File - Silke Bautmans

20132014
Silke Bautmans
Vak: Aardrijkskunde II
Leerkracht: Mevr. Verstappen
[GEOMORFOLOGISCHE
POSTER]
Ontwerpen van een gemorfologisch poster van een spectaculair gekozen beeld. De taak bestaat uit
het creëren van een poster en het beschrijven in een paper.
The Great Blue Hole
Wat is het?
The Great Blue Hole is een onderwatergrot, dat zich makkelijk kenbaar maakt door de
donkerblauwe kleur. Deze kleur, kenmerkende voor wateren met grote diepten, staat in
sterk contrast met de lichte oceaanwater wat duidt op ondiepe wateren. Vandaar de
benaming: blauwe gaten.
Blauwe gaten zijn ruwweg depressies in de bodem met ronde, steile wanden, waarvan de
oorzaak de typerende vorm geeft. De Great Blue Hole is een onderwatergrot, waarvan de
opening zich aan het oppervlak situeert en een diameter van 300 meter bedraagt. Zoals
reeds vermeld geeft de donkerblauwe kleur aan dat de grot zich een grote diepte
kenmerkt, waarvan in de Great Blue Hole de diepte 124 meter bedraagt.
Waar?
Er zijn veel verschillende blauwe gaten, deze liggen verspreid over de hele wereld.
Meestal komen ze voor in laaggelegen kustgebieden. De bekendste voorbeelden zijn
terug te vinden in Belize (voorbeeld poster), de Bahama’s, in het Great Barrier Reef in
Australië en in de Rode Zee bij Egypte.
De foto op de poster is een afbeelding te zien van de Great Blue Hole, gelegen in Belize.
Dit situeert zich in het Midden van Amerika, ten zuiden van Mexico op het schiereiland
Yucatan. Belize heeft Mexico en Guatemala als buurlanden.
Het blauwe gat bevindt zich op 96 kilometer voor de kust van Belize, wat zich dus
situeert in de Caribise Zee. Hier maakt het blauwe gat onderdeel uit van het lighthouserif, dit is een atol van 70 kilometer lang. Men vindt hier dan ook een gigantisch koraalrif
terug, wat een populaire trekpleister is voor duikers.
Waarom daar? Ontstaan
a. Ontstaan Lighthouse-rif:
Het Lighthouse-rif is ontstaan rondom een uitgedoofde vulkaan. Deze zakt na bepaalde
tijd in. Aan de voet van de vulkaan, ontstaan koraalkolonie’s. Door de ronde vorm van de
vulkaankrater, behoudt ook het koraalrif een ronde vorm.
b. Ontstaan Blauw gat:
De oorsprong van de Great Blue Hole is terug te vinden in de ijstijd, zo’n 15 000 jaar
geleden. In de ijstijd waren de gletsjers in het Noorden zeer omvangrijk, waardoor het
water opslorpte en het zeeniveau met 100 meter daalde. Hierdoor kwamen grote delen
land, die normaal onder het zeeniveau liggen, plots droog te liggen. Waaronder ook het
gedeelte waar de Great Blue Hole zich situeert.
Het gesteente dat zich normaal op de bodem van de oceaan bevindt en niet beïnvloed
wordt door regen, kwam nu vrij te liggen en werd gevoelig voor chemische verwering.
Hierdoor kreeg regenwater een invloed op het landschap. Tussen de verschillende
ondergrondgesteente, bevonden zich kalksteenlagen. (endogene processen) Kalksteen is
zeer gevoelig aan (zure) regen. (exogene processen)
Wanneer er regenwater in de
ondergrond sijpelt, reageren deze met de kalksteen volgend de volgende reacties:
 Water neemt
koolstofdioxide op uit de lucht en de bodematmosfeer. Hierdoor
wordt er koolzuur gevormd.
H2O + CO2  H2CO3
 Dit koolzuur reageert vervolgens met het kalksteen, waardoor er zich oplosbaar
calciumbicarbonaat vormt. Hierdoor vormen zich ondergrondse grotten.
H2CO3+CaCO3  Ca (HCO3)2
 Wanneer CO2 ontsnapt, komt uit dit oplosbaar calciumbicarbonaat, kalksteen vrij
dat zich op de bovenkant van de intussen gevormde grot vastzet. Wanneer deze
druppel de bodem raakt, laat deze daar ook deeltjes kalksteen achter. Hierdoor
worden er stalagmieten en stalactieten gevormd.
Wanneer de holte onder de grond te volumineus wordt en de bodem erboven niet meer
de draagkracht bezit, stort dit in. Hierdoor wordt er een krater gevormd in het landschap,
wat ook wel doline wordt genoemd. Dit proces bleef zich voortzetten tot het gletsjerijs in
het Noorden begon te smelten. Het zeeniveau steeg en de doline kwam onder water te
liggen. Doordat de doline een put in het landschap vormde, is dit ook onder het
zeeniveau dieper dan de omliggende ondergrond, waardoor de typische blauwe kleur
zichtbaar werd.
Door het onderwater lopen van de doline, kwamen ook de stalagmieten en stalactieten
onderwater te liggen, wat zich in een groot grotcomplex vormt. Dit is momenteel de
huidige situatie.
c. Huidige processen:
De meeste blauwe gaten bevatten zowel zoutwater als zoetwater. Het punt waar deze
twee waters elkaar raken, wordt halocline genoemd. Hier vindt een bijtende reactie
plaats, waardoor het gesteente aangetast wordt. Hierdoor worden op deze hoogte de
wanden uitgesleten aan de zijkant, waardoor de grot armen krijgt. Dit proces blijft
voortduren en het grottencomplex breidt uit.
Deze verwering wordt ook chemische
verwering genoemd.
The Great Blue Hole is een populaire vakantietrekker voor duikers, waarbij verschillende
sessies per dag georganiseerd worden. Deze komen voornamelijk de opmerkelijke
stalactieten, de fauna en het koraalrif waarnemen.
Bibliografie

ALAERTS L., WOUTERS R., DE GEZELLE H., VANSWEEVELT L., Werken met
bronnen – professionele bachelor secundair onderwijs, KHLeuven, Leuven, 2011.

ANHIE,
DYLIAN,
ALLISON,
The
Great
Blue
(http://www.atlasobscura.com/places/great-blue-hole)

BOUX P., GAEREMYNCK V., Geomorfologie: bachelor in het onderwijs: secundair
onderwijs, KHLeuven , Leuven, 2011, Hoofdstuk 3: p. 1-13.

CASADO INTERNET GROUP, The Great Blue Hole at Lighthouse Reef, internet, 2211-1997, (http://ambergriscaye.com/pages/town/greatbluehole.html)

EPE, Belize Curse of the Great Blue Hole,
(http://www.ecophotoexplorers.com/belize_blhole.asp)

OCEANA, Lighthouse Reef, internet, 2012, (http://oceana.org/en/explore/marineplaces/lighthouse-reef)

R.J., The great blue hole:le plus grand dtrou oceanique, internet, 28-02-2012,
(http://www.actu-mag.fr/the-great-blue-hole-le-plus-grand-trou-oceanique)

TODHUNTER A., SKILES W., ‘Geheimen uit de diepte’, National Geographic, jg. 10
(2010), aug., nr. 8, p. 40-59.

WIKIPEDIA,
Blue
Hole,
(http://en.wikipedia.org/wiki/Blue_hole)

WIKIPEDIA,
The
Great
Blue
(http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Blue_Hole)

Yarham R., Zo zijn landvormen om ons heen ontstaan: Lees het landschap, Tirion
Natuur, Gent, 2011, p. 184-193.
Hole,
internet,
internet,
internet,
Hole,internet,
2014,
30-11-2006,
8-04-2014,
10-06-2014,