"Voorkomen is beter dan genezen" Princenbosch laat chemische bestrijdingsmiddelen zoveel mogelijk in de gifkast staan Golfbaan Princenbosch kwam afgelopen zomer in het regionale nieuws vanwege schade door engerlingen van de rozenkever aan enkele holes. “Een probleem dat zich niet tot alleen onze club beperkt. Haast iedere golfbaan in deze omgeving kampt ieder jaar weer met schade door engerlingen”, zo vertelt Erik-Jan Beenackers. Samen met zijn broer Richard eigenaar van Golfbaan Princenbosch b.v. en verantwoordelijk voor het baanonderhoud. Auteur: Floris Winters Één veldspuit aanwezig op een 27-holes baan. Dat lijkt me vrij beperkt? Erik-Jan: “Dat valt wel mee hoor. Tot nu toe is één veldspuit voldoende gebleken. Hij wordt efficiënt ingezet en overal voor gebruikt. Toch zou een tweede veldspuit niet verkeerd zijn en vanwege onze uitbreidingsplannen zullen we op termijn ook op zoek gaan naar een tweede veldspuit. Bij voorkeur een Hardi veldspuit op een werktuigbouwdrager die vooral op en rond de greens veel wendbaarder is. De oude veldspuit blijft wel, maar dan voor het spuiten van ijzersulfaat en onkruidbestrijding. Twee veldspuiten heeft ook het voordeel dat je er dus één standaard kunt gebruiken voor het ijzersulfaat, omdat ijzersulfaat makkelijk verstoppingen geeft.” Zover is het nog niet. En dat betekent dat nu die ene veldspuit voor alles wordt ingezet. Erik-Jan: “Inderdaad. De veldspuit wordt vooral ingezet voor het bemesten van de greens, waarbij gebruik gemaakt wordt van vloeibare en/of 36 www.greenkeeper.nl oplosbare meststoffen. Ongeveer ééns in de drie weken wordt hiermee gespoten. Daarnaast wordt de veldspuit gebruikt voor het spuiten van wetting agent, zeewier, Trianum P, Primomax en wanneer nodig Heritage. In het voorjaar wordt hij gebruikt voor onkruidbestrijding op de speelvlakten en mosbestrijding met behulp van ijzersulfaat. Afgelopen najaar hebben we ook nog aaltjes aangebracht tegen engerlingen.” Dat heeft niet voorkomen dat jullie op verschillende holes aanzienlijke schade opgelopen hebben door engerlingen en pikkende kraaien. Erik-Jan: “De schade was al eerder veroorzaakt, maar aaltjes verspreiden is voor ons slechts deels een optie. Om aaltjes effectief in te zetten als middel ter bestrijding van engerlingen, dienen de behandelde plekken goed beregend te worden. We hebben geen fairwayberegening en zonder deze nazorg dringen de aaltjes niet goed in de grond en drogen ze uit. Door deze beperking konden we alleen bepaalde delen, enkel greens, tees en voorgreens, van de baan behandelen met aaltjes en op een regenachtige dag hebben we ook een aantal fairways kunnen doen.” Waarom hebben jullie eigenlijk geen fairwayberegening? Erik-Jan: “Dat vind ik niet nodig. We hebben ca. 8 ha. waterpartijen op de baan liggen. Daar halen we het water uit voor beregening en daar lozen we ook een eventueel teveel aan water naartoe. Maar goed, dit is niet voldoende om alle holes volledig te kunnen beregenen. Daarnaast kunnen we beschikken over het afvalwater van het nabijgelegen waterbedrijf. Verder is het de verwachting dat er als gevolg van de Kaderrichtlijn Water in de toekomst het gebruik van water voor de beregening van sportvelden steeds meer aan banden wordt gelegd. Kwaliteitsgrassen als roodzwenk en struisgrassen kunnen heel goed tegen uitdrogen in de zomermaanden en overleven dit wel.” Man & Machine Wat zijn dan nog de andere opties voor het bestrijden van larven? Erik-Jan: “In de landbouw kan je engerlingen bestrijden door het toepassen van wisselteelten, maar dat kan op een golfbaan niet. Sommige banen maken gebruik van zogenaamde knoflookpreparaten waarmee de engerlingen worden verdreven, maar dat is nog een vrij nieuwe methode. Ook kan een baan de groei van wilde peen in de rough stimuleren. Deze plant dient als nectarbron voor de Rozekeverdolkwesp: een parasiet op engerlingen.” Hebben jullie veel last van schimmels? Erik-Jan: “Dat viel afgelopen jaar reuze mee. Zo her en der zitten er enkele plekjes fusarium en take all patch. Het afgelopen jaar hebben we daar één tot twee keer Heritage tegen gebruikt. Daarnaast hebben we Trianum P gebruikt tegen onder andere dollarspot. Trianum P is een schimmel die ingezet wordt ter bestrijding van ongewenste schimmels. Dat kwam eerst vrij veelvuldig voor op onze baan maar afgelopen jaar al een stuk minder. Schimmelvorming helemaal voorkomen is haast onmogelijk. Wij trachten de schimmels zoveel mogelijk tegen te gaan door te zorgen voor goede drainage, regelmatige beluchting, het tegengaan organische stofophoping in de toplaag en goede bemesting.” Wat wordt er nog meer gedaan om problemen te voorkomen? Erik-Jan: “De nadruk ligt op het voeren van duurzaam cultuurtechnisch onderhoud en proberen we het bodemleven te stimuleren. Hiervoor gebruiken bij voorkeur biologische middelen en zoals ik al aangaf, zijn we weer gaan bemesten met een zeewieren waar veel goede voedingsstoffen in zitten, die vooral gunstig zijn voor vooral de fijnere grassen zoals roodzwenk. Het afgelopen jaar hebben we een zeer intensief hollow tinning programma uitgevoerd door één keer met Ø 26 mm en één keer Ø met 20 mm holle pennen te beluchten en de gaten te vullen met puur gedroogd zand. Hierbij is zo’n 20-25 % van het greenoppervlak van de oude greens vervangen. De greens zijn na deze bewerking zo’n 4 weken gesloten geweest. Voor dit jaar staat er weer zo’n bewerking op het programma. We hebben gelukkig de beschikking over 27-holes, zodat er altijd 18 voor wedstrijden en dergelijke gebruikt kunnen worden.” Princenbosch bezit ongeveer acht hectare waterpartijen. www.greenkeeper.nl 37 Man & Machine Welke grassoorten vinden we terug op de holes van golfbaan Princenbosch? Erik-Jan: “Een drietal gewenste grassen: roodzwenk, struisgras en Engels raaigras en daarnaast het ongewenste straatgras.” Uit betrouwbare bron vernam het vakblad Greenkeeper dat je ook een groot voorstander bent van roodzwenk. Erik-Jan: “Nou, dat hangt ook samen met de situatie van de baan zelf. Onze baan heeft namelijk een zandondergrond. Roodzwenk is van nature een soort die voorkomt op zandgrond. Ons streven is om tachtig procent roodzwenk en twintig procent struisgras op de greens te hebben. De meeste greens hier hebben nu zo’n 50-70 procent roodzwenk. We komen dus al aardig in de gewenste richting.” Hoe stimuleer je de groei van roodwenk? Erik-Jan: “Roodzwenk kan goed tegen droogte, daarom tracht ik zo min mogelijk te beregenen. Daarnaast is het funest voor roodzwenk als er onder de vijf millimeter wordt gemaaid. We maaien meestal op zes millimeter en in de winter zelfs op zeven millimeter. Daarnaast proberen we de groei van straatgras zoveel mogelijk tegen te gaan door een lage bemesting en door regelmatig op de juiste momenten door te zaaien met roodzwenk, afgelopen jaar ca. 600 kg/ha. Dit alles heeft tot doel om het straatgras terug te dringen en de omstandigheden voor deze soort zo ongunstig mogelijk te maken.” De naam roodzwenk verklapt het al, de fijne sprieten zijn niet altijd even groen van kleur. Hoe reageren de golfers op de keuze van Princenbosch voor roodzwenk? Erik-Jan: “Een veelgehoorde constatering is inderdaad dat een roodzwenk baan minder groen is. Dat klopt ook, omdat roodzwenk in de herfst en winter roodbruin kleurt. De golfers zijn daarvan op de hoogte en vinden dat ook niet erg. Het is belangrijker dat de greens gezond zijn en er strak bijliggen.” Tot slot. Golfclub Princenbosch telt nu in totaal 27 holes en onlangs hebben jullie nieuwe grond aangekocht. Wat zijn de plannen voor uitbreiding? Erik-Jan: “We hebben voor om het aantal oefenholes uit te breiden van drie naar zes holes. En verder een nieuwe 9-holes par3/4 baan, zodat we dan uitkomen op in totaal 45 holes. De exacte planning is echter nog niet bekend, er zijn in Noord Brabant teveel initiatieven.” Machinepark Princenbosch • • • • • • • 4 2 2 1 6 2 1 greenmaaiers voorgreen/teemaaiers Fairwaymaaiers semi-rough maaier tractoren vertidrains vertiquake • • • • • • 1 1 1 1 1 3 veldspuit Graden swing swing doorzaaimachine bunkerhark dauwsweeper gators www.greenkeeper.nl 39