Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer. In deze medische rubriek houden we u maandelijks op de hoogte van ontwikkelingen in de zorg in úw regio. Deze rubriek komt tot stand met medewerking van alle specialisten die werkzaam zijn in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Dagbehandeling reumapatiënten Leven met reuma Eén op de vijf Nederlanders heeft een vorm van reuma. Maar wat is reuma eigenlijk? Er bestaan maar liefst ongeveer honderddertig vormen. Deze treffen niet alleen ouderen; ook jonge mensen en zelfs kinderen kunnen deze ongeneeslijke aandoening krijgen. Reuma is een verzamelnaam voor meer dan honderd aandoeningen aan gewrichten, pezen en botten. In Nederland hebben ruim 2,3 miljoen mensen een reumatische aandoening. Dit zijn heus niet alleen oude mensen, ruim de helft van de reumapatiënten is namelijk jonger dan 65 jaar. Zelfs kinderen kunnen reuma krijgen: één op de duizend kinderen lijdt hieraan. De meeste vormen van reuma zijn behandelbaar maar niet te genezen. Categorieën reuma Reuma is onderverdeeld in drie categorieën: - Ontstekingsreuma. Deze reuma veroorzaakt ontstekingen die onder andere gewrichten beschadigen. - Artrose, waarbij het kraakbeen in gewrichten langzaam verdwijnt. - Weke-delenreuma. Deze vorm veroorzaakt pijn aan onder andere spieren, banden, pezen en het kapsel om gewrichten. Leven met reuma Reumapatiënten leven elke dag met pijn en stijfheid als gevolg van hun ziekte. Dit kan een grote invloed hebben op het dagelijks leven. De ziekte verloopt daarnaast heel onvoorspelbaar: de ene dag lukt alles en de andere dag is het optillen van een kopje of een sms-je sturen al te pijnlijk. Vroeger belandde iemand met reuma bijna altijd in een rolstoel doordat de gewrichten door de ontstekingen beschadigd raakten en vergroeiden. Door de huidige medicijnen en andere behandelmethoden hoeft het gelukkig meestal niet zover te komen. Voor de buitenwereld is het daardoor vaak niet zichtbaar dat iemand reuma heeft. Aan de ene kant is dat prettig, aan de andere kant kan een patiënt zich daardoor ook onbegrepen voelen. Gisteren kon hij nog op zijn werk komen, en vandaag heeft hij ‘ineens’ reuma? Dat is moeilijk uit te leggen. Ook geestelijk heeft reuma daardoor gevolgen: patiënten én hun omgeving worstelen soms met vragen, gevoelens van boosheid, machteloosheid en andere emoties. Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen heeft drie soorten dagbehandelingen voor reumapatiënten: ● voor patiënten bij wie kortgeleden reumatische klachten zijn geconstateerd, ● voor patiënten met tendomyogene klachten (een verzamelterm voor pijnklachten uitgaande van de spieren, spieraanhechtingen en pezen) ● voor patiënten die al langer reumatische klachten hebben. Het programma is erop gericht patiënten te leren hoe zij in het dagelijks leven ondanks hun ziekte zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren. Bij het programma is een team van hulpverleners betrokken namelijk de reumatoloog, reumaconsulent, fysiotherapeuten, ergotherapeut, medisch maatschappelijk werker, activiteitentherapeut en assistenten fysiotherapie. Leren omgaan met handartrose Artrose in de handen is niet alleen pijnlijk, maar kan soms ook heel lastig zijn bij de meest eenvoudige dagelijkse handelingen. Daarom organiseert WZA-ergotherapeut Lonneke van Daal bijeenkomsten voor handartrosepatiënten. Vier weken lang komt een groepje van drie handartrosepatiënten elke maandagmiddag bijeen. Het doel van de bijeenkomsten is om patiënten te leren omgaan met Meer lezen? www.reumafonds.nl www.wza.nl/afdelingen-en-specialismen/reumatologie handartrose. Ze leren gewrichtsbeschermende principes kennen, doen handoefeningen en maken kennis met hulpmiddelen, zodat ze leren om dagelijkse handelingen en automatismen die belastend kunnen zijn te veranderen in ándere handelingen en automatismen. Om voor het programma in aanmerking te komen, moeten patiënten eerst door hun huisarts of reumatoloog worden verwezen naar de revalidatiearts. Die beoordeelt of de patiënt geschikt is voor het programma. Hoe herkent u reuma? Wat doet de reumatoloog? Ga naar uw huisarts als u last hebt van: ● het dik en warm worden van gewrichten; ● langdurige pijn in spieren en/of gewrichten; ● pijn en stijfheid als u even hebt gezeten/gelegen en weer in beweging komt. Een reumatoloog behandelt niet alle ruim honderd vormen van reuma. Bij een aantal reumatische aandoeningen, zoals artrose, stelt hij vaak alleen de diagnose, waarna de patiënt voor behandeling teruggaat naar de huisarts. Voor mensen met reumatische artritis en andere ernstige vormen van ontstekingsreuma is de reumatoloog wel de centrale figuur in de behandeling. Deze symptomen kunnen uiteraard ook iets anders betekenen. De huisarts verwijst u zo nodig naar een reumatoloog of andere specialist. Kom ook naar de WZA-publiekslezingen! Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen organiseert in het najaar wederom een drietal lezingen voor een breed publiek. De najaarslezingen gaan over (onbegrepen) chronische pijnklachten, borstkanker en hoofdpijn, en worden verzorgd door specialisten van het WZA. WOENSDAG 12 OKTOBER (Onbegrepen) Chronische pijnklachten Rugpijn, hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn… Zo’n 44 procent van de bevolking heeft pijnklachten. Houdt de pijn langer dan twee maanden aan, dan wordt het al chronisch. Een voorbeeld van zo’n chronische pijnklacht is fibromyalgie: een complex klachtenbeeld met pijnklachten op verschillende plekken tegelijk. Helaas is hier geen echte genezing voor: de patiënt moet er ‘mee leren leven’, zoals dat dan heet. Anesthesioloog Alexander Godschalx kan als geen ander inzicht geven in de behandelingsmogelijkheden om pijn te verminderen. Een andere mogelijkheid is pijnrevalidatie; klinisch neuropsycholoog Alex Knipping vertelt hoe de patiënt leert om zijn grenzen kennen en met de emoties rond pijn om te gaan. MAANDAG 7 NOVEMBER WOENSDAG 7 DECEMBER Borstkanker Hoofdpijn Een op de acht vrouwen wordt geconfronteerd met de diagnose borstkanker. Daarmee is borstkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen: de ziekte treft jaarlijks 13.000 vrouwen. Hoewel zeldzaam, kunnen overigens ook mannen borstkanker krijgen! Oncoloog Peter Nieboer en nurse practitioner Judith Nijhuis nemen hun toehoorders mee in het gehele behandeltraject van borstkanker in het WZA. Welke symptomen kunnen wijzen op borstkanker? Wat voor behandelingen zijn er? Waarom krijgt iemand hormonale therapie of chemotherapie? Wat is de Mammaprint en hoe zit het met de nazorg? Al deze vragen en nog vele andere komen aan bod tijdens de lezing over borstkanker in november. Hoofdpijn is een veel voorkomende klacht. Daarom wordt hoofdpijn vaak niet gezien als een ziekte, maar als iets wat bij het leven hoort. Sommige mensen hebben echter lange tijd zó vaak of heftig hoofdpijn dat er wél sprake is van een ziekte of een aandoening. Neuroloog Dettie Oenema en hoofdpijnverpleegkundige Mannie van der Giessen vertellen tijdens deze lezing over de verschillende soorten hoofdpijn die er zijn, de mogelijke oorzaken en de behandelmogelijkheden van hoofdpijn. Uiteraard lichten zij ook de multidisciplinaire aanpak toe van de hoofdpijnpoli van het WZA; dat wil zeggen dat een team van specialisten de klachten behandelt. In dat team zitten naast de neuroloog en hoofdpijnverpleegkundige ook een psycholoog en een fysiotherapeut. Locatie en inschrijven De lezingen vinden plaats in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. De lezingen beginnen om 19.30 uur en duren tot 21.30 uur. De zaal gaat om 19.00 uur open. U kunt de lezingen van de WZA Gezondheidswijzer gratis bijwonen. In verband met een beperkt aantal zitplaatsen is aanmelden verplicht. U kunt dit doen door uw gegevens in te vullen op het formulier op de website van het WZA (www.wza.nl/patienten/agenda) of door op werkdagen tussen 9.00 en 16.30 uur te bellen naar (0592) 32 59 99. De sprekers zullen in de week vóór hun lezing te gast zijn bij radio Drenthe in het programma De Brink. De data van uitzending zijn: 5 oktober (chronische pijn), 2 november (borstkanker) en 30 november (hoofdpijn).