Het afvalwater van 1 persoon met een normale

Het afvalwater van 1 persoon met een normale vervuilingsgraad van 60 gram BZV wordt
aangeduid als 1 inwonersequivalent of 1 ie. Een gezin van 5 personen komt overeen met 5 ie.
Een kleinschalige waterzuiveringsinstallatie die het afvalwater van dit gezin zuivert is een
installatie van 5 ie.
Hoe kan huishoudelijk afvalwater gezuiverd worden?
Wat zit er in huishoudelijk afvalwater?
Stoffen die zuurstof verbruiken: Organische verbindingen zoals eiwitten, koolhydraten en vetten.
Via uitwerpselen, etensresten en schoonmaakproducten komen deze in het afvalwater terecht.
Voedingsstoffen of nutriënten: Stikstof en fosfaat komen voor in fecaliën, in kuisproducten en in
zepen. Via ons afvalwater kunnen ze in het milieu terechtkomen en daar eutrofiëring
veroorzaken
Zware metalen en organische microverontreinigingen: Schadelijke producten bevuilen het
afvalwater met zware metalen en organische microverontreinigingen. Hun aandeel in het
huishoudelijk afvalwater is eerder beperkt.
Hoe kunnen we het afvalwater verzamelen?
Al bij aanvang worden het huishoudelijke afvalwater en regenwater zoveel mogelijk gescheiden.
Via collectoren of verzamelriolen wordt het afvalwater naar een zuiveringsinstallatie geleid.
Vroeger werden vooral ‘gemengde rioleringsstelsels’ aangelegd. Hierbij werden zowel het
afvalwater als het regenwater gemengd. Probleem is hier dat door het regenwater het afvalwater
wordt verdund. Voor een optimale behandeling van het afvalwater moet dit zo geconcentreerd
mogelijk zijn. Bij zware en / of aanhoudende regen bestaat het risico dat de riolering het debiet
niet aankan en dat ongezuiverd afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomt.
Gescheiden rioleringsstelsels hebben nu de voorkeur. Bij dit systeem komt het regenwater of
hemelwater niet meer in de riolering terecht. Om wateroverlast te vermijden en het
grondwaterpeil in stand te houden, wordt het regenwater via infiltratie of insijpeling in de bodem
gebracht of via grachten gecontroleerd afgevoerd.
Hoe gaan we het afvalwater zuiveren?
Om een goed werkende zuiveringsinstallatie te bekomen, dient er eerst goed gedimensioneerd te
worden. Om te weten hoe groot een installatie is en hoeveel water ze kan zuiveren, zijn er een
aantal afspraken gemaakt.
In ons land wordt gerekend met 150l afvalwater per dag per persoon. De hoeveelheid zuurstof
die per persoon per dag nodig is om het afvalwater van die persoon te zuiveren werd bepaald op
60 gram. Die hoeveelheid wordt uitgedrukt als Biologische zuurstofvraag of BZV (de Engelse
vertaling BOD wordt meer gebruikt dan de term BZV). Soms wordt de vervuiling aangeduid met
de Chemische zuurstofvraag of CZV (COD). CZV ligt hoger dan BZV maar de verhouding tussen
beide is nagenoeg constant.
Het afvalwater van 1 persoon met een normale vervuilingsgraad van 60 gram BZV wordt
aangeduid als 1 inwonersequivalent of 1 ie. Een gezin van 5 personen komt overeen met 5 ie.
Een kleinschalige waterzuiveringsinstallatie die het afvalwater van dit gezin zuivert is een
installatie van 5 ie.
Waterzuivering stap voor stap
Elke waterzuivering bestaat uit 3 stappen. De primaire, secundaire en tertiaire zuivering. Elke
afvalwaterzuivering of het nu om actief slib, slib op drager, rietvelden of biofilters gaat, bevat
deze drie stappen al zijn ze niet altijd even duidelijk te onderscheiden.
De primaire zuivering is de voorzuivering en bestaat meestal uit een mechanische zuivering:
zandvang, vetvang, voorbezinktank, septiek of septische tank, … In alle gevallen worden
bezinkbare en/of drijvende bestanddelen van het afvalwater tegengehouden. De primaire
zuivering zorgt ervoor dat het afvalwater in hapklare brokken wordt aangeboden aan de
bacteriën of micro-organismen in de secundaire zuivering.
In de secundaire zuivering wordt het afvalwater in contact gebracht met bacteriën en zuurstof.
De bacteriën gaan net zoals ze doen en deden in de beken en grachten de vervuiling uit het
water verwijderen. Waterzuiveringsinstallaties verschillen in de manier waarop ze het contact
maken tussen bacteriën, zuurstof en afvalwater.
Bij een actief slib systeem zweven de bacteriën rond in het afvalwater en wordt zuurstof langs
onderen toegediend. Dit systeem kan heel vuil water aan maar de bacteriën zijn weinig
beschermd tegen wisselingen in hoeveelheid en kwaliteit van het afvalwater.
Bij een belucht vast bed houden de bacteriën zich vast aan een dragermateriaal waardoor ze niet
kunnen wegspoelen of naar de bodem zakken.
Bij een biofilter wordt het water over het dragermateriaal met de bacteriën gepompt. Zuurstof
wordt door het pompen opgenomen in het afvalwater.
Bij een rietveld zorgen de planten en het insijpelende water voor de zuurstof. De bacteriën
bevinden zich op de zand- en grindkorrels.
In de tertiaire zuivering wordt het secundaire slib, het slib dat gevormd wordt door de bacteriën,
afgescheiden en worden stikstof en fosfaat verwijderd (nutriëntverwijdering).
Eens het afvalwater op deze manier behandeld is in een installatie die voldoende groot is, kan
het water geloosd worden en bij sommige installaties zelf hergebruikt worden. Drinkbaar is het
nog niet. Afvalwaterzuiveringsinstallaties zijn niet gemaakt voor het verwijderen van
ziektekiemen.
De keuze voor een bepaald systeem hangt af van een aantal factoren.
Grootte: grotere stromen afvalwater worden best met intensievere waterzuiveringssystemen
aangelegd. Hoe groter het volume water te zuiveren hoe groter de benodigde oppervlakte. Om
het afvalwater van 100 ie te zuiveren, is een rietveld nodig van meer dan 300 m², met een
belucht vast bed is slechts een oppervlakte van 30 m².
Complexiteit: hoe intensiever een systeem, hoe meer sturing en hoe meer techniek om de hoek
komt kijken. Een rietveld werkt enkel met 1 of 2 vuilwaterpompen. Bij actief slib systemen zijn
er beluchters, pompen, sturingen…
Onderhoud: Een rietveld is eenvoudig zelf te onderhouden. Andere systemen zijn moeilijker zelf
te onderhouden.
Kostprijs: intensieve systemen zoals een belucht vast bed worden in grote aantallen
geproduceerd waardoor ze relatief goedkoop zijn. Rietvelden worden altijd ter plaatse gemaakt
waardoor er veel (dure) arbeid nodig is.
WELL milieuadvies verdeelt, verkoopt en plaats waterzuiveringssystemen voor de behandeling
van huishoudelijk afvalwater. Zowel rietvelden als de intensieve systemen van BioKube worden
verkocht. Bezoek de websites wellmilieuadvies.be of biokube.be voor meer informatie.