INHOUDSOPGAVE blz. Wat is Darmreiniging en Ontslakking? 1 Wat is Verslakking 1 Hoe Reinigen we het Lichaam? 2 Voorkuur 4 Reinigingskuur 5 De Dagelijkse Routine 6 Voorbeeld Dagelijkse Routine 7 Nakuur 8 Recepten 9 Hoe Verder te gaan 11 21 Tips om Gezond te Eten 11 Gezonde Tafelmanieren 13 Bij Gezonde Voeding Past een Gezonde Leefwijze 14 Voedingswijze Vanuit het Gezichtspunt van de Zuur – Base Huishouding 15 Wat Gebeurt er bij een Teveel aan Zuren 15 Voeding op de Zuur – Base Verhouding 17 Bijlage 1 – Ademhaling 18 Bijlage 2 – Douche Ritueel 19 WAT IS DARMREINIGING EN ONTSLAKKING? Darmreinigen en ontslakken is een manier om weer een optimale gezondheid te verkrijgen. Wat wil dat zeggen “optimale gezondheid”? Meetbare criteria van optimale gezondheid zijn: Gezonde organen, vooral de buikorganen waardoor er een goede spijsvertering is. Goede lichaamshouding Gezonde lichaamsvochten (te herkennen aan de toestand van de weefsels) Deze criteria in gedachten houdend is de meerderheid van de mensen in een half- of schijn gezondheidstoestand. De halfgezondheid gaat gepaard met beginnende verslakking, zuurbelasting of andere zich ontwikkelende beschadigingen van het organisme. Talrijke slijtage-, aftakelings- en verkalkingsprocessen beginnen veel eerder dan men denkt. Al op 20 jarige leeftijd zijn cholesterol en kalkafzetting in de vaten geen uitzondering. Ook het ademvolume neemt van jaar tot jaar af. Processen in de lichaamscellen geven eenzelfde beeld te zien. Er is een voortdurend proces van afsterving en vernieuwing in ons lichaam. Beslissend is echter of de miljoenvoudige, ononderbroken-, verlopende opbouw-, reparatieen vernieuwingsprocessen gelijke tred houden met de gelijktijdig plaatsvindende afbraakdegeneratie- en verouderingsprocessen. Of dit goed verloopt, is afhankelijk van onze voedings- en leefwijze. Verslakking van diverse weefsels bevorderen degeneratie en veroudering van het lichaam en zijn functies. Door ontslakkingskuren regenereren de cellen en verjongen de weefsels. Er zijn verbazingwekkend veel oudere jongeren, maar ook veel oude bejaarden. WAT IS VERSLAKKING? De term verslakking is afkomstig uit de techniek: slakken zijn afvalproducten bij verbranding van steenkool en cokes. Men wil er kort en bondig mee aangeven dat uit te scheiden tussenen eindproducten van de stofwisseling, die het lichaam niet meer tijdig kan doorsluizen, afbreken en uitscheiden, in het lichaam worden opgeslagen. Waar de verslakking zich in het lichaam kan manifesteren en wat zij teweeg brengt, zien we in: Verslakking van het darmkanaal Verslakking en verzuring in de belangrijke weefsels Verslakking van het bloed Verslakking en verzuring van spieren, gewrichten en zenuwen - Verslakking van het darmkanaal. Elke afzetting of verkleving van ontlasting in de darm is een verslakking, brengt darmverontreiniging teweeg en werkt zelfvergiftiging in de hand. Bij vastenkuren worden deze darmslakken als stinkende ontlastingsresten uitgescheiden. - Verslakking en verzuring in belangrijke weefsels. Weefsel rondom de 50 biljoen lichaamscellen doet dienst als transport- en verbindingsweg tussen de leven schenkende bloedvaten en de lichaamscellen. Dat wil zeggen dat het transport 1 van zuurstof en voedingsstoffen als ook de afvoer van afbraak- en afvalstoffen altijd via dit traject verlopen. Wanneer men aanhoudend te veel eet - vooral te veel zuurvormend eiwitrijk voedsel dwz vlees, vis, eieren en kaas, maar ook koffie, alcohol en suiker - dan zullen de cellen nog zó verzadigd zijn van de voorafgaande maaltijden dat zij de voortdurend door het bloed aangevoerde, overwegende zure, voedingsstoffen niet opnemen. Als gevolg hiervan verstopt het traject en ook het weefselvloeistof dikt in en kan nog maar langzaam door de weefsels stromen. De cellen die afhankelijk zijn van deze weefselvloeistof krijgen nog maar gebrekkige voeding. Op deze manier wordt de stofwisseling in toenemende mate door zuren belast, vertraagd of zelfs geblokkeerd. Dergelijke slecht doorvoede weefsels verharden en verouderen. Dit is meestal niet de herkenbare bron van veel aandoeningen en ernstige ziekten die plotseling de kop op steken. - Verdikking van het bloed. Hetzelfde speelt zich af in het bloed door te veel calorie- en eiwitrijk voedsel te eten, stijgt ook het vet-, eiwit- en suikergehalte van het bloed dat daardoor dikker en stroperig wordt. Het gevolg is afzetting in de vaatwanden die steeds meer verdikken en minder doorlaatbaar worden met de nodige gevolgen voor de achterliggende weefsels. - Verslakking en verzuring van de spieren, gewrichten en zenuwen. Bij spierarbeid ontstaat vaak melkzuur dat weer moet worden uitgescheiden. Het blijft bij weefselverslakking te lang daar liggen en veroorzaakt pijn. Voor dit melkzuur geldt hetzelfde als voor elke andere opgehoopte, verzuurde weefselvloeistof: het tast de omliggende weefsels zoals pezen, gewrichten en zenuwen aan en vormt daar slakken die pijn en weefselbeschadiging veroorzaken. Variërend van pijnlijke verkrampingen tot neuralgieën ontstekingen van het zenuwweefsel. Vasten en darmreinigingskuren verdunnen het bloed, ontzuren de weefsels, breken slakkenconcentraties af en verbeteren de stofwisseling. Zij zijn daarom van tijd tot tijd, voor de instandhouding van de gezondheid, net zo belangrijk als goede en voldoende voeding. De buik is het middelpunt van het leven, honderd ziekten hebben daar hun wortels - Chinees gezegde HOE REINIGEN WE HET LICHAAM? Het lichaam heeft verschillende systemen om afvalstoffen te verwerken en uit te scheiden. Dit zijn: De darmen De lever De nieren De longen De huid Deze systemen krijgen in de reinigingskuur dan ook extra aandacht en ondersteuning. De darmen De darmen nemen een centrale plaats in bij het reinigingsproces. Allereerst worden de darmen ontzien door weinig of niets te eten, daarnaast wordt dagelijks een kleine hoeveelheid 2 magnesiumsulfaat ingenomen om oude, aangekoekte ontlastingsresten los te weken en uit te scheiden. De buikmassages ondersteunen het reinigende effect van het magnesiumsulfaat. Er wordt shiatsu gebruikt om de functie van de buikorganen te verbeteren en te balanceren en de lymfedrainage voor het afvoeren van afvalstoffen uit de weefsels. De lever De lever is een belangrijk orgaan voor de verwerking en het verwijderen van lichaamsvreemde afvalstoffen. Dit gebeurt o.a. door middel van de gal. Het aanbrengen van een warme kruik op de lever bevordert de doorbloeding en ondersteunt op die manier de leverfunctie. De nieren Onze waterhuishouding wordt voor een belangrijk deel geregeld door de nieren. Tijdens het kuren moeten er veel zuren, afkomstig van de weefselslakken, worden uitgescheiden. Ter ondersteuning wordt er veel water en slappe kruidenthee gedronken. De longen Bij iedere inademing worden alle weefsels en cellen in ons lichaam voorzien van zuurstof. Als een golf stroomt het door het lichaam en beïnvloedt al zijn functies. Bij iedere uitademing stromen koolzuur en verbruikte en schadelijke gasvormige stoffen uit ons lichaam. Hierdoor worden de cellen, bloed en weefsel ontdaan van zure slakkenstoffen. Een rustige diepe en vrije ademhaling is hiervoor nodig. Helaas, de geciviliseerde mens ademt in het algemeen oppervlakkig en slecht, waardoor het bloed te weinig zuurstof ontvangt en veel koolzuur achterhoudt. Dit wordt veroorzaakt door algemene bewegingsarmoede en spijsverteringsproblemen waardoor de stand van het middenrif te hoog is. Tijdens de kuur worden de ingewanden rust gegund en zakt het middenrif omlaag. De dagelijkse rustige gymnastiekoefeningen en wandelen of fietsen in de frisse buitenlucht terwijl er diep en rustig geademd wordt, geven de longen de juiste ondersteuning voor hun reinigende functie. (zie bijlage 1) De huid Vanwege zijn vocht en reinigende vermogen wordt de huid ook wel de “derde nier” genoemd. Met behulp van miljoenen zweet-, damp- en talgkliertjes zuivert de huid de lichaamsvochten van slakken en gifstoffen. Als de huid meer afval- en gifstoffen moet uitscheiden dan normaal kan het zweet een andere kleur aannemen en kringen in de kleding achterlaten. Een hoge graad van giftigheid zijn ook de onaangename lichaamsgeur, zweetvoeten, een slechte adem en zweet geurtjes die zuur en ranzig ruiken. Tijdens de kuur wordt de huidfunctie ondersteund door het nemen van wisseldouches, saunabaden en het ritmisch droogwrijven van de huid met een zachte borstel. (zie bijlage 2) 3 VOORKUUR In de voorkuur wordt geleidelijk aan de voeding teruggebracht naar licht verteerbare, weinig belastende voeding voor de darmen. Dit gebeurt in één week. Gedurende de gehele kuur wordt ‘s morgens de, de avond van tevoren klaargemaakte, 2½ afgestreken theelepel bitterzout (magnesiumsulfaat) op ¼ liter lauwwarm water ingenomen; ½ à 1 uur voor de eerste maaltijd. Voor de smaak kan er eventueel wat citroen toegevoegd worden. Per dag een dosis basische thee nemen. Per dag 3 liter (warm) water en/of slappe kruidenthee drinken. Afbouw schema 1e dag: Alle extra’s weglaten: geen koffie, zwarte thee, alcohol, nicotine, vruchtendrankjes, koekjes en zoutjes e.d., bovendien geen rauwkost en/of rauw fruit meer nemen. 2e dag: Geen gefrituurde en of gebakken voedsel meer nemen. 3e dag: Geen vlees, eieren, kaas en vette vis meer nemen. Wat magere vis (niet gebakken) mag wel. 4e / 5e dag: terug naar tweemaaltijden per dag, allen licht verteerbare maaltijden zoals: gekookte aardappels, witte rijst, gekookte groenten, soep, geroosterd witbrood, kwark en/of yoghurt met wat tuinkruiden. 6e / 7e dag: Probeer de twee maaltijden zo klein mogelijk te houden. Eet ’s morgens en tussen de middag, neem ’s avonds wat kruiden thee (eventueel met wat honing en citroen). Op dit moment is de voeding zover afgebouwd dat moeilijk, zwaar te verteren en sterk verzurende voeding verdwenen zijn. 4 DE REINIGINGSKUUR De reinigingskuur is er op gericht om de darmen zoveel mogelijk te ontzien, oude resten uit de darmen en diverse lichaamsweefsels op te lossen en te verwijderen. Voeding: Per dag 2 – 3 liter water of slappe kruidenthee drinken. Per dag de voorgeschreven hoeveelheid (basische) thee nemen. 2 maal daags een klein bakje yoghurt nemen met een kuurbroodje (als ontbijt en in de middag) 1 maal daags 1-2 kopjes groentesap of bouillon om 12 uur. In de avond kan een kopje kruidenthee met een lepeltje honing of een schijfje citroen gebruikt worden. 5 DE DAGELIJKSE ROUTINE Volg deze routine gedurende de gehele kuur: het helpt het lichaam de slakken en de afvalproducten sneller te verwijderen. 1. ’s Morgens op de NUCHTERE maag het bitterzout volgens voorschrift innemen. 2. Daarna lichaamsbeweging nemen, b.v. gymnastiekoefeningen, wandelen of anderszins. 3. Borstel de huid droog en neem een wisseldouche. Dit wil zeggen: draai de douche zo warm mogelijk tot je door en door warm bent, neem dan de douchekop in de hand en spoel het lichaam kort, koud af. Dit kan herhaald worden, maar er moet altijd geëindigd worden met koud afspoelen. 4. Tenminste een half tot een uur na het bitterzout het ontbijt nemen, dus een weinig yoghurt en een kuurbroodje. Eet langzaam en bewust, kauw ieder hapje 50 keer. 5. Neem om 12 uur een beker groentesap of bouillon (gebruik weinig zeezout of kruidenzout). 6. Ga van 13 uur tot 14 uur rusten. Neem een hete kruik, wikkel die in een handdoek en leg hem rechts op de bovenbuik. Dit is de leverstreek. 7. Neem de middagmaaltijd minimaal 4 uur na het ontbijt. De maaltijd bestaat weer uit een kuurbroodje en weinig yoghurt. Neem alle tijd en aandacht voor de maaltijd, dit is het trainen van de juiste kauw- en eetgewoonte. 8. Ga ’s middags iets ter ontspanning doen. 9. Neem ’s avonds een kopje kruidenthee met een lepeltje honing en een schijfje citroen. 10. Maak nog een wandeling of doe een meditatieoefening. Ga om 21.00 uur naar bed. 6 VOORBEELD DAGELIJKSE ROUTINE TIJDENS EEN KUURWEEK 7.00 uur Opstaan en op de nuchtere maag bitterzout nemen, daarna lichte oefeningen of een ochtendwandeling maken. 8.00 uur Wisseldouche nemen 8.30 uur Kuurbroodje met wat yoghurt 10.00 uur Consult (massage) 11.00 uur Bouillon (1 à 2 koppen) 12.00 uur Gaan rusten met een leverpakking 14.00 uur Kuurbroodje met wat yoghurt 15.00 uur Activiteit naar keuze, b.v. fietsen, wandelen, sauna, boek lezen e.d. 18.00 uur Kruidenthee met een schijfje citroen en een lepeltje honing 20.00 uur Wisseldouche + Huidverzorging Lichte oefeningen, yoga, meditatie, dagboek bijhouden, muziek e.d. 21.00 uur Naar bed. 7 NAKUUR Het eindigen van de reinigingskuur begint met een geleidelijk overgaan naar een volwaardige voeding. In aansluiting op de kuur kan overgegaan worden op een melkdieet. Gedurende 1 of 2 dagen kunnen kwark, Gervais, een beetje boter bij het kuurbroodje, een zachtgekookt eitje, dunne pap van haver of rijst, of soepen (ook aardappel en groentesoep) genomen worden. De dagen daarna kunnen lichte, smaakvol bereidde basische soepen, gestoomde groenten, aardappel gerechten, graangerechten met groente gecombineerd, verse kruiden eventueel met magere vlees- of vissoorten die het spijsverteringsstelsel ontzien en die tevens rekening houd met het zuur-base evenwicht worden genuttigd Gaandeweg komt men tot een volledige voeding. Halverwege de nakuur wordt ook het bitterzout afgebouwd. De nakuur kan één tot meerdere weken duren, al naar gelang de individuele mogelijkheden, en in overleg met de kuur begeleider. 8 RECEPTEN De regelmatige consumptie van groentenat, base-sauzen en base-soepen, zorgt voor een voldoende toevoer van base. GROENTENAT 100 gr. Selderijknol 100 gr. Peterselie 100 gr. Wortel 100 gr. Venkelknol 50 gr. Aardappelen 50 gr. Prei Snufje zeezout / kruidenzout 2 laurierbladen, 4 jeneverbessen 2 liter water Zeer klein gesneden groenten in een afgesloten pan met koud water aan de kook brengen. Met de kruiden ongeveer 20 à 30 min. zachtjes laten koken. Door een fijne zeef wrijven en het groentenat met een snufje zeezout of kruidenzout op smaak brengen. BASESAUS 100 gr. Geschilde aardappelen Ca. 300 ml. Groentenat 2 à 3 eetlepels room Snufje zeezout Vers geraspte nootmuskaat 1 eetlepel verse tuinkruiden, fijngehakt Klein gesneden aardappelen in het groentenat koken. In mengbeker pureren en met room, zout, nootmuskaat en de tuinkruiden op smaak brengen. Als de saus te dik is, nog wat groentenat toevoegen. 9 BASESOEP 150 gr. Geschilde aardappelen 100 gr. Geschilde selderijknol ¾ liter groentenat (of water met wat vitam gekruid) 1 eetlepel tuinkruiden Snufje zeezout of kruidenzout 2 eetlepels room of zure room 20 gr. Boter 30 gr. Prei Klein gesneden aardappelen, selderij en prei in een kleine pan met boter lichtjes bruinen, groentenat en zeezout toevoegen en aan de kook brengen. In mengbeker pureren tot een niet te dikke soep en met room, kruiden en nootmuskaat op smaak brengen. 10 HOE VERDER TE GAAN Eet ’s morgens als een koning ’s middags als een burger ’s avonds als een bedelaar Los van alle individuele verschillen en specifieke eisen, is het mogelijk om een algemeen geldend voedingsadvies te geven. Een blijvend dieet moet natuurlijk alles bevatten: eiwitten, vetten, koolhydraten en essentiële voedingsstoffen; dit alles in voldoende hoeveelheden. Bovendien moet het de volgende eigenschappen bezitten: 1. Eenvoudig en licht verteerbaar 2. Hoogwaardig en smakelijk 3. Veelzijdig en uitgebalanceerd wat betreft zuur-base evenwicht 21 TIPS OM GEZOND TE ETEN 1. Varieer zo veel mogelijk. Dit is het belangrijkste advies om tekorten aan noodzakelijke voedingsstoffen te voorkomen. Bovendien vermijden we te veel schadelijke stoffen, die ook van nature in de voeding voorkomen, bijv. nitraat in groente, binnen te krijgen. Ook onze zintuigen worden veel meer geprikkeld bij een gevarieerde voeding en er is minder kans om een voedselovergevoeligheid te ontwikkelen. 2. Kies, indien mogelijk, voor reformvoeding, zoveel mogelijk biologisch of biologischdynamisch geteeld. Deze worden slechts op een natuurlijke manier bewerkt. Ze bevatten dus geen kunstmatige toevoegingen en zijn niet genetisch gemanipuleerd. 3. Voorkom verspilling! Koop en kook niet meer dan nodig is. Koop producten met zo min mogelijk verpakkingsmateriaal. 4. Eet meer plantaardige en minder dierlijke producten. Eet vlees en eieren met mate, en vis maximaal 1 à 2 keer per week. 5. Beperk ook het kaasgebruik. Ongezoette zure (gefermenteerde) melkproducten zoals kwark, karnemelk, yoghurt of biogarde, verdienen de voorkeur boven zoete melkproducten, zoals gewone melk of vla. Kwark is verse kaas en daardoor zeer eiwitrijk, wees er daarom niet te royaal mee. 6. Vlees, zeker kip en varkensvlees, goed gaar laten worden en oppassen met rauwe eieren. 7. Eet royaal groenten (minimaal 250 gram per dag) en fruit (minimaal 200 gram per dag), bij voorkeur vers en van het seizoen en zo dicht mogelijk bij huis geproduceerd. 8. Vul deze zonodig (voor de variatie) aan met groente uit glas of diepvries. 9. Rauwkost heeft een gezondheidsimago, maar niet iedereen is in staat om het goed te verteren. Slecht verteerde rauwkost kan de gezondheid eerder schaden dan goed doen. Daarom is het aan te raden om met een theeschoteltje vol te beginnen en de reacties van uw maag-darmkanaal af te wachten. Snijd de rauwkost in het begin zo fijn mogelijk en kauw goed. Hetzelfde geldt voor volkoren brood met of zonder zaden en pitten: begin met fijn volkoren en probeer grovere soorten voorzichtig uit. Verder 11 werkt rauwkost verkoelend, hetgeen zin de zomer primakan zijn, maar in de winters in mindere mate aan te raden is. Eet sperziebonen, snijbonen en peultjes niet ongekookt. En gebruikt kiemen van peulvruchten (bijv. Taugé) niet te vaak rauw. 10. Door groenten kort te stomen, te smoren of te roerbakken in een beetje koudgeperste olie blijven de voedingsstoffen en de smaak beter behouden. 11. Combineer nitraatrijke groenten zoals andijvie, bleekselderij, postelein, raapstelen, rode biet, sla, spinazie en spitskool niet met vis. Ook het groentenat niet gebruiken voor saus of soep en geen restjes bewaren. 12. Eet naar behoefte volkoren graanproducten zoals volkoren pasta’s, spelt, gierst, rijst e.d. 13. Ook peulvruchten kunnen eens wat vaker op het menu verschijnen, zij kunnen zowel vlees als aardappels vervangen en kunnen net als granen voor meerdere dagen tegelijk gekookt worden. 14. Gebruik natuurlijke zoetmiddelen met mate. 15. Gebruik vet en vetrijke producten met mate, maar bij voorkeur wel bij iedere maaltijd. Koudgeperste plantaardige olie (bij voorkeur olijfolie), roomboter, reformmargarine of reformhalvarine, noten en zaden hebben de voorkeur. 16. Olie is heel gevoelig voor oxidatie. Koop daarom olie in een donkere fles en doe na gebruik de fles direct weer dicht, zodat er zo min mogelijk zuurstof bij kan komen. 17. Verhit geen lijnzaadolie, lynolax-bio dieetolie en tarwekiemolie. Gebruik deze producten dus alleen over rauwkost salade of in het Budwigpapje. (zie bijlage) 18. Eet niet te vaak gefrituurde producten, zeker niet kant-en-klaar gekocht. Gebruik voor het frituren reform frituurvet of olijfolie (speciaal om te roerbakken en te frituren). Verhit deze niet boven de 180 ºC. Boven deze temperatuur gaat de olie walmen en worden de onverzadigde vetzuren verzadigd. Het vet regelmatig verversen, maar nooit bijvullen. 19. Gebruik om te zouten bij voorkeur zeezout, oerzout, gejodeerd mineraalzout of kruidenzout. Gomasio (zeezout met sesamzaad) is ook een lekkere smaakmaker. Een pittige smaak wordt ook bereikt met verse of gedroogde kruiden en specerijen, waardoor er minder zout nodig is. 20. Verwijder altijd alle verkoolde en zwart geblakerde randjes van geroosterde kip, vlees, ovenschotels, brood e.d. 21. Als laatste maar ook belangrijkste voor een gezond lichaam: Drink voldoende water, zeker 2 liter per dag. 12 GEZONDE TAFELMANIEREN In Nederland eten we meestal veel te veel. En dan ook nog te snel en met te weinig aandacht. Ons lichaam profiteert echter alleen van goed verteerd voedsel. Om te spreken met de woorden van de beroemde natuurarts F.X. Mayer: VOEDING = VOEDSEL x VERTERING De volgende tips kunnen hierbij nuttig zijn: 1. Eet alleen als u trek heeft en niet uit verveling, ergernis of gewoonte. 2. Sla geen maaltijden over, zorg voor een zekere regelmaat. Als er veel tijd verstrijkt tussen de maaltijden dan gaat het lichaam over op het opslaan van bepaalde voedingsstoffen, als voorbereiding op een mogelijke hongerperiode. In verhouding wordt er dan meer vetweefsel gevormd dan ander weefsel. Uitsluitend ’s avonds eten heeft dezelfde invloed. 3. Gebruik laat op de avond geen grote maaltijden meer, zeker niet vlak voor het slapen gaan. Het voedsel wordt dan minder goed verteerd met als gevolg dat er veel afvalstoffen in het lichaam komen. 4. Eet alles met mate. Te veel eten zorgt voor een slechte spijsvertering en veel afvalstoffen. 5. Zorg ervoor dat alle maaltijden er zo smakelijk mogelijk uitzien. 6. Eet in een rustige, ontspannen sfeer. 7. Concentreer u met al uw zintuigen op het eten, dus niet gelijktijdig iets lezen of televisie kijken. Als u dat namelijk wel doet dan proeft of kauwt u alles minder goed en voelt u zich minder snel verzadigd. Eten wordt dan een bijkomstigheid, terwijl het dat niet moet zijn. 8. Gun uzelf de tijd om echt te genieten van uw voeding. Met smaak eten zorgt voor een betere vertering van uw voedsel. 9. Door goed te kauwen kunt u veel maag-darm problemen voorkomen. Het eten wordt makkelijker verteerbaar en beter opgenomen door het lichaam. Ook dringt de smaak en de geur beter tot ons door en dit verhoogt het eetgenot. Kauwen is gunstig voor de conditie van het gebit, dat wordt gestimuleerd en geoefend. Tot slot treedt er ook eerder een gevoel van verzadiging op, en dit voorkomt dat we teveel eten. 10. Drinken bij het eten kan, maar niet om het eten weg te spoelen! Het beste is om ook dranken slokje voor slokje te nuttigen en goed in te speekselen. 11. Eet en drink geen extreem koude of hete spijzen en dranken. Warm voedsel geeft sneller een vol gevoel. 13 BIJ GEZONDE VOEDING PAST EEN GEZONDE LEEFWIJZE Natuurlijk is alleen een gezonde voeding niet voldoende om in optimale conditie te blijven. Iemand die lichamelijk niets mankeert, maar toch na een korte wandeling of na het oplopen van een trap al buiten adem is, zal ook met de beste voeding niet zoveel verandering merken. Hij moet gewoon wat meer aan zijn conditie doen, bijvoorbeeld door geregelde lichaamsbeweging. Geregelde lichaamsbeweging, het liefst iedere dag, heeft een aantal gunstige effecten: 1. Het verbetert de algemene conditie 2. Het werkt ontspannend, bestrijdt stress en depressies en zorgt voor een goede nachtrust. 3. Het stimuleert de stofwisseling – zelfs in rust. Dit is van groot belang bij het tegengaan van verslakking en afvallen. 4. Het heeft een gunstig effect op het bloedglucosegehalte (bloedsuiker). 5. Het helpt hart- en vaatziekten voorkomen 6. Het versterkt de botten, waardoor de kans op osteoporose (botontkalking) vermindert 7. Het zorgt voor behoud van spiermassa, of de opbouw daarvan, hetgeen resulteert in een “gespierd”, strak lichaam 8. Het stimuleert de weerstand In tegenstelling tot wat veel mensen denken, stimuleert lichaamsbeweging de eetlust niet. Het beste is om regelmatige beweging in te bouwen in uw dagelijks leven. Naast voldoende inspanning is voldoende ontspanning en slaap van groot belang. Probeer daarom dagelijks bewust te ontspannen. En daarmee bedoelen we niet languit voor de TV gaan liggen met een snack. Het betekent bewust en met aandacht de tijd nemen om te ontspannen. Let daarbij ook op een goede ademhaling. Even rusten voor het eten geeft het autonome zenuwstelsel de tijd om naar het parasympathisch deel ervan over te switchen waardoor de vertering beter verloopt. Na de maaltijd bewegen, bijvoorbeeld een wandelingetje (dus niet sporten) helpt de vertering. Heb je na het eten de behoefte om te gaan zitten of slapen dan heb je teveel of verkeerd gegeten. Misschien heeft u bij de adviezen voor een gezonde leefwijze nog iets gemist: probeer te stoppen met roken en gebruik met mate alcohol. Maar dat is zo vanzelfsprekend dat we er hier niet verder op ingaan. 14 VOEDINGSWIJZE VANUIT HET GEZICHTSPUNT VAN DE ZUUR – BASE HUISHOUDING Er is in het menselijk lichaam bijna geen orgaan, weefsel of functie dat niet door verzuring kan worden aangetast en door ontzuring kan worden beter gemaakt. Het menselijk lichaam heeft zowel zuren als basen nodig om goed te kunnen functioneren. Een te hoog base gehalte (alkalosis) is vrij zeldzaam, maar een te hoge zuurgraad in bepaalde weefsels (weefselacidose) komt tegenwoordig bij de geciviliseerde mens veelvuldig voor. De oorzaken hiervan zijn divers. OORZAKEN VAN WEEFSELACIDOSE Milieuvervuiling, zure regen, chemische bemesting en andere moderne “verworvenheden” hebben een uitlogende werking op ons belangrijkste voedsel, de plantaardige levensmiddelen, en verminderen de biologische waarde ervan. Het basegehalte van het plantaardige voedsel, de basevormende mineralen, wordt hierdoor aanzienlijk verlaagd. Verder heeft de motorisering bij de meerderheid van de bevolking een bewegingsarmoede veroorzaakt en daarmee een belangrijke mogelijkheid tot ontzuring van de mens beperkt: zonder voldoende lichaamsbeweging in de frisse lucht wordt namelijk te weinig diep geademd en daarmee minder koolzuur uitgescheiden. Ook aanhoudende stress, ergernis, beledigingen, infecties en het merendeel van de gebruikelijke chemische medicamenten hebben een zuurbelasting tot gevolg. Het dagelijkse voedsel van de welvaartsmens bestaat helaas grotendeels uit zuurvormers, d.w.z. die voedingsmiddelen, die in het lichaam in zuren worden omgezet. Daartoe behoren: vlees, vis, eieren, kaas en koolhydraten van vooral geraffineerde producten. Verder koffie, alcohol, zoetigheid, industrieel vervaardigde dranken bijv. Cola en vruchtensappen (door hun gistende werking), maar ook voortdurend te veel eten werkt verzurend. WAT GEBEURT ER BIJ EEN TEVEEL AAN ZUREN Het zuur – base evenwicht van het lichaam luistert zeer nauw!!! Ons bloed moet hier voortdurend voor zorgen. Komen er teveel zuren in het bloed, dan worden deze zuren onmiddellijk door de eigen basereserve, die steeds in het bloed aanwezig is, geneutraliseerd. Overtollige zuren worden bovendien naar de uitscheidingsorganen (nieren, longen enz.) getransporteerd om snel te worden verwijderd. Is het basereserve van het bloed te krap geworden en kunnen de uitscheidingsorganen niet meer alle overtollige zuren afvoeren, dan stoot het bloed het teveel aan zuren af naar de weefsels. Op die manier kunnen er zuren terecht komen in de belangrijkste weefsels, in vetdepots, in spieren, pezen, zenuwschedes of gewrichten, maar ook in andere weefselgebieden waar “illegale” vuilstortplaatsen kunnen worden gevormd. Een feit is dat een sterk verzuurd milieu in bepaalde weefsel gebieden het ontstaan van de meest uiteenlopende kwalen in de hand kan werken, vooral ontstekingsprocessen en pijntoestanden. Bij de meeste chronische welvaartsklachten is er sprake van een zuurbelasting. 15 Een voortdurend teveel aan zuren heeft in het algemeen net zo’n ongunstige uitwerking op het organisme als aanhoudende zure regen op het plantenrijk. Vooral wordt er schade toegebracht aan de klieren die basische stoffen afscheiden. Hiertoe behoren o.a. de speekselklieren, de lever, de pancreas, de dunne darm klieren en de prostaat. Enkele veel voorkomende gevolgen van verzuring zijn: De mineralisering, osteoporose (botontkalking), zwak bindweefsel, vaat-, en orgaan aandoeningen, rimpelvorming van de huid, gewrichtsveranderingen Verhoogde vatbaarheid voor ontstekingen, verminderde weerstand Voortijdige verouderingsprocessen Psychische “verzuring” met prikkelbaarheid, nervositeit en depressies. Een verkeerde levenshouding, negatieve autosuggestie, beledigingen e.d. leiden gemakkelijk tot verkrampingen en gebrekkige doorbloeding van bepaalde organen, die dan minder zuurstof ontvangen en verzuurd raken. Als gevolg hiervan “verzuurt” men psychisch Het is dus van belang dat er een halt wordt toegeroepen aan de zuurbelasting zodat het evenwicht hersteld kan worden. Een reinigingskuur met aan vullende gerichte ontzuringsmaatregelen is hierbij een uitstekend hulpmiddel. Ook voeding gericht op de zuur – base verhouding levert een grote bijdrage. Er wordt een indeling gemaakt op grond van het gehalte aan mineralen. 16 VOEDING OP DE ZUUR – BASE VERHOUDING GOEDE COMBINATIES Een goede combinatie wordt gevormd door een zuur voedingsmiddel te combineren met een basisch voedingsmiddel. Een uitzondering hierop is de combinatie van vis met sla. ZUUR BASE Vleesgerechten Vis Worst Eiergerechten Kaas Kwark Groentesoep Verse kruiden Aardappelen Groenten Groentesaus met room Kruidensaus Basesaus met room Basesoep Wortelgewassen Vruchtgewassen Sojasaus Appel creme met slagroom Graangerechten zoals: * Boekweitsoufflé * Speltfrikadel * Haverschnitzel * Maissoufflé * Rijstgerechten * Zuur fruit SLECHTE COMBINATIES ZUUR ZUUR Vleesgerechten Vis Runderbouillon Meelproducten – ook van volkorenmeel Macaroni enz. Rijst – ook volle rijst Gebak, koek e.a. Zoete spijzen Dikke melk in grote hoeveelheden Zuur fruit Runderbouillon Vleeswaren en worst Eieren Kaas, kwark Koffie Cola, limonades Vruchtensappen Wijn, sterke drank Worst Eiergerechten Kaas Kwark Witmeel producten zoals: * Knoedels * Noedels * Spaghetti enz. * Rijst * Witbrood, kadetjes * Zoete spijzen * Kant- en klaar pudding (Volkoren-) koeken Taarten 17 BIJLAGE 1 ADEMHALING Een van de belangrijkste aspecten voor reiniging is lucht. Om de ademhaling te controleren moet geleerd worden om diep in te ademen en de longen zich te laten vullen met lucht, zonder dat de inademing geforceerd wordt door gebruik van spieren in de borst. Men moet simpelweg vanuit de buik ademen, met behulp van het middenrif, en de druk van de buitenlucht ervoor laten zorgen dat de longen zich vullen. Inademing geschiedt via de neus, uitademing via de mond. Als op de goede manier geademd wordt is er expansie van de (ontspannen) spieren aan de achter- en zijkant van de rug, alswel bij de buik. Tijdens het ademen moet men zich het beeld van lucht dat doordringt in het lichaam, en zodoende het bloed met zuurstof voorziet, visualiseren. Hoe vaker dit geoefend wordt, hoe vanzelfsprekender het gaat. Het is niet de bedoeling dat u de hele dag lang geconcentreerd zeer diep in- en uitademt. In de ochtend, zodra u bent opgestaan, neemt u 4 diepe ademhalingen. Hierbij dient u zo diep mogelijk in en uit te ademen, zonder dat u dit forceert. Vergeet ook niet diep uit te ademen voordat u aan de ademhalingen begint. Tijdens de rest van de dag dienen deze 4 ademhalingen in de middag, voor het avondeten en vlak voor het naar bed gaan herhaald te worden. De rest van de dag dient men zich alleen maar bewust te zijn van rustig ademhalen. Het ritme waarop u ademhaalt wordt vanzelf door uw eigen lichaam bepaald. U kunt een moment nemen om naar uw eigen ademhaling te luisteren. Als men op een ontspannen manier ademhaalt, is de ademhaling praktisch niet hoorbaar. Gedurende de dag, als u plotseling geconfronteerd wordt met een vervelende en/of moeilijke situatie, is het aan te raden een moment te nemen om 4 maal diep in en uit te ademen voordat u iets probeert te bedenken, te zeggen of te doen. 18 BIJLAGE 2 HET DOUCHERITUEEL Het rustig, zacht en ritmisch droogwrijven van de huid met een zachte borstel of massage handschoen stimuleert de bloedsomloop in de huid en de huid wordt beter doorgewarmd. Vervolgens wordt er een wisseldouche genomen. Het lichaam wordt staande met behulp van een handdouche met warm tot heet water zolang besproeid, tot de huid door en door weldadig warm is en een roze tint heeft gekregen. Als dit gebeurd is haalt men via de neus diep adem en draait de warm water kraan snel dicht om zo snel mogelijk op koud water (of zo koud mogelijk) over te schakelen. Beginnende bij de rechter voet snel over de binnenkant van het been omhoog naar de lies en weer terug langs de buitenkant naar de voet. Adem tegelijkertijd rustig uit door de mond. Adem weer diep in en doe hetzelfde met het linkerbeen. Blijf rustig en diep in- en uitademen. Vervolg met de rechter en linkerarm van de vingers, langs de binnenarm naar de oksel en langs de buitenkant weer naar de vingers. Ga langs de linkerarm weer omhoog en spoel de rug af, vervolgens de billen, borst, buik en geslachtsorganen. De wisseldouche kan 1, 2 of 3 maal (al naar gelang de behoefte) herhaald worden. Altijd eindigen met de koude afspoeling. Onmiddellijk in aansluiting hierop de huid krachtig droogwrijven met een handdoek tot deze roze ziet en volledig doorwarmd is. Doe dit 2 x daags ’s morgens na de lichaamsoefening en ’s avonds voor het slapen gaan. Neem tussendoor een of meerdere malen een saunabad. 19