AOW-gat: op een houtje bijten en solliciteren

AOW-gat: op een houtje bijten en solliciteren
oude AOW-leeftijd van 65. Enkele
jaren geleden besloot het kabinet
dat die omhoog moest, naar 67 jaar
in 2021. Het gevolg was dat deze
mensen het een tijd zonder extra
inkomen moesten uitzingen.
Aangezien een alleenstaande ruim
1.200 euro AOW per maand
ontvangt (bruto, inclusief
vakantiegeld) kan de schade al
gauw tot boven de 10 duizend euro
oplopen.
John van Pelt
Foto Aurélie Geurts
Anja Minheere
Foto Marcel Wogram
De hoop dat het AOW-gat een
tijdelijk ongemak was, blijkt
onterecht. De verhoging van de
AOW-leeftijd brengt telkens nieuwe
groepen Nederlanders in financiële
problemen.
DOOR KOEN HAEGENS, PIM PAUWELS,
DION MEBIUS
Rob Laagland
Foto Ton Koene
Wie vandaag geboren wordt, krijgt
pas met 76,9 jaar AOW. 'Als die
hele regeling dan nog bestaat,
natuurlijk', merkt Alex van
Scherpenzeel op met een knipoog.
De beleidsadviseur van
seniorenorganisatie Anbo geeft
direct toe dat het een berekening
op de achterkant van een bierviltje
is, ervan uitgaande dat de
levensverwachting in het huidige
tempo blijft stijgen. Maar toch. Het
laat zien dat de jongste verhoging
van de AOW-leeftijd - naar 67 jaar
en 3 maanden, vanaf 2022 - zeker
niet de laatste is.
Sinds dat nieuws van twee weken
geleden staat een oude bekende
weer boven aan de agenda: het
AOW-gat. Iedereen die voor de
officiële AOW-leeftijd stopt met
werken, kan daar last van krijgen.
Tot nog toe betrof het vooral
duizenden werkenden die met vut
of prepensioen waren. Hun
uitkering was afgestemd op de
© de Volkskrant
donderdag 17 november 2016
Hoe vervelend ook, dat AOW-gat
leek een tijdelijk probleem: de tijd
dat werknemers rond hun 59ste
met prepensioen konden is voorbij.
Maar het loopt anders. Met het
stijgen van de AOW-leeftijd kijken
steeds weer nieuwe groepen tegen
een inkomensgat aan, zoals
Nederlanders met een WW- of
Ziektewetuitkering die ophoudt vóór
de nieuwe leeftijdsgrens. Een
ander, niet-financieel effect: ze
moeten langer blijven solliciteren,
met een minieme kans op succes.
Zes op de tien werkloze 45plussers zoekt al langer dan een
jaar werk, maakte het CBS deze
week bekend. Voor 65-plussers is
de situatie nog uitzichtlozer.
De vakcentrale CNV krijgt veel
bezorgde reacties van leden met
een AOW-gat. Vooral in specifieke
sectoren hebben ze er last van,
zoals in de maakindustrie en bij
defensie. Ook hebben velen
individuele afspraken gemaakt met
hun werkgever om eerder te
stoppen. Zij krijgen hun inkomen
aangevuld tot hun 65ste in plaats
van tot de AOW-gerechtigde
leeftijd. 'Dat levert pijnlijke situaties
op', weet bestuurder Willem Jelle
Berg. Wat het CNV betreft moet het
kabinet ingrijpen. 'Wij begrijpen dat
de verhoging van de AOW-leeftijd
noodzakelijk is, maar mensen
moeten meer tijd krijgen om zich
aan te passen. Dit gaat te snel.'
Veel ondernemers en zzp'ers met
een particuliere
arbeidsongeschiktheidsverzekering
raken in de problemen. Hun
verzekering loopt tot bijvoorbeeld
60 of 65 jaar. 'Ze hebben al een
Pagina 29 (1)
AOW-gat en dat wordt alleen maar
groter', bevestigt Paul Koopman
van het Verbond van Verzekeraars.
Volgens hem valt daar weinig aan
te doen. 'Een verzekeraar kan echt
niet tussentijds de voorwaarden
veranderen, of de premie
verhogen.'
Bij nieuwe
arbeidsongeschiktheidsverzekering
en wordt wel rekening gehouden
met de stijgende pensioenleeftijd.
Toch zullen sommige beroepen ook
in de toekomst met een gat blijven
kampen, voorziet Koopman. 'Denk
aan dakdekkers in de bouw. Die
kunnen zich niet verzekeren tot de
officiële pensioenleeftijd. Dat is
gewoon te duur, want het risico op
voortijdige uitval is te groot.'
Veruit de meeste getroffenen
spreken hun spaargeld aan, bleek
al uit onderzoek van
seniorenorganisatie Anbo. Maar
niet iedereen heeft zo'n buffer. Wie
nog enkele jaren te gaan heeft, kan
daar misschien nog wat aan doen.
Naast 'gewoon' sparen is een
lijfrentepolis een optie: bereken van
te voren hoe hoog het bedrag is dat
je nodig hebt, en over hoeveel
maanden die uitkering gespreid
moet worden.
Hoe ouder, hoe lastiger het is de
gevolgen op te vangen. Soms biedt
de overheid uitkomst, want er is
een overbruggingsregeling om de
periode tot aan het pensioen door
te komen. Wie niet te veel verdient
(op dit moment maximaal ruim
3.000 euro per maand voor een
alleenstaande) en weinig vermogen
heeft (waarbij de eigen woning niet
meetelt) kan hiervoor in
aanmerking komen. Een vetpot is
deze uitkering niet: 70 procent van
het minimumloon. Extra inkomsten
worden daarvan afgetrokken.
Een andere mogelijkheid is het
aanvullend pensioen eerder laten
uitkeren. Of en onder welke
voorwaarden dit mogelijk is,
verschilt per pensioenfonds. Maar
let op, benadrukt Van
Scherpenzeel van de Anbo: 'Je
aanvullend pensioen wordt hierdoor
op de langere termijn lager. Je
moet heel zeker weten dat je dat
© de Volkskrant
kunt opvangen. Anders kamp je
niet een paar maanden, maar de
rest van je leven met een
pensioengat.'
Hoe overleef je een AOW-gat? Vijf
tips
Buffer
Bouw, als dat nog kan, een
financiële buffer op
Is er een partner?
Wellicht kan die langer doorwerken
Werkgever
Soms helpt de voormalige
werkgever een handje: zo gaf de
NS enkele jaren terug voormalig
personeel tijdelijk werk om het
AOW-gat te compenseren
Pensioenfonds
Vraag bij het pensioenfonds na of
het mogelijk is de pensioenuitkering
naar voren te halenOverbrugging
Controleer of u in aanmerking komt
voor de overbruggingsregeling: zie
svb.nl/int/nl/obr
hebben, maar straks zullen we pas
echt op een houtje moeten bijten.
Het is schandalig - bij de
pensioenfondsen is er geld in
overvloed, terwijl ik niet eens kan
rondkomen.'
Rob Laagland (63): 'Als kapitein bij
defensie moest ik op mijn 55ste
verplicht stoppen met mijn werk,
omdat het een zogeheten slijtend
beroep is. Dat vond ik niet zo'n
probleem, want in plaats van
salaris kreeg ik voortaan een
uitkering - tot mijn 65ste, omdat de
AOW-leeftijd ook 65 was. Nu de
overheid de beslissing heeft
genomen om die leeftijd te
verhogen, gaat mijn AOW bijna
anderhalf jaar later in dan gepland.
In de tussenliggende maanden ga
ik er 520 euro op achteruit.
Graag zou ik weer aan het werk
gaan om wat bij te verdienen, maar
doordat ik er een hele poos uit ben
geweest is het lastig om wat te
vinden. Ik ben aan het puzzelen
hoe ik het financiële plaatje na mijn
65ste rond moet krijgen; bij het
afsluiten van de hypotheek op mijn
nieuwe huis hield ik geen rekening
met een forse val in mijn inkomen.
Ik ben niet gefrustreerd, maar wel
heel erg teleurgesteld. De overheid
wordt steeds onbetrouwbaarder.'
John van Pelt (59): 'Ik heb mijn hele
leven gewerkt, tot mijn contract als
financieel controller bij een grote
tandartsenorganisatie in 2010 niet
werd verlengd. Sindsdien ben ik op
zoek naar werk, waarbij ik het afleg
tegen jongere kandidaten. Omdat ik
voor 37 procent ben afgekeurd heb
ik een WIA-uitkering, maar die loopt
over twee jaar af. Niet zo'n ramp,
dacht ik toen: mijn vrouw is bijna
63, haar AOW zou een half jaar
later al ingaan. Zo lang konden wij
het wel uitzingen.
Anja Minheere (54): 'Dertien jaar
geleden is bij mij de progressieve
zenuwziekte MS vastgesteld. Ik
heb nog tien jaar door kunnen
werken als fysiotherapeut, in mijn
eigen praktijk, maar sinds mijn
51ste ben ik volledig
arbeidsongeschikt. Ik was gelukkig
verzekerd, maar de
arbeidsongeschiktheidsverzekering
loopt maar tot mijn 65ste, de oude
AOW-leeftijd. Helaas wil de
verzekeraar niet verlengen, want ik
kost alleen maar geld. Daardoor
moet ik straks van mijn spaargeld
leven.
Doordat de AOW-leeftijd met twee
jaar naar achteren is geschoven,
wordt alles anders. Samen vallen
we terug naar een inkomen van
800 euro. Dat is niet eens genoeg
om de vaste lasten van te betalen.
Nu al breng ik kranten, folders en
post rond om wat extra inkomen te
Het gat van twee jaar dat ontstond
na de verhoging van de AOWleeftijd tot 67 was al heel lastig te
overbruggen. Met die drie maanden
erbij wordt het nog moeilijker - en
dat terwijl ik door mijn penibele
gezondheidssituatie toch al weinig
geld heb voor de leuke dingen in
donderdag 17 november 2016
Pagina 29 (2)
het leven. De overheid had de
bevolking eerder moeten inlichten
over het verhogen van de AOWleeftijd, vind ik. Dan hadden we er
tenminste rekening mee kunnen
houden.'
© de Volkskrant
donderdag 17 november 2016
Pagina 29 (3)