Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten

Seksuele gezondheid
Uitdagingen voor migranten organisaties
Bijeenkomst bevordering seksuele gezondheid
Noord Nederland en de rol van de zelforganisaties
Drachten 15-3-2010
Bram Tuk
Pharos, kennis en adviescentrum migranten, vluchtelingen
en gezondheid
www.pharos.nl
www.meisjesbesnijdenis.nl
www. Lampion.nl (zorg illegalen)
Geen
birds
andabout
bees
”. and
Wel
It’s“not
any longer
birds
bees
liefde, respect en gezondheid
Definitie volgens de World Health
Organisation
‘Seksuele gezondheid is een staat van lichamelijk,
emotioneel, mentaal en sociaal welbevinden met
betrekking tot seksualiteit; het is niet alleen maar
de afwezigheid van ziekte, disfunctie of gebrek.
Seksuele gezondheid vereist een positieve en
respectvolle benadering van seksualiteit, vrij van
dwang, discriminatie en geweld. Om tot seksuele
gezondheid te komen en te handhaven moeten de
seksuele rechten van alle mensen worden
gerespecteerd en waargemaakt.’
•Seksuele
revolutie of evolutie
•
•Migranten en seksuele
• gezondheid; de knelpunten
•Migranten en seksuele
gezondheid; de uitdagingen
•Hoe pakken we het aan?
Seksuele evolutie en revolutie
Begin 20e eeuw
•
Vrouwen waren op seksueel gebied ondergeschikt aan de
man
•
Over homoseksualiteit word niet gesproken (“het bestaat niet”) en
seksuele voorlichting is wettelijk verboden
•
In 1946 werd het COC (cultuur en ontspanningscentrum) een
organisaties voor homoseksuelen opgericht
•
In 1952 de eerste homodancings in Amsterdam
•
Vanaf 1960 de “seksuele revolutie”
•
1964 De voorzitter van het COC op TV
•
1962 De anticonceptiepil te koop
•
1969 Geen verbod meer op openbare verstrekking van
voorbehoedsmiddelen
•
1969 Subsidie seksuele voorlichting
•
1984 Abortuswetgeving
•
Nederlandse seksuele
gezondheid is exportproduct
•
•
•
•
•
•
Nederland kent een zeer laag abortuscijfer
Laag aantal tienerzwangerschappen
Goede alternatieven voor abortus.
Veilige abortus
Hoog en goed toegankelijk anticonceptiegebruik.
Zorg voor mensen met hiv is adequaat geregeld
(maar nog niet voor iedereen)
• Acceptatie homoseksualiteit groot
Zorgwekkend; toename seksueel
geweld, toename seksueel
overdaagbare aandoeningen (soa’s)
• De cijfers rond seksuele dwang zijn
zorgwekkend: meisjes (18%), jongens
(4%) ooit gedwongen tot seks.
• Geweld tegen homoseksuelen neemt
toe
• Meer soa’s
Migranten en seksuele
gezondheid; de knelpunten
•
•
•
•
•
•
•
Abortus
Soa’s
(Ongeplande) Tienerzwangerschappen
Veel tienergeboorten
HIV/Aids
Seksueel geweld
Meisjesbesnijdenis
Abortuscijfers 2007
15- 44 jaar
Autochtoon
Antilliaans
Afrikaans
Surinaams
M/Zd Amerikaans
Marokkaans
Turks
Asielzoekers
(bron RNG groep en Goossen, 2007)
5.3 (op 1000)
41.6
41.2
33.4
30.0
18.8
11.2
23,5
Tienerzwangerschappen
• Aantal tienergeboorten twee keer zo hoog
(maar in 2001 zes keer zo hoog)
• Met name Antilliaanse, Surinaamse en
Afrikaanse vrouwen
HIV bij mensen die zich laten testen
(RIVM, 2009)
3
2,13
2
1
0,28
0,11
0,20
0,04
0,11
t
es
fri
A
an
Sa
ha
r
Su
b
R
ca
c
ar
o
/M
rk
ey
e/
es
am
Su
rin
15.407 personen HIV positief
bekend in zorg
Tu
An
ti l
le
an
ch
ut
D
ov
er
al
l
0
Meer knelpunten seksualiteit bij jonge
migranten
•
•
•
•
•
Sterk gelovige meiden, vooral Marokkaanse en Turkse meisjes, maar
vermoedelijk Irakese, Afghaanse meisjes ook, hebben meer seksuele
schaamte en schuldgevoelens dan minder gelovige meisjes
Antilliaanse meiden krijgen vaker met seksueel geweld te maken dan
alle andere bevolkingsgroepen
Jongeren die nog heel kort in Nederland zijn weten te weinig van
seksualiteit en lopen risico’s.
Antilliaanse (5%) en Surinaamse, (3%) meiden worden veel vaker
positief getest op een soa dan Nederlandse meiden ( 1%)
De kans op een ongeplande zwangerschap is bij meiden met een
Surinaamse achtergrond 5%, bij Antilliaanse meiden 8%, bij
Nederlandse meiden 2,5%
literatuur:
- De Graaf, H. Graaf, H, de, Meijer, S., Poelman, J., & Vanwesenbeeck, I. (2005). Seks onder je 25ste; Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2005. Delft: Eburon
- Engelhard, D., De Graaf. H., Poelman, J., Tuk, B. (2007). 'Het is vies als twee jongens met elkaar vrijen: seksuele gezondheid van jonge allochtonen'. in: Engelhard, D. (samenstelling), Met kennis
van feiten. Pharos, Utrecht
Seksuele gezondheid is niet
alleen afwezigheid ziektes…
Hoe pakken we het aan?
• Verbeteren seksuele en relationele
vorming door ouders en school?
• Discussie en gesprek over lichte en
zware onderwerpen?
• Stimuleren van toegankelijke en goede
hulpverlening?
• Autonomie, weerbaarheid, respect
Jong geleerd, oud gedaan
Uitdaging; Seksuele Gezondheid Jeugd
Wat leren zij waar?
•
•
•
•
Ouders
School
Leeftijdgenoten
Media
Ouders
• Migrantenouders
vaak onzeker, maar
doen meer aan
voorlichting!
• Wat doet vader?
• Ouders voelen
noodzaak maar
culturele, soms
religieuze barrières.
School
• Belangrijke bron voor migrantenjeugd
• Boodschap thuis en op school soms
conflicterend
• Niet alle leerkrachten/docenten mogen of
durven seksueel voor te lichten
• Kinderen die kort in Nederland zijn hebben
kennis hard nodig, maar krijgen het niet
altijd
• Ouders en leerkrachten beter
samenwerken?
• Handleidingen en voorlichtingsmethoden
• Informatie op internet
www.seksualiteit.nl
www.zoenenenzovoort.nl
www.mijnkindonline.nl
www.weekvandelentekriebels.nl
www. sense.info
Wijzer in de Liefde
Draaiboek voor het geven van
seksuele voorlichting aan en seksuele
vorming van jeugdige asielzoekers en
nieuwkomers
www.ggdkennisnet.nl
/28043.
Voorbeeld en discussie; dvd fragment
seksuele voorlichting op school voor
nieuwkomers (ISK) in Amsterdam
•
•
•
•
•
Autonomie, weerbaarheid, respect
Meedoen, niet meedoen
Rollen van mannen en vrouwen
Open, direct en confronterend
Typisch Nederlands?