Samen verder met Vught Verkiezingsprogramma PvdA-GroenLinks 2010-2014 Inhoudsopgave Uitgangspunten ............................................................................................. 3 Doelstelling ................................................................................................ 3 Duurzaamheid ............................................................................................ 3 Sociaal en solidair ....................................................................................... 3 Democratie en Participatie: meedenken, meepraten, meedoen .......................... 3 Afspraak = afspraak .................................................................................... 4 Hoofdstuk 1. Samenleven: sociaal, solidair ........................................................ 5 1.1 Gemeente Vught op weg naar een sociale en solidaire samenleving .............. 5 1.2 Minima en armoede ............................................................................... 5 1.3 Gezondheid .......................................................................................... 6 1.4 Zorggemeente Vught ............................................................................. 7 1.5 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) ............................................. 8 1.6 Internationale solidariteit ........................................................................ 8 Hoofdstuk 2. Leren, ervaren, overdenken, doen ................................................ 11 2.1 Onderwijs ........................................................................................... 11 2.2 Kunst, Cultuur en Historie ..................................................................... 12 2.3 Accommodatiebeleid ............................................................................ 13 Hoofdstuk 3. Recreëren: verzetten van zinnen, energie opdoen .......................... 15 3.1 Recreatie en toerisme .......................................................................... 15 3.2 De IJzeren Man ................................................................................... 15 Hoofdstuk 4: Infrastructuur en verkeersbewegingen.......................................... 17 4.1 Infrastructuur: Vught verbinden en verbonden houden ............................. 17 4.2 Lokale verkeersbewegingen: te voet, per fiets of per auto ......................... 18 4.3 Parkeerbeleid ...................................................................................... 19 Hoofdstuk 5. Wonen en bouwen: veel meer dan verblijven en stenen stapelen ...... 21 5.1 Wonen in Vught en Cromvoirt ................................................................ 21 5.2 Bouwen in Vught: kwaliteit ................................................................... 22 5.3 Bouwen in Vught: kwantiteit ................................................................. 22 5.4 Welstand ............................................................................................ 24 Hoofdstuk 6: Natuur en milieu ....................................................................... 25 6.1 Natuur in de buurt ............................................................................... 25 1 6.2 Dierenwelzijnbeleid .............................................................................. 26 Hoofdstuk 7. Beleid op maat gemaakt ............................................................. 28 7.1 Jeugd- & Jongerenbeleid ....................................................................... 28 7.2 De Zilveren Kracht van Vught ................................................................ 29 7.3 Nederland vergrijst en individualiseert: Vught dus ook .............................. 29 7.4 Sport en beweging ............................................................................... 30 Hoofdstuk 8. Afval: halen, brengen en opruimen .............................................. 32 8.1 Halen: de inzameling ........................................................................... 32 8.2 Brengen: de milieustraat ...................................................................... 33 8.3 Opruimen: zwerfafval ........................................................................... 33 Hoofdstuk 9: Vught een financieel gezonde gemeente ....................................... 35 9.1 De juiste dingen doen en die dingen goed doen ....................................... 35 9.2 Economische recessie en lokale economie ............................................... 35 9.3 Samenwerking in en buiten Vught .......................................................... 36 2 Uitgangspunten Doelstelling Voor PvdA-GroenLinks is het helder dat men in Vught goed moet kunnen leven en samenleven, nu en in de toekomst. Voor PvdA-GroenLinks veronderstelt dat een duurzame, sociale, solidaire en democratische samenleving. Dat is onze doelstelling. Om die te realiseren, zijn extra inspanningen nodig. Vooral om een goed leefmilieu inclusief de daarbij behorende voorzieningen ook bereikbaar te maken en te houden voor kwetsbare groepen in de samenleving en voor de volgende generaties. Goed leven en samenleven, betekent voor PvdA-GroenLinks ook dat belanghebbenden – bewoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere marktpartijen – invloed hebben op de nadere vormgeving aan het gewenste leefmilieu en daaraan ook zelf daadwerkelijk een bijdrage leveren. Duurzaamheid Als vanouds kiest PvdA-GroenLinks voor kwaliteit, zoals u dat van ons gewend bent. Een kwaliteit die volgens ons uitsluitend via duurzame oplossingen te bereiken is. Duurzame oplossingen zijn voor ons oplossingen die rekening houden met de draagkracht van de aarde. Wij streven naar een optimale balans tussen ecologische, economische en sociaalculturele ontwikkelingen in Vught. Deze duurzaamheidsbalans is ons ultieme uitgangspunt omdat we de wereld te leen hebben, ook in Vught. Te leen van onze kinderen die straks ook graag in een groene, schone en veilige omgeving willen wonen en leven. PvdA-GroenLInks kijkt bovendien verder dan de gemeentegrens. We willen ook op lokaal niveau bijdragen aan een sociaal, economisch en ecologisch duurzame wereld. Afwegingen willen we dan ook binnen die bredere context maken. Sociaal en solidair “De sterkste schouders moeten de zwaarte lasten dragen”, “We zijn op de wereld om elkaar, om elkaar te helpen, nietwaar!”, “Eén plus één is drie”. Slogans die misschien wat sleets zijn geworden, maar die in de kern toch nog steeds aardig dekken wat “sociaal en solidair” voor PvdA-GroenLinks inhoudt. PvdA-GroenLinks staat voor een sociale gemeente met een (naar leeftijd, inkomen, maatschappelijke, etnische en culturele achtergrond en levensstijl) gevarieerde bevolking. Dat betekent onder meer dat voldoende betaalbare woonruimte beschikbaar is, lasten worden verdeeld naar draagkracht, iedereen die dat wil, deel kan hebben aan het maatschappelijk leven en de onderlinge verhoudingen tussen (groepen) inwoners goed zijn. PvdA-GroenLinks wil activiteiten en organisaties die bijdragen tot vergroting van de sociale samenhang in Vught en tot de maatschappelijke participatie en integratie van kwetsbare groepen in de samenleving stimuleren en faciliteren. Democratie en Participatie: meedenken, meepraten, meedoen PvdA-GroenLinks zet zich in de gemeentepolitiek in voor haar idealen. Daarin krijgen we nooit precies wat we willen, omdat we altijd rekening moeten houden met de opvattingen en belangen van anderen. We zoeken daarom met andere partijen naar 3 compromissen om samen een stap verder te komen. Ook de Vughtse burger wordt bij deze zoektocht betrokken. Het verleden heeft overigens geleerd dat er in Vught wel verschillend gedacht wordt over participatie. Meedenken en meepraten, betekent voor PvdA-GroenLinks niet per definitie gewoon ‘je zin krijgen’. Wij vinden het wel heel belangrijk om de mening van de Vughtenaren te horen en zijn voortdurend alert op signalen. Wij voelen ons erg betrokken bij wat er speelt. Maar wij willen geen ‘roept u maar’-democratie. PvdA-GroenLinks wil niet op een populistische manier politiek bedrijven, maar kiest voor oplossingen die passen bij onze visie op hoe Vught het beste kan worden bestuurd. Over onze keuzes zullen wij altijd open zijn. PvdA-GroenLinks doet ook een beroep op Vughtenaren om mee te doen, om daadwerkelijk bij te dragen aan de uitvoering van gemeentelijke plannen, om zelf maatschappelijke initiatieven te ontplooien, om niet alleen in woord, maar ook in daad bij te dragen aan de verbetering van het leefklimaat in Vught. Afspraak = afspraak PvdA-GroenLinks staat voor een betrouwbare bestuurspartij. Dat hebben we de afgelopen periode laten zien. Afspraak is voor ons afspraak. Het bestuursakkoord als leidraad is daarvan een goed voorbeeld, net als ons partijprogramma. Wij hebben van beide veel gerealiseerd. Er is enorm hard gewerkt om de achterstand in ons woningbouwprogramma in te lopen en dat is gelukt. We hebben direct de chemische onkruidbestrijding teniet gedaan en zijn weer overgeschakeld op groene stroom, zoals wij ook aankondigden te gaan doen. Verder hebben wij gerealiseerd: aanpak zwerfafval, een uitstekend armoedebeleid, wat meer bescherming beeldbepalende panden, aanzet tot vernieuwing van het centrum, verbetering fietspaden, verdieping jumelage Oraniënburg, verbetering communicatie met de burger op vele manieren, verhoging subsidiebudget voor Vughtse Verenigingen, Vught Millenniumgemeente, bijdrage restauratie Petruskerk, renovatie van het raadhuis (binnen- en buitenkant), beschikbaar stellen van het raadhuis voor (al dan niet officiële) Vughtse verenigingen, het adviserend referendum, stagebeleid en stageplaatsen in de gemeente, veel betere huisvesting scholen, minder welstandsregels maar wel heldere afspraken, voortzetting Vughtse Historische Reeks, openhouden spoorwegovergang Cromvoirtse pad, jongerenraad, en nog veel meer. Wij hebben ervoor zorg gedragen dat de plannen in de begroting daadwerkelijk uitgevoerd worden en er is vaak nog veel meer gedaan. Ook voor de komende bestuursperiode zullen wij hard werken om zoveel mogelijk van ons partijprogramma gerealiseerd te krijgen. 4 Hoofdstuk 1. Samenleven: sociaal, solidair 1.1 Gemeente Vught op weg naar een sociale en solidaire samenleving PvdA-GroenLinks streeft naar een solidaire samenleving, waarin welvaart en middelen eerlijk verdeeld worden ook en vooral op lokaal niveau. Wij willen dat iedereen mee kan doen aan de samenleving en optimale kansen heeft om zich te ontplooien en zijn leven zelf vorm te geven. PvdA-GroenLinks vindt het van groot belang dat mensen bij werkloosheid zo snel mogelijk aan een andere baan worden geholpen of dat ze via een opleiding de kans krijgen om in de toekomst weer aan het werk te gaan. Geschiedenis: In 2006 is met de nota Uitgangspunten WMO door deze coalitie de toon gezet als het gaat om sociaal beleid. Dat beleid moest duidelijker en meer samenhangend zijn. Minder bureaucratie, minder loketten voor de burger. In 2008 is de nota Kiezen en delen vastgesteld waarin de visie van de raad op sociaal beleid en maatschappelijke ondersteuning wordt beschreven. Samen met onze coalitiepartners heeft PvdAGroenLinks daarmee het beleid van Vught socialer gemaakt met meer aandacht voor mensen die ondersteuning hard nodig hebben. De visie is helder: iedereen in Vught moet mee kunnen doen aan het maatschappelijk leven, niemand staat ongewild aan de kant. Participatie, zelfstandigheid en sociale samenhang staan centraal. Huidige situatie: In de periode 2006-2010 hebben we een sociaal beleid ontwikkeld waardoor er onder andere heel veel mensen aan de slag zijn gekomen. Dat is belangrijk omdat werk – al dan niet betaald - bijdraagt aan emancipatie, zelfvertrouwen geeft en een positie in de samenleving oplevert. De recessie als gevolg van de kredietcrisis heeft ervoor gezorgd dat er helaas veel mensen een tijdje aan de kant staan. Natuurlijk gaan we uit van ieders eigen verantwoordelijkheid, maar we blijven ook oog hebben voor het verschil in mogelijkheden. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil het sociale beleid van de afgelopen jaren graag voortzetten. PvdA-GroenLinks wil mensen ondersteunen bij het vinden van werk en als dat niet lukt, bij het vinden van een andere maatschappelijke activiteit. Een betaalde baan is helaas niet voor iedereen weggelegd maar voor alle Vughtenaren is er wel een plek in onze samenleving. 1.2 Minima en armoede Helaas moet een deel van onze mede-Vughtenaren het nog steeds doen met een heel erg laag inkomen. Vaak buiten hun schuld, door baanverlies, ziekte of ongeval of sociale omstandigheden. Soms duurt een dergelijke situatie niet al te lang, dan lukt het meestal ook wel om uit de problemen te blijven. Maar als het helaas wat langer of heel erg lang duurt, kan het voorkomen dat mensen moeite krijgen met het ‘rondkomen’ met alle gevolgen van dien. Geschiedenis: In 2006 is in de gemeente de herijking van het minimabeleid ingezet. PvdAGroenLinks heeft voor de totstandkoming hiervan al in 2005 samen met het CDA het initiatief genomen. Begin 2006 is het armoededebat gevoerd, geïnitieerd door 5 Woonwijze. Sinds 2006 is er heel veel aandacht voor mensen die met heel weinig rond moeten komen en maken steeds meer mensen gebruik van de diverse regelingen. Daarvoor bestond er natuurlijk ook armoede, maar heerste er ook een taboesfeer. Veel inwoners van Vught wisten daardoor niet hoe zij in aanmerking konden komen voor een regeling of voelden zich zo ongemakkelijk, dat ze er niet om durfden te vragen. Huidige situatie: We spreken van armoede als het mensen die structureel of langdurig van een laag inkomen moeten rondkomen, zonder dat zij daar zelf iets aan kunnen doen, niet lukt om de eindjes aan elkaar te knopen. Vught kent inmiddels een goed minima- en armoedebeleid, alle maatschappelijke organisaties zijn het daar wel over eens1. De afgelopen periode is er – mede dankzij de inzet van PvdA-GroenLinks – wat dat betreft veel tot stand gekomen en worden veel mensen met een minimaal inkomen geholpen, waardoor ze onder andere kunnen (blijven) deelnemen aan het sociale en maatschappelijke leven. Het gevaar bestaat dat (politieke) partijen willen gaan bezuinigen op dit beleid vanwege de economische achteruitgang in Vught. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil nooit accepteren dat de zwakste schouders de lasten van de economische crisis moeten gaan dragen. Juist nu moet het minima- en armoedebeleid in Vught in stand blijven. PvdA-GroenLinks wil voorkomen dat mensen in een armoedesituatie terechtkomen. PvdA-GroenLinks wil zich richten op minimabeleid. De gemeente is namelijk ingericht om mensen te helpen en te wijzen op allerlei mogelijkheden, zodat zij ondanks een minimaal inkomen, toch nog een redelijke levensstandaard hebben. 1.3 Gezondheid Gezondheid is het gezond zijn, het gevoel dat alles in orde is, zowel in lichamelijk, geestelijk als maatschappelijk opzicht en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken. Geschiedenis: Over de periode van voor 2005 zijn geen specifieke gegevens beschikbaar van de Vughtse gezondheidssituatie, natuurlijk wel regionale en landelijke. In 2006 blijkt uit onderzoek van de GGD dat Vught niet specifiek afwijkt van landelijke situaties. In grote lijnen wil dat zeggen: Vooral jonge mensen lijden aan overgewicht, roken, drinken teveel en bewegen te weinig. Vele volwassenen en bijna de helft van de ouderen voelen zich eenzaam. Huidige situatie: Het huidige lokale gezondheidsbeleid heeft de volgende aandachtspunten en ambities: Investeren in gezond gedrag Rookpreventie vooral gericht op schoolgaande jeugd Terugdringing drugsgebruik onder jongeren Terugdringing overgewicht Voor een overzicht van alle betrokken organisaties: zie de sociale kaart op de website van Stichting Welzijn Vught: www.welzijnvught.nl. 1 6 Gevoelens van eenzaamheid bij vooral ouderen, tegengaan GGD-onderzoek laat zien dat er nog steeds veel mensen kampen met overgewicht en gevoelens van eenzaamheid. Vooral jongeren én ouderen vormen een risicogroep. - PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil veel meer aandacht voor het alcoholprobleem onder jongeren en senioren. PvdA-GroenLinks wil jonge mensen stimuleren voldoende te bewegen. Bewegen is geen wondermiddel maar wel heel goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente meer aanstuurt op initiatieven zoals Sporten in de Wijk dat is opgezet door Prins Hendrik. PvdA-GroenLinks wil in samenwerking met ouderenorganisaties, verzorg- en verpleeghuizen meer voorlichting en informatie over gezondheidsrisico’s van medioren en senioren. 1.4 Zorggemeente Vught Vught staat landelijk bekend om het grote aantal zorginstellingen dat er zich gevestigd heeft. Geschiedenis: Vanaf 1885 hebben in Vught mensen zich druk gemaakt om hun medeburgers met problemen. Veel van deze zorg heeft zich geconcentreerd op het Zorgpark Voorburg, waar een aantal specialistische instellingen is samengebracht Huidige situatie: Meer dan duizend medewerkers en een groot aantal vrijwilligers zijn in Vught actief in de behandeling, begeleiding en zorg voor hun medemensen in klinieken, verpleeghuizen, verzorgingshuizen en aan thuiswonenden. De instellingen werken veelal regionaal en soms zelfs landelijk door de aanwezige kennis en ervaring. Er is in de afgelopen periode veel nieuwbouw gepleegd (o.a. Novadic-Kentron, Cello, Woonzorgcentrum Theresia) en er is nog een aantal projecten in ontwikkeling (o.a. Huize de Braacken, Huize Elisabeth, begeleid woonvoorzieningen voor mensen met een beperking) PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil dat Vught voor zorginstellingen een goede en prettige vestigingsplaats blijft. PvdA-GroenLinks wil mensen in Vught die afhankelijk zijn van een zorgfunctie, een prettige en plezierige woonomgeving bieden. PvdA-GroenLinks wil dat mensen met een beperking volwaardig mee kunnen doen in onze samenleving en dat verenigingen en organisaties hiervoor worden gefaciliteerd. PvdA-GroenLinks wil omliggende gemeenten meer betrekken bij de regionale functie van Vught op dit gebied. PvdA-GroenLinks wil overlast van cliënten die onder invloed van alcohol of een ander middel zijn, in samenwerking met de instellingen, voorkomen en bestrijden 7 1.5 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De WMO vormt de basis van het stelsel van Zorg en Welzijn en is sinds 1 januari 2007 van kracht. Het doel van de WMO is dat iedereen kan meedoen in de maatschappij. Het geld voor uitvoering van de WMO wordt door de rijksoverheid verstrekt via een doeluitkering. Het geld is dus bestemd voor de WMO, maar gemeenten mogen het ook anders besteden als de gemeenteraad dat beslist. Geschiedenis: Met de komst van de WMO verdween de Welzijnswet 1994, de Wet voorzieningen gehandicapten (WVG) en delen van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). WMO vormt de basis van het gemeentelijk welzijnsbeleid. Gemeenten moeten burgers in staat stellen om mee te doen aan de samenleving. Dat doen ze door te werken aan 9 prestatievelden2. In feite beslaat de WMO het oude welzijnsbeleid, aangevuld met de huishoudelijke verzorging, die voor 2007 uit de AWBZ werd gefinancierd. De invoering in 2006 van de WMO heeft daarom veel betekend voor mensen die gebruik maakten van huishoudelijke hulp. De andere prestatievelden hebben iets minder aandacht gekregen. Inmiddels is er in Vught wel een WMOraad aangesteld en zijn er activiteiten ontwikkeld in het kader van de WMO. Huidige situatie: De WMO is in Vught zeer goed ingevoerd (al is er natuurlijk altijd ruimte voor verbetering), zo blijkt uit de klanttevredenheidscijfers. Uit een vergelijkend onderzoek tussen 188 gemeenten blijkt dat Vught op alle prestatievelden bovengemiddeld scoort. Het beleid is verwoord in het WMO beleidsplan 2008-2011. Alle 9 prestatievelden krijgen beleidsmatig voldoende aandacht, de plannen zijn prima. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil dat geld dat voor de WMO bedoeld is aan de WMO wordt besteed. PvdA-GroenLinks wil een krachtiger uitvoering van het huidige beleid o.a. gericht op participatie van mensen met een beperking in de Vughtse samenleving. PvdA-GroenLinks wil het buurtgericht werken stimuleren. PvdA-GroenLinks wil de leefbaarheid vergroten in de wijken, de samenhang in de buurt stimuleren en daarbij de beide woningbouwverenigingen en Stichting Welzijn betrekken. PvdA-GroenLinks wil meer aandacht voor verslavingsproblematiek en opvang van en voorlichting aan slachtoffers van huiselijk geweld. 1.6 Internationale solidariteit Verantwoordelijk burgerschap betekent ook solidariteit ten opzichte van mensen buiten de Vughtse samenleving en zelfs buiten de nationale grenzen. Iedereen is burger van de eigen gemeente, wijk of buurt. Daarnaast zijn wij allemaal wereldburger. Dat betekent dat ook gemeenten actief vorm moeten geven aan De prestatievelden 1: leefbaarheid en sociale samenhang 2: preventieve ondersteuning jeugd 3: informatie, advies en cliëntondersteuning 4: mantelzorg en vrijwilligers 5: participatie van mensen met een beperking of psychisch (sociaal) probleem 6: voorzieningen voor mensen met een beperking of psychisch (sociaal) probleem 7: opvang slachtoffers huiselijk geweld 8: bevordering geestelijke gezondheidszorg 9: bevorderen verslavingsbeleid. 2 8 internationaal beleid. Voor PvdA-GroenLinks staat internationale solidariteit en sociale rechtvaardigheid hoog in het vaandel. Wij zijn bovendien van mening dat samenwerken met andere gemeenten een winwin-situatie creëert. Dat geldt voor plaatsen dichtbij en ver weg. Kruisbestuivingen van de ervaringen en leermomenten van lokale besturen waar ook ter wereld, zijn bijzonder waardevol. Daarom is voor ons onze band met Oraniënburg heel belangrijk. Geschiedenis: In de tweede helft van de vorige eeuw ontstond er maatschappelijk brede belangstelling voor de derde-wereldproblematiek en werd ontwikkelingshulp of – samenwerking nadrukkelijk op de politieke agenda gezet. Kofi Anan, voormalige secretaris van de Verenigde Naties, benadrukte dat in ontwikkelingslanden, maar ook in ons eigen land juist gemeenten een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het behalen van de millenniumdoelen3. Na een bezoek van de gemeente Vught en voormalige gevangenen van het concentratiekamp Vught aan Oraniënburg en Sachsenhausen in 1999 is de jumelage tot stand gekomen. Doelstelling van de jumelage: de wederzijdse historisch beladen geschiedenis om te zetten in een succesvolle samenwerking door het versterken van onderlinge contacten en het bevorderen van uitwisselingsprogramma’s tussen beide gemeenten. Huidige situatie: Vught is dankzij PvdA-GroenLinks sinds 2009 een Millenniumgemeente4. In veel landen hebben mensen minder kansen op een goed leven dan in Nederland. De kloof tussen arm en rijk wordt zelfs groter. De armste landen worden het meest getroffen door de gevolgen van de economische recessie en de klimaatcrisis. Iedere wereldburger heeft volgens de Verenigde Naties recht op werk en een volwaardig inkomen, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg en het recht om om in vrijheid het eigen leven te kunnen vormgeven. De specifieke herdenkingen in Vught en Sachsenhausen (Oraniënburg) worden nog steeds bijgewoond door mensen uit Vught en Oraniënburg. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil dat Vught op lokaal niveau bijdraagt aan een sociaal, economisch en ecologisch duurzame wereld. PvdA-GroenLinks wil het mondiale bewustzijn van de Vughtenaar versterken en het lokale draagvlak voor internationale solidariteit in Vught vergroten. PvdA-GroenLinks wil meer aandacht voor de Millenniumdoelstellingen op verschillende niveaus van de Vughtse samenleving en wil nog meer invulling geven aan het predikaat Millenniumgemeente. PvdA-GroenLinks wil lokale particuliere initiatieven gericht op mondiaal bewustzijn verbinden en verbreden PvdA-GroenLinks wil de jumelage graag verder uitdiepen en meer kennis en ervaring uitwisselen op het gebied van scholing, milieuvraagstukken, werkgelegenheid en de huidige recessie. 3 4 http://www.millenniumgemeente.nl/millenniumdoelen/acht-doelen.html http://www.millenniumgemeente.nl/ 9 PvdA-GroenLinks wil de jumelage graag uitbreiden met een derde gemeente bv. in Azië (Molukken), Afrika of Zuid-Amerika om een nog grotere win-win-situatie te creëren. 10 Hoofdstuk 2. Leren, ervaren, overdenken, doen 2.1 Onderwijs In Nederland geldt volledige leerplicht voor iedereen van 5 tot en met 16 jaar. Hierna mag een leerling van school als hij/zij een startkwalificatie (havo-, vwo-, of mbodiploma vanaf niveau 2) heeft. Als iemand 18 wordt, vervalt die leerplicht, ook zonder startkwalificatie. Onderwijs is belangrijk voor de ontwikkeling van een mens. Omdat niet iedereen goed gedijt in het reguliere onderwijs, is er soms maatwerk nodig. Geschiedenis: De eerste onderwijswet dateert uit 1806; er zijn sindsdien 11 onderwijswetten aangenomen waarvan 5 sinds 1968. Die laatste wetten betreffen de Mammoetwet gevolgd door de invoering basisschool in 1985, basisvorming in de onderbouw in 1995, Tweede Fase 1998 en de vorming VMBO in 1999. De plannen om in 2010 competentiegericht onderwijs (het nieuwe leren) in te voeren in het middelbaar beroepsonderwijs is in 2008 aanleiding geweest voor een parlementair onderzoek. Uit dat onderzoek blijkt dat deze onderwijsvernieuwing heel erg complex is en niet breed gedragen wordt door betrokkenen op het uitvoerende niveau (studenten en docenten). Als gevolg van de economische crisis blijven sinds 2009 leerlingen langer op school, maar is het moeilijker om stage- en leerwerkplekken te vinden. Huidige situatie: De gemeente is verantwoordelijk voor een aantal onderwijsaspecten waaronder leerplicht en schoolverzuim, leerlingenvervoer, huisvesting, veiligheid rond de school, brede school enz. Een startkwalificatie is volgens de overheid het minimale onderwijsniveau dat nodig is om kans te maken op duurzaam werk. Onvoldoende stage- en leerwerkplekken leiden nog wel eens tot voortijdig schooluitval. De leerling verlaat dan de school zonder een startkwalificatie. De gemeente Vught werkt goed samen met het Regionaal Bureau Leerlingzaken. De 1e fase IHP is afgesloten; de plannen voor nieuwe onderwijshuisvesting voor de basisscholen in Vught-Noord, Vught-Zuid en Cromvoirt (2e fase IHP) liggen klaar. Na afronding van deze fase is in Vught sprake van van zogenaamde Frisse Scholen. Met OMO is afgesproken dat het Maurick College in september 2011 een nieuwe huisvesting heeft op de unielocatie Titus Brandsma'. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil dat jongeren hun opleiding afsluiten met een diploma dat hen goede perspectieven geeft op de arbeidsmarkt. PvdA-GroenLinks wil dat leerlingen op school blijven totdat er ten minste een startkwalificatie is behaald. PvdA-GroenLinks wil dat schoolverzuim en schooluitval in het voortgezet onderwijs actief maar vooral preventief aangepakt worden. PvdA-GroenLinks wil afspraken met het bedrijfsleven over stage/leerplekken voor (vroegtijdige) schoolverlaters. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente de ontwikkeling van brede scholen faciliteert. 11 Een brede school is een samenwerkingsverband tussen partijen die een rol spelen in de ontwikkeling van een kind met als doel de ontwikkelingskansen van kinderen te vergroten en doorlopende, op elkaar aansluitende opvang te bieden. Behalve vanzelfsprekende partijen zoals basisscholen, peuterspeelzaal en vooren naschoolse opvang, denkt PvdA-GroenLinks ook aan zorg, verenigingsleven, maatschappelijk werk en culturele en maatschappelijke organisaties om zo tot een breed en gevarieerd aanbod van activiteiten te komen. PvdA-GroenLinks wil scholen op verzoek ondersteunen als het gaat om projecten als natuur- en milieueducatie, omgaan met geld enz. 2.2 Kunst, Cultuur en Historie Cultuur is een breed begrip. Onder cultuur wordt verstaan kunsten, media en erfgoed. Voorbeelden van uitingsvormen van cultuur zijn theater, muziek en dans, mode, beeldende kunst en vormgeving, literatuur, cultuurhistorie, architectuur, monumenten, archeologie, musea, radio en televisie. Kunst en cultuur zijn een bron van inspiratie maar spelen ook een belangrijke rol bij participatie en emancipatie van burgers. Lokale cultuur draagt ook bij aan het imago en de identiteit van de lokale gemeenschap. Het is bij uitstek een terrein waarin Vught zich kan onderscheiden. Daarvoor is een gevarieerd cultureel aanbod van belang. Geschiedenis: De belangstelling voor de geschiedenis uit eigen plaats en regio bestaat al sinds de jaren 50 en is nog steeds groeiend. Vught kent een veelzijdig aanbod aan culturele amateurverenigingen, zoals zangkoren, fanfare, (jeugd)harmonie, toneelverenigingen, en de gilden. Professionele beeldende kunstenaars in Vught hebben zich verenigd in het Kunstenaarsoverleg Vught. Vught heeft een belangrijke relatie met de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Huidige situatie: Het waarborgen van de toegang tot kunst en cultuur voor alle bevolkingsgroepen is een belangrijke taak van de overheid. MIK verzorgt cultuureducatie in de gemeente Vught (buitenschoolse aanbod, jaarcursussen en kortlopende cursussen) en voor het regulier onderwijs. Het project Kunst In de School (KIDS) organiseert binnenschoolse activiteiten. Het aanbod aan informatie is overvloedig, het aantal digibeten neemt af en via internet is ‘alles’ vindbaar en beschikbaar. Toch blijft ook de openbare bibliotheek een belangrijke functie vervullen. Kennis is van belang. Geïnformeerde mensen spelen mee in de samenleving. Het leren vergaren van informatie is essentieel. De Bibliotheek de Meierij werkt samen met het onderwijs om culturele vorming en participatie te bevorderen. Vught kent een rijk verenigingsleven en mag er ook trots op zijn. Vught heeft 101 rijksmonumenten waaronder veel woonhuizen maar ook Fort Isabella, Huize Voorburg, Kasteel Maurick, Stationsgebouw, Kamp Vught, Leeuwenstein, Mariakerk, Petruskerk en nog veel meer. PvdA-GroenLinks heeft er samen met de VVD voor gezorgd dat het huidige raadhuis gerestaureerd wordt en een huis voor de Vughtse gemeenschap is. PvdA-GroenLinks heeft ervoor gezorgd dat de Vughts Historische Reeks tot nu toe behouden is gebleven. 12 De restauratie van de Lambertustoren, de Lambertuskerk en ook de Petruskerk is mede dankzij de inzet van PvdA-GroenLinks tot stand gekomen. Nationaal Monument Kamp Vught is van (inter)nationaal belang voor de bewustwording van mensen als het gaat om gevolgen van oorlogsvoering. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil Kunst in de klas voor de basisscholen blijven ondersteunen. PvdA-GroenLinks wil kennismaking met kunst en cultuur voor iedereen mogelijk maken. PvdA-GroenLinks wil de bibliotheek ondersteunen om haar sociale, maatschappelijke en culturele activiteiten voor de samenleving en voor het onderwijs, te kunnen blijven uitvoeren. PvdA-GroenLinks wil bewoners de mogelijkheid bieden om mee te doen en waar mogelijk eigen initiatieven stimuleren. PvdA-GroenLinks wil actie vanuit de bevolking ondersteunen via een goed en ruimhartig subsidiebeleid. PvdA-GroenLinks wil meewerken aan het behoud van de Vughts Historische Reeks en het Vughts Historisch Museum. PvdA-GroenLinks wil meewerken aan het behoud van de Petruskerk en andere particuliere initiatieven, die leiden tot behoud van het cultureel erfgoed, ondersteunen. PvdA-GroenLinks wil aandacht voor het historisch verleden en ruimte voor archeologisch onderzoek en ontdekkingen als De Vughtse Put bewaren voor het nageslacht. PvdA-GroenLinks wil dat de Speeldoos nadrukkelijk betrokken blijft bij de ondersteuning van amateurkunst en het stimuleren van het Vughtse verenigingsleven. PvdA-GroenLinks wil dat het Nationaal Monument Kamp Vught van de gemeente de aandacht krijgt die het verdient en houdt vast aan de subsidie die gebaseerd is op een vaste bijdrage per inwoner. PvdA-GroenLinks wil barak 1B van het voormalig kamp Vught behouden en hieraan een zinvolle herbestemming geven. 2.3 Accommodatiebeleid De sociaal-culturele gebouwen van de gemeente passen niet bij de vraag vanuit de Vughtse samenleving. Er is onder de gebruikers veel onvrede over de kwaliteit van de gebouwen zelf, de hoogte van de huur (prijs-kwaliteitverhouding) en de ligging van accommodaties. Geschiedenis: Het accommodatiebeleid houdt de raad al heel lang bezig, ongeveer 15 jaar. Er zijn heel veel onderzoeken gedaan en rapporten geschreven en de gebruikers van de gebouwen zijn meerdere malen ondervraagd over hun wensen. Dit heeft niet geleid tot herziening van beleid en verbetering van de situatie. Knelpunt is dat groepen gebruikers specifieke wensen hebben die niet altijd te combineren zijn. PvdA-GroenLinks heeft daarom al eerder opgemerkt: dé multifunctionele accommodatie bestaat gewoon niet. Het gaat om optimaal gebruik van de beschikbare ruimte en een zo goed mogelijke afstemming, bundeling en koppeling van verschillende gebruiksfuncties en gebruikersgroepen, zodat huisvesting onder één dak meerwaarde oplevert. 13 Huidige situatie: In Vught zijn de sociaal-culturele accommodaties eigendom van de gemeente (zoals Rozenoord), van stichtingen (zoals de Speeldoos) en van woningcorporaties (zoals binnenkort de Petruskerk). Veel accommodaties in Vught zijn verouderd, vragen veel onderhoud en zijn niet aangepast aan de eisen van deze tijd. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil er voor zorgen dat sociaal-culturele instellingen ruimte kunnen vinden in of héél dicht bij het centrum. PvdA-GroenLinks wil na de ervaringen met Accomplu dat de regie van het beheer van de gemeentelijke accommodaties in gemeentelijke handen blijft. PvdA-GroenLinks wil dat in alle gevallen het gemeentebestuur medeverantwoordelijk is voor het kwaliteitsniveau van de accommodaties. PvdA-GroenLinks wil voor jongeren een aparte accommodatie (zie ook jeugd- en jongerenbeleid). PvdA-GroenLinks wil de huidige sportaccommodaties renoveren. PvdA-GroenLinks wil een veld aanwijzen waar allerlei buitenactiviteiten kunnen plaatsvinden en waar zo nodig door de gemeente toiletten en stroom worden geleverd. PvdA-GroenLinks wil bestaande gebouwen in de wijken inzetten als activiteitenlocaties en ontmoetingsplekken voor buurtbewoners. Op die manier kunnen we school- en clubgebouwen breder inzetten. PvdA-GroenLinks wil gebouwen die onder beheer van de woningbouwcorporaties en zorginstellingen vallen hierbij betrekken, uiteraard in overleg met de betrokken partijen. PvdA-GroenLinks wil dat verenigingen, die gebruik maken van een niet gemeentelijke voorziening, gedeeltelijk en op een objectief te bepalen wijze tegemoet gekomen worden in de kosten. 14 Hoofdstuk 3. Recreëren: verzetten van zinnen, energie opdoen 3.1 Recreatie en toerisme De gemeente Vught heeft een karakteristiek landelijk gebied, dat veel potentie heeft op het vlak van recreatie, natuur en cultuur. Er is gelegenheid en ruimte voor vele vormen van vrijetijdsbesteding. Geschiedenis: Vught vormt met Cromvoirt een mooie gemeente met een uniek dorps karakter. De gemeente heeft veel natuur en een groot aantal (historische) bezienswaardigheden. Natuurbad de IJzeren Man met een lokale en regionale functie en natuurlijk Nationaal Monument Kamp Vught met een landelijke functie, trekken jaarlijks veel bezoekers. Cromvoirt is prachtig gelegen en beschikt over een aantal campings in een kwetsbaar gebied met een veelheid aan natuur. Huidige situatie: Het centrum en het Moleneindplein hebben als plek om toeristen te ontvangen geen gezellige uitstraling. De huidige recreatiemogelijkheden van de omgeving zowel in Vught als in Cromvoirt zijn vooral gericht op extensief gebruik; een verantwoorde wijze van omgaan met onze kostbare natuur. De campingterreinen worden niet altijd gebruikt waarvoor ze oorspronkelijk bedoeld zijn en verdienen meer aandacht. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil het Moleneindplein graag opfrissen zodat dit gebied uitnodigt om er, net als in het centrum, te winkelen en te recreëren. PvdA-GroenLinks wil dat een centrummanager samen met de ondernemers, de opwaardering van beide centra (Marktveld en Moleneindplein) begeleidt en bewaakt en oog heeft voor de specifieke problematiek die per locatie speelt. PvdA-GroenLinks wil een autoluw centrum waarbij er wel gelegenheid wordt geboden voor laden en lossen om de winkels te bevoorraden. PvdA-GroenLinks wil zich verzetten tegen intensieve recreatie. PvdA-GroenLinks wil meer ruimte voor seizoenskampeerders. PvdA-GroenLinks wil een uitbreiding van de zogenaamde passantenplekken zodat bezoekers die een plekje zoeken voor een paar dagen ook welkom zijn in Cromvoirt. PvdA-GroenLinks wil recreatieve wandelpaden en fietsroutes die elkaar versterken in een aansluitend netwerk zoals de Groene Hoeven en ook de Laarzenpaden in Cromvoirt. 3.2 De IJzeren Man De IJzeren Man is een meer of plas met een strandbad gelegen tussen Vught en Cromvoirt, in een bosrijke omgeving. Geschiedenis: Recreatieplas De IJzeren Man is eind 19e eeuw ontstaan als gevolg van zandafgravingen. Dat zand was nodig voor de genoemd naar het zand nodig was voor de aanleg van een wijk in ’s-Hertogenbosch. 15 De stoombaggermachine die de plas groef heette de IJzeren Man; de plas is daar dus naar vernoemd. Na de ontgraving vulde de grote zandput zich namelijk langzaam met grond-, wel- en regenwater en werd het duidelijk dat de plas geschikt was voor recreatie. Aan de oever van het meer heeft lange tijd een hotel gestaan. Dit is eind jaren 80 afgebrand. Plannen om een nieuw hotel te bouwen sneuvelden in de jaren '90, maar de vergunning voor de bouw ervan is helaas wel afgegeven door de gemeente. Het protest vanuit de bevolking was indertijd groot. Uiteindelijk heeft de projectontwikkelaar zich teruggetrokken. In 2005 kwamen er nieuwe plannen voor een hotel aan de oever en opnieuw was er protest van de Vughtse inwoners. Ook nu weer lukte het niet om tot bouw over te gaan. Sinds kort lijkt de geschiedenis zich te herhalen want de huidige eigenaar maakt aanstalten om de schop in de grond te steken. Huidige situatie: Inmiddels is de Ijzeren Man al jaren een zeer gewaardeerd strandbad. Vught staat zelfs bekend om dit natuurbad dat vermaard is om zijn helderheid en zuiverheid. Vughtenaren maar ook vele bezoekers van buitenaf, genieten van een prachtig stukje natuur in een bosrijke omgeving rond een plas waar veel activiteiten plaats vinden. In de winter, maar natuurlijk ook in de zomer, kan men er heerlijk wandelen. Dit unieke stukje Vught mag volgens ons absoluut niet verloren gaan. PvdA-GroenLinks vreest dat de ontwikkelaar zich niet zal houden aan de vergunning en daar een veel te groot gebouw zal plaatsen. Die vrees is gebaseerd op zijn uitspraken in het verleden over de plannen voor een groot hotel. Nog niet zolang geleden werd zelfs de komst van een beautyfarm aangekondigd. Wij werden daardoor in ons wantrouwen ten opzichte van de ontwikkelaar bevestigd. PvdA-GroenLinks heeft daarom tijdens de raadsvergadering van 28 mei 2009 in een motie het college opgeroepen het bouwproces nauwlettend in de gaten te houden en direct in te grijpen wanneer de ontwikkelaar zich niet aan de vergunning houdt. Deze motie is aangenomen door alle fracties met uitzondering van het CDA. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil de IJzeren Man voor de Vughtenaren behouden. Dus geen privatisering. Het strandbad en het paviljoen van de IJzeren Man blijven eigendom van de gemeente. De exploitatie mag eventueel door derden worden gedaan, de regie blijft bij de gemeente. PvdA-GroenLinks wil geen hotel aan de IJzeren Man PvdA-GroenLinks wil behoud van de traditionele wandeling, het rondje IJzeren Man, dat pas onlangs weer in ere is hersteld. PvdA-GroenLinks wil behoud van het natuurgebied en geen aantasting van dit prachtige stukje Vught. PvdA-GroenLinks wil slechts beperkte recreatie toestaan in dit gebied. Vanzelfsprekend kiezen we wel voor zwemmen en zeilen maar niet voor een vrijetijdsbesteding waaronder de omgeving te lijden heeft. PvdA-GroenLinks wil het behoud van het strandbad en een veilige vormgeving van dat bad met een pleisterplaats voor recreanten. 16 Hoofdstuk 4: Infrastructuur en verkeersbewegingen 4.1 Infrastructuur: Vught verbinden en verbonden houden Vught wordt doorsneden door de spoorwegen Den Bosch – Tilburg, Den Bosch – Eindhoven en de rijkswegen A2 en N65. Trajecten die intensief gebruikt worden. We kampen met grote knelpunten op het gebied van bereikbaarheid, milieu en leefbaarheid en als we niets doen wordt het alleen maar erger. De overlast is groot. Fijnstof, geluidshinder, gevaarlijke situaties, ellenlange wachttijden enz. Het onderwerp is ontzettend veel besproken en blijft terecht heel veel aandacht vragen. Maar door verschillende visies worden alle betrokken partijen ook nog steeds uit elkaar gespeeld. Politiek, gemeentebestuur en inwoners streven hetzelfde doel na, maar kiezen niet voor dezelfde oplossingen. PvdA-GroenLinks kiest voor 2 sporenbeleid: oplossingen voor de korte termijn en oplossing voor de lange termijn. Geschiedenis: In 1867 werd de spoorwegverbinding Vught-Boxtel in gebruik genomen; in 1868 was de lijn ’s-Hertogenbosch-Eindhoven klaar. Door deze spoorlijn werd het centrum afgesneden van de rest van de gemeente waardoor Vught in tweeën werd gesplitst. Het stuk A2 ten noorden van Knooppunt Vught is geopend in 1968, het stuk A2 ten zuiden van knooppunt Vught is pas in 1996 autosnelweg geworden. De A65 ten zuiden van dit knooppunt is al in 1964 geopend maar gaat al snel over in de N65. Knooppunt Vught is in zijn huidige vorm pas ontstaan in de jaren '90. Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat heeft eind juni 2007 besloten om in verband met het grote verkeersaanbod, vooral tijdens de spitsuren, de A2 tussen Den Bosch en Eindhoven te verbreden naar 2 x 3 rijstroken. Huidige situatie: Ten noorden van Vught splitst de A65 zich van de A2; Vught wordt dus omringd resp. doorsneden door 2 drukke snelwegen. De A2 blijft autosnelweg, de A65 wordt vlak voor de bebouwde kom een autoweg (N65). Verkeer veroorzaakt 9% van de schadelijke fijnstof, een vorm van luchtvervuiling. Fijnstof is bij inademing schadelijk voor de gezondheid, vooral voor kinderen en verergert klachten bij mensen met luchtweg-, hart- en vaatziekten. Vught ligt in een zone waar de normen van fijnstof overschreden worden. Over beide autowegen en over de spoorlijn bewegen zich dagelijks gigantisch veel auto’s, vrachtwagens en treinen waarin zowel personen als goederen waaronder ook gevaarlijke stoffen - worden vervoerd. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil oplossingen voor de korte en de lange termijn creëren. PvdA-GroenLinks wil een fietstunnel onder de N65 en de Loonsebaan. PvdA-GroenLinks wil veel meer en concrete aandacht voor het Vughtse plan5 en wil zoveel mogelijk daarvan realiseren. Het Vughtse plan voorziet in een goede verkeersdoorstroming. De visie biedt ruimte voor de leefbaarheid door van Vught weer één geheel te maken en historische verbindingen te herstellen. B&W presenteerde het plan op 19-02-2009 aan de commissaris van de Koningin. Het plan bundelt het spoor van ’s-Hertogenbosch naar 5 17 PvdA-GroenLinks wil eensgezindheid in politiek Vught en neemt het voortouw om een breed gedragen visie op rijks- en spoorwegen tot stand brengen en deze gezamenlijk uitstralen. 4.2 Lokale verkeersbewegingen: te voet, per fiets of per auto PvdA-GroenLinks is een groot voorstander van het gebruik van de fiets. Verplaatsen per fiets is (doorgaans) gezonder en beter voor het milieu. En vanzelfsprekend verdient te voet gaan eveneens onze voorkeur boven vervoer met de auto. Met goede wandel- en fietspaden en ook fietsenstallingen overal in Vught zullen mensen makkelijker en eerder te voet gaan of de fiets pakken. Maar we realiseren ons ook dat in de huidige tijd autogebruik soms onvermijdelijk is. Geschiedenis: De Romeinen waren in ons land de eersten die echte wegen aanlegden. De fiets bestaat pas 200 jaar. De eerste fiets was een loopfiets waarbij de ‘fietser op een plankje zat met daaronder twee wielen. In 1861 maakte de Fransman Michaux voor het eerst pedalen aan de loopfiets. Nederlanders zitten steeds meer op de fiets. Het aantal fietskilometers is de laatste jaren gestegen. In 2005 legden alle Nederlanders in totaal meer dan 14 miljard kilometer af op de fiets. Dat komt neer op gemiddeld 2,5 kilometer per persoon per dag, bijna 10 procent meer dan in 2002. Het is nog maar iets meer dan honderd jaar geleden dat de eerste benzinemotor werd uitgevonden. Nu is de auto niet meer weg te denken. Bijna de helft van de inwoners van Nederland heeft een auto. Daarbij tellen alleen de inwoners van 18 jaar en ouder mee. Op 1 januari 2000 stonden 5,6 miljoen auto’s op naam van een particuliere eigenaar. Ruim 700 000 stonden er op naam van een bedrijf. Huidige situatie: De groei van onze landelijke en lokale mobiliteit lijkt een nauwelijks te keren ontwikkeling. PvdA-GroenLinks realiseert zich dat zonder de auto ook de meeste Vughtse inwoners niet meer goed kunnen functioneren. De afstanden in Vught zijn zo kort dat bestemmingen in veel gevallen in principe lopend of per fiets bereikbaar zijn. De omgeving van bijvoorbeeld scholen is vaak niet veilig omdat er zo ontzettend veel auto’s rijden. Vandaar ook dat wij de afgelopen jaren meerdere malen bij de scholen hebben gestaan om mensen te stimuleren de auto thuis te laten en ervoor te kiezen om te wandelen of te fietsen. In Vught is het merendeel van de wegen een 30-km zone. Weggebruikers houden zich vaak niet aan de maximale snelheid. In Vught is er een continu tekort aan stallingmogelijkheden voor de fiets. Bij de winkelcentra, bij het station, in het centrum. Op veel plekken kom je slordig gestalde fietsen tegen omdat de stalling niet voldoet. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil verbetering van stallingmogelijkheden voor de fiets bij het station, centrum, sportvoorzieningen, Speeldoos enz. PvdA-GroenLinks wil accent op hoofdroute fietsers ‘s-Hertogenbosch – VughtCentrum – Vught-Zuid. Eindhoven met de A2 en het ondertunnelen van de N65 en A2 ter hoogte van Vught. Ook het verlegde spoor zou met de A2 ‘onder de grond’ verdwijnen. 18 PvdA-GroenLinks wil een afgeschermde fietsvoorziening in de Taalstraat tussen Helvoirtseweg en het viaduct, maar ook een veiliger route langs drukke wegen zoals de Boslaan. PvdA-GroenLinks wil veilige fiets- en wandelroutes van en naar school en andere locaties waar kinderen veel komen, zoals sportaccommodaties en verenigingsgebouwen. PvdA-GroenLinks kiest ervoor om de inwoners te verleiden meer de fiets te gebruiken dan de auto. PvdA-GroenLinks wil een reconstructie van de Esscheweg bij voorkeur met asfalt fietsstroken en behoud van voorrang. PvdA-GroenLinks wil een buslijn door Vught-Noord. PvdA-GroenLinks wil meer snelheidscontroles in de 30 en 60 km-gebieden. PvdA-GroenLinks wil bij voorkeur ontvlechting van de verkeersstromen (voetgangers, fietsers en auto’s) en speciale kindvriendelijke, autovrije routes. PvdA-GroenLinks wil nog meer aandacht voor de kwaliteit van de wandel- en fietspaden; die kwaliteit laat nogal eens te wensen over. PvdA-GroenLinks heeft via een motie extra geld gevraagd om de fietspaden zo snel mogelijk op orde te krijgen. Die motie is aangenomen. De gemeente is er druk mee bezig, maar het kan ons niet vlug genoeg gaan. PvdA-GroenLinks zal dit zeker in het bestuursakkoord opnemen. PvdA-GroenLinks wil de toegankelijkheid in de openbare ruimte bevorderen. PvdA-GroenLinks wil uitvoering van het oude gemeentelijke plan om zandwegen in het bosgebied af te sluiten voor motorvoertuigen. 4.3 Parkeerbeleid Parkeren van auto’s in Vught vraagt om doordacht parkeerbeleid. In sommige wijken is de parkeerdruk wel heel erg hoog. Er bestaan verschillende vormen van parkeren: vrij parkeren vrij parkeren maar met een beperkte tijd (parkeerschijf) betaald parkeren vergunningsplichtig parkeren (bewonersparkeren) speciale parkeerplaatsen voor mensen met een handicap. Geschiedenis: De geschiedenis van parkeren is bijna net zo oud als de geschiedenis van de auto. Parkeren is het tijdelijk stallen van een voertuig op een daarvoor bestemde plaats buiten de normale rijbaan. Parkeerplaatsen vormen een onderdeel van de lokale infrastructuur en zijn met de toename van het aantal verkeersbewegingen ook steeds hoger op de agenda gekomen. Inmiddels is er voor vele voertuigen (fiets, auto, bus) parkeerbeleid ontwikkeld en is het voor één van de eerste voertuigen (paard met/zonder wagen) eigenlijk nooit echt tot parkeerbeleid gekomen. Huidige situatie: Het reguleren van het parkeren is beleidsonderdeel van het Verkeer- en Vervoersplan in Vught. Het reguleren gebeurt op basis van een norm. De parkeernorm varieert per gebied en soort woning (tussen de 1,35 en 2 plaatsen per woning). In verschillende (oudere) wijken voldoet het aantal parkeerplaatsen niet, wat kan leiden tot ergernis en ongewenste situaties. Vught kent geen betaalde parkeerzones, wel zones met een beperkte parkeertijd. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil de automobiliteit terugdringen in Vught. 19 PvdA-GroenLinks wil vasthouden aan de huidige parkeernorm. PvdA-GroenLinks wil daar waar nodig het parkeren beter reguleren; dat kan o.a. via betaald parkeren. PvdA-GroenLinks wil dat een eventuele opbrengst van betaald parkeren niet naar de algemene middelen gaat maar ten gunste van fietsers en wandelaars komt. 20 Hoofdstuk 5. Wonen en bouwen: veel meer dan verblijven en stenen stapelen 5.1 Wonen in Vught en Cromvoirt Wonen in Vught en Cromvoirt wordt hoog gewaardeerd en dat moet zo blijven. Goed wonen en leven betekent voor PvdA-GroenLinks leven in duurzame, sociale, solidaire en democratische samenleving. Goed wonen en leven gaat ten slotte verder dan een dak boven je hoofd. Geschiedenis: Vught dateert van vóór 900. Cromvoirt wordt in 1312 voor het eerst genoemd in een verklaring van overdracht van beemd (grasland). De naam Vught komt van het woord ‘fuchte’ of ‘vocht’ en verwijst naar de vochtige grond waarop het dorp is ontstaan. Cromvoirt wijst waarschijnlijk naar een doorwaadbare plaats in een rivier; onduidelijk is of Crom de naam van het riviertje is of alleen een bocht daarin. Cromvoirt hoort sinds 1933 weer bij Vught maar heeft het eigen specifieke karakter bewaard (Cromvoirt en Vught waren tot 1795 samen verenigd onder één heer. Tijdens de Franse tijd werd Cromvoirt in 1811 zelfstandig). In 1900 telde Nederland zo’n 5 miljoen inwoners, de gemeente Vught ongeveer 6.000. Huidige situatie: In Vught en Cromvoirt wonen nu ruim 25.000 mensen. We tellen ca. 10.400 woningen. Vught omvat 3.446 hectare (1 hectare = 10.000 m2), waarvan 51 hectare water en 220 hectare groen. Vught is een groene gemeente met veel groene straten en lanen, parken en natuurgebieden. Vught is een natte gemeente met veel vijvers, beekjes, singels. Hoewel Vught absoluut niet mag klagen over de groene uitstraling, zijn er hier en daar ook straten en wijken waarin er niet zoveel groen of kleurigheid valt te bespeuren. Na bebouwing van de kazerneterreinen zijn in Vught de grenzen bereikt; uitbreiden is niet meer mogelijk. Binnen de grenzen moet daarom voortdurend gezocht worden naar “inbreidingsmogelijkheden”. Voor meer informatie: zie ook Bouwen in Vught en Natuur in de Buurt PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil voor alle inwoners van Vught en Cromvoirt een prettige, schone en veilige omgeving. PvdA-GroenLinks wil inwoners betrekken bij de (her)inrichting van wijken en openbaar groen, zodat de leefomgeving verbetert, veiliger, groener en schoner wordt en voldoende speelruimte en speeltuinen biedt. PvdA-GroenLinks wil de groengebieden consequent verbinden zodat er een locale ecologische infrastructuur ontstaat met hoge natuur- en belevingswaarde. PvdA-GroenLinks wil rood voor rood en groen voor groen. Niet bouwen in het groen dus of als dat onvermijdelijk is elders compenseren. 21 PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente samen met de inwoners van Cromvoirt een dorpsontwikkelingsplan maakt met daarin afspraken over woningbouw, verkeer, sport en cultuur; zo wil PvdA-GroenLinks inspraak en participatie in Cromvoirt meer waarborgen. 5.2 Bouwen in Vught: kwaliteit Wonen in Vught wordt over het algemeen hoog gewaardeerd en daar mogen we trots op zijn. PvdA-GroenLinks wil samen met huidige en toekomstige inwoners werken aan kwalitatieve bouwprojecten in Vught. Geschiedenis: Vught heeft slechts op enkele locaties een bijzondere kwalitatieve woningbouw. Sinds de jaren negentig is er nagenoeg niet gebouwd in Vught en is dus ook geen duurzame woningbouw gerealiseerd. Huidige situatie: Momenteel zijn er veel projecten onderhanden waarvan het aspect duurzaam bouwen teveel afhankelijk is van de goede bedoelingen van de projectontwikkelaars en bouwondernemingen. Veel huurwoningen zijn door Woonwijze inmiddels verduurzaamd. Het groots opgezette project Stadhouderspark heeft een grote cultuurhistorische waarde door de vroegere militaire invulling van het gebied. De karakteristieke kazernegebouwen blijven voor een belangrijk deel behouden voor toekomstige bewoners. De militaire gebouwen behouden hun woonfunctie en sociaalmaatschappelijke functie. Twee kazernegebouwen worden herontwikkeld tot huurwoningen. Het nieuwe gezondheidscentrum en de basisschool krijgen een bijzonder onderkomen in de bestaande militaire gebouwen. Het markante Koperen Paviljoen blijft behouden. Er zijn lange wachttijden van 4 tot 7 jaar voor mensen die een huis zoeken. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil particuliere initiatieven zoals SIR-55 de ruimte geven om via Collectief Particulier Opdrachtgeverschap projecten te ontwikkelen. PvdA-GroenLinks wil innovatieve projecten ondersteunen met als doelstelling duurzaamheid te bevorderen. Wij denken dan aan energiebesparend bouwen en bestaande huizen eventueel verbouwen; gezonde, veilige en comfortabele gebouwen en wijken die wensen van gebruikers en veranderingen in de tijd moeiteloos kunnen verwerken; afstemming van het ontwerp en de materiaalkeuze op zowel de functie als de gewenste levensduur van het gebouw; rekening houden met mogelijkheden voor verandering van functie en gebruik bij gebouwen met een beoogde lange levensduur; gebruik van materialen/producten die zo min mogelijk milieubelastend zijn (vervuiling van lucht, water en boden), bij voorkeur vanuit de cradle-to-cradle (afval = grondstof) gedachte. PvdA-GroenLinks streeft ernaar dat Vught in 2020 een CO2-neutrale gemeente is. 5.3 Bouwen in Vught: kwantiteit De discussie over het aantal woningen dat in Vught gerealiseerd moet worden, is ingewikkeld. De gemiddelde leeftijd in Vught ligt erg hoog. Meer woningen voor jonge mensen en gezinnen, zodat ook zij een plek kunnen vinden in Vught, zijn al jaren hard nodig. Dit college heeft een inhaalslag gemaakt op dit gebied en als alle 22 bouwplannen doorgaan zoals is besloten, maakt de coalitie haar belofte ten aanzien van de sociale woningbouw waar. Maar de wereld om ons heen is veranderd. In 2008 is als gevolg van de kredietcrisis de wereldeconomie zo’n beetje ingestort. Die ontwikkeling heeft gevolgen voor de woningmarkt. Eisen voor een hypotheek en huizenprijzen zijn veranderd. Er worden voorspellingen gedaan over het herstel van de huizenmarkt maar niemand weet het écht zeker. De provincie verwacht dat er op korte termijn minder huizen nodig zijn omdat er minder vraag is, maar waarschuwt ook dat er later een inhaalslag gemaakt moet worden, omdat de markt dan weer aantrekt. Voor het bestuur in Vught ligt er zo dadelijk een moeilijke taak om op het juiste moment de juiste keuze te maken. Geschiedenis: Er is jaren onvoldoende gebouwd in Vught vooral als het gaat om sociale woningbouw. De wachtlijsten waren ongehoord lang. Vooral jonge mensen vertrokken daarom uit Vught, wat nadelig is voor de gemiddelde leeftijd van de Vughtse inwoners. Huidige situatie Sinds 2006 heeft dit college zich ingezet om de bouwachterstand, vooral in de sociale woningbouw, in te lopen. Vanaf 2008 wordt het geplande aantal woningen weer opgeleverd. Daarnaast zijn er nu veel plannen in de ontwikkel-, bouw- en afrondingsfase (o.a. centrumplan, stadhouderspark, Djalakstraat, Tuinen van Heym). Er is een unaniem aangenomen gemeentelijke woonvisie 2009-2013 met daaraan gekoppeld een uitvoeringsplan. Er zijn met Woonwijze prestatieafspraken gemaakt, die unaniem door de raad zijn aangenomen, waarin beschreven staat hoe de gemeente en woningbouwcoöperatie samenwerken om de doelen uit woonvisie waar te maken. In regionaal verband maakt Vught afspraken met regiogemeenten en de provincie over het regionale woningbouwprogramma, bedrijventerreinen en welke locaties bewaard blijven of ontwikkeld worden als natuurgebied. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil de woonvisie en de gemaakte prestatieafspraken voortvarend uitvoeren. PvdA-GroenLinks wil jaarlijks de bouwprogramma’s toetsen aan maatschappelijke ontwikkelingen. PvdA-GroenLinks wil dat bouwplannen die door de kredietcrisis vertraagd of uitgesteld zijn vergunningsklaar zijn om snel te kunnen gaan bouwen als de markt aantrekt. PvdA-GroenLinks wil dat alle Vughtenaren, jong en oud en al dan niet met een bijzondere woonbehoefte, een plek vinden in Vught. PvdA-GroenLinks wil mensen van buiten Vught van harte welkom heten – zeker de grote groep oud-inwoners die vroeger Vught hebben verlaten bij gebrek aan beter. PvdA-GroenLinks wil Vughtenaren die ooit gestart zijn in een goedkope woning maar ondertussen wel een duurdere kunnen betalen (en die dus zogenaamd scheefwonen), verleiden om door te stromen naar een woning die beter bij hun inkomen past. De goedkope woningen komen dan weer vrij voor de oorspronkelijke doelgroep. PvdA-GroenLinks wil specifiek aandacht voor 2 groepen: voor ouderen/senioren: gelijkvloerse en levensloop bestendige woningen voor jongeren: 2- en 3- kamerappartementen voor een beperkt inkomen. 23 PvdA-GroenLinks wil dat er weer een gezonde woningmarkt ontstaat met voldoende aanbod en pleit voor een wachttijd van niet langer dan 1 jaar voor huurwoningen. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente ernaar streeft om bij grote projecten ca. 5% van de werkplekken te oormerken als leer/werkplaats dan wel te bestemmen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. 5.4 Welstand Om te mogen toetsen aan redelijke eisen van welstand – dit wil zeggen dat een bouwplan architectonisch past in een omgeving – moet een gemeente vanaf 1 juli 2004 een welstandsbeleid hebben, vastgelegd in een welstandsnota. In die nota zijn de beleidsregels vastgelegd met daarin de welstandscriteria en welstandskaders die worden toegepast bij de welstandsbeoordeling van de bouwplannen. Geschiedenis: Welstandstoezicht ontstond ruim een eeuw geleden omdat particulieren zich zorgen maakten over de ontsiering van de gebouwde omgeving. Welstandscommissies (voorheen schoonheidscommissies) adviseren gemeentebesturen over uiterlijke verschijningsvorm van bouwplannen. Sinds 1962 zijn gemeenten verplicht in hun bouwverordening een welstandsbepaling op te nemen en daaraan gekoppeld een welstandscommissie aan te wijzen. Elke bouwaanvraag moet om advies aan deze commissie worden voorgelegd. Sinds de wijziging van de Woningwet in 2003 is elke gemeente in Nederland verplicht een welstandsnota op te stellen. Huidige situatie: In september 2008 is er nieuw Welstandsbeleid ingevoerd met meer vrijheid voor de burger. Met dit beleid is een eenvoudige vorm van welstandstoetsing ingevoerd; de toets van een (ver)bouwplan kan vaak al door ambtenaren worden gedaan en hoeft niet langs de commissie. In de nota zijn specifieke kenmerken van wijken (Schoonveld, Villapark) beschreven. Bouwplannen moeten voldoen aan die specifieke kenmerken. In de welstandscommissie heeft voortaan een lid van de monumentencommissie zitting. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil de welstand in stand te houden en kiest voor een onafhankelijke welstandstoets. Dat is de beste garantie voor het vermijden van politieke willekeur en geeft (rechts)zekerheid aan plannenmakers en inwoners van Vught. PvdA-GroenLinks wil geen betutteling van burgers, maar er zijn zoveel smaken als er burgers zijn. Het begrip ‘mooi’ wordt door iedereen anders uitgelegd. Het is daarom goed dat er een gemene deler is gevonden via het Welstandsbeleid dat in 2008 is herzien, geoptimaliseerd en aangepast aan de visie van deze tijd. PvdA-GroenLinks wil dat het eigen belang van marktpartijen wordt getoetst aan het algemeen belang. 24 Hoofdstuk 6: Natuur en milieu 6.1 Natuur in de buurt Wonen in het groen en dicht bij de natuur is zeer aantrekkelijk. Vught is groen en heeft erg veel natuur. Natuur is niet vanzelfsprekend. Wonen in Vught is vooral aantrekkelijk omdat het wonen tussen en in het groen is. We mogen daarom onze bossen, de heide, de parken en de vele groene en blauwe aders dwars door Vught niet verwaarlozen. Bouwen in Vught moet daarom gebeuren met de duurzaamheidsbalans in het achterhoofd en met respect voor de omgeving. Geschiedenis: Met natuur wordt meestal biodiversiteit bedoeld. Biodiversiteit is de verscheidenheid van dieren, planten en micro-organismen. Deze variatie aan levensvormen is het resultaat van miljoenen jaren evolutie. Op plekken waar in de bebouwde kom voor de natuur ruimte gecreëerd wordt, blijken mensen zich prettiger te voelen. Onderzoek heeft aangetoond dat er een verband is tussen groen en gezondheid, welzijn en gevoelens van veiligheid Vught heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de biodiversiteit binnen de bebouwde kom door inwoners te prikkelen zelf een steentje bij te dragen in het project ‘biodiversiteit in de tuin’. PvdA-GroenLinks zet zich sinds de prille oprichting van het samenwerkingsverband in voor het behoud en verdere ontwikkeling van groen en natuur buiten en binnen de bebouwde kom. Huidige situatie: Op veel plaatsen in Vught merk je dat de natuur steeds een nadrukkelijker plaats inneemt en dat mensen dat erg waarderen. Samen met het openbare groen draagt particulier groen bij aan de landelijke uitstraling waar Brabantse gemeenten om bekend staan. PvdA-GroenLinks krijgt veel positieve meldingen over tuinbezoekers zoals kikkers, padden, vleermuizen en natuurlijk ook over vogels, vlinders, hommels enz. Met het project Natuur in de achtertuin dat door onze eigen wethouder is ingezet, is een impuls gegeven aan biodiversiteit in de Vughtse tuinen Het consequent verbinden van de groengebieden leidt tot een locale ecologische infrastructuur met veel hogere natuur- en belevingswaarde. Wanneer die infrastructuur aansluit op het groene buitengebied krijgen plant en dier de mogelijkheid om verder door te dringen tot in ons dorp. Het initiatiefvoorstel van PvdA-GroenLinks om via voorlichting en subsidie het gebruik van de vogelvide te stimuleren, is met open armen ontvangen. Hoewel Vught absoluut niet mag klagen over de groene uitstraling, zijn er ook straten en wijken waarin er niet zoveel groen of kleurigheid valt te bespeuren. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil de kwaliteit van het groenbeheer aandacht blijven geven. PvdA-GroenLinks wil geen verdere aantasting van de ecologische hoofdstructuur. PvdA-GroenLinks wil ook de komende periode voor ecologisch groenbeheer kiezen en nog meer rekening houden met de natuurlijke habitat van vele planten- en diersoorten die oorspronkelijk voorkomen in Vught. 25 PvdA-GroenLinks wil kleinere gebieden met elkaar verbinden, door brede stroken, smalle groenbanen of "stepping stones" waardoor de soortenrijkdom enorm worden vergroot en de belevingswaarde evenredig toeneemt. PvdA-GroenLinks wil doorgaan met voorlichting over biodiversiteit in de tuin. PvdA-GroenLinks wil doorgaan met het verbinden van de groene en blauwe aders in Vught zodat onze omgeving nóg mooier wordt. PvdA-GroenLinks wil dat bewoners hun buurt in overleg met de gemeente kunnen opfleuren, bijvoorbeeld door enkele geveltegels te verwijderen voor bloemen en planten. PvdA-GroenLinks wil dat bomen in het straatbeeld behouden blijven en dat daar waar mogelijk het aantal bomen wordt uitgebreid. 6.2 Dierenwelzijnbeleid Naast mensen leven er in Vught, net als in iedere andere gemeente, ook verschillende diersoorten zoals gezelschapsdieren, landbouw- en huisdieren, af en toe circusdieren en natuurlijk in het wild levende dieren. Zij voegen in de meeste gevallen iets toe aan de samenleving. Veel besluiten en handelingen van de gemeente zijn van invloed op het welzijn van dieren. Zo nu en dan ontstaan er problemen met in het wild levende dieren die overlast voor omwonenden veroorzaken. De gemeente Vught heeft al allerlei zaken geregeld op het gebied van dieren en dierenwelzijn binnen de gemeente. Bijvoorbeeld het transport en de opvang van gevonden dieren. Om het welzijn van dieren binnen de gemeente Vught verder te waarborgen is het belangrijk om hiervoor beleid op te stellen zoals ook al in veel andere gemeenten gebeurt. Daarbij kan worden meegenomen wat de gemeente al doet op dit gebied en welke punten verbeterd kunnen worden. Geschiedenis: Bij de eerste wet die dieren beschermde, was het dier niet belangrijk. In 1886 werd in het Wetboek van Strafrecht mishandeling van een dier strafbaar gesteld. De reden hier voor was dat de 'zedelijke gevoelens' van mensen die de mishandeling moesten aanzien of aanhoren, werden gekwetst. In 1961 werd het strafbaar om een dier opzettelijk pijn te doen of te kwellen zonder redelijk doel. Ook werd het niet goed zorgen voor een dier strafbaar gemaakt. Maar de regels waren ruim en vaag waardoor het moeilijk om was iemand op grond van deze wet te straffen. Aan het eind van de jaren zestig wordt ook het welzijn van dieren belangrijk. Toen ontstond ook de intensieve veehouderij. Mensen vroegen zich vaker af of dieren er alleen dienden tot nut van de mens. De EU heeft dieren grondrechten toegekend: geen dorst of honger, geen pijn. verwondingen of ziektes, zich normaal kunnen gedragen en geen angst of chronische stress. In 1992 is de Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren aangenomen. Huidige situatie: Naast de wettelijke kaders volgens de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren (GWWD) en de Flora- en Faunawet zijn er ook andere situaties die het dierenwelzijn raken, zoals: meeuwenoverlast of de mishandeling van huisdieren. Ook deze situaties vragen om uitvoeringsacties cq. een visie van de gemeente. Gemeentelijke uitgangspunten en visie op het dierenwelzijn worden geformuleerd in het gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid. De gemeente is vrij om een (kader)nota dierenwelzijnsbeleid te formuleren en uit te voeren. Wel zijn wettelijke taken en verplichtingen. 26 PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil een kadernota dierenwelzijnsbeleid waarin een visie en speerpunten zijn opgenomen. PvdA-GroenLinks wil de kadernota uitgewerkt zien in een meerjarig uitvoeringsplan. PvdA-GroenLinks wil daarom dat dierenwelzijn een onderdeel wordt van een wethoudersportefeuille. 27 Hoofdstuk 7. Beleid op maat gemaakt 7.1 Jeugd- & Jongerenbeleid Opgroeien en ontwikkelen is breder dan alleen onderwijs volgen. Jongeren moeten zich kunnen ontwikkelen, groeien. Vaak voelen succesvolle jongeren zich ook betrokken bij de samenleving. Een intensief jeugd- en jongerenbeleid kan daartoe bijdragen. Een actief beleid met ruimte voor ontwikkeling kan de Vughtse jeugd een bijzondere en positieve start geven voor de toekomst. Het bieden van ruimte voor creativiteit en ontplooiingsmogelijkheden voor jongeren is heel belangrijk en mag van de PvdA-GroenLinks gepaard gaan met het stellen van eisen en corrigeren van overlastgevende jongeren. Geschiedenis: In de middeleeuwen werden kinderen als kleine volwassenen gezien. Tijdens de industriële revolutie werden kinderen als volwaardige arbeidskrachten ingezet (dit gebeurt in sommige landen nog steeds). In 1874 werd via het Kinderwetje van Van Houten kinderarbeid verboden. In 1900 werd de leerplicht ingevoerd voor 6 tot 12-jarigen. De fractie van PvdA-GroenLinks heeft in 2007 het initiatief genomen om een jongerenraad in Vught te verwezenlijken. Jongeren zijn verbonden en betrokken bij de maatschappij maar worden zelden gehoord. Met het oprichten van een jongerenraad hebben jongeren een stem gekregen. Op veel terreinen is terecht specifiek aandacht aan jongeren gegeven zoals op het gebied van sport, hulpverlening en vanzelfsprekend onderwijs. Iedere generatie jongeren heeft eigen kenmerken. Huidige situatie: Kinderen hebben recht op een gezonde en evenwichtige ontwikkeling en groei naar zelfstandigheid. Er is één coördinerend wethouder die zich bezig houdt met jeugd en jongeren. Veel gemeentelijke taken worden uitgevoerd door Welzijn Vught, onder andere door de opbouwwerker en de jongerenwerker. De gemeente is bezig met de ontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Uit de evaluatie van het Jeugdbeleid 2005-2008 blijkt dat er veel in gang is gezet, maar te weinig concrete resultaten zijn behaald. Er wordt een programma van eisen opgesteld voor de jongerenaccommodatie. De gemeente Vught is aangesloten op het signaleringssysteem “zorg voor jeugd”. Dankzij PvdA-GroenLinks is er een jongerenraad opgericht. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil jongeren actief betrekken bij het jongerenbeleid, zoals via de jongerenraad. PvdA-GroenLinks wil een Centrum voor Jeugd en Gezin dat makkelijk toegankelijk is en waar de verschillende partijen die een rol spelen bij opvoeding en verdere ontwikkeling van kinderen en jongeren intensief samenwerken. PvdA-GroenLinks wil voor jongeren een aparte accommodatie, bij voorkeur op een plek waar ze de ruimte hebben en – zoals zij het zelf noemen – geen overlast veroorzaken. PvdA-GroenLinks wil de vrijwilligers die zich inzetten voor open jeugd en jongerenwerk, waar nodig, laten ondersteunen door professionals. 28 PvdA-GroenLinks wil problemen met (hang)jongeren samen met de jongeren en omwonenden oplossen. Zoeken naar oplossingen, praten, ruimte bieden en grenzen stellen, afspraken maken, toezicht houden (jongerenwerkers, politie), alternatieve activiteiten organiseren en straffen bij misdragingen. PvdA-GroenLinks wil dat elk kind veilig in de directe omgeving van de woning veilig buiten kan spelen. PvdA-GroenLinks wil dat speelpleinen van scholen onderdeel worden van de openbare buitenspeelruimte. PvdA-GroenLinks wil binnen het basis- en voortgezet onderwijs zorg-adviesteams oprichten. Teams waarin diverse disciplines aan tafel zitten om zo vroeg mogelijk signalen op te pakken en te vertalen naar acties. 7.2 De Zilveren Kracht van Vught De ouderen van tegenwoordig zijn niet per definitie hulpbehoevend en zitten ook niet thuis te verpieteren; de geraniums hebben ze decennia geleden al het raam uitgekieperd. De gemeente zou meer en intensief gebruik kunnen maken van de kennis en kunde van deze bijzonder groep Vughtenaren. Geschiedenis: Al eeuwen loopt de levensverwachting van mensen op; wij worden ouder en leven langer. Dat brengt nieuwe uitdagingen en kansen met zich mee. Bij de vaststelling door de Vughtse gemeenteraad in 2007 van de nota Kiezen en Delen is besloten ook een nieuw lokaal ouderenbeleid te ontwikkelen. Doel van het ouderenbeleid is om senioren te stimuleren en gebruik te maken van hun kennis, kunde en ervaring. Dit is belangrijk voor de senioren zelf, om fit te blijven en een sociaal netwerk te krijgen of te houden, maar zeker ook voor de samenleving. In oktober 2008 is het Plan Ouderenbeleid vastgesteld. Huidige situatie: Het beeld van 50-plussers verandert in een hoog tempo en dat komt niet alleen door het toenemende aantal. Senioren of medioren maken vaak een nieuwe start, geven opnieuw invulling aan een levensfase die gemiddeld een derde van het leven beslaat en zeker niet de minst belangrijke is. Uit eigen initiatief is ‘Ouderen Samen’ ontstaan, een groep ouderen die actief bezig is met vraagstukken op het gebied van wonen, zorg, arbeid en inkomen en vrije tijd. In 2009 is de nota ‘De zilveren kracht van Vught’ vastgesteld. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil ouderen actief betrekken bij de Vughtse samenleving. PvdA-GroenLinks wil actief samenwerken met particuliere initiatieven zoals ‘Ouderen Samen’. PvdA-GroenLinks wil het implementatieplan van de nota ‘De zilveren kracht van Vught’ verder uitvoeren. 7.3 Nederland vergrijst en individualiseert: Vught dus ook Het CBS voorspelt een fikse groei van het aantal eenpersoonshuishoudens. De toename van het aantal alleenstaanden is voor een groot deel toe te schrijven aan de vergrijzing. Vanaf 2011 zorgen de babyboomers van direct na de Tweede 29 Wereldoorlog dat de groep 65-plussers snel groter wordt. Ouderen blijven vaker dan jongeren alleen achter doordat hun partner overlijdt of naar een zorginstelling gaat. In 2050 zal 44 procent van de huishoudens uit één persoon bestaan. Nu is dat nog ruim een derde, Wat landelijk geldt, is ook in Vught van toepassing. Wij zullen ons daar dus op moeten voorbereiden. Geschiedenis: In 1900 telde Vught ongeveer 6.000 inwoners. Nederland ongeveer 5 miljoen waarvan het merendeel tot 40 jaar. In 1950 telde Nederland ongeveer 10 miljoen mensen waarvan het merendeel tot 50 jaar, 52.000 70-jarigen en 22.000 80-jarigen. In 2000: 16,1 miljoen mensen met 111.000 70 jarigen en 65.000 80-jarigen. In 2010: 16,5 miljoen mensen met 136.000 70-jarigen en 82.000 80-jarigen. In 2020: 17,0 miljoen mensen met 191.000 70-jarigen en 101.000 80-jarigen. Huidige situatie: Nederland heeft 16,5 miljoen mensen. Vught heeft ongeveer 25.300 inwoners maar groeit, in tegenstelling tot de landelijke tendens, sinds 1960 nauwelijks. In Vught wonen er percentueel veel meer jongeren tot 30 jaar (34%) dan gemiddeld in Nederland (24%). In Vught wonen er meer mensen (waaronder veel ouderen) met een zorgvraag (4,67%) dan in de rest van Nederland. In omliggende gemeenten is dit percentage niet hoger dan 2% en vaak zelfs lager dan 1%. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente de regie van zorg en hulp voor ouderen naar zich toetrekt en samen met (vrijwilligers)organisaties en instanties mensen de mogelijkheid biedt om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. PvdA-GroenLinks wil jonge mensen als inwoners behouden of aantrekken, ervoor zorgen dat ze bewust voor Vught kiezen als woonplaats. PvdA-GroenLinks wil dat ouderen zich hier thuis voelen. In heel veel gevallen hebben zij hun bijdrage al lang geleverd aan de opbouw van onze lokale samenleving. 7.4 Sport en beweging Sport is belangrijk, niet alleen voor het lichaam, maar ook voor de geest. Gelukkig kent Vught een zeer hoog percentage mensen dat aan sporten deelneemt. Zo sport 83% van de Vughtenaren twaalf keer of meer per jaar (landelijk 63%). Sporten kan vanzelfsprekend in teamverband of individueel, in verenigingen of ongeorganiseerd, binnen of buiten. Al deze vormen van beweging moeten door de gemeente gestimuleerd en gefaciliteerd worden. Huidige situatie: In 2007 is de nieuwe sportnota ‘Sport in beweging’ vastgesteld, waarmee de gemeente is gestart met een buurtsportwerker en een sportcoach. De gemeente investeert in diverse nieuwe sportaccommodaties: 1. Een nieuwe oefen turnvoorziening in Vught-Noord in 2011. 2. De verplaatsing van de atletiekbaan van De Koepel naar het stadhouderspark in 2010. 3. Een nieuw kunstgrasveld voor Zwaluw V.F.C. in 2010. 30 Andere accommodaties wachten nog steeds op een duidelijk accommodatiebeleid, alleen het hoogst nodige onderhoud wordt gedaan. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil sport toegankelijk houden voor alle inwoners van Vught en Cromvoirt. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente zorgt voor kwalitatief goede en betaalbare sportvoorzieningen: achterstanden in onderhoud dienen te worden weggewerkt meer ruimte voor sport en spel in de openbare ruimte (bv. trapveldjes) PvdA-GroenLinks wil een gevarieerd aanbod voor sport- en bewegingsactiviteiten voor senioren. PvdA-GroenLinks wil stimuleren dat er een groter aangepast sportaanbod komt voor mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente vrijwilligers stimuleert en ondersteunt bij het opbouwen en uitwisselen van kennis. PvdA-GroenLinks wil gebruik maken van de combinatiefunctionaris, om een verbinding te leggen tussen onderwijs, sport, cultuur en welzijn. 31 Hoofdstuk 8. Afval: halen, brengen en opruimen 8.1 Halen: de inzameling Volgens Van Dale is afval alles 'dat na een bewerking als nutteloze rest overblijft.' Maar dat klopt niet helemaal. Afval is namelijk niet altijd nutteloos. In Nederland wordt bijna 80% van het afval nuttig toegepast. Slechts een klein deel van het afval wordt echt weggegooid of vernietigd. Geschiedenis: Sinds de industriële revolutie is de hoeveelheid en diversiteit van het afval enorm toegenomen. Daarnaast nam het aandeel schadelijk tot zeer schadelijke stoffen flink toe. Doordat afval ongecontroleerd werd gedumpt en op verlaten plekken werd verbrand, nam de impact op het milieu toe en werden de gevolgen hiervan voor mens en natuur steeds meer merkbaar. In de jaren 70 van de 20e eeuw kwam er een kentering in het beleid. Door de toenemende milieu-impact en het toegenomen bewustzijn van de schaarste aan grondstoffen werd het afvalbeleid enerzijds gericht op bescherming van het milieu en anderzijds gericht op hergebruik. Met de introductie van de Ladder van Lansink werd richting gegeven aan de ideale verwerking van het afval. De voorkeursvolgorde was: - Preventie - Hergebruik - Verbranden - Storten Huidige situatie Tegenwoordig komen bij storten en verbranden in een afvalverbrandingsinstallatie nog maar zeer beperkt schadelijke stoffen als dioxines, fijn stof, kwik en andere zware metalen vrij. Verbranden van afvalstoffen is alleen nog maar toegestaan indien aan strenge regels wordt voldaan. Inmiddels wordt ruim 80% van het afval nuttig hergebruikt Van het goente-fruit-tuinafval (gft) wordt compost gemaakt, van lege verpakkingen worden nieuwe vervaardigd, bouw- en sloopafval wordt hergebruikt als funderingsmateriaal en materialen uit autowrakken en wasmachines worden in nieuwe producten gebruikt. Afval dat niet nuttig kan worden toegepast, maar wel brandbaar is, wordt in speciale afvalverbrandingsinstallaties (AVI's) verbrand. Bijvoorbeeld het huishoudelijk restafval (huishoudelijk afval zonder onder meer gft, papier en glas). Dat afval is dan ook het duurste om te verwerken. In Vught wordt het restafval iedere twee weken opgehaald in de grijze bakken net als het gft (groene bakken). Maar ook andere soorten afval worden iedere twee weken opgehaald. Glas, blik, oud papier en sinds oktober 2009 ook plastic. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil het burgers zo gemakkelijk mogelijk blijven maken om hun afval te scheiden, bij voorkeur bij de voordeur. PvdA-GroenLinks wil ook dat het milieueffect van het afvaltransport meegenomen wordt in nieuw beleid en dat bijvoorbeeld de mogelijkheid om het afval ophalen met elektrisch aangedreven voertuigen nader wordt bezien. 32 8.2 Brengen: de milieustraat Het was voor de politiek in Vught een bijzondere ervaring toen in 2006 een heel grote groep verontwaardigde mensen naar het raadhuis kwam om te vertellen dat zij haar milieustraat niet kwijt wilde. Overigens: de raad wilde dat ook niet! Geschiedenis: In het voorjaar van 2006 liepen de onderhandelingen met Het Kringloopbedrijf vast. De voltallige Raad besluit daarom tijdelijk in zee te gaan met Den Bosch. Afspraak van de coalitie (waar PvdA-GroenLinks deel van uitmaakt) met het college: uiterlijk 1 januari 2010 is er weer een milieustraat in Vught. Die afspraak is nagekomen. Huidige situatie: De nieuwe milieustraat is veel praktischer ingericht. Er kunnen veel meer soorten afval gescheiden worden. De hoeveelheid huisvuil die wordt ingezameld, neemt overal nog steeds toe, ook in Vught. Het niet-gescheiden restafval vormt de grootste stroom, is het duurst om te verwerken en wordt door allerlei milieueisen steeds duurder. Deze kosten worden aan de bewoners doorberekend via de afvalstoffenheffing. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil handhaving van het huidig beleid en de huidige inzameling. Dat wil zeggen: zoveel mogelijk scheiden van afval als glas, metaal, papier en plastic. Deze afvalproducten zijn grondstof voor nieuwe producten en dat levert geld op. Gescheiden inzameling leidt tot lagere verwerkingskosten en belast het milieu minder. Afval scheiden loont zodoende op meerdere manieren. PvdA-GroenLinks wil differentiatie van tarieven bij de milieustraat (de vervuiler betaalt). PvdA-GroenLinks wil de beste oplossing voor afval: direct weer gebruiken. PvdAGroenLinks wil daarom weer een kringloopwinkel. Onze voorkeur gaat uit naar een bedrijfsvoering op ideële basis met inzet van vrijwilligers en werkervaringsplaatsen. 8.3 Opruimen: zwerfafval Zwerfafval of zwerfvuil is al het afval dat rondslingert op straat, in de berm, op het strand of bijvoorbeeld in natuurparken. Het is afval dat door mensen bewust of onbewust is weggegooid of achtergelaten op plaatsen die daarvoor niet bestemd zijn of door indirect toedoen of nalatigheid van mensen op die plaatsen is terecht gekomen. Zwerfafval bestaat voornamelijk uit verpakkingsmateriaal van consumpties: blikjes, flesjes, wikkels en bijvoorbeeld patatbakjes. Ook sigarettenpeuken, kauwgomresten en papier slingeren vaak op straat, in parken of langs de weg rond. Burgers ergeren zich vaak aan zwerfafval. Zwerfafval is een milieuprobleem en een probleem voor de leefomgeving. Uit het onderzoek 'Inzamel en beloningssystemen ter vermindering van zwerfafval' blijkt dat Nederlanders zich meer ergeren aan de vervuiling en verloedering van hun directe leefomgeving dan aan files en sigarettenrook. Zwerfafval draagt bij aan de verloedering van de omgeving en vergroot daarmee het gevoel van onveiligheid bij burgers. 33 Geschiedenis: In Vught is in 2007 een onderzoek gedaan naar de aard en de omvang van de problematiek van zwerfafval. Dat onderzoek heeft geleid tot een plan van aanpak om zwerfafval en afvaldumpingen tegen te gaan. Dit plan wordt gesubsidieerd door Senternovem. Bij de uitvoering van dit plan worden bedrijven, burgers en scholen betrokken. Huidige situatie De campagne tegen zwerfafval “Zwerfafval heeft een thuis” is dit jaar gestart en daarmee is de jacht op het afval geopend. Buurtbewoners worden opgeroepen mee te helpen de omgeving schoon te houden. Scholen en bedrijven doen inmiddels mee met de campagne. Vught doet mee aan de landelijke zwerfvuildag. Vught heeft een meldlijn voor zwerfafval. Vught heeft een gescheiden watersysteem waarbij regenwater rechtstreeks in de vijvers belandt en niet in het riool. Dat geldt dus ook voor het water uit de goot. Mensen die hun auto op straat wassen of de vuilnisbakken op straat uitspoelen vervuilen dus ongemerkt hun leefomgeving. De rommel komt gewoon in de vijvers, blijft daar liggen en trekt allerlei ongedierte aan. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil nu maar ook in de toekomst aandacht blijven houden voor zwerfafval en de campagne “zwerfafval heeft een thuis” onverkort voortzetten. PvdA-GroenLinks wil blijven bijdragen aan een schone omgeving en zich blijven inzetten voor de landelijke zwerfvuildag en mensen, scholen en bedrijven blijven betrekken bij het opruimen en melden van zwerfafval. PvdA-GroenLinks wil meer aandacht voor het gescheiden watersysteem. Auto’s moeten in de wasstraat worden gewassen, vuilnisbakken moeten niet worden gespoeld in de goot. PvdA-GroenLinks wil een systeem waarbij mensen die afval dumpen ook de kosten betalen voor het opruimen ervan. 34 Hoofdstuk 9: Vught een financieel gezonde gemeente 9.1 De juiste dingen doen en die dingen goed doen Om de ideeën en idealen van PvdA-GroenLinks uit te kunnen voeren zijn financiële middelen van de gemeente hard nodig. Plannen die gemaakt worden en waar geld voor beschikbaar wordt gesteld, moeten ook uitgevoerd worden. Om dat te kunnen, zal de gemeente ook inkomsten moeten hebben. Ruim 90 procent van de inkomsten van Vught komen van de rijksoverheid. Zo krijgt de gemeente vanuit het Gemeentefonds een deel van de belastingopbrengsten van het Rijk op basis van het inwoneraantal en plaatselijke omstandigheden. Daarnaast keert het Rijk doeluitkeringen uit. Deze middelen zijn bestemd voor een bepaald doel. Naast deze inkomsten vanuit het Rijk mag de gemeente ook zelf door het Rijk toegestane belastingen heffen. Huidige situatie: Het huidige college laat een financieel gezonde gemeente achter. Vanwege de economische crisis wordt Vught de komende jaren gekort op inkomsten van het Rijk. Naast de inkomsten die afkomstig zijn van de rijksoverheid, is de OZB de belangrijkste bron van inkomsten van de gemeente. In Vught is de hondenbelasting afgeschaft, omdat de kosten om de belasting te innen bijna even hoog waren als de opbrengsten. De belastingen op riolering én afval moeten ook daadwerkelijk worden besteed aan onderhoud en vernieuwing van de riolering en inzameling en verwerking van afval. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil een financieel gezonde gemeente en wil de middelen waarover de gemeente Vught beschikt optimaal inzetten om beleid te kunnen maken en uit te voeren. PvdA-GroenLinks wil reserves verantwoord inzetten. PvdA-GroenLinks wil dat in Vught iedereen mee kan doen. In de maatschappij, op school, bij verenigingen. Dat lukt niet altijd zonder hulp. Iedereen mee laten doen, kost de samenleving geld, maar is zo waardevol voor diezelfde samenleving dat de baten de kosten ver overstijgen. PvdA-GroenLinks wil afvalstoffenheffing en rioolrechten kostendekkend houden (de vervuiler betaalt). PvdA-GroenLinks wil geen gebruik maken van het recht om hondenbelasting en forenzenbelasting te heffen 9.2 Economische recessie en lokale economie Recessie betekent letterlijk 'teruggang' of 'achteruitgang'. Dit betekent dat de economische groei daalt. De lokale economie wordt deels bepaald door factoren als goed ondernemerschap, productiviteit en innovatievermogen; natuurlijk ook door regionale, landelijke en zelfs mondiale ontwikkelingen. Maar vanzelfsprekend ook door lokale omstandigheden zoals beschikbare ruimte, ligging, bereikbaarheid, beroepsbevolking, arbeidsmarkt, woningmarkt 35 Geschiedenis: In oktober 2008 is de wereld terechtgekomen in een economische crisis. Wat begon met een vrije val van de koersen van een aantal banken in Amerika, mondde uit in een economische recessie in de hele wereld. Huidige situatie: Aangezien Vught deel uitmaakt van de wereld heeft de recessie ook hier gevolgen. Gemeentelijk beleid kan in principe de lokale economie beïnvloeden. De gemeente draagt zorg voor onze medeburgers die het al niet breed hadden of die het als gevolg van de recessie minder gaan krijgen. Alle gemeenten gaan de komende tijd moeilijke en moeizame tijden tegemoet. Er moeten principiële keuzes gemaakt worden. Alle gemeenten zullen uiteindelijk minder geld ontvangen van het rijk. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil ervoor zorgen dat mensen Vught graag bezoeken om te winkelen, voor de gezelligheid, om te recreëren. Daarmee stimuleer je de lokale economie en dus ook werkgelegenheid. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente zelf leerwerkplaatsen en stageplekken creëert en een oproep doet aan Vughtse bedrijven en organisaties om dat eveneens doen. PvdA-GroenLinks wil dat de sterkste schouders de zwaarste lasten gaan dragen. PvdA-GroenLinks wil dat jonge mensen en kinderen geen nadelige effecten van de huidige economische situatie ondervinden. Voor hen moet het mogelijk blijven de opleiding te volgen die zij wensen. PvdA-GroenLinks wil dat het ook in economisch moeilijke tijden mogelijk blijft om talent te ontwikkelen. PvdA-GroenLinks wil dat Vught het ondernemerschap stimuleert door snelle dienstverlening aan bestaande en nieuwe bedrijven, door een positieve houding ten opzichte van initiatieven die goed zijn voor de lokale economie en door het onderhouden van goede contacten met het bedrijfsleven PvdA-GroenLinks wil stimulering van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Een MVO’er: houdt rekening met het effect van de activiteiten van de onderneming op het milieu; heeft oog voor het menselijk aspect binnen en buiten het bedrijf; is per definitie een ondernemer die betrokken is bij de eigen (lokale) omgeving. PvdA-GroenLinks wil een bredere inzet van het bedrijvenloket, structureel overleg met het MKB om de lokale economie die noodzakelijke impuls te geven en een goede centrummanager die vooral de onderlinge contacten bevordert. 9.3 Samenwerking in en buiten Vught Samenwerking, dingen samen doen, zorgt er vaak voor die dingen in minder tijd gedaan kunnen worden en met minder kosten. Samenwerken zorgt voor het prettige gevoel er niet alleen voor te staan en samenwerken zorgt ook voor diversiteit in oplossingen, omdat het stimuleert om zo nu en dan buiten de vastgestelde kaders te durven denken en kijken. Geschiedenis: Bij aanvang van deze bestuursperiode was er nauwelijks sprake van samenwerking met lokale partners en organisaties zoals het midden- en 36 kleinbedrijf (MKB), ondernemerskamer (OKV), verkeersplatform, natuur- en milieugroepen, Veel samenwerkingsverbanden in de regio waren gebaseerd op oude structuren of hielden verband met onderwerpen die zich toevallig aandienden. Huidige situatie: Er zijn in deze bestuursperiode (her)nieuw(d)e samenwerkingsverbanden met maatschappelijke organisaties tot stand gekomen. Deze zijn structureel vormgegeven en hebben veelal geleid tot concrete plannen en producten (armoedebeleid, centrummanagement, multidisciplinair overleg, weidevogelconvenant, biodiversiteit). We worden steeds vaker geconfronteerd met het verleggen van uitvoeringstaken, van de landelijke en provinciale overheid naar de gemeente. Er zijn veel overlegorganen waarin in wisselende samenstelling (deels) dezelfde onderwerpen worden besproken en uitgewerkt. PvdA-GroenLinks wil: PvdA-GroenLinks wil bestaande lokale samenwerkingsverbanden continueren en in gezamenlijkheid plannen ten uitvoer brengen met respect voor ieders verantwoordelijkheid. PvdA-GroenLinks wil daar waar mogelijk met buurgemeenten complexe, bij gemeente neergelegde overheidstaken gezamenlijk uitvoeren en/of de kennis en ervaring, die nodig is voor de uitvoering van die taken, bundelen of uitwisselen. PvdA-GroenLinks wil dat samenwerkingsverbanden zich concentreren op werkbare en duurzame relaties, waarbij concrete win-win projecten de basis vormen. 37