Vervolg uitwerking stage- opdracht kwaliteitsverbetering

Vervolg uitwerking
stage- opdracht
kwaliteitsverbetering
Met deskundigheidsbevordering
Inhoud
Inleiding ............................................................................................................................................ 3
Uitwerking enquête .......................................................................................................................... 4
Voorlichtingsbrief voor patiënten met sondevoeding via jejunumfistel na een OCR ...................... 6
Checklist voorlichting bij patiënten die naar huis gaan met sondevoeding via jejunumfistel na een
OCR ................................................................................................................................................... 8
Uitleg bij checklist ............................................................................................................................. 9
Inleiding
In de literatuurstudie die wij hebben gedaan naar de wijze waarop een patiënt geïnstrueerd moet
worden over zijn/haar jejunumfistel, hebben wij een aanbeveling gedaan om een checklist te
ontwerpen waarop kan worden bijgehouden wat de vorderingen van de patiënt zijn.
In dit document vindt u de checklist die wij daarvoor hebben ontworpen.
Daarnaast is er ook een onderdeel waarin de uitkomst van de enquête is weergegeven. Door middel
van een enquête wilde wij in kaart brengen hoe de verdeeldheid is op de afdeling en waarom het dus
van belang is dat er een checklist komt waarin precies staat wat een patiënt allemaal moet weten en
kunnen.
Wij begrijpen dat een patiënt in het ziekenhuis veel informatie krijgt en dat wanneer hij/zij eenmaal
met ontslag is er misschien nog onduidelijkheden zijn of dat er informatie is vergeten. Hiervoor
hebben wij een korte patiënteninformatiefolder ontworpen waarin een patiënt nog eens rustig kan
nalezen wat er allemaal belangrijk is omtrent het jejunumfistel. Deze wordt aan de patiënt gegeven
zodra duidelijk is dat de patiënt met sondevoeding via een jejunumfistel naar huis gaat en zodra de
patiënt in staat is om met de training om zelf te leren omgaan met het fistel.
Bij de checklist zit een uitleg waarin is weergegeven wat de verpleegkundige aan informatie moet
geven aan de patiënt. Zodat iedere verpleegkundige hetzelfde aan de patiënt verteld.
Uitwerking enquête
Om duidelijk in kaart te brengen hoe groot de verdeeldheid op de afdeling is omtrent ons gekozen
onderwerp, zijn een aantal vragen in een figuur weergegeven.
Ook is er verdeeldheid over wat een patiënt verteld moet worden over het geven van medicatie over
de sonde. Er moet aandacht zijn voor welke medicatie door de sonde gegeven kan worden en welke
niet. Een ander zegt dat het beter is om zo weinig mogelijk medicatie via de sonde te geven. Er is
slechts één iemand die daadwerkelijk het stopzetten van de sondevoedingpomp noemt.
Over het verzorgen van het fistel zijn de antwoorden redelijk overeenkomend. Er mag mee gedoucht
worden. Er moet een 5x5 drain gaas om het fistel en een 5x5 gaas over heen. Afgedekt met een
tegaderm of pleister. Wat betreft de aandachtspunten is niet iedereen zorgvuldig, niet iedereen
noemt de hechtingen als aandachtspunt en sommigen noemen alleen ontstekingsverschijnselen,
maar het is ook belangrijk om te vertellen wat die verschijnselen inhouden.
Iedereen heeft ingevuld dat de sondevoedingssysteem 1 keer per 24 uur moet worden verwisseld. Er
zijn wel een paar die de vraag niet goed hebben begrepen en een niet passend antwoord hebben
gegegeven.
Als laatste de houdbaarheid van de sondevoeding op het moment van aanhangen. De meeste
antwoorden zijn 24 uur. Een aantal noemen ook nog dat het afhankelijk is van het soort
sondevoeding.
Voorlichtingsbrief voor patiënten met sondevoeding via jejunumfistel
na een OCR
U bent op dit moment opgenomen op de afdeling chirurgie in het AMC. U heeft een operatie
ondergaan aan de slokdarm en maag. Tijdens deze operatie heeft u een jejunumfistel gekregen. Dit is
een slangetje (sonde) dat in uw darm ligt en via de buik naar buiten komt. Hierover krijgt u
sondevoeding toegediend en kan (een deel) van de medicatie worden toegediend.
U zult ook na uw opname nog sondevoeding krijgen en daarom is het van belang dat u leert om hier
zelf mee om te gaan. Deze informatie brief is de eerste stap in die richting. De komende dagen zal u
onder begeleiding leren wat er allemaal komt kijken bij het verzorgen van het jejunumfistel. U zal ook
onder begeleiding van een verpleegkundige gaan oefenen met de volgende handelingen: het
verzorgen van de insteek van de sonde, het doorspuiten van de sonde en eventueel het toedienen
van medicatie van de sonde.
Deze brief dient tevens als geheugensteuntje, de informatie die de verpleegkundige verteld kunt u
hier nog eens rustig nalezen.
Algemene informatie
Het is van belang dat de sonde tenminste 4 keer per dag wordt doorgespoten met 20 ml lauwwarm
kraanwater. Dit is om verstopping van de slang te voorkomen. Het water mag niet te heet zijn omdat
dit schadelijk is voor de darm. Als het water heel koud is dan kan u kramp in de buik krijgen. Het
beste is om handwarm water te nemen.
Het is aan te raden om de momenten waarop u de sonde doorspuit zo goed mogelijk over de dag te
verdelen. Er zijn nog een aantal andere momenten waarop de sonde moet worden doorgespoten en
dit is wanneer er een nieuwe sondevoedingszak wordt aangehangen en voor en na het geven van
medicatie via de sonde. De verpleegkundige zal u laten zien wat de juiste manier is om de sonde door
te spuiten.
Niet alle medicatie mag per definitie door de sonde. De verpleegkundige is op de hoogte wat wel en
niet door de sonde kan en wanneer u met ontslag gaat en u heeft vragen over uw medicatie dan kunt
u terecht bij uw eigen apotheek.Het is belangrijk dat u zicht hier aan houdt want sommige medicatie
kan niet door de sonde omdat er dan verstopping van de sonde optreedt en sommige medicatie mag
niet door de sonde omdat de werking van de medicatie dan verminderd of veranderd is.
Daarnaast is het ook van belang dat u de insteek van de sonde op uw buik kunt verzorgen en weet
waar u thuis op moet letten.
De insteek moet dagelijks verbonden worden. Dit kan het beste ’s ochtends gedaan worden
bijvoorbeeld na het douchen. U mag namelijk gewoon douchen met een jejunumfistel. Als u het
oude verband eraf haalt, let er dan op dat de hechtingen waarmee het slangetje vastzit nog goed op
hun plaats zitten.
Andere punten waarop u moet letten zijn:
- eventuele roodheid rondom de insteek
- eventuele viezigheid die er uit komt
- pijn
- verharding rondom de insteek.
Indien een van deze verschijnselen optreedt raadpleeg dan altijd uw huisarts.
Eventuele viezigheid rondom de insteek kunt u weghalen met een gaasje met alcohol. Per streek een
gaasje gebruiken.
Een insteek wordt verbonden met een splitgaas 5x5 cm. (een ingeknipt gaas) die om het slangetje
wordt geplaatst. Daarover heen een gewoon gaas 5x5 cm. en afdekken met een pleister of tegaderm
(een filmpleister).
Bij verstopping van de sonde kunt u allereerst proberen om de sonde door te spuiten met een klein
spuitje (2ml) en warm kraanwater. Pas op dat u niet te heet water gebruikt want hierdoor kunt u
brandblaren krijgen in de darm. Mocht de sonde nog steeds verstopt zitten, raadpleeg dan uw
huisarts of de spoedeisende hulp van uw ziekenhuis.
Referenties:
-
-
Verzorgen (en doorspuiten) jejunostomiekatheter, protocollen voorbehouden, risicovolle en overige
handelingen, sondevoeding jejunumsonde. Vilans 2007. Gebaseerd op Protocol: Verzorging van
jejunostomiekatheter. Leids Universitair Medisch Centrum 2001.
Toedienen medicijnen via een jejunostomiekatheter, protocollen voorbehouden, risicovolle en overige
handelingen, sondevoeding jejunumsonde. Vilans 2008. (LUMC)
Tas T.A.J., Jonkers C.F. en Bakhuysen C. Protocol: Sondevoeding toedienen via duodenumsonde of
jejunum fistel, continu of intermitterend via pomp of druppelsysteem, AMC; 2005
Protocol Oesofagus-cardiaresectie met buismaag reconstructie (Protocol AMC) 2010
De jejunostomiekatheter na een buismaagoperatie. Algemene Chirurgie. Patientenvoorlichting.
Cahtarina-ziekenhuis; 2009
Handleiding van de apotheek van het AMC
- Checklist voorlichting bij sondevoeding via jejunumfistel
Bij patiënten die naar huis gaan met sondevoeding
Handeling
Verzorgen insteek
o Uitleg
o
Onder begeleiding
o
zelfstandig
Sonde doorspuiten met minimaal 20 ml lauw
kraanwater (minstens 4 keer)
o Uitleg
o
Onder begeleiding
o
Zelfstandig
Medicatie via sonde
o Uitleg
o
Onder begeleiding
o
Zelfstandig
Wat te doen bij verstopping
o Uitleg
o
Nagaan of patiënt het begrepen heeft
Voorlichting:
o Houdbaarheid sondevoeding
o
Verschonen toedieningsysteem
o
Dislocatie sonde
Bijzonderheden:
datum
Rapportage
Uitleg bij checklist
Deze uitleg is bestemd voor de verpleegkundige om de voorlichting eenduidig te maken. In de
checklist kan worden afgetekend of de voorlichting is gegeven.
Verzorging insteek:
- De insteek 1 x per dag verbinden (dit kan de patiënt het beste ’s ochtends doen bijvoorbeeld
na het douchen)
- Bij verwijderen oude verband er op letten dat de hechtingen waarmee het slangetje vastzit
nog goed op hun plaats zitten.
- Andere punten waarop gelet moet worden zijn:
o eventuele roodheid rondom de insteek
o eventuele viezigheid die er uit komt
o pijn
o verharding rondom de insteek.
Indien een van deze verschijnselen optreedt raadpleeg dan altijd uw huisarts.
- Eventuele viezigheid rondom de insteek kan weggehaald worden met een gaasje met
alcohol. Per streek een gaasje gebruiken.
- Een insteek wordt verbonden met een draingaas 5x5 cm. Daarover heen gaas 5x5 cm en
afdekken met een papierenpleister of tegaderm.
Sonde doorspuiten
- Minimaal 20 ml lauw kraanwater
- Minstens 4 keer per dag doorspuiten, in ieder geval:
o voor en na toedienen van medicijnen
o bij aan- en afkoppelen pak sondevoeding
o bij verwisseling van pak sondevoeding
- 20 ml spuit gebruiken (mag 24 uur bewaard blijven mits deze los van elkaar gereinigd en
droog bewaard worden, datum en tijd noteren)
Medicatie via sonde
- Voor en na toedienen van medicijnen sonde doorspuiten
- Medicatie kan gemakkelijk worden opgelost door stamper van spuit los te maken, hierin
gemalen medicatie te doen en vervolgens hier 20 ml lauw water bij te doen. Hierna goed
schudden tot alles goed opgelost is.
- Raadpleeg apotheek van AMC voor medicatie wel of niet door sonde, dit aan de patiënt
vertellen (en eventueel een overzichtje maken van de medicijnen die de patiënt thuis ook
gaat krijgen). Patiënten kunnen thuis bij hun eigen apotheek navraag doen en eventueel bij
de huisarts of thuiszorginstantie.
Wat te doen bij verstopping van de sonde
- Eerst met 2 ml spuitje met lauwwarm water proberen sonde door te spuiten.
- Sonde tussen twee vingers wrijven om aangekoekte restjes los te krijgen.
-
Wanneer dit geen succes heeft kan de sonde kan worden doorgespoten met Natriumbicarbonaat 8,4 %
(intraveneus). Hiervoor kan er een kraantje op gezet worden en de Natriumbicarbonaat in een 2 ml spuitje met
kracht door de sonde proberen te spuiten. Bij enige instroom kan de druk op het spuitje worden gehouden en het
kraantje dicht worden gezet. Dit kan een uur worden ingewerkt en vervolgens deze procedure herhalen totdat de
sonde doorgankelijk is. Hierbij mag maximaal 10 ml natriumbicarbonaat per 24 uur worden toegediend. (dit de
patiënt zelf thuis niet laten doen! Maar doorverwijzen naar huisarts/SEH/thuiszorginstantie)
Houdbaarheid sondevoeding
- Algemene houdbaarheidsdatum staat vermeld op de sondevoeding.
- Wanneer sondevoeding aangebroken wordt is dit 24 uur houdbaar.
- Sondevoeding in glazen flessen of plastic containers mogen maximaal 8 uur aanhangen.
Verschonen toedieningssysteem
- Het toedieningssysteem moet iedere 24 uur vervangen worden