Bewijs het maar eens! 1. Je kunt drie verschillende godsbewijzen noemen: - Schepping - Bijbel - Persoonlijke ervaringen 2. Je kunt uitleggen welke beperkte waarden godsbewijzen kunnen hebben: - Er zijn nog steeds atheïsten - Het kan allemaal een ‘illusie’ zijn 3. Je kunt uitleggen wat de bijbel over de waarde van godsbewijzen zegt met behulp van Lucas 16 en Jakobus 2: In Lucas 16 staat dat Jezus zegt dat de bijbel de belangrijkste geloofsovertuiging is en dat als mensen daardoor niet geloven dat een wonder dat dan ook niet bereikt. Jezus zal dit wel geweten hebben omdat hij hier ervaring mee had. In Jakobus 2 staat dat demonen ook geloven dat god de enige is maar toch zijn ze bang. Dit komt omdat er verschil zit tussen geloven DAT God bestaat en geloven IN god. 4. Je kunt duidelijk maken hoe je als gelovige spreekt over God en welke waarde godsbewijzen daarin hebben: De bijbel doet meer dan wonderen. Je kunt godsbewijzen als argumenten gebruiken dat het bestaat maar dan geloven ze alleen DAT god bestaat en geloven ze nog niet meteen IN god. Dit moet vanuit de liefde van de heilige geest komen. 5. Je kunt aangeven dat artikel 1 NGB kwetsbaar en lovend praat over God. Je kunt dat met voorbeelden uit artikel 1 verduidelijken: Hij doet het kwetsbaar omdat je de eigenschappen van God tegen elkaar kunt uitspelen. Bijvoorbeeld: als hij een overvloedige bron van al het goed is waarom is er dan zoveel pijn, verdriet en ziekte? 6. Je vergelijkt de opstelling van Guido de Bres met je eigen manier van uitkomen voor je geloof in God: Ik vind dat Guido de Bres heel dapper is want hij werd als christen vervolgt en alsnog durft hij met veel overtuiging te zeggen dat hij gelooft hij gelooft echt in God. Ik vind het zelf soms wel lastig om ervoor uit te komen omdat ik zelf ook wel is twijfel. 7. Je kunt tenminste vijf eigenschappen van God opnoemen uit artikel 1 van de NGB en je kunt ook onder woorden brengen wat elk van die eigenschappen betekent voor jou eigen geloofsleven: - Rechtvaardig: Hij maakt zijn beloftes waar - Volkomen wijs: Alles wat hij doet is met wijsheid - Oneindig: God is overal. - Onzienlijk: We kunnen hem niet zien. - Ondoorgrondelijk: We kunnen niet altijd begrijpen waarom hij iets doet en moeten hem daarom gewoon vertrouwen. 8. Je kunt uitleggen wat het betekent dat God in artikel 1 eenvoudig, geest en onveranderlijk wordt genoemd: - Eenvoudig: God is uit één stuk. Er zijn nooit spanningen tussen de eigenschappen. - Geest: Hij heeft geen lichaam. Toch word er vaak gesproken van een lichamelijke gestalte om ons het idee te geven dat hij echt daden kan doen (handen) en naar ons luistert (oren) en ons altijd kan zien (ogen). - Onveranderlijk: Hij blijft trouw aan zichzelf en zal ons nooit laten vallen Hoe ken jij God? 1. Je kunt duidelijk maken op welke twee manieren je God kunt leren kennen - Door de schepping, onderhouding en regering van de wereld - Door de bijbel 2. Je kunt uitleggen dat voor het kennen van God uit de bijbel het noodzakelijk is dat de bijbel geschiedenis schrijft - Zodat wij de feiten weten van wat er is gebeurd. Want wij leren God kennen door wat hij doet en wat hij heeft gedaan. 3. Je kunt in eigen woorden de inhoud van artikel 2 NGB weergeven - In artikel 2 gaat het erover dat we God kennen door 2 dingen. De schepping en de bijbel. Alleen de schepping is al super en is genoeg om mensen te overtuigen van het bestaan van God. De bijbel zorgt ervoor dat we God beter leren. 4. Je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn voor het leren kennen van God, wanneer je tegen de bijbel aankijkt vanuit de Rooms Katholieke Kerk, de wederdopers, H.M. Kuitert of ds. Nico ter Linden. - Rooms Katholieke kerk: We kennen God door de kerk. De bijbel is onduidelijk en onvolledig. De kerk heeft apocriefen toegevoegd. - De wederdopers: De openbaring door Gods geest is belangrijker dan de bijbel. Bijbel is een BIJ bel. - H.M. Kuitert: De bijbel bevat verschillende godsbeelden. Je kunt er gewoon één kiezen die bij jou past. (wehkampgids) - Nico ter Linden: Wel waar maar niet echt gebeurd. 5. Je kunt met tenminste vier argumenten reageren op de vraag waarom mensen die geen bijbel kennen toch niet te verontschuldigen zijn volgens artikel 2 NGB en Rom 1:20 - We leven na de zondeval. - Mensen weigeren in de natuur Gods hand te zien. - In natuurreligies vormen mensen zich een verkeerd beeld van God. - Onze voorouders waren nalatig - De Heer gaat tot het uiterste om de wereld te redden - Er is verschil in het oordeel. - God is Rechter, wij niet! Het gezag van de bijbel 1. Je bent in staat een schriftkritische tekst te analyseren en het standpunt van de schrijver correct weer te geven. - Wat volgens de schrijver geloofwaardig is en wat niet. Hij bepaalt wat je moet zien als Gods Woord en wat je uit de bijbel moet schrappen. 2. Je kunt het standpunt ds. Nico ter Linden over de opstanding van bijbels commentaar voorzien en daarin aangeven hoe ingrijpend zijn opvatting is voor de grondslag van het christelijke geloof. - Nico zegt dat alleen de ziel van Jezus in de hemel is > Jezus is met lichaam en ziel in de hemel. - Nico zegt dat het lege graf gewoon een plaatje bij het bericht is > het wordt juist beschreven als gebeurtenis, het is echt gebeurd. - Nico zegt dat het niet belangrijk is of het graf leeg was > juist wel belangrijk, het bewijs van een geslaagde verlosser. - Nico denkt dat er eerst geloof in de opstanding was en daarna het verhaal kwam > eerst de feiten, dan het geloof - Nico vindt dat je niet van iedereen kan verlangen dat hij/zij zonder beelden kan geloven > hoogmoed - WE KENNEN GOD DOOR ZIJN DADEN IN DE GESCHIEDENIS 3. Je kunt uitleggen wat bedoel wordt met de inspiratie van de bijbel. - Het is geïnspireerd door God. God liet zijn woord horen door de heilige geest en die heeft de woorden in de Bijbelschrijvers mond gelegd. Mensen zijden het en ze schreven het op. Ze spraken en schreven namens God. 4. Je kunt twee belangrijke teksten noemen en verklaren met betrekking tot het gezag van de bijbel: 2 Tim. 3:16 en 2 Petrus 1:21. - In 2 Tim 3:16 staat dat elke tekst door God is geïnspireerd en dat het gebruikt kan worden voor onderricht en om fouten te weerleggen. - In 2 Petrus 1:21 staat dat Gods woord is voortgebracht door de heilige geest via mensen. 5. Je kunt duidelijk maken wat bedoeld wordt met de begrippen mechanische en organische inspiratie, illuminatie, tekstkritiek en Schriftkritiek. Je kunt ook aangeven waarom het belangrijke begrippen zijn als het gaat over het gezag van de bijbel. - Mechanische inspiratie: letterlijk opgeschreven bijvoorbeeld, toespraken of de wet. - Organische inspiratie: God gebruikte de eigen kenmerken van de mensen die de bijbel schreven om zijn Woord te vertellen. - Illuminatie: Wij worden verlicht door de heilige geest. Hij geeft wijsheid en inzicht. Maar wij kunnen geen onfeilbare woorden spreken met goddelijk gezag. - Tekstkritiek: De oorspronkelijke tekst zo dicht mogelijk krijgen. Ze zoeken oudere handschriften om fouten uit de ‘grondtekst’ te halen. - Schriftkritiek: Eerbied en geloof voor het gezag van de bijbel ontbreken. Mensen bepalen zelf wat geloofwaardig is en wat niet. - Het is belangrijk om te weten hoe de bijbel in elkaar zit en hoe je door kunt hebben wat echt Gods woord is en wat niet. 6. Je kunt enkele voorbeelden geven van schijnbare tegenstrijdigheden in de bijbel. - Verschil in het verhaal over Jezus en de ezelin. Het ene verhaal zegt dat er 1 veulen stond en het andere verhaal zegt dat er een veulen en een ezelin stond. - Verschil in het gebed, het ene gebed mist een paar verzen vergeleken met het gebed in een ander deel van de bijbel. 7. Je kunt een aantal mogelijke verklaringen voor deze ‘zogenaamde’ tegenstrijdigheden noemen. - Het gaat niet om de kleine details. Maar er zijn wel wat verschillen te verklaren: Schrijver Iedere doelgroep andere accenten Zorgvuldig lezen: zeg niet te snel dat iets niet klopt! Menselijke factoren > onvolkomen inzicht, overschrijffouten 8. Je kunt met voorbeelden duidelijk maken dat de bijbel veel verschillende literaire genres kent die ieder om een uitleg vragen. - Je hebt geschiedenis, visioenen en liederen enzovoort. 9. Je kunt in eigen woorden artikel 3 van de NGB weergeven. Het Woord van God is voortgekomen door mensen die door de Heilige Geest gedreven zijn. God heeft ervoor gezorgd dat mensen alles opschreven. De bijbel is af 1. Je kunt uitleggen dat er veel aan vast zit als je aanneemt dat de bijbel niet door God zelf gegeven is. Je hele beeld van God veranderd dan. God zou dan een machteloze God zijn als hij niet in zou grijpen wanneer mensen iets over God zeggen wat niet klopt. Hij zou toch wel voor de juiste informatie kunnen zorgen? Interesseert God het niet wat mensen over hem denken? Mensen zouden geen rekening meer houden met hem. 2. Je kunt uitleggen wat de logica van moderne dwalingen inhoudt. Als je aanneemt dat de bijbel niet door God is gegeven dan praat je over een machteloze god. Je beeld van God veranderd. We gaan onze eigen verklaringen zoeken door onze eigenwijsheid en conclusies trekken over waar God toe in staat is. 3. Je kunt uitleggen waarom je de bijbel een liefdesbrief zou kunnen noemen. Gods woord zijn geen koele mededelingen maar woorden met lokkende warmte. ‘Hier voor jou. Lees maar!’ Leefregels; het meest belangrijk vind ik dat je steeds dicht bij Mij blijft Bemoediging; ik blijf alle dagen bij je, echt! Waarschuwingen; laat je toch niet wijsmaken dat ik niet opgestaan ben uit de dood, je hele vertrouwen op Mij zou eraan gaan Verlangen; Zie, ik kom spoedig 4. Je kunt duidelijk maken wat het –beperkte- belang is van de apocriefe boeken. In apocriefe boeken kun je God niet leren kennen en je kunt je er je geloof ook niet op bouwen omdat het geen Goddelijke geschriften zijn. Je krijgt wel oog voor welke gevaren de kerk in de eerste eeuwen bedreigd hebben. 5. Je kunt uitleggen wat het boek Jezus Sirach en Luc 24:44 duidelijk maken. Jezus Sirach gaat over de 3-deling (de wet, de profeten en de overige boeken) dit zijn de heilige schriften. In Lucas 24:44 kom je regelmatig dezelfde aanduidingen tegen. Er word hier door Jezus gesproken over de wet van Mozes en de profeten en de psalmen. Apocriefe boeken hebben dus niet zoveel gezag als die geschriften. 6. Je kunt uitleggen wie Marcion was, hoe hij over God dacht en hoe hij de omvang van de canon aantastte. Marcion groeide op in Sinope aan de Zwarte Zee. Daarna leefde hij in Rome. Daar werd hij in 144 na Chr. uit de gemeente gezet. Marcion dacht dat God zich niet zou bezig houden met oorlogen en veroveringen. Hij achtte God ook te hoog voor de schepping van de wereld. Zijn oplossing: twee goden, één van het OT en de andere als vader van Jezus. OT zou weg moeten volgens hem. In het NT accepteerde hij maar elf boeken. Het evangelie van Lucas en tien brieven van Paulus. Maar ook in deze elf waren er heel wat passages die in zijn ogen geen genade kon vinden. Marcion kun je wel vader van Schriftkritiek noemen. 7. Je kunt met argumenten aangeven dat de omvang van de bijbel nooit officieel is vastgesteld. Vaststelling van de canon: 393 synode van Hippo regius en 397 synode van Carthago. Maar deze synodes hebben niets vastgesteld. Ze hebben wel een lijst met Bijbelboeken gepubliceerd, maar dat was niet om te verklaren: bij dezen zijn deze boeken canoniek. Nee, de enige reden was, dat men op de synode afgesproken had: voortaan lezen we alleen nog maar canonieke boeken in de eredienst. Canoniek en apocrief 1. Je kunt de begrippen canon, testament en verbond uitleggen - Canon: lijst van de canonieke boeken - Testament: rechtsgeldig document, beschrijft wie wat krijgt - Verbond: afspraak, god heeft zich aan zijn volk verbonden met: Beloften: land, genade, ik zal je vader zijn Eisen: ik wil dat je mij gelooft en vertrouwt 2. Je kunt het belang van het Oude Testament onder woorden brengen - Het heeft belangrijke informatie; 10 geboden etc. - Je leert God kennen in het OT. - OT en NT zijn samen 1 verbond, ze zijn met elkaar verweven. - Voorbereiding op de komst van Jezus 3. Je kunt vier voorbeelden uit de kerkgeschiedenis geven van pogingen om de canon uit te breiden dan wel in te krimpen - Marcion; wou het OT schrappen en 11 boeken van het NT behouden. Hij dacht dat er twee verschillende Goden waren, die van het OT en de vader van Jezus. - Luther; die had moeite met Jacobus => de goede werkenleer - Mormonen; openbaringen aan Joseph Smith toegevoegd - RKK; OT apocriefen toegevoegd - Joden; alleen OT 4. Je kunt argumenten aanvoeren voor de stelling dat de canon compleet is en dus niet veranderd mag worden - Het is Gods woord, het zijn heilige geschriften - Apocriefe boeken hebben niet dezelfde kracht en gezag - Dit is genoeg, God heeft ons dit gegeven en hieruit kunnen wij God leren kennen 5. Je kunt uit artikel 5 NGB drie argumenten noemen voor het gezag van de bijbel - De kerk heeft de boeken aangenomen. - De Heilige Geest overtuigt je in je hart dat de woorden van god zijn. - Het bewijs ligt in de boeken zelf. 6. Je kunt het begrip apocrief verklaren en je kunt tenminste 4 apocriefe boeken noemen Apocriefe boeken => ‘verborgen’ boeken. Niet in de ark in de synagoge, niet duidelijk door wie en wanneer geschreven is. Onbetrouwbaar. - Tobias - Judith - Jezus Sirach - Twee boeken van de Makkabeeën 7. je kunt uitleggen hoe de apocriefe boeken een tijd lang in de bijbel terecht gekomen zijn Doordat de joodse geleerden in ongeveer 200 v. Chr. de bijbel van het hebreeuws naar het Grieks hebben vertaald, hebben ze daar de, al Grieks geschreven, apocriefe boeken in opgenomen. 8. je kunt drie redenen geven waarom apocriefe boeken niet in de canon horen - Ze zijn niet in het hebreeuws geschreven; God maakte zich bekend aan het Hebreeuws sprekende volk. - De inhoud klopt soms gewoon niet; door bijvoorbeeld historische blunders - Vrome mannen werden vereerd voor goede werken, dit klopt niet. 9. je kunt uitleggen hoe artikel 6 NGB oordeelt over de apocriefe boeken Je mag er zowel van lezen en leren zolang het overeenkomt met de boodschap van de canonieke boeken. Ze hebben alleen niet dezelfde kracht en gezag en kunnen zeker niet het gezag van de canonieke boeken verminderen. Doel en gezag van de bijbel 1. Je kunt de zeven regels voor het Bijbellezen van Peels noemen en uitleggen - Het uitgangspunt dient te zijn dat de Schrift het Woord van God is Bijbellezen vraagt om eerbiedig luisteren: God spreekt - De schriftuitlegger is aangewezen op de Heilige Geest als de grote Schriftvertolker Vraag de Heilige Geest om wijsheid en inzicht - De schrift is haar eigen uitlegster De bijbel legt zichzelf uit - De schrift heeft een hart en een omtrek De kern van de bijbel is Jezus Christus - De boodschap van de schrift is tijdbetrokken Bedenk steeds wie de eerste lezers en hoorders waren - De schrift vraagt om een heilhistorische uitleg Bijbel gaat om geschiedenis van onze verlossing - De schriftuitleg heeft te rekenen met het onderscheid in literaire vormen/genres Houdt rekening met de verschillende literaire genres 2. Je kunt onder woorden brengen wat het doel van de bijbel is. Je kunt dat in verband brengen met wat in art. 7 NGB staat over de volkomenheid van Gods woord Het doel van de bijbel is God dienen en God leren kennen. Volkomenheid is dat de bijbel genoeg leert om gered te worden en dat er genoeg in de bijbel staat om Gods wil te weten. Zo weet je hoe je hem moet dienen. Als je God dient en de bijbel leest word je gered. Dat is het verbond. 3. Je kunt uitleggen hoe de RKK denkt over de bijbel en met argumenten maak je duidelijk dat deze visie niet juist is Volgens de RKK is de Schrift onvolledig en er toevallig gekomen. De bijbel moet aangevuld worden, daar zorgt de traditie voor. De paus kan bepalen wat tot de traditie hoort en kan zelfs nieuwe leer toevoegen. Deze visie is niet juist want: - De bijbel is er niet toevallig want God heeft zelf een keus gemaakt uit de vele boeken wat de kerk nodig had. - In de bijbel staat dat er niks toegevoegd mag worden. Gods woord is al volkomen en duidelijk genoeg. 4. Je kunt uitleggen wat art. 7 NGB bedoelt met typeringen: de Bijbel is volmaakt, volkomen doeltreffend, volkomen af en volkomen duidelijk - Volmaakt; God heeft de boeken uitgekozen en heeft door de heilige geest gesproken. - Volkomen doeltreffend; Het doel om God te leren kennen en in hem te gaan geloven wordt verwerkt in de bijbel. God heeft erin gezet wat nodig was. - Volkomen af; God heeft de keus gemaakt uit vele boeken welke goed waren en welke niet. Er mag niks toegevoegd worden omdat Gods woord al volkomen is. - Volkomen duidelijk; De bijbel legt zichzelf uit. Als je gelooft en de Heilige Geest om kennis en inzicht vraagt is de bijbel goed te begrijpen. Bij gereformeerden worden door de predikanten laten zien hoe duidelijk het schrift is. 5. Je kunt uit art 7. NGB zes machten noemen die het gezag van de bijbel bedreigen en je kunt daarvan voorbeelden geven uit onze tijd Machten die het gezag Heilige schrijvers De gewoonte Het grote aantal Ouderdom Ononderbroken voortgang Besluiten van concilies Vandaag bedreigen Professoren en predikanten Orgel, beamer, band ‘bijna iedereen doet dat’ ‘dat is altijd zo geweest’ Een synode of kerkenraad