Verslag praktijkopdracht Module II hoofdstuk 3 Titel: Opbouw en werking van de computer (1) Deel 1 Groep: Bij gebrek aan iets beters. Naam: Erwin Westra Naam: Paula de Jong Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave .................................................................................................................. 2 voorbereiding ..................................................................................................................... 3 Groepssamenstelling........................................................................................................ 3 Werkafspraken ................................................................................................................. 3 Verdiepingsprogramma .................................................................................................... 3 Definitie .............................................................................................................................. 4 Kern van de opdracht ....................................................................................................... 4 Producten ......................................................................................................................... 4 Faciliteiten ........................................................................................................................ 4 Ontwerp .............................................................................................................................. 5 Plan van aanpak............................................................................................................... 5 Fasering ........................................................................................................................ 5 Planning ........................................................................................................................ 5 Extra faciliteiten ................................................................................................................ 6 Realisatie ............................................................................................................................ 7 Evaluatie ........................................................................................................................... 12 Opmerkingen na afloop van de opdracht. ...................................................................... 12 Beoordeling .................................................................................................................... 12 Bijlagen............................................................................................................................. 13 2 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters VOORBEREIDING Groepssamenstelling Groep: Bij gebrek aan iets beters. Docent: Klaas Klok Klas: A5F Titel van de opdracht: Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Groepsleden Erwin Westra A5F [email protected] 050-4093203 Paula de Jong A5F [email protected] 050-3094164, 050-5426958. Werkafspraken Hieronder staan onze werkafspraken: - We komen bij elkaar voor overleg tijdens informatica en tijdens ons keuze-uur, indien nodig houden we spoedoverleg over msn. - We maken de verslagen in principe samen en sturen aan het eind van de les steeds de nieuwste versie naar elkaar voor het geval dat iemand een keer ziek is. - Zie punt één, naast msn gebruiken we verder ook de telefoon en e-mail. - De bestanden worden op school opgeslagen en vervolgens naar elkaar gemaild zodat beiden de juiste versies hebben. Verdiepingsprogramma Er is geen stof uit het verdiepingsprogramma gebruikt. 3 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters DEFINITIE Kern van de opdracht Het leren hoe een PC op hardwarematig gebied werkt en de juiste computer voor het soort werk te kunnen kiezen waarvoor deze nodig is. Producten De opdracht levert de volgende producten op: o Plan van aanpak o Basisinformatie o Folders o Tabel met bepalende factoren voor de snelheid en een toelichting daarop o Advies met motivatie o Persoonlijke evaluatie Faciliteiten Voor deze opdracht hebben wij nodig: o Een computer met een tekstverwerker o Internettoegang 4 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters ONTWERP Plan van aanpak Hier staat ons plan van aanpak, deze bestaat uit de fasering, de planning en de eventuele extra faciliteiten. Fasering Hier is de verdeling van de opdracht in een aantal activiteiten met het bijbehorende resultaat. Activiteiten Folders verzamelen Informatie zoeken Uitzoeken werking CVE Uitzoeken verschillende soorten RAM-geheugen Uitzoeken soorten harddisks Uitzoeken soorten DVD’s Uitzoeken factoren die bepalend zijn voor de snelheid Product Folders Informatie van internet Informatie uit de mediatheek Informatie uit de bibliotheek Beschrijving werking CVE Beschrijving van de verschillende soorten RAMgeheugen Beschrijving verschillende harddisks inclusief overdrachtssnelheid etc. Beschrijving van de verschillende soorten dvd’s Beschrijving van de factoren die bepalend zijn bij de snelheid Planning Hier staat de planning van de verschillende activiteiten genoteerd. Activiteit Planning Aantal Aantal Door uren uren (van … tot) gepland besteed Informatie van 19 nov – 10 2 uur +-4 ½ uur beide internet dec Informatie uit de 19 nov – 10 2 uur 0 uur geen mediatheek dec Uitzoeken werking CVE Verschillende soorten RAMgeheugen 19 nov – 17 dec 19 nov – 17 dec 2 uur +- 3 uur Erwin 2 uur +- 2 uur Erwin Opmerking Informatie zoeken op internet was al uitgelopen Relevante informatie was minder snel te vinden 5 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters dan gedacht Soorten Harddisk Soorten DVDs Bepalende factoren snelheid. 19 nov – 17 dec 19 nov – 17 dec 2 uur +- 2 uur Paula 2 uur +- 3 ½ uur Paula 17 dec 2 uur +- 1 uur beide Moeilijk relevante informatie te vinden Keuze uur viel uit Extra faciliteiten Geen extra faciliteiten nodig. 6 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters REALISATIE De Centrale Verwerkingseenheid (CVE / CPU) De CVE is het brein achter de computer en zijn taak is het uitvoeren van een volgorde van opgeslagen instructies, het geheel wordt dan een programma genoemd. De CVE in hedendaagse Pc’s werkt volgens het Von Neumann model en kent vier stappen in het verschaffen van informatie. 1. 2. 3. 4. Ophalen Decoderen Uitvoeren Terugschrijven Ophalen: Bij het ophalen wordt er telkens een instructie (vaak in numerieke waarden) uit de programmacode opgehaald. De locatie van de instructie wordt hier gedefinieerd door de Program Counter of Programma Teller. Deze houdt dus bij waar de CPU bezig is in het programma om dubbele uitvoeringen te voorkomen. Decoderen: In deze stap wordt de instructie opgebroken in kleinere stukjes data die waarde hebben voor de CVE. De instructie wordt zo verwerkt dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen de instructie en de benodigde informatie om die uit te voeren (Programmeertalen, geheugen, registers enz.) Vaak zitten er bij complexere CVE constructies ook een microprogramma die de CVE bij het “vertalen” van de instructie helpt. Deze kan soms nog opnieuw geprogrammeerd worden, waardoor de CVE instructies anders leest en dus andere informatie er uitkomt. Uitvoeren: Deze stap spreekt voor zich. Nadat de instructie gelezen is wordt deze uitgevoerd. Hiervoor kunnen verschillende delen van de CPU samenwerken om tot een goed resultaat te komen. Dit is vooral voor rekenkundige(+,-,x,:) en logische (<, >) bewerkingen. Dit gebeurt in het rekenorgaan of de reken- en logische eenheid (Arithmetic Logic Unit of ALU) Het besturen van de computer gebeurt in het besturingsorgaan of de controle-eenheid. Het besturingsorgaan bepaalt o.a. wat er naar het intern geheugen geschreven wordt of eruit gelezen wordt, ontcijfert opdrachten en stuurt vervolgens elektrische signalen naar de onderdelen die deze opdracht moeten uitvoeren. Terugschrijven: Nu schrijft de CVE simpelweg zijn resultaten naar een vorm van geheugen, zij het tijdelijk of permanent. Vaak wordt het ook tijdelijk bewaard in een CVE register voor makkelijke 7 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters toegang voor andere opvolgende instructies. Deze resultaten kunnen nu weer de instructievolgorde (het programma) beïnvloeden. RAM: RAM is een vorm van computer data opslag. De naam RAM staat voor Random Access Memory en is afgeleid van het feit dat het data in een willekeurige volgorde kan worden opgeslagen en opgevraagd worden. Er zijn verschillende soorten RAM. DRAM (Dynamic Random Access Memory) SRAM (Static Random Access Memory) EPROM (Erasable Programmable Read Only Memory) EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory) FLASH SDRAM (Synchronous Dynamic Random Access Memory) DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory) DDR2 SDRAM DDR3 SDRAM - DRAM: DRAM is een type RAM waarbij elke bit aan data in een afzonderlijke condensator wordt opgeslagen. Aangezien een condensator zijn lading langzaamaan verliest en dus de data langzaam “verloren gaat” moet er een periodieke oplading zijn om de informatie te behouden. Hierdoor wordt deze vorm van RAM als dynamisch beschouwt. Deze vorm van RAM heeft een voordeel op SRAM aangezien deze aanzienlijk minder transistors per bit aan data nodig heeft. Wanneer er geen stroomtoevoer meer is gaat de data verloren. - SRAM: SRAM is een statische soort van RAM omdat deze in tegenstelling tot DRAM niet opnieuw geladen hoeft te worden om zijn data te behouden. Daarentegen worden er veel meer transistors per bit aan data gebruikt. Net als DRAM gaat de data verloren als er geen stroomtoevoer meer aanwezig is. - EPROM: EPROM behoudt zijn informatie ook terwijl er geen stroomtoevoer is, oftewel het heeft een niet-vluchtig geheugen. Hoewel hij de naam ROM (Read Only Memory, oftewel Alleen Lezen Geheugen) draagt, is het mogelijk om de chip te wissen. Dit gaat met behulp van sterk ultraviolet licht. Daarna kan hij weer opnieuw beschreven worden. Dit proces kan een aantal keer herhaald worden, afhankelijk van de kwaliteit van de chip. Sinds 1995 wordt steeds vaker EEPROM gebruikt en sinds 2000 Flash geheugen. Door het feit dat een chip dus meerdere malen andere data kan bevatten wordt het als een vorm van RAM gezien. - EEPROM: EEPROM is eigenlijk een update van de EPROM. Het grootste verschil afgezien van capaciteit en werksnelheid is hoe de chip wordt gewist en opnieuw beschreven. Gebeurde dit bij de EPROM nog met ultraviolet licht, wordt het bij EEPROM met elektrische lading gedaan. Een nadeel van deze vorm van overschrijvingen was dat er een elektrische lading opbouwde in de chip en dat er na een tijd de oversprong tussen de binaire datastukjes niet meer werden gemaakt. Oftewel de laatst geschreven data blijft staan. 8 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 - Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters FLASH: Flash geheugen is een specifieke vorm van EEPROM met het grote voordeel dat er grote blokken data tegelijk kunnen worden herschreven, wat betekend dat data sneller en makkelijker overgezet kan worden en de toegangssnelheden zijn aanzienlijk beter. Het is dan ook de dominerende techniek in USB sticks, MP3-spelers en andere draagbare media apparaten. Nog een groot voordeel ten opzichte van EEPROM is dat het vele malen langer meegaat. - SDRAM: SDRAM is een versie van DRAM die synchroon loopt met de interne klok van de computer. Terwijl DRAM zo snel mogelijk data wil verwerken, voert SDRAM een opdracht uit per kloksignaal. Door de synchronisatie met de processor kan de SDRAM chip een complexere uitvoermethode hebben dan DRAM. - DDR, DDR2, DDR3 SDRAM: Deze serie van SDRAM verzend meerdere stukken data per kloksignaal. DDR SDRAM verzendt 2x zoveel data per kloksignaal als normale SDRAM. DDR2 en DDR3 zijn niks anders dan snellere versies van DDR. Met respectievelijk 4x en 8x de transmissiesnelheid van het originele SDRAM. Soorten Harddisks: - De Mechanische Harddisk (ook wel HDD (Hard Disk Drive) Hard disk, Harde schijf, Fixed disk) het apparaat in de computer waar het vaste geheugen (geheugen dat blijft bestaan als de energietoevoer stopt) opgeslagen wordt. Tegenwoordig worden verschillende vormen HDDs ook in andere vormen gebruikt in andere apparatuur (bijvoorbeeld iPods en dergelijke). De data wordt door middel van magnetisering op een schijf vastgelegd. In tegenstelling tot RAM is bij HDD de fysieke ligging van de data wel van belang ( net zoals bijvoorbeeld op een cd de volgorde van de nummers niet veranderd kan worden). De toegangssnelheid ligt rond de 10 ms en de overgangs snelheid is meestal 1Gbit/s of meer. - De SSD (Solid State Drive) wordt net als de HDD gebruikt als vast geheugen voor computers. In een SSD wordt echter vooral gebruik gemaakt van halfgeleiders zoals transistors en chips. Het geheugen word opgeslagen door op een dunne film van magnetisch materiaal bepaalde delen te magnetiseren. De gemagnetiseerde delen worden bubbles genoemd en deze vorm van geheugen dus ook bubble-memory. Elke bubble is een bit aan informatie. De toegangs snelheid van SDD is verwaarloosbaar klein en de overgangs snelheid is net als bij HDD 1Gbit/s of meer. Soorten DVDs: - DVD-R : Dit zijn eenmalig beschrijfbare single layer DVD's met een opslagcapaciteit van (ongeveer) 4,7 GB, werkend volgens de DVD- standaard. DVD-RW: Dit is een herschrijfbare single layer DVD met een opslagcapaciteit van 4,7 GB, eveneens werkend volgens de DVD- standaard. DVD+R: Dit is een eenmalig beschrijfbare single layer DVD met een opslagcapaciteit van 4,7 GB, maar werkend volgens de DVD+ standaard. DVD+R9: Dit zijn eenmalig beschrijfbare dual layer DVD's met een opslagcapaciteit van 8,5 GB (!), werkend volgens de DVD+ standaard. 9 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 - Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters DVD+RW: Dit zijn herschrijfbare single layer DVD's met een opslagcapaciteit van 4,7 GB, werkend volgens de DVD+ standaard. De overdrachts snelheden worden bij DVDs aangegeven met termen als 1x 2x 4x 6x 8x 12x en 16x. De toegangs snelheden liggen tussen over het algemeen tussen de 85 en de 250 ms. De overdrachts snelheden liggen tussen de 11,1 Mbit/s bij 1x en 177,3 Mbit/s bij 16x DVDs. Factoren die de snelheid van de computer bepalen: Een van de belangrijkste factoren die meespeelt bij het bepalen van de snelheid van een computer is de snelheid en rekenkracht die de CPU kan leveren. Hierbij spelen verschillende dingen mee, zoals de FPU (floating point unit), maar ook het cache geheugen, de opbouw (cycly per cpu instructie, ideaal is 1 cyclus per instructie) en de kloksnelheid. Ook belangrijk is het main board. Vooral de FSB (front side bus) klok, de opbouw van de chipset en de busstructuur zijn hier belangrijk. De FSB klok bepaalt hoe snel het normale RAM werkt. Bij de opbouw van de chipset is vooral de verbinding tussen de North bridge en de South bridge belangrijk. De North bridge bedient het RAM en staat in directe verbinding met de CPU, de South bridge bestuurt IDE,(floppy/cdrom/harddisk), USB, toetsenbord, printerpoort en meer. De busstructuur (meestal PCI en 1 AGP poort) : PCI (verbindingen voor bijvoorbeeld uitbreidingen zoals video en geluidskaarten) heeft een bandbreedte van (bijvoorbeeld) 133MB/s maar moet dit wel delen over alle PCI sloten. Verder hangt de snelheid van de computer ook af van de BIOS, de RAM, de rotatie snelheid van de harddisk en andere kleine dingen. Aanbevolen computer voor Ilse: Compaq SR5255 + 19" monitor Specificaties: Soort:desktop PC Toetsenbord & muis: PS/2 & optische Processor:Intel® Pentium® dual-core Processor E2140 1.60 GHz Netwerkkaart:ja Geheugen:2048 MB DVD-Rewriter: DVD+/-RW Double Layer Harddisk:320 GB S-ATA 7200 rpm Kaartlezer:ja Geluidskaart:onboard Besturingssysteem:Windows Vista™ Home Premium Videokaart:64 MB Intel Graphics Media Accelerator 950 Dit is volgens ons een degelijke pc die ook wel voor een redelijke tijd mee zal gaan. De specificaties doen denken dat deze computer redelijk snel is, wat dus aan Ilse vraag om een snellere pc voldoet. Ook is deze computer niet extreem duur en zit er een mooi beeldscherm en muis + toetsenbord bij. Extra: ookmet deze extra informatie denken we dat deze computer Ilse goed zal bevallen, kijkend naar de specificaties zou het apparaat geen probleem moeten hebben met de 10 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters tekstverwerking en de webdesign, ook videobewerking zou geen probleem moeten zijn. Aangezien de computer is uitgerust met een double layer dvd brander is dit volgens mij de beste keusvoor een redelijke prijs. 11 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters EVALUATIE Opmerkingen na afloop van de opdracht. Doordat het zoeken van de informatie enigzins uitliep hadden we het verslag niet helemaal optijd af. Beoordeling Producten Informatie zoeken Werking CVE e.d. Tabel Advies Beoordeling Cijfer / voldoende / onvoldoende Cijfer / voldoende / onvoldoende Cijfer / voldoende / onvoldoende Cijfer / voldoende / onvoldoende Eindoordeel: Cijfer / voldoende / onvoldoende 12 Praktijkopdracht module II hoofdstuk 3 Opbouw en werking van de computer (1), deel 1 Bij gebrek aan iets beters BIJLAGEN Overige bijlagen Persoonlijke evaluatie 13