integriteit als opdracht & waarborg stand van zaken Bureau Integriteitszorg De Achterhoek 24 november 2012 Inleiding door prof.dr.Hans van den Heuvel Vrije universiteit Amsterdam integriteitsschendingen corruptie fraude, diefstal, verduistering giften en beloften belangenverstrengeling, bevoegdheden misbruik informatie verspilling en wanprestatie discriminatie en intimidatie misdragingen in de vrije tijd oorzaken integriteitsschendingen • individuele: familiebanden, egoïsme, maatschappelijke achtergrond, opvoeding, verkeerde contacten, moreel besef • organisationele: regels, controle, handhaving, mandatering, management, voorbeeldgedrag, procedures, ontbreken openheid, ons-kent-ons • maatschappelijke: waarden-normen, verstrengeling publiek-privaat, agressieve lobby, onderwereld-bovenwereld Integritetsmaatregelen hard controls soft controls ethisch leiderschap attitude hoe de integriteitscultuur te verbeteren? (van oudsher) • • • • • • • • roddelen dubieuze opmerkingen onderlinge afspraken privébellen en privésurfen werktijden onvoldoende inzet ziekmelden declareren integriteitscompas • onpartijdig en onafhankelijk • open en betrouwbaar • zorgvuldig en toegewijd • dienstbaar • professionaliteit • morele verantwoordelijkheid • collegialiteit profielen • daderprofiel • omkoopstrategie legitimeringsgronden neutraliseringstechniekenen • • • • • • • • • ontkennen van schade, slachtoffer verantwoordelijkheid veroordeling veroordeelaars verwijzing naar hogere belangen loyaliteit aan derden iedereen deed het ik dacht dat ik er niemand kwaad mee deed buiten mijn schuld ik moest wel nevenactiviteiten bewustwording • • • • • aanspreken, misstanden aankaarten transparantie opsporen integriteitsriciso’s articuleren waarden en normen incidenten en dilemma´s bespreken tips • • • • • Duidelijkheid over organisatie Duidelijkheid voor medewerkers Goede voorbeeld leiding Integriteitsproblemen aan orde stellen Actie integriteit en reputatiemanagement