Atypische myopathie

VETERINAIR
Tekst en FOTO’S: Faculteit diergeneeskunde Universiteit utrecht
Atypische myopathie
Dit najaar is er een forse golf van paarden die lijden aan atypische myopathie.
Atypische myopathie is een zeer ernstige spieraandoening, die vooral in het
najaar optreedt met slecht weer bij (vooral jonge) dieren met weidegang.
Soms worden paarden met deze aandoening dood gevonden. Reden genoeg
om paardeneigenaren en dierenartsen attent te maken op de symptomen,
risico’s en te nemen maatregelen.
Paarden met atypische myopathie zijn heel ziek en hebben een slechte kans op herstel. Bij de
behandeling krijgt het dier diverse infusen toegediend.
Koffiekleurige urine is een symptoom bij paarden met
Lang niet alles is bekend over de aandoening
als de spiercellen kapot gaan. Tot nu toe ging
atypische myopathie en er wordt dan ook volop
rond de 90% van de paarden die het hebben
onderzoek naar gedaan. Gelukkig zijn een
eraan dood. De onderliggende oorzaak is
aantal belangrijke zaken wel duidelijk
waarschijnlijk een nog onbekend toxine
Omstandigheden en symptomen
waardoor preventie en een betere behandeling
(gifstof) of schimmel, die tijdens herfstige
Atypische myopathie wordt gezien bij paarden
mogelijk wordt. Zo is bekend dat het bij deze
weersomstandigheden goed groeit op gras,
voor wie gras het belangrijkste deel van hun
aandoening om een biochemisch defect in
blad of planten. Het lijkt erop dat de giftige stof,
rantsoen is. De aandoening steekt vooral de
vetstofwisseling gaat, een enzymdeficiëntie in
als dat het is, het lichaam in sommige gevallen
kop op in de herfst, winter en het vroege
de bètaoxidatie (met de naam MADD: Multiple
weer kan verlaten of zijn werking kan verliezen
voorjaar bij koud, nat en winderig weer. De
Acyl-CoA Dehydrogenase Deficiency). Wat dit
en de vetstofwisseling daarna weer op gang
ziekte kan heel acuut beginnen en zich soms
betekent is dat de spieren geen vet meer
komt. Als we de zieke paarden snel behandelen
zo snel ontwikkelen, dat dieren dood gevon-
verbranden en dus in een energiecrisis
is de overlevingskans wellicht hoger, maar
den worden. Vaak treft de aandoening
belanden. Ook komen er allerlei gifstoffen vrij
voorkomen blijft natuurlijk het beste.
meerdere dieren uit een koppel.
2 | PaardenSport 12/2009
atypische myopathie.
VETERINAIR
Carmen Nagtegaal
Onderzoek:
Op de Faculteit Diergeneeskunde van de
Universiteit in Utrecht horen ze het in
verband met verder onderzoek graag, als
er ergens een paard is waarbij atypische
Als paarden voornamelijk buitenstaan, is het belangrijk dat ze naast gras ook voldoende ander
myopathie wordt geconstateerd of
kwalitatief goed voer tot zich kunnen nemen.
waarbij een sterke verdenking is van deze
aandoening.
Gegevens die daarbij van belang zijn zoals;
Zieke dieren vertonen: spierzwakte, stijfheid en
een ander dier bij de patiënt te houden, dit in
naam van de eigenaar, de naam van de
spiertrillingen. Ze gaan vaak liggen en hebben
ieder geval tot de gealarmeerde dierenarts
dierenarts, de lokatie, aantal paarden met
een versnelde en moeilijke ademhaling en
arriveert. De dierenarts zal klinisch onderzoek
leeftijden, beschrijving of (liever) digitale foto
verhoogde hartslag. De urine van de zieke
en bloedonderzoek doen om de diagnose te
van de weide met vreemde planten,
paarden is vaak koffiekleurig en de paarden
bevestigen. Daarna zal hij zo snel mogelijk een
paddenstoelen of bladeren, eventuele
hebben vaak een volle blaas. De paarden eten
intensieve behandeling opstarten.
bloeduitslagen en andere wetenswaardighe-
meestal nog wel en dat geeft eigenaren vaak
Deze bestaat uit toediening van diverse
den kunnen worden gestuurd naar
goede hoop op herstel, maar toch kan de dood
infusen. Verder wordt geadviseerd te behande-
[email protected].
al snel (meestal binnen drie dagen) intreden.
len met pijnstillers (NSAID’s), vitamine E en B2
Raadpleeg bij twijfel altijd de dierenarts!
en carnitine, liefst via het bloed. Carnitine
Zeker wanneer er meer paarden op eenzelfde
Bij onderzoek van het dier worden veel
zorgt voor verwijdering van de gifstoffen en
weide staan, is bij een dood gevonden paard
afwijkende waardes gevonden in bloed en
verbetering van het vetzuurmetabolisme.
sectie aanbevelenswaardig. Deze kan worden
urine. Ook bij onderzoek na de dood van het
Uiteraard dient deze behandeling ingesteld te
uitgevoerd bij het Veterinair Pathologisch
dier zijn veel afwijkingen waar te nemen.
worden door een dierenarts.
Diagnostisch Centrum van de Faculteit
Diergeneeskunde (030-2533195) te Utrecht of
Dierenartsen zijn door de Faculteit Diergeneeskunde uitgebreid geïnformeerd over de
Preventie
de Gezondheidsdienst voor Dieren te
gevonden afwijkingen. Als atypische myopathie wordt geconstateerd
Deventer. Hier zijn kosten aan verbonden.
is het dus belangrijk andere paarden uit
Op de website www.myopathieatypique.be
Wat te doen bij een patiënt?
dezelfde weide direct te verplaatsen en liever
zijn enquêtes voor dierenartsen en eigenaren
Bij verdenking van atypische myopathie moet
nog binnen te halen. Het betreffende weiland
te vinden. Gegevens die hier worden
het zieke paard onmiddellijk absolute rust
kan daarna langere tijd niet meer worden
ingevuld, worden uiteraard ook weer
krijgen en warm gehouden worden. Indien mo-
gebruikt. Overleg met een dierenarts of
gebruikt bij het verdere onderzoek.
gelijk moeten alle dieren van het weiland
deskundige hoe verder om te gaan met het
verwijderd worden. Transporteren van zieke
weiland. Paddenstoelen, bladeren, eikels etc.
Dit artikel werd gemaakt
paarden verergert de aandoening enorm, dus
dienen zo goed mogelijk uit de wei verwijderd
door medewerkers van de
als het enigszins mogelijk is moet er ter plekke
te worden. Bied de dieren een goede kwaliteit
Faculteit Diergeneeskunde
schuil- en behandelmogelijkheid gecreëerd
ruwvoer en biks aan. En natuurlijk is het
worden. Als het paard heel onrustig wordt
belangrijk de algemene gezondheid van de
omdat hij alleen achterblijft, is het handig om
paarden goed te bewaken.
Hoofdafdeling Paard van de
Universiteit van Utrecht.
PaardenSport 12/2009 |
3