Uit eigen tuin: lekker en gezond! De nieuwe moestuin Groente

Uit eigen tuin: lekker en gezond!
De nieuwe moestuin
Groente, Kruiden, Planten en Bloemen…
Een moestuin was vroeger een stukje grond met keurige rijtjes met dezelfde groenten. Maar die
groenten en kruiden kunnen gewoon gezellig in de border staan, tussen de vaste planten en
eenjarige zomerbloeiers.
Stap 1: De grond
Voor veel groente en kruiden is het belangrijk om een zonnig plekje in de tuin uit te zoeken. Over
het algemeen groeit groente in de schaduw niet goed en zal het gewas eerder last krijgen van
ongedierte en schimmels.
Het is voor alle beplanting handig om te weten met welke grondsoort je te maken hebt. Is het
kleigrond, arme zandgrond of blijft de tuin na een regenbui erg lang nat? Vaak weten de
medewerkers van een tuincentrum in de buurt wel wat de grondsoort in de omgeving is. De volgende
stap is dan om belangrijke stoffen die eventueel in de grond ontbreken, aan te vullen. Kies bij
voorkeur natuurlijke meststoffen. Deze werken wat langzamer dan kunstmest, maar zijn voor het
telen en later het eten van groente en kruiden aan te raden. In een tuin waar planten het al jaren
prima doen, kunnen er als extraatje in het vroege voorjaar mestkorrels zoals Pokon Biologische
Moestuinmest of Asef Naturen-voeding tussen de planten worden gestrooid. Als je groente gaat
planten, is het aan te raden wat Pokon Biologische Moestuingrond of Naturado Biologische Tuingrond
in het plantgat door de aarde te mengen.
Bij een nieuwe border kan het geen kwaad flink wat compost door de grond te spitten.
Gebruik in potten en bakken speciale moestuingrond en zorg dat er in de bodem drainage-gaten
zitten waardoor regen- en gietwater goed kan weglopen. Zet deze potten ook op een zonnige plek.
TIP Weinig ruimte op het balkon? Plant kruiden en niet al te grote groente in een hanging basket.
Handig is Pokon Bio Hangtuintje. In de verpakking zit een tas met openingen om de plantjes in te
zetten, speciale Bio-potgrond en voor vier maanden voeding.
Stap 2: Zaaien of planten
In een bestaande border kan er tussen vaste planten op plekken die nog leeg zijn, groente worden
geplant. Houd wel in de gaten hoe hoog de groente wordt. Rabarber wordt niet alleen hoog, maar
neemt ook flink wat ruimte in. Venkel (Foeniculum) wordt 150 cm hoog, maar een kleine plek is voor
deze plant met zijn fijne, kantachtige blad groot genoeg. Leuk is om op de achterste rij van de
border bonen tegen stokken te laten groeien. Niet alleen lekker, maar zo'n verticaal element maakt
een border nog interessanter om naar te kijken. In het voorjaar kun je bij het tuincentrum en bij
boerenbondwinkels (www.boerenbond-welkoop.nl) veel groenten- en kruidenplanten vinden. Natuurlijk
kun je veel groente ook zelf zaaien (www.vreeken.nl).
TIP Kraaien kunnen de pas gezaaide erwten uit de grond wippen. Zet er daarom een vogelverschrikker
bij.
Zelf gezaaid
Zaai zelf eens onbekende groente zoals goudgele bietjes (Beta vulgaris 'Burpee's Golden'),
stoksnijbonen (Phaseolus vulgaris 'Goldfield') of rode boerenkool (Brassica oleracea 'Roter
Krauskohl'). Ze zijn niet alleen lekker, het zijn ook nog eens beauty's van planten. Het beste
resultaat krijg je als groente in huis wordt voorgezaaid. Vul een zaaibak met doorzichtige deksel
met speciale zaal- en stekgrond. Zaal de zaden zo dun mogelijk. Geef water met de plantenspuit en
doe de deksel op de bak. Gaan de zaden kiemen, zet de deksel dan elke dag een stukje verder open.
Gaan de plantjes groeien, zet ze dan in bakken met moestuingrond. Sommige soorten kunnen pas
definitief naar buiten als er rond half mei geen sprake van nachtvorst meer is.
Makkelijke zaaiers
Er zijn ook zaden van groenten en kruiden die niet hoeven te worden voorgezaaid en meteen op de
juiste plek kunnen worden gestrooid.
Komkommerkruid (Borago)
Pompoen
Peterselie
Bindsla
Bloemkool
Samen in één potti
Door verschillende planten, groenten en kruiden met elkaar te combineren, ontstaat een gevarieerd
geheel. Je kunt ook in potten en bakken makkelijk combineren. Zet aan de voet van een roos in een
pot wat knoflook en plant bij aardbeien in een pot wat komkommerkruid. Combineer deze planten
gerust met zomerbloemen, een wintergroene buxus of een laurierboompje op stam.
TIP Soms moeten de zaden voor het zaaien eerst een nachtje weken in een bakje water. Lees daarom
altijd de zaai-instructie op het zakje.
Stap 3: De verzorging
Belangrijk is dat je groente elk jaar op een andere plek zet, zodat de grond niet uitgeput raakt.
Plantje dus dit jaar wat sla voor in de border, dan kun je daar volgend jaar beter iets anders
neerzetten. Is de sla geoogst, dan kun je op die leeggevallen plek bijvoorbeeld een eenjarige
zomerbloeier planten. Ook kunnen buurplanten elkaar versterken of elkaar juist in de weg zitten.
TIP De groente kan aan de kille buitenlucht wennen door ze overdag buiten te zetten. Bescherm ze
wel tegen nachtvorst. Zet een stolp over de plant, zet hem in een bak die 's avonds wordt
toegedekt of plaats hem in een speciaal kasje.
Een handspork (ja, zo heet het echt) kan worden gebruikt als plantschepje en handwieder € 23,50
(www.tuinspul.nl.
Groen doen met de buren
Samen een moestuin aanleggen met de buurt? Kijk voor handige tips en begeleiding op: www.knhm.nl.
Samen de buurt groener maken, wordt ook gesteund door de Postcodeloterij en het Oranje Fonds, Kijk
voor informatie en eventueel financiële steun op: www.groendichterbij.nl. Vraag wel eerst even bij
de gemeente wat de mogelijkheden zijn als je meer groen in de buurt wilt.
Slak & Co
Slakken hebben de vervelende gewoonte om van de lekkerste en mooiste planten te eten. Zelfs in één
nacht kunnen ze al flinke schade aanrichten. Het beste is om zo vroeg mogelijk in het seizoen naar
ze op jacht te gaan. Hoe meer slakken in het vroege voorjaar, hoe meer nakomelingen in de zomer!
Ga met een zaklamp in de schemering slakken zoeken en haal ze weg. Slakken houden niet van koper.
Leg rond de planten die ze lekker vinden een koperen ring of plak op potten speciale kopertape
(www.kopersporen.nl).
De larve van de koolvlieg is dol op koolplanten. Een speciale kraag zorgt ervoor dat de vlieg zijn
eitjes niet bij de wortels van de koolplant kan afzetten. Meer info: www.luxan.nl.
Oost-Indische kers trekt bladluizen aan en houdt dus luizen bij andere planten weg. Probeer altijd
vogels naar de tuin te lokken door al in de winter vetbollen en pinda's op te hangen. Vooral mezen
eten veel schadelijke insecten op.
Oogst-tips: Courgette is het lekkerst als hij niet al te groot wordt geoogst.
Geplukte tomaten kun je op een zonnige plek laten rijpen.
Peultjes zijn het lekkerst als ze jong worden geoogst en de schil nog mais is.
Veel kruiden kunnen na de pluk vers worden ingevroren.
Wil je in huis kruiden drogen, hang ze dan in bosjes op de kop in een niet-vochtige ruimte.
Plan voor een gemengde border
Eerste rij:
kropsla (zaaien of als plantje kopen), goudsbloem (Calendula) (eenjarige zomerbloeier en kruid)
ter plekke zaaien, rozemarijn (Rosmarinus), rode biet, worteltjes (ter plekke zaaien).
Tweede rij:
eenjarige zomerbloeier cosmea, palmkool (Brassica oleracea 'Nero di Toscana') zaaien of als
plantje kopen), de vaste plant ijzerhard (Verbena bonariensis) en venkel (Foeniculum vulgare).
Derde rij:
het kruid Engelwortel (Angelica archangelica), stambonen op lange stokken (zaaien), de vaste plant
ridderspoor en zonnebloemen (ter plekke zaaien).
goede buren
koolsoorten naast Oost-Indische kers
Knoflook naast spinazie
Tomaten naast ui
Knoflook naast rozen
slechte buren
Aardappel naast tomaat
Knoflook naast asperge
Kropsla naast peterselie
Zonnebloem naast aardappels