PHA productie uit Organische reststromen. BIONND ‘THE FUTURE’ 8 mei 2014 Henk Doddema Meer dan 300 soorten bacteriën kunnen PHA’s maken en opslaan in hun cellen Rhodomonas sp. Halomonas sp. Alcaligenes (nu Ralstonia) sp. PHA korrels Glycogeen (4)hydroxybutyryl eenheden in PHB (opgeslagen in de cellen) (opgeslagen in de cellen) (4) HS-CoA (1) Glycosyleenheid In glycogeen [C6] (4)hydroxybutyryl-CoA [C4] (4) NAD+ aeroob (4) NADH + (4) H+ (2) NAD+ (2) ADP + (2) Pi (4) Acetoacetyl-CoA [C4] (2) ATP (2) NAD+ (2) NADH + (2) H+ (2) NADH + (2) H+ (2) Pyruvaat [C3] (4) HS-CoA (8) Acetyl-CoA [C2] (2) HS-CoA (6) Pi + (6) ADP (2) CO2 GROEI [8C] (6) HS-CoA (6) ATP (6) Acetaat [C2] (in de cellen) PP(n) anaeroob PP(n-6) Polyfosfaat (in de cellen) (6) Pi (in het medium) (6) Acetaat [C2] (in het medium) Lactaat Acetaat Propionaat Hydroxymethylvaleraat Pyruvaat Acetyl-CoA Propionyl-CoA Hydroxymethylvaleryl-CoA Glucose Vetten Butyraat Hydroxybutyryl-CoA PHB Hydroxyvaleryl-CoA Valeraat PHV Acetaat is niet de enige bron van koolstof voor de vorming van PHB/PHV De meeste PHA wordt nog geproduceerd Door reinculturen van hoog-productieve bacteriën Onder axenische omstandigheden in gesteriliseerde containers Met gezuiverde (en gesteriliseerde) substraten In RVS en/of glazen containers (gemakkelijk te steriliseren) Door extractie met organische oplosmiddelen Met terugwinning van de organische oplosmiddelen Ten koste van veel energie (sterilisatie en extractie) Met als gevolg: een hoge kostprijs van de PHA (circa € 8,- per kg) Uiteindelijke celgewicht: 50 – 200 g/L Substraat: Sucrose Glucose Vetzuren PHA gehalte: 50 – 80 % van celgewicht Opbrengst: 25 – 160 g PHA/L Prijs van PHA: € 8,-/kg Primaire organische stof uit land- en tuinbouw Secundaire organische stof uit agro-industrie Hydrolysatie van organische stof (verzuring) Vaste fractie Vloeibare fractie Uitpersen Wassen Groei van PHA bacteriën Vezels Ophoping van PHA Extractie van PHA Zuivering van PHA Bioraffinage (R)WZI Primaire organische stof uit land- en tuinbouw Secundaire organische stof uit agro-industrie Hydrolysatie van organische stof (verzuring) Vaste fractie Vloeibare fractie Uitpersen Wassen Groei van PHA bacteriën Vezels Ophoping van PHA Extractie van PHA Zuivering van PHA Bioraffinage (R)WZI (Poot)aardappelloof suikerbietenbladeren Primaire organische reststromen uit de landbouw Berm-, Natuur-, Weide-gras Koolzaadschroot Reststromen uit de (glas)tuinbouw Tomaten Aubergines ‘Doorgedraaide’ vruchten Paprikas Organische reststromen in plaats van zuivere substraten Beschikbaarheid in Noord Nederland in ton versgewicht/jaar (voorlopige inventarisatie door CBS en BioClear 2014) Suikerbietenblad (Poot)aardappelloof Bermgras RWZI slib Papierslib Teeltresten (uien,kool,bloemen, etc.) Koolzaadschroot 960.000 487.000 154.000 187.000 104.000 35.000 28.000 Bruikbaarheid Ligninegehalte (verhouting) Ongewenste verontreiniging fysische (stenen, aarde) chemische (zware metalen, pesticiden, toxinen) biologische (giftige planten, dierlijke mest, etc.) Prijs Primaire organische stof uit land- en tuinbouw Secundaire organische stof uit agro-industrie Hydrolysatie van organische stof (verzuring) Vaste fractie Vloeibare fractie Uitpersen Wassen Groei van PHA bacteriën Vezels Ophoping van PHA Extractie van PHA Zuivering van PHA Bioraffinage (R)WZI Gebruik van suikerbietenbladeren Bieten waarvan de bladeren zijn geoogst Oogstmachine voor bladeren (ProLeaf project in 2012) Inkuilen van verse suikerbietenbladeren voor de productie van organische zuren(‘t Kompas’ Valthermond) Primaire organische stof uit land- en tuinbouw Secundaire organische stof uit agro-industrie Hydrolysatie van organische stof (verzuring) Vaste fractie Vloeibare fractie Uitpersen Wassen Groei van PHA bacteriën Vezels Ophoping van PHA Extractie van PHA Zuivering van PHA Bioraffinage (R)WZI Papier Karton Reststromen uit de Agro-Industrie Zetmeel Suiker Primaire organische stof uit land- en tuinbouw Secundaire organische stof uit agro-industrie Hydrolysatie van organische stof (verzuring) Vaste fractie Vloeibare fractie Uitpersen Wassen Groei van PHA bacteriën Vezels Ophoping van PHA Extractie van PHA Zuivering van PHA Bioraffinage (R)WZI PHA’s uit (R)WZI Aeroob (lage PHA) Beluchting Anaeroob (hoge PHA) Primaire organische stof uit land- en tuinbouw Secundaire organische stof uit agro-industrie Hydrolysatie van organische stof (verzuring) Vaste fractie Vloeibare fractie Uitpersen Wassen Groei van PHA bacteriën Vezels Ophoping van PHA Extractie van PHA Zuivering van PHA Bioraffinage (R)WZI 1,5 liter fermentor met vers perssap als substraat Regiem: 6 uren aeroob (groei), 6 uren anaeroob (accumulatie) Extractie/scheidingsmethoden Mechanische Chemische Biologische Malen Hoge druk Centrifugeren Membranen Hypochloriet Sterke zuren Sterke basen Detergentia Organische oplosmiddelen Enzymen GMO’s (autolysis) PHA na extractie uit bacteriële cellen Twee-fasen extractie systeem. De PHA vormt een witte drijvende laag tussen de twee vloeibare fases. Rechts: vergroot. Dit is de hoeveelheid verkregen uit 100 ml culture. PHA gehaltes in culturen op leksap van ingekuilde suikerbietenbladeren • PHA gehalte in % van het celgewicht (meerdere experimenten) 56 % 60 % 60 % 60 % 67 % 52 %* * Geoogst na de aerobe fase. (Gehaltes van 90 % zijn haalbaar) Criteria voor een betere extractie: 1.Effectief (meer dan 90% opbrengst) 2.Onschadelijk voor het polymeer 3.Milieuvriendelijk 4.Goedkoop DANK U BIONND ‘THE FUTURE’