Transitienaareenduurzame natuurinclusieve landbouw JanWillemErisman 18nov2016 Eenveerkrachtigvoedselsysteemvraagt omeensysteembenadering 1400 3500 1200 3000 1000 2500 800 2000 600 1500 400 1000 200 500 0 1980 N belasting opp. Water N in mest Landbouw productie (Kton) N stromen naar het milieu (Kton N) SuccesvolNederlandsstikstofbeleid: afnamemilieudrukenhogereproductie NH3 emissies Noordzee input NOx emissions N2O emissies N op landbouwgrond Totale vlees productie (Kton) Totale graan productie (Kton) 0 1990 2000 Jaar 2010 3 Verandering aanwezigheid doelsoorten, 1990-2005tenopzichte van1975-1989 Natuurgebiedengroterdan100hectare Agrarischgebiedgroterdan100hectare Vaatplanten Vaatplanten Broedvogels Broedvogels Dagvlinders Dagvlinders -40 -20 0 20 40 Bron:FLORON,SOVON,VanSwaay 2009; LivingPlanet Report,NatuurinNederland,WNF,2015 -40 -20 0 20 40 Biodiversiteitendelandbouw • Biodiversiteitisderijkdomendiversiteitvanalhetleven opaarde.Biodiversiteitgaatnietalleenoverdeindividuele soorten,maarjuistdediversiteitvanecosystemen,soorten engenen,endesamenhangdaartussen. • Landbouwisafhankelijkvanbiodiversiteitendraagtbijaan biodiversiteit,voedselproductieenbeheervan ecosysteemdiensten 5 Dehuidige en veerkrachtige landbouw - Kortetermijnrendement Probleemgericht Variatieuitschakelen Continuemonitoringen directingrijpen - Hoogrisico - Statischevenwicht - Langetermijn:robuust Systeemgericht Variatiegebruiken Zelfregulerendvermogen stimuleren,indirectsturen - Laagrisico - Dynamischevenwicht 6 Hogeefficiëntietenkostevan biodiversiteit Intensiteit van bedrijf Watverdientdeboerinhet voedselsysteem? € € € ?€ € € € 8 (Bio)diversiteitalsbasisvoorveerkracht Grotediversiteit Weinigdiversiteit Genetische Variatiegewassen Diversiteitop Hetbedrijf Variatieineen Regio Variatieindieet 9 Biodiversiteitbevordering,risico verlagingenduurzamelandbouw Functionele (agro) biodiversiteit versterken Lagere drukfactoren Basisvoor een robuust/ veerkrachtig systeem meteen goed verdienmodel Toename biodiversiteit op enbuiten het bedrijf Conceptueelkaderbiodiversiteitvoor Natuurinclusieve landbouw Natuurinclusieve landbouwiseenvormvanduurzame landbouwalsbasisvooreenveerkrachtig voedselsysteem,gebruikmakendvande natuur/(bio)diversiteit,meteengezondverdienmodel 11 De4samenhangende pijlers vanbiodiversiteit Specifieke Soorten Brongebieden en Verbindingszones Landschappelijke Diversiteit Functionele Agrobiodiversiteit 12 Functionele agrobiodiversiteit 13 Landschappelijke diversiteit 14 Brongebieden enverbindingszones 15 Specifieke soorten 16 Herontwerpvanhetsysteem: stuuropfinanciëlemarge Bruto opbrengst Bruto opbrengst Krappe financiële marge Ruimere financiële marge Netto opbrengst Productiviteit bedrijf Netto opbrengst Inputs Mogelijkhedenvoorwaardering • Intrinsiekemotivatievandeondernemer (kostenverlaging) • Vergoedingenagrarischnatuurbeheer(GLB) • Duurzaamheidscertificaten(bv.Veldleeuwerik) • Groenfinanciering • Waarderingindeketen(bvbiologisch;lokale afzet) à Praktijktoetsenpilots:Welkeintegralesetvan maatregelenrondbiodiversiteitgaatoptimaalbijdragenaan deinvullingvaneenrisicobeheersendbiodiversiteitsmodel? Herontwerpvan hetsysteem Herontwerp systeem Adaptief model Subsidies Nieuwe bedrijfsmodellen Agrarisch Natuurbeheer Controle model Bedankt voor uw aandacht Bedankt voor uw aandacht [email protected] www.louisbolk.org