Toepassing politieke economie op de actualiteit - gvhv

Toepassing politieke economie op de actualiteit
 Duitsland en het separatisme in België
 Sociaal-economische agenda’s achter het nationalistische
opbod
 Duitsland versus Frankrijk: vanwaar het verschil
 Kentering in UNCTAD jaarrapport 2010: verwerpen van
‘Washington consensus’ (neo-klassieke of neo-liberale
economische theorie) op empirische gronden
 Unctad pleit voor:
 Lonen indexeren aan te verwachten prijsstijgingen én aan




productiviteitswinst
Betere arbeidsbescherming i.p.v. flexibiliteit
Minimumlonen overal
Minimum vennootschapsbelasting overal
Meer investeren in publieke tewerkstelling
Hartz-wetten (2003)
activeringswetten
• ouderen langer werken
• jonge werklozen iedere baan,
ook als loon < CAO min.loon
•afpakken werkloosheidsuitkering
na 1 jaar werkloosheid
Duitsland op 5 jaar tijd:
•Armoede: +50%
•Werkloosheid :halveert
• 4 miljoen werknemers:
loon < 5 euro/uur en 400 à 600
euro/mnd = working poor
•1 op 5 Duitse werknemers:
loon< 10 euro bruto per uur
•veralgemening interimarbeid en
deeltijds werken
•leefloon: 350 euro/mnd +
woontoelage + energietoelage
•afschaffing minimumloon
•nu: afpakken energietoelage
Wie leidt de dans in België?
Wie staat achter de N-VA?
- van taal-nationalisme over cultuur-nationalisme
naar economisch nationalisme
2002: VOKA: fusie Vlaams Economisch Verbond
(VEV) en VKK. 16.000 bedrijven in Vlaanderen en Brussel.
Actief lobbywerk “onderneming & politiek”:
> wekelijkse bedrijfsbezoeken voor parlementsleden
> jaarlijkse bedrijfstages voor parlementsleden
> stages voor bedrijfsleiders in Vlaams Parlement
- Philippe Muyters (tewerkstelling & begroting)
2005: In De Warande / 2008: Vives aan de KUL
De Nieuwe Vlaamse Armoede: een agressief neo-liberaal
activeringsbeleid (‘dwangarbeid’)
VOKA
N-VA
Afbouw brugpensioen e.a.
Afbouw brugpensioen e.a.
W’loosheiduitk. beperken in tijd
W’loosheiduitk. beperken in tijd
Afschaffen van de wachtuitkering
Afschaffen van de wachtuitkering
Veralgemening interim
Veralgemening interim
Arbeidsuur op jaarbasis
Arbeidsuur op jaarbasis
Loonmatiging dwingend maken
Loonmatiging dwingend maken
Afschaffing leeftijdsgeb. loonv.
Afschaffing leeftijdsgeb. loonv.
Notionele interestaftrek
Notionele interestaftrek
Verlagen vennootschapsbelasting
Verlagen vennootschapsbelasting
Bart De Wever: “Voka is mijn baas”
Doel van ‘Europa van de regio’s’
waarbij de naties ‘verdampen’
 Nationale staten in Europa historisch gegroeide
herverdelende welvaartstaten met belangrijke
solidariteitsstromen en nationale structuren van
sociale bescherming (sociale zekerheid)->
verzwakken, verdampen
 Concurrentie tussen regio’s↑↑↑:
vennootschapsbelastingen ↓; lonen↓ en sociale
‘lasten’↓; arbeidsprotectie ↓~flexibiliteit en
activering↑; concurrentie tussen bedrijven, binnen
eenzelfde bedrijf, tussen steden, tussen individuen
volgens zeer nabijgelegen regio’s = spiraal van sociale
afbraak
“Falling wages and falling disposable income is
due to the increasing flexibility of the labor market”
Frankrijk en Duitsland waren in
1999 goed vergelijkbaar
Alhoewel in Frankrijk de lonen
sterker stegen dan in Duitsland,
werden er meer nieuwe jobs
gecreëerd.
Loonbeperking in Duitsland: export =>
deflatie spiraal en druk op andere Europese
landen
Frankrijk: investeringen BNP vergeleken met Duitsland
arbeidsdag
4 uur
4 uur
Waarde arbeidskracht
Variabel kapitaal (V)
Meerwaarde (M)
Loon
Winst
Meerwaardevoet Uitbuitingsgraad
Mv = M/V = 4/4 = 100%
Vb. 8 stoelen: 4 loon, 4 winst
meerwaarde
waarde arbeidskracht
=
meerarbeid
noodzakelijke arbeid
=
onbetaalde arbeid
betaalde arbeid
Verdubbeling van de productiviteit
arbeidsdag
2 uur
Variabel
kapitaal (V)
Loon
Met hoeveel stijgt de
meerwaardevoet of
uitbuitingsgraad?
6/2 = 300% = X3
8 - > 16 stoelen:
4 loon, 12 winst
6 uur
M
Meerwaarde (M)
Winst
Welke eisen opdat Mv of
uitbuitingsgraad niet zou stijgen?

• Arbeidsduurvermindering met de
helft zonder loonverlies
of
• Verdubbeling van loon
Inzet discussie: meerwaardevoet
Uitbuitingsgraad
winst
mens
M (winst) kapitaal
V
˄
˅
(loon) arbeid
= Eerst de mensen, niet de winst
Aandeel van de lonen in het nationaal inkomen
Duitsland:
Frankrijk:
Stijle daling
Vlakke curve
Sociale gevolgen:
inkomensongelijkheid en armoede
Gini coëfic.
2000
2005
0= tot.gelijk
1= één iemand
heeft alles
% armen
2000
2005
< 6O%
mediaan
inkomen
Frankrijk
0,28
0,28
Frankrijk
14,7
14,1
Duitsland
0,27
0,30
Duitsland
14,1
17,2
Frankrijk versus Duitsland: vanwaar
andere politiek?
 Door andere politieke partijen aan de macht?
 Nee, want in Frankrijk aan de macht: de agressieve
neo-liberalen Chiraque en Sarkozy; terwijl Duitsland
de sociaal-democratische Schröder en christendemocratische Merkel
 Door de sociale strijd?
 Ja, verschil Frankrijk: hevige sociale strijd, sterke
communistische vakbond CGT; terwijl Duitsland: sterk
‘overlegmodel’ met vakbonden die meedoen aan
‘medebeheer’
Jongeren in
Frankrijk:
‘Pensioen op 60
betekent meer
jobs voor ons’
De visie dat arbeidsbescherming
en sociale zekerheid
verantwoordelijk zijn voor
hogere werkloosheid is
empirisch niet onderbouwd.
De verdeling van de winst in
productiviteit tussen arbeid en kapitaal
volgens een constante verhouding in
de verdeling van de inkomens zal
nieuwe jobs creeëren…
… en mogelijk jobverlies in firma’s
waar de productiviteit het sterkst is
gestegen compenseren.
Winst in productiviteit moet zo
verdeeld worden dat het
inkomen uit arbeid aan hetzelfde
ritme groeit als de productiviteit.
Gedurende de ‘gouden periode van het
kapitalisme’ was de werkloosheid historisch
laag, alhoewel de arbeidsmarkt toen meer
gereguleerd was dan vandaag.
Inflatie kan onder controle worden
gehouden als de inkomens uit arbeid
ongeveer even snel stijgen als de
productiveit stijgt.
Minimum lonen en publieke
tewerkstelling kunnen belangrijke
instrumenten zijn voor een
inkomenspolitiek.
Publieke tewerkstellingsschema’s kunnen succesvol worden
toegepast, zelfs in lage inkomenslanden.
Landen moeten een neerwaartse
concurrentiespiraal in fiscale stimuli voor
buitenlandse investeringen vermijden.
Niet alle landen kunnen tegelijkertijd hun
internationale competiviteit verbeteren.
Hoge winsten van multinationals gebaseerd op
lage loonkosten zouden voldoende sterk moeten
belast worden om banden te creëren tussen een
succesvolle exportsector en de rest van de
economie.