PowerPoint-presentatie

DEEL 2
Organismen reageren
op prikkels uit hun
omgeving
THEMA
5
Klierwerking als reactie op
prikkels
1 Klieren zijn effectoren
 Klieren zijn effectoren omdat ze reageren op prikkels
 Secretie is afscheiding van klierproducten (kliersap) uit de klieren
 Bv. traanklieren secreteren traanvocht als reactie op het pellen
van een ui
 Bv. speekselklieren secreteren speeksel als reactie op de geur van
een lekkere maaltijd
 2 soorten klieren:
exocriene klieren
endocriene klieren
2
Exocriene klieren
2.1 Wat zijn exocriene klieren?
 Klierproducten worden afgescheiden aan het uitwendig milieu (aan
het lichaamsoppervlak of in een lichaamsholte)
 Bv. traanklieren, maagwandklieren, zweetklieren, darmsapklieren, …
2.2 Bouw en aanpassingen van
exocriene klieren
2.2.1 Bouw van exocriene klieren
 Klieren met klierzakjes en een afvoerbuis; bv. speekselklier
 Verspreid liggende kliercellen;
bv. slijmvlies van mond,
darm, vagina, …
3
Endocriene klieren
3.1 Wat zijn endocriene klieren?
 Klierproducten worden afgescheiden
in het inwendig milieu (bloed)
 Endocriene klieren zijn
hormoonklieren
 Hormonen zijn chemische
signaalstoffen die via het bloed
hun doelorganen bereiken
3.2 Bouw en aanpassingen van
endocriene klieren
3.2.1 Bouw van endocriene klieren
groepjes kliercellen
 Bestaan uit:
of
klierblaasjes, omsponnen met haarvaten
 Bv. schildklier produceert thyroxine  beïnvloedt o.a. de groei
3.2.2 Aanpassingen van endocriene klieren aan hun functie
 Hebben geen afvoerbuis
 Hormonen worden rechtstreeks aan het bloed afgegeven
microfoto schildklier
4 Gemengde klier: pancreas
 Pancreas of alvleesklier bevat zowel exocrien als endocrien
klierweefsel
 Exocrien: klierzakjes produceren alvleessap  via afvoerbuis naar
darmkanaal voor spijsvertering
 Endocrien: groepjes endocriene kliercellen (eilandjes van
Langerhans) liggen verspreid in het pancreasweefsel
 β-cellen produceren het hormoon insuline
 α-cellen produceren het hormoon glucagon
 samen houden ze het bloedglucosegehalte constant
Lichtpaarse cellen : eilandje van Langerhans
EINDE
THEMA
5
Klierwerking als reactie op
prikkels