Info lactose

LACTOSE-INTOLERANTIE
Wat is lactose-intolerantie?
Lactose is melksuiker en komt vooral voor in melk (koemelk, schapenmelk, geitenmelk
en paardenmelk) en producten die van melk gemaakt zijn ( kaas, yoghurt, room, roomijs, …) . Iemand
die lijdt aan lactose-intolerantie, verdraagt lactose niet goed en krijgt te maken met darmproblemen,
buikkrampen, opgeblazen gevoel, diarree, winderigheid…. Normaal wordt lactose in onze darmen
afgebroken in glucose en galactose door het enzym lactase. Bij mensen met een lactose intolerantie
ontbreekt dit enzym waardoor ze last krijgen van de darmen.
Lactase (enzym)
Twijfel je zelf tijdens de vakantie? Aarzel niet om de deelnemer zelf te betrekken of de ouders te
contacteren. De deelnemer weet vaak heel goed wat kan en mag en wat niet.
Volgende vragen kan je stellen:
- Wat mag de deelnemer zeker wel eten?
- Wat mag de deelnemer zeker niet eten?
- Wat indien de deelnemer toch iets eet wat niet mag?
- Is de deelnemer zelf goed op de hoogte van de intolerantie?
Lactosevrij eten?
Lactosevrij eten betekent dat je alles moet vermijden
wat lactose bevat.
1. Te vermijden producten
Jonge kaas
Melk
Veel soorten boter (plantaardige boter kan wel)
Gebak en veel soorten koek
(slag)room
Veel bewerkte voedingsmiddelen
yoghurt
2. Bij producten die je koopt, kijk je best de ingrediëntenlijst na of er al dan niet melk aanwezig is.
Volgende ingrediënten/ additieven mogen NIET aanwezig zijn:
melk, melkpoeder, magere of droge melkbestanddelen (margarines)
wrongel, wei, weipoeder en melkzout
melkpoeder, magere melkpoeder, volle melkpoeder, melkderivaat
caseïnaat, caseïne, melkeiwit, gehydrolyseerd melkeiwit
margarine (geen plantaardig), roomboter, boterconcentraat, boterolie, melkvet, melkzout
lactose, melksuiker
lactoalbumine, beta-lactoglobuline, lactoperoxidase, lactoval, lactulose, recaldent (kauwgom),
transglutaminase, umer, nisine (E234)
Goed opletten met de E-nummers: E101; E234;E270; E325; E326; E327
Let ook goed op met woorden als “aroma”’ of “specerijen”. Dikwijls zit er dan ook lactose
in verwerkt. Ook broodverbetermiddelen kunnen lactose bevatten
Tips bij lactosebeperking
Een lactosebeperkt of lactosearm dieet wordt gevolgd door patiënten die nog een kleine
hoeveelheid lactose kunnen verdragen. Hieronder vind je enkele tips hoe melk en melkproducten
toch in de dagelijkse voeding kunnen ingepast worden bij een lactosearm dieet:
Kleine hoeveelheden melk (1/2 kop) worden meestal goed verdragen
Maximum 1 kop melk of melkproduct per keer
1 kop melk wordt beter verdragen wanneer het samen met andere voedingsmiddelen wordt
genomen (dus samen met of verwerkt in een maaltijd, bv puree)
Gefermenteerde melk en yoghurt worden over het algemeen beter verdragen dan melk.
Harde en gerijpte kaassoorten bevatten weinig of geen lactose en worden dus in het algemeen
goed verdragen.
Waarop moet je letten?
1. Het is belangrijk om altijd de verpakking van een product te lezen. Zo kan er bijvoorbeeld
melkpoeder in beschuiten, koekjes of bouillonblokjes aanwezig zijn. Check dus altijd de
ingrediëntenlijst van de voeding. Vergeet ook niet de vieruurtjes te controleren. Voorzien voldoende
alternatief.
2. Als je op zoek gaat naar een alternatief voor melk, neem je ook geen bioproducten.
Bioproducten zijn gelijkwaardig aan gewone producten en zijn dus geen alternatief. Verrijkte
sojaproducten van de merken Alpro, Aldi,Delhaize… zijn goede alternatieven. Rijst- en haverdranken
zijn vaak niet verrijkt met calcium en vitamine B12, deze mijd je beter.
3. Je kan ook kiezen voor lactosevrije melk. Dit is gewone melk waar de lactose is uitgehaald.
4. Ook medicatie kan lactose bevatten. Het wordt dan in kleine hoeveelheden als vulmiddel gebruikt.
Sommige geneesmiddelen zijn ook beschikbaar in een andere vorm zonder lactose. Ook kunstmatige
zoetstoffen, bepaalde tandpasta’s en kleurstoffen bevatten vaak lactose als vulmiddel.
5. Verwarrende namen die niets met koemelk te maken hebben en dus toegelaten zijn:
Melkzuur
Lactaat
Cacaoboter
Rijstmelk
Pure kokosmelk
Nuttige websites
www.kokenzonderlactose.be
www.sightdish.nl
www.lactosevrijgenieten.nl
(onder andere met tips voor
verschillende landen)
www.alpro.com/nl
BIJLAGE 1: VOEDINGSMIDDELENLIJST – kijk altijd zorgvuldig de ingrediëntenlijst na!
Wanneer je zelf iets klaarmaakt, bv puree of pannenkoeken, en je geen ingrediënten gebruikt die
lactose bevatten, is dat natuurlijk altijd toegelaten.
TOEGELATEN
Aardappelen
Frieten
Zelfgemaakte kroketten
Aardappelpuree zonder melk (
met bouillon of soja)
Verse groenten
Verse groenten in conserven of
glas
Verse diepvriesgroenten
Verse soep
TE VERMIJDEN
Aardappelpuree en
aardappelvlokken
Aardappelkroketten en andere
diepvriesbereidingen
Vers fruit
Conservenfruit
Diepvriesfruit
Gedroogd fruit
Vruchtensappen
Alles soorten noten
Linzen
Kikkererwten
Flageolets
Witte bonen
Kidneybeans
Quorn
Tofu
Seitan
Oppassen met smoothies:
bekijk goed de ingrediëntenlijst
Bruin en volkoren brood
Wit brood: na te vragen of er
melk werd toegevoegd. Kan je
dit niet navragen, dan te
vermijden.
Beschuiten, knäckebröd, toast:
altijd de ingrediëntenlijst na
kijken.
Zelfbereide pannenkoken ( bv
bereid met soja – oppassen met
het gebruik van vetstoffen,
vergeet dit niet na te kijken)
Griesmeel
Bloem
Paneermeel: ingrediëntenlijst
na te kijken
Rijst
Deegwaren
Wit brood
Speciale broden zoals
koekebrood, rozijnenbrood,
suikerbrood, …
Koeken zoals boterkoeken,
croissants, sandwiches,
industrieel bereide broodjes,
rozijnenkoeken
Soepen en sauzen
Zelfbereide saus ( bv
bechamelsaus met soja)
Zelfbereide mayonaise
Vis
Verse vis
Vis in conserven
Soepen en sauzen bereid met
melk of raam
Mayonaise & slasaus
Mosterd
Klant en klare sauzen
Vis met vissaus ( met
room/melk)
Aardappelen
Groenten
Fruit - en vruchtensappen
Noten
Vlees vervangers
Brood
Meel, granen, meelproducten
en bindmiddelen
Alle bereidingen à la crème of
met saus bereid met melk
Bereide diepvriesgroenten
Bereide groenten uit
conserven/glas
Soep uit blik/pakjes
Kijk altijd de ingrediëntenlijst
van vegetarische kant en klare
producten na of deze melk
bevatten bv van burgers,
vegetarisch beleg, …
Puddingpoeder
Kant en klare bakmix
Instant Maïzena en Maïzena
express
Paneermeel: ingrediëntenlijst
na te kijken
Gepaneerde producten:
ingrediëntenlijst na te kijken
Bewerkte (diepvries)vis
vissalades
Eibereidingen met melk ( bv
omelet)
Biscuitkoeken
Amandelkoeken
Cake
Eierkoeken
Gevulde koeken
Kokosmakronen
Spritsen
Wafels
pannenkoeken
Alle producten op basis van
koemelk, geitenmelk,
schapenmelk, paardenmelk:
Melk
Yoghurt
Yoghurtdrink
Gecondenseerde melk
Koffiemelk
Chocolademelk
Pap
Rijstpap
Vla
Pudding op basis van melk
Karnemelk
Room
Eieren
Alle eieren
Gebak en koeken
Meringue
Rijstwafels
Koeken met soja
Betterfood
Peperkoek
Bladerdeeg
speculoos
Melk en melkproducten
Verrijkte sojaproducten
Lactose vrije melk
Sojaroom ( pas op: deze is
vaak zoeter dan gewone room)
Kokosmelk
Ijs
Waterijs
Roomijs
Sorbet
Bekijk bij kant en klare maaltijden ALTIJD de ingrediëntenlijst.
Alle soorten
Bekijk bij ontbijtgranen ALTIJD de ingrediëntenlijst.
Oude en belegen kaas
Jonge kaas
Lactose vrije kazen
Kwark
Nederlandse harde kazen ( bv
Smeerkaas
Maaslander en Edammer)
Smeltkaas
Cottage cheese
Platte kaas
Geitenkaas
Brie/camenbert
Emmerntaler
Gruyère
Parmezaanse kaas
Philedelphia
Port salut
Rambol
Roquefort
Feta
Mozzarella
Alle plantaardige vetten
Boter
Olie
smeerstoffen
Bak- en braadvet obv soja,
reuzel, rundvet
Smeerstof obv soja
Margarine: bekijk de
ingrediëntenlijst
Vers onverwerkt vlees
Verwerkte vleeswaren met
lactose of melkpoeder ( gehakt,
Kant en klare maaltijden
Soepen in blik/pakjes
ontbijtgranen
Kaas
Vetten
Vlees en vleeswaren
Andere
Chips zout
Dranken
Bier
Frisdrank
Vruchtenlimonade
Thee
Koffie
Water ( mineraal en bruisend)
Bouillon of soep indien
zelfgemaakt
Appel- en peerstroop
Pure cacaopoeder
Gist
Honing
Jam
Pindakaas
Vruchtenhagelslag
Zuurtjes
Witte & bruine suiker
Fondantchocolade
Marsepein
Suikerwaren
Specerijen
Verse kruiden
Gedroogde kruiden
Bouillonblokjes: bekijk de
ingrediëntenlijst
filet américain, wordt, paté,
slaatjes met mayonaise,
orgaanvlees)
Vleessalades,
charcuteriesoorten die melk
bevatten ( vraag na bij de
slager)
Bereide vleesgerechten
Andere chips: bekijk de
ingrediëntenlijst
Weidranken (Taksi, Rivella)
Eiwitrijke dranken ( Fortimel)
Fristi
Chocomelk
Drop
Karamellen
Pepermunt
Witte en melk chocolade
Alle afgeleiden van cacao
Kruidenmengelingen ( bv
spaghettikruiden) en
bouillonblokjes: bekijk de
ingrediëntenlijst
BIJLAGE 2: VOEDINGSMIDDELENLIJST lactosearme en lactosevrije merken
MELK EN MELKPRODUCTEN
Alpro soja
Drink natuur, aardbei, banaan, bosvruchten, choco, vanille
Drink extra Ca
Drink Natuur Bio
Groeidrink
Cuisine
Dessert vanille, caramel, choco, fondant
Dessert bio vanille, chocolade
Yofu perzik, aardbei, kers, exotic/bosbruchten, junior, aarbei/banaan/perzik/peer
Yofu natuur bio
Bjorg
Soja nature
Inza
Soja fit
Nutricia
Vitasoya natuur, fruit, choco
Provamel
Sojadranken, bio plus, bio special, exrta
Naturel en bio natural voor de keuken
Dranken bio choco, bio vanilla, bio aardbei, bio tropical
Biorijst en Biohaver
Sojadesserts, vanille, bio vanille, bio choco, bio caramel, bio moka, bio aardbei, bio appel/peer
Soja Yofu bio natuur, bio aardbei, bio perzik, bio rode vruchten, bio perzik/mango, bio kers
Bio Soya cuisine
Lima
Rev’Riz choco
Lima3
Limasoya
Sojadessert vanille, chocolade, yannoh, cacao (ook bio)
Rice drink original, choco, hazelnoot/amandel
Sojadrink Naturel
Oats Drink Naturel
Cereal Drink Naturel
Rice dream en oat dream
Rice dream: bio, natuur, chocolade, vanille, hazelnoot, amandelen
Oat Dream (vitamine B niet toegevoegd)
Campina
Easy digest lactosearme melk
Boni
Boni sojadrink
Boni Lactosevrije melk
Delhaize
Delhaize lactosearme melk
Aldi
Sojadrink vanille, chocolade
Sojadessert vanille, chocolade
Carrefour
Sojadrink
Sojadessert
Dilea Zero Lactose
Melkdrank
Chocolademelk
Emmental
Gouda
Slagroom
VETSTOFFEN
Alpro Soja
Bakken en barden
Minarine
Provamel
Bio plantaardig smeren en bakken
Dilea Zero Lactose
Boter
IJS(BEREIDINGEN)
Alpro Soja
Ice bio Vanille, chocolade
Provamel
Ice bio Vanille, chocolade, aardbei
Ijsboerke
Soja-ijs vanille
BIJLAGE 3: NUTTIGE VERTALINGEN ALGEMEEN
Nederlands
Lactose
intolerantie
Lactose
melksuiker
Frans
Intolérance
au lactose
Lactose
lactose
Duits
Laktose-Intoleranz
(milchzuckerunverträglichkeit)
Laktose
Milchzucher
Lactosevrije
Sans
lactose
Produits
sans
lactose
Régime de
lactose
limitée
Régime
sans
lactose
laktosefrei
Laktosefrei Diät
Dieta per
l’intolleranza
al lattosio
Lactose-free
diet
emballage
Sans
nature
Verpackung
Ohne
Natur
Imballagio
Senza
Naturale
Package
Without
Plain/natural
Lactosevrije
producten
Lactosearme
dieet
Lactosevrij
dieet
Kan sporen
van…
bevatten
Bevat dit
product…?
Verpakking
Zonder
Natuurlijk
Lebensmittel ohne Laktose
Italiaans
Intolleranza
al lattosio
Lattosio
Zucchero
del latte
Senza
lattosio
Prodotto
senza
lattosio
Laktosearm diät
Engels
Lactose
intolerance
Lactose
Milk sugar
Lactose free
Lactose free
products
Lactose
limited diet
Spaans
Hongaars
Zweeds
Sloveens
Kroatisch
BIJLAGE 4: NUTTIGE VERTALINGEN: TE VERMIJDEN EN TOEGELATEN PRODUCTEN
Nederlands
Frans
Duits
Italiaans
Engels
Pommes de terre
Kartoffeln
Patate
potatoes
Aardappelpuree
Purée
Kartoffelpüree
Purè di patate
Mashed
potatoes
Bereid met melk
Préparé avec du
lait
Mit Milch zubereitet
Preparato con latte
Prepared
with milk
Bereid met room
Préparé avec du
crème
Mit Sahne zubereitet
Preparato con crema
Prepared
with creme
Bereide groenten
en fruit
Légumes et fruits
transformés
Verarbeitungserzeugniss
e aus Gemüse und Obst
Bloem
Faine
Mehl
Farina
Flour
boter
beurre
butter
burro
Butter
brood
pain
brot
pane
Bread
Bruin brood
Pain complet
Mischbrot/graubrot
cake
cake
ruhrkuchen
torta
Cake
chocolade
chocolat
schokolade
Cioccolato
Chocolate
chocolademelk
Lait chocolaté
schokoladenmilck
Deegwaren
Pâtes alimentaires
Nudeln/teigwraen
Pasta
Pasta
Eieren
Oeufs
Eier
Uova
egges
Fondant
chocolade
Chocolat fondant
Bitterschodolade
Cioccolato fondente
Dank
chocolate
Fruit (vers)
Fruit (frais)
(frisch)Obst
Frutta (fresca)
(fresh) Fruit
Fruitconserven
Fruits en boîte
Obstkonserven
Frutta in scatola
Canned fruit
Griesmeel
Semoule
Grieß
Seolino
Semolina
Aardappelen
Spaans Hongaars
Processed
vegetables
and fruit
Brown bread
Chocolate
milk
Huevos
Zweeds Sloveens Kroatisch
groenten (vers)
Légumes (frais)
(frishes) Gemüse
Verdure (fresche)
(fresh)
vegetables
Groentenconserv
en
Légumes en boîte
Gemüsekonserve
Verdure in scatola
Canned
vegetables
Honing
Miel
Honig
Jam
Confiture
Konfitüre
kaas
Fromage
Käse
Miele
honey
Confetttura/marmella
jan
ta
Fromaggio
Cheese
Kant en klaar
préparé
Koekjes
biscuits
Kucken
Biscotti
Biscuits
kruiden
Épices
gewürze
Spezie
Herbs
kwark
Fromage blanc
Quark
Lactosevrije melk
Lait sans lactose
Milch ohne lactose
Latte senza lattosio
Lactose free
milk
Mayonaise
Mayonnaise
Mayonnaise
Maionese
Mayonnaise
Melk
Lait
Milch
Latte
milk
Melkpoeder
Lait en poudre
Milchpulver
Latte in polvere
milkpowder
Olie
Huile
Öl
Olio
oil
Paneermeel
Chapelure
Paniermehl
Pangrattato
Brad crumbs
Pap
Bouillie
Brei
Puddingpoeder
Poudre de flan
Puddingpulver
Polvere di budino
Pudding
powder
Rijst
Riz
Reis
Riso
rice
Rijstwafel
Gâteau de riz
Reiswaffel
Room
Crème
Sahne
Crema
creme
Roomijs
Crème glace
Eis
Gelato
Ice cream
Saus
Sauce
soße, sauce
Salsa
Sauce
Ready made
Farmer‘s
cheese/curds
Porridge
Rice cake
Smeerkaas
Fromage fondu
Schmelzkäse
Cheese
spread/meltin
g cheese
Smeerstof obv
soja
Pâte à tartiner au
soja
Soja-Brotaufstrick
Soy-based
spread
Smeerstoffen
Pâte a taertiner
Brotaufstrick
Spreads
Soja
Soja
Soja
Soia
soy
Sojaroom
Crème de soja
Sojasahne
Crema di soia
Soy-cream
Sorbet
Sorbet
Sorbet
Sorbetto
Sorbet
Stroop
Sirop
Sirupe
Sciroppo
syrup
Vers vlees
Viande fraiche
Grischfleisch
Carne fresca
Fresh meat
Verse vis
Poisson frais
Frischfisch
Pesce fresco
Fresh fish
Verwerkt vlees
Viande
traitée/préparations Fleischzeugnisse
à base de viande
Processed
meat
Zubereitetes
Aliments
Verwerkte
Lebesmittel/verarbeitete
fransformés/aliment
Alimenti lavorati
voedingsmiddelen
erzeugnisse/vorbehandelt
s préparés
es essen
Budino
Processed
foods
Custard/pudd
ing
Whole-meal
bread
Vla
Crème de dessert
Pudding
Volkorenbrood
Pain complet
Volkornbrot
Waterijs
Sorbet
Sorbet
Sorbetto
sorbet
Wit brood
Pain blanc
Weißbrot
Pane bianco
White bread
Yoghurt
Yaourt
Joghurt
Yogurt
yoghurt