Overzicht hulpmiddelen beeldschermwerk Op het gebied van hulpmiddelen is veel te koop. Vooral het aanbod van ergonomische producten ten behoeve van beeldschermwerk is groot. In onderstaand overzicht vind je voorbeelden van hulpmiddelen om RSI te voorkomen. Er bestaat helaas nog geen 'ergonomisch keurmerk' aan de hand waarvan de effecten van het gebruik van hulpmiddelen beoordeeld kunnen worden. Het is doorgaans aan de gebruiker om te bepalen of een bepaald hulpmiddel in zijn specifieke situatie zinvol is. Als je twijfelt, kun je het beste de ergocoach, preventiemedewerker of arbocoördinator binnen je organisatie raadplegen. Een uitgebreidere lijst van hulpmiddelen vind je bijvoorbeeld op www.rsi.pagina.nl en op www.rsi-vereniging.nl. Op deze laatste site vind je ook ervaringen van gebruikers. Hulpmiddel Toelichting Productinformatie Beeldschermverhoger Met een in hoogte verstelbare beeldschermverhoger kan de hoogte van het beeldscherm worden ingesteld. De bovenrand van het beeldscherm moet zich op of net onder ooghoogte bevinden. Bij de huidige beeldschermen is een verhoging van circa 5-8 centimeter meestal voldoende. Veel flatscreens hebben tegenwoordig een in hoogte verstelbare poot. Een tijdelijke Meer informatie via onder andere: oplossing bereik je door een pak www.rsi.pagina.nl printpapier onder het beeldscherm www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen te plaatsen. Documenthouder Veel computergebruikers moeten gegevens lezen en invoeren vanaf documenten, dossiers, boeken of ordners. Wanneer deze documenten naast, voor of achter het toetsenbord liggen, moeten nek en rug gebogen en/of gedraaid worden om de gegevens te kunnen lezen. Dit kan op den duur leiden tot lichamelijke klachten. Het gebruik Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 3500 GC Utrecht tel. 030 2985 350 • fax 030 2985 333 • [email protected] van een documenthouder is aan te Meer informatie via onder andere: raden. Bij voorkeur een www.rsi.pagina.nl documenthouder tussen www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen beeldscherm en toetsenbord in lijn met het beeldscherm. Hierdoor hoeven nek en rug niet onnodig te worden gedraaid en neemt de lichamelijke belasting sterk af. Daarnaast wordt, door minder lange blikwisselingen, oogvermoeidheid voorkomen. Dynamische stoel Een goede stoel voldoet aan de volgende kenmerken: In hoogte instelbaar (minimaal 4154 centimeter). Draaibaar en voorzien van wielen. Stabiel onderstel met 5 steunpunten. Een instelbare rugleuning die rechtop zitten bevordert. Armsteunen die niet te ver naar voren uitsteken (aanschuiven aan de tafel moet kunnen) en die in hoogte en liefst ook in de breedte instelbaar zijn. Uitgerust met een schommelmechanisme (dynamische stoel). Muis met lange kabel of muis zonder kabel Dynamische stoelen bevorderen actief zitten en wisseling van werkhouding. Dit komt doordat zitting en rugleuning meebewegen. Bij de aanschaf van een stoel is het Meer informatie via onder andere: aan te bevelen te kiezen voor een www.rsi.pagina.nl stoel met een schommelwww.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen mechanisme. Een stoel met armsteunen biedt de mogelijkheid om de armen te steunen tijdens beeldschermwerk. Dit voorkomt voortdurende belasting van nek en schouders bij het uitvoeren van beeldschermwerk. Tevens kan het tafelblad gebruikt worden voor het steunen van de armen. Wanneer de armsteunen in de breedte kunnen worden ingesteld, is het mogelijk met de armen dichtbij het lichaam te werken. Dit voorkomt onnodige spierspanning. Een draadloze muis of een muis met voldoende lange kabel biedt maximale bewegingsvrijheid. Dit is nodig om de muis goed te kunnen bedienen. Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 3500 GC Utrecht tel. 030 2985 350 • fax 030 2985 333 • [email protected] Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Optische muis Flat screen Bij een optische muis is geen muismat meer nodig. Je kunt de muis op iedere niet spiegelende ondergrond gebruiken. De draadloze optische muis is nauwkeuriger dan een traditionele muis (met een balletje eronder). Omdat de muis werkt met een lampje in plaats van met een bal, hoeft het balletje aan de onderkant niet meer schoongemaakt te worden. Met een plat beeldscherm (ook wel TFT-scherm genoemd) wordt meer ruimte verkregen. Hierdoor is het beeld makkelijker recht voor je te plaatsen. Er is ook weinig tot geen hinder meer van reflecties of spiegelingen. Houd een kijkafstand aan van minimaal 50 centimeter. Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Gebruik functietoetsen Headset Veel functies die met de muis worden uitgevoerd kunnen ook met functietoetsen worden uitgevoerd. Dit is echter niet bij iedereen bekend. Het gebruik van Tommy de Ergobar kan hierbij helpen. De Verkrijgbaar via onder andere: meest gebruikte en handigste www.backshop.box.nl sneltoetscombinaties zijn er op www.ergobar.nl weergegeven. Ook kan het soms helpen om een computercursus Word of Excel te volgen, waarbij je leert de functietoetsen te gebruiken. Een headset voorkomt het klemmen van de hoorn tussen hoofd en schouder als getelefoneerd wordt tegelijk met schrijven/typen. Tegenwoordig zijn er draadloze headsets. Veelal geadviseerd bij balie- of receptiewerk. Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 3500 GC Utrecht tel. 030 2985 350 • fax 030 2985 333 • [email protected] Laptophouder Met een laptophouder creëer je een comfortabele en verantwoorde werkhouding. Zonder laptophouder is laptopgebruik wettelijk slechts 2 uur per dag toegestaan. Door de handige instelmogelijkheden plaats je het beeldscherm snel en eenvoudig op de juiste hoogte. In combinatie met een extern toetsenbord en een externe muis ontstaat een volwaardige 'desktopwerkplek'. Mini Bij beeldschermwerk waarbij het toetsenbord numerieke gedeelte weinig gebruikt zonder wordt, kan het toetsenbord worden numeriek vervangen door een gedeelte minitoetsenbord. Bij dit toetsenbord kun je bij het werken met de muis de arm dichter bij het lichaam houden. Het numeriek gedeelte is dan verwerkt in het lettergedeelte van het toetsenbord. Er zijn eventueel ook losse numerieke toetsenbordjes beschikbaar, die gebruikt kunnen worden op het moment dat je veel getallen achtereen in moet voeren (bijvoorbeeld bij de financiële administratie). Pauzesoftware Pauzesoftware is een verzamelnaam voor programma’s die helpen op tijd een (korte) pauze te nemen, de werkplek goed in te stellen en af en toe wat oefeningen uit te voeren. Je kunt ze vaak gratis testen. Overleg altijd even met de systeembeheerder voordat je deze software op je computer plaatst. SoftwareHet MouseTool programma neemt programma het klikken met de muis van u over. dat het klikken Het programma volgt de muisvan de muis bewegingen en op het moment dat overneemt de beweging stopt, voert het een muisklik uit. Dat is even wennen, maar het programma is vrij eenvoudig te gebruiken. Een eenvoudiger programma (met minder mogelijkheden) is clickmouse. Dit programma is gratis te downloaden. Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Gratis testversie beeldschermtachograaf: www.beeldschermtachograaf.nl Gratis testversie workpace: www.workpace.nl Gratis testversie RSI Watcher www.rsi-watcher.nl Verkrijgbaar via onder andere: www.mousetool.com www.ensnel.nl/clickmouse Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 3500 GC Utrecht tel. 030 2985 350 • fax 030 2985 333 • [email protected] Spraakherkenningssoftware Voetensteun Spraakherkenningsoftware kan gebruikt worden bij een functie die hoofdzakelijk bestaat uit het typen van teksten. Met behulp van deze software kun je de computer met spraak besturen, waardoor toetsenbord en muis niet meer nodig zijn. Houd er wel rekening dat het programma een week aan uw stem moet wennen voordat het goed werkt. Een te hoge stoel bij een te hoge tafel kan leiden tot schouderklachten of afknelling van de bovenbenen. Verlaag bij voorkeur de tafel. Bij een te hoge vaste tafel kan een voetensteun worden gebruikt. Bij flexplekken is het aan te raden een eenvoudig in hoogte te verstellen voetensteun aan te schaffen. Eigenschappen van een goede voetensteun zijn: Minimaal 45 centimeter breed en 35 centimeter diep slipvrij steunvlak. Minimaal tussen 5 en 11 centimeter boven de vloer in hoogte instelbaar. Instelbare hellingshoek of vaste hoek tussen de 5 en 15 graden. Eenvoudig te bedienen. Standen moeten goed gefixeerd kunnen worden. Meer informatie via onder andere: www.spraakherkenning.pagina.nl Meer informatie via onder andere: www.rsi.pagina.nl www.rsi-vereniging.nl/hulpmiddelen Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 3500 GC Utrecht tel. 030 2985 350 • fax 030 2985 333 • [email protected] Colofon Maart 2007 Overzicht hulpmiddelen beeldschermwerk, is een uitgave van FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken. Vormgeving FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken Publicatienummer 2007.0143 Deze uitgave is als Word document te downloaden vanaf www.fcbwjk.nl. Meer informatie FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken Koningin Wilhelminalaan 3, 3527 LA Utrecht Postbus 8203, 3503 RE Utrecht T (030) 298 53 50 F (030) 298 53 33 E [email protected] I www.fcbwjk.nl Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Ondanks de uiterste zorgvuldigheid waarmee deze uitgave tot stand is gekomen, is FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken niet aansprakelijk voor eventuele drukfouten, noch voor het gebruik van de inhoud van de teksten en de daaruit voortvloeiende feiten, omstandigheden en gevolgen. Overname van teksten is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 3500 GC Utrecht tel. 030 2985 350 • fax 030 2985 333 • [email protected]