Hoe ontstaat hoge bloeddruk?

Hoge bloeddruk algemeen
pagina 1 van 2
Hoge bloeddruk algemeen
Versiedatum: januari 2012
Bij een bepaalde vraag, klacht of ziekte kan de huisarts of praktijkmedewerker
deze brief aan u meegeven. Deze informatie is niet bedoeld om een gesprek met
de huisarts te vervangen.
Uw gezondheidssituatie kan anders zijn dan hier wordt beschreven.
Wat is hoge bloeddruk?
Het hart pompt bloed in de bloedvaten door zich bij elke hartslag samen te
trekken en dan weer te ontspannen. Dit geeft een bepaalde druk in de bloedvaten
en dat noemen we de bloeddruk. De bloeddruk wordt gemeten met een
bloeddrukmeter en wordt uitgedrukt in twee getallen. Het eerste getal is de
bovendruk: de druk wanneer het hart zich samentrekt. Het tweede getal is de
onderdruk: de druk wanneer het hart zich ontspant. Als we willen weten of
iemand een hoge bloeddruk heeft kijken we vooral naar de bovendruk. We
spreken van hoge bloeddruk als de bovendruk 140 of hoger is. Bij mensen die
ouder zijn dan 80 jaar wordt een bovendruk van 160 geaccepteerd. De bloeddruk
verandert voortdurend, afhankelijk van lichaamshouding, activiteiten en
spanningen. Daarom is één meting niet voldoende en wordt de meting herhaald.
Van deze twee metingen nemen we het gemiddelde. Als de gemiddelde waarde te
hoog is, wordt de bloeddrukmeting tijdens een volgend bezoek aan de praktijk
herhaald. Om uw gemiddelde bloeddruk zo nauwkeurig mogelijk te bepalen
kunnen we meerdere metingen over een paar maanden verspreiden.
Hoe ontstaat hoge bloeddruk?
Meestal is er geen oorzaak voor de hoge bloeddruk te vinden. In sommige families
komt hoge bloeddruk vaker voor. Verder kunnen overgewicht en het gebruik van
veel zout, veel drop en veel alcohol de bloeddruk verhogen. De bloeddruk kan ook
stijgen door gebruik van bepaalde medicijnen, zoals sommige pijnstillers (zoals
ibuprofen en diclofenac), de anticonceptiepil of corticosteroïden (prednison). In
zeldzame gevallen is de hoge bloeddruk het gevolg van een nieraandoening.
Wat zijn de klachten?
Hoge bloeddruk geeft zelden klachten.
Kan het kwaad?
Hoge bloeddruk is geen ziekte, maar geeft wel een verhoogde kans op hart- en
vaatziekten (bijvoorbeeld een beroerte of een hartinfarct). Het is wat we noemen
een risicofactor voor hart- en vaatziekten. De kans op hart- en vaatziekten wordt
niet alleen door uw bloeddruk bepaald. Roken, stress en suikerziekte (diabetes)
bijvoorbeeld hebben er ook invloed op. Ook als u al een hart- of vaatziekte heeft
(of heeft gehad), of als het cholesterolgehalte van uw bloed te hoog is, heeft u
een verhoogde kans op het krijgen van (nieuwe) hart- of vaataandoeningen. Heeft
u meer van dit soort risicofactoren, dan is de kans op een hart- en vaatziekte
groter.
Adviezen
Als u onderstaande adviezen opvolgt, wordt de kans dat u een hart- of vaatziekte
krijgt kleiner. Soms daalt door deze maatregelen ook de bloeddruk.
• Stoppen met roken is het belangrijkst. Roken is heel schadelijk voor uw hart
en vaten.
• Heeft u veel stress probeer dan te onderzoeken hoe het komt en neem, als
dat kan, maatregelen om de stress te verminderen. Op de praktijk kunnen we
u daarbij helpen. Soms kan het maatschappelijk werk of een psycholoog u
een stap verder helpen.
http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_voorlichting/NHGPatientenbrieven/NHGPatientenbrief/PBK1a.htm
14-5-2012
Hoge bloeddruk algemeen
pagina 2 van 2
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en ontspanning door ten minste vijf
dagen per week een halfuur intensief te bewegen, zoals stevig wandelen,
fietsen, tuinieren, traplopen of zwemmen.
• Eet gezond en gevarieerd. Eet vooral groente en fruit, aardappels en
graanproducten. Kies voor magere melk- en vleesproducten, kip, vis of
vleesvervangers. Eet weinig verzadigde vetten. Kies in plaats daarvan voor
onverzadigde vetten zoals in vette vis, plantaardige olie en dieetmargarine.
Voeg geen zout toe aan het eten. Eet weinig zoute producten zoals chips en
zoute pinda’s en gebruik zo weinig mogelijk kant- en klaarproducten (kanten klare maaltijden, -soepen, -sauzen en -kruidenmix), omdat daar veel zout
in zit. Eet ook niet teveel drop. Drink niet meer dan twee glazen alcohol per
dag, en liefst niet iedere dag.
• Als u te zwaar bent, probeer dan af te vallen door gezond te eten en meer te
bewegen (ten minste een uur per dag intensief bewegen).
Medicijnen
Niet iedereen met een hoge bloeddruk hoeft medicijnen te nemen om de
bloeddruk te verlagen. Soms is het voldoende de adviezen op te volgen om uw
risico op hart- en vaatziekten te verlagen. Het hangt af van uw bloeddruk, de
risicofactoren en uw geschatte risico op hart- en vaatziekten of
bloeddrukverlagende medicijnen zinvol zijn. Bloeddrukverlagende medicijnen
worden aangeraden:
• Bij een ernstig verhoogde bloeddruk (een bovendruk van 180 of hoger).
• Als u een hart- en vaatziekte heeft (gehad) en hoge bloeddruk (een
bovendruk van 140 of hoger);
• Als u diabetes mellitus heeft en een bovendruk van 130 of hoger;
Heeft u geen hart- en vaatziekte gehad en geen diabetes mellitus, dan wordt
gekeken naar
• uw leeftijd,
• uw geslacht (man of vrouw),
• de verhouding tussen uw totale cholesterol en uw HDL-cholesterol (het
“goede”cholesterol),
• of u rookt,
• de hoogte van uw bloeddruk.
Heeft u een lage cholesterolverhouding en rookt u niet, dan kan het heel goed zo
zijn dat u ondanks een verhoogde bloeddruk toch geen medicijnen hoeft te
nemen. Het advies is dan vaak: gezond eten en bewegen.
Hoe gaat het verder?
Een gezonde leefstijl blijft altijd van belang, ook als uw bloeddruk niet (meer)
verhoogd is. Hoe vaak u voor controle moet komen, hangt af van uw andere
risicofactoren. Een keer per jaar controleren we of er factoren zijn veranderd
waardoor uw risico op hart- en vaatziekten is toe- of afgenomen. Als het risico is
toegenomen, krijgt u misschien voor het eerst medicijnen om de bloeddruk te
verlagen.
Heeft u nog vragen?
Als u na het lezen van deze brief nog vragen heeft, kunt u daar bij een volgend
contact op terugkomen.
Meer informatie over dit en andere onderwerpen is te vinden op www.thuisarts.nl.
© 2012 NHG
http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_voorlichting/NHGPatientenbrieven/NHGPatientenbrief/PBK1a.htm
14-5-2012