Fedora 17 Vrijgave informatie Vrijgave informatie voor Fedora 17 Onder redactie van Het Fedora Docs Team Copyright © 2012 Fedora Project Contributors. The text of and illustrations in this document are licensed by Red Hat under a Creative Commons Attribution–Share Alike 3.0 Unported license ("CC-BY-SA"). An explanation of CC-BY-SA is available at http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/. The original authors of this document, and Red Hat, designate the Fedora Project as the "Attribution Party" for purposes of CC-BY-SA. In accordance with CC-BY-SA, if you distribute this document or an adaptation of it, you must provide the URL for the original version. Red Hat, as the licensor of this document, waives the right to enforce, and agrees not to assert, Section 4d of CC-BY-SA to the fullest extent permitted by applicable law. Red Hat, Red Hat Enterprise Linux, the Shadowman logo, JBoss, MetaMatrix, Fedora, the Infinity Logo, and RHCE are trademarks of Red Hat, Inc., registered in the United States and other countries. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/Legal:Trademark_guidelines. Linux® is the registered trademark of Linus Torvalds in the United States and other countries. Java® is a registered trademark of Oracle and/or its affiliates. XFS® is a trademark of Silicon Graphics International Corp. or its subsidiaries in the United States and/or other countries. MySQL® is a registered trademark of MySQL AB in the United States, the European Union and other countries. All other trademarks are the property of their respective owners. Samenvatting Dit document bevat de vrijgave informatie voor Fedora 17. Het beschrijft de belangrijkste veranderingen aangeboden in Beefy Miracle vergeleken met Fedora 16. Voor een gedetailleerde lijst met alle veranderingen, refereer je naar de Fedora Technische opmerkingen. 1 Vrijgave informatie 1. Welkom bij Fedora 17 ............................................................................................................. 2 1.1. Welkom bij Fedora ....................................................................................................... 2 1.2. Overzicht ..................................................................................................................... 3 1.3. Hardware overzicht ...................................................................................................... 3 1.4. Terugkoppeling geven .................................................................................................. 4 2. Veranderingen in Fedora voor systeembeheerders ................................................................... 5 2.1. Kernel .......................................................................................................................... 5 2.2. Installatie ..................................................................................................................... 5 2.3. Beveiliging ................................................................................................................... 6 2.4. Bestandssystemen ....................................................................................................... 7 2.5. Virtualisatie .................................................................................................................. 8 2.6. Cloud ........................................................................................................................... 9 2.7. Database servers ......................................................................................................... 9 2.8. Systeem daemons ...................................................................................................... 11 2.9. Xorg .......................................................................................................................... 11 3. Veranderingen in Fedora voor bureaubladgebruikers ............................................................... 12 3.1. Desktop ..................................................................................................................... 12 3.2. Productiviteit .............................................................................................................. 15 3.3. Internationalisatie ....................................................................................................... 19 3.4. Multimedia ................................................................................................................. 20 3.5. Afdrukken .................................................................................................................. 22 4. Veranderingen in Fedora voor ontwikkelaars .......................................................................... 22 4.1. Ontwikkelgereedschappen .......................................................................................... 22 5. Veranderingen in Fedora voor specifieke doelgroepen ............................................................ 26 5.1. Wetenschap en techniek ............................................................................................. 26 5.2. Circuit Design ............................................................................................................ 33 5.3. Embedded Development ............................................................................................. 35 5.4. Radio amateur ........................................................................................................... 35 A. Medewerkers 41 A.1. Schrijvers .................................................................................................................. 41 A.2. Vertalers .................................................................................................................... 41 B. Herzieningsgeschiedenis 41 Register 45 1. Welkom bij Fedora 17 1.1. Welkom bij Fedora Je kunt de Fedora Project gemeenschap helpen om door te gaan met het verbeteren van Fedora als je fout meldingen en aanvragen voor verbeteringen indient. Refereer naar Bugs And Feature 1 Requests op de Fedora wiki voor meer informatie over het aanmelden van bugs en verbeteringen. Bedankt voor je medewerking. Om meer algemene informatie over Fedora te vinden, ga naar de volgende web pagina's op de Fedora wiki (http://fedoraproject.org/wiki/): • Fedora overzicht 1 2 2 http://fedoraproject.org/wiki/BugsAndFeatureRequests http://fedoraproject.org/wiki/Overview 2 Overzicht • Fedora FAQ 3 4 • Hulp en discussies • Deelnemen aan het Fedora Project 5 1.1.1. Heb je hulp nodig? Er zijn een aantal plaatsen waar je hulp kunt krijgen als je tegen problemen aanloopt. Als je tegen een probleem aanloopt en je zou wat hulp willen dan ga je naar http:// ask.fedoraproject.org. Veel antwoorden bevinden zich reeds daar, maar als je de jouwe niet vindt kun je eenvoudig een nieuwe vraag stellen. Dit heeft het voordeel dat iedereen met hetzelfde probleem het antwoord ook kan vinden. Je kunt ook hulp vinden op het #fedora kanaal op het IRC net irc.freenode.net. denk eraan dat het kanaal bemand wordt door vrijwilligers die willen helpen, maar iemand met kennis over een bepaald onderwerp is niet altijd beschikbaar. 1.2. Overzicht 6 Zoals altijd blijft Fedora zich ontwikkelen (RedHat bijdragen ) en integreert de nieuwste vrije en open 7 bron software (Fedora 17 kenmerken) . De volgende paragrafen bieden een kort overzicht van de belangrijkste veranderingen ten opzichte van de vorige vrijgave van Fedora. De volgende zijn belangrijke kenmerken van Fedora 17: • GNOME 3.4 en KDE 4.8 • OpenStack, Eucalyptus, CloudStack en Open Nebula • ICC profielen voor afdrukken met kleur en een verbeterde gimp • Nog meer virtualisatie verbeteringen Voor meer details over andere kenmerken die opgenomen zijn in Fedora 17 wordt verwezen naar de individuele wiki pagina's die kenmerk doelen en vooruitgang bespreken: http://fedoraproject.org/wiki/ 8 Releases/17/FeatureList . 1.3. Hardware overzicht 1.3.1. Vereisten processor en geheugen voor x86 architecturen Fedora 17 kan geïnstalleerd worden op de meeste "moderne" x86 processoren. (Er worden enkele "secundaire architecturen" ondersteund door 'special interest'-groepen voor processoren zoals Power PC, System/390 en ARM). 3 http://fedoraproject.org/wiki/FAQ http://fedoraproject.org/wiki/Communicate 5 http://fedoraproject.org/wiki/Join 6 http://www.fedoraproject.org/wiki/Red_Hat_contributions 7 http://fedoraproject.org/wiki/Releases/17/FeatureList 8 http://fedoraproject.org/wiki/Releases/17/FeatureList 4 3 Vrijgave informatie The minimale processorsnelheid hangt af van het eindgebruik, de installatiemethode en de specifieke hardware. Hoewel sommige configuraties op een Pentium 3 kunnen werken, moeten de meeste gebruikers inzet van een Pentium 4 of modernere processor overwegen, of een gelijkwaardige processor van andere leveranciers. Fedora 17 is in staat volledige de moderne multi-core architecturen te benutten. • Minimum RAM voor tekst-mode: 768 MiB • Minimum RAM voor grafisch: 768 MiB • Aanbevolen hoeveelheid RAM voor grafisch gebruik: 1152 MiB 1.3.2. Vereisten processor en geheugen voor x86_64 architecturen • Minimum RAM voor tekst-mode: 768 MiB • Minimum RAM voor grafisch: 768 MiB • Aanbevolen hoeveelheid RAM voor grafisch gebruik: 1152 MiB 1.3.3. Harde schijfruimte, vereisten voor alle architecturen De complete pakketten kunnen meer dan 9 GB schijfruimte bezetten. De eindgrootte wordt helemaal bepaald door de te installeren uitdraai en de pakketten die tijdens de installatie geselecteerd zijn. Extra schijfruimte is vereist tijdens de installatie ter ondersteuning van de installatieomgeving. Deze extra schijfruimte komt overeen met de grootte van /Fedora/base/stage2.img (op installatieschijf 1) plus de grootte van de bestanden in /var/lib/rpm op het geïnstalleerde systeem. In praktische termen kunnen de extra schijfruimtevereisten variëren van minder dan 90 MiB voor een minimale installatie tot een extra 175 MiB voor een grotere installatie. Extra ruimte is ook vereist voor gebruikersdata, en ten minste 5% vrije ruimte moet beschikbaar zijn voor juiste systeemwerking. 1.4. Terugkoppeling geven Bedankt voor het nemen van tijd om opmerkingen, suggesties en foutrapporten door te geven aan de Fedora gemeenschap; dit helpt het verbeteren van de staat van Fedora, Linux en vrije software over de gehele wereld. 1.4.1. Terugkoppeling geven over Fedora software Terugkoppeling geven over Fedora software of andere systeemonderdelen gaat via Bugs And 9 Feature Requests . Een lijst met vaak gerapporteerde bugs en bekende problemen voor deze vrijgave 10 is beschikbaar op de wiki Common F17 bugs . 9 http://fedoraproject.org/wiki/BugsAndFeatureRequests http://fedoraproject.org/wiki/Common_F17_bugs 10 4 Veranderingen in Fedora voor systeembeheerders 1.4.2. Terugkoppeling geven over Vrijgave informatie Als je denkt dat deze vrijgave-informatie op een bepaalde manier verbeterd kan worden, kun je jouw terugkoppeling direct doorgeven aan de beat-schrijvers. Er zijn verschillende manieren om terugkoppeling te geven, in volgorde van voorkeur: • Indien je een Fedora-account hebt, kun je de inhoud rechtstreeks bewerken op de Docs11 Beats pagina op de wiki. 12 • Vul een fout verzoek in met dit sjabloon - Deze link is ALLEEN bedoeld voor terugkoppeling over de vrijgave informatie zelf. Refereer naar de aansporing hierboven voor details. • Stuur email naar de Release-Note maillijst op [email protected] 2. Veranderingen in Fedora voor systeembeheerders 2.1. Kernel Fedora 17 bevat de 3.3.4 kernel. 2.2. Installatie Veranderingen aan Direct Kernel Boot Er zijn significante veranderingen indien wordt geïnstalleerd via een direct kernel boot als PXE. De normale installatie via installatiemedia is niet veranderd. Ervaren gebruikers kunnen verscheidene methodes van netwerkinstallaties uitvoeren, meestal met gebruikmaking van een bepaalde minimale kernelomgeving, waarbinnen de installatie wordt uitgevoerd. Deze manier van installeren heeft significante veranderingen ondergaan in Fedora 17. In F16 is het over het algemeen alleen noodzakelijk dat de locatie van de kernel en initrd wordt opgegeven, waarna installatie werkt - kernel/initrd roept stage1, en stage1 roept stage2. Zonder loader gaat dit niet meer op: bij uitvoeren van een 'direct kernel boot' moet de locatie van stage2 worden opgegeven. Met andere woorden: lever repo= of stage2= (of inst.repo= of inst.stage2=, waaraan thans de voorkeur wordt gegeven), verwijzend naar een repository. Indien het stage2-image zich op de ene server bevindt, maar de installatiepakketten op een andere server, moet stage2= worden gebruikt: repo= mag alleen worden gebruikt indien alles wat nodig is voor installatie zich op één server bevindt (zowel het stage2-image als ook alle installatiepakketten). Wees ervan bewust dat stage2= nog steeds een 'repository' tree wil zien, je kan niet het directe pad naar een squashfs.img-bestand opgeven (zoals stage2= werkte in F15 en eerder). Bijvoorbeeld: 11 12 http://fedoraproject.org/wiki/Docs/Beats http://tinyurl.com/nej3u 5 Vrijgave informatie label linux kernel vmlinuz append initrd=initrd.img is niet meer geldig. Het is noodzakelijk repo te specificeren: label linux kernel vmlinuz append initrd=initrd.img repo=http://dl.fedoraproject.org/pub/fedora/linux/development/17/ x86_64/os/ of stage2: label linux kernel vmlinuz append initrd=initrd.img stage2=http://my.internal.server/17/x86_64/os/ (of elke andere geldige mirror). 2.3. Beveiliging 2.3.1. Kwaliteitscontrole Wachtwoord 13 Fedora heeft nu een enkele, configurabele bibliotheek, libpwquality , waarmee de kwaliteit van een nieuw wachtwoord voor systeemaccounts kan worden gecontroleerd. De systeemwijde kwaliteitscontrole voor wachtwoorden die door deze bibliotheek wordt geleverd kan worden ingesteld door het configuratiebestand /etc/security/pwquality.conf te bewerken. Ontwikkelaars die deze API vanuit hun applicaties wensen aan te roepen kunnen de API-beschrijving vinden in het bestand pwquality.h van het pakket libpwquality-devel. Ook wordt een pyton-wrapper, python-pwquality, meegeleverd. 2.3.2. SELinux Deny Ptrace Er is een nieuwe SELinux boolean, deny_ptrace toegevoegd. Gebruikers die niet van plan zijn applicaties op hun machine te debuggen worden aangeraden deze boolean aan te zetten. Deze boolean verhindert rogue-processen het geheugen van andere processen te lezen -of op een andere manier aan te vallen- met behulp van debugging tools waaronder dus ptrace en gdb. Zulke aanvallen worden verhinderd, zelfs daar waar rogue-processen als root worden uitgevoerd of wanneer een proces wordt aangevallen in dezelfde SELinux-context en label. Om permanent door de deny_ptrace boolean te worden beschermd, voert u het volgende commando als root uit: # setsebool -P deny_ptrace 1 Om de bescherming die de deny_ptrace boolean biedt tijdelijk uit te schakelen, kunt u het volgende commando als root uitvoeren: 13 6 https://fedorahosted.org/libpwquality Bestandssystemen # setsebool deny_ptrace 0 2.3.3. Services Private /tmp Een aantal services gemanaged door systemd zijn zo aangepast, dat zij gebruik kunnen maken van een eigen /tmp-map. Geprivilegeerde services die /tmp en /var/tmp gebruikten stonden vroeger open voor niet-geprivilegeerde gebruikers, mogelijk leidend tot privilege-escalatie. Door gebruik te maken van eigen /tmp-mappen voor services verhindert dit type exploit. De aanwijzing die is toegevoegd aan systemd unitbestanden voor de aangepaste services is: [Service] PrivateTmp=true 2.3.4. Secure Containers Een nieuwe gereedschap, sandbox, is in het leven geroepen om aanmaken van secure libvirt containers te stroomlijnen. Indien opgegeven met een uitvoerbaar bestand zal sandbox de aankoppelpunten en libvirt container informatie vaststellen. Deze informatie is nodig om de applicatie in een container te kunnen uitvoeren. De container wordt vervolgens gestart door libvirt met de juiste SELinux context. Dit zal voorkomen dat er interactie plaatsvindt met andere processen op het systeem, waaronder andere containers, terwijl het mogelijk blijft systeemdata te delen. Dit stelt een beheerder in staat meerdere instanties van een service gelijktijdig te laten draaien zonder dat deze services de hostmachine beschadigen of processen op het systeem verstoren, zelfs als zij uitgevoerd worden als root. Om sandbox te gebruiken, installeert u het pakket libvirt-sandbox. 2.3.4.1. krb5-werkstation Fedora 17 upgrade het Kerberos authenticatiesysteem naar versie 1.10. Toegevoegd is het veranderen van wachtwoorden over NAT en ondersteuning voor lokalisatie. Het kswitchcommando is toegevoegd om te kunnen wisselen tussen credential-caches. Meer cache-support is toegevoegd bij andere commando's. Credential-keuze kan worden aangestuurd via het bestand $HOME/.k5identity. 2.4. Bestandssystemen 2.4.1. Grote bestandssystemen Fedora 17 zal in het standaard bestandssysteem (ext4) grotere bestandssystemen dan 16 terabytes ondersteunen. Met de laatste versie van e2fsprogs kunnen ext4 bestandssystemen nu een grootte hebben tot 100 TB. 2.4.2. Versleutelde bestandssystemen 7 Vrijgave informatie Fedora 17 gebruikt versie 1.4.1 van het cryptsetup pakket, die verouderde API-aanroepen verwijdert. Daarnaast is ondersteuning toegevoegd voor het plaatsen van LUKS-headers op aparte apparaten en het aanmaken van gedeelde, niet-overlappende versleutelde segmenten op een enkel apparaat. 2.4.3. btrfs btrfs is niet beschikbaar als een doelbestandssysteem tijdens de installatie. Dit is een tijdelijk probleem en zal opgelost worden in Fedora 18. btrfs is nog wel beschikbaar na de installatie. 2.5. Virtualisatie 2.5.1. QEMU De QEMU open bron machine emulator is vernieuwd naar versie 1.0. Opmerkelijke eigenschappen zijn: • QEMU ondersteunt nu live migratie van draaiende gasten. • KVM gebruikers kunnen nu standaard performance profilerings-gereedschappen draaien binnen KVM gasten. • QEMU en libvirt ondersteunen nu image streaming. Image streaming laat een beheerder nieuwe virtuele machines gebaseerd op bestaande images sneller opstarten; virtual machines worden dan tijdens het draaien volledig op de achtergrond voorbereid • QEMU en KVM ondersteunen een nieuwe geavanceerde op SCSI gebaseerde opslag stack, virtioscsi. Ondersteuning voor deze nieuwe opslag stack zal in een latere vrijgave toegevoegd worden aan libvirt. De volledige lijst van veranderingen in deze vrijgave is upstream beschikbaar op http://wiki.qemu.org/ ChangeLog/1.0. 2.5.2. libvirt De libvirt gereedschapslist voor interactie met de virtualisatie mogelijkheden van verscheidene hosts is vernieuwd naar versie 0.9.10. De volledige lijst van veranderingen in deze vrijgave is upstream beschikbaar op http://libvirt.org/news.html. 2.5.3. Virtuele machine beheerder (virt-manager) De Virtuele machine beheerder is vernieuwd naar versie 0.9.1. Naast een groot aantal foutreparaties voegt deze vrijgave ook het volgende toe: • Ondersteuning voor het toevoegen van USB redirectie apparaten. • Een optie om de USB controller te veranderen om USB 2.0 te ondersteunen. • Een optie voor het specificeren van het machine type voor niet-x86 gasten. De volledige lijst van veranderingen in deze vrijgave is upstream beschikbaar op http://virtmanager.org/download.html. 8 Cloud 2.6. Cloud 2.6.1. CloudStack Fedora 17 zal het CloudStack pakket bevatten, welke een volwassen infrastructuur biedt voor een Service (IaaS) platform. 2.6.2. OpenNebula Ook nieuw voor Fedora 17 is OpenNebula. OpenNebula biedt een IaaS platform toegespitst op datacenter virtualisatie. Het beheer van de omgeving kan via de commando-regel of grafische interfaces gebeuren. Compatibiliteit met Amazon EC2 de Open Cloud Computing Interface (OCCI) is toegevoegd. 2.6.3. OpenStack Fedora 17 bevat de nieuwste versie van de OpenStack suite, met de code naam "Essex". Aan de nieuwe vrijgave zijn de nieuwste versies van de web beheersinterface ("Horizon") en virtueel netwerken ("Quantum") toegevoegd. Het gebruik van Qpid als een alternatief voor RabbitMQ voor het AQMP backend is nieuw in Fedora 17. Daarnaast zal de beschikbaarheid van libguestfs om meerdere virtuele schijfformaten te ondersteunen de OpenStack aanbieding van Fedora flexibeler maken. 2.6.4. Open vSwitch Fedora 17 bevat Open vSwitch, een op software gebaseerde netwerk switch die gebruikt wordt om netwerk services te bieden voor virtuele machines. Open vSwitch ondersteunt OpenFlow voor beheers gemak. 2.7. Database servers 2.7.1. mysql Fedora 17 bevat mysql 5.5.20, vernieuwt vergeleken met 5.5.14 in Fedora 16. 2.7.2. postgresql postgresql is vernieuwd naar 9.1.2 Potentieel incompatibele verandering Als je op de information_schema.referential_constraints view vertrouwt, of als je kolommen hebt van het type citext, moet je misschien speciale actie ondernemen. Refereer naar http://www.postgresql.org/docs/9.1/static/release-9-1-2.html. 9 Vrijgave informatie Dit is voornamelijk een foutreparatie vrijgave. 2.7.3. sqlite sqlite is vernieuwd naar 3.7.9 Potentieel incompatibele verandering Als een zoek token (op de rechter zijde van de MATCH operator) in FTS4 begint met "^" dan moet dat token de eerste zijn in zijn veld van het document. Er zijn vele veranderingen en verbeteringen: • Ordes van grootte performance verbetering voor CREATE INDEX op heel grote tabellen. • De venster VFS zijn verbeterd voor een betere verdediging tegen interferentie van anti-virus software. • Verbeterde query plan optimalisatie als het DISTINCT sleutelwoord aanwezig is. • Toestaan dat meer systeem aanroepen overschreven worden in de unix VFS - voor het bieden van een betere ondersteuning van chromium sandboxes. • Verhogen van de standaard grootte van een lookahead cache regel van 100 naar 128 bytes. • Verbeteringen in de test_quota.c module zodat het reeds bestaande bestanden kan tracken. • Opties SQLITE_DBSTATUS_CACHE_HIT en SQLITE_DBSTATUS_CACHE_MISS toegevoegd aan de sqlite3_db_status() interface. • Ondersteuning verwijdert voor SQLITE_ENABLE_STAT2, en vervangen door de veel krachtiger SQLITE_ENABLE_STAT3 optie. • Verbeteringen in het sqlite3_analyzer hulpprogramma, inclusief de --pageinfo en --stats opties en ondersteuning voor multiplex databases. • Het verbeteren van de sqlite3_data_count() interface zodat het gebruikt kan worden om te bepalen of SQLITE_DONE ontdekt is on het aangemaakte statement. • De SQLITE_FCNTL_OVERWRITE bestandscontrole toegevoegd waarmee de SQLite kern aangeeft van het VFS dat de huidige transactie het gehele database bestand zal overschrijven. • Verhogen van de standaard lookaside geheugen allocator toewijzingsgrootte van 100 naar 128 bytes. • Verbeteren van de query planner zodat het termen kan ontbinden in factoren in en buiten OR expressies in de WHERE clausule in een poging om betere indices te vinden. • Toevoegen van de SQLITE_DIRECT_OVERFLOW_READ compileer-tijd optie, waardoor overflow pagina's direct van het database bestand gelezen kunnen worden met voorbijgaan van de pagina cache. • Het verwijderen van limieten op de grootte van precisie en breedte waardes in de formaat specificatie van de sqlite3_mprintf() familie van string render routines. 10 Systeem daemons 2.8. Systeem daemons 2.8.1. pciutils Het pciutils pakket, welke gereedschappen biedt voor het inspecteren en configureren van PCI apparaten, is in Fedora 17 vernieuwd naar versie 3.1.9. Deze versie voegt ondersteuning toe voor de leessnelheid en link status velden voor PCI Express Generation 3 hardware. 2.8.2. brltty Fedora 17 bevat versie 4.3 van brltty, het Braille display daemon. Versie 4.3 bevat nieuwe log en configuratie opties naast ondersteuning voor extra apparaten. 2.9. Xorg 2.9.1. Software Rendering voor GNOME Shell De GNOME shell ervaring is nu beschikbaar op alle hardware, inclusief hardware dat softwarerendering gebruikt. Gebruikers die GNOME's fallback-modus willen blijven gebruiken kunnen dit handmatig inschakelen. Ga naar het Systeem Info controlepaneelapplet, selecteer Grafisch, en zet de 'Forceer Fallback Mode'-optie op AAN. 2.9.2. Multi-touch Support De X server en bibliotheken in Fedora 17 ondersteunen versie 2.2 van de XInput-extensie, dit is inclusief multi-touch-ondersteuning. Applicaties die daarvoor kiezen kunnen nu gebruikmaken van multi-touch-ondersteuning op Fedora. 2.9.3. Smooth Scrolling Support De geupdate X server levert ook 'smooth scrolling' voor stuurprogramma's en apparaten die dat ondersteunen. Gescrollde data wordt nu geëxporteerd als axis-waarden als toevoeging op vroegere 'button press events' -indrukken van knoppen-. Net als bij multi-touch geldt dat 'smooth scrolling'ondersteuning moet zijn ingeprogrammeerd in de clientapplicaties zelf. 2.9.4. DRI2 Stuurprogramma's De i810, mga, r128, savage, sis, tdfx, and unichrome DRI stuurprogramma's worden niet meer aangeboden, omdat zij niet meer door Mesa worden meegeleverd. Onder de getroffen hardware vallen onder meer varianten van de volgende apparaten: • Intel i810 en i815 moederbord chipsets • Matrox MGA G200, G400, G450 en G550 kaarten • ATI Rage 128 kaarten 11 Vrijgave informatie • S3 Savage 3D en Savage 4 kaarten • SiS 300, 540, 630, en 730 chipsets • 3dfx Voodoo 3, Voodoo 4, en Voodoo 5 kaarten • VIA Unichrome en Unichrome Pro chipsets Deze hardware wordt nu ondersteund door het llvmpipe software 3D stuurprogramma. Dit stuurprogramma maakt -in tegenstelling tot de oudere DRI-stuurptogramma's- OpenGL 2.x functionaliteit mogelijk. 3. Veranderingen in Fedora voor bureaubladgebruikers 3.1. Desktop 3.1.1. KDE Fedora 17 brengt de KDE 4.8 Software Compilation met zich mee. KDE biedt drie componenten. KDE Platform is de fundering voor alle KDE-gebaseerde applicaties. KDE Plasma Workspace levert middelen om de manier te beheren waarop je je applicaties wilt gebruiken. KDE Applications gebruikt het Platform en Plasma Workspace om je te laten ervaren wat volledige integratie is. 3.1.1.1. KDE Platform Het KDE-platform verzorgt services voor alle op KDE gebaseerde applicaties en voor de Plasma Workspace. KDE Platform 4.8 biedt nieuwe technologieën naast spectaculaire groei in prestaties en stabiliteit. 14 KDE biedt nu QtQuick . QtQuick is een makkelijke manier om kleine applicaties (applets) voor Qt omgevingen zoals KDE te maken. KDE heeft Plasma QtQuick Components die je helpen KDE Plasma Workspace applicaties snel te schrijven. KSecretService is een nieuw, secure password-storage systeem. KWallet beheert wachtwoorden voor KDE applicaties, en KSecretService stelt deze wachtwoorden beschikbaar aan niet-KDE applicaties. 3.1.1.2. KDE Plasma Workspaces De KDE Plasma Workspaces zijn twee desktopomgevingen die beheren hoe je met applicaties omgaat. De Plasma Desktop Workspace heeft een meer traditioneel uiterlijk, en de Netbook Plasma Workspace hheeft een aangepast uiterlijk ten behoeve van kleinere schermen en mobile apparaten. De Window Switcher heeft nu 6 mogelijke layouts. U kunt tussen layouts kiezen in de System Settings applicatie. De KWin windowmanager is verbeterd. KWin levert nu sterk verbeterde prestaties. 14 https://qt.nokia.com/qtquick/ 12 Desktop Het "Power Management" venster van System Settings is herontworpen en versimpeld. Instellingen van Power Management werken nu op computers met meerdere beeldschermen. Je kan nu ook instellingen hiervan aanpassen terwijl je bezig bent met een bepaalde "Activity." Je kan de nieuwe Icon Tasks Plasma widget gebruiken om applicaties te beheren op een taakbalk als een icoon, net als op andere populaire besturingssystemen. 3.1.1.3. KDE Applicaties De KDE Applicaties bestaan uit alle basisapplicaties, en vele avanceerde applicaties, die je maar nodig hebt. Dolphin is de applicatie voor bestandsmanagement. Dolphin toont vanaf nu de bestanden accurater, kan zich aanpassen bij andere computer-hardware, en ziet er veel beter uit.. Gwenview is de applicatie voor het bekijken van afbeeldingen. Je kan je positie in een ingezoomde afbeelding aflezen in een nieuwe, doorzichtige positie-indicator. Bovendien zal je merken dat er visuele en prestatieverbeteringen zijn aangebracht. Okular is de applicatie om tekstdocumenten te bekijken. Tekst selecteren is makkelijker gemaakt. Verscheidenen bugs zijn opgelost, en tekst in meerdere kolommen wordt nu goed geselecteerd. De Kate teksteditor biedt een nieuwe "Zoek en Vervang" plugin, indicatoren voor veranderde regels, en een nieuwe "modelines" editor, die mogelijk maakt dat je documentvariabelen -als wel of niet gebruiken van tabs of spaties- makkelijker kan instellen. Fedora 17 heeft nieuwe documentatie voor Kate, toegankelijke via het "Hulp"-menu van de applicatie. Cantor is een applicatie ten behoeve van mathematische pakketten. Cantor ondersteunt nu Qalculate en Scilab. De applicatie Marble 'virtuele wereldbol en atlas' is nu geïntegreerd met KRunner. GPS coördinaten en Marble-bladwijzers kunnen nu worden gezocht via KRunner. Je kunt nu informatie over routeelevatie bekijken, aardsatellieten volgen, en OpenStreetMap-bestanden in vectorformaat opvragen. 3.1.2. GNOME Fedora 17 levert de GNOME 3.4 desktopomgeving. Sommige kenmerken van GNOME 3.4 omvatten: • Sommige applicatiemenu's zijn nu geïntegreerd in de GNOME Shell. De nieuwe menu's zien er opgeruimder uit en zorgen ervoor dat applicaties uiterlijk op elkaar zijn afgestemd. • Boxes is een nieuwe GNOME 3 app. Je kan Boxes gebruiken om toegang te krijgen op andere computers en op virtuele machines die op dezelfde of een andere computer staan. • De bestaande Documents app is verbeterd. Nieuwe features omvatten collecties, ondersteuning voor koppelbare apparaten, ondersteuning voor delen van documenten, ondersteuning voor printen van documenten, portretmodus, en integratie met GNOME Shell overview zoekbox. • De hoge-contrast en hoge-contrast-gespiegeld thema-iconen zijn consistenter met het standaard thema. • Gebruikers met beperkte zichtvermogens kunnen helderheid en contrast van hun beeldscherm aanpassen via GNOME Shell. 13 Vrijgave informatie • Het netwerkpaneel is herontworpen. Nieuwe features omvatten het makkelijker kunnen zien of je met het internet bent verbonden, een "airplane mode" schakelaar om netwerkactiviteiten te onderbreken, een "forget network" knop om ongewenste connecties te verwijderen, en een geïntegreerd wachtwoorddialoog. • GNOME Sleutelringdialogen zijn nu geïntegreerd in GNOME Shell. • Nieuwe features voor gebruikers van "Wacom" grafische tabletten omvatten de mogelijkheid om: • kalibreer de tabletten • configureer knoppenmappings • monitoren aan het apparaat toe te wijzen • meerdere tabletten te configureren • unieke configuraties per apparaat op te slaan • tabletten en hun mogelijkheden te identificeren • Meer configurabele instellingen voor de ingebouwde GNOME-Shell 'magnification-feature'. 3.1.3. Sugar Fedora 17 biedt de Sugar 0.96 desktopomgeving. Enkele features zijn: • Verwijdering van HippoCanvas vanwege verhuizing naar GTK+ 3 • Support voor NetworkManager 0.9 • sugar-toolkit gebaseerd op GTK+ 3 • Beginnende ondersteuning voor PyPi • Nieuwe Browse Activiteiten gebruikmakend van GTK+ 3, webkitgtk, en gobject-introspection • Nieuwe Lees Activiteiten gebruikmakend van GTK+ 3 en gobject-introspection • Reparaties van verscheidene bugs en verbetering van verscheidene Activiteiten 3.1.4. Verwijderbare media veranderen aankoppelpunten Verwijderbare media die in de sessie van gebruiker zijn aangekoppeld, zoals hot-plugged USBschijven, zullen in een gebruiker-specifieke map worden aangekoppeld. Aankoppelpunten worden voorzien in /run/media/$USER/ van permissies die $USER exclusieve toegang verschaffen. 3.1.5. Multi-Seat De mogelijkheid tot gebruik van multi-seat Linuxconfiguraties is al een tijdje aanwezig, maar was vroeger lastig te configureren. Fedora 17 biedt voor het eerst volledige geautomatiseerde multi-seat configuratie. 15 http://www.amazon.com/Plugable-Universal-DisplayLink-1920x1080-High-Speed/dp/B002PONXAI/ref=sr_1_3? ie=UTF8&qid=1335904746&sr=8-3 14 Productiviteit Om deze feature te gebruiken plugt u simpelweg een USB-dock in, zoals de Plugable Docking 15 Station , met een monitor, muis en keyboard, en een nieuwe desktop verschijnt. Voor meer details over deze nieuwe feature leze men de volgende artikelen: • http://0pointer.de/blog/projects/multi-seat.html • http://www.phoronix.com/scan.php?page=article&item=plugable_multiseat_kick 3.2. Productiviteit 3.2.1. cherrytree cherrytree is nieuw in Fedora. Het is een hiërarchische toepassing voor het maken van notities en het heeft uitgebreide tekst en syntax markering met dataopslag in een enkel XML of SQLite bestand. 3.2.2. evolution evolution is vernieuwd naar 3.3.5. Dit is een foutreparatie vrijgave. 3.2.3. libreoffice libreoffice is vernieuwd naar 3.5.0.3. 3.2.4. lemonpos lemonpos, verkort als Lemon, is een open bron Point-of-sale software bedoeld voor micro, kleine en middelgrote bedrijven. MySQL wordt ingezet voor databeheer en opslag, en het kan gebruikt worden als een enkele database met vele POS terminals in een netwerk. Lemon biedt een moderne, goed te gebruiken interface met thema's, een zoekpaneel, een prijscontroletool, administratiegereedschap voor het beheren van een winkel, rapporten op papier, en nog veel meer... 3.2.5. rachota rachota is ook nieuw in Fedora. Het is een portable toepassing voor tijdsbeheersing van verschillende projecten. Het draait overal. Het toont tijddata in diagramvorm, maakt aangepaste rapporten aan en factureert of analyseert gemeten data en geeft hints voor het verbeteren van het tijdgebruik van de gebruiker. Het is een geheel portable doch persoonlijke timetracker. 3.2.6. scribus Scribus is vernieuwd naar 1.4.0, een belangrijke upgrade: • Functie-uitbreidingen voor het afhandelen van objecten (b.v. transformatiegereedschappen zoals in geavanceerde tekenprogramma's), met verbeteringen in bestaande functies zoals Scrapbook en Image Manager. • Vele geavanceerde opties voor tekst en typografie, zoals karakterstijlen, optische kantlijnen of glyph-extensie. Undo/Redo is eindelijk beschikbaar voor bijna alle tekst gerelateerde acties, 15 Vrijgave informatie en een nieuw script staat het vervangen van rechte aanhalingstekens toe met typografische aanhalingstekens gebaseerd op taalinstellingen. Gebruiksverbeteringen zoals betere plaatsing van de cursor en cursor beweging, snellere indeling op canvas en interactie tussen gelinkte frames. • Nieuwe functies voor vector-objecten, zoals Booleaanse padbewerkingen, vectoreffecten of een bewerker voor lijnstijlen. • Belangrijke verbeteringen voor het afhandelen van vullen, zoals patroon vullen, meer gradiënt types, ondersteuning voor externe kleur paletten formaten (AI, EPS, GPL, PostScript, SOC), en vele nieuwe kleur paletten, inclusief die van commerciële leveranciers zoals Resene en dtp studio, naast nationale/regering standaarden. • Een nieuw frametype met de naam "Render Frame" staat het renderen toe (met daarna het exporteren) van output van elk programma dat PostScript, PDF of PNG bestanden via de commandoregel kan aanmaken (b.v. LaTeX, Lilypond, POV-Ray) binnen Scribus. De initiële versie werd ontwikkeld als een project voor Google Summer of Code, en dit project heeft zich ontwikkeld tot het toestaan van importeren van extern geproduceerde documenten, wetenschappelijke publicaties en formules. Meer render engines kunnen toegevoegd worden door middel van een eenvoudig configuratiebestand. • Vector-importfilters: Scribus 1.4.0 biedt nieuwe importfilters voor de volgende bestandsformaten: Adobe Illustrator (zowel EPS als PDF-gebaseerd), Macintosh Picture (PICT), Windows Metafile (WMF), Xfig (FIG), Calamus Vector Graphics (CVG), Kivio Stencils (SML) en DIA Shapes (SHAPE). • Wat betreft bitmapafbeeldingen: het afhandelen van Photoshop-bestanden heeft vele belangrijke verbeteringen ondergaan, zoals ondersteuning van meerdere clippingpaden of PSD-lagen. Image Manager is opnieuw geschreven, en nieuwe niet-destructieve image-effecten zijn toegevoegd.* Daarnaast ondersteunt Scribus 1.4.0 nu EXIF-data in afbeeldingen, en import van Windows en OS/2-bitmaps (BMP) is opnieuw aangezet. • Naast belangrijke uitbreidingen van de pre-press functies van Scribus, zijn het printen van merktekens en het tonen van inkt bedekking in de Print Preview de belangrijkste. Daarnaast maakt Scribus nu met een enkele klik conversie mogelijk van spot kleuren naar proces kleuren tijdens PDF en PostScript export. • PDF-export heeft ook belangrijke verbeteringen ondergaan. Scribus kan nu exporteren naar PDF 1.5, inclusief PDF-lagen. Een andere nieuwe functie is de optie voor embedded EPS en PDFbestanden in geëxporteerde PDFs als alternatief voor rasteren. Ook zijn zowel lettertype-embedding als substitutie verbeterd. • Voor kleurbeheer ondersteunt Scribus 1.4.0 nu zowel littleCMS versie 1 als 2. Het is mogelijk om kleurbeheer aan te zetten met een enkele klik in het hoofdvenster. • Daarnaast heeft het Scribusteam een functie toegevoegd voor het emuleren van kleurenblindheid op het scherm. • Honderden kleine en belangrijke gebruiksverbeteringen zijn toegevoegd. • De meegeleverde scripts zijn vernieuwd, inclusief het toevoegen van het "Autoquote"-script in het Scriptmenu waarmee rechte aanhalingstekens in een tekstframe worden geconverteerd naar voor veel talen correcte aanhalingstekens. • Scribus 1.4.0 wordt geleverd met veel meer templates dan in vorige versies. • De inhoud van het Hulpsysteem is opnieuw geschreven en vernieuwd. 16 Productiviteit 3.2.7. timeline Ook nieuw in Fedora 17 is timeline, een cross-platformtoepassing voor het tonen en navigeren van gebeurtenissen op een tijdslijn. Het kan: • Gebeurtenissen organiseren in hiërarchische categorieën • Gebeurtenissen verplaatsen en in grootte veranderen met de muis • Gebeurtenissen dupliceren • Gebeurtenissen zoeken • Naar een specifieke datum gaan • Een andere representatie tonen, afhankelijk van het zoom niveau • Exporteren naar een afbeelding 3.2.8. vym vym is vernieuwd naar versie 2.0.6. Deze vernieuwing bevat vele nieuwe functies: • Algemeen • Bestand afhandelen • Autosave • Automatische back-ups • vym controleert nu regelmatig of kaarten veranderd zijn op schijf en • Meerdere bestanden kunnen geselecteerd worden tijdens het laden van kaarten en afbeeldingen • Laatste sessie herstellen • Meerdere kaartcentra op een kaart • Man-pagina toegevoegd • Nieuwe vertalingen • Code • Nu helemaal omgezet naar Qt4 • HTML-export is nu native-code zonder XSLT-transformatie • DBUS-ondersteuning (gedeeltelijk) • Import/Export • Laatste export kan worden herhaald • Eenvoudige export naar CSV-spreadsheet • Belangrijkste exports kunnen nu met scrips uitgevoerd worden • ASCII exports tonen URL's 17 Vrijgave informatie • Import van FreeMind-kaarten • Afhandelen • Snel sorteren en verplaatsen met "targets" • Targets kunnen gedefinieerd worden met enkele toetsaanslag • "Goto" selecteert target • "Move to" verplaatst selectie naar target zonder de view te verplaatsen. Er nuttig om snel iets te sorteren • Brainstormmodus • Toevoegen/Verwijderen • Voeg een tak in en selecteer de kinderen hiervan • De kinderen van een tak verwijderen • Verwijderen van een taak met behoud van de kinderen hiervan • xLinks • Kan nu gemakkelijk geselecteerd worden met klikken • Erg gemakkelijk om een xlink te volgen door te klikken in de hoek van een tak, daar waar het begint • Bovendien kan de "F" toets worden gebruikt voor volgen • Referenties/URL's • Openen van alle vymLinks in een subboom • Openen alle URL's in een subboom • Bugzilla integratie • vym kan data direct van Bugzilla halen (extra pakket vereist, zie handleiding) • Snelle controle van de status van bugs: Alle bugs in een subboom kunnen worden vernieuwd met een enkele toetsaanslag • Ondersteuning voor Bugzilla queries • Kopiëren van vorige stappen in de geschiedenis naar de huidige • Voeg tijdstempel toe aan tak • Sorteer lexicaal (voorwaarts/achterwaarts) • Maak een nieuwe kaart aan met huidige selectie als KaartCentrum • Scheid een taak om een nieuw KaartCentrum aan te maken • Ga voorwaarts/achterwaarts in selectiegeschiedenis • Widgets • Editors • Boom editor toegevoegd 18 Internationalisatie • Koptekst editor toegevoegd • Vind nieuw venster • Toon alle hits duidelijk, zowel takken als opmerkingen • Maak het gemakkelijker om de hits in de editor te selecteren • Meer bestandsdialogen kunnen nu onthouden waarschuwingen uit te zetten • Progressiebalk toont bestandsnaam van de kaart die nu geladen wordt • Dock Widgets • Kunnen zonder beperking worden geplaatst • Drijven naast het hoofdvenster • Geïntegreerd (boven/links/rechts/onder) in hoofdvenster • Opmerking editor • Vind venster • Grafisch • Animatie • Panning • Snap back • Afbeeldingen • Basis SVG-ondersteuning • Afbeeldingen kunnen in grootte worden veranderd • Nieuwe standaardvlaggen • Frames • Voeg subboom toe in frame • Nieuw frametype: cloud • Zoom • Zoom met scrollwiel (duw op CTRL) • Zoom factor wordt opgeslagen en hersteld bij laden • Centreer op selectie met "." of reset zoom met "," • Automatische indeling (botsing detectie) • Lettertypen • Stel standaardlettertype in • Tak kopteksten kunnen nu RichText zijn 3.3. Internationalisatie 19 Vrijgave informatie 3.3.1. IBus • IBus heeft een nieuwe invoermethode switch met een pop-up die aangeeft welke invoermethode engines beschikbaar zijn, lijkend op Alt-Tab in beheerders. IBus heeft nu ook een betere en nettere afhandeling van X toetsenbord indelingen. • IBus heeft het gedrag veranderd voor het delen tussen toepassingen van invoermethode engines en de toestand. • ibus-m17n bevat standaard niet meer enkele m17n engines, zoals\nzh-pinyin, ko-han2 en de meeste kbd engines, omdat zij overlap vertonen met andere specifieke IME's zoals ibus-pinyin en ibus-hangul. • ibus-fep is een nieuwe IBus front-end cliënt die gebruikt kan worden in consoles en terminals. • Indic Typing Booster ondersteunt nu Bengali, en er zijn beta versies voor Marathi, Hindi, Gujarati en Tamil talen beschikbaar. 3.3.2. Aziatische lettertypes • Het standaard Koreaanse lettertype is van "Un" veranderd in "Nanum". Dit omdat de glyphes er in "Nanum" beter uitzien dan in "Un" en omdat "Nanum" een monospace variant heeft. • De standaard Vereenvoudigd Chinese lettertype is van "WenQuanYi Zen Hei" veranderd naar "WenQuanYi Zen Hei Sharp", welke het embedded bitmap lettertype gebruikt om Vereenvoudigd Chinees voor kleinere groottes duidelijker te renderen. Men kan het zenheiset gereedschap gebruiken om het standaard Vereenvoudigd Chinese lettertype terug te veranderen van de vorige standaard. • Lohit lettertypes hebben nu de SIL OFL licentie. • De nieuwe lettertype pakketten gubbi-fonts en navilu-fonts zijn toegevoegd voor de Kannada taal. • De Culmus lettertypes zijn vernieuwd naar versie 0.121 met een volledig bewerkte Frank Ruehl familie, welke nu diakritisch en overhang ondersteunt. 3.4. Multimedia 3.4.1. blender blender is vernieuwd naar 2.6.1. Deze vrijgave bevat veel nieuwe eigenschappen inclusief een nieuwe, snellere rendering engine, bewegingstracking, dynamisch schilderen, een oceaan simulatie, en nog veel meer. Refereer naar http://www.blender.org/development/release-logs/blender-260/ en http://www.blender.org/development/release-logs/blender-261/ voor extra details. 3.4.2. calibre calibre is vernieuw van 0.8.11 naar 0.8.39. Naast vele verbeteringen; verwijderde boeken gaan naar het recycle vat in plaats van gewoon verwijderd te worden, op de commandoregel kunnen meerdere bestandsnamen opgegeven worden, er is nu een voorkeursinstelling voor de grootte verandering als op groter/kleiner geklikt wordt, de pop-up die vraagt naar conversie formaten kan uitgezet worden, vele nieuwe en verbeterde recepten, en nog veel meer. 20 Multimedia 3.4.3. epris epris is een kleine, lichtgewicht muziekspeler. epris is nieuw in Fedora 17. Voor een (zeer) kort overzicht ga je naar http://code.google.com/p/epris/ 3.4.4. epstool epstool iis een hulpprogramma voor het aanmaken of extraheren van preview images in EPS bestanden, repareren van bounding boxes en converteren naar bitmaps. Het is ook nieuw in Fedora 17. 3.4.5. gimp gimp is vernieuwd naar 2.8.0. Er zijn vele veranderingen, waarvan sommige heel belangrijk. Onder de hoogtepunten bevinden zich: • gimp 2.8 introduceert een optionele enkel-venster mode. Je kunt omschakelen tussen de standaard meerdere-vensters mode en de nieuwe enkel-venster mode met de Single-window mode selectievakje in het Vensters menu. • gimp staat nu dialogen toe die in een dock venster in meerdere kolommen geplaatst kunnen worden. • De dock balken zijn verwijderd en vervangen door overlaid highlights. De dockable drag handel is verwijderd en de dock menu knop is naar de tabs verplaatst. Een nieuwe Automatische tab stijl is toegevoegd die dockable tabs de beschikbare ruimte laat gebruiken. • Een tamelijk grote conceptuele verandering is dat het opslaan en exporteren van afbeeldingen nu duidelijk verschillende activiteiten zijn. Het opslaan van een afbeelding kan alleen in het XCF formaat wat het native bestandsformaat van GIMP is, die in staat is om allerlei soorten informatie op te slaan nodig voor werk in voortgang. • Voor complexe composities is een platte laag structuur erg beperkend. GIMP 2.8 laat gebruikers hun composities beter organiseren met de introductie van laag groepen waarmee lagen om boomstructuren georganiseerd kunnen worden. Laag groepen zijn volledig scriptbaar met de GIMP plug-in API. • Tekst bewerken met het Tekst gereedschap wordt nu op-canvas uitgevoerd in plaats van in een apart venster. • Verbeteringen zijn ook aangebracht in de grootte ingang widget, die gebruikt wordt voor de invoer van de meeste x, y, breedte en hoogte parameters. In de schaal dialoog, bijvoorbeeld, is het ni mogelijk om '50%' te schrijven in het Breedte veld om de afbeelding naar 50% van de breedte te schalen. Expressies zoals '30in + 40px' en '4 * 5.4in' werken ook. Er zijn vele ander verbeteringen die bekeken kunnen worden op http://www.gimp.org/release-notes/ gimp-2.8.html 3.4.6. idjc Internet DJ Console is een project om een krachtige doch gemakkelijk te gebruiken bron cliënt te bieden voor iemand die geïnteresseerd is in streaming live radio shows via het Internet met Shoutcast of Icecast servers. idjc verschijnt nu voor het eerst in Fedora. 21 Vrijgave informatie 3.4.7. vpmk Virtual MIDI Piano Keyboard is een MIDI gebeurtenis generator en ontvanger. Het produceert zelf geen geluid, maar kan gebruikt worden voor het aansturen van een MIDI synthesizer (hardware of software, intern of extern). vpmk is nieuw in Fedora. 3.5. Afdrukken Fedora 17 bevat ondersteuning voor de CUPS colord-kleurprofiel service. Hiermee kan de gebruiker kleurprofielen definiëren die de natuurgetrouwheid van afgedrukte kleuren verbetert. 4. Veranderingen in Fedora voor ontwikkelaars 4.1. Ontwikkelgereedschappen Fedora bevat traditioneel een rijke set ontwikkelgereedschappen. De volgende zijn hoogtepunten in de vele verbeteringen van de ontwikkelgereedschappen die opgenomen zijn in deze vrijgave van Fedora. 4.1.1. gcc Fedora 17 bevat versie 4.7.0 of gcc, gcc-c++, gcc-gfortran, gcc-objc en gcc-gnat. De vernieuwing bevat een groot aantal veranderingen in de gcc compiler serie, niet alleen C en C++, maar ook voor Ada en Fortran. Voor alle details refereer je naar de GCC 4.7 Release Series Changes op http:// gcc.gnu.org/gcc-4.7/changes.html. Enkele hoogtepunten: • Verscheidene verouderde architecturen zoals IRIX 6.5, MIPS OpenBSD, Solaris, Tru64 UNIX 5.1 en een aantal legacy ARM platforms. • Ondersteuning voor OpenMP 3.1 met C, C++ en Fortran • Meer ondersteuning voor de C11 en C++11 standaard vernieuwingen • Nieuwe debug flexibiliteit voor Ada • Een aantal performance verbeteringen in Fortran • Vele optimizer verbeteringen • Nieuwe platforms: • ARM Cortex A7 • AVR XMEGA • Texas Instruments C6X • National Semiconductor's CR16 • Tilera TILE-Gx en TILEPro families • Daarnaast zijn er platform-specifieke verbeteringen in ARM, AVR, IA-32/x86-64, MIPS, PowerPC/ PowerPC64, SH en SPARC. 22 Ontwikkelgereedschappen 4.1.2. gdb Fedora 17 bevat nu gdb 7.4.50.20120120. Om de vele nieuwe eigenschappen te bekijken refereer je naar http://www.gnu.org/software/gdb/download/ANNOUNCEMENT 4.1.3. Haskell Het Haskell platform is vernieuwd naar de laatste 2011.4.0.0 vrijgave. 4.1.4. JBoss AS 7 Een afgeslankte versie van JBoss AS 7 (jboss-as) is nu als pakket beschikbaar voor Fedora. JBoss AS 7 is een snelle, modulaire, lichtgewicht, compliant Java EE toepassingsserver. Op dit moment wordt alleen het JBoss AS 7 Web Profile ondersteund, ondersteuning voor het Full Profile zal in een komende vrijgave toegevoegd worden. 4.1.5. OpenJDK OpenJDK7 is nu de standaard Java Development Kit in Fedora en vervangt OpenJDK6. Een volledige lijst met de eigenschappen die toegevoegd zijn in OpenJDK7 is beschikbaar op http://openjdk.java.net/ projects/jdk7/features/. 4.1.6. doxygen Naast talrijke foutreparaties, bevat doxygen 1.7.6.1: • Het geselecteerde lid wordt nu beknopt gemarkeerd in de HTML output (als GENERATE_TREEVIEW aangezet is). • De navigatie boom (GENERATE_TREEVIEW) toont nu dezelfde informatie als de index. • De navindex sectie van de indeling bepaalt nu ook wat getoond wordt in de navigatie boom. • Als een class/structs veel (>15) leden van hetzelfde type heeft, worden alleen de eerste 10 in het UML diagram getoond. • De output van de op JavaScript gebaseerde zoekmachine is compacter gemaakt. • Vernieuwing van de Franse vertaling • Ondersteuning toegevoegd voor PHP heredoc en nowdoc constructies. • Ondersteuning toegevoegd voor cross-referentie in het geval van operator-> overloading. Dit omvat ondersteuning voor std::auto_ptr,std::smart_ptr,std::unique_ptr and std::weak_ptr als BUILTIN_STL_SUPPORT aangezet is. Project site: http://www.stack.nl/~dimitri/doxygen/index.html 4.1.7. emacs GNU Emacs is vernieuwd naar de laatste prerelease upstream versie, 24.0.93 23 Vrijgave informatie 4.1.8. git git is vernieuwd naar 1.7.9. Fedora 16 bevatte 1.7.7. Er zijn talrijke toevoegingen van kleine kenmerken. De geïnteresseerde lezer moet de veranderingen 16 17 sinds 1.7.8 en de veranderingen sinds 1.7.7 bekijken in de upstream release notes. 4.1.9. rcs Het eerbiedwaardig revisie controle systeem (rcs) is vernieuwd naar 5.8. De vernieuwingen omvatten: • De licentie is nu GPLv3+ • Verandering in terminologie: van "path" naar "file name" (of "file-name") • Veranderingen in het RCS pakket • Nieuwe documentatie in info formaat • Vervallen configuratie optie: --with-diffutils • Configuratie in sommige opzichten strakker, in andere meer relaxt. • Nieuwe configuratie optie: --enable-suid[=setreuid] • Nieuwe configuratie optie: --disable-mmap • Nieuwe configuratie optie: --enable-mailer=PROG • Nieuwe configuratie optie: --enable-compat2 • Je kunt "make check" voor "make install" uitvoeren. • Foutreparaties • Verwijder alle bewerkingsinfo bij het verwijderen van alle revisies. • Code gebruikt mktemp niet meer. • Verschillende man pagina aanpassingen / reparaties. • Andere veranderingen • Alle commando's accepteren ‘--help’ en ‘--version’. • Een string met alleen getallen is nu geldig voor auteur en staat. • Omgevingsvariabele RCS_MEM_LIMIT controleert de stdio drempel. • RCS kan nu werken met bestanden groter dan 2 gigabytes. • Doorgeven van RCS bestand ‘commitid SYMBOL’ is nu ingebouwd. • RCS bestand topniveau grammatica is bevroren. 16 17 https://raw.github.com/gitster/git/master/Documentation/RelNotes/1.7.9.txt https://raw.github.com/gitster/git/master/Documentation/RelNotes/1.7.8.txt 24 Ontwikkelgereedschappen • RCS bestand syntax-validated vroeger, compleet. • Het is mogelijk om een lege log boodschap de specificeren met ci -m, rcs -m. • Datum optie accepteert nog enkele alleen-datum formaten • Veranderingen in rcsdiff • Nieuwe afhandeling voor optie: -U N • Verbeterde "same-revision don't call diff" optimalisatie 4.1.10. subversion Het versie controle systeem subversion is vernieuwd van 1.6.17 naar 1.7.3. Verschillende veranderingen waaronder beter gebruik van HTTP, een nieuw dumpfile gereedschap op afstand en verbeterde console output, dit naast meerdere kleine veranderingen. De lezer wordt aangemoedigd om http://subversion.apache.org/docs/release-notes/1.7.html te bezoeken voor meer informatie over deze verbeteringen. 4.1.11. bugzilla bugzilla 4.0.4 repareert een aantal beveiligingsproblemen met vorige versies. Daarnaast staat de nieuwe vrijgave systeembeheerder toe om autocomplete uit te zetten en zijn een aantal kleine fouten gecorrigeerd. Refereer naar http://www.bugzilla.org/ voor details. 4.1.12. bzr Hoewel het voornamelijk een foutreparatie vrijgave is, representeert bzr 2.5 een nieuwe stabiele versie waarop in de toekomst foutreparaties toegepast zullen worden. 4.1.13. highlight Fedora 17 bevat highlight 3.7. Verbeteringen vergeleken met versie 3.6 zijn: • ondersteuning voor Biferno • ondersteuning voor RPL • ondersteuning voor Ceylon • gerepareerde Ruby definitie • HTML lettertype string mag een lijst met lettertypes bevatten, welke niet omsloten worden met aanhalingstekens • --portable commandoregel optie is toegevoegd om config bestanden op te slaan in de huidige werkmap in plaats van in de gebruikersmap 4.1.14. mercurial mercurial is vernieuwd naar 2.1. Als je geïnteresseerd bent bezoek je http://mercurial.selenic.com/wiki/ WhatsNew voor een gedetailleerde lijst met nieuwe eigenschappen en foutreparaties. 25 Vrijgave informatie 4.1.15. monodevelop monodevelop 2.8.5 is opgenomen in Fedora 17. Enkele van de vele nieuwe eigenschappen: • Project beheer • Nieuww Bewerk referenties dialoog • Verbeterde Class en Document overzicht pads • Bron bewerking • Nieuwe editor voor syntax markeer kleurschema's • Nieuwe standaard syntax markeer kleurschema • Verschillende reparaties en verbeteringen voor de Version Control ondersteuning en voor SVN ondersteuning in het bijzonder het toevoegen van een project welke bestanden bevat met links naar versie controle wordt nu correct afgehandeld Bezoek de project website op http://monodevelop.com/ voor verdere details. 5. Veranderingen in Fedora voor specifieke doelgroepen 5.1. Wetenschap en techniek 5.1.1. archimedes archimedes is een 2D Quantum Monte Carlo simulator voor halfgeleiderdevices. Nieuwe functies in Fedora 17 zijn: • Quantum Effective Potential veranderd • Bohm Potential Model geïmplementeerd • Calibrated Bohm Model geïmplementeerd • Density Gradient gecorrigeerd en getest • Volledig effectief potentiaal model geïmplementeerd • Nieuwe testen aangemaakt • Parabolic, Kane en Full band gecontroleerd • Full band Parameters voor alle materialen • Scattering phonons kan nu aan of uit gezet worden • Ondersteuning voor Full Band benadering 5.1.2. gnome-chemistry-utils gnome-chemistry-utils is vernieuwd naar de laatste ontwikkel vrijgave. Veranderingen omvatten: 26 Wetenschap en techniek • GChem3d: • Importeren uit InChI of SMILES. • Exporteren naar GChemPaint en GChemCalc. • Genereert InChI, InChiKey en SMILES. • Toegang naar databases toegevoegd. • GChemPaint: • Haakjes binnen een molecule accepteren een stoichiometrie coëfficiënt. • GCrystal: • Gebruikt meerdere selecties in atoms- en regeldialogen. • GSpectrum: • Staat markeren toe in combo-boxen en as-titels. • Goffice component: • Voegt ondersteuning toe voor kristalstructuren. 5.1.3. gnuplot Naast een aantal foutreparaties bevat gnuplot 4.4.4: • boxxyerrors-plotstijl staat nu variabele kleur toe • splot met pm3d staat nu variabele rgb-kleur toe • "nonuniform matrix" geeft ascii data aan met expliciete x, y • columnhead(N) is een functie met een stringwaarde, geen sleutelwoord • Begrens plots in svg output met <g id="Plot_#"><titel>... • xticlabels() werkt voor binaire databestanden en ascii • "set key maxrows" is nu van toepassing voor zowel 3D als 2D plots 5.1.4. lapack lapack is vernieuwd naar 3.4.0, • xGEQRT: QR ontbinding (verbeterde interface). xGEQRT is vergelijkbaar met xGEQRF met een aangepaste interface die een betere performance mogelijk maakt als de geblokkeerde reflectors opnieuw gebruikt moeten worden. De bijbehorende subroutines xGEMQRT passen de reflectors toe. • xGEQRT3: recursieve QR ontbinding. De recursieve QR ontbinding maakt het mogelijk om niet op cache te letten en geeft een hoge performance op grote en magere matrices. • xTPQRT: Communication-Avoiding QR sequentiële kernels. Deze subroutines zijn nuttig voor het vernieuwen van een QR ontbinding en worden gebruikt in sequentiële en parallel Communication Avoiding QR. Deze subroutines ondersteunen het algemene geval van Triangle bovenop Pentagon welke als speciale gevallen de zogenaamde Triangle bovenop Triangle en Triangle bovenop Square bevat. Dit is de naar rechts kijkende versie van de subroutines en de subroutines zijn geblokkeerd. 27 Vrijgave informatie De T matrices en de blokgrootte zijn onderdeel van de interface. De bijbehorende subroutines xTPMQRT zijn van toepassing op de reflectors. • LAPACKE - Standaard C taal API's voor LAPACK. Sinds LAPACK 3.3.0, bevat LAPACK nieuwe C interfaces. Met de LAPACK 3.4.0 vrijgave wordt LAPACKE direct geïntegreerd in de LAPACK bibliotheek en is verrijkt met de volledige set LAPACK subroutines. Kijk op http://www.netlib.org/lapack/lapack-3.4.0.html voor meer details. 5.1.5. mapnik Versie 2.0.0 of mapnik is een belangrijke vernieuwing met een groot aantal veranderingen. Ga naar https://github.com/mapnik/mapnik/wiki/Release2.0.0 voor de complete details. 5.1.6. mathomatic Kijk op http://www.mathomatic.org/NEWS voor een complete lijst met veranderingen in mathomatic 15.7.3. 5.1.7. octave De numerieke rekentaal octave is vernieuwd naar 3.6.0. Voor details over de vele nieuwe eigenschappen bekijk je http://www.gnu.org/software/octave/NEWS-3.6.html 5.1.8. paraview De parallelle visualisatie toepassing paraview is vernieuwd naar versie 3.12.0. De vrijgave informatie voor deze toepassing kan gevonden worden op http://www.kitware.com/news/home/browse/367? siteid=12 5.1.9. pspp Veranderingen voor versie 0.7.8 van pspp: • Nieuwe commando's: • ADD FILES • CORRELATIONS • DATAFILE ATTRIBUTES • DATASET ACTIVATE • DATASET CLOSE • DATASET COPY • DATASET DECLARE • DATASET DISPLAY • DATASET NAME 28 Wetenschap en techniek • MATCH FILES • MRSETS • PRESERVE and RESTORE • QUICK CLUSTER • RELIABILITY • ROC • SAVE TRANSLATE naar CSV en met tabs gescheiden bestanden • UPDATE • VARIABLE ATTRIBUTES • Veranderingen in bestaande commando's: • AUTORECODE heeft een nieuw GROUP subcommando. • CROSSTABS is opnieuw geïmplementeerd om een groot aantal fouten te repareren. • DO REPEAT commando is opnieuw geïmplementeerd. Als nu DO REPEAT een INCLUDE of INSERT commando bevat, worden substituties niet toegepast op het ingevoegde bestand. • HOST is vernieuwd om een modernere syntax te gebruiken. • INCLUDE en INSERT hebben een nieuw ENCODING subcommando. • MISSING VALUES kan nu ontbrekende waarden toekennen van lange stringvariabelen. • NPAR TESTS heeft nieuwe KRUSKAL-WALLIS, SIGN, WILCOXON en RUNS subcommando's. • SET en SHOW hebben de subcommando's ENDCMD, NULLINE, PROMPT, CPROMPT en DPROMPT niet meer. De standaard is nu vaste waarden. • VALUE LABELS kan nu waarde labels toekennen aan lange string variabelen. • Andere taalveranderingen: • De nieuwe DATASET commando's vervangen de "scratch file" PSPP extensie, die niet meer wordt ondersteund. • Strings kunnen nu willekeurige Unicode-codepunten bevatten gespecificeerd in hexadecimaal met de syntax U'hhhh'. Bijvoorbeeld, Unicode-codepunt U+1D11E, de muzikale G-sleutel-karakter, kan aangegeven worden met U'1D11E'. • In vorige versies van PSPP gaven de hexadecimale getallen bytes aan in de locale codering voor een string weergegeven in hexadecimaal met de X'hh' syntax. In deze versie van PSPP, drukt X'hh' syntax altijd bytes uit in UTF-8 codering. • PSPPIRE grafische gebruikersinterface verbeteringen: • Ondersteuning toegevoegd voor niet-ASCII karakters in strings, labels en variabele namen. • Een "Split Window" functie is beschikbaar, welke het gemakkelijker maakt om verschillende delen van een groot databestand te bekijken. 29 Vrijgave informatie • Data bestanden kunnen nu geopend worden door het specificeren van hun naam als het eerste argument. Dit betekent dat op een goed geconfigureerd bureaublad, dubbelklikken op een icoon het bestand wil openen. • Output veranderingen: • De nieuwe "cairo" output driver ondersteunt output in PostScript, PDF en SVG formaten. De functionaliteit hiervan is uitgebreider dan de "postscript" driver, welke verwijderd is. Je moet Cairo en Pango geïnstalleerd hebben om de "cairo" driver te bouwen. • Grafieken worden nu gemaakt met Cairo en Pango, in plaats van libplot. Zonder deze zullen de nieuwe grafische eigenschappen niet werken. Als je Cairo en Pango niet geïnstalleerd hebt, moet je `configure' draaien met --without-cairo. • D plattetekst-outputdriver ondersteunt nu op de juiste manier multibyte UTF-8 karakters, inclusief dubbele-breedte karakters en het combineren van accenten. • Het "pspp" programma heeft een nieuwe optie --batch (of -b) die de "batch" syntaxmodus selecteert. In vorige versies van PSPP was deze syntaxmodus de standaard. Nu is een nieuwe "auto" syntaxmodus de standaard. In "auto" modus, interpreteert PSPP de meeste syntaxbestanden correct onafhankelijk van hun bedoelde syntaxmodus. • Het "pspp" programma heeft een nieuwe optie --syntax-encoding welke de codering specificeert voor syntaxbestanden meegegeven op de commandoregel, maar ook de standaard codering voor syntaxbestanden meegegeven met INCLUDE of INSERT. De standaard is het accepteren van de systeemlocale codering, UTF-8, UTF-16 of UTF-32, waarbij automatisch gedetecteerd wordt welke door het systeem gebruikt wordt. • Een nieuwe Perl-module laat Perl-programma's PSPP-systeembestanden lezen en schrijven. • Een leerhoofdstuk is toegevoegd aan de gebruikershandleiding. 5.1.10. R Het statistische pakket R is vernieuwd naar December Snowflakes. Belangrijke veranderingen zijn: • Nieuwe functies: • Referentie classes houden nu bij welke velden afgesloten zijn. $lock() zonder argumenten geeft de namen van de afgesloten velden terug. • HoltWinters() rapporteert een waarschuwing in plaats van een fout voor sommige optimalisatie functies (waar het antwoord redelijk kan zijn). • tools::dependsOnPkg() accepteert nu de afgekorte afhankelijkheden = "all". • parallel::clusterExport() staat nu de specificatie toe van een omgeving waarnaar geëxporteerd wordt. • tempfile() op een Unix systeem houdt nu rekening met het proces ID. Dit is nodig voor multicore (en als onderdeel van parallel) omdat de ouder en alle kinderen een sessie tijdelijke map delen en ze kunnen de C random nummer stream delen voor het produceren van het unieke deel. Daarnaast kunnen twee kinderen tempfile() gelijktijdig aanroepen. • Optie print in Sweave's RweaveLatex() driver emuleert nu auto-printing in plaats van printen (wat kan verschillen voor een S4 object door het aanroepen van show() in plaats van print()). 30 Wetenschap en techniek • filled.contour() accepteert nu oneindige waarden: vroeger werden misschien ongeldige grefische bestanden gegenereerd (bevatten b.v. NaN waardes). • Pakketinstallatie: • R CMD INSTALL zal nu een laad test uitvoeren voor alle sub-architecturen waarvoor de code gecompileerd werd (in plaats van alleen de primaire sub-architectuur). • Hulpprogramma's: • Bij het controleren van voorbeelden voor meer dan één sub-architectuur, gebruikt R CMD controle nu een aparte map examples_arch voor iedere sub-architectuur en laat de output in bestand pkgname-Ex_arch.Rout. Sommige pakketten verwachten dat hun voorbeelden in een schone map draaien .... Kijk op https://stat.ethz.ch/pipermail/r-announce/2011/000548.html voor een complete lijst met veranderingen en foutreparaties. 5.1.11. R-qcc R-qcc is nieuw in Fedora. R-qcc is een R pakket welke een rijke set of kwaliteitscontrole en statistische procescontrole gereedschappen bevat, waaronder: • Plotten van Shewhart kwaliteitscontrolegrafieken • Plotten van Cusum en EMWA grafieken voor continue data • Tekenen van bewerkingskarakteristiekcurves • Uitvoeren van procescapability-analyse • Tekenen van Pareto grafieken en Ishikawa diagrammen 5.1.12. R-qtl R-qtl is vernieuwd naar 1.22.21. Belangrijke veranderingen zijn verbeterde plot.map om met een aantal kaarten met markers in verschillende orde om te gaan (of met sommige markers die in een kaart verschijnen maar niet in de andere) en verbeterde scanto om analyse toe te staan van individuele chromosoom paren, en het herorganiseren van de manier waarop scantwo permutaties uitvoert (eerst elk chromosoom paar first samenvatten en daarna het geheel). Voor een complete lijst met veranderingen en verbeteringen lees je http://www.rqtl.org/STATUS.txt 5.1.13. R-zoo R-zoo is vernieuwd van 1.6 naar 1.7.6. Enkele van de veranderingen zijn: • Afhankelijkheid van fCalendar verwijderd welke alleen aanwezig was voor historische doeleinden. vignette("zoo", package = "zoo") geeft weer hoe timeDate in plaats van fCalendar tezamen met zoo kan worden gebruikt. • in read.zoo kan index.column refereren naar kolomnamen of nummers (vroeger alleen nummers) 31 Vrijgave informatie • volledig exporteren van alle as.Date.* methodes zodat ze gemakkelijker gebruikt kunnen worden (b.v., zonder extra registratie) met as.Date() generieken van andere pakketten (basis in het bijzonder). • read.zoo() heeft text= argument vergelijkbaar met die in nieuwe read.table() • Argument drop=TRUE toegevoegd aan merge() methode. Als drop=FALSE ingesteld wordt staat dit het mergen van een nul-kolom serie met een zoo vector toe met een een-kolom matrix. Het laatste is de standaard in de cbind() methode. • Verbetert de $<- methode zodat z$a <- waarde werkt zelfs als z een zoo serie zonder data is. • as.Date.numeric(x, origin = "0000-00-00") wordt nu geaccepteerd om equivalent te zijn aan origin = as.Date("0000-01-01") - 1. (voor MATLAB data) • A [<- methode is toegevoegd en het gedrag is nu consistent met de [ methode. • check.names argument van merge() methode is nu standaard FALSE. • Toevoegen van een nieuwe as.zoo() methode voor "matrix" objecten voor het behouden van kolomnamen. Een nieuwe "data.frame" methode brengt de "matrix" methode ook op een hoger plan. • In rollapply() kan de breedte een lijst zijn waarvan de onderdelen offsets zijn. ascending argument wordt neet meer ondersteund. Gebruik in plaats daar van de lijst met breedtes. • In rollapply() nieuwe partial en fill argumenten. na.pad argument is verouderd. • rollapply() met FUN = mean zal rollmean niet meer aanroepen als de data NA waardes heeft • yax.flip argument toegevoegd aan plot() methode voor "zoo" objecten om consistent te zijn met de "ts" methode. • Nieuwe vignette("zoo-read") introduceert read.zoo() inclusief verschillende nieuwe functies (zie ook hieronder). • als in read.zoo() FUN niet gespecificeerd is maar FUN2 wel dan wordt FUN2 toegepast in plaats van FUN. Vroeger werd FUN2 in dit geval genegeerd. Ook kunnen format en tz argumenten NULL zijn waarbij ze behandeld worden als ontbrekend. • read.zoo() kan een vector met bestandsnamen accepteren waarbij elke ingelezen wordt en een enkel zoo object wordt teruggegeven door het samenvoegen van de individuele. • als FUN in read.zoo() weggelaten wordt en index.column specificeert meerdere kolommen dan worden de kolommen met spaties gescheiden samengevoegd en behandeld alsof ze een kolom waren. • in read.zoo() is index.column = 0 is nu geldig in welk geval 1, 2, 3, ... als index gebruikt wordt • read.zoo() kan nu in een zoo object met een index maar zonder data lezen • nieuwe roll*r() wrappers welke standaard align = "right" zijn. • nieuwe na.fill() functie. • nieuwe na.StructTS() functie voor seizoengevoelige NA interpolatie met StructTS() van R. • rev() methode voor zooreg objecten toegevoegd. • transform() methode toegevoegd. 32 Circuit Design • "frequency" argument toegevoegd aan as.zooreg() generiek en geassocieerde methoden. http://cran.r-project.org/web/packages/zoo/NEWS bevat de complete lijst met veranderingen. 5.1.14. veusz Belangrijke veranderingen veusz 1.14: • Interactieve handleiding toegevoegd • Punten in grafieken kunne gekleurd zijn afhankelijk van een andere dataset en de getoonde schaal in een kleurenbalk widget • Verbeterde CSV import • betere datatypedetectie • locale-specifieke numerieke en datumformaten • enkele/meerdere/geen koptekstmodes • optie om regels bovenin het bestand over te slaan • beter afhandeling van ontbrekende waarden • Data kan geïmporteerd worden vanaf clipboard • Substantieel gereduceerde grootte van output SVG bestanden • In standaard data-import, kan de descriptor leeg gelaten worden voor het genereren van datasetnamen colX • As plotten kan interactief gemanipuleerd worden • Als as in datum-tijd formaat is, kunnen de min en max waarden in datum-tijd formaat zijn en worden ook zo getoond • ImageFile widget kan imagedata embedded hebben in documentbestand • Aanpas widget kan de aanpas parameters vernieuwen en kwaliteit aanpassen aan een labelwidget • Sta bewerking van 2D datasets toe in databewerkingsdialoog • Voeg kopieer-en-plak datasetcommando toe aan datasetbrowser contextmenu De complete lijst met verandering is beschikbaar op http://home.gna.org/veusz/releasenotes/1.14.txt 5.2. Circuit Design 5.2.1. gerbv gerbv is geupgraded van 2.5.0 naar 2.6.0. Veranderingen onder meer: • Grotere nauwkeurigheid • Ondersteuning voor panelisering • Een aantal bugreparaties 33 Vrijgave informatie 5.2.2. gtkwave gtkwave (http://gtkwave.sourceforge.net) is geupgraded van 3.3.25 naar 3.3.31 5.2.3. kicad kicad is geupgraded van 2011.07.12 naar 2012.01.19. De project's website zit op https:// launchpad.net/kicad 5.2.4. pcb pcb is geupdated van 0.20100929 naar 0.20110918. Buiten dat behoorlijk wat bugreparaties hebben plaatsgevonden, wordt hieronder een aantal van belang zijnde veranderingen genoemd: • Interne coördinatenruimte is nu metrisch. Dit repareert het "trace nubs on metric grids" probleem. Units zijn bovendien toegestaan op zo'n beetje elke "coördinaat" die PCB accepteert. Voorbeeld: 5.4in, 10cm, 0.55mm. • Nieuwe configuratiemogelijkheid --enable-coord64 om (langzamere?) 64-bit type voor coördinaten op 32-bit systemen (als je een board groter dan 1 meter in doorsnede hebt) af te dwingen. De interne precisie is 1 nanometer, • Nieuwe GTK layer view/choose widget en andere GUI verbeteringen. • GTK HID waarschuwt indien het *.pcb bestand op schijf is veranderd. • Vergrootte grid snapping logic. • Selecteer/rapporteer nets bij naam. • Auto-pan is verwijderd. • Zoom kan uitzoomen voorbij de rand van werkruimte van het board. • Persoons-identificeerbare informatie wordt niet langer in de PCB opgeslagen. • Toggling vias van 'hole' naar 'plated' is omkeerbaar. • Gerber exporter heeft opties voor 'including outlines on other layers'. • Bewerkte footprintbestanden worden opgeslagen als footprints, niet als pcbs. • Autorouter heeft een voortgangsdialog. • PCB staat niet langer toe dat de laaste top/bottom laag wordt verwijderd. • Via copper mag overlappen. Voor meer details, inclusief een lijst met bugreparaties, zie de NEWS pagina op http://pcb.gedaproject.org/news.html 34 Embedded Development 5.3. Embedded Development 5.3.1. avarice avarice is geupdated van 2.10 naar 2.12. De update omvat: • Nieuwe apparaten: • ATxmega256A3 • ATxmega16D4 • ATtiny4313 • Implementatie PDI debugging (JTAGICEmkII / Xmega). • Bugfixes Meer details op de site van het project: http://sourceforge.net/projects/avarice 5.3.2. avr-gcc Blijven de ontwikkeling volgen van gcc, avr-gcc en avr-gcc-c++, updated tot versie 4.6.2. 5.3.3. avrdude Fedora 17 bevat versie 5.11.1 van avrdude. • Nieuw ondersteunde apparaten: • ATmega88P/168P • ATmega8U2/16U2/32U2 • ATtiny4313 • Nieuwe programmers ondersteund: • TPI programming via bitbang programmers (beide, seriële en parallelle) • FT2232 (en aanverwante) gebaseerde programmers (MPSSE bitbang mode) • Wiring-omgeving (http://wiring.org.co) • butterfly-style bootloader van het Mikrokopter.de apparaat • Bugfixes 5.4. Radio amateur 5.4.1. chirp chirp is een toepassing voor het programmeren van verschillende radio's. Frequenties, splitsingen, tonen, enz worden ingevuld op een formulier lijkend op een spreadsheet en overgebracht naar de radio. De radio geheugens kunnen ook gelezen worden. DStar eigenschappen worden ondersteund. chirp is nieuw in Fedora voor deze vrijgave. 35 Vrijgave informatie 5.4.2. fldigi fldigi is vernieuwd van 3.21.7 naar 3.21.27. Er zijn een groot aantal relatief kleine (voor de meeste mensen) veranderingen. Enkele zijn: • Extra Olivia keuzes • Spot berichtgeving • Verbeteringen in de configuratie dialogen • Mogelijkheid om de log te exporteren als een ADIF • Interface met fllog • Vele nieuwe en verbeterde macro's • Verschillende verbeteringen voor CW bewerking • HamQTH opzoeken • Veranderingen in de NBEMS mappen voor flmsg • Verbeteringen in WeFAX • Contestia 64/1000 • Veel L10n vernieuwingen 5.4.3. gnuradio gnuradio is vernieuwd van 3.4.0 naar 3.5.1. Project site: http://www.gnuradio.org 5.4.4. hamlib Fedora 17 bevat hamlib (http://hamlib.sourceforge.net ), vernieuwd van 1.2.14 naar 1.2.15. 5.4.5. qrq • CW instellingen kunnen gaandeweg tijdens pogingen veranderd worden • Pogingen kunnen afgebroken worden zonder het hele programma af te breken 5.4.6. qtel • Het is nu mogelijk om de microfoon en luidspreker apparaten apart te specificeren • Info/chat venster opgesplitst in twee aparte vensters. • De karakter codering voor chat boodschappen kan nu ingesteld worden in de instellingen dialoog. • De VOX wordt nu standaard uitgezet. • Het standaard audio apparaat is nu alsa:default. 36 Radio amateur • Ondersteuning toegevoegd voor het gebruik van de Speex audio codec over EchoLink verbindingen. Dit zal momenteel alleen werken bij verbindingen naar andere SvxLink toepassingen. Voor alle andere verbindingen wordt de GSM audio codec gebruikt. 5.4.7. splat • Voorziet Longley-Rice Irregular Terrain Propagation Model (ITM v7.0) code met een verbeterd Irregular Terrain with Obstructions Model (ITWOM v3.0) door Sid Shumate / Givens & Bell, Inc. wat meerdere fouten corrigeert in de originele ITM code, en neemt Radiative Transfer Engine (RTE) berekeningen op in het gezichtslijn bereik. Het oudere ITM model gebruikt in vorige vrijgaven van SPLAT! kan aangeroepen worden met de nieuwe -olditm commandoregel schakelaar. • Introduceert een nieuwe -sc commandoregel optie welke contour smoothing. • Pad-verlies/signaal-sterkte kleur zijn toegevoegd aan GoogleEarth signaal contour overlays. 5.4.8. svxlink-server • Selectief oproepsysteem Motorola QC2 toegevoegd. • Nieuwe eigenschap: 1750Hz toon oproep demping. Gebruik de 1750_MUTING configuratie variabele in a locale ontvanger configuratie sectie om deze nieuwe functie aan te zetten. Deze functie is gemaakt door Adi / DL1HRC. • Een QSO recorder functie toegevoegd welke alle verkeer op het kanaal kan opnemen. De QSO recorderkan aan en uit gezet worden met een DTMF commando. Nieuwe configuratie variabele: QSO_RECORDER_DIR en QSO_RECORDER_CMD. • De voicemail module slaat de boodschappen nu op als WAV bestanden. Oude boodschappen moeten verwijderd worden of geconverteerd naar WAV bestanden. Oude bestandsnaam formaat: JJJJMMDD_uummss_UUU{.subj,.mesg} Nieuwe bestandsnaam formaat: JJJJMMDD_uummss_UUU{_subj,_mesg}.wav • Voicemail boodschappen zijn nu in de tijd beperkt to een maximum tijd. Standaard is 10 seconden voor het onderwerp en twee minuten voor de boodschap. • Het is nu mogelijk om een "local" submap te hebben in de events.d map waarbij de TCL bestanden in de "local" map de TCL bestanden in de events.d map terzijde zullen schuiven. • Een drempel toegevoegd aan de toon detector zodat deze niet zo snel triggert op stilte. Dit was een probleem bij het gebruik van CTCSS onderdrukking op een radio die werkt met een gesloten onderdrukking. • Een signaalniveau transmissie mechanisme geïmplementeerd gebaseerd op meerdere tonen, een voor elke signaalniveau stap, in het hoge audio frequentie spectrum (5.5 - 6.5kHz). Dit kan gebruikt worden voor linken in ontvangers op afstand via RF maar de signaalsterkte nog steeds meten op de ontvanger site op afstand. Om het signaalniveau te mappen op toonfrequenties op de ontvanger zijde op afstand, kan RemoteTrx gebruikt worden of een Atmel AVR ATmega8 kan gebruikt worden voor een meer compacte oplossing. De AVR microcontroller oplossing neemt een signaalniveau spanning en converteert deze naar een van de tien tonen die over de audio link heen gelegd moet worden. Opmerking: Toon transmissie in RemoteTrx zal alleen werken als het gecompileerd is in 16kHz mode. Dit is nodig voor de gebruikte hoge toonfrequenties. 37 Vrijgave informatie • Nieuwe eigenschap: Zeg repeater gebruikers die niet geïdentificeerd zijn om zich te identificeren. De tijd die gewacht wordt voor een identificatie, nadat de repeater geactiveerd is, wordt ingesteld met de IDENT_NAG_TIMEOUT configuratie variabele. Een geldige identificatie wordt beschouwd om een transmissie te zijn die langer duurt dan de tijd ingesteld met de IDENT_NAG_MIN_TIME configuratie variabele. We weten niet of dit werkelijk een identificatie is maar dit is het beste wat we kunnen doen. • Nieuwe eigenschap: De repeater kan de opdracht krijgen om opnieuw te activeren als de onderdrukking geopend wordt binnen een gespecificeerde tijd nadat de repeater sluit. Gebruik de nieuwe configuratie variabele OPEN_ON_SQL_AFTER_RPT_CLOSE om dit in te stellen. • De TX_CTCSS functie is nu uitgebreid zodat CTCSS toon verzonden kan worden als er binnenkomend verkeer is van een andere logische kern (LOGIC), een module (MODULE) of als een aankondiging afgespeeld wordt (ANNOUNCEMENT). Vroeger waren er slechts twee keuzes, stuur CTCSS toon als de onderdrukking open is (repeater gebruik) of doe het altijd. • Nieuwe module, PropagationMonitor. De propagatie monitor module ontvang emails van vhfdx.net (of gooddx.net) en kondigt propagatie waarschuwingen in de lucht aan met voice boodschappen. • Nieuwe module, MetarInfo. Verkrijg METAR (weer) informatie van pre-gedefineerde ICAO locaties en kondig de informatie in de lucht aan. Vliegvelden geven deze gewoonlijk uit. • Een hamming venster is toegevoegd aan de toon detector en DTMF decoder om de out-of-band audio afwijzing te verbeteren. • Het is nu mogelijk om commando's te geven aan de kern en aan andere modules zelfs als een andere module actief is. Dit wordt bereikt met het prefixen van het commando met een "*". Als bijvoorbeeld de EchoLink module actief is en je wilt controleren of er voice mails beschikbaar zijn, kan het te geven commando er uitzien als: *3001#. • Het "connect by callsign" commando is veranderd van "*" naar "6*". • De hulp module kan nu commando's accepteren als het niet actief is. Het zal hulp voorlezen voor de gegeven module ID. Het commando 01# zal bijvoorbeeld de hulpboodschap afspelen voor de parrot module. • De parrot module kan nu commando's accepteren als het niet actief is. Het enigste wat het kan doen is het oplezen van de ingevoerde cijfers. Het commando 1123# zal bijvoorbeeld de parrot module "one two three" laten zeggen. • De EchoLink module kan niet commando's accepteren als het niet actief is. Het enigste commando wat op dit moment ondersteund wordt is "2", het teruglezen van de locale node ID. Bijvoorbeeld: 22# • Gebruikers kunnen nu controleren of er voicemail boodschappen beschikbaar zijn zonder eerst in te loggen. Idee van Martin Burkhardt. Het te gebruiken commando is <module id><user id> dus als de module id voor voice mail 3 is en jouw user id is 001, is het commando om te controleren of er voicemail beschikbaar is: 3001#. • De DTMF repeater module kan nu commando's accepteren als het niet actief is. Het zal de ingevoerde cijfers terugspelen. Het commando 4123# zal bijvoorbeeld de 1, 2 en 3 DTMF cijfers afspelen. • Een macro commando kan nu gespecificeerd worden zonder een module naam. Het dubbelepunt scheidingsteken is echter nog steeds vereist. Als geen module naam gespecificeerd wordt, zal het commando naar de DTMF afhandeling gestuurd worden zonder eerst een module te activeren. 38 Radio amateur • Het is nu mogelijk om een hash teken toe te voegen aan een macro commando door het specificeren van 'H' in de commando string. De 'H' zal vertaald worden naar een '#' door de commando parser en wordt niet geïnterpreteerd als een "einde van commando". Dit kan gemakkelijk zijn als je bijvoorbeeld een DTMF # wilt versturen met de DTMF repeater module. De macro specificatie zal dan zoiets als dit zijn: 10=412345H#. Als macro 10 geactiveerd is zal de DTMF volgorde 12345# verstuurd worden. • Het is nu mogelijk om meer dan een logische kern samen te linken. De LOGIC1 en LOGIC2 configuratie variabelen zijn vervangen door een configuratie variabele met de naam CONNECT_LOGICS. • Nieuwe configuratie variabele MUTE_TX_ON_RX voor een NetUplink in RemoteTrx. Dit zal de zender stoppen met zenden als de onderdrukking op de ontvanger open is. • Ondersteuning voor selcall geactiveerde functies toegevoegd. Nieuwe configuratie variabelen: Logic/SEL5_MACRO_RANGE, RepeaterLogic/OPEN_ON_SEL5, LocalRx/SEL5_TYPE en LocalRx/ SEL5_DEC_TYPE. Bekijk de svxlink.conf (5) man pagina voor meer details. • Nieuw SelCallEnc module. Deze module wordt gebruikt om selectieve aanroep volgordes uit te sturen op de frequentie op verzoek van de gebruiker. • Een RemoteTrx toepassing kan nu gebruikt worden om meer dan een transceiver op afstand te draaien. Vroeger moesten twee RemoteTrx aanhalingen draaien om twee transceivers te ondersteunen. Dit vereiste dat twee geluidskaarten gebruikt werden. Nu kan een geluidskaart gebruikt worden voor het ondersteunen van twee transceivers. Hierdoor is de configuratie enigszins veranderd. Om alles goed te krijgen maak je een back-up van je oude remotetrx.conf configuratie bestand en gebruik je het nieuwe standaard configuratie bestand om opnieuw te beginnen. Verplaats configuratie waardes van je oude configuratie bestand handmatig naar het nieuwe bestand en lees de vernieuwde man pagina, remotetrx.conf (5), aandachtig om alles goed te krijgen. • Het is nu mogelijk om een PTT ophangtijd in te stellen voor de locale tx type. Het kan goed zijn om dit op een link zender te hebben in combinatie met een toononderdrukking. Als de zender opdracht krijgt om te stoppen met zenden, wordt de toon onmiddellijk uitgeschakeld, waardoor aan de andere kant de onderdrukking afsluit. Omdat de zender nog een poosje blijft zenden, is er geen onderdrukking staart te horen. • De DTMF repeater module wacht nu totdat alle aankondigingen afgespeeld zijn voordat de getallen opnieuw verzonden worden. • De EchoLink module kan nu de Speex audio codec gebruiken op verbindingen tussen twee SvxLink nodes wat de geluidskwaliteit behoorlijk verbetert. Patch is gemaakt door Steve / DH1DM. • Een fallback repeater mode is aan de RemoteTrx toegevoegd die gebruikt kan worden als zowel RX als TX voor een repeater. Als de netwerkverbinding voor de repeater verloren gaat, activeert de RemoteTrx een heel basis repeater mode, in essentie de RX eenvoudig te verbinden met de TX. • Configuratie variabele VOX_LIMIT heeft nu de naam VOX_THRESH. • SvxLink systeem globale configuratiebestanden worden nu standaard opgeslagen in de /etc/svxlink map. • Nieuwe map indeling voor event scripts and sound clips. De hoofd event scripts worden nu opgeslagen in /usr/share/svxlink/events.d. De sound clip bestanden worden nu opgeslagen in / usr/share/svxlink/sounds/<langcode>. TCL modules zijn gescheiden van de event afhandeling en worden opgeslagen in /usr/share/svxlink/modules.d • Nieuwe configuratie variabele DEFAULT_LANG die de standaard te gebruiken taal aangeeft. 39 Vrijgave informatie • Nieuw onderdrukkingsdetector type: EVDEV. Deze onderdrukkingsdetector leest evnts van een / dev/input/eventX apparaat node. Dit kan bijvoorbeeld gemakkelijk zijn als je een USB audio apparaat met een paar knoppen hebt. Als je geluk hebt, worden er events gegenereerd als er op de knoppen gedrukt wordt. 5.4.9. trustedqsl • Als naar het wachtwoord gevraagd wordt voor het ontsluiten van een privé sleutel, zegt dit welke zendercode het voor is. • Onthoud certificaat verzoeken en helpt de gebruiker met het importeren van de .tq6. • Vraagt gebruiker on zijn certificaat op te slaan na het importeren van een certificaat ondertekent met .tq6. • Onderdrukt het tonen van vervangen certificaten, gecontroleerd door een tqslcert voorkeursinstelling. • Repareert venster wxWidgets crashes met verschillende wizards (cert renew, new cert, enz.) • Voegt selectievakje toe voor het toestaan van bypass state selectie. • Repareert crash op Windows als een nieuw certificaatverzoek wizard opgestart wordt. • Voegt ondersteuning toe voor het valideren van zone nummers en het aanvragen van deze. • Staat batch mode (-x) toe zonder vensters weer te geven • Als er dubbel-geklikt wordt op een ingang in de "Edit Station Locations" dialoog, open dan die ingang voor bewerken, sluit niet alleen maar de modale dialoog. • Verandert de "OK" knop in de "Edit Station Locations" dialoog naar "Close" omdat dat is wat er gebeurt. • Vernieuwt wachtwoord dialogen om "enter" waar mogelijk te gebruiken voor activatie. • Voegt "-p <wachtwoord>" en "-o <output-bestand>" argumenten toe aan tqsl. 5.4.10. xdemorse • Gebruikt nu de ALSA geluidsinterface in plaats van de oudere (en gewoonlijk niet werkende) OSS • Verschillende veranderingen in de transceiver CAT code om beter met foutcondities om te gaan en aangezet kan worden met de "Receive" knop, zodat CAT alleen aangezet wordt als xdemorse echt Morse signalen ontvangt. • Verhoogt de hoogt van de 'scope' en waterval displays voor het verbeteren van de resolutie. • Scheidt de 'Auto Speed' controleknop af naar zijn eigen frame. • Verandert het Mark/Space detectie schema om de gemiddelde waarde van de helling van de Goertzel detector te meten. 40 Medewerkers A. Medewerkers Bij elke release levert een groot aantal mensen een bijdrage aan Fedora. Onder hen zijn een aantal schrijvers en vertalers die deze vrijgave-informatie gemaakt hebben. De volgende pagina's vermelden deze medewerkers. A.1. Schrijvers • Akira Tagoh < tagoh AT redhat DOT com > • Ben Cotton < bcotton AT fedoraproject DOT org > • Claneys Skyne < claneys DOT skyne AT gmail DOT com > • Christopher R. Antila < crantila AT fedoraproject DOT org > • Chuck Frain < linux AT chuckfrain DOT net > • Daiki Ueno < dueno AT redhat DOT com > • Jens Petersen < petersen AT redhat DOT com > • John J. McDonough < jjmcd AT fedoraproject DOT org > • Peng Wu < pwu AT redhat DOT com > • Pravin Satpute < pravins AT fedoraproject DOT org > • Romain Forlot < rforlot AT yahoo DOT com > • Ruth Suehle < rsuehle AT gmail DOT com > • Stephen Gordon < sgordon AT redhat DOT com > • Yuri Chornoivan < yurchor AT ukr DOT net > • Yuri Khabarov < b00blik AT fedoraproject DOT org > A.2. Vertalers • Nick Bebout <[email protected]> • Valentin Laskov <[email protected]> • Yuri Chornoivan <[email protected]> B. Herzieningsgeschiedenis Herziening Tue May 2012 17.0 Verwijder draft-watermerk Voeg vermelding vertalers toe Refereer naar A.1 schrijvers Herziening 16.97 Refereer naar A.1 schrijvers Mon May 7 2012 41 Vrijgave informatie BZ#817295 - verschillende typefouten en verkeerde links BZ#817553 - Typefouten en verkeerde formattering in Amateur Radio en Scientific and Technical sectiens gimp is vernieuwd naar 2.8.0 Sectie over multi-seat Veranderingen in direct kernel boot BZ#819160 - Typefout in Circuit Design BZ#819161 - Correcte URL in Circuit Design BZ#819164 - typefout in Embedded Development sectie Verhoog kernel versie naar 3.3.4 Herziening Tue Mar 27 2012 16.96 Voeg lijst met schrijvers toe Bureaublad sectie toegevoegd Index ingangen toegevoegd Opmerking over btrfs toegevoegd Refereer naar A.1 schrijvers Herziening Wed Mar 21 2012 16.95 Beta F17 informatie vrijgegeven Refereer naar A.1 schrijvers Herziening Tue Mar 20 2012 16.93 Begin van beta F17 informatie John McDonough [email protected] Herziening Tue Nov 29 2011 John McDonough 16.3 [email protected] Minimum RAM correctie - BZ#754439 Service naam veranderingen - BZ#754145 Verander breedsprakigheid van CPU eisen - BZ#499585 Herziening Mon Nov 7 2011 John McDonough 16.2 [email protected] Vertrouwd opstarten haalde het niet voor Fedora16 (overzicht, opstarten) Ask Fedora toegevoegd Lijst met medewerkers toegevoegd Herziening Mon Oct 23 2011 John McDonough 16.1 [email protected] Verschillende typefouten - BZ#741975 Betere tekst voor systemd database afhandeling - BZ#743614 Verbeterde tekst voor het instellen van meerdere PostgreSQL servers - BZ#743618 Waarschuwing over GRUB gebruiker - BZ#737187 Voeg vermelding over D2 toe - BZ#743960 Waarschuwing over UID/GID verandering - BZ#739661 42 Herzieningsgeschiedenis Opschonen van links rc.local niet meer verpakt - BZ#745235 Virtualisatie beveiliging - BZ#746015 GTK gebruik van hoofdletters - BZ#747940 QEMU gebruik van hoofdlettersn - BZ#746672 tegen VG Opgedragen aan Dennis Ritchie Herziening 16.0 Vrijgave Mon Oct 10 2011 John McDonough [email protected] Herziening Mon Oct 10 2011 15.99 Benoemen van F16 - BZ#741830 Typefout in Grub - BZ#743981 Extra index termen John McDonough [email protected] Herziening Fri Aug 16 2011 15.98 Vrijgave voor F16 beta John McDonough [email protected] Herziening Thu Jun 23 2011 John McDonough 15.2 [email protected] Vereist geheugen voor installatie (BZ#699770) Herziening Fri Jun 3 2011 John McDonough 15.1 [email protected] Typo in Virtualisatie (BZ#705928) gnuplot niet GNU plot (BZ#707318) apparaat naamgeving (BZ#707730) Correct versie nummer van boost (BZ#707786) Verwijder referentie naar verdwenen GS-Theme-Selector (BZ#708085) Herziening Sun May 8 2011 15.0 Geheugen (BZ#699770, 701780) Xfce stand van zaken (BZ#699977) Wireshark rechten veranderingen Uitzetten met systemd (BZ#701638) John McDonough [email protected] Herziening Fri Apr 15 2011 14.98 Verwijder Dom0 Verwijder dnssec Verwijder riak John McDonough [email protected] 43 Vrijgave informatie Voeg waarschuwing over Netwerkverbindingen toe Voeg tekst toe over IcedTea Herziening Mon Apr 11 2011 14.97 Voeg index ingangen toe John McDonough [email protected] Herziening Tue Apr 5 2011 John McDonough 14.96 [email protected] Verwijs voor kernel naar kernelnewbies (Kernel) Verwijs voor kenmerken naar F15 in plaats van algemene kenmerk pagina (Overzicht) Juiste boxgrinder URL (Virtualisatie) Juiste Python URL (Ontwikkelgereedschappen) Juiste Rails URL (Ontwikkelgereedschappen) Juiste avr-gcc URL (Embedded ontwikkeling) Juiste avr-c++ URL (Embedded ontwikkeling) Juiste avr-binutils URL (Embedded ontwikkeling) Juiste dfu-programmer URL (Embedded ontwikkeling) Juiste xlog URL (Amateur radio) Juiste splat URL (Amateur radio) Verwijder overbodige systemd en voeg administratieve gebruiker toe volgens Rahul Herziening Tue Apr 5 2011 14.95 Geconverteerde beats John McDonough [email protected] Herziening Tue Mar 22 2011 14.90 Leeg Fedora 15 skelet John McDonough [email protected] Herziening Sun Oct 31 2010 John McDonough 14.1 [email protected] Verwijder opstart paragraaf en daarmee alle referenties naar systemd Herziening Fri Oct 15 2010 14.0 Voorbereiding voor GA Muis veranderingen toegevoegd Pino/Gwibber veranderingen toegevoegd Systemd als voorbeeld markeren Ontwerp status verwijderen John McDonough [email protected] Herziening 13.95 John McDonough [email protected] 44 Mon Sep 13 2010 Herzieningsgeschiedenis Voorbereiding voor beta vrijgave Herziening 0 Sat Sep 4 2010 John McDonough [email protected] Initiële aanmaak met publican Initiële wiki conversie Register Symbolen 3dfx Voodoo 3, 11 Voodoo 4, 11 Voodoo 5, 11 A Ada, 22 ADIF, 36 Adobe Illustrator, 15 Afdrukken, 22 Amazon EC2, 9 AQMP, 9 archimedes, 26 ARM, 22 Cortex A7, 22 ATI Rage 128, 11 avarice, 35 AVR ATmega8, 37 ATmega88P/168P, 35 ATmega8U2/16U2/32U2, 35 ATtiny4313, 35, 35 ATxmega16D4, 35 ATxmega256A3, 35 Xmega, 22 avr-gcc, 35 avrdude, 35 Aziatische lettertypes, 20 B Bengali, 20 Berekening Numerieke, 28 Bestandssystemen groot, 7 versleuteld, 7 Bewegingstracking, 20 Biferno, 25 45 Vrijgave informatie blender, 20 Bohm Potential Model, 26 Boot Direct kernel, 5 PXE, 5 Boxes, 13 Braille, 11 brltty, 11 btrfs, 8 bugzilla, 25 bzr, 25 C C, 22 Calamus Vector Graphics, 15 Calibre, 20 Cantor, 13 CAT code, 40 Ceylon, 25 cherrytree, 15 Chinese, 20 chirp, 35 CloudStack, 9 Codec GSM, 36 Speex, 36, 37 Console Disk Jockey, 21 Contestia 64/1000, 36 Contour Smoothing, 37 Controlegrafiek, 31 cryptsetup, 7 CTCSS, 37 Culmus, 20 CUPS, 22 Cusum, 31 CW, 36, 36, 40 D Debugging PDI, 35 Density Gradient, 26 DIA Shapes, 15 Direct kernel boot, 5 Disk Jockey, 21 Dockstation Plugbaar, 14 Document, 13 Dolphin, 13 doxygen, 23 DRI, 11 DTMF, 37 46 Herzieningsgeschiedenis Dynamisch schilderenPainting, 20 E e2fsprogs, 7 Echolink, 36, 37 Eisen geheugen, 3, 4 processor, 3, 4 Schijfruimte, 4 emacs, 23 EMWA, 31 epstool, 21 Essex, 9 evolution, 15 ext4, 7 F Fishbone-diagram, 31 fldigi, 36 fllog, 36 flmsg, 36 Fortran, 22 Fouten rapporteren, 2 Frequenties programmering, 35 G gcc, 22 GChem3d, 26 GChemCalc, 26 GChemPaint, 26 gdb, 23 Geheugenvereisten, 3, 4 Gerber Viewer, 33 gerbv, 33 gimp, 21 git, 24 GNOME, 11, 13 gnome-chemistry-utilities, 26 gnuplot, 27 gnuradio, 36 Goffice, 26 Google Earth, 37 GSM, 36 gtkwave, 34 gubbi-fonts, 20 Gujarati, 20 Gwenview, 13 H hamlib, 36 Hamming, 37 Haskell, 23 47 Vrijgave informatie highlight, 25 Hindi, 20 HippoCanvas, 14 Horizon, 9 Hulp, 2 I i810, 11 IaaS, 9, 9 IBus, 20 ibus-fep, 20 ibus-hangul, 20 ibus-m17n, 20 ibus-pinyin, 20 ICAO, 37 Icecast, 21 idjc, 21 InChI, 26 InChiKey, 26 Indic Typing Booster, 20 initrd, 5 Installatie, 8 Intel i810, 11 i815, 11 IA32, 22 x86-64, 22 IRIX, 22 Irregular Terrain with Obstructions Model, 37 Ishikawa-diagram, 31 ITM, 37 ITU zone valideren, 40 ITWOM, 37 J Java, 23 JBoss, 23 JTAGICEmkII, 35 K Kannada, 20 Kate, 13 KDE, 12 kernel, 5 kicad, 34 Kivio Stencils, 15 Kleurprofiel, 22 ko-han2, 20 Korean, 20 krb5-werkstation, 7 KRunner, 13 kSecretService, 12 48 Herzieningsgeschiedenis KVM, 8 kWallet, 12 KWin, 12 L lapack, 27 LaTeX, 15 lemonpos, 15 libguestfs, 9 libpwquality, 6 libreoffice, 15 libvirt, 7, 8, 8 libvirt-sandbox, 7 Lilypond, 15 Linux kernel, 5 llvmpipe, 11 Lohit, 20 Longley-Rice, 37 LUKS, 7 M m17n, 20 Macintosh Picture, 15 mapnik, 28 Marathi, 20 Marble, 13 mathomatic, 28 Matrox MGA G200, 11 G400, 11 G450, 11 G550, 11 mercurial, 25, 25 Mesa, 11 METAR, 37 mga, 11 MIDI, 22 Mikrokopter.de, 35 MIPS, 22 monodevelop, 26 Monte Carlo Quantum, 26 Motorola QC2, 37 Multi-Seat, 14 Multi-touch, 11 mysql, 9, 15 N Nanum, 20 National Semiconductor CR16, 22 navilu-fonts, 20 NBEMS, 36 49 Vrijgave informatie Notities maken, 15 Numerieke berekening, 28 O OCCI, 9 Oceaan simulatie, 20 octave, 28 Okular, 13 Olivia, 36 Open vSwitch, 9 OpenBSD, 22 OpenGL, 11 OpenJDK, 23 OpenMP, 22 OpenNebula, 9 OpenStack, 9 P Palet AI, 15 EPS, 15 GPL, 15 PostScript, 15 SOC, 15 paraview, 28 Paretografieken, 31 Path loss, 37 pcb, 34 PCI Express, 11 pciutils, 11 Piano Keyboard, 22 Plasma Workspace, 12 Point of sale, 15 postgresql, 9 POV-Ray, 15 PowerPC, 22 Printed Circuit Board, 34 Procesmogelijkheden, 31 Processorvereisten, 3, 4 Programmering frequenties, 35 Programmers FT2232, 35 MPSSE, 35 parallel, 35 serial, 35 Programming TPI, 35 Propagation, 37, 37 pspp, 28 PSPPIRE, 28 PTT, 37 50 Herzieningsgeschiedenis PXE Boot, 5 Pypi, 14 Q QEMU, 8 Qpid, 9 QR Factorization, 27 qrq, 36 QSL, 40 qtel, 36 QtQuick, 12 Quantum, 9 Quantum Effective Potential, 26 R R, 30 R-qcc, 31 R-qtl, 31 R-zoo, 31 r128, 11 RabbitMQ, 9 rachote, 15 Radio programmering, 35 Rapporteren Fout en kenmerk verzoek, 2 rcs, 24 Rendering, 20 Software, 11 repo, 5 RPL, 25 Ruby, 25 S S3 Savage 3D, 11 Savage 4, 11 sandbox, 7 savage, 11 Schijfruimte eisen, 4 scribus, 15 Secure Containers, 7 SELinux deny-ptrace, 6 Shewhartgrafiek, 31 Shoutcast, 21 Signal strength, 37 SIL OFL, 20 sis, 11 SiS 300, 11 540, 11 51 Vrijgave informatie 630, 11 730, 11 SMILES, 26 Smooth Scrolling, 11 Solaris, 22 Speex, 36, 37 splat, 37 sqlite, 10, 15 stage2, 5 Statistiek, 30 Statistische procescontrole, 31 subversion, 25, 26 Sugar, 14 SvxLink, 36 svxlink-server, 37 systemd, 7 T Tamil, 20 tdfx, 11 Terrain Model Irregular, 37 Texas Instruments C6X, 22 Tilera TILE-Gx, 22 TILEPro, 22 Time tracking, 15 timeline, 17 Tru64 UNIX, 22 trustedqsl, 40 U unichrome, 11 V Veelgestelde vragen Fedora, 2 Versleutelde bestandssystemen, 7 veusz, 33 Via Unichrome, 11 Unichrome Pro, 11 virt-manager, 8 virtio-scsi, 8 vmlinuz, 5 VOX, 36, 37 vpmk, 22 vym, 17 W Wachtwoord Kwaliteitscontrole, 6 52 Herzieningsgeschiedenis Wacom tablet, 13 WeFAX, 36 WenQuanYi Zen Hei, 20 WenQuanYi Zen Hei Sharp, 20 Wiki Fedora, 2 Windows Metafile, 15 X xdemorse, 40 Xfig, 15 Xinput, 11 Z zenheiset, 20 zh-pinyin, 20 Zone ITU, 40 53 54