Rusland kan uraniumprijs naar recordhoogten sturen

Sectoranalyse
Rusland kan uraniumprijs
naar recordhoogten sturen
Kevin Van Campenhout
Hoofdredacteur Beursparels
Op korte termijn staat uranium onder druk
R
Rusland en Kazachstan hebben samen 62
In januari deed JSC AtomRedMetZoloto (ARMZ), een
procent van de jaarlijkse uraniumproductie in handen. dochter van het Russische overheidsbedrijf ROSATOM, een
Dat opent perspectieven om de uraniumprijs te gaan beïnvloeden. En Rusland is daar perfect toe in staat. Kijk maar wat
er gebeurde eind de jaren negentig met de palladiumprijs.
Nieuwe technologische ontwikkelingen deden de vraag naar
palladium toenemen, en bovendien was er voor autokatalysatoren heel wat metaal nodig. En net toen signaleerde Norilsk
Nickel dat het niet aan de vraag kon voldoen. Ford Motor begon als gek palladium te kopen, waardoor de prijs eind 2000
piekte op 1100 dollar/oz (Grafiek 1). Een stijging van 750 % in
amper vier jaar tijd.
Nog geen jaar later stond palladium alweer zeventig procent
lager. En dat was niet te wijten aan autoconstructeurs die naar
het goedkopere platina overschakelden. Rusland, dat samen
met Zuid-Afrika de markt domineert, had de Amerikanen
er gewoon ingeluisd. Ford
moest
zijn
voorraad
afboeken en slikte
een verlies van
een miljard dollar.
Wa n n e e r
slechts enkele
spelers een product of dienst
aanbieden, dan
Grafiek 1: Palladiumprijs in $/oz [1993–2013]
is de kans groot
dat de prijs hoog wordt gehouden. Al dan niet na kartelvorming. Hoe meer concurrentie, hoe lager de prijs en hoe meer
innovatie.
Stel dat bepaalde goederen of diensten slechts door één
partij worden aangeboden. Wel, dan betaal je dus gegarandeerd een hoge prijs voor een gebrekkig product of een
belabberde service. Het mooiste voorbeeld is de overheid.
Wanneer op een zondagmorgen het kabelsignaal van Telenet
enkele uren uitvalt, staat Vlaanderen in rep en roer. Maar wie
wil ruilen voor het monopolie van een staatsbedrijf?
April 2013
vriendschappelijk overnamebod op Uranium One. Dit heeft
belangrijke gevolgen voor de uraniummarkt. ROSATOM is
wereldleider in de bouw van nucleaire centrales, heeft een
marktaandeel van 40 % in de verrijking van uranium, produceert 17 % van alle brandstofstaven en heeft nu uitzicht op de
controle van 13 % van de wereldwijde uraniumproductie.
Bovendien heeft Rusland uitstekende relaties met Kazachstan – met een marktaandeel van 36 % de nummer één in
uranium – en controleert het ook nog eens het gros van de secundaire aanvoer. Dan gaat het om het ‘Megatons-to-Megawatts’ (HEU) programma. Dat vangt al jaren het aanbodtekort
uit de mijnbouw op, is goed voor een kwart van de jaarlijkse
uraniumproductie en doet de helft van de Amerikaanse kernreactoren draaien.
ARMZ was reeds meerderheidsaandeelhouder van Uranium One, zodat het uitkoopbod gedoemd was om te slagen. Het was wel enigszins verrassend dat men de biedprijs,
die bijzonder mager was, niet eens heeft moeten verhogen.
Rusland heeft nu ongeveer 35 % van de jaarlijkse uraniumproductie (10 % via mijnbouw en 25 % via secundair aanbod) in
handen. Samen met Kazachstan wordt dat 62 %.
Als Rusland met een marktaandeel van 40 % de palladiumprijs naar zijn hand kon zetten, dan moet dat met een
aandeel van 35 % ook bij de uraniumprijs kunnen. Temeer
daar het HEU-akkoord eind dit jaar afloopt en men dus een
aanzienlijk deel van de uraniumaanvoer kan en zal lamleggen.
Rusland heeft nu alle troeven in handen om de uraniumprijs
naar de maan te schieten. En na de recente gebeurtenissen
in Cyprus, zal president Vladimir Poetin zeker gemotiveerd
zijn om de wereld duidelijk te maken dat het land niet met
zich laat sollen.
De timing van ARMZ voor de overname van Uranium One
was uitstekend. De uraniumprijs noteert zowat op het laagste
niveau in zeven jaar (Grafiek 2). Sinds Fukushima zijn zowel
de contract- als de spotprijs afgegleden tot een niveau waarop
enkel de In Situ Recovery (ISR) producenten winst maken
(Grafiek 3). Van de conventionele producenten slaagt enkel
Cameco er nog in om het hoofd boven water te houden.
67
De voorbije negen maanden hebben
een aantal producenten de output teruggeschroefd, expansieplannen opgeborgen en
nieuwe projecten in de koelkast gestoken.
Bij BHP Billiton sneuvelde de uitbreiding van
‘Olympic Dam’, Paladin Energy stelde fase 4
van ‘Langer Heinrich’ uit en Cameco zag af
van de ontwikkeling van ‘Kintyre’.
Dat is samen goed voor 23 miljoen pond
(lbs) uranium-oxide (U3O8) per jaar. Tel
daarbij de annulatie van ‘Zarechnoye South’
van Kazatomprom/UraniumOne, de mijn-
de rails worden gezet. Die hebben immers
lagere ertsgehaltes en een veel hogere kostenstructuur. De break-even prijs voor dergelijke
nieuwe mijnen ligt op 80 dollar/lb, zowat het
dubbele van de huidige spotprijs. De lage
uraniumprijs doet veel bedrijven naar adem
happen en de beurskoersen zijn dan ook gedecimeerd. Het positieve nieuws is dat het de
kiemen legt voor een nieuwe en duurzame
hausse.
Op korte termijn staat de uraniumprijs
onder druk omwille van het feit dat de meeste
nutsmaatschappijen
voor dit jaar voldoende nucleaire brandstof hebben.
Daarnaast is er sprake van
voorraadopbouw van uraniumoxide, omdat de enige
verrijkingsinstallatie in de
Verenigde Staten stil ligt.
Dat werkt overigens een
tekort aan uraniumhexafluoride (UF6) in de hand,
waardoor die prijs wel al
aantrekt.
Grafiek 2: Uranium spot price in $/lb [1988-2013]
Kernenergie is weer
springlevend Voor
Grafiek 3: Uranium contract price ($56/lb)
& spot price ($42/lb) [2009-2013]
sluitingen bij Energy Fuels en het wegvallen
van 24 miljoen lbs aan secundaire aanvoer
(HEU) en dan ziet het er naar uit dat vanaf
volgend jaar de vraag naar U3O8 het aanbod
zal overtreffen. Tegen 2020 kan het aanbodtekort oplopen tot 40 miljoen lbs, bij een totale vraag van 240 miljoen lbs.
Als heel wat operationele uraniummijnen
al met verlies draaien, dan is het uitgesloten
dat er nieuwe conventionele projecten op
68
Beste Belegger
de komende jaren zijn de
elektriciteitsmaatschappijen er echter niet zo gerust in. Zo sloot Électricité
de France (EDF) contracten met Paladin en AREVA
voor 80 miljoen lbs U3O8.
Paladin kreeg hierbij zelfs
al 200 miljoen dollar uitbetaald, terwijl de levering
pas binnen zes jaar plaatsvindt. Ook de Verenigde
Arabische Emiraten (VAE)
sloten recent met een zestal
producenten, waaronder
Uranium Energy, een contract ter waarde van
3 miljard dollar. Dat moet hen gedurende zeven jaar verzekeren van brandstof voor vier
nieuwe kernreactoren.
Kernenergie maakt 15 % van de wereldwijde energiemix uit en is meer dan ooit
springlevend. Vandaag zijn er meer reactoren
gepland en in aanbouw dan voor Fukushima.
Landen zoals China, India, Rusland en Turkije gaan voluit voor nucleaire energie. Enkel
in West-Europa wil men hier en daar kernreactoren sluiten. In Duitsland bijvoorbeeld.
Maar dat is niet eens zo’n grote verrassing.
Ondernemingen zoals Siemens hebben jaren
geleden al de strijd om de nucleaire knowhow verloren. Het feit dat het Duitse bedrijf
zich nu volledig terugtrekt, is eigenlijk een
non-event.
Na Fukushima zijn de meeste landen op
de rem gaan staan. Zo ook India en China. En
dat heeft de uraniumprijs parten gespeeld.
Maar China is ondertussen weer uraniumoxide aan het importeren en de bouw van
een centrale in de provincie Shandong is
hervat. Het land heeft momenteel 15 operationele reactoren, terwijl er 26 in aanbouw zijn
en nog eens 51 gepland. Tegen 2020 zullen de
Chinezen jaarlijks 45 miljoen lbs U3O8 nodig hebben, zowat het huidige verbruik van
de Verenigde Staten en ruim vijf maal meer
dan vandaag. India wil tegen 2050 een kwart
van zijn energie uit nucleaire capaciteit halen,
terwijl Rusland tegen 2030 van 16 naar 25 %
hoopt te springen. En dan is er ook nog de
vraag hoe de Verenigde Staten, na het wegvallen van het HEU-akkoord, in zijn uraniumbehoeften zal voorzien.
Japan is op korte termijn misschien wel de
belangrijkste factor. Van de vijftig reactoren
liggen er achtenveertig stil. Initieel had men
het plan opgevat om tegen 2040 alle centrales
te sluiten. Maar nu de verkiezingen achter de
rug zijn, ziet het er integendeel naar uit dat
alle reactoren binnen de drie jaar terug zullen
zijn opgestart. In de loop van het jaar wordt
hierover een beslissing verwacht. Met zijn
immense schuldenberg en problematische
vergrijzing, heeft het land al voldoende kopzorgen. Als het ook nog al zijn energie moet
blijven importeren, dan zal de yen volledig
capituleren. Het valt te verwachten dat wanneer de Japanse overheid groen licht geeft
voor het herstarten van de kerncentrales, de
uraniumprijs sterk zal opveren.
Dat zou meteen de start kunnen zijn van
een trendommekeer bij de uraniumaandelen.
Laten we als referentie eens de ‘Global X Uranium ETF’ (URA) van Global X Funds bekijken. Die volgt de ‘Solactive Global Uranium
Index’, een groep van een twintigtal ontginners en ontwikkelaars van uraniummijnen/
projecten. De top-vijf aandelen Cameco,
Paladin Energy, Uranium One, UEX Corp en
Ur-Energy maken 57 % van het gewicht uit.
URA flirtte begin dit jaar met het 200-daags
exponentieel gemiddelde (EMA200), maar
de middellange termijn trend blijft tot nader
order dalend (Grafiek 4). Om de trend echt
te kunnen ombuigen, moet de koers overtui-
Grafiek 4: Uraniumaandelen (URA)
Grafiek 5: Aandelen nucleaire sector (NLR)
gend boven de weerstand (W) rond 8,20 dollar. Sinds februari 2011 verloor de index 75 %,
om na november 2012 wat op te veren.
De ‘Market Vectors Uranium+Nuclear
Energy’ (NLR) van Van Eck Global, die de
‘DAXglobal Nuclear Energy Index’ volgt, ziet
er al wat beter uit (Grafiek 5). Er werd een
belangrijke weerstand (W2) uitgenomen, terwijl de beurskoers zich in januari boven het
EMA200 nestelde en hiermee ook boven de
top van september 2012 uitsteeg. Maar NLR is
een index met heel wat bedrijven die ook in
andere sectoren actief zijn. Mitsubishi Heavy
Industries, Électricité de France, Cameco,
PGE Polska Grupa Energetyczna en Exelen
April 2013
Corp zijn goed voor
een gezamenlijk gewicht van 39 %.
Nu
Uranium
One van de beurstabellen verdwijnt,
blijven er nog
slechts twee ura-
niumproducenten met
een marktwaarde van
meer dan 1 miljard dollar over: Cameco en
Paladin Energy. Bij de
bekendmaking van het
bod van ARMZ zag je dat
institutionele investeerders hun portefeuille
herschikten, waardoor
onder meer dit tweetal
opveerde.
Het aantal beursgenoteerde uraniumproducenten is altijd
al beperkt geweest,
waardoor de sector van
nature een explosief karakter heeft. Naast het
bod van ARMZ op Uranium One, zagen we
dat producent Energy
Fuels een belang nam in Virginia Energy
Resources.
Die
laatste is eigenaar
van ‘Coles Hill’,
een
omvangrijk
project in Virginia.
Mogelijk wordt het
moratorium er in
de nabije toekomst
opgeheven. Ook
vermeldenswaardig is een zekere
consolidatie
bij
de projectontwikkelaars. Zo ging
Denison
Mines
achter JNR Resour-
Grafiek 6: Uranium Participation
ces en Fission Energy aan en kocht NexGen
Energy alle Canadese projecten van Mega
Uranium.
Wie vandaag positie wil innemen, koopt
best Uranium Participation – een bedrijf dat
louter fysiek U3O8 en UF6 aanhoudt. Tegen
de huidige uraniumprijs is het dalingspotentieel erg beperkt (Grafiek 6). Daarnaast
lijkt ook de beurskoers van Cameco uitgebodemd (Grafiek 7). Wanneer referentie-index
URA een trendommekeer laat zien, kunnen
ook meer risicovolle aandelen worden overwogen. Beursparels belegt niet in gestructureerde beleggingsproducten en ETFs worden
dan ook afgeraden.
•
redactie 27 maart 2013
Grafiek 7: Cameco
69