Orgaan- en weefseldonatie Opleiding voor doktersassistenten Groningen 01-06-2017 Dankbaar dat ik dit mag meemaken In deze gastles: Verhaal voor en na mijn harttransplantatie Wat gebeurt er met de donor? Is een donororgaan geschikt? Hoe gaat een transplantatie in zijn werk. Tijdschema Het vervoer De operatie Het registratieformulier Donorregister Tot 12 jaar beslissen ouders 12-15 jaar registratie kan maar ouders vetorecht 16-17 jaar geen vetorecht ouders meer Partner-of ouders bij geen registratie Gedilateerde cardiomyopathie Gedilateerd = verwijd Cardio = hart Myo = spier Pathie = ziekte hart-spier-ziekte Onherroepelijk – overlijden. “Het zal wel” Cardiomyopathie Linker kamer 8 Screening Keel, neus en oor Mond en gebit Longen Hart Nieren Bloed Maag Botten Gesprek Bezoek aan Utrecht Soms niet door de screening 22 juni 2004 op de wachtlijst 12 “Er is een hart voor je” Er is iemand overleden die bij leven heeft besloten zijn of haar organen te willen afstaan. Ontlading en emotie Rit naar Utrecht Familie Er is verdriet en vreugde. 14 https://www.youtube.com/watch ?v=YcfT8QWWnFw De uitname artsen bepalen of een donororgaan getransplanteerd kan worden. Criteria bij het beoordelen : de plaats, de oorzaak van het overlijden, de lichaamsconditie van de overledene, de kwaliteit van de organen en weefsels Biopt uit de hartwand 21 Donorformulier www.orgaandonatie.nu Vragen 27 Discussie Je mag zelf bepalen wie jouw organen en weefsels ontvangt Iedereen in Nederland moet automatisch donor worden Je nabestaanden mogen geld vragen als jij donor wordt Als je zelf geen donor bent dan mag je ook geen orgaan ontvangen Twijfels/misverstanden Ze zorgen niet goed voor mijn nabestaanden (geen afscheid, geen opbaring) Er gaan studenten geneeskunde in me snijden Registratie is niet meer te wijzigen Ze trekken “de stekker er uit” voordat ik dood ben/doen minder hun best voor me als ik als donor geregistreerd sta Hersendood is niet echt dood https://www.matchis.nl/word-stamceldonor/hoewerkt-stamceldonatie WACHTLIJST Mei-2017 Mei-2016 Verschil Alvleesklier 28 23 22% Hart 106 93 14% 0 1 - Lever 101 121 -17% Long 192 179 7% Nier 625 518 21% Nier met alvleesklier 39 34 -15% Hart met long Het Nationaal Donor Monument “De Klim" Het Nationaal Donor Monument bestaat uit het beeld 'de Klim'. Het staat symbool voor enerzijds een getransplanteerde die dankzij zijn donor naar een nieuw leven klimt en anderzijds een nabestaande die uit een dal van verdriet klimt doordat de overleden donor in iemand anders voortleeft. TERUG NAAR HET REVALIDATIECENTRUM 5 Januari van UMCU neer UMCG Na drie weken UMCG Uitzien naar iedereen Kikken dat ze me over de gang zagen lopen Hele andere stemming Werken aan mijn conditie 34 Werken aan de conditie in Beatrixoord UMCG Bezoek op 15 april 2004 Weer ritmestoornissen Onderzoeken Definitieve opname ter observatie Enige manier van overleven: Harttransplantatie Onzekerheid Verslechtering conditie Gedachte: elk moment een oproep Weer hartritmestoornissen Hartbewaking UMCG Steeds klaar voor vertrek Moeilijke start Voeding Grenzen verleggen als het gaat om voeding en omgeving NA DE TRANSPLANTATIE Medicijnen Fysiotherapie Infectie Bacterie arm voedsel Afstoting NAAR HUIS Op 25 februari 2005 naar huis Voor het eerst met vakantie Genieten van alles Fysiotherapie - cardio-fitness - krachttraining 40 Hoe kijk ik terug op de afgelopen 10 jaar Verrijking Gezondheid Fotografie Werk Geven van voorlichtingen Vragen en opmerkingen van leerlingen De Borgen Leek. - meer behoefte aan het doordenken over de keuze: wel/niet donor. - Wat zijn bijv. de voor- en nadelen voor familie. - En hoe gaat heel concreet zo'n transplantatie nou in z’n werk - Leerlingen willen meer informatie over wat er precies gebeurt met een donor als die is overleden: - hoe wordt het lichaam goed gehouden, - wie bepaalt op basis waarvan of een orgaan of weefsel geschikt is voor transplantatie, - hoe wordt het orgaan vervoerd, - hoe kan het dat een orgaan weer gaat functioneren (dit zijn vragen die waarschijnlijk bij biologie goed passen, maar wij denken dat dat ook bij ons wel aan bod kan komen). - leerlingen vinden meer interactie wel prettig: praten a.h.v. stellingen, het filmpje laten zien (of een ander filmpje), misschien dat Fenneke en ik een grotere rol kunnen spelen door het laatste kwartier een discussie op gang te brengen onder onze leiding?. Verder had een leerling in één van de klassen van Fenneke. Het meisje vroeg dat als er kanker in de lever is een levertransplantatie kan plaatsvinden. (volgens mij was dat de vraag) Het gaat om contra-indicaties waarbij een transplantatie niet kan plaats kan vinden Het vervoer Donororganen worden, nadat ze uit het lichaam zijn gehaald, gespoeld met speciale vloeistoffen en vervolgens in een koelbox gedaan. Hetzelfde principe als het bewaren van etenswaren in de koelkast. Door de temperatuur te verlagen blijft de waar langer goed. Nieuwe bewaartechnieken: Hoe kan het dat een donorgaan weer gaat functioneren Tijdens de transplantatie wordt het bloed door een machine rondgepompt. Het orgaan wordt uit de bloedcirculatie gehouden. Als het donororgaan is getransplanteerd wordt de machine losgekoppeld en vult het orgaan zich weer met bloed en begint daardoor te functioneren. Bij een donorhart speelt ook de Synusknoop,AVknoop en de Bundel van His een rol Blijft voor mij een wonder dat het hart weer begint kloppen Gedenerveerd hart Een getransplanteerd hart heeft geen verbinding met het zenuwstelsel, het is gedenerveerd. Via het zenuwstelsel wordt een normaal hart gewaarschuwd als het lichaam zich inspant, zodat het sneller kan gaan kloppen. Een getransplanteerd hart krijgt dat signaal niet, waardoor het iets langer duurt voordat het zijn ritme aanpast. Aan de andere kant komen er ook geen pijnsignalen uit het hart. Iemand met een getransplanteerd hart heeft bijvoorbeeld geen last van pijn op de borst Algemene contra-indicaties orgaandonatie* Bij onderstaande situaties is orgaandonatie in principe uitgesloten. onbekende doodsoorzaak onbehandelde sepsismaligniteiten, met uitzondering van enkele primaire, nietgemetastaseerde hersentumoren en indien de voorgeschiedenis een curatief behandelde maligniteit vermeldt actieve virale infectie met rabiës, herpes zoster, rubella of hiv actieve tuberculose Wat gebeurd er met de donor: Hersendood wordt vastgesteld. Pas als overlijden onvermijdelijk is raadpleegt de arts het Donorregister De overleden donor blijft aan de beademing Zuurstof blijft door het lichaam stromen Familie kan nu afscheid nemen en kan ook na de uitname van de donororganen. De tijd tussen vaststellen van hersendood en het uitnemen van organen ligt tussen de 4 tot 12 uur. De TC legt de procedure uit aan de familie Het uitnameteam neemt de organen uit Orgaandonatie Weefseldonatie Hersendood: Volledig en onherstelbaar verlies functies van de: hersenen hersenstam verlengde merg gevolg is: geen zelfstandig ademhalen. bloeddruk en temperatuur niet meer regelen. juridisch gelijkgesteld aan de dood. Er is een hersendood-protocol waar artsen zich aan moeten houden http://donorwise.nl/modules/orgaandonatiehoe-gaat-dat/hersendood