Klinische-ervaringen-met-een-nieuw-A_A_nzijdig-klevend

KLINISCHE ERVARINGEN MET EEN NIEUW ÉÉNZIJDIG KLEVEND
SILICONENVERBAND (TEXA SILICONENVERBAND®) BIJ DE VERZORGING
VAN OPPERVLAKKIGE ACUTE EN CHRONISCHE WONDEN EN VOOR
'SKIN@RISK'.
F. Meuleneire (AZ St Elisabeth Zottegem), K. Branche (Gosselies), R. Beneens (UZ Leuven), L. Van
Droogenbroek (WZC H.Hart Oudenaarde), C Thôme (CHR Citadelle Liège), H. Heyman (WZC StBartholomeus Merksem), J. Nuttin (CHR Namur), E. Roovers (ZNA Middelheim Antwerpen), C. Montulet
(CHU-NDB Chênée), A. Zeeuws en S. Gagovska (Jessa Ziekenhuis Campus Salvator Hasselt), J. Spinnael (UZ
Brussel), S. Smet (UZ Gent), E. VD Heggen, W. De Vleeschouwer (AZ Alma Sijsele), D.Destaebel (AZ Ste
Thérèse Bastogne), L. Gryson (WZC Clep Alveringem).
1. ABSTRACT
Dit artikel is het resultaat van een multicenter case studie. Deze studie had de intentie om de
eigenschappen van het Texa Siliconenverband te vertalen naar praktische voordelen voor
zowel de patiënt als gebruiker.
De klinische resultaten werden verzameld aan de hand van een vooropgestelde datalijst. Er
namen 17 centra deel aan deze observationele studie; 11 centra uit Vlaanderen en 6 centra uit
Wallonië. De patiënten werden gerecruteerd uit 13 ziekenhuizen en 4 woon- en zorgcentra.
Naast de contactgegevens van de onderzoeker werden algemene patiëntengegevens
geregistreerd waaronder identificatie, anamnese, nortonschaal (bij decubitus), Payne- en
Martinschaal (bij skin tears) en de voedingstoestand.
Elke onderzoeker kon zelf beslissen welk wondtype hij/zij behandelde met het verband.
Uiteindelijk werd de zorg bij verschillende acute en chronische wonden opgestart. Zowel bij
de opstart als bij elke verbandwisseling werd een foto genomen.
Klinische observaties werden nauwkeurig genoteerd om de evolutie van de wonden en de
wondomgeving te kunnen volgen.
Tenslotte werd eveneens het verband geëvalueerd op zijn kwaliteiten.
2. INLEIDING
Professionele wondzorg betekent onder meer het systematisch observeren van de
wondevolutie. Bij elke verbandwissel wordt, indien nodig, het wondzorgbeleid aangepast
naargelang de wijzigingen in het wondaspect. Wonden worden steeds beoordeeld aan de hand
van het TIME wond analyse model. Het beoordelen van de wond in al zijn aspecten geeft een
richting aan bij het bepalen van de uiteindelijke verbandkeuze. Vooral tijdens de
epithelialisatiefase moet de migratie van epitheelcellen ongestoord kunnen doorgaan. De
industrie heeft zich steeds toegespitst op het ontwikkelen van a-traumatische adhesieve en
niet-adhesieve verbanden. In deze observationele studie gaan we na of het
Texa Siliconenverband aan deze voorwaarden voldoet.
Reinigen en spoelen van de wond zijn heel belangrijk om het bacteriële evenwicht in stand te
houden en een optimale wondheling te onderhouden. Het toepassen van antibacteriële topica
zoals Povidone Iodium wordt vaak toegepast bij kritische kolonisatie en bij een klinisch beeld
van wondinfectie. Antiseptica kunnen echter niet bij om het even welk primair verband
gecombineerd worden. Studies hebben aangetoond dat het Texa Siliconenverband ® veilig kan
gecombineerd worden met antiseptica; bij de zorg van een significant klinisch beeld van
wondinfectie is het dus noodzakelijk dit siliconenverband te combineren met een
antisepticum.
Bij het in stand houden van een matig vochtig wondmilieu speelt de keuze van het
wondverband een bepalende rol. Texa Siliconenverband ® kan ingezet worden bij droge- tot
beperkt exsuderende wonden. Indien nodig kan een extra secundair verband gebruikt worden.
Bij droge wonden kan op het Texa Siliconenverband ® verband een semi-occlusief verband
geplaatst worden.
Tenslotte is het belangrijk om tijdens de verbandwisseling geen weefselschade te
veroorzaken. Inklevende verbanden veroorzaken trauma en pijn en verhogen het risico op
bacteriële overload.
Naast een intense aandacht voor de lokale wondzorg moeten we er rekening mee houden dat
diverse onderliggende factoren een invloed kunnen hebben op de wondheling. Het mondeling
overbrengen van leefstijladviezen en het adequaat behandelen van de onderliggende
pathologie is van groot belang om de wondheling in goede banen te leiden.
Wondbehandeling moet steeds gericht zijn op het behandelen van de oorzakelijke factoren
(bvb: aangepaste compressietherapie bij chronisch veneuze insufficiëntie, regelen van
glycaemie, voorkomen van druk en verbeteren van de arteriële toevoer bij diabetes
voetwonden, opheffen van druk bij decubitus, chirurgisch behandelen van ischaemie door
occlusie van arteriën, enz...).
Skin@Risk:
‘Skin@Risk’ is een frequent voorkomend probleem in woon-zorgcentra, RVT’s, ziekenhuizen
en geriatrische afdelingen. Dit werd recentelijk aangetoond door incidentie-gegevens van
scheurwonden in ziekenhuizen en woon-zorgcentra. Skin@Risk kan op korte termijn mee de
oorzaak zijn van een scheurwonde of andere huidletsels onder invloed van externe factoren.
Externe factoren kunnen zijn:
- Mechanisch (stoten tegen een hard voorwerp)
- Krabben bij jeuk (bijv. beenulcera) >>> krabletsel
- Vocht >>> intertrigo
- Schuren of wrijven (bijv.bij gebruik externe prothesen of rolstoel)
Scheurwonden komen in een RVT bij ongeveer 5% van de populatie voor en dit op eender
welk moment. De helingduur bedraagt gemiddeld zo’n 2 à 3 weken en is zeer oncomfortabel
voor de patiënt. Uiteraard kunnen patiënten meerdere scheurwonden vertonen op
verschillende locaties zoals armen, benen, …
Skin@Risk is een miskend risicovol probleem dat niet steeds behoorlijk wordt verzorgd. In
het beste geval worden crèmes of zalven preventief gebruikt om de huid soepel te houden en
worden allerlei hulpmiddelen aangebracht die niet het beoogde effect geven, namelijk een
degelijke ondersteuning van de huid en opheffing van wrijving.
Er bestaan geen gerandomiseerde studies over de preventieve aanpak van skin tears.
Voorlichting en preventieprogramma’s zouden de incidentie met 50% kunnen verminderen in
instellingen voor ouderen1
Volgende maatregelen worden beschreven:
- Identificeer risicopatiënten.
- Implementeer een preventieprotocol.
- Informeer patiënt, staf en familie over de manier van omgaan met risicopatiënten.
- Zorg voor een veilige omgeving (meubels, goede verlichting, …).
- Bescherm de ledematen (bv. lange kousen, zachte materialen op bed en rolstoel,
hangende lidmaten ondersteunen met kussens, …).
- Manipuleer de patiënt voorzichtig bij transfers, omdraaien,….
- Tracht de huid vochtig te houden. Gebruik verzachtende / hydraterende crèmes.
- Vermijd te sterk klevende verbanden of pleisters; kies bij voorkeur verbanden met een
zachte kleefkracht (bv. Silicone verbanden).
- Zorg voor een goede voeding en hydratatie.
Ondanks al deze hoger beschreven maatregelen stelt men bij patiënten en bewoners met een
tere huid (Skin@Risk) een zeer hoge incidentie van scheurwonden vast.
3. TEXA SILICONENVERBAND ®: EEN NIEUW SILICONENVERBAND
Texa Siliconenverband is een zijdezacht, eenzijdig klevend huid- en wondverband met
zelfklevende eigenschappen. Texa Siliconenverband is bi-elastisch – rekbaar in de lengte en
de breedte - , her-positioneerbaar en heeft afgeronde hoeken om nog beter ter plaatse te
blijven. Texa Siliconenverband is luchtdoorlatend en ondersteunt de wondheling volgens het
principe van vochtige wondheling. Texa Siliconenverband kan, in combinatie met
absorberende secundaire verbanden, gebruikt worden op matig vochtige wonden.
Texa Siliconenverband bestaat uit soepele lycra vezels bedekt met een zachte siliconenlaag.
Texa Siliconenverband absorbeert geen wondvocht.
‘ReSkinSilicone Skin Technology’is een gepatenteerde zachte, zelfklevende siliconen
hechtlaag welke harmonieus verwerkt werd in het Texa Siliconenverband . ReSkin Silicone
Skin Technology’ vermijdt verkleving in de wonde en verzekert een minimum aan trauma bij
het verwijderen, zelfs in moeilijke omstandigheden wanneer het exsudaat opdroogt. Op de
huid verzekert ReSkinSilicone Skin Technology’ een zachte doch perfecte hechting zonder
beschadiging van epidermis of pijn bij verbandwissel. Dankzij de ReSkin Silicone Skin
Technology’ kunnen Texa Siliconenverbanden preventief gebruikt worden bij ‘Skin@Risk’
en dit ter ondersteuning van fragiele huid. Texa Siliconenverbanden kunnen ook gebruikt
worden bij de verzorging van oppervlakkige wonden waarbij het comfort van de patiënt
centraal staat (pijnloze verwijdering van de verbandwissel in combinatie met een
ondersteuning van de wondheling).
Gebruikt als ondersteuning van fragiele huid (Skin@Risk):
De zachte siliconenlaag in combinatie met de bi-elastische toplaag zorgt voor een perfecte
ondersteuning van de fragiele huid. De wijdmazige structuur zorgt er tevens voor dat het
verband luchtdoorlatend is en dat transpiratie onmiddellijk kan verdampen zodat maceratie
vermeden wordt. Het verband is her-positioneerbaar wat betekent dat, mocht het nodig zijn
om het verband iets anders te positioneren, dit perfect en zeer gemakkelijk kan gedaan worden
zonder een vermindering te hebben van kleefkracht. Het verband mag meerdere dagen ter
plaatse blijven en kan, indien nodig, pijnloos en zonder trauma verwijderd worden.
Gebruikt bij wondzorg:
Texa Siliconenverband kan gebruikt worden bij droge tot matig vochtige wonden. De zachte
siliconenlaag schermt de wondranden volledig af. Het wondvocht komt hierdoor niet in
aanraking met de omliggende huid waardoor maceratie vermeden wordt. Door de wijdmazige
structuur kan wondvocht, indien aanwezig, vertikaal migreren naar een secundair
absorberend verband. Dit verband moet vervangen worden naargelang de conditie van de
wonde en de hoeveelheid exsudaat teneinde verweking van de wondranden te voorkomen.
Door de integriteit van het Texa Siliconenverband en de eigenschappen van de zachte
siliconenlaag kan Texa Siliconenverband meerdere dagen ter plaatse blijven en kan, indien
nodig, pijnloos en zonder trauma verwijderd worden.
Texa Siliconenverband kan preventief gebruikt worden bij ‘Skin@Risk’ ter ondersteuning
van de fragiele huid (vermindering van risico op scheurwonden) maar ook voor
opheffing/vermindering van de gevolgen van wrijvingskrachten bij bedlegerige patiënten,
rolstoel -en prothesegebruikers zodat het risico op het ontstaan van wrijvingswonden sterk
verminderd wordt.
Texa Siliconenverband is geschikt voor gebruik op tal van niet tot weinig exsuderende
wonden zoals o.a. skin tears (scheurwonden), krab- en schaafwonden, chirurgische incisies,
oppervlakkige 1ste en gesloten oppervlakkige 2de graads brandwonden, blaren,
wrijvings- en frictiewonden, fixatie van transplanten, diabetische ulcera, veneuze en arteriële
ulcera, oppervlakkige decubituswonden, intertrigo, eczema, ….
Het Texa Siliconenverband kan meerdere dagen blijven zitten, afhankelijk van de conditie van
de wonde (het wondexsudaat dient gemakkelijk te kunnen passeren en de gaatjes dienen open
te blijven). Het kompres of absorberend verband dient wel vervangen te worden. Indien
preventief gebruikt ter opheffing van schuifkrachten of bij ‘Skin@Risk’ dient het verband
minimaal 1 maal per week vervangen te worden. Texa Siliconenverband is voor eenmalig
gebruik. Bij een onverwachte verandering van de conditie van de wonde dient een arts of
verpleegkundige geraadpleegd te worden.
4. OBSERVATIONELE STUDIE
Aan de onderzoekers werd gevraagd om een 3-tal patiënten met een ‘Skin@Risk’, een skin
tear of een oppervlakkige weinig exsuderende wonde gedurende 3 weken te verzorgen met
Texa Siliconenverband.
‘Skin@Risk’ patiënten worden voor deze test omschreven als patiënten met een huid die de
laatste maanden reeds een scheurwonde of genezen wonde heeft vertoond, nu ondertussen
geheeld is maar uiteraard nog heel risicovol voor herval is.
Vooraf werd aan de patiënt toestemming gevraagd om deel te nemen aan de case-studie.
Bij de aanvang werd uitleg gegeven over het product en het doel van het onderzoek.
Er werden aparte formulieren ter beschikking gesteld voor het registreren van de observaties
bij wonden en bij 'Skin@Risk'.
Bovendien werd gevraagd om duidelijke digitale foto's te nemen bij de aanvang en het einde
van het onderzoek en bij elke verbandwisseling.
5. KLINISCHE OBSERVATIES:
In totaal werden 62 wonden opgevolgd waaronder 51 acute en 11 chronische wonden. Tevens
werden 7 patiënten met een 'Skin@Risk' behandeld.
De patiëntengroep bestond uit 46% mannen en 54% vrouwen. De gemiddelde leeftijd was 82
jaar.
De wonden werden vooraf gereinigd met een fysiologische oplossing; indien nodig werd een
antisepticum gebruikt.
fig. 1: Wondtype
Acute Wonden: 51
- 43 skin tears
- 19 skin tears categorie 1
- 16 skin tears categorie 2
- 8 skin tears categorie 3
- 1 radio-epidermitis (graad 3)
- 4 post-operatieve wonden
- 1 huidgreffe
- 1 donor site voor huidgreffe
- 1 post-operatieve wond na vingertrauma
- 1 post-operatieve wond
- 1 post-operatief litteken
- 2 intertrigo
Chronische Wonden: 11
- 5 decubitus categorie 2
- 4 veneuze ulcera
- 2 gemengd arterieel-veneuze ulcera
Skin@Risk: 7 cases
Als antwoord op een reeks vragen omtrent een aantal karakteristieken van het product
werd een scorebepaling geregistreerd.
1. Pijn bij verbandwisseling: De gemiddelde VAS score bij gebruik van het verband
bedroeg 1 (0=geen pijn / 10=zeer veel pijn)
2. De evolutie van de wonde was in 82% van de cases verbeterd of status quo.
3. De evolutie van de wondranden werd 87% positief bevonden.
4. Voor de evolutie van de omliggende huid werd bij 80% van de cases een
verbetering of status-quo bevonden.
5. Het openen van het verband werd gemiddeld als gemakkelijk genoteerd (score 4);
schaal van 1=zeer moeilijk tot 5=zeer gemakkelijk.
6. Eveneens voor het verwijderen van de liner werd een score 4 als gemiddeld
geregistreerd.
7. Het aanbrengen van het verband werd als zeer gemakkelijk ervaren, wat bleek uit
de gemiddelde score van 4,5.
8. Ook het inknippen van het verband leek geen probleem te zijn. Hiervoor werd
eveneens een gemiddelde van 4,5 berekend.
9. Het verband kan ook gemakkelijk gerepositioneerd worden (gemiddelde score: 4)
10. Tenslotte werden nauwelijks problemen vast gesteld bij het verwijderen van het
verband. Ook hier werd een gemiddelde score van 4 genoteerd).
De onderzoekers hebben de bemerkingen van de patiënten genoteerd. Tevens hebben zij
hun ervaringen en opmerkingen tijdens het gebruik van het Texa Siliconenverband in
hun verslag weergegeven:
Positieve evaluaties:
-
comfortabel aan te brengen
-
het verband kan gemakkelijk verknipt worden naargelang de grootte van de wond
-
het verband bleef gemiddeld 3 tot 7 dagen ter plaatse zonder verschuiven of oprollen
-
aangenaam ervaren door patiënt; er werden geen pijnproblemen ten gevolge van het
verband vermeld
-
verwarde patiënten kunnen het verband minder gemakkelijk zelf verwijderen
-
effectieve en veilige fixatie
-
goede indicatie voor moeilijke plaatsen (bvb: schedel, oor, vingers, lies, oksel,...)
-
zeer goede bescherming tegen mogelijke traumata (rolstoel, steunkousen, ...)
-
huidvriendelijk: geen stripping of irritaties bij verwijderen van verband
-
als er weinig of een beperkte hoeveelheid wondvocht is in de wonde merkt men een
goede evolutie de wondheling
Aandachtspunten:
-
Liefst niet te gebruiken bij bloederig of sterk visceus wondvocht;het exsudaat blijft
grotendeels onder het verband ondanks de perforaties in het verband
-
Bij droge wonden kan soms korstvorming ontstaan onder het verband
-
Liefst niet te combineren met zalf om maceratie te voorkomen. Bovendien vermindert
de kleefkracht van het verband
-
Het verwijderen van de liner vraagt enige ervaring, zoniet verloopt deze iets te
moeilijk (kleeft iets te hard)
-
bij zeer broze huid moet de huid ondersteund worden bij het verwijderen van het
verband
-
het verband is niet transparant, waardoor de wond en de wondomgeving niet kunnen
geobserveerd worden zonder dat het verband verwijderd wordt