Moulin Rouge - Home scarlet

KFL
- ANTWERPEN
03 238 45 33
maandag 7 - dinsdag 8 oktober 2002
MORTSEL AGFA-GEVAERT DEURNE CC RIX
MOULIN
Australië - 2001
ART DIRECTION:
MUZIEK:
REGIE:
Catherine Martin
Craig Armstrong
VERTOLKING:
PRODUCTIE:
Baz Luhrmann
SCENARIO:
KOSTUUMS:
CAMERA:
ROUGE
Baz Luhrmann, Craig Pearce
Catherine Martin, Angus Strathie
Donald M. McAlpine
MONTAGE:
Jill Bilcock
Ewan McGregor, Nicole Kidman, John Leguizamo, Jim Broadbent, Richard Roxburgh
Baz Luhrmann, Martin Brown, Fred Baron
DISTRIBUTIE:
Twentieth Century Fox
127 minuten Film & Televisie+video 515
VERHAAL EN SETTING
Christian, verteller en hoofdpersonage, stelt zichzelf voor. In Parijs is hij ooit verliefd geweest op Satine,
een danseres in de Moulin Rouge. Samen met Toulouse Lautrec maakte hij Satine tot de ster van de show
‘Spectacular, spectacular’. Maar de Moulin Rouge had dringend een geldschieter nodig. De ‘Duke’ was
bereid te investeren op voorwaarde dat hij een nachtje mocht doorbrengen met Satine. Zindler, de
zaakvoerder van de Moulin Rouge, regelde een afspraak tussen de Duke en Satine. Inmiddels werkte
Christian verder aan zijn show en stak hem vol verwijzingen naar hun privé-leven.
Veel ingrediënten uit de werelden van seventies-glamrock en komische opera die ook in de films Velvet
Goldmine en Topsy-Turvy de revue passeerden, keren terug in Moulin Rouge. Zoals Mike Leigh zich in
Topsy-Turvy over het negentiende-eeuwse artiestenwereldje rond het Londense Savoy Theater boog, zo
keert Luhrmann in Moulin Rouge terug naar het negentiende-eeuwse artiestenwereldje rond de Parijse
nachtclub Moulin Rouge. Evenals bij Leigh draait het bij Luhrmann om ‘geharrewar’ achter de coulissen.
Ewan McGregor speelt de berooide, jonge schrijver die achteraf, in voice-over, verslag doet van zijn grote,
tragische liefdesavontuur met de door Nicole Kidman vertolkte ster van de Moulin Rouge, een naar roem
en rijkdom lonkende courtisane-achtige verschijning met vuurrode gewafelde Rita Hayworth-lokken.
REGISSEUR
"De Dogma-filmers kunnen de pot op", zo liet Baz Luhrmann in Cannes weten. Met de musical Moulin
Rouge presenteerde hij er een hedendaagse ode aan de theatrale grandeur van weleer, met volop
kunstlicht, cosmetica en cancan. Na Strictly Ballroom (1992) en William Shakespeare's Romeo + Juliet
(1996) is met Moulin Rouge zijn 'red curtain'-trilogie naar eigen zeggen voltooid. Voor het overige is
Moulin Rouge een meer dan twee uur durend feest. Oud en nieuw worden er door elkaar gemixt en
overbekende nummers worden in een postmodern kleedje gestoken. Wat Luhrmann met ‘Like a Virgin’
uitspookt, is onuitgegeven. Madonna's klassieker wordt perfect in het verhaal verwerkt en met een
beklijvende choreografie bedacht. Ook ‘Roxanne’ van The Police verrast, net als de medley die in de buik
van de Moulin Rouge-olifant door Christian en Satine wordt gezongen.
De acteurs verzuipen een beetje in Luhrmanns visuele geweld, maar kopje onder gaan ze niet. Ewan
McGregor (Christian) en vooral Nicole Kidman (Satine) swingen en zingen alsof het voortbestaan van de
Moulin Rouge ervan afhangt. Net zoals in Romeo and Juliet bewijst Baz Luhrmann hier dat hij een van de
meest inventieve en creatieve cineasten van deze tijd is.
De Australische regisseur speelt een riskant spel. Kunstmatiger dan Moulin Rouge kun je een film
bijna niet maken. Direct na de wereldpremière leidde dat tot heftige kritiek. In Luhrmanns volkomen
verkitschte wereld, waarin knipoog op knipoog werd gestapeld, zou voor oprechte ontroering geen plaats
meer zijn. Met name de Franse pers liet er geen misverstand over bestaan: een gedrocht. De consensusgerichte jury onder voorzitterschap van Liv Ullmann was evenmin aangedaan. Zij liet de openingsfilm van
het festival, die tevens competitiekandidaat was, geheel links liggen.
Zoals in vele musicals is de verhaallijn dan ook flinterdun en meer dan eens sentimenteel.
Baz Luhrmanns aanpak daarentegen getuigt van een bruisende en tomeloze fantasie. Niets is te gek om
in de film te verwerken zoals elementen uit de Indische Bollywood-showfilms. Moulin Rouge maakte hij tot
een feestelijke, totaal eigenzinnige mix. Een delirium voor oog en oor.
MUZIEK
Het is een vrij eenvoudig verhaaltje dat met veel gevoel voor het twintigste-eeuwse popmuziek-idioom
wordt gebracht. Een beetje zoals in Velvet Goldmine waarin Ewan McGregor eerder zijn zangtalenten
toonde, als een soort bizarre kruising tussen Iggy Pop, Lou Reed en Kurt Cobain. Het is zelfs alsof Velvet
Goldmine echt model heeft gestaan voor Moulin Rouge, niet alleen door de aanwezigheid van dezelfde
Britse hoofdrolspeler met het opmerkelijke zangtalent, maar ook door identieke referenties naar het
vamperige Hollywood van de jaren dertig en veertig en de terugkeer van hedendaagse popmusici (Bowie,
Beck en Bono) op de soundtrack. Niet zozeer om het verhaaltje toegankelijk te maken voor deze tijd
(zoveel krediet mag je Luhrmann wel geven), maar vooral om een soort continuering tussen verschillende
decadente tijdperken aan te brengen. De uitbundigheid van Nirvana's popklassieker 'Smells like teen spirit'
(voor de gelegenheid verwerkt in een muzikale potpourri en vertolkt door Marilyn Manson) past perfect bij
de scène waarin de schrijver voor het eerst de Moulin Rouge betreedt, en zich een 'spectaculair spektakel'
ontvouwt. De muziek als intermediair tussen de absint van toen en de heroïne van nu.
DECOR EN VAKMANSCHAP
Ook de manier waarop Luhrmann de Australische studio gebruikte om een feeëriek negentiende-eeuws
Montmartre te creëren, spreekt tot de verbeelding. Geen historische reconstructie met fotorealistisch
illusionisme, maar een aangenaam gekunsteld fantasie-Parijs dat soms bijna van een oude ansicht tot
leven lijkt te komen. Afstanden lijken niet te bestaan. Het armzalige kamertje van de schrijver grenst
direct aan het olifantvormige bouwsel van zijn geliefde, en wanneer het pistool van de rivaal in de liefde
(Richard Roxburgh) aan het slot van de film door het raam wordt geslingerd, ketst het ding vrolijk af op
de Eiffeltoren, vele straten verwijderd. Behalve een tragedie is Moulin Rouge namelijk ook een komedie,
met een grappige intrige en tal van burleske momenten met komische nummers als de schilder Toulouse
Lautrec (John Leguizamo als dwerg) en de pompeuze Moulin Rouge-directeur Zidler (Jim Broadbent). Na
de dans in Strictly Ballroom en de taal in William Shakespeare's Romeo + Juliet is het in Moulin Rouge de
taak van de muziek en de zang om het verhaal te vertellen. Zoals wel vaker in musicals borrelen
onuitspreekbare gevoelens en gedachten in een liedje op, en niet zelden zorgt dat voor een brok in de
keel, bijvoorbeeld wanneer McGregor en Kidman samen het lyrische 'Come what may' aanheffen. Over de
chemie tussen de zingende hoofdrolspelers valt wel te discussiëren. Een echt overtuigend romantisch
liefdeskoppel vormen ze niet. McGregor steelt eigenlijk de show als de dolverliefde schrijver, zowel met
zijn spel als met zijn stem. Kidman daarentegen zou een wulps revuemeisje à la Marlene Dietrich in Der
blaue Engel moeten zijn. Kidman is daarvoor te kil en te koninklijk. Maar dat kan de pret nauwelijks
drukken. Met de fabelachtige manier waarop Luhrmann haar gefotografeerd heeft, als een stralende
Hollywoodster uit de jaren veertig, is met Moulin Rouge het schitterende oude ambacht van close-ups
maken en belichten weer even in ere hersteld.
BRONNEN:
Belinda van de Graaf in de Filmkrant
Raf Butstraen in De Standaard
Nico Krols, medewerker KFL ANTWERPEN