Hoofdstuk 4 Duitsland, een land in Europa Hoofdstad Berlijn De Bondsrepubliek Duitsland kortweg Duitsland (is een land in Centraal-Europa. Het heeft een grondgebied van 357.022 km² en grenst in het noorden aan de Oostzee, de Noordzee en Denemarken, in het oosten aan Polen en Tsjechië, in het zuiden aan Oostenrijk en Zwitserland en in het westen aan Frankrijk Luxemburg, België en Nederland. Duitsland heeft met 82.271.834 (2013) inwoners de grootste bevolking van alle landen in de Europese Unie. De hoofdstad en grootste stad van het land is Berlijn . §1 Landschappen van Duitsland Buurlanden van Duitsland Nederland België Luxemburg Frankrijk Zwitserland Oostenrijk Tsjechië Polen Denemarken Zeeën Noordzee Oostzee (Baltische zee) Rivieren stromend naar de Oostzee: de Oder stromend naar de Zwarte Zee: de Donau stromend naar de Noordzee: de Rijn stromend naar de Noordzee de Weser stromend naar de Noordzee de Elbe Steden in Duitsland 1. Düsseldorf 2. Cologne 3. Essen 4. Dortmund 5. Frankfurt 6. Stuttgart 7. München 8. Berlijn 9. Bremen 10. Hamburg Topo Oefenen Oefen de rest zelf Duitsland kan je verdelen in drie landschappen Laagland Veel akkers, weilanden, bossen Middelgebergte helling met akkers, weilanden en wijngaarden Hooggebergte vaak sneeuw, smalle dalen en woeste rivieren De Zugspitze is met 2962 meter hoogte de hoogste berg van Duitsland en ligt in Zuid-Beieren, op de grens tussen Duitsland en Oostenrijk Wikipedia Laagland is een laag gelegen gebied dat lager ligt dan 200 meter Heuvelland is een gebied tussen de 200 en 500 meter Reliëf = Hoogteverschillen in een landschap Een middelgebergte is een gebergte met een gemiddelde hoogte tussen de 500 en 1500 meter Een hooggebergte is een gebergte met een gemiddelde hoogte vanaf 1500 meter §2 De bevolking van Duitsland Geboorte en sterfte in Duitsland 1950 – 2012 Duitsland heeft een sterfteoverschot, Nederland niet Geboortedaling in bijna alle EU-lidstaten Tussen 2010 en 2011 is het gemiddeld kindertal van de lidstaten van de Europese Unie gedaald van 1,60 naar 1,57. In Nederland daalde het geboortecijfer van 1,79 naar 1,76, in Duitsland ging het van 1,39 naar 1,36. In Spanje is de daling van het geboortecijfer reeds in 2009 begonnen en in Griekenland in 2010. In Zweden daalde het gemiddeld kindertal in 2011 nadat het de afgelopen jaren sterk was toegenomen. Het gemiddelde geboortecijfer ligt daar nog steeds boven het EUgemiddelde. Bron CBS Het sterftecijfer is het aantal sterfgevallen per 1.000 inwoners in een gebied in één jaar. Het sterftecijfer kun je op de volgende manier berekenen: Het geboortecijfer is het aantal kinderen dat per 1.000 inwoners in een gebied in één jaar wordt geboren. Als je weet hoeveel mensen er in een land wonen en hoeveel kinderen er in een jaar zijn geboren dan kun je het geboortecijfer van dat land als volgt berekenen In Duitsland zijn er in 2009 zowat 665.000 kinderen geboren, een historisch laagterecord. In 2008 kwamen nog 17.388 kinderen meer ter wereld, zo blijkt uit cijfers die het Duits Bureau voor de Statistiek heeft gepubliceerd Vestiging en vertrek in Duitsland Migratie Migratie is alles wat te maken heeft met het verhuizen van mensen. Dit kan zijn binnen het eigen land (migratie) naar het buitenland toe (emigratie) of een land in (immigratie). Immigratie Een land binnenkomen, met het doel je daar te vestigen mit wanderung is met migratie ohne wanderung is zonder migratie Onthoud Migratie: verplaatsing van personen over een bepaalde grens met het doel zich in een nieuwe vaste woonplaats te vestigen. De twee belangrijkste vormen van migratie zijn de binnenlandse migratie en de buitenlandse migratie.. immigratie: als mensen vanuit het buitenland naar een land verhuizen. emigratie: als mensen naar het buitenland verhuizen Emigratie De trek van mensen vanuit een land naar een ander land met de bedoeling zich daar (permanent) te vestigen Groei of afname Vestigingsoverschot Als zich in een gebied meer mensen vestigen dan er uit dat gebied vertrekken. Sterfte - overschot wanneer sterftecijfer hoger is dan geboortecijfer Bevolkingsgroei bevolkingsontwikkeling als gevolg van verschil tussen geboorte en sterfte, en als gevolg van verschil tussen emigratie en immigratie Bevolking in de deelstaten Het westen van Duitsland is het dichtstbevolkt §3 Werken en inrichting in Duitsland Primaire Sector (eerste sector) Landbouw, visserij en mijnbouw veehouder fruitteler Dit is de economische sector die grondstoffen en voedsel levert. Secundaire sector (tweede sector) Alle activiteiten die de producten van de primaire sector verwerken, zoals ambacht en industrie Dit is de economische sector met alle bedrijven en activiteiten die de grondstoffen van de primaire sector verwerken. Tertiaire sector (derde sector) Sector van de beroepsbevolking. Letterlijk, derde sector. Hiertoe behoren de diensten, de handel en het verkeer Dit is de economische sector waarin bedrijven met de verkoop van hun goederen of diensten winst willen maken. De producten van de secundaire sector worden doorgaans door de tertiaire sector aan de consument doorverkocht. Even het geheugen opfrissen Onthoud eerste sector: veeboer, fruitteler, visser, druivenoogster tweede sector: timmerman, monteur broodfabriek, lasser autofabriek, auto in elkaar zetten derde sector: postbode, computerreparateur, vrachtwagenchauffeur, verpleegkundige, bankdirecteur, automatiseerder, kantoorwerk In kantoren en fabrieken werken veel mensen bij elkaar. Daarom vind de industrie en diensten vooral in stedelijke gebieden Onthoud Migratie: verplaatsing van personen over een bepaalde grens met het doel zich in een nieuwe vaste woonplaats te vestigen. De twee belangrijkste vormen van migratie zijn de binnenlandse migratie en de buitenlandse migratie.. immigratie: als mensen vanuit het buitenland naar een land verhuizen. emigratie: als mensen naar het buitenland verhuizen Ruhrgebied In het Ruhrgebied is veel industrie. Er zitten veel grondstoffen in de grond en daar worden producten van gemaakt. Het Ruhrgebied is zo belangrijk geworden omdat die grondstoffen en producten makkelijk vervoerd kunnen worden. Over de weg en over het spoor, maar vooral over het water De deelstaten van Duitsland Topo Deelstaten Duitsland §4 West en Oost Tussen 1945 en 1990 bestond Duitsland uit twee staten: de Bondsrepubliek Duitsland en de Duitse Democratische Republiek. Tussen 1949 en 1990 werd West-Duitsland een rijk land In de periode 1949-1989 mochten West-Duitsers gaan en staan waar ze wilden De Infrastructuur was in West Duitsland ook beter Wat verstaan we onder infrastructuur Telefoon, kanalen, rails, fietspad, vliegvelden, autowegen, havens, riolering, bruggen, tunnels enz In Oost-Duitsland ging het minder goed met de economie. Omdat de DDR was afgesloten van de westerse wereld, was de situatie daar heel anders. Er was slechts vakantieverkeer mogelijk tussen de verschillende Oostbloklanden. Geschiedenis van Duitsland Duitsland werd na de Tweede Wereldoorlog door Frankrijk, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Sovjet-Unie bezet. Het land werd uiteindelijk in twee delen gedeeld: Oost-Duitsland en West- Duitsland` De twee Duitslanden werden gescheiden door het IJzeren Gordijn Duitsland na de oorlog Vanaf 1952 veranderde de Duits-Duitse grens letterlijk in een ‘ijzeren gordijn’ De grens tussen oost en west werd door oost Duitse soldaten streng bewaakt. Het was levensgevaarlijk om in de buurt van het ijzeren gordijn te komen. Wat was er tot 1989 zo bijzonder aan de stad Berlijn De stad was in tweeën gedeeld door een 45 kilometer lange muur, dwars door Berlijn heen. 28 jaar lang was de Duitse hoofdstad opgesplitst in twee gedeeltes. Meer dan 120 kilometer beton, prikkeldraad, antitankversperringen en wachttorens omringden voortaan West-Berlijn Over de Muur De hermetische afgrendeling van Oost- en West-Berlijn op 13 augustus 1961 §5 Berlijn De val van de muur Na 28 jaar werden daarom de grenzen op 9 november 1989 opengegooid Duitsland werd weer een land en Berlijn werd de hoofdstad van Duitsland Op 3 oktober 1990 hield de DDR op te bestaan en werd Oost-Duitsland herenigd met West-Duitsland. In Berlijn gaat het beter dan in de rest van OostDuitsland. Brandenburger Tor Duitse eenheid. Europese Unie De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. Internationaal: Door uitbreiding EU is Berlijn poort naar OostEuropa geworden Doel Europese Unie: vrede en welvaart. Belangrijk kenmerk. EU vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en personen. 2004: Uitbreiding EU met landen in Oost-Europa. Gevolg voor Berlijn: centrale ligging; poort naar Oost - Europa 1 mei 2004 - Acht Midden- en Oost-Europese landen Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië treden toe tot de EU §6 Frankrijk in beeld Hoofdstad: Parijs Bevolking: 65,7 miljoen (2012) Wereldbank Frankrijk heeft acht buurlanden en dit zijn die buurlanden : Spanje, België, Luxenburg, Duitsland, Zwitserland, Italië en Andorra. §6 Frankrijk in beeld 7. Lille d. Rijn a. Seine 1. Parijs 8. Straatsburg d. Rijn .6. Nantes b. Loire Atlantische Oceaan 2. Lyon II. Alpen 4. Bordeaux c. Rhône 5. Toulouse I. Pyreneeën Rivieren stromend naar de Atlantische Oceaan: de Seine stromend naar de Atlantische Oceaan: de Loire stromend naar de Noordzee : de Rijn stromend naar de Middellandse Zee : de Rhône 3. Marseille Middellandse zee Het wegennet van Frankrijk is zo ingericht dat alle wegen naar Parijs, de hoofdstad gaan. Ook de spoorwegen gaan allemaal naar Parijs. De bevolkingsdichtheid is in Parijs het hoogst. Laagland Middelgebergte Middelgebergte D De gebergtes zijn: in het zuidoosten, de Alpen(A) in het zuiden, de Pyreneeën(B) In het oosten, de Jura(C) in het noord oosten de Vogezen(D) het Centraal massief, in het midden(E) C Laagland E Hooggebergte Laagland Hooggebergte A Middelgebergte In het zuiden en het oosten van Frankrijk vind je hooggebergten B Hooggebergte De Ronde van Frankrijk is daarom ideale meerdaagse wielerwedstrijd die door verschillende soorten landschappen gaat, en voor het grootste deel door Frankrijk voert Bevolkingsdichtheid in Frankrijk per departement 76% van de bevolking woont in de stad en dat aantal stijgt per jaar met 0.6% Welvaart in Frankrijk: toestand dat het economisch goed gaat met een gebied en zijn bewoners Is het lager dan 100 dan is de welvaart onder het gemiddelde van de EU. Cijfers over welvaart, opvattingen, onderwijsuitgaven en talenonderwijs laten zien in hoeverre EU-landen op elkaar lijken of juist van elkaar verschillen Frankrijk is lid van de EU. Dat wil zeggen dat Frankrijk veel handelsrelaties heeft met andere landen van de EU. Een aantal verschillen tussen Duitsland en Frankrijk Duitsland sterfteoverschot 82 miljoen inwoners 1 hooggebergte Donau Rijn Gematigd Klimaat Frankrijk geboorteoverschot 65 miljoen inwoners 2 hooggebergten Seine Rijn Middellandse Zeeklimaat Zee Klimaat