Reumatoïde artritis van de hand zonder ill.cdr

Reumatoïde artritis
van de hand
Reumatoïde artritis
van de hand
Wat is artritis?
Letterlijk betekent artritis 'ontstoken gewricht'. Normaal gesproken bestaat een
gewricht uit twee gladde, met kraakbeen bedekte botuiteinden die als een set bij
elkaar passen en soepel langs elkaar bewegen. Artritis ontstaat als deze gladde
oppervlakken onregelmatig worden, niet meer op elkaar passen en feitelijk 'slijten'.
Artritis kan voorkomen in alle gewrichten van het lichaam, maar valt het meeste op
als de handen en vingers worden aangetast. Elke hand heeft 19 botten van de
middenhand en vingers. Daarbij komen de 8 handwortelbotjes en de twee
onderarmbotten die de pols vormen.
Artritis van de hand kan zowel pijnlijk als invaliderend zijn. De meest voorkomende
vormen van artritis zijn osteoartritis (artrose), posttraumatische artritis (na letsel) en
reumatoïde artritis. Andere oorzaken van artritis in de hand zijn infectie, jicht en
psoriasis.
Reumatoïde artritis van de hand
Reumatoïde artritis tast de cellen aan die normaal gesproken de gewrichten
bedekken en smeren (het synoviale weefsel). Dit is een systemische aandoening (een
aandoening die in het hele lichaam kan voorkomen), wat betekent dat meerdere
gewrichten kunnen worden aangetast. Het slijmvlies rond het gewricht (synovium)
raakt ontstoken, zwelt op en beschadigt het kraakbeen en het bot. Het gezwollen
weefsel kan ook de omliggende gewrichtsbanden oprekken waardoor vervormingen
en instabiliteit kunnen optreden. De ontsteking kan zich ook verspreiden naar de
pezen, de structuren die de spieren met de botten verbinden. Als gevolg hiervan
kunnen de pezen scheuren of rekken. Reumatoïde artritis van de hand komt het
meest voor in de pols en de knokkels van de vingers (de MCP-gewrichten en de PIPgewrichten).
Tekenen en symptomen van reumatoïde artritis van de hand en pols
Stijfheid, zwelling en pijn zijn symptomen die bij alle vormen van artritis van de hand
voorkomen. Bij reumatoïde artritis kunnen sommige gewrichten meer gezwollen zijn
dan andere. Vaak is er sprake van een worstvormige (fusiform) zwelling van de vinger.
Andere symptomen van reumatoïde artritis van de hand en pols zijn onder meer:
! een zachte bult op de rug van de hand die beweegt met de pezen die de vingers
strekken;
! een krakend geluid (crepitatie) tijdens beweging;
! een verandering van de positie van de vingers als gevolg van het wegdraaien uit de
richting van de duim;
! zwelling en ontsteking van slijmvlies in peeskokers die pezen die de vingers
buigen, waardoor de vinger knakt of op slot raakt als deze gebogen wordt. Of een
verdoofd en tintelend gevoel in de vingers door zwelling in de carpale tunnel
(carpaal tunnel syndroom);
! een peesscheur waardoor bepaalde vingers of de duim niet meer gebogen of
gestrekt kunnen worden;
! instabiele pols-, vinger- en duimgewrichten;
! misvormingen waarbij een buigstand optreedt in het middelste gewricht van de
vinger en overstrekking in het eindgewricht (Boutonnière ofwel knoopsgat
misvorming)
! overstrekking van het middelste gewricht van de vinger met een gebogen
vingertop (zwanenhals misvorming).
! Buigstand met strekverlies van het eindgewricht (malletstand) door rek of
beschadiging van de strekpees.
Hoe wordt artritis vastgesteld?
Uw arts onderzoekt u en stelt vast of u vergelijkbare symptomen hebt in andere
gewrichten en welke gevolgen de artritis zal hebben voor uw leven en bezigheden.
Het klinische beeld van de handen en vingers helpt bij de diagnose van het type
artritis. Op röntgenfoto's zijn kenmerken van reumatoïde artritis ook zichtbaar, zoals
vernauwing van de gewrichtsruimte, zwelling en verminderde botdichtheid bij de
gewrichten, en boterosie. Als uw arts vermoedt dat u reumatoïde artritis heeft, kan hij
een bloedonderzoek of andere onderzoeken aanvragen om de diagnose te
bevestigen. Behandeling vindt vrijwel altijd plaats door de reumatoloog.
Behandeling van reumatoïde artritis
De behandeling is gericht op pijnverlichting en functieherstel. Als u reumatoïde
artritis in uw handen hebt, kunnen geneesmiddelen de ontsteking verminderen, de
pijn verlichten en de verergering van de ziekte afremmen. Ontstekingsremmende
geneesmiddelen, steroïden en/of cortisoneninjecties kunnen worden gebruikt. Er zijn
momenteel nog verschillende andere geneesmiddelen beschikbaar, zoals
malariageneesmiddelen, methotrexaat, ciclosporine, goud, en andere nieuwe
middelen (Remicade, Enbrel) die het immuunsysteem van het lichaam helpen de
ontsteking en pijn tegen te gaan. Deze geneesmiddelen worden voorgeschreven door
een reumatoloog, bij wie u onder controle blijft. Uw arts of reumatoloog kan u ook
doorverwijzen naar onze revalidatiearts en handtherapeut voor informatie over
oefeningen, spalken en warmte- of koudetherapie zoals een paraffinebad (warme
was). Daarnaast kunnen zij u uitleggen hoe u uw handen kunt gebruiken op een
manier die pijn en druk verlicht en uw gewrichten ontziet. Er bestaan hulpmiddelen
die de dagelijkse activiteiten vergemakkelijken.
Vaak tast reumatoïde artritis behalve de gewrichten ook de pezen aan. De pezen die
ontstoken raken kunnen haperen (klikken) of scheuren. Als dit gebeurt, kunt u
mogelijk uw vingers niet meer buigen of strekken en moeite hebben om voorwerpen
vast te houden.
In bepaalde gevallen kan een specifieke preventieve operatie worden aangeraden,
zoals het verwijderen van noduli, of het verminderen van de druk op pezen door het
ontstoken weefsel en het gedegenereerde ruwe bot waarlangs de pezen lopen, te
verwijderen of af te vlakken. Als een pees is gescheurd, kan de handchirurg dit
repareren door de pees te hechten, mogelijk met een peestransplantatie of door
verplaatsing (transpositie)van pezen.
Operaties die worden uitgevoerd op door artritis aangetaste gewrichten zijn onder
andere het verwijderen van de ontstoken gewrichtsbekleding (synovectomie), het
vervangen van het gewricht (artroplastiek), het vastzetten van het gewricht
(artrodese), en in sommige gevallen, het verwijderen van beschadigd bot. De
specifieke ingrepen zijn afhankelijk van een aantal factoren, zoals om welke
gewrichten het precies gaat, de omvang van de beschadiging, de conditie van
omliggende gewrichten en uw eigen behoeften.
De handchirurg van het Haga Hand- en Polscentrum kan u advies geven over welke
behandeling het meest geschikt is voor u.
Reumatoïde artritis is helaas niet te genezen, maar operaties kunnen de
misvormingen corrigeren, de pijn verlichten en de functie verbeteren. Voor een
optimale zorg werken de reumatoloog, de handchirurg, de revalidatie arts,
handtherapeut en de patiënt als een team samen. Het is bijzonder belangrijk dat de
operatie op het juiste moment plaatsvindt, zodat de balans van de hand wordt
hersteld en de gewrichten zo lang mogelijk behouden blijven voordat de ontwikkeling
van ernstigere misvormingen optreedt.
Adres:
Haga Hand- en Polscentrum
Sportlaan 600
2566 MJ Den Haag
Telefoon 070-2102221
Voor meer informatie gaat u naar: www.hagahandenpolscentrum.nl