13 Bijenstal Hengelo In 1908 is in Hengelo de Bijenvereniging opgericht. Oorspronkelijk was dit een agrarische aangelegenheid. Nu zijn ook hobby en educatie belangrijke drijfveren. In 1985 is een bijenstal met tien volken bij de heemtuin gebouwd. Er komen veel schoolklassen op bezoek. Als de heemtuin open is, kan men in de bijenstal een kijkje nemen. Blij met de bij De honingbij verdient een bloemetje Geschikte planten voor bijen in uw tuin • Bomen: paardenkastanje, tamme kastanje, linde, acacia, tulpenboom, trompetboom, honingboom, appel, pruim en zoete kers. • Struiken: liguster, gele kornoelje, sleedoorn, mahonia, dwergkwee, cotoneaster, brem, Japanse rimpelroos, hondsroos, egelantierroos, sneeuwbes en vuurdoorn. • Klimplanten: kamperfoelie, wilde wingerd en klimop. • Vaste planten: lavendel, schoenlappersplant, heide, longkruid, klokje, jakobsladder, primula en speenkruid. • Kruiden: lavendel, tijm, munt, citroenmelisse, bieslook, dille, peterselie en selderij • Vetplanten: sedum • Eenjarige planten: korenbloem, bijenbrood, slangenkruid, klaproos en zonnebloem • Tweejarige planten: teunisbloem, enkele stokroos, toorts en wolfsmelk Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV), afdeling Hengelo e.o. Secretariaat: mevr. M.G. Morskieft, Wilbertstraat 13, 7556 WH Hengelo. E-mail: [email protected], telefoon: (074) 243 3153. Bezoekadres bijenstal: Landmansweg 141, 7557 ZA Hengelo. Landelijke website: www.bijenhouders.nl. Gemeente Hengelo Centrum voor Natuur- en Milieu Communicatie, Van Alphenstraat 25-27 7556 JT Hengelo E-mail [email protected] Telefoon (074) 245 9468 Het bijenvolk De honingbij leeft in kolonies. In de vrije natuur leven bijen in holle bomen, bij de mensen in kasten. Een bijenvolk bestaat uit één koningin, tien- tot vijftigduizend werkbijen en honderden darren. De koningin en de werkbijen zijn vrouwtjes, de darren zijn mannetjes. De koningin legt van het voorjaar tot het najaar onafgebroken eitjes, soms wel 1500 per dag. Uit de eitjes komen eerst larven. Deze verpoppen zich, waarna ze tot volwassen bijen uitgroeien. Uit de meeste eitjes komen werkbijen, die zelf geen eitjes kunnen leggen. Door een speciaal dieet groeit één werkbij uit tot koningin. Honingbij. Darren komen voort uit Foto Harry de Jong. onbevruchte eitjes. N a t uu r in H eng elo Meer weten? Bijen zijn nuttige insecten. Op zoek naar nectar vliegen ze van bloem naar bloem en brengen zo stuifmeel over van de ene op de andere plant. Als de bloemen zijn bestoven ontstaan nieuwe vruchten en zaden. De honingbij wordt daarom veel ingezet bij de fruitteelt. Daarnaast produceren bijen honing en was. Maar door verarming van de natuur is het voedselaanbod voor bijen sterk teruggelopen. Bloeiende planten in uw tuin kunnen deze bijzondere diertjes weer aan voldoende voedsel helpen. De bijenkast Levensduur De honingraten zijn het meubilair van de bijenkast. Ze bestaan uit de bekende zeskantige cellen, die de werkbijen uit was opbouwen. De imker laat de raten in houten raampjes bouwen, die hij gemakkelijk in en uit de kast kan halen. In de cellen legt de koningin haar talloze eitjes. De raten zijn ook de opslagplaats voor stuifmeel en honing. Een koningin kan wel enkele jaren oud worden. Het actieve leven van een werkbij is echter maar van korte duur. Na drie weken werken in de kast volgen nog drie weken als haalbij. Dan is de energie verbruikt en sterft de bij. ‘s Winters overleven bijen als een kluit in de kast. De kluit is langzaam in beweging en blijft op die manier warm, terwijl er nauwelijks energie wordt verbruikt. Werk aan de winkel De werkbijen zijn eerst binnenshuis aan het werk. Ze voeden de larven en de koningin, bouwen de raten en houden alles schoon. Daarna gaan ze buiten de deur werken. Ze bewaken de ingang en gaan op weg om nectar en stuifmeel uit bloemen te halen. Door speciale dansen vertellen de bijen elkaar waar geschikte bloemen te vinden zijn. In goede zomers zijn er veel bloemen en halen ze meer nectar op dan voor eigen gebruik nodig is. De extra nectar wordt in de cellen opgeslagen en dikt daar in tot stroperige honing. De imker slingert de honing uit de raten en doet deze in potten. Naast natuurlijke suikers bevat honing veel vitaminen en mineralen. Zwermgedrag Een spectaculair verschijnsel in de natuur is het zwermen van bijen. Als er meerdere koninginnen zijn opgevoed, zwermt de oude koningin met de helft van de werkbijen uit. De zwerm gaat aan een boomtak hangen en speurbijen zoeken een nieuw onderkomen. Bijenkasten. Foto: Bijenhoudersvereniging Hengelo. Lok bijen naar uw tuin U kunt uw eigen tuin met nectarplanten gemakkelijk vriendelijk maken voor bijen. Nectar is een zoet vocht dat door planten wordt geproduceerd. De nectar wordt uitgescheiden door honingklieren in en buiten de bloemen. Nectar bevat allerlei natuurlijke suikers. De samenstelling van nectar varieert bij verschillende soorten planten. Er zijn planten waar het letterlijk gonst van de bijen, zoals munt, tijm, lavendel, heide en ooievaarsbek. Met nectarplanten lokt u niet alleen bijen, maar ook vlinders in de tuin! Zie ook de folder Vriendelijk voor vlinders uit deze serie. Bijen in Hengelo Honingraat. Foto: Bijenhoudersvereniging Hengelo. Waar het kan, laat de gemeente Hengelo wilde bloemen voor bijen groeien. Zo komen in natuurlijke plasranden planten als kattenstaart tot ontwikkeling. In de wijk het Broek is een grote kruidenwadi aangelegd. Bij de aanplant van bosplantsoen worden soorten als linde, lijsterbes, veldesdoorn, liguster, vuilboom, vlier, krent en kornoelje gebruikt. De Lansinkesweg wordt een lindelaan, ideaal voor bijen.