TOELICHTING BIJ "KLEIN NATUURWETENSCHAPPELIJK

TOELICHTING BIJ "KLEIN NATUURWETENSCHAPPELIJK CHANSON”
Een foton is een ‘golfpakketje’ van straling, soms een ‘lichtdeeltje’ genoemd; een neutrino is het
kleinste kerndeeltje. Daar volgens de relativiteitstheorie van Einstein de massa van een lichaam
toeneemt met de snelheid ervan, wordt er steeds van de ‘rustmassa’ gesproken: de massa die een
voorwerp heeft als het niet beweegt. Fotonen zijn zeker en neutrino’s misschien massaloze
deeltjes, dus hun rustmassa is nul. Massaloze deeltjes bewegen per definitie met de lichtsnelheid,
dus als ze stilstaan verdwijnen ze uit de wereld. De fysische wereld bestaat uit twee gebieden:
materie (deeltjes) en krachtvelden (golven). Daar materie ook veldeigenschappen heeft (een
neutrino heeft een zekere golflengte) en velden ook deeltjeseigenschappen (een foton is een
‘golfpakketje’, dus een soort deeltje), bestaat de fysische wereld dus eigenlijk uit maar één entiteit,
die zich kan voordoen als een golf/veld of als een deeltje, wat Andreus aangeeft door de
koppeltekens in ‘matter-and-field’.
Neutrino’s en fotonen vertegenwoordigen zo alles wat er (fysisch) bestaat: buiten materie en
velden is er niets. Maar dit niets is van een heel andere orde dan het ‘niets’ van een lege ruimte.
Neutrino’s en fotonen bewegen door de lege ruimte van het heelal, maar in fysische zin is die
ruimte helemaal niet leeg. Niet alleen ontstaan en verdwijnen er in het vacuüm voortdurend
deeltjes, ook is het vacuüm gestructureerd: het is een zgn. vierdimensionaal ruimtetijdcontinuüm,
dat allerlei eigenschappen heeft. Buiten dit continuüm is er ‘niets’ in een veel wezenlijker zin: daar
is zelfs het niets ‘niets’.
Het gedicht komt uit de bundel Syntropisch, het tegengestelde van ‘entropisch’. Entropie is de
maat van wanorde in een willekeurig systeem. Volgens de tweede hoofdwet van de
thermodynamica kan entropie alleen maar toenemen: het heelal wordt steeds wanordelijker.
Syntropie is het tegengestelde: uit wanorde ontstaat orde. Kunst kan worden opgevat als een
syntropisch proces.