hier de korte inhoud

Korte inhoud
Boekdeel 1
Inleiding
1
2
3
4
theoretisch kader
onderzoeksvraag
doelstellingen
verantwoordingen
Hoofdstuk 1
Cultuurgeschiedenis van de melancholie
1.1
Inleiding
1.2
Melancholie in de oudheid en de middeleeuwen
1.2.1 De Grieks-Romeinse tijd
1.2.2 De melancholie in de geneeskunde, de wetenschap en de
filosofie van de middeleeuwen
1.2.3 Acedia
1.2.4 Metamorfosen in de beeldcultuur van de melancholie
1.2.4.1 In de antieke wereld
1.2.4.2 In de middeleeuwen
1.3
De renaissance: Albrecht Dürer
1.4
De barok: stilleven, utopie en blindheid
1.4.1 Het stilleven als metafoor
1.4.2 Het utopiebegrip bij Robert Burton
1.4.3 De metafoor van blindheid bij Rembrandt
1.5
De metafoor van de ruïne in de achttiende eeuw
1.5.1 De ruïne als verleden in het heden
1.5.2 De vernietiging van de vertrouwde ruimte
1.6
De negentiende eeuw
1.6.1 Het schilderij Kronos verslindt zijn kind (1823) van Francisco de
Goya
1.6.2 Caspar David Friedrich: oneindige verte en gesteente
1.6.3 Arnold Böcklin: het pathos van de distantie
1.6.4 Camille Claudel: liefdesmelancholie
1.6.5 Edward Munch: spleen, lijden aan de dood, Wiederholung
1.7
Het modernisme
1.7.1 Het Unheimliche bij Edward Hopper
1.7.2 Het tremendum atque fascinosum in de doeken van
Rothko
1.7.3 De Melencolia II van Joseph Beuys
1.7.4 De schuld bij Anselm Kiefer
1.7.5 Het kleine verhaal van Christian Boltanski
1.7.6 Het traumatisch symbolisme van Thierry de Cordier
1.7.7 De leegte bij Anish Kapoor
Mark
Hoofdstuk 2
Historisch overzicht van de verschillende opvattingen over melancholie in
psychoanalytisch perspectief
2.1
Sigmund Freud in dialoog met de psychoanalytische beweging
2.1.1 De Manuscripten
2.1.2 De affaire Freud-Tausk
2.1.3 Over melancholie in de geschriften van Sigmund Freud
2.1.3.1
Geschriften
voorafgaand
aan
Trauer
Melancholie
2.1.3.2
Trauer und Melancholie
2.1.3.3
Vergänglichtkeit
2.1.3.4
Massenpsychologie und Ich-analyse
2.1.3.5
Eine Teufelsneurose
2.1.3.6
Das Ich und das Es
2.1.3.7
Neurose und Psychose
2.1.3.8
Das Ökonomische Problem
2.2
Karl Abraham
2.2.1 Melancholie als depressieve psychose
2.2.2 Melancholie binnen de libido-ontwikkeling
2.2.3 Het geval Giovanni Segantini
2.3
Melanie Klein
2.3.1 De psychogenese van de manisch-depressieve stemmingen
2.3.2 Rouw en manisch-depressiviteit
2.3.3 De lege ruimte
2.4
Hannah Segal
2.5
Donald Woods Winnicott
2.6
Jacques Lacan
2.6.1 Le Séminaire II: Le moi dans la théorie de Freud et dans la
technique de la psychanalyse (1954-1955)
2.6.2 Le Séminaire V: Les formations de l’inconscient (1957-1958)
2.6.3 Le Séminaire VIII: Le transfert (1960-1961)
2.6.4 Écrits: Kant avec Sade (1963, [1962])
2.6.4.1
Over Kant avec Sade
2.6.4.2
Melancholie versus perversie
2.6.5 Le Séminaire X: L’angoisse
2.6.6 Commentaar van François Sauvagnat
und
Hoofdstuk 3
Melancholie in
vakliteratuur
3.1
de
postfreudiaanse
en
postlacanaiaanse
psychoanalytische
Melancholie als narcistische neurose
3.1.1 Julia Kristeva: Soleil Noir. Dépression et mélancolie
3.1.1.1
Het mechanisme van de melancholie
3.1.1.2
De melancholie als ontsnapping aan de psychose
3.1.1.3
Een verhouding tot een verloren tijd
3.1.1.4
Melancholie en schoonheid
3.1.2 Jacques Hassoun
3.1.2.1
De drugsverslaving
3.1.2.2
Over een andere passie
3.1.2.3
“Ik-weet-niet-wat”
3.1.2.4
“Deze man is voor mij niets”
3.1.2.5
Tussen passie en angst: het wachten
3.1.2.6
“Ik zou de voorkeur geven niet te …”
3.1.2.7
De zwarte zon melancholie
3.1.3 Alexandra Triandafillidis
3.1.4 Serge André
3.2
Melancholie als neolacaniaanse psychose
3.2.1 Syndroom van Cotard
3.2.2 Eric Laurent: Mélancolie, douleur d’exister, lâcheté morale
3.2.2.1
Lacan
3.2.2.2
Freud
3.2.2.3
Melancholie als zijnspassie: lijden aan het bestaan
en morele lafheid
3.2.3 Colette Soler
3.2.3.1
Verlies en misstap in de melancholie
3.2.3.2
Paranoïde onschuld en melancholische
onwaardigheid
3.2.3.3
Un plus de mélancolie
3.2.4 Serge Cottet
3.2.5 François Morel
3.2.5.1
Het gebrek aan geestigheid bij de melancholie
3.2.5.2
De analytische kliniek van de melancholie
3.2.5.3
Melancholie, eigennaam van het subject
3.2.6 Fréderic Pellion
3.2.6.1
Mélancolie et vérité
3.2.6.1.1
Het ware en het valse bij melancholici
3.2.6.1.2
Waarheid en object
3.2.6.1.3
Het melancholisch object
3.2.6.1.4
De melancholische tekst
3.2.6.1.5
De melancholische blik
3.2.6.2
De melancholische verwoording
3.2.6.3
De schreeuw van de natuur in het oog van de vader
3.2.7 Michel Bousseyroux
3.2.8 Yasmine Grasser
3.2.9 Jacques Alain Miller
3.2.10 Esthela Solano-Suârez
3.2.11 Jean-Louis Gault
3.2.12 Roberto Derbez
3.3
Melancholie als freudo-fenomenologische psychose
3.3.1 Martin Heidegger
3.3.1.1
Sein und Zeit
3.3.1.2
Was ist Metaphysik?
3.3.1.3
Die Grundfrage der Metaphysik
3.3.2 Ludwig Binswanger
3.3.3 Hubertus Tellenbach
3.3.3.1
Ter inleiding
3.3.3.2
Het begrip endon
3.3.3.3
De gebondenheid aan orde als constitutief voor de
typus melancholicus
3.3.3.3
Inclusie
3.3.3.5
Remanentie
3.3.4 Toshiaki Kobayashi
3.3.5 Nicolas Abraham & Maria Törok
3.4
Melancholie als autonome psychische structuur
3.4.1 Marie-Claude Lambotte
3.4.1.1
Le discours mélancolique
3.4.1.1.1
Inleiding
3.4.1.1.2
Historische fundamenten voor een
energetica van de melancholie
3.4.1.1.3
De spiegelproblematiek, het lege
kader
3.4.1.1.4
Het systematisch negativisme, de
cirkelredenering
3.4.1.1.5
Conclusie
3.4.1.2
La mélancolie. Études cliniques
3.4.1.3
Esthétique de la mélancolie
3.4.2 Christian Vereecken
3.4.2.1
L’idéal du moi dans la névrose obsessionelle et
dans la mélancolie
3.4.2.1.1
De relatie van de melancholie tot de
vaderfunctie
3.4.2.1.2
De relatie van de melancholie tot de
Wet
3.4.2.2.3
Melancholie en acedia
3.4.2.1.4
Het Ik-ideaal
3.4.2.2
3.4.3 Jean Allouch
3.4.2.1.5
Melancholie en perversie
3.4.2.1.6
Interpretatie van Mélancolie Bretonne
van Paul Sérusier
De seksualisering
Hoofdstuk
4
Methodologie: kwalitatieve analyse van de
psychoanalytische theorieën
4.1
Synthese van de vier psychoanalytische theorieën als referentiekaders
4.1.1 Synthese narcistische neurose
4.1.2 Synthese psychose neolacaniaans
4.1.3 Synthese psychose freudo-fenomenologisch
4.1.4 Synthese autonome psychische structuur
4.2
Datamatrixen
4.2.1 Toelichting bij de geselecteerde themata
4.2.2 Niveau 1
Kernbegrippen per theorie
4.2.3 Niveau 2
Detaillering van de kernbegrippen per theorie
4.2.4 Niveau 3
Begrippen per theorie per auteur
4.3
Psychosemiotiek: interdisciplinair connotatieschema
Hoofdstuk
5
Kwalitatieve analyse van de melancholie in de Pittura
Metafisica van Giorgio de Chirico op basis van
psychosemiotische interpretaties
5.1
Beeldcluster A
Ariadne-reeks
5.1.1 datamatrix
5.1.2 interpretatie
5.1.3 conclusie
5.2
Beeldcluster B
Grote Metafysicus
5.2.1 datamatrix
5.2.2 interpretatie
5.2.3 conclusie
5.3
Beeldcluster C
Verloren Zoon
5.3.1 datamatrix
5.3.2 interpretatie
5.3.3 conclusie
5.4
Beeldcluster D
ruimte/tijd
5.4.1 datamatrix
5.4.2 interpretatie
5.4.3 conclusie
5.5
Beeldcluster E
portret-reeks
5.5.1 datamatrix
5.5.2 interpretatie
5.5.3 conclusie
5.6
Synthese beeldclusters
Hoofdstuk
6
Eindconclusies
6.1
Onderzoeksvraag: probleemstelling
6.2
Onderzoeksratio
6.3
Analyse van het kwalitatief onderzoek
6.2.1 analyse van de concluderende datamatrix
6.2.2 debat binnen psychoanalyse beslecht?
6.2.3 beperkte reikwijdte van één gevalsstudie
6.4
beantwoording van de onderzoeksvraag
6.5
open vragen
Bibliografie
Boekdeel 2
Bijlagen
Bijlage 1
Beeldcluster A
Ariadne-reeks
Bijlage 2
Beeldcluster B
Grote Metafysicus
Bijlage 3
Beeldlcuster C
Verloren Zoon
Bijlage 4
Beeldclsuter D
ruimte/tijd
Bijlage 5
Beeldcluster E
portret-reeks
Bilage 6
Kunsttheorie methodologie
Bijlage 7
De kwestie van de privatie
Bijlage 8
Beeldmateriaal Giorgio de Chirico