Op 25-jarige leeftijd maakt Frits Lugt een reis door Egypte. Met

Egyptische oudheden
‘Geen zoo goede aap als de onze!’
Op 25-jarige leeftijd maakt Frits Lugt een reis door Egypte.
Met Cook’s Nile Service doet hij alle bekende plaatsen aan langs
de oevers van de Nijl. Hier ontstaat zijn belangstelling voor
Egyptische oudheden. Later koopt Lugt voorwerpen via de
kunsthandel en op veilingen. Een enkele keer worden hem
voorwerpen geschonken.
Lugt correspondeert bij tijd en wijle met vooraanstaande
egyptologen van zijn tijd, zoals Cyril Aldred, Henri Frankfort en
M.S.H.G. Heerma van Voss. Ook maakt hij naast index cards per
voorwerp in enkele gevallen losse aantekeningen over zijn
Egyptische collectie. Hierin refereert Lugt bijvoorbeeld aan recent
verschenen artikelen die voor zijn Egyptische verzameling van
belang kunnen zijn. Hij bezoekt ook andere Egyptische collecties.
Zo schrijft Lugt in 1921 over een tentoonstelling van de
Burlington Fine Arts Club in Londen dat er ‘toch geen zoo goede
aap en geen zoo goede kat als de onze was!’
Grieks aardewerk
Vorm en inhoud
Het verzamelen van Griekse vazen groeit in de 18e eeuw uit
tot de passie van de Europese elite. De publicaties van Joachim
Winckelmann en Sir William Hamilton maken de Griekse stijl tot
het verheven ideaal. De grote kunstmusea in Europa leggen in de
19e eeuw indrukwekkende verzamelingen Griekse keramiek aan.
Met zijn collectie van 58 stukken Grieks aardewerk plaatst Lugt
zich in deze Europese verzameltraditie.
De collectie is met een esthetisch oog bijeengebracht. Lugt koopt
geen scherven of zwaar gerestaureerde vazen, maar puntgave
objecten met interessante afbeeldingen en fraaie vormen.
Hij streeft niet naar een compleet overzicht van de
vaasschilderkunst, maar stelt zich tevreden met enkele fraaie
voorbeelden. Het zwart- en roodfigurige Attische aardewerk toont
scènes uit het dagelijks leven of de klassieke mythologie.
Het zwartgeverniste aardewerk blinkt uit door de strakke, klassieke
vormgeving, waardoor ook Wedgwood zich liet inspireren.
Antiek glas
Een kleurenspel
De interactie van vorm en kleur speelt in de kunstgeschiedenis een
grote rol. In het glas uit de oudheid vindt Lugt deze twee-eenheid
direct terug. Zijn verzameling antiek glas bestaat uit 64 stukken,
daterend van de Egyptische oudheid tot de late middeleeuwen.
Glas, een mengsel van zand, soda en kalk, kleurt van nature
groen. Door toevoeging van metaaloxyden weten de antieke
glaswerkers fantastische kleuren aan hun producten te geven.
De uitvinding van de blaaspijp in de 1e eeuw v.Chr. maakt het
mogelijk om in grote aantallen fantasievolle vormen te produceren.
Frits Lugt streeft niet naar een volledige verzameling van alle
perioden en glastechnieken. Hij zoekt naar goede objecten uit
uiteenlopende culturen. Glas met bijzondere vormen verzamelt hij
graag in paren, zoals de elegante Romeinse vogelflesjes, de dadels
en de ribschalen.
Varia
Bijvangst en goed valse stukken
Naast Egyptische oudheden, Grieks aardewerk en antiek glas
verzamelt Frits Lugt ook andere objecten: Etruskische bronzen,
Griekse terracotta’s en enkele Romeinse archeologische
voorwerpen. Het Etruskische en Romeinse materiaal maakt een
klein deel uit van Lugts collectie. Het meeste zal ‘bijvangst’ zijn
geweest bij veilingen, of geschenken van een antiquair.
Dit ligt anders bij de Griekse terracotta’s.
Deze aardewerken beeldjes (de zogenaamde tanagra’s) komen in
de tweede helft van de 19e eeuw in grote aantallen op de markt.
De elegante vrouwenfiguurtjes worden geliefde verzamelobjecten.
Door deze populariteit neemt ook het aantal vervalsingen in hoog
tempo toe. Zowel handelaren als verzamelaars weten aanvankelijk
moeilijk onderscheid te maken tussen de echte en de vervalste
tanagra’s. In de collectie Lugt komen enkele ‘goed valse’ stukken
voor.