Het Internet: geschiedenis

Technologie en economische sectoren
Het internet
Yolande Berbers
Departement computerwetenschappen
Faculteit toegepaste wetenschappen
p. 1
TES
•
•
•
•
•
•
overzicht
internet: geschiedenis
internet: werking
enkele belangrijke toepassingen
www (world wide web)
de programmeertaal Java
nieuwe tendensen
– XML
– multi tier toepassingen
p. 2
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
het Internet: geschiedenis
• eind jaren 60: ARPAnet
–
–
–
–
Advanced Research Projects Agency van DOD in de VS
opgezet voor militair onderzoek
gedecentraliseerd
verbinding tussen diverse Amerikaanse universiteiten
• begin jaren 70
– meer dan alleen gebruikt voor delen grote bestanden
– ook elektronische post, mailinglijsten, nieuwsgroepen
• eind jaren 70
– lokale netwerken hangen aan het ARPAnet
– TPC/IP protocol meest gebruikt
p. 3
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
het Internet: geschiedenis
• begin jaren 80
– DOD trekt zich terug op een ander netwerk
• eind jaren 80
– NSF in VS verbindt 5 supercomputers via TCP/IP
– dit wordt een ruggengraat van een groot netwerk
• zeer snelle verbindingen tussen de hele grote computers
• elke universiteit wordt regionaal verbonden met
dichtstbijzijnde andere universiteit
• jaren 90: aantal aansluitingen stijgt enorm
– bedrijfswereld mag ook aansluiten
– meer en meer individuele gebruikers sluiten aan
p. 4
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Internet: twee analogieën
• Internet: vergeleken met autosnelweg
– bericht verlaat computer meestal langs lokale
kleine weg
– verbindingen tussen belangrijke centra zijn
veel breder
• Internet evolueert zoals een taal
– niemand is echt de baas
– de gebruikers bepalen wat gebruikt wordt
p. 6
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
werking van het Internet
• protocol: reeks afspraken en regels
• pakketjes
– kleine hoeveelheid info die als geheel verstuurd wordt
– bevat o.a. bestemmeling en gegevens
• sturen van groot bestand
– bestand wordt eerst opgesplitst in vele pakketjes
– elk pakket wordt afzonderlijk opgestuurd
– versturing gaat via een aantal computers
• elke tussenliggende computer stuurt pakketje 1 hop verder
• kiest volgende hop via routering-tabellen
• verschillende pakketjes kunnen verschillende weg volgen
– bestand wordt weer samengesteld bij bestemmeling
p. 7
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
werking van het Internet
• IP-protocol (Internet protocol)
– zorgt voor het versturen van de individuele pakketjes
• TCP (Transmission Control Protocol)
– verzorgt opsplitsen + terug samenstellen van grote berichten
• IP-adres
– 4 groepen cijfers, meestal 2 voor netwerk, 2 voor computernr.
– vb: 134.58.39.187
• DNS-naam (Domain Name System)
– gebruiksvriendelijkere namen
– vb: cs.kuleuven.ac.be
p. 8
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
•
•
•
•
•
•
p. 9
enkele toepassingen
e-mail
nieuws
FTP (File Transfer Protocol)
Telnet
IRC (Internet Relay Chat)
WWW (world wide web)
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES www: inleiding en achtergrond
• 1989: Tim Berners-Lee (CERN)
“Information Management: A Proposal”  hypertext
• najaar 1990: project CERN
World Wide Web
• 1992: eerste grafische browser
• dec. 1994: W3C (www Consortium)
 HTML standaard
• vanaf 1995: economisch steeds belangrijker
– bv thema voor G7
p. 10
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
World Wide Web
universitair onderzoek  beursindexen
telefoonnummers  voetbaluitslagen
bedrijven: Web-site:
• informatie: bedrijf, producten, …
• bestellen (elektronisch betalen)
p. 11
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Hypertekst
Computer A
Computer B
Hypertekst
… (meer
…
info)
Een link is …
…
Meer
informatie kan
je hier vinden
(Engels).
Hypertext
Links
…
hypertek
st
…
Hypertext
allows a
document to
…
Hypertekst bevat verwijzingen naar andere documenten
p. 12
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES URL — Uniform Resource Location
• Absoluut of relatief
• Absoluut:
http://www.bib.kuleuven.ac.be/bib/deelbib/indexexact.html
http://www.bib.kuleuven.ac.be/bib/deelbib/indexexact.html
protocol
computer
details(padnaam)
• Protocol:
– http (web-pagina)
– ftp (file transfer protocol)
– file (loaal bestand)
p. 13
- mailto (elektronische post)
- news (USENET nieuwsgroep)
- gopher, wais, shttp, telnet, ...
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
URL (vervolg)
• Computer:
– DNS-naam (Web-site)
– optioneel
– //domein.naam:poortnummer
• Details:
– padnaam
– e-mail adres (mailto)
–…
• URL#naam
– #naam: plaats in een pagina (i.p.v. het begin)
p. 14
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
URL (voorbeelden)
http://www.kuleuven.ac.be/kuleuven/news_nl.html
http://www.demo.com/pub/index.html#TOC
/pub/README
ftp://ftp.simtel.com/simtelnet/win95
telnet://pluto.cs.kuleuven.ac.be
file:/user/rik/IW/practicum1
mailto:[email protected]
news:be.politics
p. 15
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Web Browser
• Web pagina ophalen + tonen
• Populaire Browsers:
–
–
–
–
Netscape Navigator
Microsoft Internet Explorer
HotJava (Sun)
…
• HTTP Protocol + ...
–
–
–
–
–
p. 16
ftp
e-mail
news
telnet
gopher, ...
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
HTTP
Hypertext Transfer Protocol
http://www.kuleuven.ac.be/index.html
GET /index.html HTTP/1.0
cliënt
server
200
www.kuleuven.ac.be
p. 17
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Web Server
• Beheert lokale Web-pagina’s
– vaak sub-boom van lokaal bestandensysteem
• Taken:
– geen visualisatie!
– aanvragen browsers/servers beantwoorden
– beveiliging
– caching
p. 18
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES veel variaties voor web server
p. 19
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
p. 20
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Zoeken op het Web
• Web Indexen
– hiërarchische structuur
• Kunst, Computers, Internet, Ontspanning, …
• subtopics, …
– Web-sites zoeken met informatie over bepaald onderwerp
– voorbeelden: Yahoo!, Lycos, Infoseek, ...
• Zoek-machines
–
–
–
–
gegevensbank van Web  ondervragen (woord/combinatie)
zoekrobots: hele Web-sites aflopen
pagina’s zoeken over onderwerp/combinatie
voorbeelden: Alta Vista, Webcrawler, Hotbot, ...
p. 21
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES HTML — Hypertext Markup Language
• Web-pagina
– van alles: tekst (ascii), Word-document, rekenblad, foto, ...
– browser: visualiseren !
– standaard-formaat: HTML
• Hypertext
– tekst met verwijzingen naar andere teksten
• Markup:
– code (instructies) die structuur weergeven van document
• Andere formaten:
– hulp-programma’s of plug-ins of kopiëren
p. 22
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
HTML
• Standaard Opmaaktaal
• Veel programma’s kunnen naar HTML omzetten
– tekstverwerkers, Web-editors, …
• Eenvoudige editor:
– zelf pagina maken
– Notepad (Windows), vi (Unix), …
• http://www.w3c.org/Markup
• opvolger: XML
p. 23
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
HTML: HTLM-merktekens
• Merktekens (tags)
<LABEL> Tekst</LABEL>
<LABEL ATTRIBUUT=waarde> Tekst</LABEL>
<LABEL> Tekst
p. 24
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
HTML: Basisstructuur
Document
TES
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Dit is de titel</TITLE>
… andere hoofding informatie …
</HEAD>
<BODY>
… inhoud van het document …
</BODY>
</HTML>
p. 25
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
•
•
•
•
•
•
p. 26
programmeertaal Java
eenvoudig, Object Oriented, vertrouwd
robust en beveiligd
architectuur-neutraal en overdraagbaar
ge-interpreteerd (niet gecompileerd)
threaded (voorzien voor parallellisme)
dynamisch
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Java kiest voor interpretatie
Java
Source
Java
bytecode
libraries
Java compiler
Java Virtual
Machine
Java
bytecode
operating systems
hardware
p. 27
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
Java Applets
• Java Applets
– stukje Java-programma
– zit in web-pagina
– wordt uitgevoerd door browser
– gebaseerd op architectuur
onafhankelijkheid en interpretatie van Java
p. 28
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
nieuwe ontwikkelingen
• veel bestaande, niet gekoppelde
software systemen
– legacy software
– betekent grote investering
– men wil dit integreren via internet
• binnen bedrijven (is aan de gang, bv KULeuven)
• tussen bedrijven (nog zeer nieuw)
– oud model: client-server (geen internet)
– nieuw model: multi tier via webtoepassingen
p. 29
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
p. 30
multi-tier toepassingen
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES technologieen voor web-toep.
• nieuw: behandelen gebruikers-invoer
• CGI-scripts
– Common Gateway Interface
– kan formulier verwerken en antwoorden
• Servlets
– Java-code op server
– voert uit bij oproep bepaalde pagina
• Server Pages
– pagina en java code zijn gemengd
p. 31
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES technologieen voor web-toep.
• klassieke technologie
– combinatie van HTML en code
– maakt gebruik van 2 soorten expertises
• opsteller van documenten
• programmeurs
– scheidt inhoud en verwerking: artificieel
p. 32
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
p. 33
nadelen van HTML
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
XML
• XML: eXtended Markup Language
– opvolger HTML
– inhoud en verwerking (acties) samen
– minder nadruk op layout
p. 34
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
agents
• agent
– XML document met acties voor bij
bepaalde gebeurtenissen
• chronologische agent
– doet iets op bepaald uur, bepaald interval
• transactie agent
– treedt in actie bij oproep pagina
• markeer agent
– bv volgt wat een surfer doet
p. 35
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
p. 36
voordelen van XML
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen
TES
ontwikkeling webtoepassing
• initiele ontwikkeling
– anders dan traditionele software
– combinatie verschillende technologieen
• deployment
– duizenden gebruikers vanaf begin
– veel “gevaarlijker”
• onderhoud
– men wil continu iets nieuws/anders
• vervolg project (altijd !!)
p. 37
Yolande Berbers, departement computerwetenschappen