Monohybride kruisingen

Monohybride kruisingen
De zaden van een erwtenplant kunnen rond of hoekig
zijn.
Uit een rond zaad en uit een hoekig zaad ontkiemen
erwtenplanten. Deze erwten planten worden met
elkaar gekruist.
Er ontstaan 204 ronde zaden en 187 hoekige zaden.
Vraag: de verhouding 204 : 187 is ongeveer gelijk aan…
Antwoord
• 204 + 187 = 391
• 204/391 * 100 = 52,2%
en 187/391 * 100 = 47,8 %
• Beide hoeveelheden zitten er ongeveer
evenveel vanaf: dus 50% rond hoekig en 50%
hoekig
• Dit is gelijk aan de verhouding 1:1
• Wat zijn de genotypen van de ouders?
Beide fenotypen ontstaan:
Stel H = rond en h = hoekig (is maar een aanname!).
Om beide fenotypen (rond en hoekig) te laten
ontstaan:
H en h moeten beide aanwezig zijn.
Stel: HH x hh:
Vader H
Moeder
H
h
Hh
Hh
h
Hh
Hh
Deze kruising is dus onjuist: er ontstaan in dit geval alleen ronde
individuen!
De kruising moet dus wel Hh x hh zijn!
Kun je uit deze gegevens afleiden welk
gen dominant is?
• Nee, we hebben in dit geval een aannamen
gedaan voor de versimpeling.
Er kan niet met zekerheid gezegd worden
welke dominant is.
De nakomelingen verschijnen immers in de
verhouding 1:1!
Vraag 2:
• Van twee andere erwten planten worden
nakomelingen verkregen. Hiervan blijken 28
rode bloemen te dragen en 11 witte.
• Vraag: De verhouding 28: 11 is ongeveer gelijk
aan…
Antwoord
• 28 + 11 = 39
• 28 / 39 * 100 = 71,8 %
en 11 / 39 * 100 = 28,2 %
De verhouding is ongeveer 75% : 25 % dus 3:1
Wat zijn de genotypen van de ouders?
• We gebruiken de letters A en a
• In dit geval zijn er minder witte bloemen
ontstaan dan rode bloemen. Rood is dus
dominant.
Antwoord
• Beide fenotypen ontstaan dus de mogelijkheden
zijn: HH x hh, Hhx hh of Hh x Hh
• HH x hh levert op: Hh (allemaal rode)
• Hh x hh:
Levert op 50 % rood
En 50% wit
Vader H
h
Moeder
Antwoord is dus:
Hh x Hh
h
Hh
hh
h
Hh
hh
Stambomen
• Rood is ruwharig
• Blauw is gladharig
• Vraag: welk gen is
dominant?
(kruising 4 x 5)
X-chromosomaal
• Bij mensen is het gen voor kleurenblindheid
recessief en X-chromosomaal (Xk).
• Vraag: een niet kleurenblinde man en een niet
kleurenblinde vrouw krijgen een zoon die
kleurenblind is.
Wat zijn de genotypen van de ouders?
Antwoord
• Geslachtschromosomen voor man: XY
• Geslachtschromosomen voor vrouw: XX
• De man was niet kleurenblind, dus: XY
• De vrouw was ook niet kleurenblind, maar
blijkbaar wel draagster van het gen, dus: XkX
• Ouders dus: XY x XkX
Vader X
Moeder
Y
Xk
XkX
XkY
X
XX
XY
• Bestaat er een kans op een meisje die
kleurenblind is?