gebruik van muziek in tarantino`s kill bill
advertisement
GEBRUIK VAN MUZIEK IN TARANTINO’S KILL BILL Student: Friso Baaij Studentnummer: 1607583 Docent: Rob van den Idsert Vak: Seminar Dream Discover Do Jaar: 2013-2014 1 INHOUD Inleiding3 Aanleiding3 Hoofdvraag3 Theorie3 Deelvragen3 Hypothese3 Wat is Filmmuziek4 Diëgetische en non-diëgetische muziek Waarom zit er geluid in film? Functies van geluid in film 4 5 5 Afwijkende Muziek6 Deelvragen: Muziekgebruik in de film Kill Bill Wat is de achtergrond van de scene? Welke muziek zou het beste deze scène passen? Welke muziek gebruikt Tarantino in de vechtscene? 10 10 10 Conclusie14 Bronnen Reflectie Relevantie met de opleiding CMD Proces 15 16 17 17 2 INLEIDING Aanleiding Ik ben een groot filmliefhebber en ik let zelf goed op de muziek die daarin wordt gebruikt. Ik heb vaak gehad dat de muziek die ik hoor tijdens de film onlosmakelijk verbonden wordt met de bijbehorende scene, of film. Wanneer ik die muziek later terug luister denk ik meteen terug aan de film, en ervaar ik het gevoel dat ik had tijdens het kijken van de film. Daarom wil ik graag kijken hoe groot de invloed van muziek is in film. Om dit te onderzoeken zal ik de film Kill Bill van regisseur Quentin Tarantino gebruiken. Ten eerste omdat ik dit een geweldige film vind, ten tweede omdat ik de manier waarop hij muziek gebruikt in films interessant vind. Deelvragen Wat is de achtergrond van de scene, waar speelt de scene zich af, wie zijn de hoofdrolspelers, en wat gebeurt er in de scene? Welke muziek zou het beste bij deze setting passen? Welke muziek gebruikt Tarantino in de vechtscene, en wat zijn de associaties daarbij? Hypothese Quentin Tarantino gebruikt in zijn film Kill Bill vaak muziek die op het eerste gezicht niet past bij het verhaal dat wordt verteld in het beeld. Ik wil graag kijken hoe de muziek de betekenis in film beïnvloedt. Ik Ik denk dat hij dit doet om de emotie in het visuele element nog meer maak hierbij onderscheid in het vertellen van de feiten, gebeurtenissen te versterken dan het geval zou zijn bij muziek die aansluit op wat men en verbanden tussen deze gebeurtenissen enerzijds, en de manier wa- ziet. arop het verhaal wordt vertelt, en dan specifiek door het gebruik van muziek. Veel mensen beseffen niet hoe sterk de invloed is op de betekenis die in een film wordt overgedragen. Ik wil dit graag laten zien aan de hand van dit onderzoek naar de film Kill Bill. Hoofdvraag In welke mate gebruikt regisseur Quentin Tarantino in de laatste vechtscene in de film Kill Bill muziek die afwijkt van wat men ziet op het beeld? Theorie Wat is filmmuziek Wat bedoel ik met ‚afwijkende muziek’ 3 WAT IS FILMMUZIEK Diëgetische en non-diëgetische muziek Wat bedoel ik precies met filmmuziek? Dit is de muziek die wordt gespeeld om de sfeer te versterken, het ondersteunt het vertoonde beeld. Bij filmmuziek, en filmgeluid in het algemeen, moet er onderscheid gemaakt worden tussen diëgetische en non-diëgetische muziek. Hierbij gaat het eigenlijk om de positie die de muziek in neemt. Bevindt de muziek zich binnen de fictieve verhaalwereld? Dan spreken we van diëgetische muziek. De bron van de muziek kan zowel on-screen als off-screen zijn, maar het gaat er om dat een personage de muziek zou moeten kunnen horen. Wanneer de muziek zich buiten de fictieve filmwereld bevindt spreken we van non-diëgetische muziek. Deze non-diëgetische muziek behoort tot de narratieve structuur van de film. Deze muziek maakt geen deel uit van de fictieve verhaalwereld en heeft alleen een dramatische functie. Deze muziek wordt de ‘score’ van de film genoemd en de meeste muziek die wordt gebruikt in films behoort tot deze categorie. (Anatomie van de Film, z.d.) Een vorm van muziekgebruik in film kan ook de grens tussen deze twee soorten opzoeken. Een filmmaker kan er voor kiezen om de muziek te synchroniseren met de actie op het scherm. Zo laat hij de muziek de actie nabootsen waardoor de grens tussen muziek en Een goed voorbeeld hiervan is de beroemde douchescène uit Psycho (1960). In deze scène lopen de messteken van de moordenaar synchroon met de hoge, ritmische vioolklanken. Hierbij fungeert de muziek als het ware als geluidseffect, en daarmee bevindt het zich op de scheidslijn van diëgetische en non-diëgetisch. Het geluid is namelijk niet te horen door de personages, maar bevindt zich in zekere zin wel binnen de fictieve verhaalwereld. (Anatomie van de Film, z.d.) Ik zal het hierna met name hebben over non-diëgetische muziek, dit is de meest gebruikte vorm van filmmuziek en ook de vorm die Tarantino heeft gebruikt in de scene die ik heb geanalyseerd. 4 Waarom zit er geluid in film? Maar waarom zit er dan precies muziek in film? Film wordt vaak gezien als een visuele ervaring, met muziek als achtergrond. En hoewel de focus misschien ligt op wat we zien, luisteren we net zo goed naar wat we horen, zij het misschien onbewust. Film is een samensmelting van beeld en geluid, en muziek moet zeker niet worden onderschat. Over het algemeen zijn films fantasieën die logica en realiteit per definitie tarten. En juist daarom levert muziek zo’n grote bijdrage aan de film. Muziek werkt in op het onbewuste, en versterkt daardoor de illusie die film creëert. De luisteraar hoeft niet te weten wat de muziek exact betekent, het gaat er om hoe de muziek de luisteraar zich laat voelen. Het speelt in op emotie. Wat we in beeld zien geeft vervolgens weer een idee van hoe de muziek ons zou moeten laten voelen. (Fischoff, 2005) De begeleidende muziek, of ‘score’, doet eigenlijk het werk om de auditieve effecten van de film te laten vergroeien met de visueel-emotionele ervaring. (Fischoff, 2005). Zo staat de audio dus niet los van de video, het is een samenspel. Los van elkaar vertellen zij een ander verhaal, en samen vertellen zij het verhaal dat de regisseur wil vertellen. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, ze zijn één. Er kan worden gezegd dat muziek de meest gemakkelijke en directe manier is om een boodschap te brengen, zelfs al luistert de toeschouwer van de film niet bewust naar de muziek die klinkt bij wat hij/zij ziet. (Fischoff, 2005) Muziek ondersteunt niet alleen wat we zien, het kan het ook veranderen. Muziek voegt iets toe dat ‘verhoogde realiteit’ of ‘boven-realiteit’ kan worden genoemd. (Fischoff, 2005) De wereld die men in beeld ziet is in zekere zin een soort andere wereld; een ‘verzonnen realiteit’. Binnen het kader van de betreffende film is de filmwereld ‘echt’. De non-diëgetische muziek die buiten dit kader van de filmwereld wordt geplaatst verhoogt deze zogenaamde ‚filmische realiteit’ naar een hoger niveau, anders dan onze realiteit. En deze extra laag aan ‚realiteit’ is in zekere zin de essentie van het gebruik van filmmuziek. Films zijn tweedimensionale ervaringen (tegenwoordig ook driedimensionaal), die hulp nodig hebben van muziek. In onze realiteit hebben wij bijvoorbeeld geen enge muziek nodig om angst te voelen, of andere emoties. Ons lichaam vertelt ons dat aan de hand van onze zintuigen en instincten. In film gaan deze alarmbellen niet rinkelen, omdat wat we zien op het scherm niet ‘echt’ is. Het is onderdeel van een fictieve wereld. Maar omdat muziek inspeelt op onze emotie, kan het gezien worden als een vervanging van de zintuigen en instincten die ons angst laten voelen in onze realiteit. Dus misschien zorgt de ‘verhoogde realiteit’ die via muziek wordt verkregen er simpelweg voor dat we qua ervaring van de filmrealiteit op hetzelfde niveau komen met de echte realiteit, waardoor films ons naar binnen trekken, en ongeloof wordt opgeschort. (Fischoff, 2005) Ook onderzoekster Cohen noemt het onderschatte belang van muziek binnen film. Muziek is volgens haar niet alleen begeleiding. De betekenis die de muziek meedraagt kan ook de interpretatie veranderen van de gebeurtenissen waar de visuele aandacht de focus op legt. (Cohen, 2001) Muziek is meer dan een echo van een concept dat al aanwezig is in de film. Muziek heeft bijvoorbeeld de kracht om de aandacht te richten op een object in beeld, en de emoties waarmee dat object is beladen weer te geven. In het volgende schema geeft Cohen weer hoe muziek invloed heeft op de film: De betekenis en structuur van de muziek en de film worden weergegeven in de cirkels. De overlap van muziek en film is te zien waar de cirkels kruisen (a). De focus van de kijker ligt bij deze overlap. Maar naast de associaties bij de overlap van muziek en film heeft de muziek nog andere associaties (x). Deze voegen zich bij de focus van de aandacht van de kijker en veranderen daarmee een bepaald aspect van de film. (Cohen, 2001) 5 Functies van geluid in film Geluid in film draagt dus in hoge mate bij aan de ervaring die de kijker heeft. Maar is er nu enige structuur te geven aan het gebruik van muziek in film? Welke regels zijn er, en welke functies kunnen we nu precies toeschrijven aan geluid in film? Wel verwijst Fischoff een aantal manieren waarop muziek gebruikt kan worden volgens film componist Aaron Copland, zoals beschreven door Tony Thomas (Thomas, 1991): 1. 2. In dit lijstje een opsomming van de verschillende functies van filmgeluid: 3. 4. • Geluid om emoties te benadrukken 5. • Geluid om de film in tijd of cultuur te plaatsen 6. • Geluid om spanning op te bouwen 7. • Geluid om ruimte aan te geven 8. • Geluid om informatie toe te voegen Het creëren van een overtuigende atmosfeer van tijd en plaats. Het onderstrepen van psychologische effecten Serve As Neutral Background Filler Een gevoel van continuïteit in de film creëren. De theatrale opbouw en finale van een scene ondersteunen. De innerlijke gevoelens van karakters uiten. Een sfeer creëren. ‚Wallpaper’; beperkingen in het script verbergen. • Geluid om afstand te scheppen en humor te versterken • Geluid om continuïteit aan te geven • Geluid om betekenis aan te geven (Abdelfatah, 2006) Dit laatste lijstje geeft al iets meer een inhoudelijke en creatieve richting aan het gebruik van muziek. Wat ik echter nog interessanter vond was de lijst met „Film scoring composition concepts” in het stuk “The Evolution of music in film and its psychological impact on audiences” van Een duidelijk lijstje naar mijn idee, maar voor mijn onderzoek nog iets Stuart Fischoff. Ik zal deze compositie concepten kort omschrijven op te algemeen. Ik begrijp dat geluid kan worden gebruikt om emoties te de volgende pagina. benadrukken, maar ik wil wat verder kijken. Zit er een gedacht achter de manier waarop Tarantino muziek gebruikt, of is het puur op instinct? Het gebruik van muziek in film Fischoff zegt in zijn artikel dat het erg belangrijk is dat de filmmuziek goed gekozen is. Een verkeerde keuze kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat de muziek afleidt, of dat de muziek een ander verhaal vertelt dan dat wat de regisseur met het beeld wil vertellen. Dus hoewel men niet bewust luistert naar de muziek, heeft deze wel sterke invloed, en kan die invloed slecht zijn als de muziek slecht gekozen is. Daarom verbaast Fischoff zich, net als ikzelf tijdens dit onderzoek, over het feit dat er volgens de boeken en studies over filmmuziek slechts weinig regels zijn wat betreft het gebruik van muziek in film. 6 ‘Film sacoring composition concepts’ (Fischoff, 2005) ‘Counterpoint’ Hierbij gaat het om de relatie die muziek en film delen. Het gaat om het feit dat de twee eenheden samen een sterke eenheid vormen; visueel en auditief. ‘Supra-reality’ Beschrijft hoe de muzikale begeleiding versterkt wat er in beeld gebeurt. Zoals eerder beschreven is de muziek zorgt de muziek bijvoorbeeld voor het gevoel van angst dat wij in het echte leven zouden hebben in de betreffende situatie in beeld. ‘Underscoring’ Het gebruik van muziek om een sfeer te versterken of uit te dragen. ‘Realistic Music’ Muziek die wordt gezongen of gespeeld in de film zelf. ‘Source Music’ Muziek vanuit een bronnen binnen de film, bijvoorbeeld een radio of televisie. ‘Characterization’ Het koppelen van bepaalde muziek aan een karakter in de film. ‘Foreshadowing and Accompaniment’ Bij foreshadowing wordt er een bepaalde gebeurtenis als het ware aangekondigd aan de hand van muziek, en bij accopaniment wordt de gebeurtenis door de muziek begeleid. ‘Incongruence or Ironic Contrast’ Dit concept viel mij met name op omdat Tarantino dit eerder heeft gebruikt, en naar mijn idee in zekere mate vaker terugkomt. Ik zal in het volgende onderdeel verder op dit concept ingaan. 7 WAT BEDOEL IK MET ‘AFWIJKENDE MUZIEK’ Ironic Contrast Afwijkende muziek Ik denk echter dat dit bij Tarantino nog breder te trekken valt. Het is niet alleen de pure incongruente muziek bij bepaalde scenes. Want waar het bij dat soort scenes muziek in contrast staat met de gebeurtenissen, is dat niet altijd zo bij Tarantino. Maar het is wel zo dat de muziek vaak afwijkend is en aandacht trekt. En juist omdat deze muziek de aandacht trekt zorgt dit ervoor dat de muziek onderdeel wordt van het verhaal dat door de film wordt verteld. De muziek die je hoort in zijn films is bijna altijd wat je juist niet zou verwachten, het sluit nooit écht helemaal aan. Ik heb het idee dat ‘afwijkende muziek’ een doorlopend thema is, en Zo is er bijvoorbeel de scène in Clockwork Orange (1971) waarin een misschien wel één van zijn grootste kenmerken als filmmaker. man dood wordt geschopt op de vrolijke muziek uit de film Singin’ In The Rain (1952). Grafisch en gruwelijke scène met muziek die het Waar ‘ironic contrast’ een dus een opzettelijk trucje is waarbij de muziek tegenovergestelde suggereert, en juist daardoor extra macaber over- in contrast staat met het vertoonde beeld, is er bij het muziek gebruik komt. Het personage heeft plezier in het doden van het slachtoffer, zo van Tarantino bijna altijd het gevoel dat het niet klopt. De muziek sluit niet aan op de tijd, plaats, gebeurtenissen, et cetera. komt het over op de toeschouwer. Bij de ‘Film Scoring Composition Concepts’ vertelt Fischoff over de verzameling regels, grammatica en concepten die door de jaren heen bij het toevoegen van filmmuziek zijn ontstaan. Een van deze concepten is de zogenaamde ‘Incongruence’ of ‘Ironic Contrast’. (Fischoff, 2005) ‘Incongruence’ of ‘Ironic Contrast’ kan worden omschreven als: Muzikale begeleiding bij een scène die, door zijn tegenstelling met de actie in beeld, aandacht trekt en de emotionele ervaring van het publiek verhoogt. (Fischoff, 2005) De ‘Incongruence’ of ‘Ironic Contrast’ zoals hierboven beschreven is een filmmuziek compositie concept dat niet vaak voorkomt, maar wel erg krachtig is naar mijn idee. Het gaat om muziek die men niet zou verwachten, en muziek die zo sterk in contrast staat met het vertoonde, dat het juist wel de emotie van het visuele versterkt. Juist omdat het niet past voor je gevoel, is het vertoonde nog gruwelijker of grappiger etc. Een goed voorbeeld bij Quentin Tarantino is de scene uit Reservoir Dogs (1992) waarin een vrolijk rock nummer uit de jaren ‘70 klinkt terwijl er bij een marteling een oor wordt afgesneden. Het interessante aan dit gebruik van ‘incongruence’ ten opzichte van dat in Clockwork Orange (1971) is het feit dat de muziek in Reservoir Dogs (1992) diëgetisch is, niet alleen de toeschouwer van de film hoort de muziek, ook het personage waarvan het oor wordt afgesneden hoort het. Om aan te tonen in hoeverre zijn gebruik van muziek afwijkt van de standaard werkwijze waar bij de muziek aansluit op het vertoonde beeld, heb ik gekeken naar de muziek die Quentin Tarantino gebruikt in een specifieke scène in de film Kill Bill, Vol. 1. (2006). 8 Reservoir Dogs (1992) 9 DEELVRAGEN: MUZIEKGEBRUIK IN DE FILM KILL BILL Wat is de achtergrond van de scene, waar speelt de scene zich af, wie zijn de hoofdrolspelers, en wat gebeurt er in de scene? De muziek tijdens gevechten in deze film bestaat uit spannende, ritmische trommelmuziek die een echt Aziatisch gevoel geeft. Ik heb twee nummers uit deze film gebruikt in deze scene. Voor het eerste deel; de opbouw naar het gevecht, en het gevecht zelf heb ik De scene die ik bij deze analyse heb gebruikt vindt plaats aan het einde het nummer Night Fight gebruikt. Deze muziek heeft een rustige, onvan de film Kill Bill, Vol. 1. (2006). Het verhaal draait om ‚The Bride’. Zij heilspellende opbouw maar leidt als snel naar het versterken de spanis een huurmoordenaar aangesloten bij de elite groep van Bill. Wanneer ning en het grote belang dat er ligt bij het winnen van het gevecht. Het zij zwanger is stapt ze uit deze groep. Dit laat Bill echter niet toe, en tweede deel van de scene bestaat uit een dialoog, net nadat ‚The Bride’ op haar bruiloft wordt ‚The Bride’ en haar familie door Bill en zijn groep geraakt is met het zwaard door O-Ren, en de genadeklap lijkt te komen. vermoord. Zo lijkt het tenminste, want ‚The Bride’ overleeft het en komt Hierbij heb ik het nummer Silk Road gebruikt. Dit nummer is een stuk 4 jaar later uit haar coma, zonder haar kind. Vanaf dat moment heeft ze rustiger en bestaat uit treurige viool- en fluitklanken. Deze muziek geeft nog maar één doel; wraak op Bill en consorte. De film eindigt met de een gevoel van verdriet, verslagenheid en verlies. confrontatie met de Japanse O-Ren, leidster van de Japanse Yakuza De muziek die ik heb gekozen sluit dus aan op het verhaal dat in beeld maffia, en voormalig lid van de bende van Bill, in Japan. wordt verteld, het sluit aan op de emotie die de personages hebben, en het sluit aan op de setting waarin de scene zich afspeelt. Het is dus de De confrontatie bestaat uit een gevecht met Japanse katana zwaarden muziek die je zou verwachten bij deze scene. in een traditionele Japanse binnentuin. O-Ren is gekleed in een traditionele Kimono. Alles wat men ziet in deze scene duidt op een tijdsbepaling van ongeveer 100 jaar geleden. De enige aanwijzing dat de scene Welke muziek gebruikt Tarantino in de vechtscene, en zich afspeelt in de tegenwoordige tijd is het gele, leren motorpak dat wat zijn de associaties daarbij? Tarantino gebruikt in deze scene het nummer Don’t Let Me Be Misun‚The Bride’ aan heeft. derstood van de groep Santa Esmeralda. Dit nummer is een cover van het gelijknamige nummer dat voor het eerst in 1964 werd gezongen Welke muziek zou het beste bij de setting van deze door Nina Simone, en later bekend werd door de uitvoering van The scène passen? Animals in 1965. In 1977 bracht de groep Santa Esmeralda het nummer Ik ben vervolgens gaan kijken welke muziek er het best zou passen opnieuw uit. Santa Esmeralda maakte er een meer up-tempo disco verbij deze setting: een traditioneel gevecht zoals men dit ziet in een Azisie van met Flamenco en Latin invloeden. (Wikipedia, 2014). atische vechtfilm. Een scene die de confrontatie is tussen twee aartsviIn plaats van een Aziatische setting kan men bij deze muziek sneller janden. Een scene die de climax vormt van de film. denken aan een setting van een Western film. De muziek heeft ook sterIk ben hierbij uitgekomen bij muziek uit de film Crouching Tiger, Hidden ke Latin en Flamenco invloeden waardoor de associaties Zuid-Amerika Dragon (2000). Deze film is een schoolvoorbeeld van een aziatische en Mexico ook voor de hand liggen. vechtfilm, waarbij de muziek in hoge mate het vertoonde ondersteunt. 10 Kill Bill (2006) 11 Hier onder volgen de twee verschillende versies van de scene uit de film Kill Bill, Vol. 1. (2006). De eerste versie is de scene met de muziek zoals je die zou verwachten aan de hand van de inhoud van de scene, de locatie, de personages, het gevecht zelf, en het achtergrondverhaal. Deze muziek heb ik over de scene heen gezet. De tweede versie is de originele versie zoals deze te zien is in de film, met de muziek die regisseur Tarantino er bij heeft gebruikt. Door te klikken op de afbeeldingen hier onder kunt u de twee versies bekijken. Hierna zal ik beschrijven hoe de originele versie van Tarantino verschilt van de versie met de muziek die je zou verwachten. In de conclusie zal ik beschrijven op welke manier het gebruik van muziek door Tarantino naar mijn mening verschilt met de meeste van zijn collega regisseurs. SCENE BEWERKT In deze video kun je de versie zien met de muziek die ik heb toegevoegd. 12 Naar mijn mening valt na het zien van de bewerkte versie de bijzondere keuze voor muziek nog meer op dan het al deed. In de bewerkte versie heb ik geprobeerd muziek toe te passen die zo veel mogelijk past bij het verhaal, de personages en de setting. De opbouwende trommelmuziek benadrukt de spanning in het gevecht, en de treurige vioolmuziek benadrukt het gevoel van verlies van ‘The Bride’. Tarantino pakt het met zijn muziek duideli- jk anders aan. De disco muziek met Flamenco bouwt mooit op met de klakkende castaignettes en maakt van het gevecht bijna, of helemaal, een dans. De muziek blijft opbouwen tot het punt dat ‘The Bride’ geraakt wordt door O-Ren. Op dat moment verdwijnt de muziek en is de focus volledig op de ademhaling, dialoog en pijnlijk gekreun: SCENE ORIGINEEL In deze video kun je de versie zien met de originele muziek zoals deze door Quentin Tarantino in de film is gebruikt. 13 CONCLUSIE Waar het eigenlijk op neer komt is storytelling. Een film vertelt een verhaal. En zoals eerder beschreven vertelt een film een verhaal aan de hand van twee elementen; beeld en geluid. Waar bij veel films de muziek vooral wordt gebruikt als ondersteuning van het het verhaal dat door het beeld wordt verteld, pakt Tarantino het anders aan. Hij draait naar mijn idee soms de rollen om. Tarantino ziet muziek als een belangrijk instrument om een verhaal ter vertellen, en in sommige scenes is het zelfs het meest belangrijke. Het verhaal dat de muziek in dat geval vertelt overstijgt het visuele. Ik denk dat Tarantino daarom ook altijd zelf de muziek kiest voor zijn films. Hij heeft tot nu toe bij zijn films nog niet samengewerkt met componisten en doet dit bewust. En dat is de grote kracht van het gebruik van muziek Tarantino. Hij vindt de muziek net zo’n groot, en soms zelfs groter, onderdeel van het narratief. Zoals ik in de theorie heb beschreven: “De begeleidende muziek, of ‘score’, doet eigenlijk het werk om de auditieve effecten van de film te laten vergroeien met de visueel-emotionele ervaring.”. De begeleidende muziek en het beeld vertellen samen het verhaal, en los van elkaar vertellen ze een ander verhaal. Naar mijn idee is Quentin Tarantino een prachtig voorbeeld hiervan. Hoofdvraag: In welke mate gebruikt regisseur Quentin Tarantino in de laatste vechtscene in de film Kill Bill muziek die afwijkt van wat men ziet op het beeld? Ik denk dat ik met de vergelijking van de twee versies van de vechtscene uit de film goed heb kunnen aantonen dat de gebruikte muziek sterk afwijkt met wat men zou verwachten. Tarantino gooit alle conventionele ideeën wat betreft functie van muziek overboord en past volledig zijn eigen stijl toe. De muziek past niet bij de locatie, niet bij de tijdsperiode die in beeld wordt geimpliceerd, niet bij het typische Aziatische zwaardgevecht, en in zekere zin qua gevoel ook niet bij het verhaal. En toch klopt het. Tarantino maakt van het gevecht als het ware een Flamenco dans. En hoewel ik normaal niet houdt van dans, vond ik deze scene prachtig. Het feit dat er eigenlijk zo weinig regels en richtlijnen blijken te zijn wat betreft het gebruik van muziek in film, zorgt er echter ook voor dat het moeilijk is om de manier waarop Tarantino dit doet te onderzoeken. Daarom heb ik ook gekozen om een praktisch voorbeeld te geven, en daarmee zijn werkwijze te demonstreren. De manier waarop Tarantino muziek gebruikt is dus moeilijk uit te leggen, maar wat ik wel heb geleerd is het belang dat Tarantino ziet in filmmuziek. Niet voor niets heeft hij tot nu nog nooit samengewerkt met een componist, maar altijd zelf zijn muziek gekozen. Tijdens het onderzoek kwam ik deze uitspraak tegen, bij een stuk over het toevoegen van muziek aan film: “Too often, alas, the film score is a consideration near the end of the film rather than it being an equal partner from the beginning. According to most, but not all, film composers, the latter would maximize the synergy between score and visual story.” (Fischoff, 2005). En deze uitspraak is naar mijn idee precies wat Tarantino anders maakt dan andere regisseurs. Het is niet zozeer dat hij één keer een nummer gebruikt dat je niet zou verwachten, dat doen sommige anderen ook. Tarantino is anders omdat de muziek bij hem zo’n ongekend groot onderdeel is van het filmmaken. Vanaf het eerste moment speelt de muziek een rol, soms zelf voordat hij er beeld bij heeft. Hij zorgt er eerst voor dat hij muziek heeft die het verhaal vertelt dat hij wil overdragen, en zorgt er vervolgens voor dat het beeld aansluit op de muziek, in plaats van andersom. Juist omdat hij muziek zo vroeg in het proces betrekt bij de keuzes, sluit deze zo goed aan op de beelden en het narratief. De synergie tussen beeld en geluid bij hem is zo goed, omdat hij het geluid minstens net zo serieus neemt als het beeld, in sommige gevallen zelfs serieuzer. De muziek is dus misschien niet wat men zou verwachten op basis van wat men in beeld ziet, maar dit komt omdat de muziek bij Tarantino zo’n essentieel onderdeel is van zijn gereedschap om zijn narratief te bouwen. De muziek is er dus helemaal niet om aan te sluiten op het beeld, de muziek is samen met het beeld een gelijkwaardige helft van het narratieve apparaat van Tarantino. 14 BRONNEN Abdelfatah, R. (2006). Geluid en film. Geraadpleegd via: http://www. scribd.com/doc/19051973/Geluid-en-Film Anatomie van de Film. (z.d.). Muziek en de vertelling. Geraadpleegd via: http://www.anatomievandefilm.be/basis/muziek/muziekennarratief. html Cohen, A. (2001). Chapter 11: Music as a source of emotion in film. In Juslin, Patrik N.; Sloboda, John A., (2001) Music and emotion: Theory and research. (p. 249-272). Geraadpleegd via: http://www.upei. ca/%257emusicog/research/docs/musicsrcemotionfilm.pdf Fischoff, S. (2005). The evolution of music in film and its Psychological impact on audiences. Geraadpleegd via: http://web.calstatela.edu/faculty/abloom/tvf454/5filmmusic.pdf Lee, A. (Regisseur). (2000). Crouching Tiger, Hidden Dragon. [Dvd] Tarantino, Q. (Regisseur). (2003). Kill Bill: Vol. 1. [Dvd]. Thomas, T. (1991). Film score : the art & craft of movie music. [boek] Wikipedia. (2014). Don’t Let Me Be Misunderstood. Geraadpleegd via: http://en.wikipedia.org/wiki/Don’t_Let_Me_Be_Misunderstood 15 REFLECTIE 16 Relevantie met de opleiding CMD mogelijk wilde onderzoeken en uiteindelijk delen met de toeschouwers van het seminar. Tijdens het onderzoek kwam ik er achter dat dit niet Aangezien de mens zich met name richt op beeld, wordt muziek vaak te doen was. Als ik alles zou willen onderzoeken zou ik zo een half jaar gezien als de achtergrond. Ik geloof echter dat muziek grote invloed kan bezig geweest zijn. Na de eerste bespreking heb ik de hoofdvraag al hebben, soms zelfs meer dan het beeld. Daarom heb ik gekozen voor specifieker gemaakt, maar uiteindelijk heb ik dit nog een keer gedaan. een onderzoek naar Tarantino’s gebruik van muziek. Tarantino heeft er Ik ben toen eigenlijk verder gegaan op een van mijn deelvragen en heb vaak voor gezorgd dat muziek bij mij blijft hangen na een film, en daar- die omgevormd tot hoofdvraag. Kortom, het onderzoek zo snel mogelinaast ben ik gefascineerd door zijn ogenschijnlijk aparte keuzes voor jk afbakenen houdt het haalbaar en overzichtelijk. muziek. De manier waarop hij een verhaal vertelt aan de hand van muziek in plaats van beeld is voor mij een inspiratie. Nu denk ik niet dat ik Verder had ik wel wat moeite met het vergelijken van de theorie en de snel in de filmwereld terecht zal komen, maar er zijn genoeg momenten praktijk. Muziek op zich is al een ingewikkeld onderwerp om te onderwaarop deze kennis te pas zal komen. Bij een reclame, bij een case film, zoeken en daarnaast kwam ik er gaandeweg het onderzoek achter dat er nog relatief weinig onderzoek is gedaan naar de invloed van muziek of bij een pitch video etc. op film. Deze invloed wordt nog sterk onderschat naar mijn idee, en ook Ik heb met dit onderzoek geleerd hoe groot de invloed van muziek is op de onderzoekers waar ik theorie van heb gelezen zeggen dat. film, en op welke manier. Maar daarnaast toont Tarantino mij ook dat je niet altijd ‚binnen de lijntjes moet kleuren’. Een cliché dat je vaak hoort, Ik denk wel dat ik een goede presentatie neer heb kunnen zetten tijdens maar het is wel waar. Tarantino toont aan dat de minst voor de hand het seminar. Ik heb denk ik wel kunnen aantonen hoe groot de invloed is van muziek op film. De filmpjes die ik heb laten zien toonden mooi het liggende keuze soms de beste is. contrast tussen de, meer traditionele, manier waarop de meeste regisEn ik denk dat dat ook past bij de opleiding CMD. CMD is er niet op seurs muziek in film gebruiken, en de manier waarop Quentin Tarantino gericht om mensen bijvoorbeeld zo goed mogelijk websites te laten dat doet. En dat was uiteindelijk wat ik wilde onderzoeken, en tijdens de maken, of posters te tekenen. Bij CMD leer je hoe mensen in elkaar zit- seminar wilde laten zien: dat muziek meer is dan achtergrond, dat je er ten, hoe je verhalen vertelt en met name om ‚out of the box’ te denken. een verhaal mee kan vertellen en dat juist door niet te doen wat er wordt (om nog maar een cliché er in te gooien) En dat is een talent dat Taran- verwacht het doel het best wordt bereikt. tino heeft, en ik wil leren. Ik ben dan ook blij dat ik heb gepresenteerd. Ik heb daar meestal niet veel moeite mee, maar er zijn altijd wel zenuwen. Het scheelde dat ik Proces een verhaal had dat ik zelf ook echt leuk vond om te vertellen. Verder was de hele seminar dag een leuke ervaring. Het was mooi om te zien Ik kan in ieder geval zeggen dat ik heb geleerd hoe belangrijk het is om hoe verschillend alle onderwerpen waren, en ik heb goede presentaties een onderzoek als dit goed af te bakenen. Ik vond het eerst wel moeilijk gezien. om een goede hoofdvraag op te stellen. Ik had niet het idee dat dit zo belangrijk was, maar heb dit gaandeweg wel ontdekt. Mijn hoofdvraag Friso Baaij, 2014. was te breed, en daarmee waren mijn Dit kwam vooral omdat zelf redelijk veel weet over de film, en zoveel 17
