NEDER-AMERIKAANSE MUZIEK Asko|Schönberg

advertisement
H6
hedendaags-6 2013-2014 53e seizoen
NEDER-AMERIKAANSE MUZIEK
zaterdag 24 mei 2014 14.15-16.05 uur
Asko|Schönberg
Reinbert de Leeuw dirigent
Colin Currie slagwerk
Gerard Bouwhuis piano
Pauline Post piano
VocaalLAB
Katharine Dain sopraan
Aurélie Franck sopraan
Eléonore Lemaire mezzosopraan
Reza Namavar 1980
Versnelheijdsbinderh 2014 - wereldpremière
Steve Reich 1936
Eight Lines 1979/1983
Louis Andriessen 1939
Tapdance 2014
opdrachtwerk ntr zaterdagmatinee, tromp percussion eindhoven,
asko|schönberg en southbank centre - wereldpremière
pauze
John Adams 1947
Grand Pianola Music 1982
Part I
Part II: On the Dominant Divide
Jan Panis geluidstechniek
H
5
53e seizoen 24 mei 2014
Nederland – Amerika
Alle concerten die net niet in uw abonnement zaten,
maar u óók niet zou willen missen...
Losse kaarten voor het nieuwe
seizoen kunt u vanaf zondag 1 juni
bestellen. Vanaf 0.00 uur via de
website, vanaf 10.00 uur via de kassa.
 concertgebouw.nl | 0900-6718345 (€1 p/g)
Morgen in NTR Podium
documentaires en concertregistraties op ned 2
Uitzending
Radio 4
2
Eight Lines
Tegenwoordig wordt Steve Reich beschouwd als ‘our greatest living composer’, zoals The New York Times het enkele
jaren geleden formuleerde. Dat is wel
eens anders geweest: toen hij zijn
muzikale loopbaan begin jaren ’60
begon, trad hij met zijn Steve Reich and
Musicians op in achterafzaaltjes en was
hij genoodzaakt zijn eigen instrumenten en apparatuur te verslepen in
JEFFREY HERMAN
Dit concert wordt live
uit­gezonden via Radio­ 4.
Via de website kunt u
de gehele uitzending
terugluisteren. Klik daarvoor vanaf maandag op
‘luister concerten’.
 radio4.nl
zo 25 mei 13.00 uur · ma 26 mei 23.55 uur
Operadagen Rotterdam Een verslag van
Christiaan­van Schermbeek over de Operadagen,
die plaatsvinden van 13 t/m 25 mei. Met aandacht
voor Macbeth in een productie van de Zuid-Afri­
kaanse operavernieuwer Brett Bailey, die de politie­
ke onderstroom van Verdi’s met bloed doordrenkte
drama vertaalt naar Afrika. Ook een reportage over
de community-art-voor­
stelling Hi Ha Hondenlul, Facebook en Twitter
over de saamhorigheid
van voetbalsupporters,
Volg het laatste­nieuws
plus Claron McFad­
rond de NTR Zaterdag­
don, die wordt gevolgd
Matinee op onze eigen
tijdens een repetitie van
Facebook-pagina en klik
Purcells King Arthur in
‘vind ik leuk!’
de Onderzeebootloods.
... en op twitter:
 ntr.nl/ntrpodium
@ZaterdagMatinee
krakkemikkige busjes.
Louis Andriessen leerde dankzij zijn
Reich weigerde zich te conformeren
broer Jurriaan de jazz kennen en
aan het vanuit Darmstadt gedicteerde
ontdekte op eigen houtje de muziek
serialisme. Naar zijn gevoel banden
van minimalisten als Steve Reich en
Philip Glass. Elementen hieruit vonden vernieuwers als Karlheinz Stockhausen
en Pierre Boulez, met hun strenge
hun weg naar zijn eigen stijl, die met
ordeningsregels en intellectuele focus,
zijn hoekige ritmiek en schetterende
koperklanken weer een jonge generatie de spontaniteit uit de muziek. Hij miste
Amerikaanse componisten inspireerde. de puls, die hij via zulke uiteenlopende
John Adams bewandelt een middenweg componisten als Bach, Stravinsky en
John Coltrane als essentieel had leren
tussen minimalisme en romantiek en
de jonge Reza Namavar kruidt Andries- waarderen. Hij sloeg daarom een
senachtige akkoorden met struikelende andere weg in, die hem aanvankelijk
niet in dank werd afgenomen.
ritmes en verrassende wendingen.
Trait-d’union in dit alles is Reinbert de “Ik realiseerde me dat ik, als ik ook
maar iets wilde doen dat mij emotioLeeuw. Hij verzorgde de wereldpremièneel raakte, de puls in ere moest herres van alle opera’s van Louis Andriessen, dirigeerde de eerste uitvoering van stellen, zowel aan de oppervlakte als
daaronder,” aldus Reich. Hij bestudeerReichs Eight Lines, werkte nauw samen
met John Adams en leidde in 2007 ook
de première van Schreeuwuijl van Reza
Namavar.
Steve Reich
3
het Nederlands Blazers Ensemble. Het
enige verschil tussen beide werken is
dat Eight Lines vraagt om twee strijkkwartetten in plaats van één. Verder
zijn er twee fluitisten (één dubbelt op
de piccolo), twee (bas)klarinettisten en
twee pianisten. De houtblazers worden
elektronisch versterkt, met uitzondering van de piccolo.
Zoals in veel van Reichs muziek, bestaat
de basispuls in Eight Lines uit achtsteno– Louis Andriessen
ten. De terugkerende, springerige
motieven vormen opzwepende patronen, waartegen de strijkers lang(er)
de niet-westerse, vooral Afrikaanse
aangehouden tweeklanken spelen. Het
muziek, luisterde naar popmuziek en
werk valt grosso modo uiteen in vijf
jazz en speelde in 1964 mee in de
delen, waarbij de melodische figuren
première van het spraakmakende In C
van Terry Riley. Alleen al die direct naar het meest om de aandacht vragen in
deel een, drie en vijf, terwijl in deel
de tonaliteit verwijzende titel gold als
twee en vier de langgerekte lijnen meer
een schop tegen de schenen van de
op de voorgrond treden. De strijkers
atonale avant-garde, terwijl ook de
klinken welhaast als een accordeon, en
“korte melodische motieven anathema
zijn aan Stockhausen, Boulez of Berio”. na de première in 1979 omschreef de
Frankfurter Allgemeine deze muziek als
Reich ontwikkelde zijn eigen stijl min
“vrolijk-frivole Music-Hall-Kling-Klang”.
of meer door toeval. Toen hij werkte
aan een bandcompositie met de woorden van een straatprediker – It’s gonna
Tapdance
rain – bleken zijn twee bandrecorders
“Essentieel voor mijn manier van
niet gelijk te lopen, waardoor de
componeren is het besef dat muziek
woorden geleidelijk asynchroon gingen altijd over andere muziek gaat. (...) Het
klinken. Reich werd getroffen door de
is een houding die ertoe leidt dat je
vreemde sensatie die dit in zijn lichaam voortdurend je interesses verplaatst. Bij
teweegbracht en ging dit gevoel van een componisten die altijd maar in één
hinkende ‘canon’ in zijn composities
richting doorwroeten, zoals Schönberg,
incorporeren.
voel ik me niet thuis. Eerder bij de
Dit herkennen we ook in Eight Lines, dat alleskunners: de Purcells en de Strahij in 1979 componeerde onder de
vinsky’s, die van allerlei markten thuis
naam Octet. Het werd in juni van dat
zijn, links wat lenen, rechts wat stelen,
jaar in Frankfurt in première gebracht
en – niet te vergeten – veel voor het
door Reinbert de Leeuw en leden van
theater gewerkt hebben.”
4
Louis Andriessen
Zo omschreef Louis Andriessen ooit zijn
houding tegenover het componeren. Hij
vond inspiratie in zulke uiteenlopende
bronnen als het minimalisme en de
jazz, en ontwikkelde een percussieve,
op contrasterende muziekblokken
gebaseerde stijl, die veel navolging
vond. De vaak bijna agressieve koperklank wordt als ‘typisch Andriessen’
omschreven, maar al vrij snel liet hij
ook lyriek toe in zijn muziek, zoals
bijvoorbeeld in het etherische tweede
deel van zijn opera De Materie. En
hoewel hij ooit het symfonieorkest als
reactionair afzwoer, componeerde hij
in 2013 Mysteriën voor het 125-jarig
bestaan van het Koninklijk Concertgebouworkest.
Voor de viering van zijn eigen vijfenzeventigste verjaardag (6 juni) componeerde Andriessen het slagwerkconcert
Tapdance, voor de Britse percussionist
Colin Currie en Asko|Schönberg. In het
ensemble zijn als vanzelfsprekend
saxofoons, een elektrische basgitaar en
FRANCESCA PATELLA
“Bij componisten die
altijd maar in één richting
doorwroeten, zoals
Schönberg, voel ik me
niet thuis. Eerder bij de
alleskunners: de Purcells
en de Stravinsky’s.”
een drumstel opgenomen, de strijkers
worden gemaand zonder vibrato te
spelen. Het ongeveer vijftien minuten
durende stuk bestaat slechts uit één
deel, maar daarbinnen onderscheidt
Andriessen drie secties, met elk een
andere karakteristiek en kleurenpalet.
Tapdance opent met aangehouden
samenklanken van strijkers, piano en
contrabasklarinet, die gaandeweg
doorsneden worden met korte ritmische motieven van de koperblazers en
de basgitarist. Pas nadat ook de houtblazers en de harp zich in het betoog
gemengd hebben, treedt de solist naar
voren. Hij bespeelt een ‘taptafel’ waarop hij het snelle geklikklak van een
tapdanser imiteert. In dit sterk percussieve deel klinken patronen uit de
charleston.
In het tweede deel speelt de solist een
virtuoze toccata op de marimba, aanvankelijk ingekleurd door aangehouden samenklanken van buisklokken,
gongs, piano en strijkers, later geheel
5
Versnelheijdsbinderh
Reza Namavar, de jongste componist op
het programma, werd geboren in
Amstelveen uit een Iraanse vader en
een Nederlandse moeder. Hij begon op
jonge leeftijd met pianospelen, maar
wilde naar eigen zeggen al “na een jaar
pianoles liever [zijn] eigen muziek
schrijven”. Op zijn vijftiende componeerde hij twee orkestwerken, die
werden uitgevoerd door het orkest van
zijn muziekschool.
Reza Namavar, Tahiti, 2011
Ton Hartsuiker, destijds directeur van
het Conservatorium van Amsterdam,
alleen. Na deze cadens nemen de
verwees Namavar naar de Jong Talentoverige instrumenten de zestiendenpa- klas, waar hij les kreeg van Daan
tronen van de marimba over, waarna de Manneke. Daarnaast studeerde hij
solist zwijgt en uitgesponnen samenpiano bij Marjes Benoist. Al snel besloot
klanken de rust herstellen.
hij zich volledig aan het componeren te
De solist beperkt zich tot een enkele
wijden, en hiertoe vervoegde hij zich bij
pauk in het derde deel, waarop hij
Martijn Padding, Gilius van Bergeijk en
notenwaarden van een kwart of een
Louis Andriessen aan het Koninklijk
achtste produceert, waarna hij tremoli Conservatorium in Den Haag.
van achtstentriolen tot klinken brengt. Hoewel hun invloed zeker te horen is, is
De omvang van zijn partij beslaat
zijn muziek niet zomaar onder de
slechts enkele tonen (es-gis), de rest van noemer ‘Haagse School’ te plaatsen.
het ensemble bestrijkt een iets ruimere Ook Namavar houdt van pregnante
afstand.
ritmes, maar de monolithische klankZo ontstaat “een spookachtige herinne- blokken ontbreken en er is veel ruimte
ring aan de langzame jazz blues uit de
voor lyriek, wellicht dankzij zijn lessen
jaren ’50 en ’60, met name verwijzende bij Manneke. Zijn titels zijn speels, zijn
naar de muziek van Horace Silver,” zegt bezettingen ongebruikelijk. Zo compoAndriessen hierover. “Het traject van
neerde hij de driedelige cyclus Groene
het stuk is tegenovergesteld aan wat je
Wiskunde voor MIDI file (2004), De
zou verwachten: het beweegt van
hummende non van landgoed Singraven
energie naar melancholie en is een
voor klarinet, hobo en fagot (2010) en
soort hommage aan het Slagwerkconcert Toen ben ik maar snel doorgereden voor
van Milhaud, waar positieve kracht
fagot en contraforte (2012).
gaandeweg wordt vervangen door
In 2005 leerde Namavar de cantates van
droefenis en wanhoop.”
Bach waarderen, waarvan echo’s in zijn
6
Mount Marum Vanuatu
muziek te horen zijn, bijvoorbeeld in
de vijfdelige cyclus Heaviness of Heart,
die hij componeerde voor het Amsterdams Bach Consort. Maar ook zijn
Iraanse wortels verloochent hij niet: in
het strijkkwartet Maasegel horen we
sterke referenties aan de Perzische
muziek.
Op zijn website lezen we: “De muziek
van Namavar kenmerkt zich door het
onverwachte. Door het bekende te
vervreemden, te laten ontsporen, zet hij
vraagtekens bij vastgeroeste ideeën van
de luisteraar. Zijn schijnbare lichtvoetigheid is een complexe constructie van
verrassende harmonische wendingen
en melodische frasen. De grillige
ritmiek geeft de muziek vaak een
rusteloos karakter, immer op zoek naar
nieuwe horizonten, onontdekte eilandjes van nimmer geproefde combinaties.”
De titel van zijn nieuwe stuk Versnelheijdsbinderh sluit hierbij naadloos aan, want
wat moeten we ons hierbij voorstellen?
Namavar: “Het werk is gebaseerd op
constante versnellingen. Het is zeer
akkoordmatig en haakt in die zin aan bij
Louis Andriessen, maar het betreft
tonale samenklanken die steeds verspringen binnen een atonaal kader. Bach ram
ik er trouwens steeds meer uit. Vroeger
praatte ik de dingen nog recht door
middel van loopjes en melodie, maar
hierin blijft alleen de rauwe kern over.”
Versnelheijdsbinderh is opgedragen aan de
Mount Marum vulkaan op de eilandengroep Vanuatu, die hij tijdens een van
zijn vele verre reizen beklom: “Weinig
mensen bezoeken die, omdat je er
alleen met gammele vliegtuigjes kunt
komen en vervolgens twee dagen moet
lopen. Je hoort ondertussen de grond
steeds harder dreunen en schudden. Ik
heb besloten mijn stuk aan de vulkaan
op te dragen, omdat dit één van de
meest indrukwekkende dingen is die ik
gedaan heb.”
Grand Pianola Music
John Adams is een halve generatie
jonger dan zijn collega’s Steve Reich en
Philip Glass, maar wordt vaak in één
adem met hen genoemd. Hij groeide op
in Vermont, kreeg klarinetles van zijn
vader en speelde mee in de lokale brass
bands. Hij studeerde compositie, elektronische muziek en directie aan
Harvard en was klarinettist in het
Boston Symphony Orchestra. Zijn
composities uit deze periode dragen
nog een enigszins academisch karakter,
hoewel hij zich al interesseerde voor
revolutionairen als John Cage en
Morton Feldman.
In 1971 verhuisde Adams naar Californië, waar hij samen met Edo de Waart
7
H
5
het inhalen transformeerden tot “de
langste twee Steinway’s op aarde, die op
hoge snelheid arpeggio’s in Bes en Es
afvuurden”. Dit herinnerde hem aan
het conservatorium van San Fransisco,
waar hem op de gangen de klanken van
talloze pianisten tegemoet waaiden, in
een wirwar van muziek van Chopin, tot
Beethoven en Rachmaninov.
Grand Pianola Music heeft twee delen,
waarvan het eerste weer is onderverdeeld in twee secties. Het is geschreven
voor blazersensemble met slagwerk,
John Adams
drie versterkte zangeressen en twee
piano’s. Zoals Reich speelt met het
geleidelijk uit fase raken van instrude populaire concertserie New and
Unusual Music opzette. Bovendien leerde menten, zo laat ook Adams de twee
piano’s een fractie na elkaar bijna
hij de muziek van Reich en Glass kenhetzelfde materiaal uitvoeren. Hierdoor
nen en begon hij in dezelfde ‘minimal’
stijl te componeren. Al snel ging hij zich ontstaat een vertragend effect met een
hypnotiserende werking. De drie
echter van hen onderscheiden door de
ritmische differentiatie, de veelheid aan vrouwenstemmen zingen woordloze
harmonieën, als sirenen, of imiteren
muzikale gedachtes en zijn rijke orkestraties, die herinneringen oproepen aan het heldere staccato van de blazers.
Het tweede deel, ‘On the Dominant
de romantische muziek.
Divide’, is een uitbundig soort eerbeAdams schreef het tweedelige Grand
toon aan de muziekgeschiedenis,
Pianola Music in 1982, hoewel het
waarin alle denkbare clichés aan bod
compositieproces niet zonder slag of
komen. Snel herhalende minimalististoot verliep. “De start was een ware
sche patronen, heroïsche fanfares en
kwelling,” zei hij hierover, “het stuk
Mahleriaanse tragiek gaan hand in
onderging een eindeloos proces van
herschrijven, moest veel te vaak marte- hand met gospelklanken en zware
lend slechte uitvoeringen doorstaan en slagen op een grote trom. Naar het
einde toe wordt het stuk sneller en
schijnt bij iedereen op welke manier
luider, waarbij steeds gewisseld wordt
dan ook weerstand op te roepen.”
tussen majeur en mineur, “zodat die
Net als zijn orkestwerk Harmonielehre
ontstond Grand Pianola Music vanuit een glimmende voertuigen voortgestuwd
worden naar hun uiteindelijke extase”.
droom. Rijdend op de snelweg doemden twee glimmend zwarte, verlengde
Thea Derks
limousines achter hem op, die tijdens
8
53e seizoen 24 mei 2014
uitvoerenden
Asko|Schönberg
Asko|Schönberg, toonaangevend ensemble voor nieuwe muziek, voert in verschillende bezettingen muziek van de
twintigste en eenentwintigste eeuw uit.
Deze muziek is niet alleen van grote,
gevestigde namen als Andriessen, Goebaidoelina, Kagel, Kurtág, Ligeti, Rihm
en Stockhausen, maar ook van jongere
componisten als Van der Aa, Padding,
Roukens en Zuidam, en van de jongste
generatie. Ook de grondleggers van de
twintigste-eeuwse muziek komen ruimschoots aan bod: van Weill tot Schönberg
en van Stravinsky tot Messiaen. Speciale
aandacht is er voor langjarige relaties en
samenwerking met grote, betekenisvolle
componisten, voor onbekend en gloednieuw werk van hoge kwaliteit.
Het ensemble heeft een groot aantal
samenwerkingsverbanden met (muziek)
theatergezelschappen en operahuizen
om juist de veelzijdigheid van het
hedendaagse muziekpalet over het
voetlicht te kunnen brengen. Concerten
vinden plaats in de Donderdagavond­
serie in Muziekgebouw aan ’t IJ, in
gastoptredens in de NTR ZaterdagMatinee, het Holland Festival, De Nederlandse Opera en in co-producties met onder
andere het Nederlands Kamerkoor, de
Veenfabriek, VocaalLAB en het Vlaamse
productiehuis LOD. Het ensemble treedt
op in concertzalen in binnen- en buiten-
land en speelt regelmatig op festivals in
onder andere Keulen, Krakau en Parijs.
De afgelopen seizoenen waren er optredens in Melbourne, Londen (Barbican
Centre), Parijs (Cité de la Musique), Los
Angeles (Walt Disney Concert Hall) en
New York (Carnegie Hall).
Ook het jongere publiek wordt niet
vergeten. Er zijn educatieve projecten
voor leerlingen van het basisonderwijs,
compositieprojecten voor middelbare
scholieren en er wordt samengewerkt
met de compositieafdelingen van conservatoria. Naast dirigent Reinbert de Leeuw
en vaste gastdirigent Etienne Siebens
werkt Asko|Schönberg geregeld met
Oliver Knussen, Clark Rundell, Bas
Wiegers en Emilio Pomárico. Dit alles
met een gedreven groep veelzijdige
musici en solisten uit binnen- en buitenland. Asko|Schönberg is ‘ensemble in
residence’ bij Muziekgebouw aan ’t IJ.
VocaalLAB
VocaalLAB is een muziektheaterhuis en
kunstenbroedplaats. Artistiek leider,
dirigent en theatermaker Romain
Bischoff slaat bruggen tussen uiteenlopende disciplines zoals muziek, dans,
opera en toneel. Bovendien initieert hij
creatieve samenwerkingen tussen
componisten, choreografen, schrijvers
en andere (jonge) makers, van het
klassieke veld tot de street culture. Vo-
9
SERGE LIGTENBERG
10
Lieder van Schönberg in 2011. In 2008 is
hij onderscheiden als Ridder in de Orde
van de Nederlandse Leeuw. Reinbert de
Leeuw ontving diverse Edisons, waaronder in 2007 voor de ‘Schönberg Ensemble Edition’, een uitgave van 25 cd’s en
dvd’s ter gelegenheid van het dertigjarig
jubileum van het Schönberg Ensemble,
en in 2008 voor de cd ‘Im wunderschönen Monat Mai’ met Barbara Sukowa en
het Schönberg Ensemble. Voor zijn
enorme oeuvre en buitengewone verdiensten voor de Nederlandse muziek
ontving hij de Edison Oeuvreprijs
Klassiek 2013.
Colin Currie
MARCO BORGGREVE
Nationaal en internationaal wordt hij
gewaardeerd als kenner en pleitbezorger
van hedendaagse muziek. In binnen- en
buitenland dirigeerde hij een groot
aantal ensembles en symfonieorkesten,
in Nederland onder andere het Koninklijk Concertgebouworkest en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. In het
Reinbert de Leeuw
seizoen 1995/96 wijdde het Concertgebouw de Carte Blanche-serie geheel aan
hem. Hij dirigeerde diverse producties
caalLAB bespeelt een breed scala aan
bij De Nederlandse Opera en de Natio(internationale) podia, van Oerol tot
Holland Festival en van schouwburgen
nale Reisopera, zoals Stravinsky’s Rake’s
tot de Ruhrtriennale. Vanaf juni 2014
Progress, Rosa, a Horse Drama van Andriesgaat het gezelschap verder onder de
sen, en diens Writing to Vermeer en La
naam Silbersee.
Commedia, Le Grand Macabre van Ligeti en
Katherine Dain zingt opera en oratoViviers Rêves d’un Marco Polo. Reinbert de
rium in de VS en is aangesloten bij de
Leeuw was gedurende drie seizoenen als
Talentenklas van De Nationale Opera.
artistiek adviseur voor de series moderAurélie Franck werkt intensief samen
ne en hedendaagse muziek verbonden
met de Belgische componist Claude
aan het Sydney Symphony Orchestra. In
Ledoux, van wie zij werken in première 1992 was hij artistiek directeur van het
bracht. Eléonore Lemaire zingt in de
Aldeburgh Festival en van 1994 tot 1998
Gaudeamus Muziekweek 2014-2015
was hij in die functie verbonden aan het
Unsuk Chins Cantatrix Sopranica. Alle
Tanglewood Festival voor hedendaagse
drie zongen in de recente DNO-produc- muziek in de Verenigde Staten. Tot 2011
tie Kopernikus van Claude Vivier.
was hij artistiek leider van de NJO
Summer Academy. Als pianist maakt hij
vooral
furore met zijn vertolkingen van
Reinbert de Leeuw
het
werk
van Satie. Daarnaast was De
Dirigent, pianist en componist Reinbert
de Leeuw (8 september 1938) was mede- Leeuw vijftig jaar docent aan het Kooprichter van het Schönberg Ensemble
ninklijk Conservatorium Den Haag. Hij
in 1974 (tegenwoordig Asko|Schönberg) ontving diverse prijzen en onderscheien is sindsdien vaste dirigent van het
dingen voor zijn baanbrekende werk. In
ensemble. Hij werd geboren in Amster1994 werd hem een eredoctoraat van de
dam en studeerde piano en muziektheo- Universiteit Utrecht uitgereikt en in
augustus 2004 werd hij aangesteld als
rie aan het Amsterdamse Conservatohoogleraar
aan de Universiteit Leiden.
rium, gevolgd door een studie
De Leeuw oogstte veel bewondering met
compositie bij Kees van Baaren aan het
Koninklijk Conservatorium in Den Haag. zijn grootse uitvoering van de Gurre-
Colin Currie
Colin Currie, die zich voortdurend richt
op het verbreden van het percussierepertoire, speelde premières van muziek van
Elliott Carter (zijn Dubbelconcert, samen
met Pierre-Laurent Aimard), Einojuhani
Rautavaara, Jennifer Higdon, Kalevi Aho,
Kurt Schwertsik, Simon Holt, Alexander
Goehr, Dave Maric, Julia Wolfe en Nico
Muhly. In de herfst van 2013 voerde
Currie als ‘artist in residence’ in het
Londense South­bank Centre een aantal
sleutelwerken van Stockhausen en Reich
uit in het festival ‘The Rest is Noise’.
Naast de première van vandaag speelt
hij dit seizoen bovendien een nieuw
percussieconcert van Andrew Norman
met Utah Symphony en Thierry Fischer.
In april dit jaar speelde hij een soloprogramma in Wigmore Hall, met onder
andere een nieuw werk voor marimba
solo van Rolf Wallin. Met zijn slagwerkensemble The Colin Currie Group trad
hij recentelijk op in het Concertgebouw
en de Royal Festival Hall, en in Tokyo. In
kleinere bezetting werkt hij samen met
musici als Nicholas Hodges, Håkan
Hardenberger en het Pavel Haas Quartet.
Op cd verschenen opnamen van Alexander Goehrs Since Brass, nor Stone, Rautavaara’s Incantations (Gramophone Award
2012), en eerder onder meer MacMillans
Veni, Veni, Emmanuel met de Radio Kamer
Filharmonie, geleid door de componist.
In 2000 werd Colin Currie de Royal
Philharmonic Society Young Artist
Award toegekend, in 2005 volgde een
Borletti-Buitoni Trust Award.
Pauline Post
Sinds 2002 is Pauline Post vaste pianiste
van het Schönberg Ensemble, inmiddels Asko|Schönberg. Met
Asko|Schönberg en ensembles als het
Nieuw Ensemble en Insomnio speelde
zij op festivals over de hele wereld, van
Los Angeles en New York tot Melbourne,
11
Asko|Schönberg
12
Gerard Bouwhuis
Patricio Wang basgitaar
Joseph Puglia viool
Marijke van Kooten viool
Jan Erik van Regteren Altena viool
Wim de Jong viool
Bernadette Verhagen altviool
Hannah Shaw altviool
Hans Woudenberg cello
Lucia Swarts cello
Charles Watt cello
Pieter Smithuijsen contrabas
CHIDI ONWUKA
Termos, Robert Zuidam en Guus Janssen, geïnspireerd nieuw werk voor hem
te schrijven. Als solist maakte hij
tournees door Noord- en Zuid-Amerika,
Canada, Australië en Japan. Met de
violiste Heleen Hulst vormt hij sinds
1998 een duo; samen richtten zij in
2005 Nieuw Amsterdams Peil op, een
ensemble gespecialiseerd in de kamermuziek van de twintigste en eenentwintigste eeuw. Hij doceert hedendaagse muziek aan het Koninklijk
Gerard Bouwhuis
Conservatorium
te Den Haag. Voor zijn
De pianist Gerard Bouwhuis is gespecialiseerd in eigentijds repertoire. Hij geeft bijzondere inzet voor de hedendaagse
Nederlandse muziek ontving hij in
recitals en is een veelgevraagd gast bij
2003 de Theo Bruinsprijs. Gerard
bijna alle gerenommeerde ensembles
Bouwhuis is Splendor-musicus.
en orkesten in Nederland. In 1978
Eerder in de Matinee: o.a. Mâche Sopiana
richtte hij met Cees van Zeeland het
Pianoduo op, waarmee hij verscheidene (1982), L. Andriessen De Staat (1986), De
Bondt Grand Hôtel (1991), Kurtág Opus 27
cd’s opnam. Sinds 1989 maakt hij deel
nr. 2 ‘Dubbelconcert’ (2001), De Bondt Die
uit van de groep LOOS. In de loop van
Wahre Art, Concert voor piano en orkest
zijn carrière heeft Gerard Bouwhuis
(2002), Padding Unequal Parts (2006),
veel componisten, onder wie Louis
Messiaen Trois petites liturgies (2012)
Andriessen, Cornelis de Bondt, Paul
Ingrid Geerlings fluit/piccolo
Jeannette Landré fluit/piccolo
Evert Weidner hobo
Arthur Klaassens hobo
David Kweksilber klarinet/basklarinet/sopraan­
saxofoon/tenorsaxofoon
Jasper Grijpink klarinet/basklarinet
Erik van Deuren contrabasklarinet
Leo van Oostrom altsaxofoon
Remko Edelaar fagot
Renée Knigge fagot
Serguei Dovgaliouk hoorn
Wouter Brouwer hoorn
Frank Braafhart trompet
Gertjan Loot trompet
Toon van Ulsen trombone
Koen Kaptijn trombone
Tjeerd Oostendorp tuba
Pauline Post piano
Gerard Bouwhuis piano
Ernestine Stoop harp
Ger de Zeeuw slagwerk
Martijn Krijnen slagwerk
Wim Vos slagwerk
GERRIT SCHREURS
Pauline Post
TARA FALLAUX
Tokio, Bejing, Shanghai en Seoul. Als
soliste opende zij de Gaudeamus
Muziekweek 2012 en 2013 met pianoconcerten van Marko Nikodijevic en
Roque Rivas. Op de Wittener Tage für
neue Kammermusik 2012 bracht zij het
werk van Nikodijevic in première, en
soleerde tijdens hetzelfde concert met
het Pianoconcert van Hans Abrahamsen.
Sinds 2002 speelde zij pianoconcerten
van György Kurtág, Robin de Raaff en
Klaas de Vries, in Répons van Boulez, Des
Canyons aux Etoiles en Trois petites liturgies
de la présence divine van Messiaen, het
Kammerkonzert van Berg en Eonta van
Xenakis. Met Reinbert de Leeuw speelde
zij het werk Visions de l’Amen van Messiaen. Met pianoduo Post & Mulder
produceerde zij tien jaar lang theatrale
hedendaagse-muziekvoorstellingen. Het
duo maakte twee cd’s met voor het duo
gecomponeerde werken, en speelde op
de recent uitgekomen cd met de McGonagall-Lieder van Robert Zuidam.
Eerder in de Matinee: Poulenc Aubade
(2010)
13
DE SCHOONHEID VAN HET
zaterdag 31 mei 2014, 14.15-ca 16.10 uur
Concertgebouw Amsterdam
ONDER EMOTIONELE
HOOGSPANNING
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Jukka-Pekka Saraste dirigent
Gijs Leenaars koordirigent
drie solisten van de St Florianer
Sänger­knaben jongenssopraan
Dutilleux The shadows of time
Stravinsky Psalmensymfonie
Rachmaninov Symfonische dansen
The shadows of time schreef Henri Dutilleux in 1995 voor het Boston Symphony
Orchestra, ter herdenking van de
Tweede Wereldoorlog. Een vijfdelig
werk, met een middendeel dat ‘aan
Anne Frank en alle kinderen, onschuldigen van de wereld’ is opgedragen.
Voor hetzelfde orkest en in een vergelijkbare draaikolk van emoties componeerde Stravinsky in 1930 de Psalmensymfonie, kort nadat hij het orthodoxe
geloof opnieuw had omarmd. Vroomheid en distantie, strengheid en weelde
wisselen elkaar af in dit drieluik met
koor, waarin enkele geselecteerde
psalmteksten een symfonische inbedding krijgen.
Zelfs in dansen kunnen religieuze
thema’s een plaats hebben, althans bij
Rachmaninov. In het derde en laatste
deel van zijn Symfonische dansen uit 1940
verwerkt hij het gregoriaanse Dies irae
en een Russisch-orthodoxe melodie. Dit
bij vlagen onheilspellende werk, de
zwanenzang van Rachmaninov, is
geschreven voor groot orkest, compleet
met saxofoon en tamboerijn.
HEDENDAAGSE
de serie hedendaags in 2014-2015
Betoverende klankwerelden 27 sept
Een Zweed en Italië
Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Emilio Pomàrico
Sarah Wegener sopraan
Maderna Aura
Castiglioni Altisonanza (NP)
Widmann Labyrint III
(opdrachtwerk WDR en NTR ZaterdagMatinee - NP)
Groot Omroepkoor o.l.v. Gijs Leenaars
voorconcert, 13.30-14.00 uur: Siciliaanse traditio­
nele muziek (Pino De Vittorio en Laboratorio ‘600)
Verdi Ave Maria
Torstensson Arcadia 1689
(opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee - WP)
Pizzetti Requiem
Muzikale inclusiviteit 1 nov
Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Otto Tausk
Ralph van Raat piano, Synergy Vocals
Ives Orchestral Set no. 2
Van Rossum “a young woman came up to
me”, voor piano en orkest
(opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee - WP)
Berio Sinfonia
Henze, Che en Ho Chi Minh 22 nov
Rijke harmonieën van nu
6 jun
Radio Filharmonisch Orkest, Groot Omroepkoor
o.l.v. Markus Stenz
Anna Palima sopraan, Miljenko Turk bariton
D. Wagenaar Preludio all’infinito
(opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee)
D. Wagenaar Canzone sull’infinito
(opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee - WP)
Rihm Derde symfonie (NP)
Radio Filharmonisch Orkest, Groot Omroepkoor,
Vlaams Radiokoor, Nationaal Jeugdkoor o.l.v.
Markus Stenz
Roman Trekel bariton, Lenneke Ruiten sopraan
Henze Das Floss der Medusa (NP)
Virtuoos spel
SI6
21 mrt
7 feb
musikFabrik o.l .v. Peter Rundel
Ilya Gringolts viool, Benjamin Kobler piano
Paganini Capricci nr.5, 6 en 24
Lachenmann Mouvement
Andriessen Hoketus
Fiumara nieuw werk
(opdrachtwerk NTR Zaterdag­Matinee - WP)
Ligeti Pianoconcert
symfonisch i-6 2013-2014
14
15
vrijdag 6 juni 2014, 20.15 uur
Vredenburg Leidsche Rijn Utrecht
TOD UND VERKLÄRUNG EN EEN PREMIÈRE
Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Antony Hermus dirigent
Katrien Baerts sopraan
Detlef Roth bariton
Beethoven Elegischer Gesang
Strauss Tod und Verklärung
Laman Requiem Songs
opdrachtwerk de vrijdag van vredenburg - wereldpremière
VOLGEND SEIZOEN TERUG NAAR VREDENBURG!
Na zeven jaren keert De Vrijdag van Vredenburg volgend seizoen eindelijk terug
naar de zaal waar het allemaal begon: de ‘oude’ Grote Zaal in het nieuwe TivoliVredenburg. Op radio4.nl/vrijdagvanvredenburg vindt u het complete programma.
IVAR PEL
16
Download