Zorgtraject voor Geïnterneerden binnen de hervorming : samenwerkingen en overleg Zorgtraject voor geïnterneerden van het CNP Saint-Martin 84, rue Saint-Hubert 5100 Dave Ronald Clavie, Coördinator van klinische projecten Angélique Dugauquier, coördinator zorgtraject geïnterneerden Plan • TSI Saint-Martin • Samenwerkingen en overleg • Enkele voorbeelden • Voordelen Het Neuro Psychiatrisch Centrum Saint-Martin Chiffres 2014 Het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin Project uitgewerkt en ontwikkeld in het kader van een overeenkomst met FOD Volksgezondheid (2009). Het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin Doelstelling: «Het ontwikkelen van een deel van het zorgtraject voor geïnterneerden binnen de doelgroep volwassenen en dit binnen het actiegebied Luik, Namen en Luxemburg. » Het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin Objectieven: De geïnterneerde patiënten begeleiden naar: • de reguliere zorgstructuren. • Zoveel als mogelijk, naar hun thuiscontext. Dynamiek van resocialisatie en re-integratie: via het verstrekken van begeleiding en een specifiek hulpaanbod; meer bepaald via een Upgrading van het personeel Uitwerken van een zorgtraject Het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin Actie Zone: Hof van Beroep Luik (Provincies Namen, Luik, Luxemburg) Het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin Het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin 5 zorgorganisaties : UPML PHILEAS: 20 bedden waarvan 3 crisisbedden Duur hospitalisatie: max 2 jaar IHP Psynergie: 5 plaatsen, verspreid over verschillende huizen (regio Namen en Marche-en-Famenne) MSP: Minimum 5 plaatsen binnen de 3 MSP Gemiddelde verblijfsduur: 2 jaar Outreaching: missies uitgevoerd door het personeel van het UPML PHILEAS Project HAPI: 2 plaatsen. Dubbele diagnose: mentale beperking en psychische stoornissen. Caseload 6 patiënten/jaar Totaal: 32 bedden/plaatsen minimum TSI Medium Risk zorgorganisaties in het kader van de hervorming Outreaching FCT 2 IHP Psynergie FCT 5 UPML PHILEAS FCT 4 Project HAPI FCT 4 MSP FCT 5 Diversiteit, complementariteit, continuïteit Doelgroep van het Zorgtraject voor Geïnterneerden van het CNP Saint-Martin Statuut: • Patiënten onder sociale beschermingsmaatregel • Verschillende statuten: vrijlating op proef, onder artikel 14 « Medium Risk » geplaatst Diagnoses: • psychiatrische stoornissen en andere aanverwante stoornissen (middelenmisbruik, persoonlijkheidsstoornissen, etc.) • Psychische stoornis en mentale retardatie (dubbele diagnose, 2 bedden) Mix Enkele cijfers (2015) 32 plaatsen/bedden minimum 8 patiënten gereintegreerd. 51 opgenomen patiënten Enkele cijfers (2015) As 1: As 2: Psychose: Tr. Perso: 18 patiënten 19 patiënten Ment. achterstand: 7 patiënten + SUB: 13 patiënten + andere: 8 patiënten + SUB + ander: 1 patiënt SUB: 2 patiënten Anderen: 6 patiënten Anderen + SUB: 3 patiënten Geen: 1 Enkele cijfers (2015) 69 outreaching missies 192 dagen van crisisopname 46 Nieuwe aanvragen ingediend bij UPML PHILEAS 65% van de aanvragen krijgen een antwoord binnen de 3 maanden Samenwerkingen en Overleg Samenwerkingen en overleg Essentieel en onmisbaar voor het TSI Saint-Martin Bijdragen en voordelen: • • • • • • • Betere match tussen de wensen/verlangens van de patiënten en het voorgestelde zorgplan betere therapietrouw aan de behandeling Betere communicatie tussen de verschillende actoren van het netwerk Continuïteit van zorg optimalisatie van de bestaande middelen Verminderde duur van de hospitalisaties en/of van de re-integraties Patiënt in zijn leefmilieu houden Pas op voor Bottom-up constructie (door «veldwerkers » = hefboom) "Geïntegreerde" aanpak van klinische situaties // filosofie van de GGZ hervorming Samenwerkingen en overleg Om het eenvoudig te houden… • Samenwerking: Actie om samen te werken, deel te nemen aan het werk samen met anderen. • Overleg: praktijk dat voorafgaat aan een beslissing van een raadpleging met de betrokken partijen. Bron: Larousse Samenwerkingen en overleg Denis Bourque (2008) « Concertations et partenariat: entre levier et piège du développement des communautés » Le développement des communautés ne passe donc pas par l’ajout de structures, mais par une recomposition de celles existantes et par un renouvellement des pratiques de concertation ». « « Il n’existe pas d’acteur social du monde associatif, communautaire, institutionnel ou même privé qui ne soit pas en relations avec d’autres. » (p.3) Différents types de relations: (René et Gervais, 2001) • Collaboration, Concertation, Partenariat • Samenwerkingen: • weinig gestructureerde en geformaliseerde bindingen tussen twee instellingen/organisaties. • samenwerking: samenwerkingen vereisen niet dat de partijen zich associëren en een gemeenschappelijk doel delen, maar willen eerder hun bijdrage leveren aan het verwezenlijken van de missie van de andere (meestal door informatie uit te wisselen). • Overleg: • vorm van samenwerking • collectief coördinatieproces, gebaseerd op het ontwikkelen van gestructureerde en duurzame bindingen tussen autonome sociale actoren, die het eens zijn om informatie te delen, problemen of specifieke kwesties te bespreken (per problematiek of gebied), om zo te komen tot gemeenschappelijke doelstellingen en acties die al dan niet kunnen leiden tot partnerschappen. • Partnerschap: (p.7) • Formeler dan overleg • Impliceert een contractuele verbintenis om verantwoordelijkheden te delen, middelen te bundelen en taken te verdelen na een onderhandeld akkoord. Samenwerking Overleg Samenwerking maakt overleg mogelijk Overleg maakt samenwerking mogelijk Partnerschap Samenwerkingen en overleg TSI CNP Saint-Martin Veelvuldig: • • • • • • Intern het CNP Extern het CNP Op verschillende niveaus (Veld, Directie…) met verschillende sectoren (Gezondheid, Justitie) In verschillende domeinen (Functies 1 à 5 van de Hervorming) met verschillende thematieken: uitwerken TSI, onderzoeksprojecten, praktijkuitwisseling,… Altijd patiëntgericht. En nu, enkele illustraties… Interne samenwerkingen in het NPC Saint-Martin Inter-diensten/zorgeenheden Inter-organen van de TSI-gezondheidszorgen Binnen de organen van de TSIgezondheidszorgen (multidisciplinaire teams) Stabilisatie, autonomie, resocialisatie en re-integratie… Aval IHP 5 bedden MSP 5 bedden Reguliere zorgstructuren MSP, IHP, CT… SPAD,SSM Thuiszorg diensten Plejade Thuis ESTIMLg Outreaching Outreaching UPML Project PHILEAS 20 bedden C.D.S. Justitiehuis Project HAPI 2 bedden HMSM Outreaching Outreaching ESTIMLg Psychiatrische annexen Opwaarts E.D.S. 24 Intern overleg in het NPC Saint-Martin Voorbeelden: • Overleg tijdens de opname (UPML PHILEAS) aanwezigheid van de patiënt - Therapeutische projecten : « ISIS » (2008) - Overleg na opname (2010) - Overleg tijdens opname (2014) in Intern overleg in het NPC Saint-Martin • Overleg tijdens de opname (vervolg) : Om de 6 weken zorgverlener Evolutie opname Psychiater Patiënt Netwerk Familie/ Verwanten Bezetting Intern overleg in het NPC Saint-Martin • Overleg na opname (outreaching in aval) Om de 3 maanden zorgverleners Crisis momenten Psychiater voogd Patiënt Netwerk Familie/ Naasten Bezetting Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Een aantal mogelijkheden • Soortgelijke pilootprojecten (CRP Les Marronniers en CHJ Titeca) • Diensten die personen opvangen die onder het statuut van sociale bescherming vallen: andere ziekenhuizen, MSP, IHP, mobiele teams, etc. • De annexen en psychiatrische instellingen voor sociale bescherming • De commissies voor sociale bescherming, de Psychosociale Diensten, de Justitie assistenten • De TSI en CSEI coördinatoren • Het mobiel sociaal netwerk • De werkgroep Zorgtraject voor geïnterneerden (ZTG) • … Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Voorbeelden • Jaaroverzicht met het EDS van Paifve • Jaarlijkse evaluatie van de samenwerkingen met de medewerkers van justitie Voordelen: • Verbeteren van de samenwerkingen in het belang van de patiënt • Bevordering van goede praktijken • Alternatieven of andere werkmethoden vinden in complexe situaties Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Voorbeelden: • Immersie van het personeel: – België: • Sector Justitie: AP, EDS, … • Sector Gezondheid: ziekenhuizen, mobiele teams,… – Buitenland: • Project Erasmus + Tuto http://www.tuto.network/ Voordelen: • Ontdekken van nieuwe praktijken • Doorgeven van praktijken • Kennis nemen van andere realiteiten en arbeidsvoorwaarden Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Voorbeelden: • Gemeenschappelijk onderzoeksproject met de unit HEGOA van het CHJ Titeca – Overdrachtsfactoren en contra-overdrachtsfactoren die het werken met geïnterneerde patiënten bemoeilijken? Voordelen: • Overleg tussen de belanghebbenden over onderzoeksonderwerpen • Middelen verenigen • Beschikken over consequente en vergelijkbare criteria Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Illustraties: Time-out: De heer A: Hospitalisatie > 2 jaar Apragmatisme Instabiliteit mentale toestand Time-out 3 maanden Ontslag uit IHP (4 maand later) - Opstarten IHP benaderingen - Hygiëne ++ - Betere relaties t.o.v. anderen Voordelen: • Re-integratie faciliteren • Momenten van rust verlenen aan patiënten en teams • Uit het kader treden • Een nieuw inzicht bij brengen • Een verandering inzetten • Steunen op de complementariteit en de solidariteit tussen de teams en ze stimuleren Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Voorbeelden Het ‘Groupe de Travail Circuit de Soins Internes (GTCSI)’ - Initiatief van het : ‘Groupe de l'Inter-Plates-formes de Wallonie, Bruxelles et de la Communauté Germanophone’ - Opgericht in 2008 - Reflectie over het probleem van de geïnterneerden - Doel: organiseren van netwerken en zorgcircuits voor geïnterneerden - Subwerkgroepen: onderzoek, wetgeving, zorgcircuit en Goede Praktijken Meer inlichtingen? http://www.ipf-sante-mentale.be/intergroupe-circuits-de-soins-internes.html Externe samenwerkingen van het NPC Saint-Martin Voorbeelden: Specifieke acties van de subgroep Zorgcircuits en Goede Praktijken : • Creëren van een praktijk gericht overleg tussen veldwerkers • • Complexe en chronische situaties Zich laten inspireren door de praktijk van het WaB-netwerk (Wallonie-Bruxelles, 2003) http://www.reseauwab.be/ «voor het uitwerken van goede samenwerkingspraktijken tussen hulpverleners voor middelengebruikers» Overlegpraktijk aanvankelijk uitgewerkt voor de sector van de verslavingszorg maar om gezet naar Sociale Bescherming Theoretische referenties : G. De Leon, Prochaska, Di Clemente Model IMPACT Problematiek OORZAKEN Veldwerkers: Overleg en zorgtrajecten Verzadiging van de AP en EDS Kwaliteit van zorg Verlies van autonomie Lang verblijf Langdurige procedures voor aanmeldingen Respect en waardigheid van de patiënten Sector internering IMPACT Problematiek : Het aantal geïnterneerde patiënten in AP en in EDS OORZAKEN Gebrek aan alternatieve structuren Zeldzame definitieve vrijlatingen Gebrek aan informatie Complexe pathologie Lange Procedure Stigmatisering van de geïnterneerden Veldwerkers: Overleg en zorgtrajecten Het aantal patiënten in A.P. Opgesloten en zonder behandeling ‘flashback’ naar het parcour van de geïnterneerde Terughoudendheid van de zorginstellingen om geïnterneerden op te nemen Langdurige procedures voor aanmeldingen IMPACT De geïnterneerde patiënten vrijgelaten op proef gere-integreerd indien geen nieuwe delicten OORZAKEN De wet De diversiteit van de praktijken Beperkte “crisis” diensten Uitputting van de zorgteams Gebrek aan overleg Veldwerkers: Overleg en zorgtrajecten • Opbouw van een praktijkoverleg tussen veldwerkers (Bottom-up benadering) Principes en Acties • Het betrekken van veldwerkers • «Een zekere invloed ontwikkelen op wat we kunnen» Langdurige procedures voor aanmeldingen Gebrek aan overleg De diversiteit van de praktijken Gebrek aan informatie • Overlegvergaderingen (om de twee maanden = uitwerken van zorgpaden door veldwerkers) • Uitwerken van «minder strakke» zorgpaden om te kunnen genieten van institutionele complementariteit • Oriëntaties vergemakkelijken Een specifiek doel: overleggen de huidige situatie OK Behandeling OK EDS Een aanmelding Een instelling Een instelling Een TSI Een TSI AP Weigering Re-oriëntatie Een specifiek doel: overleggen de gewenste situatie OK Behandeling OK EDS Een Aanmelding Een instelling Overleg Een TSI AP Weigering Instellingen Een specifiek doel: Overleggen Voordelen: EDS OK AP Weigering Overleg Samenwerkingen en overleg Uitwisseling van praktijken/ ervaringen Onderdompeling Interinstitutioneel overleg Jaarlijkse evaluaties Time-out Ontmoetingen met partners Overleg tijdens/na ziekenhuisopname … SWOT analyse: samenwerkingsverbanden/overleg INTERN SWOT TROEVEN Soepelheid van de zorgtrajecten uitwerking van de zorgtrajecten op basis van de behoeften van de patiënten Patiënt staat centraal Het betrekken van de veldwerkers Preventie van/Anticipatie op de risicosituaties voor patiënten Verbetering van de doeltreffendheid in crisissituaties EXTERN OPPORTUNITEITEN Financiering? Organisatie van het zorgtraject voor geïnterneerden ZWAKKE PUNTEN Aanhoudende moeilijkheden ondanks samenwerkingen en overleg Tijdrovend werk Vertrouwen, beroepsgeheim, geïnformeerde toestemming, enz. BEDREIGINGEN Niet dezelfde middelen voor grote en kleine organisaties Gebrek aan beschikbaarheid van personeel van kleine organisaties Bedankt