naar het idee om oorlog te associëren
met opwinding en avontuur, geen aandacht gevend aan de weg welke hun naı̈eve staat
van oorlog in de kaart speelt van cynische politici en machtshongerige heersers die niet
zullen aarzelen om hun te offeren voor hun ambities.
Volgens mijn mening is een van de beste dingen die er gebeurd zijn sinds het einde
van de koude oorlog, ondanks verbijsterende handelingen van massamoord in Afrika,
Bosnië, Tsjetsjenië en alleen iets minder verbijsterende handelingen van terrorisme en
geweld op ontelbare andere plaatsen, is dat er, uiteindelijk, een langzaam maar groeiend tij van opinie is die voor de rechtsstaat is en het veiligstellen van mensenrechten.
Niettemin, zelfs al blijkt dat het waar is dat de meeste van de belangrijkste legers
van de wereld zich niet meer zullen inschepen voor een oorlog van agressie maar
voortaan vredebewakers onder internationaal commando zullen zijn, kan ik niet de
talloze jonge levens opgeslokt door de monstrueuze oorlogsmachine gedurende de
eeuwen vergeten. Apart van de persoonlijke tragedie van geaborteerd leven en de
keten van rouw die het veroorzaakt, is er een totaal niet te kwantificeren verlies van
leven, van vindingrijkheid, van genius, van zuiver menselijk fatsoen – alles hiervan
verspilt op het slagveld.
Hoe rooskleurig ook, of anderszins, het vooruitzicht voor dit derde millennium is: we
zullen altijd de armere zijn voor het afzichtelijke verlies en trauma van deze oorlogen.
De rest van ons zijn tot op zekere hoogte verdierlijkt en gevoelloos gemaakt door deze
vreselijke erfenis. De beste reparatie die we kunnen maken is de gelofte dat al onze
energie gewijd wordt aan constructieve, het leven bevestigende einden en nooit meer
opgezogen worden in een draaikolk van vernietiging en slachtpartijen en verminking
wat oorlog is.
Tot dit einde moeten we kijken naar wat er onderwezen wordt op scholen, ingedruppeld door ouders en verspreid door de media. In wat volgt zal ik me concentreren
op de eerste van deze, niet omdat het belangrijker is of invloedrijker dan de andere
twee, maar omdat het makkelijker te reguleren is dan de andere twee. Als we het dieet
in de klas goed krijgen, dan zal het effect hebben uiteindelijk op de manier waarop
ouders, journalisten, TV producenten, enz hun rol waarnemen.
Het ligt voor de hand voor de specialisten om te beslissen op welke leeftijd een
kind wat moet leren en te bepalen wat de beste methode is om het materiaal te onderwijzen. Onze zorg hier is de elementen te identificeren die opgenomen moeten worden
in enig zelfrespecterend seksueel onderwijsprogramma, passend voor de eenentwintigste eeuw.
Eerst een woord over prioriteiten.
Er is nu een Nationaal Curriculum in Engeland, zoals in vele andere delen van
de wereld. Dit betekent dat het de staat is meer dan de individuele school die een groot
gedeelte de inhoud van het schoolcurriculum bepaald. Er is een gevaar hier dat economische of zelfs politieke overwegingen deze inhoud overmatig kunnen kleuren.
Al enige jaren is de PSE [Personal and Social Education – Persoonlijk en sociaal onderwijs, red] toegevoegd ergens in het tijdschema, maar zijn bekendheid en inhoud hing
voor een groot deel af van de school. Toen het Nationaal Curriculum er eerst uitgehamerd werd, zag het er voor een tijd naar uit dat de PSE een van zijn kernonderwerpen
106
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
zou worden maar het werd uiteindelijk besloten dat de PSE het best gezien kon worden
als een ‘interdisciplinaire dimensie’ eerder dan als een onderwerp in zijn eigen recht.
Leraren van bijna alle andere onderwerpen werden aangespoord om de ‘PSE’ dimensie van hun onderwerp te exploreren en ontwikkelen, maar, omdat het niet in zichzelf
een onderwerp was, geen enkele leraar zou benoemd zijn zuiver met kwalificaties op
dit gebied en geen leerling zou het herkennen als een juist ‘onderwerp’. Met druk op
scholen om aan economische eisen te voldoen (zoals meer nadruk op informatietechnologie of managementvaardigheden) door de commerciële sector, om te voldoen aan
beoordelingsstandaarden van de overheid, om te voldoen aan toegangseisen van universiteiten en colleges, om ouderlijke zorgen te verminderen over morele standaarden,
is er weinig tijd of ruimte om te overwegen tot wat het allemaal optelt.
Het moet gerealiseerd worden dat onderwijs verplicht is voor iedereen maar een groot
deel van wat op dit moment onderwezen kan alleen waarschijnlijk gezien worden als
bruikbaar of intrinsiek interessant door degene die meer academisch geneigd zijn, zie
de hoge percentages spijbelen en ontevredenheid in sommige sectoren van de gemeenschap.
De PSE, aan de andere kant, beı̈nvloed ieder individueel persoon en zou daarom
recht in het centrum van het toneel geplaatst moeten worden. Of een kind academische mogelijkheden heeft en ambitie of niet, iedereen moet geconfronteerd worden
met het feit dat hij of zij een seksueel wezen is en een sociaal wezen en, tegelijkertijd,
een uniek individu.
We leven niet langer in een maatschappij die onze levensstijl vooruit bepaald door van
ons te eisen dat we passen in een rigide traditionele orde. Er is niet langer één geaccepteerd patroon van seksueel gedrag of een goedgekeurd model voor vooruitgang in
carrière. Dit het geval zijnd, is er een urgente noodzaak voor zowel denken en overleg
als mogelijk over de onderwerpen, dilemma’s, keuzen en persoonlijke beslissingen die
gemaakt moeten worden. Als we falen om aan deze noodzaak te voldoen, falen we bij
onze kinderen, hoe goed ze het ook doen bij de examens.
Dit is voor de hand liggend een netelig territorium omdat, verkeerd behandeld,
het open staat voor de lading van politieke of morele indoctrinatie op een manier dat het
onderwijzen van wiskunde en geografie dat niet is. Deze neteligheid is niet een rechtvaardiging om het onderwerp in zijn geheel te omzeilen of om PSE naar een verdampte
status van een ‘interdisciplinaire dimensie’ te verwijzen. Integendeel, het is het sterkst
mogelijke argument om erop te staan dat leraren die dit onderwerp onderwijzen goed
getraind worden om het onderwijzen, universiteiten en colleges bieden gespecialiseerde cursussen aan op dit gebied, de PSE wordt onderzocht als een ‘kernonderwerp’, en
een volledig scala aan onderwijzende hulpstukken en tekstboeken worden beschikbaar
gesteld.
Om de beschuldiging van indoctrinatie te vermijden is het essentieel dat het materiaal dat ‘onderwezen’ wordt onweerlegbaar feitelijk is, terwijl elk materiaal die gekleurd is door subjectieve factoren zoals religieuze toetreding of politieke afwijking een
open eind blijft. Het is niet erg dat een leraar een persoonlijke positie verklaart van tijd
tot tijd zolang het altijd duidelijk wordt gemaakt dat er andere mogelijke posities zijn.
Een PSE student moet nooit het gevoel hebben dat er één correct antwoord is
op vragen opgeworpen door zulke onderwerpen zoals één ouder gezinnen of tienerzwangerschappen of contraceptie, maar vol vertrouwen hebben dat de examinator zal
kijken naar [a] het feitelijke materiaal waarop de opinie gebaseerd is en [b] de merites van gebruikte argumenten om die opinie naar voren te brengen. De examinators
persoonlijke kijk is irrelevant in de context van beoordeling.
Het is belangrijk te zien, overigens, dat het één van de grote voordelen van de
107
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
PSE is als schoolonderwerp. Er is veel te weinig in het schoolcurriculum op dit moment
dat werkelijk vraagt naar een grote hoeveelheid denken. Programma’s op de televisie
zoals University Challenge en Mastermind geven getuigenis van de enorme status die
wij toekennen aan accuraat geleerde informatie. Dit hoeft zeker niet veracht te worden,
maar een goed geheugen is slechts één aspect van de ‘geest’ en niet de meest belangrijke. Een capaciteit om een complex geheel van feiten te doordenken, de betrokken
onderwerpen af te wegen en tot een wijze evaluatie van hen te komen is, de meeste
zullen ermee akkoord gaan, veel belangrijker dan de zuivere capaciteit om informatie
te absorberen en op te slaan. Het woord ‘educatie’ komt van een Latijnse wortel die
‘uittekenen’ betekent; het is primair betrokken bij het er uithalen van wat er latent in een
persoon zit, in tegenstelling tot het zuiver er inpompen van informatie.
Het ijs een beetje gebroken, zal ik nu proberen de gebieden van sekseducatie
uit te spellen die besloten moeten liggen binnen de context van de PSE syllabus:
1 TAAL: Waarom moeten we Latijnse woorden gebruiken voor seksuele organen
en hun functies terwijl we vrij gelukkig zijn met het gebruik van korte, Angelsaksische woorden voor alle delen van onze lichaam en al zijn andere functies?
Waarom moet het mannelijke orgaan omschreven worden door het Latijnse woord
voor ‘staart’ als we in werkelijkheid geen staarten hebben en door een woord dat
onhandig is om in meervoud te zetten en welke geen indicatie geeft of het orgaan
slap of stijf is?
Er is maar één voorbeeld: termen zoals ‘masturbatie’ en ‘seksuele geslachtsgemeenschap’ zijn nog problematischer. Wie gaat naar zijn kamer voor een ‘rustige
masturbatie’ of zegt tegen zijn minnaar ‘Ik zou graag seksuele geslachtsgemeenschap met je willen hebben’.
Waarom zou van zekere woorden gedacht worden dat smerig of berucht zijn?
Wat zijn de voordelen en nadelen van het hebben van seksuele talen, één voor
nette (educatief of ‘serieus’) verhandelingen en de ander voor ‘onder de toonbank’ – en een groeiend volume van moderne fictie?
Reflecteert onze houding tot seksuele taal niet onze houding tot seks zelf?
2 DE FEITEN VAN HET LEVEN: de basale feiten van reproductieve anatomie,
van hoe heteroseksuele handelingen werken, van verwekking, zwangerschap en
geboorte, van gezondheidsrisico’s en voorzorgsmaatregelen, van populatiebeheersing, enz, worden vrij goed bestreken in de meeste curricula, maar er zijn
sommige elementen van sekseducatie die nog steeds bijna helemaal afwezig
zijn voor velen:
Niet-reproductieve seks (de soort die het meest relevant is voor jongeren op school)
Zeer weinig menselijke seksuele activiteit is gericht op reproductie, zelfs als
het reproductief wordt door een fout!
In de Judaı̈sche-Christelijke traditie is er weinig aandacht gegeven aan dit
aspect van seks en de algemene houding naar het is vijandig geweest, zie
de oude slagzin: onthouding voor het huwelijk en trouw binnen het huwelijk. Merk op dat deze slagzin impliceert dat iedereen die seks gaat hebben getrouwd gaat raken. Binnen deze traditie is er niet, tot redelijk recent,
een wil geweest om zelfs te praten over de verschillende soorten van niethuwelijkse seks – wat niet betekent, natuurlijk, dat ze niet gebeurden. Maar
er waren vaak vreselijke straffen [die uitgespeld kunnen worden] voor degene die gepakt werden die soorten seks hadden die deze slagzin overtraden.
In werkelijkheid heeft de menselijke seksualiteit vele functies die niets van
doen hebben met reproductie. Zijn reproductieve aspect blijft basaal in de
betekenis dat niemand van ons hier zou zijn zonder het, maar, puur in
108
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
kwantitatieve termen, is de grote meerderheid van seksuele handelingen
niet-reproductief.
Dus, waarom gebeuren ze?
Sommige denken – en nog steeds zijn er een aantal – dat ze niet hadden
moeten gebeuren! Ze zijn zo gefixeerd op het reproductieve aspect van
seks dat ze al zijn andere aspecten vergeten, ondanks het feit dat al deze
aspecten zijn die meer opdoemen in onze soort dan in ieder ander.
Wat zijn deze andere aspecten?
Plezier: omdat de meeste menselijke wezens begiftigd zijn met een seksuele energie die veel sterker is dan noodzakelijk zou zijn geweest
voor reproductieve doeleinden, noch de mannelijke noch de vrouwelijke energie is beperkt tot een kort ‘paarseizoen’, kan het bevredigen
van seksuele verlangens extreem plezierig zijn.
Gezondheid: volgens dezelfde lijn, kan de mislukking om deze verlangens
te bevredigen, in het bijzonder wanneer ze sterk en urgent gevoeld
worden, mentale en emotionele, en soms fysieke, gezondheid ongunstig beı̈nvloeden. Het bevredigen van deze verlangens kan iemand
vrij maken om te concentreren op andere dingen voor een tijdje en
kan een groot gevoel van welzijn verlenen, ofschoon die gedeeltelijk
afhankelijk is van de manier waarop deze verlangens bevredigd worden.
Communicatie: voor veel mensen is dit bijverre het meest belangrijke van
alle seksuele functies. Voor koppels in een relatie die alle kinderen al
hebben die ze willen of die weten dat ze nooit kinderen kunnen hebben
of voor homoseksuele koppels, is dit de dominante reden om seks te
hebben. Zelfs voor koppels die nog steeds kinderen willen hebben,
blijft dit de meest belangrijke factor. Voor koppels die niet in een vaste
relatie zitten maar zich sterk seksueel aangetrokken worden, kan dit
aspect zeer groot opdoemen.
Wat uniek is aan seksuele communicatie is zijn directheid. Andere vormen
van communicatie vereisen een verbale of symbolische taal maar seks gebruikt lichaamstaal en gebruikt het op de meest intieme manier. Het betrekt
vaak hele lichamen, alle versieringen strippend en mensen naakt bij elkaar
brengend, niets verborgen, niets wat achtergehouden wordt. De lichaamstaal strekt zich uit over de hele serie van menselijke emotie van het meest
wilde assertieve tot de meeste zachte vruchtbaarheid.
Dit zijn de belangrijkste redenen om betrokken te raken in niet-reproductieve
seks. We kunnen nu een kijkje nemen naar de verschillende mogelijke manier waarop dit kan gebeuren.
Omdat dit boek te maken heeft met het mannelijke perspectief, beperkt het
zich tot wat volgt uit de mannelijke kant van het plaatje. In een meisjesschool moet gelijk gewicht gegeven worden voor de vrouwelijke kijk. Zelfs
op een gelijke seks school is het belangrijk om werkelijk inzicht te hebben
in hoe het andere geslacht neigt te denken over seks omdat veel van onze
seksuele mislukkingen en op de lange baan schuiven groeien uit iemands
geslachtelijke slecht geı̈nformeerde of verstoorde perceptie van het tegengestelde.
Ik zal Angelsaksische termen de hele tijd gebruiken en erop vertrouwen dat
die in toenemende mate de praktijk in de klas wordt, ofschoon het noodzakelijk voor een tijdje kan zijn om de Latijnse en Angelsaksische termen
109
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
door elkaar te gebruiken. Wat nooit gedaan moet worden is te zeggen of
impliceren dat alleen de ‘correcte’ termen goed zijn voor serieuze of nette
doeleinden.
Aftrekken: Een jongen zijn seks orgaan, in tegenstelling tot een meisje haar orgaan, is vaak niet een seksorgaan. Wanneer het dat niet is, hangt het naar
beneden en wordt het zelden opgemerkt, simpelweg functionerend als een
kraan, of lul, wanneer urine erdoorheen loopt. Er zijn tijden, echter, in het
bijzonder op de leeftijd vanaf de puberteit, wanneer de lul zijn bestaan emfatisch laat voelen door op te stijven om een pik te worden (met andere
woorden: een orgaan die kan penetreren en daarom een seksorgaan).
[Als dit gebruik voorzichtig in acht wordt genomen is dit veel simpeler en
veel minder onhandig dan het praten over een ‘slappe penis’ en een ‘stijve
penis’].
Dit stijf worden kan gebeuren om geen enkele bijzondere reden en op tijden wanneer er niets aan gedaan kan worden. Het kan gebeuren gedurende de slaap, een ‘nachtelijke emissie’ veroorzakend of een natte droom, zo
genoemd omdat vanwege de natheid, er vaak een verstorende erotische
droom is geweest. Als dit gebeurt, is het jouw onderbewuste geest die je
laat weten dat er een fysieke en seksuele noodzaak is voor bevrijding. Als
je de gewoonte hebt gekregen om je af te trekken voordat dit gebeurt, dan
hoef je nooit een natte droom te ervaren omdat je de opbouw van druk
voorkomt.
Het werd gedacht dat aftrekken de meest onwenselijke en schadelijke praktijk was, waarschijnlijk alles van blindheid tot krankzinnigheid veroorzakend.
Het wordt nu erkend dat dit nonsens is. Excessief aftrekken, zoals excessief
eten, zal je niet goed doen, maar er is geen regel wat excessief is, omdat
elke jongen in zijn fysiek bouw en niveau van seksenergie verschilt. Het is
het beste dat je lichaam je gids is.
Zoals het geven van een uitlaatklep voor het sperma, of zaad, die zich verzamelt in je lichaam, geeft aftrekken een plezierige seksuele ervaring welke, in tegenstelling tot een natte droom, je kunt controleren. Het is ook een
goede manier van leren van welke vormen van stimuleren welke soorten
sensatie geeft en van het reguleren van het proces zodat het voldoende tijd
duurt en niet over is voordat het bijna begonnen is.
Aftrekken wordt vaak gedaan door de hand of handen, maar soms door te
gaan liggen en drukken tegen een (geschikt beschermd) kussen. Er is de
mogelijkheid voor grote hoeveelheid variatie.
Aftrekken introduceert fantaseren, een andere soort niet-reproductieve seks
die ook kan gebeuren zonder aftrekken of zelfs zonder in het bijzonder opgewonden te worden. Fantasieën worden vaak bijgestaan door erotische
foto’s of erotische verhalen lezen, maar zij worden vaak vrij uitgevonden.
Omdat werkelijke mensen er niet bij betrokken worden, kunnen fantasieën
veel verder gaan dan iets wat je in werkelijkheid zou willen laten gebeuren
of zelfs iets verder dan werkelijk kan gebeuren. Er zit geen kwaad hierin
zolang je maar niet wil beginnen met het verwerkelijken van je fantasieën,
simpelweg door het gebruik maken van andere mensen om naar je eigen
privé-scenario te handelen.
Als je veel seksuele gevoelens ervaart maar nog niet betrokken wil raken bij
een andere persoon, is aftrekken de ideale manier om de druk van de ketel
te halen op een manier die kan leiden tot een intens bevredigende climax
110
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
zonder gezondheidsrisico, geen risico op zwangerschap, en geen gevaar
om in een relatie verzeild te raken waar je later spijt van hebt.
Gezamenlijk aftrekken: Dit is vaak iets dat gebeurd meteen vanaf het begin omdat je het eerst geleerd hebt om af te trekken met een vriend, of vrienden.
Als dit het geval is geweest, is aftrekken, op zijn minst soms, meer een
sociale dan een solitaire praktijk geweest, je toestaand om pikken te leren
kennen en anders te behandelen dan je eigen. Dit is intens plezierig en kan
handig zijn als een middel om monsters te trekken uit een geheel van mogelijke pikken, omdat geen van de twee precies gelijk is.
Sommige krommen opmerkelijker dan andere wanneer ze stijf staan, zoals de een aan de linkerkant, terwijl andere veel groter zijn dan anderen.
De bovenkant, aan zijn rand, kan breder of nauwer zijn dan de schacht, de
schacht kan dik of dun zijn, de voorhuid (als er één is; sommige jongens
worden nog steeds besneden, of ‘gesneden’), (je zal opmerken dat beide
stijve organen die hier te zien zijn besneden zijn terwijl de slappe – met de
ring in zijn scrotum! – dat niet is); voorhuiden kunnen langer of korter zijn
en kunnen wel of niet makkelijk slap worden; ballen komen ook in gevarieerde vormen en maten en hangen verschillend op verschillende tijden en
temperaturen.
In staat zijn om aantekeningen te vergelijken kunnen heel geruststellend
zijn, in het bijzonder als je verward bent over de manier waarop je gereedschap lijkt of functioneert. Je kunt nog steeds denken dat je niet goed vergelijkt met je vrienden maar op zijn minst weet je zeker dat er geen standaard
model is.
Een andere grote winst van wederzijds aftrekken is dat het een prachtige
manier kan zijn om werkelijk intiem te worden met een vriend of vrienden
die je mag. Als je seks kunt delen met een vriend, is het waarschijnlijk dat
je jezelf open voelt staan en elkaar vertrouwd bij al het andere, de seks
zelf handelend als een krachtig verbond tussen jullie. Als jullie vriendschap
volwassen wordt, kun je best het scala van de seks verbreden voorbij het
louter genitale en verder gaan met meer intieme vormen van beminnen
zoals
Kussen: Het kan apart klinken – ‘vreemd’ misschien – om een andere jongen
te kussen, maar hoeft alleen maar te zijn omdat, tot relatief recent, alles
wat geassocieerd werd met homoseks strikt taboe was. Het hangt allemaal
af van hoe je jezelf werkelijk voelt. Als je op het punt bent gekomen dat
je weet dat je werkelijk een andere jongen lief hebt en niet bevredigd bent
door alleen maar met hem te zijn, intiem te praten met elkaar, een toevallige aftrekbeurt gezamenlijk hebt, maar je gevoelens wilt uitdrukken op een
meer directe en totale manier, dan is kussen de natuurlijke stap. Het moet
wederzijds zijn natuurlijk; er is geen plezier bij het kussen van iemand die
niet gekust wil worden. Als je er niet zeker van bent, vraag hoe de persoon
het voelt. Wanneer het gevoel wederzijds is, kan een kus een prachtige ervaring zijn, de weg vrijmakend voor nieuw niveau van intimiteit. Kussen is
vaak een entree tot volledig lichamelijke seksuele betrokkenheid omdat het
bijna onveranderlijk gepaard gaat met knuffelen en strelen, wat snel onder
kleren wil komen zodat er vlees-op-vlees contact is en, wanneer mogelijk,
totale naaktheid. Dit introduceert een nieuwe dimensie in de relatie. Om
gedeeltelijk aangekleed te zijn en simpelweg aan elkaars pikken werken is
één ding; om naakt elkaar te omhelzen en kussen, lichaam tot lichaam, pik
111
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
tot pik, lip tot lip, is iets verschillends.
Meningen verschillend over het belang van deze twee modi van seks. Sommige denken dat het helemaal niet belangrijk is en goed in staat is om van
de vele breedte van de seks te genieten met vrijwel iedereen waar ze zin in
hebben en wie gelijksoortig aangetrokken wordt. Sommige anderen maken
een vrij scherp onderscheid en, terwijl ze kunnen genieten van strikt genitale seks met vrijwel iedereen die hetzelfde voelt, zouden ze de volledig
lichamelijk soort intimiteit willen reserveren voor degene met wie zijn een
bijzondere close en blijvend verbintenis willen oprichten.
Kussen kan beginnen met alleen maar een lipcontact maar het gaat vaak
snel verder met het verkennen van de tongen. Als dit wederzijds verlangd
wordt en als de omstandigheden het toestaan, kan dit leiden tot een volledige seksuele handeling die veel verder gaat dan wederzijds aftrekken en
kussen.
Orale seks: Zodra men zich begint te verwijderen van de lippen, neigt het een
verschillende soort ervaring te worden, met één persoon die de kusser is en
de andere de gekuste, één die achterover ligt terwijl de andere verschillende delen van zijn lichaam kust. Uiteindelijk zal de kusser aankomen bij de
genitaliën, de pik kussend en, wederom als dit wederzijds verlangd wordt,
dan het in zijn mond nemend. Hij zal dan toedienen waarnaar vaak verwezen wordt als een pijpbeurt, verondersteld omdat, zodra de bovenkant
nat gemaakt is door de partners mond, het subtiele sensaties kan ontvangen door te ‘pijpen’. Zuigen is een meer accurate beschrijving van wat vaak
plaatsvindt, ofschoon dit zelfs een beetje misleidend kan zijn omdat, terwijl
er wat zuigen bij betrokken kan zijn, orale seks vaak meer zaak is van de
actieve partner die de andere kerels pik in zijn mond neemt, zijn lippen op
en neer over de schacht beweegt en zijn tong op verschillende manieren
gebruikt om de sensatie te verhogen, in bijzonder aan de bovenkant.
Als posities omgekeerd worden zodat elke partner zijn mond bij de pik van
de ander krijgt, is het mogelijk voor orale seks om toegepast en ontvangen
te worden door allebei tegelijk – wat algemeen bekend als is als standje 69
omdat 6 en 9 het tegenovergestelde zijn van elkaar en bij elkaar gebracht
kunnen worden om één geheel te vormen.
Kerels zijn vaak beter bij het geven en ontvangen deze soort seks dan gemengde koppels.
Als één of beiden tot een climax komen, is het beter het zaak niet door te
slikken tenzij de allebei zeker weet dat er geen risico is van het overdragen
van een infectie. Het zaad zelf kan straffeloos doorgeslikt worden en sommige stammen in Nieuw Guinea hebben overwogen dat een jongen alleen
tot volwassenheid kan groeien als ze het doorslikken! In onze soort samenleving, in zijn huidige status, is er een grote voorzichtigheid nodig als men
gezond wil blijven.
Als orale seks niet doorgaat tot het punt van de climax, of als het helemaal
niet op de agenda staat, en als iets meer verlangd wordt dan gezamenlijk
aftrekken, dan zal de waarschijnlijke uitkomst een vorm zijn van:
Gelijke sekse neuken: De man heeft een ingebouwd verlangen om min of meer
krachtig te duwen wanneer hij seks heeft met een vrouw en kan een gelijksoortig verlangen hebben wanneer hij bij een man is. Orale seks permitteert een beetje zachtjes duwen, maar soms kan een meer energieke
manier verlangd worden door beide partners in de finale. Omdat één part-
112
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
ner nu meer actief wordt dan de ander, kunnen zij ofwel het nemen in ieder
rol, of, wanneer er de voorkeur aan gegeven wordt, kunnen zij allebei de rol
aannemen die zijn het meest geschikt vinden.
De meest gebruikelijke soort neuken tussen mannen – en zo’n beetje de
veiligste – is wanneer de kerel bovenaan duwt tegen een deel van de ander
zijn anatomie, pik tot pik de meest favoriete omdat dat het meest wederzijdse is; de kerel die eronder ligt kan ook aardig wat duwen om het duwen van
zijn minnaar aan de top te treffen, als hij zo niet tot een climax komt, dan
kunnen de rollen omgedraaid worden zodra zijn partner klaargekomen is.
Als de minnaars blijven staan dan kan één zijn pik tussen de andere zijn
benen leggen, net beneden zijn ballen of, wanneer van achteren, beneden
zijn kont, en de ander kan de pik insluiten zo dicht als mogelijk door zijn
benen voeten achter elkaar te zetten. Door te neuken in deze positie kan
de duwende aardig wat stimulatie geven aan zijn partner: wanneer van de
voorkant, door zijn schaamhaargebied tussen de ander zijn pik te duwen
of, wanneer van achter, door met zijn partners pik te spelen of af te trekken
wanneer hij duwt.
Het is belangrijk te zien dat alles wat we hier
beschrijven tot nu toe betrekking heeft op wat gebeurt wanneer een man seks heeft met zijn eigen
of andere man en het heeft zijn eigen of de ander
zijn seksorganen nodig. Het is geen solo seks, wat
we aan het beschrijven waren valt onder titel van
homoseksuele seks of homoseks, maar het is een
soort is die erg veel gewild is en ervaren wordt
en welke perfect consistent is met heteroseksuele
seks.
Er is een andere soort seks die kan gebeuren tussen twee mannen die veel minder vaak voorkomt
en die veel problematischer is. Dit is anale seks.
Je hoort soms mensen praten alsof dit de typische
soort homoseks is, maar een moment bedenktijd
maakt het duidelijk dat het dat niet is en mogelijkerwijs ook niet kan. Beide geslachten zijn begiftigd met een anus, dus anale seks kan plaatsvinden tussen gelijke sekse of tussen gemixte koppels. Bovendien is de anus geen seksorgaan, ofschoon het mogelijk is om er erotisch mee te zijn, wat gedeeltelijk kan voortkomen
uit de vroege kindertijd toen, in een stadium van onze ontwikkeling, het hebben van
een beweging een fascinerende en plezierige zaak was. Wanneer een man een andere man anaal wil penetreren, ziet hij hem, niet als een andere man, maar als een
surrogaat vrouw en zoekt een quasi-heteroseksuele, niet homoseksuele, ervaring. De
persoon aan de ontvangende kant heeft een ervaring die analoog is aan een vrouw en
een die niet noodzakelijkerwijs zijn eigen seksorganen erin betrekt. Met andere woorden, hij heeft een transseksuele, niet een homoseksuele, ervaring.
Jongens en jongeren moeten zich bewust zijn dat ze gezien kunnen worden als
zeer aantrekkelijk door oudere mannen, niet omdat ze mannelijk zijn, maar omdat ze
nog steeds lijken op meisjes. Hun stemmen zijn nog niet doorgebroken, ze hebben nog
geen baarden of hebben nog geen stevige spieren. Een jonge kerel kan zich gevleid
113
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
voelen door deze soort aandacht en niet te veel gekweld worden wanneer hij geliefkoosd, geknuffeld, gestreeld, gekust wordt en uiteindelijk, zijn kont kan aanraken, niet
zijn genitaliën, die de natuurlijke focus zijn van aandacht.
Sommige jongens deinzen instinctief terug als en wanneer dingen dit stadium bereiken
en bevrijden zichzelf zo snel mogelijk. Sommigen willen alleen maar weten waar dit
alles toe zal leiden en zijn nieuwsgierig te weten hoe het zal voelen om gepenetreerd
te worden door een andere man. Sommige die beslissen het een kans te geven worden afgestoten door de ervaring en weten dat ze het nooit zullen herhalen. Sommige
hebben geen vervelende gevoelens erover maar weten dat het seksueel niets voor is.
Een weinig denken de waarheid ontdekt te hebben over henzelf en genieten grondig
van het relateren tot een andere man op deze vrouwelijke manier.
Drie dingen moeten worden gezegd: [1] anale seks is in een vrij verschillende categorie dan de homoseksuele interesse van een kerel in een ander en moet nooit ermee
verward worden; [2] anale seks heeft te maken met levensbedreigende gezondheidsrisico’s tenzij het beschermd is door een condoom en beheerst wordt met grote voorzichtigheid; [3] als een kerel begint te denken dat de passieve rol in anale seks de
enige seksuele ervaring is die hij wil of van kan genieten, voert hij een oorlog met zijn
geslacht, kan uiteindelijk een sekstransformatie zoeken, maar moet dingen voorzichtig
en goed doordenken en het beste advies krijgen die hij kan krijgen.
Na deze omleiding over anale seks, welke alleen een kleine minderheid van mannen
betreft, kunnen we terugkeren naar het hoofdspoor. Tot zoverre hebben we te maken
met solo aftrekken, wederzijds aftrekken en geavanceerder gelijke seks beminnen. Dit
is het pad waarom de meeste kerels voortgaan, maar er zijn geen harde en snelle
regels natuurlijk. Hoe het uitwerkt voor een persoon in het bijzonder zal gedeeltelijk
afhangen van de omstandigheden.
Als een jongen opgegroeid is in een voornamelijk mannelijke omgeving, zijn de dingen gegaan op ongeveer de manier die we aangegeven hebben. Als hij een groot deel
van de tijd doorgebracht heeft met meisjes, soms in een erotisch spel, of benaderd is
door een oudere vrouw, of als zijn natuurlijke inclinatie is met meisjes te zijn meer dan
jongens vanaf de vroege kindertijd, kunnen dingen gebeuren op bijna de omgekeerde
manier.
De meeste veelvoorkomende situatie is echter voor een jongen om te promoveren van
solo seks tot variërende graden van seksuele betrekkingen met andere jongens voordat hij serieus geı̈nteresseerd raakt in meisjes.
Twee dingen, beide belangrijk, moeten worden gezegd op dit punt:
1 als, wanneer een jongen volwassen wordt, hij uitvindt dat, in tegenstelling tot zijn
maten, hij niet meer geı̈nteresseerd is in meisjes dan jongens dan voorheen,
geeft dit een dominante energie aan die homoseksueel is en waarschijnlijk zo
blijft;
2 als een opgroeiende jongen uitvindt dat zijn seksuele interesse exclusief naar
meisjes aan het draaien is, mogelijkerwijs naar één meisje in het bijzonder, weet
hij dat zijn dominante energie heteroseksueel zal zijn en waarschijnlijk zo blijft.
Zoals dingen zijn, zullen jongens in categorie [1] aangemoedigd worden om ‘uit
de kast te komen’ en te verklaren dat ze ‘homo’ zijn, terwijl jongens in categorie [2]
aangemoedigd zullen worden om elke voorgaande homoseksuele ervaring te zien als
dat ze een overgangsfase hadden en te voelen dat ze nu naar buiten zijn gekomen als
volledig heteroseksueel.
Wees heel erg op je hoede voor deze druk.
Het kan waar zijn dat jongens in deze beide categorieën, voor een tijdje, volledig geabsorbeerd zullen zijn door hun nieuwe identiteit, de eerste groep door hun verdiepte
114
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
interesse in andere kerels en de tweede door hun nieuwe vooringenomenheid met
meisjes.
Het kan een paar jaar duren voordat zij zich beginnen dood te ergeren aan de
rigiditeit van de rollen die zijn hebben aangenomen, maar zij moeten niet dit gevoel
proberen te onderdrukken als en wanneer het komt. Het is volledig waarschijnlijk dat ze
tot een groeiende realisatie komen dat hun dominante seksuele energie in zijn geheel
niet de enige factor is, zelfs misschien niet de belangrijkste factor, bij het uitwerken van
een bevredigende seksueel en emotioneel leven. De meest waarschijnlijke indicatoren
van ontevredenheid met de status quo, elke categorie zijn aandacht krijgend, zijn:
1 een gevoel van afgeslotenheid van intimiteit met vrouwen, een gevoel gevangen
te zitten in de homoscene, een gevoel van ‘uitgevallen te zijn’ omdat er geen seks
is geweest met een vrouw, van beroving van kinderen en alles wat vaderschap
inhoudt;
2 een gevoel van het verlies van de oude intimiteit met andere kerels, een gevoel gevangen te zitten in de rol van ‘familieman’, op een één of andere manier
incompleet te zijn omdat je nooit echt een andere gozer lief hebt gehad, een verstoord gevoel door teveel gedomesticeerd te zijn en te veel voor lief te hebben
genomen.
Het is het waard om dit in je geheugen op te slaan, als en wanneer deze gevoelens beginnen te knagen, er is geen noodzaak terug te schrikken van ze. Zij zijn
waarschijnlijk vroege indicaties dat de tijd begint te naderen wanneer je een soort van
biseksuele levensstijl zal moeten uitwerken die het beste bij je past en de mensen
rondom je.
Dit wordt in toenemende mate gemakkelijk. Er zijn, in feite, vrij veel mensen, zowel
mannelijk als vrouwelijk, die hun biseksuele opties open gehouden hebben vanaf het
woord ‘gaan’, nooit zichzelf toestaand om in één exclusief kamp gedrukt te worden.
Terugkerend naar de periode vlakna de puberteit, dat is de tijd wanneer de meerderheid van de jongens de vrouwelijke wereld in alle ernst beginnen te verkennen.
Hun eerste ontdekking zal waarschijnlijk zijn, ondanks onze moderne verwerping van
de oude, rigide geslachtelijke stereotypes en de aanname van uniseks kleding en haarstijlen, dat er nog steeds een aantal fundamentele verschillen zijn in de manier de twee
geslachten seksueel werken, verschillen die gebaseerd zijn op biologie.
a Elke keer dat een man ‘klaarkomt’, scheidt hij miljoenen zaadcellen af. Gedurende een leven, als alle zaadcellen een eitje zouden bevruchten, kon hij makkelijk
de planeet bevolken. Een vrouw, in tegenstelling, heeft maar een paar eitjes en
scheidt ongeveer één per maand af. Dit betekent dat een vrouw waarschijnlijk
veel voorzichtiger is dan een man voordat ze zich inscheept voor seks, in het
bijzonder als een zwangerschap mogelijkerwijs kan volgen. In zulke situaties zal
ze natuurlijk zich zorgen maken over zulke factoren als zijn geschiktheid om een
vader te zijn voor haar kind en een lange termijn partner voor haarzelf.
b Mannelijke genitaliën hangen in de open lucht en, wanneer seksueel opgewonden, maken ze dit zeer zichtbaar. Vrouwelijke genitaliën zijn intern en geven geen
duidelijk zichtbare tekenen van seksuele opwinding.
c Omdat een moeder draagt, baby’s voortbrengt en vaak hen grootbrengt, heeft
zij een hechtere relatie met hen dan de vader. Dit geeft haar een emotionele en
erotische dimensie wat een man niet in dezelfde mate heeft en ook fysieke eisen
creëert die haar enthousiasme kan beı̈nvloeden voor seks met haar partner.
De onderliggende verschillen zijn waarschijnlijk niet duidelijk in de eerste dagen
van een relatie, ofschoon een jongen snel aan zal voelen dat een relatie hebben met
een vrouw een verschillende ervaring is dan een relatie hebben met een andere kerel.
115
HOOFDSTUK 14. ONDERWIJZEN VOOR EEN BETERE TOEKOMST
Echter, als de seksuele intimiteit zich ontwikkelt, ontdekt hij dat er een aantal treffende
overeenkomsten tussen de soorten seks die hij heeft gehad met andere kerels en wat
hij nu aan het ervaren is:
Een gelijke soort van seksuele opwinding ontwikkelt zich; hij heeft een erectie en, als
hij speelt met haar borsten, gaan haar tepels stijf staan, als hij streelt tussen haar
benen wordt haar klit, clitoris, ook stijf (wat niet verrassend is omdat dit in werkelijkheid
een embryonale lul / pik is, zijn enige functie bij de vrouw is het brengen van erotisch
plezier); maar als zijn pik olie afscheidt wanneer de opwinding zich intensiveert, zo zal
haar kut ook neigen naar het afscheiden van eenzelfde olie; zijn manipulatie van haar
tepels en klit en haar van zijn pik en ballen produceert dezelfde soort gevoelens als
gelijke sekse manipulatie en kan in feite in een gezamenlijke climax op veel dezelfde
manier gaan als wederzijds gelijke sekse aftrekken.
Volledig neuken, echter, is een heel verschillende ervaring, in het bijzonder als
hij nooit verder is gegaan dan wederzijds aftrekken met andere jongens. Zelfs als een
jongen emotioneel is geworden, en ook seksueel, dicht bij een andere jongen, kussend,
zuigend, knuffelend, strelend, pik naar pik of pik naar lichaam neukend, is er nog steeds
iets vrij duidelijk verschillend tot heteroseksueel neuken. Dit komt voort uit het matchen
van organen die doelgericht gebouwd zijn voor elkaar en uit relationele warmte en
gemak die deze fysieke matching neigt te genereren.
Gekoppeld aan het fysieke matchen van het tegenovergestelde geslacht is de
gelijke bevredigende manier waarmee gemixte stellen elkaar complementeren, mentaal en emotioneel. Het zou zeldzaam voor gelijke sekse partners zijn om dit te doen in
dezelfde mate. Dit is zeker niet een reden om af te geven op gelijke sekse relaties, die
hun eigen kenmerkende waarde en belang hebben, maar het is een herinnering aan
sommige van de factoren die zich uitwerken bij seks die veel meer van doen hebben
met de basale biologie dat met wat er gebeurt om een persoon zijn dominante energie
te zijn.
Het doel van de soort van het sekseducatieprogramma die we hier hebben geschetst (welke, natuurlijk, alleen maar het belangrijkste ingrediënt is in een veel bredere
les van persoonlijke en sociale educatie is) is kinderen en jonge volwassenen aan te
moedigen om seks te zien als een centraal ingrediënt in hun levens en één welke vele
subtiele facetten heeft. Bij elkaar genomen kunnen ze ons helpen om ons interessanter
te maken, meer tevreden en meer constructief georiënteerde personen die de sterkst
mogelijke motivatie hebben om het beste van alle mogelijke werelden te willen.
116
Hoofdstuk 15
Korte bio John Garrett Jones
Dit schrijft John over zichzelf:
Ik begon mijn professionele leven als een dorpsmissionaris en dominee,
daarna een leraar in Grieks, in Zuid-India.
Twaalf jaar later kwam ik terug in Groot-Britannië. Nadat ik het ambt van
dominee verlaten had kon ik me niet meer verenigen met het geloof, begon
ik te onderwijzen in het College van Onderwijs in Lancashire.
Vijf jaar later was ik benoemd om op de Filosofie Afdeling te gaan onderwijzen op de Universiteit van Canterbury in Christchurch, Nieuw Zeeland.
Mijn taak was Boedistische gedachte in zijn vroege dagen in India, daarna
zijn ontwikkeling toen het zich verspreidde naar Zuid-Oost Azië, China en
Japan. We keerden terug naar Groot-Britannië in 1983.
De problemen met een naam zoals John Jones dat het je bijna anoniem
maakt, ofschoon ik de voorkeur eraan geef dat mijn vrienden met “John”
noemen, dat ik mijn mijn middelste naam, Garrett, het me wat makkelijker
maakt om me als auteur te identificeren, wat ik nu voornamelijk ben. Ik heb
geleerd van het Net dat er nu op mijn minst één John Garrett Jones is en
een paar andere Garrett Jonesen, maar dit is een behoorlijke verbetering
ten opzichte van John Jones!
We hebben nu drie kleinzonen en een kleindochter. Ik heb ook veel mannelijke vrienden, van wie één mijn minnaar is geweest gedurende de afgelopen twintig jaar en een andere gedurende de laatste vijf jaar. Voor degenen die geı̈nteresseerd zouden zijn in een gedetailleerde vertelling over
hoe mijn biseksuele levensstijl zich heeft ontwikkeld, raad ik de Jenkins
trilogie aan, alle drie de volumes zijn te bestellen via mijn website (kijk bij
“Other books by G J”).
Mijn vrouw en ik houden van wandelen en zijn recentelijk bij de YHA gegaan. We houden van lezen, luisteren naar muziek (soms spelen we samen, zij op de piano en ik op de viool) en zien van vrienden.
John en wij corresponderen al ruim twee jaar met elkaar. We hebben vele onderwerpen aangesneden de afgelopen jaren die te maken hebben met biseksualiteit en de
daaraan gerelateerde onderwerpen zoals monogamie, verschillen tussen seksualiteit
bij mannen en vrouwen, fluı̈diteit enzovoorts. Het was een waar genoegen om met hem
te corresponderen.
En zoals hij ons ooit eens zei: “We hebben een geloofwaardige reputatie voor
hypocrisie”. Hij bedoelde het voor de Engelsen, maar wij onderschrijven dat wel wat
117
HOOFDSTUK 15. KORTE BIO JOHN GARRETT JONES
voor de Nederlandse situatie. De discussie ging vooral over de latente hypocrisie bij
biseksualiteit: aan de ene kant mag het wel. . . , maar aan de andere kant...? Tja, wat
moeten we ermee? Onder de tafel, onder het tapijt, discussie gesloten.
John en wij hebben eigenlijk besloten de discussie niet te sluiten. We raadden,
tenminste als u de Engelse taal machtig bent, zijn trilogie te bestellen over zijn leven dat
als één van de hoofdthema’s biseksualiteit had, de The Jenkins Trilogy. Meer informatie
over John Garrett Jones is te vinden op zijn site:
http://web.onetel.net.uk/ jnjones/index.html
De online Engelse versie van dit boek, Schoon schip maken met. . . , is te vinden
onder:
http://web.onetel.net.uk/ jnjones/bisexEDIT.html
c 2006 John Garrett Jones, Vereniging Bi-kring de Samenkomst
118