DE EIGEn BIJDRAGE VOOR zORG THUIS vAnuit de Wmo Per 1 januari 2015 hebben de gemeenten er meer taken bijgekregen. Het pakket van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is uitgebreid. Gemeenten leggen in een verordening jaarlijks vast hoe ze deze zorg organiseren. De verordening bevat verder bijvoorbeeld een paragraaf over de kwaliteit van de zorg, maar ook over tarieven van zorg en eigen bijdragen. Dit artikel gaat over de eigen bijdrage voor de zorg die mensen thuis ontvangen vanuit de Wmo. Die is voor veel mensen fors omhoog gegaan. De eerste facturen over 2015 zijn door het CAK in maart verstuurd. D e Wmo biedt zorg in de vorm van algemene voorzieningen en in de vorm van maatwerkvoorzieningen. Algemene voorzieningen Voorbeelden van een algemene voorziening zijn bijvoorbeeld: - nacht- en crisisopvang; - vervoer voor ouderen; - dagbesteding met als doel het versterken van sociale contacten en dagstructuur; - dagbesteding voor mensen die dit nodig hebben. Een gemeente mag een eigen bijdrage hiervoor vragen. Bijvoorbeeld een ritbijdrage bij de vervoersvoorziening voor ouderen. Of vijf euro per nacht bij een nachtopvang. Mensen die hier gebruik van maken, 22 de Beursbengel | nr. 844 | mei 2015 betalen deze bijdrage zelf direct aan de aanbieder van de dienst. mAAtWerkvoorzieningen Het woord ‘maatwerkvoorziening’ zegt het al. Dit is een voorziening op maat gemaakt voor mensen die met deze maatwerkvoorziening langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Denk aan een aantal uren huishoudelijke hulp per week, of een scootmobiel. De eigen bijdrage voor deze maatwerkvoorzieningen wordt geïnd door het Centraal Administratiekantoor (CAK). Deze eigen bijdrage is voor veel mensen omhoog gegaan. eigen BijdrAge voor zorg tHuis Zorg die de burger thuis ontvangt, wordt ook wel extramurale zorg ge- korting Wtcg is komen te vervallen noemd. De eigen bijdrage voor deze zorg is afhankelijk van een aantal factoren binnen een huishouden, te weten: - inkomen; - vermogen; - situatie: alleenstaand of samenwonend; - leeftijd: jonger of ouder dan de pensioengerechtigde leeftijd. De hoogte van de maximale eigen bijdrage voor 2015 wordt berekend door het CAK op basis van het inkomen en vermogen van twee jaar terug. Dus voor 2015 wordt er gekeken naar het inkomen en vermogen van 2013. In het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 is de formule vastgelegd voor de berekening van een maximale eigen bijdrage per huishouden. VOORBEELDBEREKEnInG 1 Jan (78) is alleenstaand. Hij ontvangt zorg thuis van zijn gemeente in de vorm van huishoudelijke hulp. Zijn inkomen bedroeg in 2013 25.000 euro. Zijn spaarsaldo bedroeg 3.000 euro. De berekening van zijn maximale periode bijdrage voor 2015 is als volgt: - Stap 1: vaststelling bijdrageplichtig inkomen Het inkomen van Jan bedraagt 25.000 euro. Zijn vermogen bedraagt 3.000 euro. Dit is ruim onder de grens van de vermogensrendementsheffing van box 3. Het hele vermogen van Jan van 3.000 euro telt niet mee voor de vaststelling van het bijdrageplichtig inkomen. - Stap 2: de berekening van de maximale periodebijdrage volgens de parameters in het Besluit Wmo is als volgt: 19,40 +( 1/13 * 0,15 (25.000 – 16.634)) = 115,93 euro. gemeente mag bij berekening periodebijdrage afwijken ten gunste van burger VOORBEELDBEREKEnInG 2 Jan is bevriend met zijn buurvrouw Janneke (83). Janneke is ook alleenstaand en heeft een pensioen van 16.000 euro. Zij heeft geen vermogen. Haar maximale periodebijdrage bedraagt: 19,40 +( 1/13 * 0,15 (16.000 – 16.634)) = 19,40 euro. In het voorbeeld van Janneke bedraagt het bijdrageplichtig inkomen minder dan 16.634 euro. Er wordt dan niet gerekend met een negatieve uitkomst. Het minimale bedrag van 19,40 euro is dan van toepassing. VOORBEELDBEREKEnInG 3 De broer van Jan, Hugo (79), is ook alleenstaand. Hij heeft een pensioen van 16.000 euro, maar daarnaast nog een spaarsaldo van 100.000 euro. Het bijdrageplichtig inkomen van Hugo bedraagt: 16.000 + 8 %(100.000-21.139) = 22.308 De maximale periodebijdrage voor Hugo wordt dan: 19,40 +( 1/13 * 0,15 (22.308 – 16.634)) = 84,88 euro. Hugo’s maximale periodebijdrage is door zijn vermogen dus veel hoger dan dat van Janneke. Stel dat Jan, Janneke en Hugo alledrie dezelfde zorguren krijgen tegen hetzelfde tarief in dezelfde gemeente. De kosten van deze huishoudelijke zorg bedragen per vier weken bij alle drie 100 euro. dAAdWerkelijk te BetAlen max. periodebijdrage kosten van zorg daadwerkelijk betalen Jan 115,93 100 100 Janneke 19,40 100 19,40 Hugo 84,88 100 84,88 Er hoeft nooit meer te worden betaald dan de werkelijke kosten aan zorg als deze lager zijn dan de maximale periodebijdrage. Dit is van toepassing bij Jan. Ook wordt er nooit meer betaald dan de maximale periodebijdrage als de zorg meer kost dan de maximale periodebijdrage. Dit is van toepassing bij Janneke en Hugo. In alle drie de genoemde voorbeelden gaat het om mensen die alleenstaand zijn en de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. De minimale periodebijdrage bedraagt dan 19,40 euro. In het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 is ook vastgelegd wat de berekeningswijze is voor huishoudens die uit meerdere personen bestaan. Dan bedraagt de minimale periodebijdrage 27,60 euro. Als we kijken naar de formule voor de berekening van de maximale periodebijdrage, dan wordt er ook nog onderscheid gemaakt tussen mensen die al wel de pensioengerechtigde leeftijd hebben en mensen die jonger zijn. de Beursbengel | nr. 844 | mei 2015 » 23 Wtcg-korting Per 1 januari is korting van 33 procent op basis van de Wtcg (Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) komen te vervallen. Deze korting werd berekend over de maximale periodebijdrage of over de werkelijke zorgkosten als deze lager waren. VOORBEELD Als Jan, Janneke en Hugo in 2012 hetzelfde inkomen en vermogen hadden als in 2013, dan was hun maximale periodebijdrage in 2014 als volgt: mAximAle periodeBijdrAge 2014 max. periodebijdrage 2014 max. periodebijdrage 2015 verschil per 4 weken Jan 78,78 115,93 37,15 Janneke 12,73 19,40 6,67 Hugo 57,98 84,88 26,90 Dit verschil in eigen bijdrage is netto besteedbaar inkomen wat ingeleverd wordt in 2015 ten opzichte van 2014. Met daarbij de eerdere opmerking dat als de werkelijke zorgkosten in een periode lager zijn dan de periodebijdrage er minder wordt betaald. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een burger op vakantie is en een deel van de periode van vier weken geen gebruikmaakt van zorg. VOORBEELD De maximale periodebijdrage van Jan bedraagt in 2015 115,93 euro. Gemiddeld bedragen zijn zorgkosten per vier weken 100 euro. Jan gaat nu twee weken op vakantie en maakt hierdoor minder zorgkosten. Bijvoorbeeld maar de helft (50 euro). Jan hoeft over deze periode dus maar 50 euro te betalen in plaats van 100 euro. gemeenten In het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 is vastgelegd wat de uitgangswaarden zijn voor de berekening van de maximale periodebijdrage. Een 24 de Beursbengel | nr. 844 | mei 2015 gemeente mag hiervan afwijken ten gunste van de burger. Het CAK berekent dan een lagere eigen bijdrage per periode. Een voorbeeld hiervan is de gemeente Amsterdam. In de berekening van Jan, Janneke en Hugo is gerekend met de volgende formule: per 1 april kan er extra huis19,40 + 1/13 houdelijke ondersteuning (0,15*(bijdraworden ingekocht voor vijf geplichtig inkoeuro per uur. men -16.634). De gemeente Amsterdam hanteert voor alleenstaande gepensioneerden de volgende formule in 2015: 13,00 +1/13(0,10*(bijdrageplichtig inkomen-16.634). We zien dus dat de minimale eigen bijdrage 6,40 euro per periode lager is. Het percentage dat mee wordt geteld van het bijdrageplichtig inkomen is ook lager, namelijk 10 procent versus 15 procent. Ter vergelijking: als Jan, Janneke en Hugo in de gemeente Zaanstad zouden wonen, dan zou het CAK de maximale eigen bijdrage berekenen zoals we deze zagen in het eerdere voorbeeld. Respectievelijk 115,93, 19,40 en 84,88 euro . Als zij in Amsterdam zouden wonen, wat vlakbij Zaanstad ligt, dan zouden de volgende bedragen aan maximale bijdragen worden berekend: 77,35, 13 en 56,65 euro. De gemeente Amsterdam compenseert het vervallen van de Wtcg-korting. sAmenvAttend De eigen bijdrage voor zorg thuis vanuit de Wmo is voor veel huishoudens omhoog gegaan. Dit is netto besteedbaar inkomen wat ingeleverd wordt. De drie voorbeelden betreffen gepensioneerde alleenstaande mensen. Maar ook voor meerpersoonshuishoudens en mensen jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd is de eigen bijdrage verhoogd. De beleidskeuzes van gemeenten hebben invloed op de hoogte van deze eigen bijdrage. Het CAK heeft in maart de eerste facturen verstuurd voor 2015. ActuAliteit De bezuinigingen op de zorg hebben ook een negatief effect op de werkgelegenheid. Mensen krijgen minder uren zorg of geen zorg, met als gevolg dat er minder werk in de thuiszorg is. Het Rijk heeft extra budget verstrekt aan gemeenten om extra ondersteuning in de vorm van huishoudelijk hulp toegankelijk te houden voor burgers. Dit is de Huishoudelijk Hulp Toelage (HHT). Per 1 april is de eigen bijdrage voor deze ondersteuning verlaagd naar vijf euro per uur. Dit betekent dat mensen die bijvoorbeeld extra uren huishoudelijke hulp willen inkopen bovenop de zorg die ze al ontvangen thuis vanuit de Wmo of Wlz, dit tegen een gereduceerd tarief kunnen doen. Een gangbaar tarief bedraagt 17,50 euro per uur. Mensen die van deze zorg gebruik willen maken, betalen vanaf 1 april alleen de eigen bijdrage van vijf euro. Deze eigen bijdrage staat dus los van de maximale periodebijdrage zoals deze wordt berekend door het CAK. Gemeenten mogen een eigen beleid voeren met betrekking tot wie er in aanmerking komen voor de HHT-regeling. Voorbeelden zijn: - mantelzorgers die ondersteuning nodig hebben omdat er sprake is van een kans op overbelasting; - (alleenstaande) ouders van gezinnen met veel problemen, die kunnen worden ontlast door enkele uren per week huishoudelijke hulp; - mensen die na een opname in het ziekenhuis, na een val of na een ander incident, tijdelijk behoefte hebben aan (extra) hulp bij het huishouden, zonder dat zij aanspraak willen of kunnen maken op een formele indicatie. Door de HHT behouden meer medewerkers van thuiszorgorganisaties hun baan. Daarnaast biedt het mensen die zorg nodig hebben een extra toegang tot betaalbare zorg. l John Beier De auteur is zelfstandig trainer en werkzaam onder de naam Essenz Trainingen. Bronnen - hetcak.nl - Verordening maatschappelijke ondersteuning Amsterdam 2015 - Verordening maatschappelijke ondersteuning Zaanstad 2015 - Kamerbrief over huishoudelijke-hulptoelage 23 maart 2015 - Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 - Rijksoverheid.nl