1 ste rapportering: deskresearch

1ste rapportering: deskresearch
Vacatures
Op jobsites zoals jobat.be, carejobs.be en VDAB.be vindt men nauwelijks vacatures onder de naam
‘medical management assistant’. Als we zoeken naar vacatures onder ‘medische secretaresse’ of
‘medisch secretariaat’, de vroegere benamingen van een MMA, dan stellen we vast dat er een grote
vraag is naar dit diploma. Vooral in ziekenhuizen is men opzoek naar goede MMA’ers. We hebben
slechts enkele vacatures gevonden voor WGC’s.
Taken
Bij het doornemen van de vacatures stellen we vast de taken van een MMA’er grotendeels
organisatorisch en administratief ondersteunend zijn. Hieronder de belangrijkste taken van een
MMA’er:
-
afspraken vastleggen en agenda’s van de dokters organiseren
onthaal van patiënten
algemene administratie: dossieropvolging, gegevensverwerking, correspondentie,
klassement, medische verslagen uittypen
telefonie
Daarnaast beschrijven ze nog andere taken zoals: het voorraadbeheer van het medische materiaal,
organisatie van vergaderingen en meetings,…
Kennis
De vacatures verschaffen vage inlichtingen over de vereiste kennis. Talenkennis (NL, FR, ENG), het
kunnen werken met MS Office en het beheersen van de medische terminologie zijn 3 criteria die wel
telkens terugkomen. Men vraagt sowieso altijd een degelijke kennis van het Nederlands en het Frans
en in sommige vacatures ook Engels.
In een bepaalde vacature (AZ Blasius) staat dat kennis van RIS (AGFA) een pluspunt is.
Attitudes
De vacatures geven daarentegen wel een goed beeld op vlak van attitudes. Hieronder staat een lijstje
met de 7 belangrijkste kenmerken/karaktertrekken van een MMA’er:
-
communicatief (mondeling en schriftelijk)
flexibel (soms ’s avonds of zaterdag werken)
stressbestendig
vriendelijk en sociaal
patiëntgericht
organisatietalent
ordelijk
Het kenmerk ‘discreet’ zijn we slechts 1 keer tegengekomen.
1
Diploma
In de meeste vacatures vraagt men effectief naar een pBa MMA of Medisch Secretariaat. Dit noemt
ook hoger onderwijs van 1 cyclus (HO1C). Men schrijft er meestal bij dat dit diploma niet vereist is als
men voldoende ervaring kan voorleggen.
Ervaring
Men vraagt ook dikwijls een beperkte en relevante ervaring (1 à 2 jaar).
Vacatures van bedrijven
Met een diploma MMA kan je ook terecht in medische en farmaceutische bedrijven en medische
laboratoria.
Bezochte websites:
Simplyhired.be
Vdab.be
Randstad.be
Jobat.be
Megajobs.be
Jobsvandaag.be
Carejobs.be
Medicalexpress.be
Vacatures VS SERV
SERV = Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen
We merken dat het takenpakket in de vacatures niet helemaal gelijk loopt met het
beroepscompetentieprofiel van een praktijkassistent in de eerstelijnsgezondheidszorg. De
administratieve en organisatorische taken zijn ongeveer dezelfde. Maar in het
beroepscompetentieprofiel staan ook medisch-technische taken zoals bloedafname,
bloeddrukmeting en lengte/gewicht meten, urinecontrole,… Slechts enkele organisaties (bv.
Oogcentrum Hasselt) vragen naar technische handelingen zoals het doen van oogmetingen of het
aanbrengen van verbanden en pleisters.
Bovendien beschrijft men dat een praktijkassistent instaat voor de patiënteneducatie en voorlichting.
Daaronder verstaan we o.a. informatie- en praktijkfolders aanvullen/up-to-date houden,
gezondheidspromotieboodschappen ondersteunen, enz.
Conclusie: De vacatures beschrijven meestal enkel administratieve en organisatorische taken. Terwijl
de SERV het takenpakket van een praktijkassistent veel ruimer beschrijft.
2
Vacatures VS IFIC-functieprofielen
Volgens IFIC zijn de hoofdtaken van een Medisch Secretaris (1076) /Administratief Bediende
Consultatie:
-
het ontvangen van patiënten
het maken van afspraken
administratieve taken: het beheer van de patiëntendossiers, het uittypen van de protocollen
Soms moeten ze ook taken uitvoeren zoals de voorbereiding van bepaalde documenten (bv.
vignetten) of de opvolging van consultaties (bv. ontvangen van betalingen, invoeren van de
prestaties).
De takenbeschrijving van IFIC en de vacatures verschillen op het eerste zicht niet echt veel van
elkaar. De vacatures geven in dit geval een beter beeld over het profiel omdat ze ook kenmerken en
kennis beschrijven.
De hoofdtaken van een medewerker Onthaal Wijkgezondheidscentra is daarentegen veel
uitgebreider beschreven. Naast de organisatorische en administratieve taken beschrijft men ook de
belangrijke functie van de medewerker als spilfiguur bij de interne en externe communicatie van de
WGC. Hieronder verstaan men o.a.:
-
het verzamelen en signaleren van klachten, knelpunten, wensen en opmerkingen
het optreden als tussenpersoon tussen patiënten, het team en de externe instellingen
(Kind&Gezin, mutualiteiten,…)
deelnemen aan interne en externe vergaderingen
…
Als we de vergelijking maken tussen dit functieprofiel en de beschrijvingen op jobwebsites en
websites van WGC’s dan stellen we vast dat de vacatures enkel administratieve en ondersteunende
activiteiten beschrijven. Het functieprofiel van deze medewerker schetst ook de taken van deze
medewerker als spilfiguur in de communicatie en werking van het WGC.
VACATURES VS ECTS-fiches
Volgens de ECTS-fiches van de Arteveldehogeschool te Gent moet een ‘Medical Management
Assistant’ onder andere over de volgende kennis, vaardigheden en attitudes beschikken:

vaardigheden:
o EHBO kunnen toepassen (zowel in niet-levensbedreigende als in levensbedreigende
situaties)
o hygiënisch kunnen werken
o ICT/medische ICT toepassingen
o sociale, communicatieve en agogische vaardigheden
o …
3

kennis:
o anatomie en fysiologie
o kennis over patiënten:
- het kind en de ouders: prenatale- en groeifase
- de oudere
- de persoon met een chronische aandoening
- de mens met een beperking
- de persoon met een psychische disfunctie
- de persoon in kansarmoede
o sociologie
o organisatie van de gezondheidszorg en sociale kaart
o medische statistieken en onderzoek
o farmacologie en medisch technisch onderzoek
o pathologie
o bedrijfseconomie
o medische terminologie in het Engels en het Frans
o de taal Turks
o psychologie
o voorschriften en nomenclatuur
o stockbeheer
o medisch instrumentarium
o ethiek
o HRM
o wetgeving gezondheidszorg (incl. aspecten van de sociale wetgeving)
o …

attitudes:
o kunnen omgaan met/openstaan voor patiënten en medewerkers uit andere culturen
o …
Bron: http://www.arteveldehs.be/ects/ahsownapp/ects/ECTSNL.aspx
4
Conclusie:
Niet elke ECTS-fiche van de olods binnen de opleiding ‘Medical Management Assistant’ is ingevuld.
Met de info die we hebben, kunnen we besluiten dat de opleiding onder andere veel aandacht
schenkt aan de communicatieve vaardigheden van de MMA’er in opleiding. De student MMA moet
zich zowel in het Nederlands, Engels, Frans en zelf Turks schriftelijk en mondeling vlot kunnen
uitdrukken. Enkel naar het Turks wordt niet specifiek gevraagd in de vacatures.
Medische kennis is duidelijk niet onbelangrijk binnen deze opleiding; er worden namelijk veel
medische vakken aangeboden (anatomie, fysiologie, pathologie,…).
Daarnaast wordt er tijdens de opleiding ook veel belang gehecht aan de administratieve
vaardigheden (bvb. medische ICT toepassingen, voorschriften, stockbeheer,…). Als we dit vergelijken
met de vacatures, dan zien we dat het werkveld deze vaardigheden ook belangrijk vindt. Volgens de
vacatures moet een MMA’er vooral goed kunnen werken met MS Office en internet, en snel en
foutloos kunnen typen. Naar specifieke kennis over medische softwareprogramma’s wordt dan weer
meestal niet gevraagd.
Een MMA’er leert tijdens zijn/haar opleiding ook over HRM en de wetgeving rond de
gezondheidszorg (incl. aspecten van de sociale wetgeving).
Tot slot is het evident dat een MMA’er ook EHBO kan toepassen en hygiënisch kan werken. Deze
vaardigheden worden ook aangeleerd tijdens de opleiding.
CONCLUSIE
Algemeen kunnen we vaststellen dat de beschrijvingen van de taken en de vereiste kennis in de
vacatures vaag zijn. Ook de functieprofielen van het IFIC geven slechts een beperkt inzicht in het
takenpakket. Het beroepscompetentieprofiel is daarentegen veel grondiger. Dankzij de vacatures
hebben we wel al een goed beeld kunnen vormen over nodige attitudes (vriendelijkheid,
flexibiliteit,…).
Uit de ECTS-fiches geven slechts een beperkt inzicht over de inhoud olods mede omdat veel van deze
fiches niet ingevuld zijn. Met de informatie die we hebben, kunnen we concluderen dat er vooral veel
aandacht geschonken wordt aan de kennis van een MMA’er (medisch en communicatief) en niet
zozeer aan bijvoorbeeld de technische handelingen die een MMA’er misschien wel wordt geacht te
kunnen.
Tot slot concluderen we dat de vacatures en functieprofielen vooral organisatorische en
ondersteunende taken beschrijven. Ze zeggen weinig of niets over technische handelingen zoals
bloedprikken, bloeddruk meten, enz.
Onze taak is om na te gaan wat het werkveld verwacht van een MMA’er, nu en in de toekomst. Zo
willen we ondermeer te weten komen of het interessant zou zijn om medisch-technische vakken (vb.
bloedafname) aan het curriculum toe te voegen. Door professionelen uit het werkveld kwalitatief te
bevragen zullen we proberen een grondiger inzicht te verkrijgen van hun verwachtingen.
5
Loonbarema’s
In volgende tabellen vindt u het gemiddelde loon (mediaan) per functie en per anciënniteitgroep
terug. Het gaat om de werkelijke lonen. Onder het begrip loon verstaan we het voltijds bruto
maandloon voor de functie. Het gemiddeld bruto voltijds maandloon in de sector bedraagt €2.513!
(mediaanwaarde). Gelet op de grote aanwezigheid van deeltijds werk in de sector, ligt het werkelijk
loon meestal lager.
Premies of extralegale voordelen zijn niet meegenomen in de berekeningen.
Bron:
Loonstudie 2009-2010
Algemene ziekenhuizen
Door Instituut voor Functieclassificatie (IF-IC)
http://medicalmanagementassistant.wikispaces.com/file/view/ific+loonstudie.pdf
Huisartsenzorg en Huisartsenvoorziening (NL)
Concretisering Toekomstvisie 2012
Deze bundel beschrijft de toekomstvisie van de huisartsenpraktijken in Nederland. Hierin wordt
ingegaan op de kenmerken van de huisartsenvoorziening, het huisartsgeneeskundig zorgaanbod en
de functiedifferentiatie in de huisartsenzorg. Vooral dit laatste thema is interessant voor ons
onderzoek. Men maakt een onderscheid tussen 3 functies, nl.: huisarts, praktijkverpleegkundige en
de praktijkassistent. De laatste functie sluit het meest aan op het opleidingsprofiel van een MMA’er.
Deze bundel geeft ons een gedetailleerde beschrijving van de taken en competenties van deze
functie.
6
De taken van een praktijkassistente wordt als volgt beschreven:
“De praktijkassistente voert taken uit als planning van spreekuren en administratieve ondersteuning.
Zij voert daarnaast een aantal gedelegeerde zorginhoudelijke taken uit (het houden van een
wrattenspreekuur, het uitspuiten van oren, het geven van injecties, etc.).”
We kunnen hierbij zorggebonden taken op 4 terreinen onderscheiden:
1) Zorg
 Intake: “De praktijkassistente is verantwoordelijk voor een doelgerichte intake van de
hulpvragen, opdat patiënten van de huisartsenvoorziening op het juiste moment door de
juiste zorgverlener worden gezien, conform de daarvoor geldende protocollen van de
huisartsenvoorziening.”
 Zorgverlening: “De praktijkassistente is verantwoordelijk voor een doelgerichte
uitvoering van de onderdelen van de zorgverlening aan patiënten van de
huisartsenvoorziening, opnieuw conform de daarvoor geldende protocollen van de
huisartsenvoorziening.”
 Voorlichting: “De praktijkassistente is verantwoordelijk voor een doelgerichte
informatieverstrekking aan patiënten van de huisartsenvoorziening, conform de
daarvoor geldende protocollen van de huisartsenvoorziening. Het niveau van de
benodigde competenties is afhankelijk van de aard van de gedelegeerde
zorggebonden taken (bij medisch-technische handelingen, patiëntengroepen en
aandoeningen).”
2) Organisatie van de zorg
“ De praktijkassistente is verantwoordelijk voor een doelgerichte spreekuur- en
visiteplanning in de huisartsenvoorziening en let daarbij op een effectieve en efficiënte inzet
van beschikbare mensen en middelen. Zij houdt daarbij rekening met de belangen van de
voorziening, en met externe hulpverleners en instellingen.”
3) Organisatie van de praktijk
“De praktijkassistente is verantwoordelijk voor een doelgerichte administratie van de
zorgverlening in de huisartsenvoorziening.”
4) Het hanteren van professionele rollen
“De praktijkassistente ontwikkelt de eigen professionele rol in de zorgverlening en
praktijkvoering en heeft aandacht voor positionering, de profilering en de inhoudelijke
ontwikkeling van de functie binnen de huisartsenzorg.”
We stellen meteen vast dat de leden Algemene Ledenvergadering NHG het functieprofiel veel ruimer
zien dan louter en alleen administratieve en organisatorische taken (2&3). Ook technische
handelingen doen, medische adviezen verstrekken, de interne en externe communicatie,… (1&4)
zullen weldra tot het takenpakket van een praktijkassistent horen. Dankzij deze bundel kunnen we
ons al een beter beeld vormen over de mogelijke toekomst van de MMA’er in België.
In bijlage III vindt u een uitgebreide beschrijving van de competenties van de praktijkassistente.
7