Celorganellen - Samenvattingen en nog veel meer!

Celorganellen
Eukaryoten: Dieren, schimmels & planten. Prokaryoten: Bacteriën & archaea.
Naam
Functie
Toelichting
Celkern met
chromosomen
Zelforganisatie van
de cel
Een celkern heeft in het
kernmembraan kernporiën: kleine
opeiningen, waardoor stoffen in en uit
de kern kunnen. Een eiweitcomplex
regelt het transport van o.a.
boodschappermoleculen.
In de
chromosomen zit
het DNA. DNA
bevat erfelijke
informatie.
Endoplasmatsch
reticulum
Het transport van
moleculen in de
cel.
Ribosomen
Het maken van
eiwitten. De
ribosomen op het
ER maken eiwitten
voor het ER, ze
hebben nog niet
hun uiteindelijke
vorm. De
ribosomen die in
het cytoplasma
liggen maken
eiwitten voor het
cytoplasma.
De eiwitmoleculen
krijgen hun
uiteindelijke vorm.
Golgisysteem
Secretie
Lysosomen
Bevind zich in het cytoplasma.
Het is een ingewikkeld netwerk van
dubbele membranen, waaruit ook het
kernmembraan bestaat.
De memebranen liggen bij tegen
elkaar aan en vormen zo afgeplatte
holten en kanaaltjes.
Ribosomen liggen op het
Endoplasmatisch reticulum en komen
voor in het cytoplasma. Bolvormige
organellen en ontstaan bij eukaryoten
in een deel van de kern dat de
nucleolus heet.
Van het ER snoeren zich blaasjes met
eiwitten af. Veel van deze blaasjes
versmelten met het golgiesysteem.
Het golgisysteem bestaat uit
opeengestapelde platte blaasjes. De
blaasjes snoeren zich af en versmelten
zich vervolgens met het celmembraan
en geven de eiwitten buiten de cel af.
Andere blaasjes die zich van het
golgisysteem afsnoeren, blijven in de
cel, zoals lysosomen.
Betekenis: Het afgeven van stoffen door cellen.
Lysosomen kunnen
Lysosomen bevatten enzymen die
samensmelten met
stoffen afbreken.
andere blaasjes en
stoffen in die
blaasjes verteren.
Afbeelding
Mitochondriën
Mitochondriën
Zijn bolvormige organellen. Ze
breken
bezitten een dubbel membraan,
pyrodruivenzuur af
waarvan het binnenste sterk
en hierbij komt er
geplooid is. In mitochondriën vinden
energie bij. Die
reacites plaats waarbij energie
energie word
vrijkomt.
opgeslagen in ATP
(adenosinetrifosfaat)
moleculen.
Pyrodruivenzuur In het celplasma kunnen eiwitten, vetten en koohdraten zoals glucose worden afgebroken tot een
stof die pryodruivenzuur heet.
ATP
De vrijgemaakte energie wordt tijdelijk opgeslagen in moleculen van de stof ATP.
Chloroplasten
Op de membranen
Komen alleen voor in plantaardige
liggen de enzymen
cellen. Chloroplasten bezitten net als
voor de
mitochondriën een dubbel
fotosynthese.
membraan. De chloroplasten in
plantaardige cellen zijn gevuld met
membranen die een soort platte
blaasjes vormen. De membranen
lijken gerangschikt te liggen als
stapels munten.
Endosymbiosetheorie
Endo-symbiose-theorie
Endo = binnen; symbiose = samenleven
Veel cellen bezitten de mogelijkheid het celmembraan te laten instulpen en daarbij materiaal uit de
omgeving op te nemen in een blaasje in de cel.
Organismen die zuurstof nodig hebben, noemen we aëroob.
Door opname van aërobe bacteriën zijn mitochondriën ontstaan.
In cyanobacteriën (blauwwieren) vindt net als in choloplasten fotosynthese plaats.
Bewijzen Endosymbiosetheorie
1. Mitochondriën als plastiden bezitten een dubbel membraan en bevatten kringvormig DNA
dat lijkt op dat van prokaryoten
2. De bouw van het binnenste membraan komt overeen met de bouw van het celmembraan
van prokaryotische organismen.
3. De deling van mitochondriën en plastiden verloopt op eenzlefde manier als bij prokaryoten.
De bouw van membranen
Celmembranen bestaan uit een dubbele laag van fosfolipiden.
De ene kant van een fosfolipidenmolecuul is in water oplosbaar
(hydrofiel), terwijl de andere kant juist waterafstotend is
(hydrofoob). Verder bevat een celmembraan cholesterol, dat
een rol speelt in de stevigheid van de membranen.
Celmembranen zijn selectief permeabel, dat wil zeggen dat ze
bepaalde stoffen wel en andere stoffen niet doorlaten.
Endosymbiosetheorie