Online discriminatie

ONLINE DISCRIMINATIE
Iedereen in Nederland heeft recht op een gelijke behandeling. Discriminatie is verboden, ook online.
Veel websites, blogs en sociale media hebben daarom een goed moderatiebeleid. Toch worden ook
op internet groepen gediscrimineerd.
Inhoud
Wat is discriminatie precies? ................................................................................................................... 2
Wat is het verschil tussen een vooroordeel en discriminatie? ................................................................ 3
Wie discrimineert en wie wordt er gediscrimineerd? ............................................................................... 3
Waarom discrimineren mensen? ............................................................................................................. 3
Wat doet de overheid tegen discriminatie? ............................................................................................. 4
Pagina 1|4
Wat is discriminatie precies?
Het woord discriminatie betekent letterlijk: ‘het maken van onderscheid’. Deze letterlijk betekenis zegt
eigenlijk nog niet genoeg. Je kunt namelijk beter zeggen dat de term discriminatie staat voor ‘het
onrechtmatig onderscheid maken tussen mensen of groepen’.
Discriminatie is het ongelijk behandelen van mensen op basis van kenmerken die er niet toe doen. Het
betreft de volgende kenmerken:
• Godsdienst
• Levensovertuiging
• Politieke gezindheid
• Ras
• Afkomst
• Geslacht
• Zwangerschap
• Nationaliteit
• Seksuele geaardheid
• Burgerlijke staat
• Handicap
• Chronische ziekte
• Leeftijd
• Arbeidsduur (fulltime en parttimewerk) en soort contract (vast of tijdelijk).
Deze kenmerken zeggen niets over de capaciteiten van mensen.
Let wel: Bescherming van de ‘Algemene wet gelijke behandeling’ kan alleen worden ingeroepen als
het gaat om discriminatie op de volgende terreinen:
• Arbeid: zoals bejegening op het werk, bij de werving en selectie, bemiddeling, ontslag,
arbeidsvoorwaarden en promotie. De volgende personen kunnen hierop onder meer een beroep
doen: werknemers, sollicitanten, vrijwilligers, uitzendkrachten, oproepkrachten en stagiairs.
• Goederen en diensten: zoals wonen, welzijn, gezondheidszorg, cultuur, onderwijs, financiële
dienstverlening, verzekeringsdiensten, winkelen, sporten en uitgaan. De volgende personen
kunnen hierop onder meer een beroep doen: consumenten, patiënten, studenten, scholieren en
leerlingen.
• Het vrije beroep: freelancers en zelfstandig ondernemers, zoals makelaars, artsen en architecten.
• Lidmaatschap vakbond of vereniging van beroepsgenoten: personen die belemmerd worden om lid
te worden van een vakbond of een vereniging van beroepsgenoten kunnen hierop een beroep
doen.
• Sociale bescherming: zoals uitkeringen, studiefinanciering. Personen die menen dat onderscheid is
gemaakt op grond
Pagina 2|4
Wat is het verschil tussen een vooroordeel en discriminatie?
Vooroordelen en stereotypen spelen vaak een rol bij discriminatie. Een vooroordeel is een mening
over iemand of een groep mensen die niet gebaseerd is op feiten. Het is meestal een generalisering,
zoals dat vrouwen alleen in deeltijd willen werken of dat blonde vrouwen dom zijn. Vooroordelen zijn
hardnekkig en als een bepaalde groep eenmaal een etiket opgeplakt heeft gekregen dan is het
moeilijk dit te veranderen. Vaak zijn deze denkbeelden negatief en worden zij gebruikt als
rechtvaardiging voor discriminerende acties.
Stereotyperingen en vooroordelen kunnen negatieve gevolgen hebben voor de wijze waarop men met
elkaar omgaat. Als mensen vanwege vooroordelen (die verband houden met een discriminatiegrond)
worden achtergesteld dan is er sprake van discriminatie.
Het verschil met vooroordelen is, dat het bij discriminatie niet alleen gaat om gedachten en ideeën,
maar vooral ook om wat gedaan en gezegd wordt. Discriminatie heeft alles te maken met gedrag en
uitlatingen in de omgang met anderen.
Wie discrimineert en wie wordt er gediscrimineerd?
Iedereen kan discrimineren of gediscrimineerd worden, bij welke groep je ook hoort.
Het is een groot misverstand te denken dat uitsluitend allochtone Nederlanders gediscrimineerd
worden en/of dat alleen autochtone Nederlanders zich aan discriminatie schuldig maken. In een
diverse samenleving waarin mensen met verschillende culturen en leefstijlen samenleven, kan
onenigheid bestaan die in bepaalde gevallen leiden tot discriminatie.
Dus zowel autochtone als allochtone Nederlanders kunnen worden gediscrimineerd en ook
autochtone en allochtone Nederlanders kunnen zich schuldig maken aan discriminatie.
Waarom discrimineren mensen?
Dat is een lastige vraag, omdat het heel moeilijk te onderzoeken is wat mensen beweegt om anderen
te benadelen of uit te sluiten. Mensen kunnen verschillende redenen hebben, bewust of onbewust, om
te discrimineren. Waarschijnlijk hebben angst voor het onbekende en onzekerheid hier veel mee te
maken.
Sommige mensen ervaren andere groepen, die bijvoorbeeld een andere huidskleur, religie of cultuur
hebben dan zijzelf, als een bedreiging. Ze zien andere groepen als concurrentie, bijvoorbeeld bij het
vinden van een baan, een woning of een opleiding. Jaloezie kan daarbij een rol spelen.
Mensen vrezen soms ook dat hun eigen cultuur minder belangrijk wordt of verandert door de invloed
van andere groepen. Eigenlijk is dat raar, want culturen veranderen sowieso voortdurend. Wat tien
jaar geleden nog heel gewoon was, vind je nu vaak vreemd of ouderwets.
Pagina 3|4
Wat soms ook meespeelt, is het ‘zondebok’-principe. Mensen vinden het vaak makkelijk om anderen
de schuld te geven van dingen die fout gaan. Van de achteruitgang van de wijk of hoge werkloosheid
bijvoorbeeld. Het meest voor de hand liggend is dan om de schuld te geven aan mensen over wie je al
een negatief beeld of vooroordelen hebt, of mensen die tot een minderheidsgroep behoren en zich
moeilijk kunnen verweren. Dit versterkt het ‘wij tegen zij’-gevoel.
Wat doet de overheid tegen discriminatie?
De overheid maakt regels en wetten, waarin staat hoe we in Nederland zowel online als offline met
elkaar horen om te gaan,. De wet is heel duidelijk over discriminatie.
In Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet staat dat discriminatie verboden is: ‘Allen die zich in
Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst,
levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’
Omdat het verboden is, wordt er niet zo snel openlijk gediscrimineerd. Maar omdat veel mensen zich
anoniem voelen op internet, zie je op social media en fora regelmatig discriminerende reacties voorbij
komen. Bewust of onbewust.
De overheid heeft een meldpunt opgezet waar mensen melding kunnen maken van online
discriminatie. Ben je zelf slachtoffer van online discriminatie of zie je online (op social media of fora)
een discriminerende uiting, meld dit dan via www.mindnederland.nl. MiND is het landelijke meldpunt
voor strafbare, discriminerende uitingen op internet. Een melding maken kan 24 uur per dag, 7 dagen
in de week.
Pagina 4|4