Veel voorkomende vragen over de bof voor studenten Leiden Maart 2011 Q: Wat is de bof? A: Bof is een infectieziekte, veroorzaakt door het bofvirus. Q: Wat zijn de ziekteverschijnselen? A: Naar schatting verloopt ongeveer een derde van de bofinfecties zonder klachten. Het begint met koorts, spierpijn, hoofdpijn en malaise Kenmerkend: zwelling van de speekselklier (voor het oor). Eenzijdig of dubbelzijdig. Deze vergrote speekselklier veroorzaakt pijn. Ook pijn bij het openen van de mond en oorpijn zijn een veelgenoemde verschijnselen. Q: Hoe lang kunnen deze klachten duren? A: Ongeveer een week. Binnen twee weken zijn de klachten meestal geheel verdwenen. Q: Welke complicaties kunnen zich voordoen? A: Bij jonge kinderen heeft de ziekte een mild verloop. Complicaties doen zich vooral voor op oudere leeftijd. Bij mannen kan een ontsteking van de teelbal ontstaan, meestal eenzijdig, soms met onvruchtbaarheid als gevolg. Bij vrouwen kan een ontsteking van de eierstokken voorkomen, welke slechts zeer zelden de vruchtbaarheid aantasten. Zelden: Meningitis (hersenvliesontsteking), encefalitis (hersenweefselontsteking), ontsteking van de alvleesklier, ontsteking van de schildklier, ontsteking van de gewrichten en de hartspier. Een enkele maal komt eenzijdige doofheid voor. Q: Hoeveel tijd zit er tussen besmetting en ziek worden? A: Tussen de 12 en 25 dagen Q: Hoe raak je besmet met het virus? A: Druppelinfectie uit de neus- en keelholte d.m.v. hoesten, niezen en praten en door handcontact. Q: Hoe lang blijft iemand besmettelijk? A: Vanaf twee dagen vóór de zwelling van de onder en/ of bovenkaak tot ongeveer vijf dagen na het begin van de zwelling. Ook mensen die geen klachten hebben kunnen besmettelijk zijn. Q: Is er een behandeling tegen de bof? A: De bof wordt veroorzaakt door een virus, antibiotica hebben dus geen zin. De behandeling bestaat uit pijnbestrijding, rusten en veel drinken. Q: Kan je getest worden op het bofvirus? A: Besmetting door virus kan door middel van laboratoriumtesten uit speeksel, urine en bloed aangetoond worden. Q: Ik heb de bof al eens gehad. Kan ik het nog een keer krijgen? A: Als je de bof ooit hebt gehad dan ben je in principe beschermd. Echter, niet alle mensen die veronderstellen dat ze de bof hebben gehad, hebben ook daadwerkelijk de bof doorgemaakt. De verschijnselen die lijken op de bof kunnen ook door een andere ziekte veroorzaakt worden. Afdeling infectieziekten van de GGD Hollands Midden, telefoonnummer 071-516 33 61 1 Q: Ik ben gevaccineerd tegen de bof, kan ik het dan alsnog krijgen? A: Ja, maar vooralsnog zijn de ziekteverschijnselen bij gevaccineerde mensen mild en de kans op complicaties laag. Q: Wie lopen risico op het krijgen van de bof? A: Iedereen die niet gevaccineerd is of op natuurlijke wijze immuniteit heeft verworden: kinderen van 6 - 14 maanden die hun eerste BMR nog niet hebben gekregen kinderen die om bepaalde redenen niet gevaccineerd zijn volwassenen geboren voor 1983 die de ziekte niet hebben doorgemaakt mogelijk zijn er personen bij wie de vaccingeïnduceerde immuniteit sneller daalt dan gewenst. Q: Ik heb geen klachten. Kan ik wel besmet zijn met het bofvirus? A: De kans bestaat dat je de bof hebt zonder klachten te hebben. Q: Bij mij is bof vastgesteld. Wat kan ik doen om besmetting te voorkomen? A: Maatregelen als handen wassen en hoesthygiëne zijn altijd zinvol, maar aangezien de bof zeer besmettelijk is zal hiermee de overdracht niet volledig voorkomen kunnen worden. Q: Bij mij is bof vastgesteld. Mag ik naar de universiteit? A: Ja, weren is niet zinvol en niet nodig. Niet alleen is de bofpatiënt vóór het krijgen van klachten al besmettelijk, maar ook heeft ongeveer de helft van de bofpatiënten geen typische symptomen. Besmetting met anderen heeft dus meestal al plaatsgevonden voordat de diagnose gesteld is. Q: Ik ben niet gevaccineerd, mag ik naar de universiteit / studentenvereniging? A: Weren van niet-gevaccineerden is ten tijde van een epidemie niet zinvol. Niet alleen is de bofpatiënt voor het krijgen van klachten al besmettelijk, maar ook heeft ongeveer de helft van de bofpatiënten geen typische symptomen. Besmetting met anderen heeft dus meestal al plaatsgevonden voordat de diagnose gesteld wordt. Q Hoe heet de vaccinatie tegen de bof? A: BMR = Bof, Mazelen, Rode hond. Het is een zogenoemd combinatie vaccin. Q: Waarom worden mensen tegen de bof gevaccineerd? A: Bof kwam zeer vaak voor, waardoor veel schoolverzuim en hoge frequentie ziekenhuisopnames voor bofmeningitis (hersenvliesontsteking). Q: Waarom worden mensen die gevaccineerd zijn niet opnieuw tegen de bof gevaccineerd? A: Het is niet duidelijk of het vaccin werkt tegen het virus dat nu heerst. Een vaccinatie geeft geen garantie dat je voor dit bofvirus beschermd bent. Vooralsnog zijn de ziekteverschijnselen bij gevaccineerde mensen mild en de kans op complicaties laag. Q: Ik ben niet gevaccineerd tegen de bof en heb vroeger geen bof gehad, wat moet ik doen? A: Om complicaties van de bof te voorkomen is het zinvol je tegen de bof te laten vaccineren. Q: Krijgen studenten die niet gevaccineerd zijn een oproep voor een vaccinatie? A: Nee, studenten die kunnen aantonen niet-gevaccineerd te zijn tegen de bof kunnen contact opnemen met de GGD Hollands Midden, afdeling infectieziekten: 071-516 33 61 2 Q: In mijn kennissenkring zijn er mensen met bof, kan mijn georganiseerde feest/vakantie met deze kennissenkring doorgaan? A: Gezien de bofpatiënt voor het krijgen van klachten al besmettelijk is, heeft besmetting met anderen meestal al plaats gevonden. Ook krijgt ongeveer de helft van de bofpatiënten geen typische symptomen en is het annuleren van vakanties/feesten niet zinvol. Wel is er tijdens feesten/evenementen de kans groter bof op te lopen en de verspreiden. Q: Ik ben zwanger en ben op bezoek geweest bij iemand die de bof heeft. Wat kunnen de consequenties zijn voor zowel mij als mijn ongeboren kind? A; Het risico van zwangeren is afhankelijk van reeds bestaande afweer door vroege vaccinatie of doorgemaakte bof. Zwangere vrouwen tot de derde zwangerschapsmaand hebben bij het doormaken van de bof een licht verhoogd risico op een spontane abortus. Er is geen risico op geboorteafwijkingen van de vrucht of vroeggeboorte. Vaccinatie tegen bof, mazelen en rode hond is gecontraindiceerd bij zwangere vrouwen. Voor medewerkers / studenten die korter dan 13 weken zwanger zijn is het beter om het contact met een bofzieke te vermijden, tot vijf dagen na de eerste klachten van klierzwelling. Q: Ik ben zwanger. Mag ik op bezoek bij iemand met de bof? A: Nee. Het is beter om het contact te vermijden met de zieke, tot vijf dagen na de eerste klachten van klierzwelling. Indien je nog vragen hebt, kun je bellen naar de afdeling infectieziekten van de GGD Hollands Midden. Telefoonnummer 071-516 33 61 tijdens kantooruren. 3