Actuele opdracht leesvaardigheid – Michiel de Ruyter

Actuele opdracht leesvaardigheid – Michiel de Ruyter
maart 2015
3 vmbo-gt
Op 26 januari ging de film Michiel de Ruyter in première. Volgens de maker,
regisseur Roel Reiné, wordt deze film over onze grootste historische held dé film
over de Gouden Eeuw. Maar al voor het verschijnen van de film was er ook kritiek.
Opdracht 1
Bekijk hier een nieuwsbericht over de kritiek die er al kwam op de film, nog voor hij in
de bioscoop te zien was.
a. Wie was Michiel de Ruyter?
b. Hoe noemen de tegenstanders van de film hem?
c. Waarom noemen ze hem zo?
d. Welke kritiek hebben de tegenstanders op de film?
e. Welke omschrijving van het begrip ‘geschiedvervalsing’ hoor je in het filmpje?
Tekst
Michiel de Ruyter: de Louis van Gaal van zijn tijd
I
Deze week gaat 'Michiel de Ruyter' in première. Een historische
spektakelfilm, over een Nederlandse held. Wij bekeken de film met Gouden
Eeuw-kenner Luc Panhuysen.
II
Luc Panhuysen waarschuwt voordat de film begint. "Ik ken geen enkele
5 historische film die voor 100 procent klopt," zegt hij. Na afloop geniet hij nog
even na, van de spectaculaire zeeslagen. Maar vooral van zijn geliefde Gouden
Eeuw, door regisseur Roel Reiné tot leven gewekt. Toch staat zijn notitieblokje
vol met onjuistheden die hij in de film gezien heeft.
III
Kleine dingetjes
10 Het zijn deels kleine, soms technische dingetjes. Zo zullen scheepskenners
direct zien dat zo'n achttiende-eeuws, Russisch fregat niet tussen de vloot van
De Ruyter hoort. Ook droeg de jonge oranjeprins Willem III zeker geen pruik.
Maar Panhuysen vindt dat niet zo erg. Want de film zal zeker zorgen voor een
nieuwe interesse in zijn grote liefde: de Gouden Eeuw. "Het kroonjuweel uit
15 onze geschiedenis! Het was een periode waarin Nederland voor het eerst een
belangrijke rol speelde op het wereldtoneel en tegelijkertijd haar voortbestaan
serieus op het spel stond. Begrijp je de Gouden Eeuw, dan weet je waar
Nederland vandaan komt." Omdat de gemiddelde Nederlander maar bar weinig
van zijn eigen geschiedenis afweet, vergeeft Panhuysen de filmmakers dat ze af
20 en toe wat bochten hebben afgesneden.
IV
Een filmmaker moet aansluiting vinden bij het publiek van tegenwoordig,
vandaar dat de historische figuren er nogal moderne manieren op nahouden.
"Zeventiende-eeuwers waren heel formeel en stijf. De Witt en De Ruyter
noemden elkaar ‘weledele’. Ze bogen voor elkaar. De Ruyter zou nooit zo
25 onbeschoft bij raadspensionaris* De Witt zijn weggelopen zoals in de film. Zeker
niet omdat hij zo gezagsgetrouw was."
V
Rumoer
Talent – Actuele opdracht leesvaardigheid – Michiel de Ruyter – 3vmbo-gt
Ondertussen is er rumoer ontstaan rond de film. Actiegroepen protesteren tegen
geschiedvervalsing, omdat de film de Hollandse slavenhandel onbesproken laat.
30 "Tja, als je dat ook nog allemaal moet belichten, wordt het wel een hele lange
film." Daarover vallen, is typisch met de blik van nu kijken, vindt Panhuysen.
"Slavernij en slavenhandel vond iedereen toen normaal. De persoon De Ruyter
wordt er niet anders door."
VI
Eén van de historische onjuistheden die Panhuysen op het randje vindt, is de
35 belangrijkste heldendaad van De Ruyter. "De onverschrokken De Ruyter die
persoonlijk in Engeland de Thames opvoer en daar de Engelse vloot in de as
legde. Onzin natuurlijk. In de film breekt De Ruyter met zijn schip door de ketting
op de Medway, waar de Britse vloot voor anker lag. Nee hoor: De Ruyter bleef
achter, bij de monding van de Medway en kwam pas de tweede dag kijken hoe
40 het ging. Maar ja, dan verzwak je wel De Ruyter als filmheld."
VII
Reddende rol
Daarmee draagt de film wel bij aan het valse beeld van de admiraal. De
reddende rol van De Ruyter was minder groot dan de film laat zien. Dat Holland
gered werd van de Engelsen en de Fransen in het rampjaar 1672 kwam door
45 gezamenlijke besluiten van de Staten van Holland**. “Maar ja, zoiets spreekt
toch een stuk minder tot verbeelding," zegt Panhuysen.
VIII
De zeeheld Michiel de Ruyter doet dat wel. "Ook in de zeventiende eeuw was
Nederland erg verdeeld. En dan is daar opeens Michiel de Ruyter. Van simpele
komaf en een bescheiden mens. Bereid tot zelfopoffering en zeer
50 gezagsgetrouw. En bovenal: iemand die boven de verdeeldheid uitstijgt. De
Ruyter is een soort Louis van Gaal van de zeventiende eeuw. Het team boven
alles."
IX
Dat is wat tot groot enthousiasme van de historicus wél klopt: de grote
geschiedkundige lijnen komen in de film goed uit de verf. En dat is belangrijker
55 dan een schip dat niet klopt of een mooier gemaakte zeeheld. De strijd tussen
verschillende groepen, en De Ruyter die daar boven stond en wist te verbinden,
dat is waar de film over gaat. Die historische onjuistheden vergeeft Panhuysen
de makers. Allemaal begrijpelijke keuzes.
* raadpensionaris: hoogste bestuurder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
** Staten van Holland: de regering van Nederland in die tijd
Bron: naar Joris Belgers, Michiel de Ruyter: de Louis van Gaal van zijn tijd, Trouw, 26
januari 2015
Opdracht 2
Lees de tekst.
a. Leg de titel van de tekst uit. Gebruik de informatie uit alinea VIII.
b. In regel 19-20 zegt Panhuysen dat de filmmakers af en toe wat ‘bochten hebben
afgesneden’. Wat bedoelt hij met deze uitdrukking?
c. In regel 45-47 kun je lezen dat zeeheld Michiel de Ruyter ‘tot de verbeelding
spreekt’. Wat betekent dat?
d. Volgens Panhuysen komen in de film de grote geschiedkundige lijnen goed uit de
verf (regel 53-54). Wat zegt hij hiermee?
Opdracht 3
a. Vul het volgende schema bij de tekst verder in.
Talent – Actuele opdracht leesvaardigheid – Michiel de Ruyter – 3vmbo-gt
Standpunt
Geen enkele
historische film klopt
100 procent.
Dat sommige dingen
niet kloppen, is niet erg.
Argument(en)
In de film kloppen een
aantal …. niet.
Het is belangrijk om
moderne mensen iets
te leren over de
Gouden Eeuw.
Het weglaten van de
slavernij is geen
geschiedvervalsing.
1. Als je de Gouden
Eeuw begrijpt, dan … .
b
De aanpassingen zijn
nodig om …
Voorbeelden
1. … .
2. … .
1. De historische
figuren hebben nogal
moderne … .
2. Michiel de Ruyter
zou nooit zo …
weglopen.
3. Zijn rol als … is in de
film … dan in
werkelijkheid.
-----
1. In de 17e eeuw vond ----iedereen … .
2. Als je dit wel in de
film behandelt, wordt de
film … .
Wat is de hoofdgedachte van de tekst?
A Geen enkele historische film klopt 100%, maar dat is niet erg.
B Een historisch verhaal mag worden aangepast om een modern publiek aan te
spreken, als de grote lijn maar klopt.
C Om te weten waar Nederland vandaan komt, moet je de Gouden Eeuw
begrijpen.
D Het is niet altijd nodig om het over de slavernij te hebben, omdat dat in de
Gouden Eeuw er nu eenmaal bij hoorde.
Opdracht 4
a
Meneer Panhuysen vindt het niet erg dat de slavernij niet voorkomt in de film
over Michiel de Ruyter. Ben jij het met hem eens? Leg uit waarom wel of niet.
b
Zou jij de film Michiel de Ruyter willen zien? Leg uit waarom deze film wel of
niet jouw belangstelling heeft. Als je de film al gezien hebt, vertel dan wat je
ervan vond.
Extra
Tijdens de première van de film werd er geprotesteerd. Lees hier het nieuwsbericht
over het dubbele protest en bekijk daarna het filmpje. Let daarbij goed op de
argumenten die door beide groepen worden gebruikt.
a
b
c
d
Welke twee groepen protesteren er tegen of juist voor de film?
Wat zijn in het kort hun standpunten?
Voor welke groep heb jij de meeste sympathie? Leg je keuze uit.
Kijk nu nog eens naar het standpunt van meneer Panhuysen uit de tekst die je
gelezen hebt en jouw mening daarover. Ben je na het zien van het filmpje van
gedachten veranderd of niet? Waar komt dat door?
Talent – Actuele opdracht leesvaardigheid – Michiel de Ruyter – 3vmbo-gt