Chinese alligator - NVD Dierentuinen

Chinese alligator
Chinese
alligator
Verspreiding:
Voedsel:
Leeftijd:
Gewicht:
Aantal eieren:
(Alligator sinensis)
Jangtse-rivier en haar zijtakken, in het oosten van China
slakken, St. Jacobschelpen
en zoetwaterschildpadden,
soms ratten en eenden
maximaal 50 jaar
40 kg
ongeveer 50
Hoe zie ik er uit?
Niet te vertrouwen
De Chinese alligator kan doodstil van de zon genieten, liggend in een waterpoel. Hij heeft een
lachende grijns om zijn bek, zodat je geneigd bent te denken dat het een ongevaarlijk dier is. Maar
ze zijn onbetrouwbaar. Deze dieren weten hun prooi steeds te verrassen. En eenmaal tussen de
enorme kaken van een alligator, kun je moeilijk ontsnappen.
De Chinese alligator is eigenlijk maar klein. Zijn familie in Amerika is veel groter. Amerikaanse
alligators worden maximaal 5,80 meter, terwijl de Chinese gemiddeld 1,20 meter is. Kenmerkend
voor de Chinese soort is de snuit, die als een wipneus iets omhoog staat. Verder heeft hij geen
vliezen tussen zijn tenen. Zijn huid bestaat uit hoornschubben. Dit zijn benige huidplaten waar je
geen leren tasjes van kunt maken. Daarvoor hoeven deze dieren dus niet te worden gestroopt. In de
huid zitten geen zweetklieren. Een alligator moet daarom op een andere manier zijn warmte kwijt.
Om af te koelen, zet hij gewoon een tijd lang zijn bek open.
Soortgelijk
De alligator is familie van de krokodil en de kaaiman. Dit zijn allemaal andere soorten, maar ze lijken
erg op elkaar. Je kunt een krokodil gemakkelijk herkennen aan zijn tanden. Die blijven altijd uit zijn
gesloten bek steken. Bij alligators schuift de bek netjes om de tanden heen. De tanden van een
alligator blijven trouwens zijn hele leven groeien. En als ze afbreken of uitvallen, komen er nieuwe in
de plaats. Bijna net zo gevaarlijk als de tanden, is de sterk gespierde staart. Een alligator gebruikt
zijn staart om te zwemmen. Ook kan hij er dodelijke klappen mee uitdelen.
Waar woon ik?
Zoals zijn naam al doet vermoeden, leeft deze alligator in China. Hier leeft hij in en rond de Jangtserivier met haar honderden zijstromen. Na de Amazone en de Nijl is dit de langste rivier ter wereld.
De Chinese alligator leeft bij langzaam stromend water, bij de benedenstroom van de rivier. Hij is
overdag actief. 's Nachts trekt hij zich terug in een grot of hol. In de strenge wintermaanden komt
hij helemaal niet meer buiten. Voor zes of zeven maanden houdt hij een winterslaap. Zelfs in zijn hol
is het soms tien graden onder nul!
Wat eet ik?
Het menu van de Chinese alligator verandert met de leeftijd, of eigenlijk met zijn grootte. Een jonge
alligator is zo klein (20 cm) dat hij natuurlijk geen eend kan vangen. Zo'n grote prooi is alleen maar
weggelegd voor de grotere alligators. Jonge dieren voeden zich met insekten en zoetwatergarnalen,
pas later eten ze ook schelpdieren. De tanden van de Chinese alligator zijn zo ontwikkeld dat ze de
schelpen open kunnen kraken. Volwassen dieren eten voornamelijk slakken, schelpen en vis, maar
ook schildpadden, ratten en eenden. Het niets vermoedende prooidier wordt meestal plotseling
gegrepen. Vaak houdt een alligator zijn slachtoffer onder water, zodat het verdrinkt. Omdat de
alligators verder weinig bewegen en koudbloedig zijn, hebben ze weinig energie nodig. Met een
gevulde buik hoeven ze ongeveer een week niet meer te eten. Tijdens de winterslaap eten de
alligators helemaal niet.
Mijn familie en ik
Actieve vrouwtjes
Bij de meeste diersoorten zijn de mannetjes actief op zoek naar een vrouwtje. Zo niet bij de Chinese
alligator. Het vrouwtje neemt het initiatief. De paartijd is in de zomer. Terwijl mannetjes luid
brullend met elkaar vechten om een stukje land, scheiden ze een geurstof af. Volwassen vrouwtjes
die dat ruiken, komen in actie. 's Nachts gaat ze op zoek naar het stoerste mannetje. Het mannetje
en vrouwtje ontmoeten elkaar in ondiep water en ze zwemmen rondjes om elkaar. Bij de paring
liggen ze met hun kaken in elkaar geklemd.
Nestheuvel
In de maanden juli en augustus maakt het vrouwtje een nest voor haar eieren. In haar bek
vermengt ze modder met rottende plantenresten. Ze maakt hiervan een heuvel van bijna een
meter hoog.
Dan maakt ze bovenop een kuil, waar ze 15 tot 80 eieren in legt. De eieren zijn zo groot
als die van een gans. Ze zijn ovaal en hebben een harde schaal. Op de eieren legt ze een
laatste laag plantenresten. Dat gaat lekker broeien met de zon en een temperatuur van
30°C. Door de warmte komen de eieren na ongeveer 70 dagen vanzelf uit.
Moeder-alligator hoeft niks te doen, maar ze blijft al die tijd wel bij haar nest. Als de eerste jongen
uit hun ei breken, beginnen ze hard te piepen. Bij dit geluid zal de moeder de jongen in haar bek
nemen. Ze worden verhuisd naar de waterkant. Eieren die nog dicht zijn, breekt ze voorzichtig
open.
De jonge alligators zijn in hun jonge jaren erg kwetsbaar. Het zijn er heel veel, maar de meeste
belanden in de maag van een vis of roofvogel. Er is zelfs kannibalisme! Volwassen alligators eten
de jongen van hun eigen soort. De alligators groeien ongeveer 30 cm per jaar. Na zes jaar zijn ze
zelf volwassen.
Help!
Ooit was het leefgebied van de Chinese alligator vele malen groter. De soort is teruggedrongen door
de enorme bevolkingsgroei in China. De alligators zagen hun woongebied veranderen in
landbouwgrond. Ze werden als bedreiging gezien en afgeschoten. Waar de alligators nu nog leven,
zijn ze veiliger. Elk jaar stroomt de rivier buiten zijn oevers. In het ontstane moeras zie je geen
mens. Toch loopt de diersoort gevaar, want er zijn er nog minder dan 200! Daarom staan ze op de
rode lijst van bedreigde diersoorten. In het reservaat worden ze officieel beschermd.
Dierentuinen hebben veel moeite gedaan om met hun Chinese alligators te fokken. Dat is goed
gelukt. De alligators van de dierentuinen vormen samen een fokgroep (EEP) die zichzelf in stand kan
houden. Nu is de vraag of we deze dieren in China kunnen uitzetten. Het grootste probleem, het te
kleine leefgebied, is daarmee nog niet opgelost.
Wist je dat...
...Chinezen wel eens alligator-vlees eten?
Ook bereiden ze geneesmiddelen en 'liefdesdranken' van verschillende lichaamsdelen van de
alligator.
...het geslacht van een alligator afhankelijk is van de warmte in het nest?
Hoe warmer de temperatuur, hoe meer mannetjes er worden geboren. Bij koudere temperaturen
kruipen er meer vrouwtjes uit het ei.