Inleiding Paard van Troje is de grootste instelling op het gebied van (pop) muziek in Den Haag en wijde omgeving. Als podium met 500 activiteiten per jaar en 200.000 (veelal jonge) bezoekers in 2010 is het ook een van de grootste culturele instellingen. Paard van Troje staat garant voor een brede en gevarieerde programmering: Pop, Rock, Jazz, Roots, Reggae, Metal, Hardcore, Soul, RnB, World, Hip Hop, Dance en Experimenteel, van concerten tot danceparties en zoveel meer. Paard van Troje wil het kloppend hart en spin in het web van popstad nummer 1 zijn en blijven en tot de top 3 van de landelijke podia behoren. Paard van Troje heeft als missie: Het stimuleren van popcultuur in Den Haag en de regio. Deze missie uit zich in de volgende doelstellingen: * het presenteren en promoten van (inter)nationale en regionale artiesten; * het signaleren (en aanjagen) van talent en nieuwe ontwikkelingen; * het zoeken naar en initiëren van samenwerking met kunstinstellingen, festivals en creatievelingen in binnen- en buitenland en Den Haag in het bijzonder; * het fungeren als fysieke en virtuele ontmoetingsplek en veilige uitgaansgelegenheid, waar het publiek als vanzelfsprekend cultuur kan beleven. Paard van Troje doet dat door: * het organiseren van concerten en dancenights; * het produceren van festivals en unieke eigen programma’s; * het ontwikkelen van activiteiten die de Haagse en regionale popcultuur ondersteunen en versterken, onder meer op het gebied van kennisoverdracht en professionalisering; * het faciliteren van het gebouw en de organisatie voor educatieve doeleinden en activiteiten van derden. In één zin samengevat wil Paard van Troje mensen gelukkig maken met muziek. De grote drijfveer voor de programmering is (het doorgeven van) liefde voor muziek. Waarom zijn de blanken zoveel bekakter dan de zwarten, (olé-ola) Speelt de beschaving ons werkelijk zoveel parten. (olé-ola) Zwijg me van de laatste kutgroep uit Engeland, (olé-ola) Spreek me liever van Tina Turner haar onderkant (olé-ola) Zwijg me van de gasten die goed kunnen zuipen (olé-ola) Ge moest eens zien hoe ze ’s nachts naar hun WC pot toe kruipen (olé-ola) Trek me uit de Vlaamse klei Geef me een drummer en maak me blij En geef me vuur (geef me vuur) En geef me vuur (geef me vuur) Nee geen lucifer natuurlijk Maar passie elk uur Het was de liefde (liefde voor) Het was de liefde (liefde voor) Het was de liefde (liefde voor) De liefde voor muziek (Raymond van het Groenewoud) Terugblik op de kunstenplanperiode 2009-heden Een terugblik op het in 2007 geformuleerde beleidsplan voor de periode 2009-2012 kan moeilijk los worden gekoppeld van de kredietcrisis van eind 2008 en de daaruit voortvloeiende economische crisis. Zoals ook voor andere culturele instellingen gold waren de jaren vanaf 2009 binnen de popcultuur en Paard van Troje een erg moeilijke tijd. Bezoekerscijfers (van 221.000 in 2008 naar 184.000 in 2009) en bestedingen van het publiek liepen terug. Een door de Gemeente Den Haag tussentijds ingevoerde korting van bijna 8 % op de reguliere subsidie van alle culturele instelingen in de stad maakte de bedrijfsvoering er niet gemakkelijker op. In het geval van Paard van Troje betekende dat een inkrimping van het budget van meer dan 100.000 euro. (Zie ook financiële paragraaf.) In het vorige beleidsplan benadrukte Paard van Troje zijn rol als spin in het web van de Haagse popmuziek door middel van het deels zelf organiseren van concerten, dancenights en festivals, deels in samenwerking met anderen en deels als locatie en facilitator. De ambitie om die rol uit te breiden middels een productiehuis-constructie waarmee eigen festivals zouden worden geprogrammeerd en eigen programma op andere locaties binnen en buiten de stad Den Haag uit te voeren vormde een speerpunt binnen de beleidsvoornemens. De gevraagde financiële dekking voor de produktiehuisplannen werd voor een deel gehonoreerd: het festival State-X New Forms (een coproductie van Paard van Troje en Haags Pop Centrum) werd opgenomen in het gemeentelijke Kunstenplan en vanaf 2011 ook in de twee-jaarlijkse programmerings-subsidie van het Fonds voor Podiumkunsten. Hoewel de andere onderdelen van de productiehuisplannen geen structurele extra financiële steun kregen, realiseerde het Paard van Troje desalniettemin programma's voor de Haagse Koninginnenach (sinds 2011 Life I Live genaamd), het Open Lucht Theater Zuiderpark, Dag in de Branding en de Pophotspot op de Grote Markt en werden festivals als Berlin Ruft An en Paris Appelle (in coproductie met The Generator) en Llaunch (in samenwerking met Mojo en Lowlands) ontwikkeld. Een aantal andere initiatieven, zoals grootschalige programmering in de Uithof of het Kyocera-stadion konden echter niet worden ontwikkeld. Wel zijn er inmiddels concrete plannen om in en met de Dr. Anton Philipszaal grootschalige concerten te organiseren. Samenvattend: onder moeilijke omstandigheden is er een inhoudelijk sterk programma gerealiseerd, zoals ook wordt onderschreven door FPK middels een meerjarige programmerings subsidieverstrekking voor de reguliere programmering. Hoogtepunten uit de jaren 2009-2011 waren ontegenzeggelijk grootheden uit de popgeschiedenis als Gino Vanelli, John Cale, Vic Chesnutt (in het kader van Dag in de Branding en helaas niet veel later overleden), Booker T. & The MGs, Grandmaster Flash, Beth Hart, Jose Feliciano, Lee Perry & Adrian Sherwood (op State-X New Forms), Level 42, Maceo Parker, Tindersticks, The Residents en Fun Lovin Criminals, nieuwere namen als Maximo Park, Florence + The Machine (op Llaunch), Battles (op State-X New Forms), Baseballs, James Blake (op State-X New Forms) en Paolo Nutini, dance-acts als Len Faki, Pantha Du Prince (op Berlin Ruft An), Richie Hawtin (op Todays Art), Calvin Harris, Luke Slater en Stephan Bodzin (op Berlin Ruft An), artiesten uit de lage landen zoals Milow, Alain Clark, Gabriel Rios, Kane, Kyteman, Moke, Rowwen Heze, Waylon, Billy The Klit, Sander Kleinenberg, Afrojack, Aeroplane, Noisia, Caro Emerald, Dr. Lektroluv, Vive La Fete, Opposites, Blof, Jurk, De Jeugd van Tegenwoordig, Dewolff, Go Back To The Zoo en Triggerfinger of juist van verder weg zoals Orchestra Baobab, Cesaria Evora en Sergent Garcia (op Paris Appelle). Daarnaast waren er naast de hier genoemde festivals veel bijzondere producties: Mute Sounds (een multimedia-avond voor doven en horenden), Jacob TV (een AVperformance van Jacob Ter Veldhuis tijdens Dag in de branding), de live-TVuitzendingen Wie Is Di-rect?, een performance van filmregisseur Peter Greenaway (tijdens State-X New Forms)), de wilde feesten van kledingmerk Ongetemd, het festival Walk The Line, de theatervoorstelling Welcome To The Club, de Opening van Muziekmuseum Paard van Troje, dat de landelijke pers domineerde, de homo/lesbo/heterofeesten van Pann en de lachen-gieren-brullen literatuur-avonden onder de noemer Puur Gelul. Programmering 2013-2016 Het Paard van Troje voert een brede programmering. Dat komt niet alleen tot uiting in het programmeren van verschillende genres in de (pop)muziek (Pop, Rock, Jazz, Roots, Reggae, Metal, Hardcore, Soul, RnB, World, Hip Hop, Dance en Experimenteel), maar ook in de verschillende stadia waarin artiesten verkeren: van amateur tot professioneel tot levende legende en van zeer populair tot uitermate kwetsbaar. Die brede programmering wil Paard van Troje in de komende jaren meer in balans brengen. Periodiek wordt een aantal “spitsgenres” aangewezen die aansluiten op de tijdsgeest en artistieke urgentie hebben. Voor de komende periode komt dat op het volgende neer: 1. Binnen de live-programmering worden de hardere genres (metal en echte rock) consequenter geprogrammeerd en gepromoot én worden meer (internationale) Avant-garde-acts en “hip and happening” bands neergezet. 2. In de Dance programmering wordt het gat tussen grote houseparty’s en de meer kleinschalige underground programmering gedicht met middelgroot (maar meer risicovol) buitenlands aanbod. De diversiteit van de popmuziek in genres en subgenres met ieder zijn eigen publieksgroep maakt het onmogelijk alle muziekstijlen in een vergelijkbare frequentie te programmeren. Hardere muziek (metal, hardcore, hardrock) is sinds de heropening van Paard van Troje in 2003 relatief minder aan bod gekomen. Enerzijds had dat te maken met het ontbreken van de artistieke noodzaak doordat er weinig ontwikkeling in dit genre plaats vond. Anderzijds was het een gevolg van de werking van de muziekmarkt: de grotere namen in deze scene beperkten hun Nederlandse optredens vaak tot één in Amsterdam en een tweede show buiten de Randstad, doorgaans Tilburg of Eindhoven. Paard van Troje gaat investeren in de programmering van deze genres zodat publiek minder vaak naar andere steden hoeft te reizen om hun geliefde artiesten aan het werk te zien. Met het bezoekerspotentieel van de Randstad Metropool Rotterdam-Den Haag en het Westland als achterland is er voldoende reden deze koers ook publiekstechnisch te rechtvaardigen. Een vergelijkbare situatie doet zich voor bij avantgarde-acts en “hippe en actuele” bands. Boekingskantoren hebben de neiging naast Amsterdam, waar elke band van betekenis zich wil presenteren, als tweede lokatie binnen de Randstad te kiezen voor Utrecht, een stad die met 75.000 studenten een grotere doelgroep herbergt voor deze genres. Den Haag komt vooral in beeld voor festival-optredens op Crossing Border of Parkpop, waar tevens hogere gages worden betaald. De huidige ontwikkelingen in de muziekindustrie hebben er voor gezorgd dat acts door het zo goed als wegvallen van opbrengsten uit geluidsdragers veel meer afhankelijk zijn van liveoptredens. Deze toenemende neiging van bands om op de podia te staan zal door Paard van Troje worden aangegrepen om te investeren in optredens in deze categorie. Sinds de opkomst van de housemuziek eind jaren tachtig heeft dance altijd een belangrijk onderdeel gevormd van de programmering van Paard van Troje. Nog altijd bestaat ongeveer de helft van de programmering en de bezoekers uit programma’s die zich richten op het dance-publiek. Toch is er in de loop van de jaren een verschuiving binnen die programmering ontstaan. Gedurende de eerste jaren na de oplevering van de nieuwbouw behoorde het Paard van Troje tot de vijf belangrijkste clubs van Nederland. In 2005 leidde dat zelfs tot de uitverkiezing van Nachttempel van Nederland (georganiseerd door het weekblad Nieuwe Revu). In die jaren bracht Paard van Troje een breed danceprogramma met zowel internationale als nationale topartiesten. Het steeds verder stijgen van de uitkoopsommen van met name de internationale toppers en de geleidelijke terugval van bezoekerscijfers voor dance-evenementen over de hele linie in alle Nederlandse clubs had tot gevolg dat de programmering bij grootschalige evenementen in het Paard van Troje steeds meer opschoof naar een commerciële (house)programmering met voornamelijk Nederlandse acts. Voor de meer experimentele en vernieuwende programmering startte het Paard van Troje vanaf januari 2009 het concept VRIJ, een gratis toegankelijke avond die elke vrijdagnacht in de Kleine Zaal plaats biedt aan opkomende acts uit binnen-en buitenland. Vanwege de gratis entree zijn de programmabudgetten voor deze avond bijzonder klein. Het concept slaagt er wel in grote publieksgroepen (de Kleine Zaal is bijna zonder uitzondering “uitverkocht”) kennis te laten maken met nieuwe geluiden en nieuwe artiesten. Door te programmeren binnen deze twee extremen blijft een belangrijk deel van het dance-aanbod momenteel in het Paard van Troje onbenut. Het programma dreigt daardoor uit balans te raken: aan de ene kant groots opgezette houseparty’s en aan de andere kant kleinschalige underground-achtige programmering, maar geen middensegment via welke programma’s uit de tweede categorie door zouden kunnen groeien naar de eerste categorie. Het belangrijkste streven voor de danceprogrammering in de komende jaren is het realiseren van het geschetste middenprogramma. Voor heel Den Haag en daarbuiten De brede programmering van het Paard van Troje doet recht aan de diversiteit van de Haagse bevolking, waarmee met speciale programma’s actief verschillende doelgroepen worden bediend. Sinds 2010 vinden er geregeld concerten van Poolse artiesten plaats in samenwerking met de organisatie Plyty.co.uk.Ltd, en voor de Caribische doelgroep wordt per kwartaal “Flight To …” georganiseerd. Het Paard van Troje wil hiermee de diversiteit in de stad een stem geven. Publieksonderzoeken bevestigen dat het Paard van Troje een zeer divers publiek bedient.(met noot verwijzen naar literatuurlijst) In de regio Den Haag staat het Paard van Troje inmiddels stevig op de kaart als “thé place to be” voor popmuziek. Sinds het verdwijnen van het Rotterdamse poppodium Watt is Paard van Troje in de grote regio van Leiden tot Dordrecht het enige grote poppodium. Inmiddels is duidelijk geworden dat Rotterdam de komende vijf jaar geen poppodium van het formaat van Paard van Troje zal realiseren. Aan de ene kant betekent dit dat aan het Rotterdamse publiek zal moeten worden gecommuniceerd dat het poppodium van Rotterdam in Den Haag staat. Aan de andere kant wil Paard van Troje graag zijn programma-aanbod en epertise met Rotterdam. Niet alleen kan daarmee gezorgd worden voor een goede spreiding in het programma-aanbod maar ook zal bijvoorbeeld de onderhandelingspositie met een bedrijf als MOJO Concerts daardoor sterker kunnen worden. De financiering van deze ambities zijn uiteraard nog niet in de begroting opgenomen. Adviesbureau LAgroupe onderzoekt op dit moment in een breder kader de culturele infrastructuur van Den Haag en Rotterdam, vooruitlopend op de vorming van de regiometropool Den Haag/Rotterdam. Bij de programma’s gaat artistieke kwaliteit hand in hand met de te bereiken doelgroepen. Dat is namelijk waar het Paard van Troje van oudsher goed in is: het programmeren van goede muziek. Daarnaast staan de voelsprieten van de programmeurs natuurlijk altijd op scherp: waar is vraag naar, wat is ‘the next big thing’, wat mag niet gemist worden? Naast de grote, gevestigde namen die in het programma niet mogen ontbreken, zoeken de programmeurs ook altijd naar ‘pareltjes’ die misschien (nog) niet bekend zijn bij een groot publiek maar eenmaal op het podium zeer gewaardeerd worden. Het is de combinatie van groot en klein, van populair of juist heel kwetsbaar, van amateur tot professional, dat het programma van het Paard van Troje kenmerkt en die de komende jaren verder ontwikkeld zal blijven worden. Daarbinnen zal er per jaar gefocust worden op een aantal genres. Educatie Het Paard van Troje ziet voor zich zelf een belangrijke rol op educatiegebied weg gelegd in de hele keten van popmuziek in Den Haag en omgeving. Binnen het eigen gebouw is er het traject van beginnende artiesten in het podiumcafé, via voorprogramma's bij concerten in Grote en Kleine Zaal, naar eigen optredens in diezelfde zalen. Dit traject sluit aan op elders in de regio bestaande initiatieven en zijn een volgende stap in de ontwikkeling van artiesten die oefenen en optreden bij Haags Pop Centrum, Musicon, Stichting Aight en Koorenhuis. Diezelfde aansluiting is er via in het gebouw van het Paard van Troje plaats vindende programma's als onder meer Ik Festival (Koorenhuis), House Of Rock (idem), Ready To Play (idem), High School Music Competition (Zuid-Hollandse Pop Unie), Maris Songfestival (Maris college), Varias Talentenjacht (Varias College), Week van de Liefde (Centrum 16/22), bands en Djs van de Haagse Hoge Scholen (ACKU Cultuurbureau) en de in 2011 door het Paard van Troje gestarte masterclasses op urban gebied, waarbij artiesten die 's avonds in de zaal optreden in de middag een workshop voor lokale talenten verzorgen. Het Paard van Troje herbergt een grote dosis specifieke kennis op het gebied van popmuziek en deelt deze graag. Directie en programmeurs geven geregeld acte de presence in pannels, jury's van wedstrijden, adviescommissies (onder meer bij Fonds Podium Kunsten, Dienst Kunst en Cultuur Rotterdam en Provincie Noord-Brabant) en bij gastlessen op de Haagse en Rotterdamse Hogeschool. Daarnaast biedt het Paard van Troje stageplekken voor HBO-opleidingen (voetnoot: door ECABO kenniscentrum erkend leerbedrijf), begeleiding van (afstudeer)onderzoeken, rondleidingen voor scholieren, studenten en in architectuur geïnteresseerden door het gebouw en het verzorgen en begeleiden van MBO- en middelbareschool- meeloop- en oriëntatie-stages. De afdeling techniek en productie verzorgt zijn eigen opleidingstrajecten voor licht-en geluidtechnici. Tenslotte biedt het Paard van Troje jonge talenten op organisatorisch vlak die hun eigen concert, festival of dancenight willen organiseren en die daarbij nog enige begeleiding kunnen gebruiken een helpende hand. Marketing In het popcircuit volgen trends elkaar in rap tempo op. Dit vertaalt zich in Paard van Troje terug in de programmering én in de marketing. Paard van Troje streeft daarom naar structurele zichtbaarheid door veel aandacht in pers en (online)media te generen en intensieve posterverspreiding in de stad. Door middel van uitgesproken positionering op strategische plekken en momenten profileert Paard van Troje zich op stedelijk, regionaal en landelijk niveau. Denk hierbij aan landelijk adverteren, zichtbaarheid in andere steden en op festivals en samenwerking met andere podia van gelijk niveau op publicitair vlak. In uitingen zet het Paard zich op een eenduidige en sterke manier neer in drukwerk, advertenties on- en off line presence door het strak hanteren van de huisstijl, duidelijk gebruik naam, logo en labelling. De introductie van een NO RISK-ticket (sinds 2006) en de aantrekkelijke standaard Early Bird korting (sinds 2010)op tickets heeft er voor gezorgd dat bezoekers de programmering op de voet volgen. De marketing richt zich op twee niveaus. Als eerste de overkoepelende marketing die zich richt op algemene reputatie en imago van het instituut en het merk Paard van Troje. De afdeling PR en Marketing zorgt voor een voortdurende dialoog met het Paard van Troje-publiek, waarbij de input hiervan direct van invloed is op de organisatie. In het contact met de bezoekers staat Paard van Troje voor duidelijkheid en helderheid: de service/informatievoorziening is betrouwbaar (correcte informatie), de kwaliteit van de klantenservice is hoog en er is helderheid in de prijsopbouw. Paard van Troje heeft in de afgelopen 40 jaar een sterke naam opgebouwd in het popcircuit. Deze positie wordt uitgebouwd en verstevigd door middel van strategische marketing. Dit vergroot het publieksbereik, geeft toegang tot een hoger segment muziekaanbod, maakt Paard van Troje aantrekkelijker voor sponsoren en zorgt voor een groter effect van de gevoerde marketing. Ten tweede is er de marketing en promotie die zich richt op de afzonderlijke concerten, parties en festivals. Het primaire doel van de marketing is het stimuleren van de kaartverkoop. Dit gebeurt door zo effectief mogelijk de potentieel geïnteresseerde muziekliefhebbers te bereiken door middel van doelgroep-segmentatie. Met de juiste segmentatie kunnen de liefhebbers met een op maat gemaakt campagne worden bereikt: artwork, prijsdifferentiatie, advertenties en redactionele media-aandacht in aansprekende campagnes met de juiste timing, omvang en plaats. De doelgroep wordt gestimuleerd de boodschappen te delen waardoor de 'ontvanger' 'zender' wordt. Tevens wordt een langdurige relatie met de doelgroepen opgebouwd door middel van de database die klant- en aankoopgegevens uit het kassasysteem opleveren. In 2011 bevatte deze database ongeveer 80.000 profielen van bezoekers waarvan meer dan 50% wekelijks de nieuwsbrief ontvangt. Vanuit dit systeem kunnen ook gesegmenteerde direct mails worden verstuurd. Daarnaast werkt het Paard nauw samen met sleutelfiguren uit verschillende netwerken om kennis op te doen en contact te maken met deze netwerken. De dialoog met het publiek krijgt verder vorm door analyse van klantgegevens in de database (CRM), het regelmatig uitvoeren van publieksonderzoeken door studenten en onderzoekbureaus, informatie uit de Denktank (een onafhankelijk klantenpanel opgericht in 2010), response van directe contacten, vakliteratuur en maatschappelijke trends en ontwikkelingen. De uitkomsten hiervan hebben een signaalfunctie waardoor in een vroeg stadium door betrokken afdelingen kan worden bijgestuurd om zo een goede match met de publieksverwachting te kunnen blijven bieden of deze te vergroten en het geboden programma te verbeteren. Personeel Kengetallen personeel 2011 Leeftijdscategorieën & Geslacht: Vaste Oproep Oproep Leeftijd mwers horeca techniek Totaal 20-24 1 15 1 17 25-29 3 13 3 19 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55 en ouder man / vrouw Totaal 2 2 4 6 2 2 14 / 8 5 2 1 0 0 0 20 / 16 4 1 0 0 0 0 8/1 11 5 5 6 2 2 42 / 25 22 36 9 67 Het MT bestaat uit 50% man en 50% vrouw Het medewerkersbestand van Paard van Troje bestaat in 2011 uit een kern ‘vaste’ medewerkers (bestaande uit 20 personen met een vast contract en 2 WIWmedewerkers gesubsidieerd door de Gemeente Den Haag), 36 oproepmedewerkers horeca en 9 oproepmedewerkers techniek. Jaarlijks werken twee stagiaires op de afdeling PR en Marketing, er wordt geregeld meegewerkt aan afstudeerstages en het Paard van Troje leidt zelf mensen op bij de afdeling techniek. Daarnaast is er een team van ongeveer 60 z.z.p.-ers die voornamelijk worden ingezet in de techniek en backstage. Tot slot wordt er nauw samengewerkt met een aantal bedrijven voor onder andere de beveiliging en de schoonmaak van de zalen. De oproepmedewerkers zijn voornamelijk jongeren die naast hun studie in Paard van Troje werkzaam zijn: het flexibele rooster van de oproepmedewerkers is voor hen ideaal. Het gebeurt regelmatig dat de oproepmedewerkers op kantoor komen werken als stagiaire, tijdelijke ondersteuning of zelfs na de studie in vaste dienst. De eerder aangeduide moeilijke tijden in de cultuursector zorgen voor een verzwaarde druk op medewerkers. Er wordt om kosten te besparen zoveel mogelijk werk ‘zelf’ gedaan en steeds minder uitbesteed aan o.a. de flexibele oproepmedewerkers en freelancers. Op avonden wordt strak geroosterd t.a.v. de security, horecamedewerkers en technici. Geen standaardroosters meer, maar alleen maatwerk. Ondanks het feit dat het Paard van Troje de afgelopen jaren meer programma’s dan ooit produceerde is het personeelsbestand om budgettaire redenen alleen maar ingekrompen. Het verzuimpercentage is, ondanks de verzwaarde werkdruk en dankzij een actieve aanpak, teruggebracht van 7% in 2009 naar 3,6% in 2010. De opbouw van overuren wordt zoveel mogelijk beperkt en gemonitord en er worden jaarlijks functioneringsen beoordelingsgesprekken gevoerd. Intern heeft een aantal functiewijzigingen plaatsgevonden om zo efficiënt mogelijk te werk te gaan. Zo zijn er contracten niet verlengd en vervolgens functies gecombineerd en intern opgevuld. Middels de personeelsvergaderingen worden alle medewerkers van Paard van Troje betrokken in de (financiële) organisatie en geprikkeld om mee te denken om Paard van Troje sterk te houden. Het is van het grootste belang dat iedereen gemotiveerd blijft. De betrokkenheid van haar medewerkers is een niet te onderschatten kracht van de organisatie. In de praktijk loopt de organisatie inmiddels tegen de grenzen van haalbaarheid aan. Om een paar voorbeelden te noemen: de werkdruk veroorzaakt inmiddels gezondheidsklachten bij diverse medewerkers, doorgroei wordt belemmerd door een beperkt opleidingsbudget en de arbeidsomstandigheden gaan achteruit door een strak uitgaven- en investeringsbeleid. Deze druk op de vaste formatie wordt in 2012 verzwaard door het wegvallen van de door de Gemeente Den Haag gesubsidieerde WIW-banen. Eerder is al een WIW-er (welke niet wordt vervangen) door ziekte permanent uitgevallen en door de nieuwe maatregel vallen de overige twee WIWfte’s ook weg. Dat is drie fte minder op een totaal van zo’n 21 fte. Aangezien de organisatie de afgelopen jaren al zo is uitgedund, kan deze vermindering niet ook intern worden opgevangen. Deze WIW-ers leveren nu nog een onmisbare bijdrage waardoor, als zij wegvallen, een verhoging van de personeelskosten onvermijdelijk is. De verhoogde pensioenpremie en de collectieve salarisverhoging (CAO Nederlandse Podia) zijn vervolgens nog een extra verzwaring op de begroting. M.b.t. de personeelskosten wordt daarom de komende beleidsperiode een verzwaring op de begroting verwacht. Zie verder de financiële paragraaf. Gebouw en faciliteiten In 2003 is door architectenbureau OMA binnen het monumentale geraamte van het oude Paard een state of the art gebouw neergezet. Het pand voldeed aan alle eisen, wensen en normen die voor een modern poppodium in die tijd van belang waren. Consequent en gedegen onderhoud van het pand en de technische licht en geluid installaties hebben eraan bijgedragen dat Paard van Troje voor een groot deel nog steeds aan de huidige eisen kan voldoen. Daarnaast zijn de afgelopen jaren kleine verbeteringen aangebracht om het mooie pand maximaal te kunnen benutten. Buiten de standaard uitgaven zijn er ook onverwachte grote uitgaven geweest zoals met de invoering van het rookverbod in 2009 voor de realisatie van een rookruimte die binnen de look en feel van het pand paste. Na 10 jaar intensief gebruik sluit de infrastructuur van het pand inmiddels niet meer aan op nieuwe ontwikkelingen op programmatisch en productioneel (eisen van artiesten) gebied, verwachtingen van bezoekers en regelgeving van de overheid (o.a. op gebied van Arbo & Veiligheid). Paard van Troje wil een open warme plek zijn waar mensen komen om te genieten van muziek. Vooral bij de entree wordt er tegen praktische problemen aangelopen. De indeling van de ruimte (positie van de garderobe, geen fysieke openheid naar het café) maakt het vrijwel onmogelijk om deze als een sociale multifunctionele ruimte in te zetten. Door de monumentale status van het gebouw zijn lowbudget verbouwingen vrijwel niet mogelijk. Bovendien is maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen de huidige inrichting van het gebouw slechts in geringe mate mogelijk. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Paard van Troje is een betrokken organisatie die zich bewust is van zijn maatschappelijke positie, waarbij effecten voor het milieu na aan het hart liggen. Begin 2010 is een MVO team (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) samengesteld, dat ervoor verantwoordelijk is Paard van Troje een duurzame onderneming te maken. Opvallend is dat er met betrekkelijk eenvoudige aanpassingen (geen licht en airco waar dat niet nodig is etc.) al goede resultaten op het gebied van besparingen zijn gehaald. Dit wordt uitgebreid met aanpassingen aan technische installaties, het vervangen van halogeen door led, het plaatsen van benaderingsschakelaars op strategische punten en het aanschaffen van een gebouwbeheerssysteem. Buiten het verbeteren van de technische installaties en het gebouw wil Paard van Troje ook actie ondernemen om haar medewerkers en publiek op een natuurlijke manier bewust te maken. Technische faciliteiten Door altijd te streven naar het hoogste niveau op gebied van licht, geluid en sfeerbeleving heeft Paard van Troje de afgelopen jaren de lat hoog gelegd en weloverwogen investeringen gedaan. Zo is er in 2007 licht van de hoogste kwaliteit aangeschaft en zijn in 2009 een nieuwe PA voor de kleine zaal en monitors voor de grote en kleine zaal gekocht. Aangezien de oude techniek-trussen niet meer aan de veiligheidsnormen voldeden zijn in 2009 ook nieuwe trussen aangeschaft. In totaal ging het hier om investeringen van ruim 300.000 euro. Paard van Troje doet er alles aan om het publiek de beste kwaliteit te bieden om zo de beleving van muziek te optimaliseren. Zij volgt de laatste trends binnen het vakgebied en tracht het beste te destilleren uit de grote hoeveelheid hypes en vernieuwingen. Daar waar mogelijk wordt de apparatuur en werkwijze ge-update. Toch moet benadrukt worden dat technische installaties onderhevig zijn aan slijtage en dat deze op regelmatige basis moeten worden onderhouden. Artiesten stellen steeds andere en nieuwe eisen aan de apparatuur waardoor er altijd rekening gehouden moet worden met aanschaf van nieuwe apparatuur. Ontwikkelingen op multimediaal gebied gaan hard. Paard van Troje is overtuigd van de meerwaarde hiervan. De creatieve mogelijkheden kunnen worden vergroot door een eenmalige investering op het gebied van visuele middelen. In de paragraaf personeel werd reeds beschreven dat werk in minder uren en door minder mensen moet worden verricht. Vaak ontbreken echter de faciliteiten dit effectief, verantwoord en veilig (volgens wet- en regelgeving ARBO-catalogus Podiumkunsten) te kunnen doen. Dit vraagt om investeringen die uiteindelijk de professionaliteit en veiligheid ten goede komen, meer productionele mogelijkheden bieden en tijd en geld besparen. Financieel beleid en controle Het Fonds voor de Podiumkunsten kwalificeerde het Paard van Troje als een “financieel duurzame organisatie met een professionele bedrijfsvoering”. De onafhankelijke accountant, de gemeentelijke accountant en externen zijn het er over eens: Paard van Troje heeft een hoogstaande AOIC (Administratieve Organsatie en Interbe Controle) en acteert op een zeer professioneel niveau als het gaat om bedrijfsvoering en managementrapportage. Deze rapportage is de basis om up to date geïnformeerd te zijn en slagvaardig te kunnen handelen. Dit kwam met name van pas binnen een financiele crisis die zijn weerga niet kende: sponsoren van specifieke programma's haakten af, publiek kwam minder vaak en besteedde minder, het rookverbod werd ingevoerd waardoor investeringen in een rookruimte ter hoogte van een ton moesten worden gepleegd en een structurele tabak-sponsor van 30.000 euro per jaar stopte, de WIW-regeling werd afgebouwd waardoor 3 mensen hun baan kwijtraakten en Paard van Troje 3fte workforce moest inleveren, het kunstenplan werd opengebroken met een korting van bijna 8% (vertaald naar de jaarbegroting: 100.000 euro), pensioenlasten stegen exorbitant én er werd een BTW-verhoging op toegangkaartjes ingevoerd met als resultaat een structureel nadelig saldo voor Paard van Troje van 100.00 euro per jaar. Alles bij elkaar tellen deze tegenslagen op tot een bedrag van structureel meer dan 400.000 euro per jaar. Daarmee is de grens gepasseerd van wat de organisatie zelf kan opvangen. In de afgelopen jaren is het Paard van Troje qua bedrijfsresultaat over hoge toppen en door diepe dalen gegaan. Voordat de moeder aller crises in 2008 losbarste was net een mooie liquiditeitspositie opgebouwd en voldoende reserves voor een professionele bedrijfsvoering. Grote investeringen in licht en geluid konden zonder problemen zelf gefinancierd worden. Vanaf 2008 is het helaas alleen maar naar beneden gegaan met als dieptepunt de zomer van 2010. Gelukkig gaat het na drie jaar crisis weer iets beter. Na een goed eerste half jaar van 2011 staat Paard van Troje er ondanks een korting van ruim 7% op de gemeentelijke subsidie weer redelijk voor. De buffer die noodzakelijk is voor een bedrijfsmatig ondernemerschap zoals de gemeente Den Haag die verwacht ontbreekt echter. Voor de continuïteit van de bedrijfsvoering van ’t Paard is een goede buffer noodzakelijk zeker als de subsidiestromen vanuit de gemeente opdrogen. Een aantal bedrijfsmiddelen dat met de opening van Paard van Troje in 2003 is aangeschaft is ondertussen afgeschreven. In de loop van het huidige beleidsplan is een aantal noodzakelijke en grote investeringen gedaan in de licht- en geluidsinstallatie maar een aantal andere investeringen zijn door de verslechterde financiële situatie uitgesteld of verspreid uitgevoerd (computernetwerk, telefooncentrale, bedrijfsmeubilair). Op korte termijn zal een beslissing moeten worden genomen over deze investeringen en de financiering daarvan (intern of extern). Deze investeringen hebben invloed op de liquiditeitspositie en via de afschrijvingen drukken ze tevens het exploitatieresultaat. Wonderlijk genoeg raadt de gemeente Den Haag de culturele instellingen af om verplichtingen voor de periode na 2012 aan te gaan waardoor alle investeringen eigenlijk on hold zouden moeten. Dit is gezien de complexiteit van de organisatie,de hoogstaande specificaties van de programmering en de ARBO-wetgeving onmogelijk. De investeringen in ICT (netwerk/telefooninstallatie/wireless netwerk/programmatuur) en de technische installaties (vervangen handtakels door elektrische takels en een upgrade van de technische voorzieningen backstage) staan dan ook gewoon ingepland voor de jaren 2013 – 2016 voor een bedrag van 250.000 euro. De noodzakelijke verbouwing van de foyer is als project ingepland buiten het beleidsplan om en zal met eenmalige investeringen en bijdragen van Paard van Troje, sponsoren en gemeente moeten plaatsvinden in de jaren 2012 en 2013. Onder meer een strenge cost-control heeft Paard van Troje door de crisis geholpen. Streng budgetteren, stellen van targets en een realistische begroting zijn de basis voor de bedrijfsvoering. Op dit moment is de hele organisatie zo doordrongen van het strak in de hand houden van kosten dat het misschien zelfs contraproductief kan gaan werken. Angst is zeker bij programmeren een slechte raadgever. Cost-control moet op alle vlakken als tegenhanger een risicobudget hebben van waaruit cultureel ondernomen kan worden om spraakmakende acts met grotere financiele risico’s te kunnen programmeren. Al jaren probeert Paard van Troje een redelijk eigen vermogen op te bouwen. Niet allen de crisis mar ook de bepalingen in de subsidiebeschikking van de gemeente hebben dit voornemen tot nu toe tegengehouden. Indien Paard van Troje meer cultureel wil gaan ondernemen is een stevig eigen vermogen van ongeveer 500.000 euro noodzakelijk. Op dit moment voorziet de algemene subsidieverordening van de gemeente hier niet in. Cultureel ondernemen betekent ook de ruimte krijgen om zelf te kunnen zorgen voor een gezond meerjarenperspectief. De grootste risico's voor de komende periode kunnen eenvoudig worden aangeduid. Voor de komende jaren is de liquiditeit bij 70% eigen inkomsten op een begroting van 4 miljoen onvoldoende. Voor de komende jaren is het eigen vermogen onvoldoende om tegenvallers zelf op te vangen en vervangingsinvesteringen te doen. Het uitstellen en niet aangaan van investeringen en financiele verplichtingen voor de komende jaren is gezien de continuïteit en professionaliteit van de programmering en organisatie onmogelijk Verdergaande bezuinigingen op personeel en organisatie zullen leiden tot uitholling van programma en tot daling van de algehele kwaliteit Verdere verhoging van eigen inkomsten (kaartverkoop, horecainkomsten en sponsoring) is niet realistisch, gezien het hoge niveau waarop Paard van Troje op dit gebied in vergelijking met andere culturele instellingen al acteert (70% eigen inkomsten).