ICT-toepassingen in de diabetologie: slimme glucosemeters, flash en continue glucosemonitoring, insulinepompen met dosisadvies, closed loop, voedingsapps, ….." Frank Nobels Marijke Van Rijsselberghe endocrino-diabetologie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst olv Technologische vooruitgang in de diabetologie: een kantelmoment Frank Nobels Marijke Van Rijsselberghe endocrino-diabetologie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst olv nadenken glucose meten insuline toedienen nadenken glucose meten insuline toedienen Insuline werkingsprofielen 300 olv snellere insuline olv Zeilstra E, et al. EASD 2016 Glucose Infusion Rate mg/kg/min variabiliteit NPH insuline Time (24 h) olv Heise et al. Diabetes 2003;52(S1):A121 Glucose Infusion Rate mg/kg/min variabiliteit glargine insuline Time (24 h) olv Heise et al. Diabetes 2003;52(S1):A121 Glucose Infusie Snelheid mg/kg/min Variabiliteit detemir insuline Time (24 h) olv Heise et al. Diabetes 2003;52(S1):A121 olv pen met ‘geheugen’ olv insulinepomp olv insulinepomp: evolutie olv CSII Penetration OLV 25% 7.3 % Disclaimer: Based on Industry estimates December 2012 olv nadenken glucose meten insuline toedienen olv olv olv educatie / coaching olv glucosemeter: bekijk het geheugen intuitief olv glucosemeter: bekijk het geheugen google: ‘... olv ’ manual (naam meter) olv opgepast = alle glyc, preprandiaal nadenken glucose meten insuline toedienen ‘slimmere’ meters olv olv olv olv olv olv olv olv olv olv ‘slimmere’ meters: aanpasschema olv aanpasschema’s OLV olv ‘slimmere’ meters: boluscalculator olv nadenken glucose meten insuline toedienen onderhuidse sensor olv Dexcom olv alarmen huidige (alarm) of voorspellende (alert) olv latentietijd al time) Continue Glucose Meters Hoe werkt het? B e lo at v d ‘real time’ is misvatting Vertraging 7-15 minuten olv Vet/spier cel cgm: calibratie op vingerprik olv terugbetaling olv CGM-conventie pompconventie -centra met ≥ 50 pomppt -enkel bij pomppt -gesloten enveloppe (±1/3 van pomppt) (Cpeptide neg. DM1) educatie / coaching olv rapporten olv cgm data olv RESCUE Quality of Life olv RESCUE. Charleer S. Masterproef Biomed Wet 2016 FreeStyle Libre (Flash) cgm met kalibratie in fabriek potentieel om vingerprikken te vervangen veel grotere markt, goedkoper olv FreeStyle Libre: performance age, BMI = olv Bailey T, et al. DTT 2015;17. DOI: 10.1089/dia.2014.0378 “Waarom prikken als u kunt scannen?” olv diabetesconventie keuze tussen strips of FGM (FreeStyle Libre) strips (gratis) FGM • groep A: 140 /m 1 sensor /14d gratis, 25 strips gratis /m • groep B: 120 /m 1 sensor /14d aan 35 €, geen strips • groep C: 25 /m 1 sensor /14d aan 49 €, geen strips (extra sensoren aan 60 €) olv Je ziet de ‘bloedwaarde’ van 10-15 min geleden olv veel meer informatie olv veel visueler olv veel visueler olv veel meer preventief sport glycemie (mg/dl) 150 70 olv veel data: schiet niet in paniek • nachtelijke hypo’s • PP pieken • hoge waarden tijdens sporten • plotse stijgingen of dalingen • variatie van dag tot dag olv schiet niet in paniek bij nachtelijke hypo • voor 3 u ‘s nachts: eet een snackje (1 KH portie) voor slapengaan • na 3 u ‘s nachts: verminder trage insuline - 20% Doe het zelf ! olv schiet niet in paniek bij hyper • Eerste 14 d observeren • te snel op elkaar bijspuiten geeft hypo’s • wacht 2 u na een correctiedosis insuline olv meeste patiënten erg tevreden olv loskomen van sensoren • ± 4% (vooral bij zweten) hoe voorkomen? • plaats waar huid glad, stevig is • evt. haar scheren • ‘pasta’ aanbrengen vóór het plaatsen (Skin Tac) • ‘plastic’ laagje spuiten na het plaatsen (Cavilon of Brava) • (klever of folie) olv Je kan nieuwe sensor vragen bij Abbott (0800 16722) huidreacties • zeer zeldzaam (< 1 op 200 mensen) • verwittig ons olv stralen, magnetisch veld • MR-scan (magnetisch veld) – zendertje in de sensor kan ontregeld raken – gevaar voor verhitting – verwijderen vooraleer je in de MR gaat • Rx, CT scan (stralen) – zendertje in de sensor kan ontregeld raken – GEEN gevaar voor verhitting – hoeft niet verwijderd worden, maar nadien nagaan of nog juist meet • scanner luchthaven (metaaldetector) – ontregelt de werking niet – kan piepen olv groepseducatie olv onze folders olv nadien individuele coaching olv nadenken glucose meten insuline toedienen Gutenbergbijbel olv Visa Gold olv We denken nog in bloedwaarden olv We denken nog statisch olv We gebruiken nog lab HbA1c olv betrouwbaarheid van HbA1c vb. behandeling Fe deficiëntie olv Tarim O et al. Pediatr Int. 1999;41:357-62 We denken nog in gemiddelden olv we leren veel over effect van voeding olv Wolpert H, et al. Diabetes Care 2013;36:810 we leren veel over effect van beweging SED = sedentary day CON = continuous moderate-intensity exercise: 45 min. fietsen aan 55% Vmax IHE = intermittent high-intensity exercise: + om de 5 min ged. 15 sec 100% Vmax Glucerna shake = 30g trage CHO olv Iscoe, ..., Riddell. Diabet Med 2011;28:824 we leren veel over effect van beweging fysieke activiteit olv Riddell M, et al. J Diab Sc Techn 2015;9:1217 computer algoritmes glucose sensor artificiële pancreas insulinepomp ‘closed loop’ vertraging olv vertraging olv Trevitt S, et al. J Diab Science Techn 2016;10:714 voorspellen van effect algoritme olv sensor-augmented pump + threshold-suspend • • • • olv 247 DM1 met nachtelijke hypo’s suspend mode aan 10 pm – 8 am drempel 70-90 mg/dl (individueel) ged. 2u (tenzij vroeger herstart door pat., med. 12 min) Bergenstal R, et al. N Engl J Med 2013;369:224-32. Closed-loop vs. hybrid control Glucose (mg/dl) 400 300 setpoint Closed Loop (N=5) meals Hybrid Closed Loop (N=5) 200 100 0 6 12 18 24 30 36 42 Mean Nocturnal Peak PP Full Closed Loop 156 (149-163) 109 (87-131) 232 (208-256) Hybrid Closed Loop 135 (129-141) 114 (98-131) 191 (168-215) olv Weinzimer et al. Diabetes 06;55(Suppl.1 ):A102 olv olv Toekomst: bihormonale ‘closed-loop’ olv olv een beetje reclame voor de diabeteswijzer van Diabetes Project Aalst www.diabeteswijzer.be www.zorgtrajectenaalst.be/dw/ www.diabeteswijzer.be www.zorgtrajectenaalst.be/dw/ www.diabeteswijzer.be www.zorgtrajectenaalst.be/dw/ www.diabeteswijzer.be www.zorgtrajectenaalst.be/dw/ www.diabeteswijzer.be www.zorgtrajectenaalst.be/dw/