Functietest hypofyse/bijnieras

Endocrinologie
Interne geneeskunde
Patiënteninformatie
Functietest hypofyse/bijnieras
U ontvangt deze informatie, omdat uw arts of internist heeft voorgesteld om een functietest te
verrichten. Hierin leest u een uitleg over de hypofyse/bijnieras en de testen die daarbij horen.
Wat is endocrinologie?
Endocrinologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met het hormoonsysteem.
Hormonen zijn stoffen die door een klier worden uitgescheiden in de bloedbaan. Hormonen
beïnvloeden de functie van andere organen of weefsels. Klieren die hormonen uitscheiden zijn
onder andere de schildklier, hypofyse, alvleesklier en bijnieren. We hebben het over
hormoonassen, omdat er altijd een terugkoppeling is van de klieren naar de hypofyse. De hypofyse
is het centrale regelorgaan van de meeste hormonen.
Hypofyse/bijnieras
De hypofyse (hersenaanhangsel) is een klier middenin het hoofd onder de hersenen, die veel
hormonen afscheidt. De hypofyse vervult een belangrijke rol bij de regulering van een groot aantal
hormonen. De klier is ongeveer zo groot als een kikkererwt. In de hypofyse worden veel hormonen
geproduceerd die allemaal anders werken. De hypofyse produceert onder andere het hormoon
adrenocorticotroop (ACTH). ACTH zet de bijnierschors aan tot de productie van
bijnierschorshormonen. De bijnieren scheiden verscheidene hormonen af die onmisbaar zijn voor
het functioneren van het lichaam. Ze hebben een belangrijke functie bij het reguleren van de
activiteit van het immuunsysteem en de bloeddruk; ze worden versterkt afgegeven bij stress en
onderdrukken ontstekingsreacties.
Mogelijke klachten
Klachten die kunnen ontstaan door een verstoring van de hypofysebijnieras zijn:

veranderde pigmentie van uw huid;

moeheid en zwakte;

gewichtsverlies of juist -toename;

veel drinken, veel plassen;

misselijkheid, braken;

duizelingen;

chronische diarree;

hoofdpijn;

hartkloppingen;

tintelingen in handen en voeten;

uiterlijke veranderingen, zoals veranderde vetverdeling, striae;

haaruitval of juist toegenomen beharing.
Pagina 1/2
Functietesten
De functietest wordt in de endocrinologie gebruikt om de functie van de bijnieren te testen. Wij
kunnen vooral testen of de aansturing van deze klier door de hypofyse goed verloopt.
Tijdens de test
Wij brengen een infuusnaald in waarmee wij het bloed afnemen of de hormonen doorgeven. Testen
die wij onder andere uitvoeren zijn:

De ACTH-test:
bij deze test bent u nuchter vanaf 24.00 uur (middernacht). De test duurt twee uur of in het
geval van een lange uitvoering zeven uur.

Cortisol dagritme:
bij deze test bent u nuchter vanaf 24.00 uur (middernacht) tot na de eerste bloedafname van
8.00 uur ’s morgens. U heeft volledige bedrust (alleen uit bed voor toilet) vanaf 7.00 uur s
’morgens. De laatste bloedafname is 24.00 uur (middernacht).

De CRH-test:
bij deze test bent u nuchter vanaf 24.00 uur (middernacht) en heeft u gedurende de test
volledige bedrust. De test duurt ongeveer drie uur.

De CRH -dexamethason suppressietest:
hierbij krijgt u volgens afspraak tabletten dexamethason die u drie dagen moet slikken op
afgesproken tijden. Op de derde dag moet u vanaf 24.00 uur (middernacht) nuchter blijven en
nemen wij eenmalig bloed af om 8.15 uur.

De dexamethasonsuppressie test:
u hoeft niet nuchter te zijn. U heeft volledige bedrust (u mag alleen uit bed voor toilet) vanaf
7.00 uur ’s morgens. De test duurt ongeveer tien uur.

De metopirontest:
u bent nuchter vanaf 24.00 uur (middernacht) tot na de eerste bloedafname (om 7.45 uur). U
krijgt gedurende een dag hormoontabletten. De tweede dag bent u nuchter vanaf 24.00 uur
(middernacht) tot na de laatste afname (7.45 uur). U blijft gedurende de test op de afdeling.
Tijdens een functietest dienen wij onder gecontroleerde en gestandaardiseerde omstandigheden
een hormoon of een stof die de hormoonproductie beïnvloedt aan u toe. Op van tevoren
vastgestelde tijdstippen nemen wij bloed af, waarin wij de hormonen kunnen meten. Ook
observeren wij hoe u op deze test reageert.
Heeft u vragen?
U kunt altijd met uw vragen terecht bij het verplegend personeel. Meer informatie en onze
contactgegevens vindt u op onze website www.reinierdegraaf.nl.
Versie: augustus 2015
Pagina 2/2