Dé Surplus

Dé Surplus
suggesties voor leerkrachten ter voorbereiding van de kinderen op de voorstelling.
Brussel, 30 maart 2016
Beste leerkrachten,
Binnenkort bezoeken jullie met de klas de voorstelling Mammoetatnu door BRONKS –
THEATER VOOR JONG PUBLIEK.
Om van het theaterbezoek een meer intense belevenis te maken dan alleen maar “een
middagje uit met de klas”, is het goed vooraf en nadien even stil te staan bij de voorstelling.
Na wat extra info voor u als leerkracht, vindt u op p. 4 enkele algemene tips voor een
aangenaam verloop van “het theaterbezoek”. Vanaf p. 5 spitsen we ons specifiek toe op de
voorbereiding van Mammoetatnu .
Ook na de voorstelling is het fijn om met de kinderen even te reflecteren op de voorstelling.
Hiervoor vindt u enkele suggesties op p. 12
Wij wensen u en de kinderen alvast veel plezier!
Met vriendelijke groeten
De ganse BRONKSploeg!
1
Index
I. Info voor leerkrachten p. 3
1. De makers en hun inspiratiebron p. 3
2. Tips voor een aangenaam theaterbezoek p. 4
II. Aan de slag met de kinderen p. 5
A. Voor de voorstelling p. 5
1. Flyer en affichebeeld p. 5
2. Tijdlijn p. 6
1. Woordzoeker p. 6
2. Tijdlijn p. 6
3. Achtergrondinformatie p. 6
1. Het niets p. 6
2. De oerknal en hoe het toen verder ging p. 6
4. Uitgestorven dieren p. 8
Miniatuurafbeeldingen: (voor de leerkracht) p. 9
5. Klasgesprek p. 10
B. Na de voorstelling. p. 12
1. Nagesprek p. 12
2. Over dieren die nu met uitsterven bedreigd zijn p. 12
3. Spel p. 14
1. Scènes naspelen p. 14
2. Stel je voor: alians… p. 14
3. Zelf een scheppingsverhaal creëren p. 14
Bijlagen p. 15
Bijlage 1: woordzoeker p. 15
Bijlage 2 : Uitgestorven dieren: afbeeldingen om uit te delen p. 17
en uitgestorven dieren: de dierennamen om uit te delen. p. 27
Bronnen p. 28
2
I.
Info voor de leerkrachten
1. De makers en hun inspiratiebron
Tekst: Roel Swanenberg, Sofie Palmers, Wanda Eyckerman, Katrien Pierlet
Spel: Roel Swanenberg, Sofie Palmers en Katrien Pierlet
Eindregie: Wanda Eyckerman
Scenografie en kostuums: Elke Thuy & Bruno Herzeele
Kostuums: Elke Thuy & Bruno Herzeele
Techniek: Thomas Clause en Peter Brughmans
Productie: BRONKS
Gefascineerd door de niet te vatten grootsheid en het wonderlijke van het heelal, ging deze
ploeg aan de slag.
Met hun speelse blik op het ontstaan van het heelal en de planeten, gaven ze met veel fantasie
en humor vorm aan het universum en aan de evolutie van het leven op onze planeet, de aarde.
Het woord “evolutieleer” aanraken, betekent in veel klassen het openen van een dialoog over
de tegenstelling tussen creationisme en Darwinisme en de evolutieleer. Het is fijn als beide
redeneringen mogen bestaan in de klas: zelfs in hoge wetenschappelijke en theologischfilosofische kringen zoekt men naar mogelijke raakpunten in beide redeneringen.
Waar in het creationisme het ontstaan van de wereld wordt toegeschreven aan de
scheppingsdaad van een goddelijke macht, volgen wetenschappelijke kringen de gedachte aan
“de oerknal” en een geleidelijke evolutie van ‘het niets’ naar het universum en het leven op
aarde zoals we het nu kennen.
De mens heeft altijd gezocht naar verklaringen voor de wereld rondom om zich. Daaruit
ontstonden – naast een enorme kennis over de ruimte en het heelal – ook wondermooie
scheppingsverhalen. Overal ter wereld verzonnen mensen verhalen om datgene wat ze niet
konden verklaren toch te kunnen vatten en begrijpen: mochten de Grieken geweten hebben
dat de bliksem een elektrische ontlading is in de atmosfeer, dan hadden ze wellicht Zeus nooit
verzonnen. En zie wat een prachtige cultuur daaruit voortvloeide!
Maar evengoed: mocht de wetenschap zich niet hebben toegespitst op onderzoek naar de
ruimte en op het ontwikkelen van de ruimtevaart, dan had Neil Armstrong nooit de woorden
uitgesproken: “One small step for a man, a giant leap for mankind”.
Hoe dan ook…de onstuimige energie van Sofie Palmers en Katrien Pierlet in combinatie met
de wonderlijke blik op de dingen van Roel Swanenberg en Wanda Eyckerman en de rijke
beelden van Elke Thuy & Bruno Herzeele zorgen ervoor dat je na het zien van
MAMMOETATNU anders naar de wereld zal kijken.
3
2. Tips voor een aangenaam theaterbezoek
Het is goed om de kinderen ook voor te bereiden op het theaterbezoek “an sich”. Zo zijn ze
niet alleen nieuwsgierig naar de voorstelling door wat u vooraf in de klas met hen deed, maar
weten ze ook wat van hen als theaterpubliek verwacht wordt. Daarom hieronder enkele tips:
-
Theaterbezoek begint niet pas “als de lichten doven in de zaal”. Zeker niet in
schoolverband. Een goede voorbereiding in de klas maakt de kinderen nieuwsgierig, helpt
hen om met een open geest en een open blik de voorstelling bij te wonen.
-
Bij die voorbereiding is het – naast het nieuwsgierig maken naar de voorstelling zelf –
belangrijk de kinderen voor te bereiden op hun rol als publiek. Zeker als de kinderen nog
erg jong zijn en geen of weinig ervaring hebben met theaterbezoek. M.a.w. kennen ze de
gedragscodes die gangbaar zijn in theater? Kunnen ze in dit verband bijvoorbeeld
verschillen en overeenkomsten aanhalen tussen een bezoek aan de cinema en in theater?
-
In theater is de life aanwezigheid van de acteurs hierbij erg belangrijk. Waarom zou je
bijvoorbeeld in een cinemazaal wel een zakje popcorn mogen oppeuzelen en waarom mag
dat niet tijdens een theatervoorstelling? (Het is niet enkel storend voor wie naast de
snoeperd zit, het kan ook erg storend zijn voor de acteurs.) In theater is – naast de kwaliteit
van het theaterstuk en de acteerprestaties van de acteurs – de wisselwerking tussen de
zaal en de acteurs immers mee bepalend voor het welslagen van de voorstelling.
-
Bespreek met de kinderen ook dat in het begin van de voorstelling de zaallichten uit zullen
gaan en de spots daarna op de acteurs worden gezet. Hoewel het zaallicht bij
voorstellingen voor kleine kinderen bij voorkeur zacht gedimd wordt, terwijl de
speellichten aangaan, wekt dit bij sommige kinderen een schrikreactie of de foutief
aangeleerde reactie van te beginnen gillen. Het moment waarop het zaallicht uitgaat, is
net het moment voor het publiek om tot rust te komen en de zintuigen te scherpen. Het
moment om je nog even goed in je stoel te nestelen, je oren en ogen goed open te zetten
en te genieten van wat er te zien en te horen valt.
-
Voor de rust van de kinderen is het belangrijk goed op tijd aan te komen: zo hebt u ook de
tijd om ze rustig allemaal nog even naar het toilet te laten gaan.
-
Belangrijk is ook de kinderen zo rustig mogelijk naar hun plaatsen te begeleiden
-
Leerkrachten kunnen best tussen de kinderen in gaan zitten. Zo is het makkelijker om de
kinderen weer tot rust aan te manen als ze even verstrooid zijn geraakt. Spreek
bijvoorbeeld ook van tevoren met je collega’s af welke kinderen je dicht bij je in de buurt
laat zitten.
-
Vraag eventueel enkele ouders om het theaterbezoek mee te begeleiden.
-
En voor de leerkrachten… vergeet u niet uw GSM uit te zetten voor u de zaal binnen gaat.
4
II.
Aan de slag met de kinderen
A. Voor de voorstelling
Hieronder vindt u een aantal suggesties waarmee u de kinderen kan voorbereiden op de
voorstelling Mammoetatnu.
Het is zeker niet noodzakelijk de volgorde waarin deze suggesties gegeven worden te volgen.
Afhankelijk van hoe de kinderen reageren kan dit variëren.
4. Flyer en affichebeeld: (= minimale voorbereiding)
Als u weinig tijd hebt, bekijk dan zeker het affichebeeld met de kinderen en lees de tekst op
het flyertje voor. Probeer via een brainstorm te achterhalen of de tekst en het affichebeeld
de kinderen al op weg hielpen naar de inhoud van de voorstelling.
Het affichebeeld vindt u op de voorpagina van deze lesbrief. Het tekstje van de flyer vindt u
hier:
↓
Eerst was er niks
en dan vanalles.
En dat vanalles
werd vanalles anders.
Na nog meer van dat vanalles
kwam ik,
uit alles van dat alles.
En na mij wordt dit alles
nog meer van alles anders.
Ik snap er niks meer van.
Gij?
De familie Jarkov ontdekt een 20 000 jaar oude mammoet.
Twee reusachtige slagtanden priemen uit het ijs.
Wat als deze reus ontwaakt?
Kunnen ze uitleggen wat er in de tussentijd allemaal gebeurd
is?
Kan hij nog overleven in deze op hol geslagen wereld?
Het kan zijn dat vanuit deze korte inleiding al een heel gesprek op gang komt over de
verschillende ideeën over het ontstaan van de wereld. Ook in de voorstelling zullen de
kinderen merken dat niet iedereen daarover dezelfde ideeën op na houdt. (zie ook zelf
scheppingsverhalen verzinnen p. 11)
5
5. Tijdlijn:
De volgende oefening kan de klas verder op weg helpen. Misschien hebt u in de klas al een
tijdlijn die één en ander verduidelijkt.
1. Woordzoeker: in bijlage 1 vindt u een woordzoeker. (p. 15) Daarin moet de groep 7
woorden zoeken. De woorden zijn:
Oerknal - Heelal - Melkweg - Planeten - Aarde - Mammoet - Mens
2. Tijdlijn: Zoek nadien samen de juiste volgorde: wat was er eerst?
Probeer samen ook tot een coherent verhaal te komen.
Hieronder wat meer achtergrond informatie.
Op Space for kids vind je ook een pak informatie over aanverwante onderwerpen.
http://www.esa.int/esaKIDSnl/Starsandgalaxies.html
3. Achtergrondinformatie:
Eerst was er niets.
Maar… het niets kunnen wij nauwelijks of niet bevatten…
1. Het niets:
Kan “niets” bestaan? Kunnen we het niets bevatten? Geef 3 kinderen de opdracht even
buiten te gaan. Als ze de deur weer open doen en weer binnenkomen, beelden ze samen
“het niets” uit. Hoe gaan ze dat doen… Sommige slimmeriken zullen misschien van de eerste
keer buiten blijven staan, maar zelfs dan zagen de anderen nog de deur die dicht bleef. Ook
dat is niet NIKS…
2. De oerknal en hoe het toen verder ging
En wàs er ook werkelijk niets? Als we de wetenschappers mogen geloven, begon alles met iéts
dat wel duizend keer kleiner is dan een zandkorrel. In dàt minuscuul kleine iets zat ALLES…
Het was klein, superzwaar, ontzettend heet en het groeide in razend tempo.
En toen… ongeveer 14 miljard jaar geleden was er plots de oerknal! Zo ontstond het heelal.
http://www.reuzenplaneten.nl/informatie/oerknal.html
6
Toen het heelal 200 miljoen jaar oud was ontstonden de eerste sterren, waaronder ook de
oudste sterren van ons sterrenstelsel, de Melkweg. De grootste ster in ons stelsel is de zon,
daarnaast zijn er planeten die hier omheen bewegen.
In ons zonnestelsel zijn er momenteel 8 planten bekend: Mercurius, Venus, de aarde, Mars,
Jupiter,
Saturnus,
Uranus
en
Neptunus.
Pluto
is
een
dwergplaneet.
Onze planeet de aarde ontstond 4,5 miljard jaar geleden al, o.a. door botsingen van
meteorieten. De massa die hierdoor ontstond was zo heet, dat het een bol werd. Het duurde
nog eens 100 miljoen jaar voor de aarde vaste vorm kreeg. De aarde koelde af en er
ontstonden zeeën. Er ontstond een atmosfeer waardoor er leven mogelijk werd.
Volgens de meeste wetenschappers waren er eerst enkel eencellige organismen. Men denkt
dat die na een tijd kolonies vormden, waardoor meercelligen konden ontstaan. Hierdoor
ontstonden steeds complexere organismen, die uiteindelijk evolueerden naar plantaardige en
dierlijke levende wezens.
Eén van die levende wezens die zo ontstond in de loop der tijden, is de mammoet. Zij zijn een
geslacht van uitgestorven olifantachtigen. De wolharige mammoet is van deze soort
waarschijnlijk de bekendste. Hij leefde ongeveer vanaf 600.000 jaar geleden. De mammoet
stierf zo'n 12.000 jaar geleden. Er bestaan sterke vermoedens dat bejaging door de mens hier
een groot aandeel in had, maar ook klimaatsverandering.
Zo ontstond zo’n 4 miljoen jaar geleden ook de mens. Sommige wetenschappers zien het als
volgt: in die tijd werd in Oost-Afrika het klimaat warmer zodat de apen die er inmiddels volop
leefden, steeds verder uit hun bomen moesten komen om eten te zoeken. Dit was één van de
belangrijkste momenten in de evolutie van de mens. Sommige apen gingen zich rechterop
bewegen en de eerste mensachtige soorten ontstonden. De nieuwe soort evolueerde en
vertakte zich. Sommige mensachtigen begonnen vlees te eten. Sommigen gingen jagen en
begonnen met het gebruik van stenen gereedschappen zoals bijlen en speren. Voor de jacht
was een groter gebied nodig. Mensachtigen kregen langere benen en gingen rechterop lopen.
Doordat ze actiever werden en daarmee de temperatuur in het lichaam hoger, verloren ze de
vacht op hun lijf, zodat ze zich door te zweten konden koelen. Sommige mensachtigen soorten
vertrokken uit Afrika en verspreidde zich over de wereld.
http://www.scientias.nl/de-mens-betaalt-de-prijs-van-de-evolutie/
7
Ook over het verlies van de vacht van de mens bestaan verschillende opinies onder
wetenschappers.
http://www.scientias.nl/naakte-apen-waarom-zijn-wij-mensen-onze-vacht-kwijtgeraakt/
Wetenschappers denken ook dat de mens zijn geschiedenis oorspronkelijk in het water ligt…
Reconstructie Tiktaalik rosae, een ± 375 miljoen jaar oude tussenvorm van vissen en
amfibieën. Dank zij de vondst van fossielen, kwam men meer te weten over dergelijke
overgangsvormen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Evolutie_(biologie)
4. Uitgestorven dieren
In bijlage 2 op p. 17 vindt u afbeeldingen van tien dieren die door de millennia heen
uitstierven. En een lijst met de namen van de dieren. (p. 27)
Na de uitleg van de werkwijze vindt u hieronder de afbeeldingen al in het klein, mét de namen
van de dieren erbij.
Werkwijze:
 Druk de afbeeldingen af, alsook de namen van de afgebeelde dieren. Iedereen krijgt ofwel
een blad met een afbeelding ofwel een strookje met de naam van een uitgestorven dier.
 De kinderen gaan nu bij elkaar gaan staan volgens de combinatie waarvan zij denken dat
dit juist is.
 Nadien overloopt u samen de combinaties en wordt bijgestuurd waar het fout ging.
 Start hierna een gesprek met de groep. Wat zijn volgens de kinderen de redenen dat een
diersoort
uitsterft?
Duid hen ook op kleine wijzigingen die dieren ondergaan, zo passen ze zich aan aan
veranderingen in het milieu, in de omgeving. (vb de mens die vacht verliest; hoe de ijsbeer
aan zijn witte kleur kwam…).
8
Miniatuurafbeeldingen:
3.
2.
1.
4.
5.
6.
8.
Sabeltand-tijger
Quagga
Moa- bird
Mauritius-blauwe_duif
7.
eilandkaka
Dodo
Blauwbok
9.
T - Rex
Mammoet
9
10.
Helicoprion
http://www.lowtechmagazine.be/2008/10/biodiversiteit.html
5. Klasgesprek:
Het onderwerp van de voorstelling leent zich uitstekend tot boeiende klasgesprekken.
De vragen kunnen gaan van heel concrete naar meer filosofische vragen.
Enkele voorbeelden:















Wat is wetenschap?
Wat doen wetenschappers?
Is wetenschap belangrijk voor ons dagelijks leven?
Welke soorten wetenschap kennen de kinderen
Kennis over het ontstaan van de aarde, het universum is het allerbelangrijkste dat er
is. Klopt dat?
Wetenschap moét altijd verder onderzoeken en experimenteren, zonder grenzen.
Mee eens?
Wat is energie eigenlijk? Welke soorten energie kennen de kinderen? Kan je energie
uitbeelden? (Denk aan Yin Yang, positief en negatief, rust versus onrust…)
De mens is het hoogste wezen dat bestaat op aarde. En volgens de kinderen?
Of… De mens is gewoon een zoogdier, zoals een paard of een dofijn...
De vogel is een hogere soort dan de mens, want hij kan vliegen. (en wat dan met de
mug?  )
De mens was oorspronkelijk een amfibie. Mee eens?
Kan je bewijzen dat iets dat je niet ziet bestaat?
Wat zou er zijn aan het einde van het heelal?
Zou er nog een ander heelal kunnen zijn dat dat dat wij kennen?
En ook… wanneer begint iets eigenlijk? (als de klas heel lang doordenkt over bv. zin in
een pannenkoek… dan komen ze misschien wel uit bij… de oerknal!)
10
En nog één vraag met een staartje:
Stel dat NIEMAND ons ooit verteld zou hebben over de BIGBANG of over de mogelijkheid van
een goddelijke schepper.
Overal ter wereld verzonnen mensen prachtige verhalen over het ontstaan van de aarde, van
de dieren, de planten…
Misschien kunnen de kinderen zelf wel een verhaal verzinnen over hoe het allemaal begon.
Laat ze een paar minuutjes de ogen sluiten, terwijl ze proberen zich voor te stellen hoe het
zou kunnen begonnen zijn. Wat was er eerst? En dan? Hoe ontstond dat dan? …
Laat de groep dus volop fantaseren, en probeer hen verder te laten denken dan de
platgetreden paden van wetenschap en religie.
Deze opdracht kan je zeker ook na de voorstelling uitproberen.
11
B. Na de voorstelling.
Na de voorstelling komt meestal het gesprek in de klas vanzelf op gang. Het is goed als de
kinderen nadien kunnen ventileren wat ze zagen. Misschien zijn er verschillende interpretaties
of hebben sommige kinderen nog vragen.
Wellicht inspireerde de voorstelling u zelf ook om nadien nog aan de slag te gaan.
Hieronder alvast een aantal suggesties voor vragen voor het nagesprek en voor enkele
activiteiten nadien.
1. Nagesprek
1. Kunnen jullie samen de voorstelling reconstrueren? Welke scènes herinneren de kinderen
zich? Geef de scènes een titel en schrijf die titels op als je nadien de spelopdracht in rubriek
3 (p. 10) willen uitvoeren. Misschien kunnen de kinderen na het nagesprek een aantal
scènes naspelen.*
2. Wat vonden de kinderen van de vormgeving? Decor, kostuums…
3. Wat vonden ze van de muziek?
4. Zijn er momenten die hen geraakt hebben? Iets waardoor ze zich dingen gingen afvragen?
Iets dat ze heel grappig of net heel erg vonden?
5. Kunnen ze de 3 personages beschrijven? En hen bv. één eigenschap toekennen, waardoor
het ene personage anders is dan het andere?
6. Kunnen de kinderen zeggen of ze iets bijleerden over het heelal en over onze planeet?
Kunnen ze formuleren wat ze bijleerden?
2. Over dieren die nu met uitsterven bedreigd zijn.
Wellicht zijn er een aantal kinderen die veel weten over dieren en over bedreigde
diersoorten.
Op http://www.alletop10lijstjes.nl/top-10-dieren-uitsterven-bedreigd/ vonden we de top
tien van diersoorten die met uitsterven bedreigd zijn.
Het avontuur van 19 zwarte neushoorns uit Zuid-Afrika, willen we u alvast niet onthouden…
Bekijk als het kan zeker ook de slideshow waarvan sprake in het artikel.
Neushoorn met uitsterven bedreigd
Verantwoordelijk voor het bijna uitsterven van de neushoorn is de mens. De hoorn van de
neushoorns is zeer gewild en voor stropers een reden de dieren te doden. In veel Aziatische
landen, zoals China, Zuid-Korea, Thailand en Taiwan, wordt de hoorn verwerkt in medicijnen.
In het Mkomazi National Park in Tanzania verblijven momenteel veertien zwarte neushoorns.
Zij leven in een speciaal omheind gebied van ongeveer 42 km2. De dieren worden dag en nacht
in de gaten gehouden door zwaarbewapende bewakers, die met gevaar voor eigen leven rond
het reservaat patrouilleren. Want de hoorn is en blijft aantrekkelijk voor stropers. De Brit Tony
Fitzjohn zwaait in opdracht van de Tanzaniaanse regering de scepter over het Mkomazi
National Park. Hij zet zich al jaren in voor het behoud van onder meer de zwarte neushoorn.
http://opmeerbv.nl/wist-u-dat/nog-enkele-neushoorns/
12
Foto’s: neushoorns per helikopter naar veilige plek
Door Carlos
20:00 woensdag 9 november 2011Thema Groen
Negentien zwarte neushoorns werden vorige week in Zuid-Afrika per helikopter naar een
veilige plek gebracht. De Zwarte Neushoorn (Diceros bicornis) is ernstig bedreigd in zijn
voortbestaan, stropers maken jacht op de kostbare hoorn waar men in Azië geneeskrachtige
aan toeschrijft. Alleen al in september 2011 werden er daarom in Zuid-Afrika 274 neushoorn
gedood door stropers. Het Wereldnatuurfonds bracht tot nu toe 120 neushoorns in veiligheid
door ze te verplaatsen naar extra goed bewaakte lokaties. Omdat op sommige plekken waar
neushoorns leven geen wegen zijn werden onlangs negentien dieren verdoofd en hangend
aan een helikopter vervoerd naar een reservaat in de provincie Limpopo. Dit leverde
surrealistische plaatjes op: slideshow.
http://sargasso.nl/fotos-neushoorns-per-helikopter-naar-veilige-plek/
En ook dit sukkeltje zal er al spoedig niet meer zijn… ( de blobvis)
http://plazilla.com/page/4295101122/deze-dieren-kent-u-vast-nog-niet
13
3. Spel
4. Scènes naspelen:
Verdeel de scènes*(p.12) die de kinderen eerder in het nagesprek benoemden onder een
aantal groepjes van 3. En spelen maar!
5. Stel je voor: alians…
Stel je voor: buitenaardse wezens bezoeken onze planeet. Ongemerkt observeren ze ons
doen en laten… Daarna gaan ze weer de ruimte in naar hun planeet, om verslag uit te
brengen van wat ze hier allemaal zagen en merkten.
Hoe zouden zij de mens beschrijven? Hoe zouden ze ons gedrag beschrijven? Onze manier
van praten, onze manier van omgaan met mekaar, onze dagelijkse gewoontes, onze
leiders, onze scholen, onze fabrieken. Stimuleer de kinderen onze vertrouwde wereld door
de ogen van een volslagen onbekende te proberen bekijken. Bv. Auto’s: hoe bewegen onze
buitenaards bezoekers zich om van punt A naar punt B te gaan? Hoe zouden ze dan onze
auto’s beschrijven? Hoe gaan ze zelf om met voeding? Hoe zouden ze dan onze
eetgewoontes beschrijven?
6. Zelf een scheppingsverhaal creëren.
(zie ook p. 11 een verhaal met een staartje)
Stel dat NIEMAND ons ooit verteld zou hebben over de BIGBANG of over de mogelijkheid
van een goddelijke schepper.
Overal ter wereld verzonnen mensen prachtige verhalen over het ontstaan van de aarde,
van de dieren, de planten…
Misschien kunnen de kinderen zelf wel een verhaal verzinnen over hoe het allemaal
begon. Of… over hoe de mier bv op de aarde kwam. Of …hoe de mens zijn staart verloor.
Of… hoe de vlooi op aarde terecht kwam… etc…
Laat ze een paar minuutjes de ogen sluiten, terwijl ze proberen zich voor te stellen hoe het
zou kunnen begonnen zijn. Wat was er eerst? En dan? Hoe ontstond dat dan? …
Laat de groep dus volop fantaseren, en probeer hen verder te laten denken dan de
platgetreden paden van wetenschap en religie.
14
Bijlagen:
Bijlage 1: woordzoeker
Zoek de woorden:
oerknal - heelal - melkweg - planeten - aarde - mammoet - mens
15
Dit is de oplossing:
16
Bijlage 2: Uitgestorven dieren: afbeeldingen om uit te delen.
17
18
19
.
20
21
22
23
24
25
26
Bijlage 2: Uitgestorven dieren: de namen om uit te delen.
De blauwbok:
De Dodo:
Norfolk- Eilandkaka:
De Mauritius-blauwe duif:
De Moa Bird:
De Quagga:
De Sabeltand-tijger:
De T-Rex:
De Mammoet:
De helicoprion:
27
Bronnen:
De blauwbok:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Blauwbok
De Dodo:
https://en.wikipedia.org/wiki/Dodo
Norfolk- Eilandkaka:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Norfolk-eilandkaka#/media/File:John-Gould-001.jpg
De Mauritius-blauwe duif:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Mauritius-blauwe_duif
De Moa Bird:
http://www.taringa.net/post/imagenes/3001826/Animales-extintos---ilustracionesantiguas.html
De Quagga:
https://en.wikipedia.org/wiki/Quagga
De Sabeltand-tijger:
https://www.orientalart.nl/sabeltand-tijger-hoofd-fantastische-replica-die-tot-de-verbeeldingspreekt.html
De T-Rex:
http://vignette4.wikia.nocookie.net/jurassicpark/images/6/6d/TRex_2.png/revision/latest?cb=20141128071025
De Mammoet:
http://vorige.nrc.nl//wetenschap/article2537971.ece/Mammoet_kon_tegen_koud_bloed
De helicoprion:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Helicoprion_bessonovi1DB.jpg
28